Paykot

OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ – ESKİŞEHİR

TEKNOLOJİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
YAYIN NO: TA 97 – – İÖ

İMAR HUKUKU DERS NOTLARI

Prof. Dr. İlker ÖZDEMİR

Mühendislik – Mimarlık Fakültesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

(gözden geçirilmiş, düzenlenmiş ve güncellenmiş basım)
İÇİNDEKİLER

Sayfa
İÇİNDEKİLER. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ii

ÖNSÖZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi

Sayılı İmar Kanunu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Birinci Bölüm (Genel Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

İkinci Bölüm (İmar Planları ile İlgili Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Üçüncü Bölüm (İfraz ve Tevhid İşleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Dördüncü Bölüm (Yapı ve Yapı İle İlgili Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Beşinci Bölüm (Çeşitli Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Altıncı Bölüm ( Sayılı Boğaziçi Kanunu İle İlgili Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Yedinci Bölüm (Geçici Hükümler ve Yürürlük, Yürütme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Sayılı İmar Kanunu Mevzuat Değişiklikleri Yürürlük Tarihleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

İmar Kanunu İle İmar Ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve
Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkındaki Kanunda Değişiklik
Yapılmasına İlişkin Kanun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
İlgili Yasanın Yürürlükten Kaldırılan Hükümleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve
Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkındaki Kanun. . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Birinci Kısım (Genel Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Birinci Bölüm (Amaç, Kapsam ve İstisnalar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
İkinci Bölüm (Genel Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
İkinci Kısım (Uygulama Hükümleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Birinci Bölüm (Müracaat İşler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
İkinci Bölüm (Çeşitli İşlemler ve Tapu Verme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Üçüncü Bölüm (Değerlendirme Esasları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Üçüncü Kısım (Mali Hükümleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Dördüncü Kısım (Çeşitli Hükümleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Kanun Kapsamına Giren Yapılar İçin İlave Harç Cetveli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Kanunun Ana Metnine İşlenemeyen Geçici Maddeler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Sayılı Kanuna Ek ve Değişiklik Yapan Mevzuatın Yürürlükten Kaldırıldığı Diğer Kanun
ve Hükümler Listesi İle Mevzuatın Yürürlüğe Giriş Tarihleri Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

İmar Kanununun Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi Ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar
Hakkında Yönetmelik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Birinci Bölüm (Genel Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
İkinci Bölüm (Uygulama Esasları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Üçüncü Bölüm (Hazırlık Çalışmaları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Dördüncü Bölüm (Düzenleme İşleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Beşinci Bölüm (Yürürlük ve Yürütme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Sayılı Kanun Kapsamındaki Belediyeler (Büyükşehir) Tip İmar Yönetmeliği . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Amaç, Kapsam, Aykırı Yapılaşma, Uygunluk, Tanımlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Harita İşleri, İmar Planı Yapılması ve Değişiklikleri İle Parselasyon Planlarının Yapılması
ve Uygulanması Esasları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Yapı ve Yapılaşmaya İlişkin Düzenlemeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Yapı Ruhsatı İle İlgili İşler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Yapı Kullanım İzni İşleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Mimarlık Mühendislik Proje Müellifleri Sicillerinin Tutulmasına İlişkin Esas ve Usuller. . . . . . . 47

ii
İÇİNDEKİLER (devamı)

Sayfa
Sayılı Kamulaştırma Kanunu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Birinci Kısım (Genel Hükümler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Birinci Bölüm (Amaç, Kapsam ve Tanımlar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
İkinci Bölüm (Kamulaştırmanın Oluşturulması). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
İkinci Kısım (Kamulaştırma Bedeli, Tebligat, Dava Hakkı ve Bilirkişiler) . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Birinci Bölüm (Kamulaştırma Bedelinin Tespiti, İdare Adına Tescil Esasları). . . . . . . 50
İkinci Bölüm (Tebliğ İşlemleri, Dava Hakkı ve Bilirkişiler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Üçüncü Kısım (Aynın İhtilaflı Bulunması, Tescil ve Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazın Tesp.) 54
Birinci Bölüm (El Koyma ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
İkinci Bölüm (Aynın İhtilaflı Olması ve Tescil) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Dördüncü Kısım (Kamulaştırmada Boşaltma, Vazgeçme ve Geri Alma) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Birinci Bölüm (Boşaltma) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
İkinci Bölüm (Kamulaştırmada Vazgeçme ve Geri Alma). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Beşinci Kısım (Hasar, Doğacak Hak ve Borçlar, Trampa Yoluyla Acele Kamulaştırma. . . . . . . 56
Birinci Bölüm (Hasar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
İkinci Bölüm (Tebliğ ile Doğacak Haklar ve Borçlar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Üçüncü Bölüm (Trampa Yoluyla Acele Kamulaştırma) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Altıncı Kısım (Bedelsiz Kullanma, Giderlerin Ödenmesi, İdareler Arasında Taşınmazmal Devri) 57
Birinci Bölüm (Bedelsiz Kullanma ve Giderler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
İkinci Bölüm (Kamu Kurum ve Tüzel Kişileri Arasında Taşınmazmal Devri). . . . . . . . 57
Yedinci Kısım (Yasak İşler ve Ceza Hükümleri) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Birinci Bölüm (Yasak İşler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
İkinci Bölüm (Görevli Kişilerin Suçları ve Ceza Hükümleri). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Sekizinci Kısım (Çeşitli Hükümler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Sayılı Kanun ve Mevzuatının Yürürlüğe Giriş Tarih Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Birinci Bölüm (Genel Hükümler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
İkinci Bölüm (Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının Kurulması) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Üçüncü Bölüm (Kat Maliklerinin ve Kat İrtifakı Sahiplerinin Hakları) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Dördüncü Bölüm (Kat Maliklerinin ve Kat İrtifakı Sahiplerinin Borçları) . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Beşinci Bölüm (Ana Gayrimenkulün Yönetimi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Altıncı Bölüm (Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının Sona Ermesi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Yedinci Bölüm (Son Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Sekizinci Bölüm (Devre Mülk Hakkı). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Sayılı Ana Kat Mülkiyeti Kanununa İşlenemeyen Geçici Maddeler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Sayılı Kanuna Ek ve Değişiklik Getiren Mevzuatın Yürürlüğe Giriş Tarihlerini Gösterir List. 74

Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Birinci Bölüm (Amaç, Kapsam, Dayanak). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
İkinci Bölüm (Yapı Denetim Kuruluşları ve Laboratuarların Çalışma Usul ve Esasları). . . . . . . . . . . . 79
Üçüncü Bölüm (Yapı Denetim Komisyonunun Çalışma Usul ve Esasları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Dördüncü Bölüm (Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmeleri ve Hiz. funduszeue.infon Ödenme Esasları). . . . . . 82
Beşinci Bölüm (Sicillerin Tutulması ve Yapılara Sertifika Verilmesi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Altıncı Bölüm (Çeşitli Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Ek-I (Laboratuar İzni Onay Talimatı). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Ek-II (Laboratuar İzin Belgesi Teknik Şartnamesi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Çeşitli Yapı Denetim Belge ve Doküman Örnekleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

Sayılı Toplu Konut Kanunu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sayılı Toplu Konut Ana Kanununa İşlenemeyen Hükümler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sayılı Toplu Konut Kanununa Ek ve Değişiklik Getiren Mevzuatın Yürürlük Tarihleri Listesi .
Sayılı Toplu Konut Kanununun Getirdiği Ek ve Değişiklik Mevzuatının Yürürlükten
Kaldırdığı Kanun Hükümlerini Gösterir Liste. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

iii
İÇİNDEKİLER (devamı)

Sayfa

Sayılı Gecekondu Kanunu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Sayılı Gecekondu Kanununda Getirdiği Ek ve Değişiklik Mevzuatının Yürürlükten
Kaldırdığı Kanun Hükümlerini Gösterir Liste. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sayılı Gecekondu Kanununda Getirdiği Ek ve Değişiklik Mevzuatının Yürürlüğe Giriş
Tarihini Gösterir Liste. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Birinci Bölüm (Amaç, Kapsam, Tanımlar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (İmar Planı Yapılmasına Dair Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dördüncü Bölüm (Yürürlük ve Yürütme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yönetmeliğin Ek Tabloları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Konut Sektörü Örnek Projeleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İmar Planlarının Yapımını Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği. .
Birinci Kısım (Amaç, Kapsam, Tanımlar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Kısım, Birinci Bölüm (Uzmanlarda Aranan Yeterlilik). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (Müellif Kuruluşlarının Çalışmalarının Değerlendirilmesi, Siciller
Yeterlilik Belgeleri Uygulamaları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (Yürürlük ve Yürütme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Birinci Bölüm (Amaç ve Kapsam). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (Tanımlar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (Genel Esaslar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dördüncü Bölüm (Parsel ve Yapılarla İlgili Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Beşinci Bölüm (Belediye Mücavir Alan Sınırları Dışında Planı Bulunmayan Köy ve Mezraların
Yerleşik Alanlarında Uygulanacak Esaslar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Altıncı Bölüm (Belediye Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışındaki Yerleşme Alanı Dışında
Kalan, İskan Dışı Alanlarda Uygulanacak Esaslar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yedinci Bölüm (Yürürlük ve Yürütme). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Otopark Yönetmeliği. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Birinci Kısım (Genel Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Kısım, Birinci Bölüm (Planlama). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (Uygulama ve Denetim). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (Mali Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dördüncü Bölüm (Çeşitli Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Birinci Bölüm (Amaç ve Kapsam, Dayanak). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (Projelendirme Genel Esasları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (Kaloriferli Binalarda Uygulama Esasları). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dördüncü Bölüm (Çeşitli Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yönetmelikle İlgili Isı Geçirgenlik Katsayıları ve İlgili Tablolar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

iv
İÇİNDEKİLER (devamı)

Sayfa

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Birinci Bölüm (Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar). . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
İkinci Bölüm (Temel Gerekler, Teknik Şartnameler, Piyasaya Arz). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Üçüncü Bölüm (Avrupa Teknik Onayı). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dördüncü Bölüm (Uygunluk Teyidi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Beşinci Bölüm (Özel Hükümler). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Altıncı Bölüm (Onaylanmış Kuruluşlar). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Yedinci Bölüm (Piyasa Gözetimi ve Denetimi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sekizinci Bölüm (Bildirime İlişkin Esaslar, Cezai Hükümler, Yürürlük ve Yürütme). . . . . . . . . . . . .
Ek-I Temel Gerekler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ek-II Avrupa Teknik Onayı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ek-III Teknik Şartnamelere Uygunluk Teyidi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ek-IV Deney Laboratuvarları, Muayene ve Belgelendirme Kuruluşları Kriterleri. . . . . . . . . . . .

İmar Ada ve Parsel Kullanımı Uygulama Örnekleri, Arsa Çapları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yararlanılan Kaynaklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

v
ÖNSÖZ

İnşaat Mühendisliği ve Mimarlık Öğreniminde bilimsel ve uygulamalı içerikli en önemli konulardan biri de
“imar, fen, sanat, estetik, çevre ve hukuk koşullarında iskan ve yapılaşma” dır. Bunun sağlanmasında başta gelen koşul
da halihazırda yürürlükte olan “ sayılı İmar Kanunu” ile her belediye, bölge, yöre, il ya da yönetim için ayrı ayrı
çıkarılan bağlı ve tip “İmar Uygulama Yönetmelikleri” ile diğer tüzük ve yönetmelikleri, şartnameleri iyi bilmek ve
içeriğinden haberdar olmaktır.

Bu düşünceyle hem öğrenim süresi içerisinde hem de meslek hayatında yararlı olması için bu konularda
öğrenimini sürdürenler adına hazırlanan ilgili mevzuat notları, gerek her türlü imar planlarının hazırlanması ve
düzenlenmesinde gerekse çalışma hayatının bilinmezlerle ve çelişkilerle dolu uygulamaları sırasında; proje
düzenlemeleri ve yapı kontrol görevlerinde ilgililere yardımcı olmak, yol göstermek, ana tema ve ölçüleri, sınırları,
koşul ve kısıtlamaları tam belirlemek üzere elemanter düzeyde hazırlanmış bir girişimdir.

Notlarda; büyük önem verilerek yer ayrılan İmar Mevzuatı sözü edilen konularla sınırlı olmayıp içeriğinde de
görüleceği üzere Gecekondu, Kat Mülkiyeti, Toplu Konut, Kooperatifler, Kamulaştırma, Boğaziçi, Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma, Kıyı ve Belediyeler Kanunu gibi Anayasa’ya bağlı daha birçok özel Kanun ve ilgili pekçok
Yönetmeliğe; genel anlamda da Borçlar Kanunu, Medeni Kanun ve Muhasebe-i Umumiye Kanunu gibi bazı temel
Kanunlara da bağlı ve ilişkilidir.

Bu ders notlarını tüm izleyen, öğrenen, uygulayan, çalışmasını sürdüren meslektaşlarıma yararlı olması ve
adres göstermesi ve bilgilerini daima güncellemeleri dileğiyle.

Dr. İlker ÖZDEMİR

Eskişehir, Ekim

vi
1

İMAR KANUNU
Kanun Numarası :
Kabul Tarihi : 3/5/
Yayımlandığı R. Gazete Tarih : 9/5/ Sayı:
Yayımlandığı Düstur Tertip : 5 Cilt: 24 Sayfa:

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç:
Madde 1 - Bu Kanun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun
teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.

Kapsam:
Madde 2 - Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi
ve özel bütün yapılar bu Kanun hükümlerine tabidir.

Genel esas:
Madde 3 - Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine
aykırı maksatlar için kullanılamaz.

İstisnalar:
Madde 4 - sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu Kanunun
ilgili maddelerine uyulmak kaydı ile sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin
Yönetimi Hakkında Kanun ile diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun özel
kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için, bu Kanun hükümlerinden
hangisinin ne şekilde uygulanacağı Milli Savunma Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından müştereken
belirlenir.

Tanımlar:
Madde 5 - Bu Kanunda geçen terimlerden bazıları aşağıda tanımlanmıştır.
Nazım İmar Planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa
kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini,
bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön
ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar
planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan
plandır.
Uygulama İmar Planı;tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar
planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için
gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.
Yerleşme Alanı; imar planı sınırı içindeki yerleşik ve gelişme alanlarının tümüdür.
İmar Adası; imar planındaki esaslara göre meydana gelen adadır.
İmar Parseli; İmar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin İmar Kanunu, İmar Planı ve yönetmelik
esaslarına göre düzenlenmiş şeklidir.
Kadastro Adası; kadastro yapıldığı zaman var olan adadır.
Kadastro Parseli; kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.
Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave,
değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.
Bina; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma,
çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarıyan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan
yapılardır.
İlgili idare; belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye, dışında valiliktir.
Bakanlık; Bayındırlık ve İskan Bakanlığıdır.
Mücavir Alan; imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş olan alanlardır.
Çevre düzeni planı; Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi
yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plandır.
(Ek/4//1 md.) Fen adamları; yapı, elektrik tesisatı, sıhhi tesisat ve ısıtma, makine, harita-kadastro ve
benzeri alanlarda mesleki ve teknik öğrenim veren en az lise dengi okullardan mezun olmuş veya lise mezunu olup, bir
2

öğretim yılı süreyle bakanlıkların açmış olduğu kursları başarıyla tamamlamış olanlar ile sayılı Çıraklık ve
Meslek Eğitimi Kanununa göre ustalık belgesine sahip olan elemanlardır.
Ayrıca, bu Kanunda adı geçen diğer tanımlar Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte tarif edilir.

İKİNCİ BÖLÜM
İmar Planları ile İlgili Esaslar

Planlama kademeleri:
Madde 6 - Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından; "Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planları ise,
"Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanır. Uygulama imar planları, gerektiğinde etaplar
halinde de yapılabilir.

Halihazır harita ve imar planları:

Madde 7 - Halihazır harita ve imar planlarının yapılmasında aşağıda belirtilen hususlara uyulur.
a) Halihazır haritası bulunmayan yerleşim yerlerinin halihazır haritaları belediyeler veya valiliklerce yapılır veya
yaptırılır. Bu haritaların tasdik mercii belediyeler ve valilikler olup tasdikli bir nüshası Bakanlığa, diğer bir
nüshası da ilgili tapu dairesine gönderilir.
b) Son nüfus sayımında, nüfusu `i aşan yerleşmelerin imar planlarının yaptırılmaları mecburidir.
Son nüfus sayımında nüfus `i aşmayan yerleşmelerde, imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına
belediye meclisi karar verir. Mevcut imar planları yürürlüktedir.
c) Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz olması durumunda veya yeni yerleşme alanlarının acilen kullanmaya
açılmasını temin için; belediyeler veya valiliklerce yapılacak mevzi imar planlarına veya imar planı olmayan yerlerde
Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre uygulama yapılır.
Haritaların alınmasına veya imar planlarının tatbikatına memur edilen vazifeliler, vazifelerini yaparlarken
sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanununun 7 nci maddesindeki selahiyeti haizdirler.

Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması:

Madde 8 - Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.
a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri,
faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet
Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.
b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir.
Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin
nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe
girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir.
Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve
planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.
Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya
yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit
edilen ilan yerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır,
valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.
Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.
Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.
İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki
amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek
ücret karşılığında isteyenlere verir.

İmar planlarında Bakanlığın yetkisi:

Madde 9 - Bakanlık gerekli görülen hallerde, kamu yapıları ile ilgili imar planı ve değişikliklerinin, umumi hayata
müessir afetler dolayısıyla veya toplu konut uygulaması veya Gecekondu Kanununun uygulanması amacıyla yapılması
gereken planların ve plan değişikliklerinin, birden fazla belediyeyi ilgilendiren metropoliten imar planlarının veya
içerisinden veya civarından demiryolu veya karayolu geçen, hava meydanı bulunan veya havayolu veya denizyolu
bağlantısı bulunan yerlerdeki imar ve yerleşme planlarının tamamını veya bir kısmını, ilgili belediyelere veya diğer
idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerektiğinde işbirliği sağlayarak yapmaya, yaptırmaya, değiştirmeye ve re`sen
onaylamaya yetkilidir.
(Ek/11/ - /41 md.) Belediye hudutları ve mücavir alanlar içerisinde bulunan ve özelleştirme programına
alınmış kuruluşlara ait arsa ve arazilerin, ilgili kuruluşlardan gerekli görüş, (Belediye) (1) alınarak Çevre İmar
bütünlüğünü bozmayacak (ek ibare: 3/4/ - /4 md.) imar tadilatları ve mevzi imar planlarının ve buna uygun
imar durumlarının Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca hazırlanarak Özelleştirme Yüksek Kurulunca
3

onaylanmak suretiyle yürürlüğe girer ve ilgili Belediyeler bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarını 5 yıl
değiştiremezler. (Ek ibare: 3/4/ - /4 md.) ilgili belediyeler görüşlerini onbeş gün içinde bildirir.
Bir kamu hizmetinin görülmesi maksadı ile resmi bina ve tesisler için imar planlarında yer ayrılması veya
bu amaçla değişiklik yapılması gerektiği takdirde, Bakanlık, valilik kanalı ile ilgili belediyeye talimat verebilir veya
gerekirse imar planının resmi bina ve tesislerle ilgili kısmını re`sen yapar ve onaylar.

(1) Parantez içi hüküm; 3/4/ tarih ve sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
Bakanlık birden fazla belediyeyi ilgilendiren imar planlarının hazırlanmasında, kabul ve onaylanması
safhasında ortaya çıkabilecek ihtilafları halleder, gerektiğinde re`sen onaylar.
(Ek fıkra : 20/6/ - /7 md.; İptal : funduszeue.info tarih ve E. /38, K. /32 sayılı Kararı ile.)
Kesinleşen planlar ilgili belediyelere ve valiliklere tebliğ edilir. Bu planların uygulanması mecburidir.
Re`sen yapılan planlardaki değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

İmar programları, kamulaştırma ve kısıtlılık hali:

Madde 10 - Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık
imar programlarını hazırlarlar. Beş yıllık imar programlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının
temsilcileri görüşleri esas alınmak üzere Meclis toplantısına katılır. Bu programlar, belediye meclisinde kabul
edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu
kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis
edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar. Bu amaçla gerekli ödenek, kamu
kuruluşlarının yıllık bütçelerine konulur.
İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan
gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerçekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili
olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder.

Kamuya ait gayrimenkuller:

Madde 11 - İmar planlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi
hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler,
güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma
amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük
Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında
özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina bulunduğu takdirde, arsası
hariç yalnız binanın halihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bedeli ve ödeme şekli taraflarca tespit olunur.
Bu suretle maledilen arazi ve arsalar belediye veya özel idare tarafından satılamaz ve başka bir maksat için
kullanılamaz. Bu hususta tapu kütüğünün beyanlar hanesine gerekli şerh konur.
Bu yerlerin kullanılış şekli, yeni bir imar planıyla değiştirilip özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiği
takdirde, bu yerler devir alınan idareye belediye
veya özel idarece aynı usulle iade edilir. Buna aykırı davranışı sabit olan ilgililer şahsen sorumludur. Bu terkinler hiçbir
şekilde resim, harç ve vergiye tabi değildir.
(Değişik: 25/2/ - /35 md.) Hazırlanan imar planı sınırları içindeki kadastral yollar ile meydanlar, imar
planının onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybederek, onaylanmış imar planı kararı ile getirilen kullanma amacına
konu ve tabi olurlar.

Cephe hattı:
Madde 12 - İmar planlarında gösterilen cephe hattından önde bina yapılamaz. Herhangi bir arsanın cephe hattının
gerisinde kalan kısmı, plan ve yönetmelik esaslarına uygun bina inşaatına yetmiyorsa, beş yıllık imar programı içinde
olup olmadığına göre, 10 uncu maddede belirtilen müddetler içerisinde 18 inci madde hükümleri tatbik edilmediği veya
başka bir şekilde halline imkan bulunmadığı takdirde mal sahibinin yazılı müracaatı üzerine, bu arsanın tamamı ilgili
idarelerce kamulaştırılır.

İmar planlarında umumi hizmetlere ayrılan yerler:

Madde 13 - Resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal,
mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılan alanlarda inşaata ve mevcut bina varsa esaslı değişiklik ve ilaveler
yapılmasına izin verilmez. Ancak imar programına alınıncaya kadar mevcut kullanma şekli devam eder. (1)
İmar programına alınan alanlarda kamulaştırma yapılıncaya kadar emlak vergisi ödenmesi durdurulur.
Kamulaştırmanın yapılması halinde durdurma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında tahakkuk edecek olan emlak
vergisi, kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödenir. Birinci fıkrada yazılı yerlerin kamulaştırma yapılmadan önce
plan değişikliği ile kamulaştırmayı gerektirmeyen bir maksada ayrılması halinde ise durdurma tarihinden itibaren geçen
sürenin emlak vergisini mal sahibi öder.
4

Ancak, parsel sahibi imar planlarının tasdik tarihinden itibaren beş yıl sonra müracaat ettiğinde imar
planlarında meydana gelen değişikliklerden ve civarın özelliklerinden dolayı okul, cami ve otopark sahası ve benzeri
umumi hizmetlere ayrılan alanlardan ilgili kamu kuruluşunca yapımından vazgeçildiğine dair görüş alındığı takdirde,
tüm belirli çevredeki nüfus, yoğunluk ve donatım dengesini yeniden irdeleyerek hazırlanacak yeni imar planına göre
inşaat yapılır. Bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılan imar planlarında, bahsedilen beş yıllık süre bu Kanunun
yürürlük tarihinden itibaren geçerlidir. (1)
Onaylanmış imar planlarında, birinci fıkrada yazılı yerlerdeki arsa ve arazilerin, bu Kanunda öngörülen
düzenleme ortaklık payı oranı üzerindeki miktarlarının mal sahiplerince ilgili idarelere bedelsiz olarak terk edilmesi
halinde bu terk işlemlerinden ayrıca emlak alım ve satım vergisi alınmaz.

İrtifak hakları:
Madde 14 - Belediye veya valilikler, imar planlarının uygulanması sırasında, bir gayrimenkulün tamamını
kamulaştırmadan o yerin muayyen saha, yükseklikte ve derinliğindeki kısmı üzerinde kamu yararı amacıyla irtifak
hakkı tesis edebilir.
Belediyeler veya valilikler, mümkün olan yer ve hallerde mal sahibinin muvafakatiyle, bedelsiz irtifak hakkı
verme karşılığında, bedelsiz irtifak hakkı tesis edebilir.

(1) Bu maddenin birinci fıkrası ve uygulanma olanağı kalmayan üçüncü fıkrası
funduszeue.info`nin tarihli ve E/33,K/51 sayılı Kararı ile iptal edilmiş
olup, Bu iptal Kararın Resmi Gazete`de yayımı tarihi olan 29/6/ tarihinden
başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girecektir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İfraz ve Tevhid İşleri

İfraz ve tevhid:
Madde 15 - İmar planlarına göre yol, meydan, yeşil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan yerlere
rastlayan gayrimenkullerin bu kısımlarının ifrazına veya tevhidine izin verilmez.
İmar parselasyon planı tamamlanmış olan yerlerde yapılacak ifraz veya tevhidin bu planlara uygun olması
şarttır.
İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yapılacak ifrazların, asgari cephe genişlikleri ve
büyüklükleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir.
İmar planı dışında kalan alanlarda yönetmeliklerinde tayin edilecek miktarlardan küçük ifrazlara izin
verilmez.

Tescil ve şüyuun izalesi:

Madde 16 - Belediye ve mücavir alan hudutları içindeki gayrimenkullerin re`sen veya müracaat üzerine tevhid veya
ifrazı, bunlar üzerinde irtifak hakkı tesisi veya bu hakların terkini, bu Kanun ve yönetmelik hükümlerine uygunluğu
belediye encümenleri veya il idare kurullarınca onaylanır.
Onaylama işlemi, müracaatın belediyelere veya valiliklere intikalinden itibaren en geç 30 gün içinde
sonuçlandırılır ve tescil veya terkini için 15 gün içinde tapuya bildirilir.
Tapu dairesi, tescil veya terkin işlemini bir ay içinde sonuçlandırmak zorundadır.
Bu Kanun hükümlerine göre şüyulandırılan gayrimenkullerin sahipleri ilgili idarenin tebliği tarihinden
itibaren altı ay içinde aralarında anlaşamadıkları veya şüyuun izalesi için, mahkemeye müracaat edilmediği takdirde
ilgili idare hissedarmış gibi, şüyuun izalesi davası açabilir.
Tarafların rızası veya mahkeme kararı ile şüyuun izalesi ve arazi taksimi de yukarıdaki hükümlere tabidir.

Kamulaştırmadan arta kalan kısımlar:

Madde 17 - Belediye veya valilik, kendi malı olan veya imar planlarının tatbiki sonucu kamulaştırmadan artan
parçalarla, istikameti değiştirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasıl olan sahalardan müstakil inşaata elverişli
olmayan parçaları, bitişiğindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satmak, gayrimenkul sahiplerinin yola
giden yerlerden dolayı tahakkuk eden istihkaklarını bedel takdiri suretiyle değiştirmek ve komşu gayrimenkul sahibi
takdir edilen bedelle satın almaktan imtina ederse, şüyulandırıp satmak suretiyle imar planına uygunluğunu temin eder.
Bunlardan müstakil inşaata elverişli olanları, kamu yararı için, belediye veya valilikçe yeri alınan şahısların
muvafakatları halinde istihkaklarına karşılık olarak bedel takdiri ve icabında denklik temini suretiyle değiştirmeye
belediye ve valilik yetkilidir.
Ayrıca belediye veya valilikler ile şüyulu olan müstakil inşaat yapmaya müsait bulunan imar parsellerinde,
belediye veya valilikler, hisselerini parselin diğer hissedarlarına bedel takdiri suretiyle satmaya, ilgililer satın almaktan
imtina ederse, şüyuun izalesi suretiyle sattırmaya yetkilidir.
5

Bu maddeye göre bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz şekilleri sayılı Kamulaştırma Kanunu
hükümlerine göre yapılır.

Arazi ve arsa düzenlemesi:

Madde 18 - İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin
muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle
birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti
esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re`sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen
yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların
yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme
ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları,
düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını (otuzbeş olan oran
t. sayılı Kanun ile 40 olarak değitirilmiştir) geçemez.
(Değişik: t. sayılı Kanun
Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı
ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî
hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz.
Düzenleme ortaklık paylarının toplamı, yukarıdaki fıkrada sözü geçen umumi hizmetler için, yeniden
ayrılması gereken yerlerin alanları toplamından az olduğu takdirde, eksik kalan miktar belediye veya valilikçe
kamulaştırma yolu ile tamamlanır.
Herhangi bir parselden bir miktar sahanın kamulaştırılmasının gerekmesi halinde düzenleme ortaklık payı,
kamulaştırmadan arta kalan saha üzerinden ayrılır.
Bu fıkra hükümlerine göre, herhangi bir parselden bir defadan fazla düzenleme ortaklık payı alınmaz.
Ancak, bu hüküm o parselde imar planı ile yeniden bir düzenleme yapılmasına mani teşkil etmez.
Bu düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenleme ortaklık payı alınanlarından, bu düzenleme
sebebiyle ayrıca değerlendirme resmi alınmaz.
Üzerinde bina bulunan hisseli parsellerde, şüyulanma sadece zemine ait olup, şüyuun giderilmesinde bina
bedeli ayrıca dikkate alınır.
Düzenleme sırasında, plan ve mevzuata göre muhafazasında mahzur bulunmayan bir yapı, ancak bir imar
parseli içinde bırakılabilir. Tamamının veya bir kısmının plan ve mevzuat hükümlerine göre muhafazası mümkün
görülemeyen yapılar ise, birden fazla imar parseline de rastlayabilir. Hisseli bir veya birkaç parsel üzerinde kalan
yapıların bedelleri, ilgili parsel sahiplerince yapı sahibine ödenmedikçe ve aralarında başka bir anlaşma temin
edilmedikçe veya şüyuu giderilmedikçe bu yapıların eski sahipleri tarafından kullanılmasına devam olunur.
Bu maddede belirtilen kamu hizmetlerine ayrılan yerlere rastlayan yapılar, belediye veya valilikçe
kamulaştırılmadıkça yıktırılamaz.
Düzenlenmiş arsalarda bulunan yapılara, ilgili parsel sahiplerinin muvafakatları olmadığı veya plan ve
mevzuat hükümlerine göre mahzur bulunduğu takdirde, küçük ölçüdeki zaruri tamirler dışında ilave, değişiklik ve
esaslı tamir izni verilemez. Düzenlemeye tabi tutulması gerektiği halde, bu madde hükümlerinin tatbiki mümkün
olmayan hallerde imar planı ve yönetmelik hükümlerine göre müstakil inşaata elverişli olan kadastral parsellere plana
göre inşaat ruhsatı verilebilir.
Bu maddenin tatbikinde belediye veya valilik, ödeyecekleri kamulaştırma bedeli yerine ilgililerin
muvafakatı halinde kamulaştırılması gereken yerlerine karşılık, plan ve mevzuat hükümlerine göre yapı yapılması
mümkün olan belediye veya valiliğe ait sahalardan yer verebilirler.
Veraset yolu ile intikal eden, bu Kanun hükümlerine göre şüyulandırılan Kat Mülkiyeti Kanunu uygulaması,
tarım ve hayvancılık, turizm, sanayi ve depolama amacı için yapılan hisselendirmeler ile cebri icra yolu ile satılanlar
hariç imar planı olmayan yerlerde her türlü yapılaşma amacıyla arsa ve parselleri hisselere ayıracak özel parselasyon
planları, satış vaadi sözleşmeleri yapılamaz.

Parselasyon planlarının hazırlanması ve tescili:

Madde 19 - İmar planlarına göre parselasyon planları yapılıp, belediye ve mücavir alan içinde belediye encümeni,
dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe girer. Bu planlar bir ay müddetle ilgili idarede asılır. Ayrıca
mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda kesinleşir. Tashih edilecek planlar hakkında da bu hüküm uygulanır.
Kesinleşen parselasyon planları tescil edilmek üzere tapu dairesine gönderilir. Bu daireler ilgililerin muvafakatı
aranmaksızın, sicilleri planlara göre re`sen tanzim ve tesis ederler.
Bir parsel üzerinde birden fazla bina ve tesislerin yapımı gerektiğinde (Kooperatif evleri, siteler, toplu konut inşatı
gibi) imar parselasyon planları ifraza gerek kalmadan bu ihtiyacı karşılayacak şekilde düzenlenir veya değiştirilir ve
burada, talep halinde, Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uygulanır.
6

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yapı ve Yapı ile İlgili Esaslar

Yapı:
Madde 20 - Yapı:
a) Kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde,
b) Kuruluş veya kişilerce, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş
oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile, İmar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabilir.

Yapı ruhsatiyesi:
Madde 21 - Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya
valiliklerden () (1) yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.
Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden ruhsat alınmasına bağlıdır. Bu
durumda; bağımsız bölümlerin brüt alanı artmıyorsa ve nitelik değişmiyorsa ruhsat, hiçbir vergi, resim ve harca tabi
olmaz.
Ancak; derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve
sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre
belediyelerce

(1) Bu aradaki "veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürolarından" ibaresi; Anayasa Mahkemesinin
11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. hazırlanacak imar yönetmeliklerinde
belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi değildir.
Belediyeler veya valilikler mahallin ve çevrenin özelliklerine göre yapılar arasında uyum sağlamak, güzel
bir görünüm elde etmek amacıyla dış cephe boya ve kaplamaları ile çatının malzemesini ve rengini tayin etmeye
yetkilidir. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yapılmış olan yapılar da bu hükme tabidir.

Ruhsat alma şartları:

Madde 22 - Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik () (1) bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince
dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje,
statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir.
Belediyeler veya valiliklerce () (2) ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat
tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.
Eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün
eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. Eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş
gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.

Geliştirme alanlarında yapı ruhsatı:

Madde 23 - İskan hudutları içinde olup da, imar planında beldenin inkişafına ayrılmış bulunan sahalarda her ne şekilde
olursa olsun, yapı izni verilebilmesi için;
a) Bu sahaların imar planı esaslarına ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak parselasyon planlarının belediye
encümeni veya il idare kurulunca tasdik edilmiş bulunması,
b) Plana ve bulunduğu bölgenin şartlarına göre yollarının, pis ve içme suyu şebekeleri gibi teknik alt yapısının
yapılmış olması,
Şarttır.
Ancak, bunlardan parselasyon planları tasdik edilmiş olmakla beraber yolu, pis ve içme suyu şebekeleri gibi
teknik alt yapısı henüz yapılmamış olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazırlanacak projeye
uygun olarak yaptıranlara veya parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik
alt yapı bedelini % 25 peşin ödeyip geri kalan % 75 ini alt yapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten en
geç altı ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de yapı ruhsatı verilir. Kanalizasyon tesisinin yapı bitirilip kullanılmaya
başlanacağı tarihe kadar yapılmaması halinde, fosseptik veya benzeri geçici bir tesis yaptırılması yoluna gidilir. Bu
yapılmadığı takdirde yapıya kullanma izni verilemez. Ana tesis yapıldığında yapı sahibi veya sahipleri lağım ayaklarını
bu tesise bağlamaya mecburdurlar.

(1) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik " ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/ tarih
ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
(2) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürolarınca" ibaresi; Anayasa Mahkemesinin
11/12/ tarih ve E. /11, K. /29
sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
7

Toplu mesken alanlarında, ilgili şahıs veya kurumlarca ilgili idarenin izni ile bütünü inşa ve ikmal edilen
teknik altyapının iki tarafındaki diğer parsellerin sahiplerinden, kendi parsellerine isabet eden bedel alınmadıkça,
kendilerine yapı ruhsatı verilmez.
Toplu mesken alanlarında altyapı tesisleri belediyelerce onaylı projesine göre ilgili şahıs veya kurumlarınca
yapılmışsa belediyece altyapı hizmetleri nedeniyle hiçbir bedel alınmaz.
Alınan bu paralar teknik altyapıyı yaptıranlara veya bu meblağı önceden ilgili idareye ödeyenlere aynen geri
verilir.
Şu kadar ki, bir yolun iki tarafındaki parsel sahipleri bahis konusu yol bedellerini ve bir kanalizasyon
şebekesinden istifade eden veya etmesi gereken parsel sahipleri teknik altyapı bedellerini ilgili idareye vermedikçe
ilgili idarenin bu tesisleri inşa ve ikmali mecburiyeti yoktur.
Mevcut binalarda esaslı değişiklikler ve ilaveler yapılması da bu madde hükümlerine bağlı olmakla beraber,
bunların tamirleri için yukarıdaki şartlar aranmaz.
Bu maddenin tatbikinde Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri tatbik
olunur. Tatbikatla ilgili diğer hususlar imar yönetmeliğinde belirtilir.
İmar planları ilke kararları ile yoğunluk ve yapı düzeninde düzeltme ve yenileme getirilen yerleşik
alanlardaki uygulamada mevcut şehirsel teknik ve sosyal altyapının tevsii ya da yenilenmesi gereken durumlarda,
şehirsel hizmetlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen katılma payları bu hizmetlerden
yararlanacak arsa, yapı ya da bina sahiplerinden usulünce alınır.
İmar planlarında meskün saha olarak belirtilen yerlerde ise, gayrimenkul sahiplerince pis su mecralarının,
yapının bulunduğu sokaktaki lağım şebekesine veya varsa umumi fosseptiğe bağlanması, lağım şebekesi veya umumi
fosseptik olmayan yerlerde mahalli ihtiyaç ve vesaite göre ilgili idarece verilecek esaslar dahilinde gayrimenkulün
içinde, lüzumlu tesisatın yapılması mecburidir. Bu bağlantılar mal sahibi tarafından ilgili idarece yapılacak tebligatla
verilecek müddet zarfında yaptırılmadığı takdirde ilgili idare tarafından yıktırılır.

Yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürolarının kuruluşu, yetki alanları ve sorumlulukları:

Madde 24 - (İptal:Ana. Mah. 11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile.)

Yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürolarının sınıflandırılması:

Madde 25 - (İptal: Ana. Mah. 11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı Kararı ile.)

Kamuya ait yapı ve tesisler ile sanayi tesislerinde ruhsat:

Madde 26 - Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis
edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu
kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz
eden yapılara; belediyeden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat
metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait
olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile bildirdiği takdirde, 22 nci maddede sayılan belgeler aranmadan
yapı ruhsatı verilir.
(Üçüncü fıkra iptal: Ana. Mah. 11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı Kararı ile.)

Ruhsata tabi olmayan yapılar ve uyacakları esaslar:

Madde 27 - (Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralar iptal: Ana. Mah. 11/12/ tarih ve E. /11 K. /29 sayılı Kararı
ile.)
Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları
ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı
aranmaz. Ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerekir.

Fenni mesuller ve mesuliyetleri ile müteahhit sicilleri:

Madde 28 - Yapının fenni mesuliyetini üzerine alan meslek mensupları yapıyı ruhsat ve eklerine uygun olarak
yaptırmaya, ruhsat ve eklerine aykırı yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ruhsatı veren belediyeye veya
valiliklere () (1) bildirmeye mecburdurlar. Bu ihbar üzerine 32 nci maddeye göre işlem yapılır.
Yapının nev`ine, ehemmiyetine ve büyüklük derecesine göre proje ve eklerinin tanziminin ve inşaatın
kontrolünün 38 inci maddede belirtilen meslek mensuplarına yaptırılması mecburidir.
Yapının, fenni mesuliyetini üzerine almış olan meslek mensubu, bu vazifeden çekildiği takdirde, tatil
günleri hariç, üç gün içinde, mucip sebepleriyle birlikte keyfiyeti yazılı olarak ilgili idareye bildirmekle mükelleftir,
aksi takdirde kanuni mesuliyetten kurtulamaz.
Fenni mesulün herhangi bir sebeple istifası halinde istifa tarihinden önce yapılan işlerde sorumluluğu devam
eder.
8

Fenni mesuliyeti üzerine alanın istifa veya ölümü halinde başka bir meslek mensubu fenni mesuliyeti
deruhte etmedikçe yapının devamına müsaade edilmez.
Belediye ve mücavir alan sınırları içinde özel inşaat yapan müteahhitlerin sicilleri belediyelerce, bu hudutlar
dışında özel inşaat yapanların sicilleri de valiliklerce tutulur.

Ruhsat müddeti:
Madde 29 - Yapıya başlama müddeti ruhsat tarihinden itibaren iki yıldır. Bu müddet zarfında yapıya başlanmadığı
veya yapıya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun, başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği takdirde
verilen ruhsat hükümsüz sayılır. Bu durumda yeniden ruhsat alınması mecburidir.
Başlanmış inşaatlarda müktesep haklar saklıdır.
Ruhsat yenilenmesi ve plan tadili sırasında ayrıca harç alınmaz. Ancak inşaat sahasında artış, bağımsız
bölümlerin brüt alanında veya niteliğinde değişme olması halinde yeniden hesaplanacak harçtan evvelce ödenen harç
tutarı, tenzil edilir. Yeni

(1) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürolarına " ibaresi; Anayasa Mahkemesinin
11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
durumda hesaplanan harç tutarında azalma olması halinde iade yapılmaz. Diğer kanunlardaki muafiyet hükümleri
saklıdır.
Ruhsat ve eklerinin yapı yerinde bulundurulması mecburidir.

Yapı kullanma izni:

Madde 30 - Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde
bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik () (1) bürolarından; 27 nci maddeye göre
ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması
mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen
bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir.
Belediyeler, valilikler () (2) mal sahiplerinin müracaatlarını en geç
otuz gün içinde neticelendirmek mecburiyetindedir. Aksi halde bu müddetin sonunda yapının tamamının veya biten
kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır. () (2)
Bu maddeye göre verilen izin yapı sahibini kanuna, ruhsat ve eklerine riayetsizlikten doğacak mesuliyetten
kurtarmayacağı gibi her türlü vergi, resim ve harç ödeme mükellefiyetinden de kurtarmaz.

Kullanma izni alınmamış yapılar:

Madde 31 - İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda
izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandırılmazlar. Ancak, kullanma
izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden istifade ettirilir.

Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar:

Madde 32 - Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya
başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce () (3) tespiti ve ihbarı veya
herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit
edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur.
Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir
nüshasıda muhtara bırakılır.
Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat
alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister.
Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata
uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

(1) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık veya mühendislik " ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 11/12/
tarih ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
(2) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik büroları " ibaresi ile bu fıkranın sonunda bulunan
" Ancak müracaat yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürosuna yapılmış ise bu hüküm uygulanmaz. Yeminli
büro, müracaatı bu süre içerisinde müsbet veya menfi mutlaka sonuçlandırmak zorundadır " biçimindeki son iki
cümle, Anayasa Mahkemesinin 11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
(3) Bu aradaki " veya yeminli serbest mimarlık ve mühendislik bürosunca .." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin (1) nolu
dipnotda yazılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare
kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.
9

Umumi hizmetlere ayrılan yerlerde muvakkat yapılar:

Madde 33 - İmar planlarında bulunup da müracaat gününde beş yıllık imar programına dahil olmayan yerlerde; plana
göre kapanması gereken yol ve çıkmaz sokak üzerinde bulunan veya 18 inci madde hükümleri tatbik olunmadan
normal şartlarla yapı izni verilmeyen veya 13 üncü maddede belirtilen hizmetlere ayrılmış olan ve haklarında bu madde
hükmünün tatbiki istenen parsellerde üzerinde yönetmelik esaslarına uygun yapı yapılması mümkün olanlarında
sahiplerinin istekleri üzerine belediye encümeni veya il idare kurulu kararıyla imar planı tatbikatına kadar muvakkat
inşaat veya tesisata müsaade edilir ve buna dayanılarak usulüne göre yapı izni verilir.
Bu gibi hallerde verilecek müddetin on yıl olması, yapı izni verilmezden önce belediye encümeni veya il
idare kurulu kararının gün ve sayısının on yıllık müddet için muvakkat inşaat veya tesisat olduğunun, lüzumlu ölçü ve
şartlarla birlikte tapu kaydına şerh edilmesi gereklidir. Muvakkatlık müddeti tapu kaydına şerh verildiği günden başlar.
Birinci fıkrada sözü geçen bir parselde, esasen kullanılabilen bir bina varsa bu parsele yeniden inşaat ve
ilaveler yapılmasına izin verilmeyeceği gibi, birden fazla muvakkat yapıya izin verilen yerlerde dahi bu yapıların
ölçüleri toplamı yönetmelikte gösterilen miktarları geçemez. Bu maddenin tatbikinde kadastral parsel de bir imar
parseli gibi kabul olunur.
Plan tatbik olunurken, muvakkat inşaat veya tesisler yıktırılırlar. On yıllık muvakkatlık müddeti dolduktan
sonra veya on yıl dolmadan yıktırılması veya kamulaştırılması halinde muvakkat bina ve tesislerin sayılı
Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre takdir olunacak bedeli sahibine ödenir.

İnşaat, tamirat ve bahçe tanzimi ile ilgili tedbirler ve mükellefiyetler:

Madde 34 - İnşaat ve tamiratın devamı ve bahçelerin tanzim ve ağaçlandırılması sırasında yolun ve yaya
kaldırımlarının, belediye veya valiliklere ve komşulara ait yerlerin işgal edilmemesi ve buralardaki yeraltı ve yerüstü
tesislerinin tahrip olunmaması ve bunlara zarar verilmemesi, taşıt ve yayaların gidiş ve gelişinin zorlaştırılmaması,
yapı, yol sınırına üç metre ve daha az mesafede yapıldığı takdirde her türlü tehlikeyi önleyecek şekilde yapı önünün
tahta perde veya münasip malzeme ile kapatılması ve geceleri aydınlatılması, mecburidir.
Yapı, yol kenarına yapıldığı takdirde ilgili idarece takdir edilecek zaruri hallerde yaya kaldırımlarının bir
kısmının işgaline yayalar için uygun geçiş sağlamak ve yukardaki tedbirler alınmak şartıyla müsaade olunabilir.
Bu gibi hallerde mülk sahibi veya inşaatı deruhte eden kişi veya kuruluşun sahipleri gelip geçenlere zarar
vermeyecek ve tehlikeyi önleyecek tedbirleri alırlar.
Zemin katlarda, dükkan yapılmasına müsaade edilen yapılarda, yaya kaldırımı ile aynı seviyedeki ön
bahçeleri yayaya açık bulundurulacak, yayaların can emniyetini tehlikeye düşürecek duvar ve manialar yapılamaz.
Bu gibi yerlerde ve parsel hudutlarına merdiven yapılması zaruri hallerde rıht yüksekliği 0,15 metreden
fazla olamaz.

Bina ön cephe hattı ile yol arası ve tabii zeminin kazılması:

Madde 35 - Binaların zemin seviyesi altında kat kazanmak maksadıyla, bina cephe hattından yola kadar olan kısımda,
zeminin kazılarak yaya kaldırımının seviyesinin altına düşürülmesine müsaade edilmez.
Her ne sebeple olursa olsun evvelce ön bahçeleri yaya kaldırımı seviyesinden metreden daha aşağıda
teşekkül etmiş bulunan binalarla bu gibi arsaların sahipleri, gelip geçenlerin emniyetini temin etmek üzere, yol kenarına
yönetmelikle belirtilen veya civarın karakterine göre ilgili idarece tespit edilen şekilde bahçe duvarı veya parmaklık
yapmaya ve gereken emniyet tedbirlerini almaya mecburdurlar.

Kapıcı daireleri ve sığınaklar:

Madde 36 - Kapıcı dairesi ve sığınak ayrılması mecburiyeti olan binalarda, bu dairelerin yönetmelikte belirtilen şart ve
ölçüleri havi bulunması lazımdır.
Kapıcı daireleri anabina içinde olabileceği gibi, nizamlara, fen ve sağlık şartlarına aykırı yapılmamak, brüt
40 metrekareyi geçmemek şartı ile bahçenin herhangi bir yerinde veya müştemilat binaları içerisinde de tertiplenebilir.
Bekçi, bahçevan, kaloriferci gibi müstahdemin ikametine yer ayrılması halinde bu yerlerde de aynı şartlar
aranır. 29 ve 30 uncu maddelerdeki hükümler bu maddede sözü geçen daireler hakkında da uygulanır.
Nerelerde ve hangi binalarda kapıcı dairesi ve sığınak ayrılması gerektiği imar yönetmeliklerinde gösterilir.

Otoparklar:
Madde 37 - İmar planlarının tanziminde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçlar gözönünde
tutularak lüzumlu otopark yerleri ayrılır.
Otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere lüzumlu otopark yeri tefrik edilmedikçe yapı izni, otopark tesis
edilmedikçe de kullanma izni verilmez.
Kullanma izni alındıktan sonra otopark yeri, plana ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka
maksatlara tahsis edilemez. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket edildiği takdirde ilgili idarece yapılacak tebligat üzerine
en geç üç ay içerisinde bu aykırılık giderilir. Mülk sahibi tebligata rağmen müddeti içerisinde gerekli düzeltmeyi
yapmaz ise, belediye encümeni veya il idare kurulu kararı ile bu hizmet ilgili idarece yapılır ve masrafı mal sahibinden
tahsil edilir.
10

BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler

Halihazır haritaların, imar planlarının ve yapı projelerinin hazırlanması ve uygulanması:

Madde 38 - Halihazır harita ve imar planlarının hazırlanması ve bunların uygulanmasının fenni mesuliyetini; uzmanlık,
çalışma konuları ve ilgili kanunlarına göre, mühendisler, mimarlar, şehir plancıları deruhte ederler.
(Değişik: 26/4/ - /2 md.) Yapıların, mimari, statik ve hertürlü plan, proje, resim ve hesaplarının
hazırlanmasını ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlık konularına ve ilgili kanunlarına göre
mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamları deruhte ederler.

Yıkılacak derecede tehlikeli yapılar:

Madde 39 - Bir kısmı veya tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu belediye veya valilik tarafından tespit edilen
yapıların sahiplerine tehlike derecesine göre bunun izalesi için belediye veya valilikçe on gün içinde tebligat yapılır.
Yapı sahibinin bulunmaması halinde binanın içindekilere tebligat yapılır. Onlar da bulunmazsa tebligat varakası tebliğ
yerine kaim olmak üzere tehlikeli yapıya asılır ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabıtla tespit edilir.
Tebligatı müteakip süresi içinde yapı sahibi tarafından tamir edilerek veya yıktırılarak tehlike ortadan
kaldırılmazsa bu işler belediye veya valilikçe yapılır ve masrafı % 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilir.
Alakalının fakruhali tevsik olunursa masraf belediye veya valilikçe bütçesinden karşılanır. Tehlike durumu
o yapı ve civarının boşaltılmasını icabettiriyorsa mahkeme kararına lüzum kalmaksızın zabıta marifetiyle derhal tahliye
ettirilir.

Kamunun selameti için alınması gereken tedbirler:

Madde 40 - Arsalarda, evlerde ve sair yerlerde umumun sağlık ve selametini ihlal eden, şehircilik, estetik veya trafik
bakımından mahzurlu görülen enkaz veya birikintilerin, gürültü ve duman tevlideden tesislerin hususi mecra, lağım,
çukur, kuyu; mağara ve benzerlerinin mahzurlarının giderilmesi ve bunların zuhuruna meydan verilmemesi ilgililere
tebliğ edilir.
Tebliğde belirtilen müddet içinde tebliğe riayet edilmediği takdirde belediye veya valilikçe mahzur giderilir;
masrafı % 20 fazlasiyle arsa sahibinden alınır veya mahzur tevlit edenlerin faaliyeti durdurulur.
Arsaların yola bakan yüzleri:
Madde 41 - Belediyeler veya valiliklerce belirli yollar üzerinde mahzurlu bina bulunan veya binasız arsaların yola
bakan yüzlerinin tayin edilen tarzda kapatılmasına karar vermeye selahiyetlidir. Bu takdirde gayrimenkulün sahipleri,
belediye veya valilikçe verilen müddet içinde bu yerleri kapatmaya mecburdurlar. Bu mükellefiyete uyulmaması
halinde belediye veya valilikçe gereği yapılarak masrafı arsa sahibinden tahsil edilir.

Ceza hükümleri:
Madde 42 - Ruhsat alınmadan veya ruhsat veya eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı
sahibine ve müteahhidine, istisnalar dışında özel parselasyon ile hisse karşılığı belirli bir yer satan ve alana
TL.` dan 25 liraya kadar para cezası verilir. Ayrıca fenni mesule bu cezaların 1/5`i uygulanır.
Birinci fıkrada belirtilen fiiller dışında bu Kanunun 28, 33, 34, 39 ve 40 ıncı maddeleri ile 36 ncı maddenin
üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen mal sahibine, fenni mesule ve müteahhide
TL.`dan 10 liraya kadar para cezası verilir.
Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen fiillerin tekrarı halinde para cezaları bir katı artırılarak verilir.
Yukarıdaki fıkralarda gösterilen cezalar, ilgisine göre doğrudan doğruya belediyeler veya en büyük mülki
amir tarafından verilir.
Bu cezalara karşı cezanın tebliğinden itibaren yedi gün içinde sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz,
zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak sonuçlandırılır. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. (1)
İlgili idarenin Cumhuriyet Savcılığı aracılığıyla sulh ceza mahkemesine başvurması üzerine, bu
mahkemelerce ayrıca, yukarıdaki fıkralara göre ceza verilen

(1)Bu fıkra , funduszeue.info`nin 15/5/ tarihli ve E/72, K/51 sayılı kararı ile, kararın yayımı tarihi olan
1/2/ tarihinden başlayarak altı ay sonra fenni mesuller ve müteahhitler hakkında bir yıldan beş yıla kadar
meslekten men cezasına da hükmolunur.
Bu husustaki mahkeme kararları ilgili idarelerce Bakanlığa ve meslek mensubunun bağlı olduğu meslek
teşekkülüne bildirilir.
Bu maddeye göre belediyelerce verilen cezalar dolayısıyla tahsil olunan paralar belediye bütçesine irad
kaydolunur.
Yürürlükten kaldırılan hükümler:
Madde 43 - a) 9/7/ tarih ve sayılı İmar Kanunu ve sayılı Kanun ile ek ve değişiklikleri,
b) 11 Ocak tarih ve sayılı Bursa Merkez İlçesindeki Gedik ve Zeminlerin Tasfiyesine Dair Kanun,
11

c) 28/5/ tarih ve sayılı Kanun (menkul ve gayrimenkulleri, varsa iştirakleri, bütçesi, gelirler ve personelin
özlük hakları ile birlikte Ankara Büyük Şehir Belediye Başkanlığına bağlanır.)
d) 3/6/ tarih ve sayılı Kanun,
e) 18/1/ tarih ve sayılı Kanun,
İle diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Yönetmelik:
Madde 44 - I - a) Enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma ve benzeri hizmetlerle ilgili tesisler ve müştemilatından
hangileri için ruhsat alınmayacağı,
b) İmar planlarında okul, cami, sağlık, spor, sosyal ve kültürel tesisler ile kamu kuruluşlarının yapıları için
ayrılacak yerler ve bu konu ile ilgili diğer hususlar,
c) Arazi ve arsa düzenlemesinin uygulanma şekil ve şartları,
d) Ruhsata tabi olmayan yapılarda uyulacak esaslar,
e) Müteahhit sicillerinin şekil ve şartları,
f) İmar planı yapımı ve değişiklikleriyle ilgili kriterlerin tespiti ve imarla ilgili diğer hususlar,
g) İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yapılacak ifrazların asgari cephe genişlikleri
ve büyüklükleri,
h) (İptal: Ana. Mah. 11/12/ tarih ve E. /11, K. /29 sayılı Kararı ile.)
i) Yerleşme alanlarıyla ilgili genel esaslar,
j) Halihazır harita alımı ve imar planlarının yapımını yükümlenecek müellif ve müellif kuruluşların ehliyet
durumlarının yeniden düzenlenmesine ait esaslar,
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
II - (Değişik: 26/4/ - /3 md.) 38 inci maddede sayılan mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları
dışında kalan fen adamlarının görev, yetki ve sorumlulukları, ilgili Bakanlıklar ile Türk Mühendis Mimar Odaları
Birliği (T.M.M.O.B.) ve Yüksek Öğrenim Kurumunun görüşleri alınarak Bakanlık ve Milli Eğitim Bakanlığınca
birlikte çıkarılacak yönetmelik ile tespit edilir.
III - Otopark ayrılması gereken bina ve tesisler ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikte
tespit edilir.
Otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerin neler olduğu, otopark ihtiyacının miktar, ölçü ve diğer
şartları ile bu ihtiyacın nasıl tespit olunup giderileceği ise, bu yönetmelikte belirtilir.

Mücavir alan:
Madde 45 - Mücavir alan sınırları belediye meclisi ve il idare kurulu kararına dayanarak vilayetlerce Bakanlığa
gönderilir. Bakanlık bunları inceleyerek aynen veya değiştirerek tasdik etmeye veya değiştirilmek üzere iadeye
yetkilidir
Mücavir alanın ilgili belediye sınırına bitişik olması gerekmez. Ayrıca, bu alanlar köyleri de ihtiva edebilir.
Mücavir alandan çıkarılma da aynı usule tabidir. Bakanlık gerekli gördüğü hallerde mücavir alana alma ve çıkarma
hususunda resen karar verebilir.

ALTINCI BÖLÜM
Sayılı Boğaziçi Kanunu ile İlgili Hükümler

Madde 46 - Bu Kanunla sayılı Boğaziçi Kanununun 6 ncı maddesine göre kurulan organlar kaldırılmıştır. Bu
kuruluşların görev ve sorumlulukları aşağıda belirtilen çerçeve dahilinde İstanbul Büyük Şehir ve ilgili İlçe Belediye
Başkanlıklarınca yürütülür.
Şöyle ki: sayılı Boğaziçi Kanununun 2 nci maddesinde belirlenen ve 22/7/ onay tarihli plana göre
Boğaziçi alanında gösterilen "Boğaziçi Sahil Şeridi" ve "Öngörünüm" bölgelerindeki uygulamalar İstanbul Büyük
Şehir Belediye Başkanlığınca, "gerigörünüm" ve "etkilenme" bölgelerindeki uygulamalar da ilgili İlçe Belediye
Başkanlıklarınca yapılır.

Madde 47 - 48 - (Bu maddeler 18/11/ tarih ve sayılı Boğaziçi Kanununun 3 üncü maddesinin "f" ve "g"
bentleri ile 10 uncu maddesinin değiştirilmesi ile ilgili olup mezkür kanundaki yerlerine işlenmişlerdir.)

Ek Madde 1 - (Ek/5/ - KHK/1 md.)

Fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve yaşanılabilir kılınması için, imar planları ile
kentsel,sosyal,teknik altyapı alanlarında ve yapılarda, Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standardına uyulması
zorunludur.
Ek Madde 2-(Ek/7//1 md.)
İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları gözönünde
tutularak lüzumlu cami yerleri ayrılır.
12

İl, ilçe ve kasabalarda müftünün izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla cami yapılabilir.
Cami Yeri,imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez.

YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici Hükümler ve Yürürlük, Yürütme

Yapıların amacında kullanılması:

Geçici Madde 1 - Herhangi bir sahada bulunan ve sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra yapılan yapılar bölgesinin
teşekkül şartlarına, imar planı esaslarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamaz. Bu gibi yapılar
Kanunun yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde inşa ettirenlerce eski şekline getirilir. Aykırılık bu süre sonunda
düzeltilmezse Belediye veya valilikçe yapılır veya yaptırılır ve masrafı % 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilir.
Başka amaçla kullanılan otopark yerleri:

Geçici Madde 2 - Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapı kullanma izni alınıp, ruhsat ve eklerine aykırı olarak
başka maksatlara tahsis edilmiş ve sayılı Kanun kapsamına girmeyen otopark yerlerinden otopark yönetmeliğine
göre otopark tahsisi gerekenleri hakkında 37 nci maddenin son fıkrasına göre işlem yapılır.
Önce verilen ruhsat ve izinler:

Geçici Madde 3 - Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce imar planı ve mevzuatına uygun olarak verilen ruhsat ve
izinler geçerlidir.

Müşterek giriş:
Geçici Madde 4 - Kanunun yürürlüğe girmesinden önce tapuda müşterek giriş olarak tescil edilip fiilen kamu
tarafından yol olarak kullanılan tapu kaydı yol olarak terkin edilmeyen gayrimenkullerin imar planında kamu hizmet ve
tesislerine ayrılanları belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye encümeni dışında ise il idare kurulu kararı ile
muvafakat aranmaksızın imar planındaki tahsis amacına uygun olarak tapuda terkin edilir.

Örfü belde, paftos:

Geçici Madde 5 - Belediye hudutları ve mücavir sahalar içinde veya dışında bulunan gedik ve zeminler (örfü belde-
paftos) tamamen yıkılıp yok olarak (müntafi ve münhedim) varlıklarını kaybedip, kaybetmediklerine bakılmaksızın bu
Kanun hükümlerine göre tasfiye olunurlar.
Tasfiyeye tabi tutulan taşınmaz mallardaki zemin hakları bedele çevrilmiştir.
Zemin hakkı bedeli, ait olduğu taşınmaz malın zemine ait son emlak vergi değerinin 1/5`idir. Bu şekilde belirlenecek
zemin hakkı bedeli, tapu idaresince gedik sahibinin müracaatı halinde zemin hakkı sahibi adına emaneten milli bir
bankaya yatırılır. Müracaat edilmediği takdirde zemin sahibi lehine kanuni ipotek tesis edilir.
Zemin hakkı bedelinin 1/4`ü peşin, bakiyesi en geç üç yıl içinde yıllık eşit taksitlerle ödenir ve bu bedele bankaca
vadesiz mevduat faizi uygulanır. Peşin miktar ve taksitler 40 TL. dan az olamaz. Bu işlemlerden sonra tapu
sicilinde gerekli terkin ve tashihler resen yapılır.
Bankaya emaneten yatırılan veya ipotekle temin edilen zemin hakkı bedeli üzerindeki iddialar genel hükümlere
tabidir.

Geçici Madde 6 - sayılı Kanuna göre düzenlenmiş ve tasdik edilmiş olan ıslah imar planlarının uygulanmasında,
inşaat ruhsatı verilmesine ilişkin şart ve şekilleri tespite, belediye ve mücavir alanlar içinde belediyeler, dışında
valilikler yetkilidir.

Geçici Madde 7 - (Birinci fıkra iptal: Anayasa Mah. nin 11/12/ tarih ve E. /11 K. /29 sayılı Kararı ile.)
Boğaziçi alanında mevcut çekme katlar aynı gaberi içinde kalmak şartı ile tam kata iblağ edilir. Ancak teras
kullanma hakkı daha önce tapuya tescil edilmemiş olan çatı katı malikleri emlak vergisi için beyan edilen daire
bedelinin daire metrekaresine bölünerek bulunan bir metrekare değerinin kazanılan alan ile çarpımı sonucu bulunan
değeri hisse nisbetlerine göre diğer kat maliklerine öder. Kendileri bulunmadıkları takdirde bu bedel isimlerine milli bir
bankaya yatırılır.

Yönetmeliklerin çıkarılma süresi:

Geçici Madde 8 - Bu Kanunun uygulanmasını gösteren yönetmelikler Kanunun yayımından itibaren en geç 6 ay içinde
çıkarılır.

Geçici Madde 9 - (Ek: 30/5/ - KHK/2 md.)

Bu Kanunun Ek 1 inci maddesinde öngörülen düzenlemelerin yapılmış ve yapılacak altyapı alanlarında ve
yapılarda gerçekleştirilmesi için, imar yönetmelikleri ve kamu binaları ile ilgili mevzuatta 1/6/ tarihine kadar
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından gerekli değişiklikler yapılır.
13

Yürürlük:
Madde 49 - Bu Kanunun 43/b, c, d, e; 46; 47 ve 48 inci maddeleri ile geçici 7 nci maddesi yayımı tarihinde; diğer
maddeleri yayımını takiben 6 ay sonra yürürlüğe girer.

Yürütme:
Madde 50 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi

30/6/
4/5/
27/11/
8/4/
KHK 6/6/
28/2/
2/8/

İMAR KANUNU İLE İMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA UYGULANACAK

BAZI İŞLEMLER VE SAYILI IMAR KANUNUNUN BİR MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ
HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN

Kanun No.

Kabul Tarihi :
Resmi Gazete Tarihi 17/12/
Resmi Gazete Numarası

MADDE 1. - tarihli ve sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “otuzbeşini”
ibaresi “kırkını” olarak ve aynı maddenin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve
ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî
hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz.

MADDE 2. - tarihli ve sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı
İşlemler ve Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunda yer alan “cami” ibareleri
“ibadet yeri” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 3. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA UYGULANACAK BAZI İŞLEMLER VE

SAYILI İMAR KANUNUN BİR MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUNUN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞ HÜKÜMLERİ
Kanun Numarası :
Kabul Tarihi : 24/2/
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: 8/3/ Sayı:
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 23 Sayfa: 36
1 - 22/5/ tarih ve sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin
metinleri: (Madde numaraları: 8,9,10,13,14,18,22, Geçici 2)

Madde 8 fıkra iki ve dört-(24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

Bu tespit kapsamına temel inşaatı tamamlanmış veya sömel betonları dökülmüş olmak şartıyla inşaatına
başlanmış tüm yapılar dahildir.
14

Değerlendirme belgesi, 4 üncü maddede bahsi geçen tasnif durumunu, yapının bu Kanunun 18 inci
maddesıne göre hesaplanacak bina inşaat ve iskan harcını ve bu Kanuna göre hesaplanacak munzam harcını, fenni
sorumluluğu üstlenilmiş röleve planını kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında
bulunan alanlarda yapılmış yapılar için bu Kanunda belirtilen esaslara göre tespit edilecek rayiç bedel üzerinden
hesaplanmış arsa bedelini ihtiva edecek şekilde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanmış formun
doldurulmasıyla elde edilir.

Madde 9 - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

a) Arsa müstakilen kendine ait olupta üzerindeki yapı İmar mevzuatına aykırı ise:
Müracaat dilekçesine ekli tespit ve değerlendirme belgelerine göre gerekli harçlar tahsil edilmek suretiyle
yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni hemen;
Yapı ıslah edilerek korunacak durumda ise yapı ruhsatı ve kullanma izni ıslah edildikten sonra hemen
verilir.
Daha önce mevzuata aykırı ruhsat verilipte bu ruhsat ve eklerine göre inşa edilen veya inşa halindeki
yapılarla her ne sebeple ruhsat ve kullanma izni iptal edilen yapılar için (tehlike arzedenler hariç) daha önce verilmiş
bulunan ruhsat ve kullanma izinleri müktesep hak kabul edilir. Bu gibi yapılardan ayrıca hiçbir harç ve para cezası
alınmaz.
Ruhsatiye ile inşaasına başlanmış, ancak ruhsat ve eklerine aykırılığı nedeni ile mühürlenerek (4) yıllık
ruhsat müddeti içerisinde yapımı tamamlanamamış yapılara, binanın biten kısımları için fenni mesuliyeti üstlenilmiş
röleve projesi esas alınarak sayılı İmar Kanununun 10 uncu maddesi uyarınca yeniden ruhsatiye verilmek
suretiyle inşaatın tamamlanmasına izin verilir.
b) Hazine, belediye, il özel idare ve vakıf arazisi üzerinde yapılmış gecekondular (a) bendindeki hükümlere
tabi olup, arsa bedeli ilgili kuruluşa peşin veya en geç 4 yıl içinde 12 taksitle bu Kanun hükümlerince çıkarılacak
yönetmelikte belirtilen esaslara göre ödenir.
c) Başkasının arazisi üzerine yapılmış gecekondular arsa malikinin muvafakatı halinde (a) bendindeki
hükümlere tabidir.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde anlaşma sağlanamadığı takdirde; Bakanlar
Kurulunca bu bölgenin sayılı Kanun veya Arsa Ofisi Kanunu gereğince istimlakine karar verilebilir. Bu takdirde
istimlak bedeli gecekondu sahiplerinden tahsil edilir. İhtilaf halinde yargı mercilerinin kararına göre işlem yapılır.
(b) bendine göre kendisine tapu verilecek alanlara () m2 den fazla arazi tahsis edilmez. Bu gibi
fazlalıklar ıslah imar planında gerektiği şekilde değerlendirilir.
Tapu tescili dışı kalmış yerlerle, kadastro ve tapulaması henüz yapılmamış İmar Kanununa aykırı olarak
yapılanmış mahallelerin bu Kanun tatbikatına münhasır olmak üzere kadastro ve tapulama işlemleri ilanların
yapılmasına ve komisyonların kurulmasına lüzum kalmaksızın sayılı Tapulama Kanunu hükümleri uyarınca,
tapulama ve kadastro müdürlüklerince öncelikle tamamlanır.

Madde 10 - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

a) Bu Kanun hükümlerine göre; hazine, belediye, il özel idaresi veya vakıf arazileri üzerinde gecekondu
sahiplerince yapılmış yapılar 12 nci madde hükümlerine göre tespit ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca
bu yer hak sahibine tahsis edilir ve bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilecek ilgisine "Tapu
Tahsis Belgesi" verilir.
Tapu Tahsis Belgesi ıslah imar planı yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil eder.
b) İmar mevzuatına aykırı bina yapılmış hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde,
imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda; binalı veya binasız arsa ve arazileri birbirleriyle, yol
fazlalarıyla veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden ada veya parsellere
ayırmaya, yapıları yeniden doğan imar ada veya parseli içinde kalanları yapı sahiplerine; yapı olmayanları, diğer hisse
sahiplerine müstakil veya hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre vermeye, bunlar adına tescil ettirmeye ve tescil
işlemi dışında kalanların hisselerini, bedeli peşin ödenmek veya Parsel sahipleri aleyhine kanuni ipotek tesis edilerek,
tapu sicilinden terkin ettirmeye, valilik veya belediyeler resen yetkilidir.
Bu gibi arazilerde hisse sahiplerinin malik olduğu hisse üzerindeki temliki tasarruflar ve bunlarla ilgili
takyitler ( ve sayılı kanunlardaki hükümler dahil) uygulamayı durdurmaz. Bu gibi işlemlerde takyitler hisse
sahibine isabet edecek müstakil parsele aynen nakledilir ve yapılan işlem Medeni Kanunun nci maddesine göre hak
sahibine bildirilir. Islah imar planı ile düzenlemeye tabi tutulan arsa ve arazilerin yeni sahiplerine verilmesinde valilik
veya belediyelerce sayılı İmar Kanununa göre düzenleme ortaklık payı alınabilir.
Bu gibi yerlere ait yapılmış olan özel parselasyon planı, ıslah imar planı olabilecek nitelikte olduğu valilikçe
uygun görüldüğü takdirde aynen kabul edilerek tescil edilir.
Tespit edilen bölge sınırları içinde kalanlar ile üzerinde yapılanma bulunanlar Devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerler valiliğin talebi üzerine, belediye veya özel idareler adına resen tapuya tescil edilir. Islah imar
planlarında genel bütçeye dahil dairelerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ayrılan veya ayrılacak olan veya bir kamu
15

hizmeti için lüzumlu görülen arsa ve araziler eski sahibi kamu idarelerine veya o işe tahsis edilmek üzere Hazineye
aynı şartlarla geri verilir.

Madde 13 bent (a, b ve c) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

a) Bu Kanun gereğince arsa tahsis edilecek kimselerin; kendisinin veya eşinin veya reşit olmayan
çocuğunun oturduğu belediye ve mücavir alan sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya oturduğu belediye sınırı ve
mücavir alan içinde bir ev veya apartmana sahip bulunmaması gerekir.
b) Hazine, vakıf, belediye ve il özel idareleri mülkiyetinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine
geçen arsa ve araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine,
yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde hisse tahsis edilir.
Gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde
başka bir arsa veya hisse verilir. Tahsis edilen arsa veya hissenin gerçek bedeli valilik veya belediyelerce rayiç bedele
göre hesaplanır.
c) Valiliğin, belediyeler veya yeminli özel bürolara yaptıracağı ıslah imar planları mümkün olduğu kadar
fiili durum dikkate alınarak yapılır. Bu alanlar valilikçe en geç (1) ay içinde tasdik olunarak tescil edilir.

Madde 14 bent (f) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

f) 2 Haziran tarihinden sonra yapılan gecekondular ile 1 Ekim tarihinden sonra inşaasına
başlanan imar mevzuatına aykırı yapılar.

Madde 18 bent (a) fıkra iki ile bent (b), (c) ve (d) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
Her türlü hayvancılık ve tarımsal tesislerden, imar mevzuatına aykırı olup olmadığına bakılmaksızın, hiçbir
harç alınmaz.
b) Arsa bedelleri;
Arsa bedellerinin tespitinde hak sahiplerinin beyan edeceği değer esas alınır. Ancak bilahara yapılacak
tespitte bu miktarın rayiç bedeli altında olduğu tespit edilirse beyan tarihi ile tespit tarihi arasında süreler de gözönünde
tutularak iki misli cezası ile ve bir defada tahsil edilir.
c) Düzenleme ortaklık payı;
Islah imar planı uygulamaları gereği gecekondu ve imar mevzuatına aykırı yapılanmış sahalarda arsanın %
25`ine kadar imar planı düzenleme payı alınır.
d) sayılı Kanun hükümlerince gecekondu maliklerinden bugüne kadar alınan arsa kullanım bedelleri,
gayrimenkulün arsa bedeline dönüşür.

Madde 22 bent (b) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

b) Bu Kanun kapsamına giren yapılarla ilgili evvelce idari yargı mercilerine açılmış ve hangi aşamada
olursa olsun kesinleşmemiş davalar düşmüş sayılır. Bu davalar nedeni ile taraflara harç ve yargılama gideri
yüklenemez.

Geçici Madde 2 bent (e) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
e) 2 nci madde kapsamı dışında kalıp, orman sınırları içinde bulunan veya bilim ve fen bakımından orman
niteliğini kaybettiği için tarım ve hayvancılığa tahsis edilmek üzere orman sınırları dışına çıkarılmış bulunan
yerlerdekiler hariç, bu Kanunda özel hüküm getirilmemiş yapılar.
2 - 18/5/ tarih ve sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin
metinleri: (Madde numaraları: 7, 8, 9, 18, 19, Ek 4, Geçici 2)

Madde 7 fıkra yedi ve sekiz - (22/5/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
Değerlendirme belgesi, 4 üncü maddede bahsi geçen tasnif durumunu, yapının bu Kanunun 18 inci
maddesine göre hesaplanacak bina inşaat ve iskan harcını ve bu Kanuna göre hesaplanacak munzam harcını, fenni
sorumluluğunu üstlenilmiş röleve planını kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu
altında bulunan alanlarda yapılmış yapılar için bu Kanunda belirtilen esaslara göre tespit edilecek arsa bedelini ihtiva
edecek şekilde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanmış formun doldurulmasıyla elde edilir.
Süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat etmeyen veya edip de Yeminli Özel Teknik Bürolara
başvurmayan kişilere ait yapıların, belediye veya valiliklerce; elektrik, su, kaçak inşaat zaptı veya benzeri kayıtlar veya
haritadan incelenerek, ayrıca mahallinde araştırılarak tespit ve değerlendirme işlemleri tamamlanır. Ancak bu gibi
hallerde 18 inci maddeye göre alınacak harçlar ve ekli cetvele göre tahakkuk ettirilen harç beş kat ve peşin olarak alınır.

Madde 8 fıkra dört - (22/5/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

Yeminli Özel Teknik Bürolar kendilerine intikal eden dosyaları en geç (3) ay içinde tespit ve değerlendirme
işlemlerini bitirerek sonuçlandırılması için belediye, hazine, özel idare veya vakıflar idaresine teslim etmekle ve bu
16

idareler de, kendilerine intikal tarihinden itibaren en geç (2) ay içinde işlemleri sonuçlandırmakla görevli ve
sorumludurlar.

Madde 9 bent (c) fıkra üç ve dört - (22/5/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
Lüzum görülen hallerde yukarıdaki fıkraların uygulanması beklenilmeksizin, üzerinde bir yerleşme alanı ya
da yapı topluluğu niteliğinde gecekondular bulunan arsa veya araziler, 4/11/ tarih ve sayılı Kamulaştırma
Kanunu hükümlerine göre belediye veya mücavir alan sınırları içinde belediyeler, dışında ise valiliklerce
kamulaştırılarak, yapılacak ıslah imar planlarına göre üzerinde gecekondusu bulunan kişilere arsa bedeli peşin veya en
geç 4 yıl içinde 12 eşit taksitle ödenmek kaydı ile devredilerek hak sahipleri adına tescil edilir.
Arsa bedelinin ödenmesi kamulaştırmanın kesinleştiği tarihten itibaren başlar. Gerektiğinde ve ihtiyaç
halinde valilikler kamulaştırma bedeli ödemek için özel idare kaynaklarından yararlanırlar.

Madde 18 bent (e) nin birinci ve ikinci fıkraları - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
e) Bu Kanuna göre belediye ve mücavir alan sınırları içerisindeki gecekondu ve imar mevzuatına aykırı
yapılardan alınacak harçlar belediyesince alınır.
Belediye ve mücavir alan dışındaki yapılardan alınacak harçlar, tahsil edilecek arsa bedelleri ve kununa ekli
cetvele göre alınacak ilave harçlar bu Kanunun uygulanmasında kullanılmak üzere kurulacak İmar ve Gecekondu
Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanunun fon hesabına yatırılır. Bu fondan yapılacak harcamalar Muhasebei Umumiye Kanununa,
sayılı Devlet İhale Kanununa ve sayılı Sayıştay Kanununa tabi değildir.

Madde 19 bent (e)`den sonra gelen ilk iki cümle - (22/5/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
Bu Kanunun öngördüğü bina inşaat harcı ile ekli cetvele göre tahakkuk ettirilen ilave harç alınmaz.
Küçük sanayi, marangoz, mobilyacı, keresteciler ve bunların civarında oluşan sitelerden sadece yürürlükteki
mevzuata göre bina inşaat harcı alınır. Bu harç (1) yıl içinde (3) eşit taksitle ödenir. Ayrıca, ekli cetvele göre tahakkuk
ettirilen ilave ve cezalı harç da alınmaz.

Ek Madde 4 - (22/5/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)

Bu Kanunla Tapu ve Kadastro idarelerince verilen hizmetlerin gerektirdiği her türlü giderleri karşılamak
amacıyla, sarf ve tahsis şekli Başbakanlıkça tespit edilmek üzere Toplu Konut Fonundan yeterli ödenek Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğü adına funduszeue.info Bankasına aktarılır.

Geçici Madde 2 bent (d) - (24/2/ tarih ve sayılı Kanunun hükmüdür.)
d) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, sayılı İmar Kanununun Ek - 8 maddesi gereğince
çıkarılan yönetmeliğin maddesi kapsamı dışında kalan köy ve mezralar ve dağınık yerleşik alanlardaki ve nehir
kenarına metrelik kara yönündeki kuşak içinde kalan alanlarla bu bölgelerde hazine, özel idare, belediye, köy
tüzelkişiliği ve vakıflara ait arazilerde; köy nüfusuna kayıtlı ve sürekli oturanlara ait konut ve müştemilatı ile bu bent
kapsamındaki yerlerdeki kamu hizmeti için yapılmış yapılar,
Ancak bu bentte sözü edilen yapılardan, Hazine, özel idare, belediye, köy tüzelkişiliği ve Vakıflara ait
arazilerde bulunanlardan bu Kanunun 18 inci maddesinin (e) bendine göre arsa bedelleri tahsil edilir ve gerekli tapu
işlemleri tamamlanır.

SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi

43/b, c, d, e
46, 47, 48 geçici 7 9/5/
Diğer maddeleri 9/11/
- 7/6/
- 26/5/
17

İMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA UYGULANACAK BAZI İŞLEMLER VE

SAYILI İMAR KANUNUNUN BİR MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN (1)
Kanun Numarası :
Kabul Tarihi : 24/2/
Yayımlandığı R. Gazete: Tarih : 8/3/ Sayı:
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 23 Sayfa: 36

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve İstisnalar
Amaç:
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş ve inşa halindeki bütün
yapılar hakkında uygulanacak işlemleri düzenlemek ve bu işlemlere dair müracaat, tespit, değerlendirme, uygulama ve
duyuru esaslarını ve ilgili diğer hususları belirlemektir,

Kapsam:
Madde 2 - Bu Kanun; imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilen aşağıda belirtilen yerlerdeki bütün
yapıları kapsar;
a) Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki yapılar,
b) sayılı Kanuna sayılı Kanunla eklenen Ek 7 ve 8 inci maddeler gereğince çıkarılan
yönetmeliğin maddesi kapsamına giren alanlardaki yapılar,
c) (b) bendi dışında kalan sanayi, depolama, turistik ve tarımsal yapılar.

(1) 3/5/ tarih ve sayılı "İmar Kanunu"nun geçici 6 nci maddesi hükmü gereğince " sayılı Kanuna göre
düzenlenmiş ve tasdik edilmiş olan ıslah imar planlarının uygulanmasında, inşaat ruhsatı verilmesine ilişkin şart ve
şekilleri tesbite, belediye ve mücavir alanlar içinde belediyeler, dışında valilikler yetkilidir."

İstisnalar:
Madde 3 - İstanbul ve Çanakkale (Özel kanun çıkarılıncaya kadar) Boğazları ile sayılı Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenmiş ve belirlenecek yerlerde, Askeri Yasak Bölgeleri ve Güvenlik
Bölgelerinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılarda bu Kanun hükümleri
uygulanmaz.

İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar

Tasnif:
Madde 4 - İmar mevzuatına aykırı inşa edilmiş ve edilmekte olan yapılarla gecekondular, tabi tutulacakları işleme göre
aşağıdaki gibi tasnif edilir:
a) Muhafaza edilecekler,
b) Islah edilerek muhafaza edilecekler,
c) Bu Kanunun hükümlerinden yararlanamayacak olanlar,
Bu Kanunda belirlenen esaslara göre, muhafaza edilecek veya ıslah edilerek muhafaza edilecek yapılara bu
Kanundaki mükellefiyetlerin yerine getirilmesi kaydı ile ruhsat ve kullanma izni verilir.

Görevli idarelerce alınacak tedbirler:

Madde 5 - Valilik, belediye ve diğer ilgili kuruluşlarca; her tür ve ölçekte imar planlarının ve uygulamalarının
vatandaşların inşaat işlemlerini güçleştirmeyecek, düzensiz uygulamalara zorlamayacak şekilde ve zamanında
yapılmasına; ayrıca ruhsat verme işlemlerinde müracaatların birikmesine ve gecikmesine sebep olan engellerin
kaldırılmasına, işlemlerin süratle yürütülmesine dair gerekli tertip ve tedbirler alınır.

Eski eserler ile koruma alanları ve SİT bölgelerinin yeniden değerlendirilmesi:

Madde 6 - Şimdiye kadar karar verilmiş eski eserler ile bunların koruma alanları ve SİT bölgelerine ilişkin kararlar,
sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere
en geç 2 yıl içinde yeniden Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenir ve ilan edilir.
18

İKİNCİ KISIM
Uygulama Hükümleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Müracaat İşleri

Madde 7 - İmar mevzuatına aykırı yapılar ve gecekondular için yapının bulunduğu yerin valilik veya belediyelerine
aşağıdaki esaslara göre müracaat edilir.
Bu Kanun kapsamına giren bütün yapılardan tek maliki olanların sahibi, apartmanların müteahhitleri veya
yöneticileri veya kat maliklerinin herhangi biri veya bunların vekilleri form dilekçe ile Belediye ve mücavir alan
sınırları içinde Belediyelere; Belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise valiliğe bizzat müracaat ederler. Müracaat
iadeli taahhütlü olarak posta ile de yapılabilir. Posta ile yapılan müracaatlarda dilekçenin postaya verildiği tarih
müracaat tarihi sayılır.
Müracaat; Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tespit edilip, valilik ve belediyelerce; dış temsilcilikler için de
Dışişleri Bakanlığınca çoğaltılacak form dilekçe

ile yapılır. Form dilekçeye Madde 8`de belirlenen tespit ve değerlendirme belgeleri eklenir.
Müracaat; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde yapılır. Bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte yurt dışında çalışan işçiler ile daimi görevde bulunanlar ve görevi yurt dışında üç aydan fazla devam
edenler için müracaat süresi 12 aydır. Üzerinde yapı yapılmak suretiyle arsa ve arazisi,tecavüz veya işgal edilen
malikler de ilgili idarelere yardımcı olmak üzere arazi ve arsalarının ada ve parselini, tecavüz ve işgallerin zaman ve
miktarı hakkındaki mevcut bilgileri havi bir form dilekçe ile müracaat masrafını ödeme-
den müracaat edebilirler.
16/3/ tarihli ve sayılı Kanun gereğince yapılmış olan müracaat işlemleri ayrıca bir ücret
alınmadan geçerli olup, hak sahipleri bu Kanuna göre istenilecek belgeleri dosyalarına ilave ederler.
Ancak yeni yapılacak müracaatlar için belediye veya il özel idareler hesabına milli bir bankaya TL.
müracaat masrafı olarak yatırılır. Banka şubesi bulunmayan belediyelerde bu bedel belediyeye yatırılır.
(Değişik: 18/5/ - /1 md.) Süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat etmeyen kişilere ait
yapıların belediye veya valiliklerce, elektrik, su, kaçak inşaat zaptı veya benzeri kayıtlar veya haritadan incelenerek,
ayrıca mahallinde araştırılarak tespit ve değerlendirme işlemleri tamamlanır. Ancak bu gibi hallerde 18 inci maddeye
göre alınacak harçlar ve ekli cetvele göre tahakkuk ettirilecek harç beş kat ve peşin alınır.
(Değişik: 18/5/ - /1 md.) Süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat eden fakat sayılı
Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik bürolara başvurmayan kişilere ait yapıların belediye veya valilikçe tespit ve
değerlendirme işlemleri tamamlanır. Ancak bu gibi hallerde 18 inci maddeye göre alınacak harçlar ve ekli cetvele göre
tahakkuk ettirilecek harç iki kat peşin alınır.
(Ek: 18/5//1 md.) sayılı Kanuna göre kurulan yeminli özel teknik bürolar, kendilerine
intikal eden müracatlara ilişkin tespit ve değerlendirme işlemlerine ait dosyaları en geç 7 Eylül tarihine kadar
tamamlayarak sonuçlandırması için belediye, hazine, özel idare veya vakıflar idaresine teslim etmekle ve bu idareler
de, kendilerine intikal eden dosyaları, intikal tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde sonuçlandırmakla görevli ve
sorumludurlar.
Yukarıda belirtilen müracaatların usulüne uygun yapılmasını temin için valilik veya belediyelerce yeterli
bürolar kurulur ve gerekli her türlü tertip ve tedbirler alınır.

İKİNCİ BÖLÜM
Çeşitli İşlemler ve Tapu Verme

Tespit ve değerlendirme işlemleri:

Madde 8 - İmar mevzuatına aykırı yapılarla gecekondular için tespit işlemlerinde; Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
hazırlanacak ve valilik veya belediyelerce bastırılacak standart form kullanılır.
(Değişik: 22/5//2 md.) Bu tespit kapsamına, temel inşaatı tamamlanmış veya sömel betonları
dökülmüş olmak kaydı ile hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare etmekte
olduğu arsa veya arazilerdeki inşaatına Kanunun 14 üncü maddesinin (f) fıkrasındaki tarihlerden önce başlanmış
mesken, kısmen işyeri ve konut olarak kullanılan veya evvelce konut olarak kullanılıp sonra işyerine çevrilen
gecekondular ile imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı tüm yapılar dahildir.
Tespit formları düzenlenerek başvuru formlarına tespit belgesi olarak eklenir.
(Değişik: 18/5/ - /2 md.) Değerlendirme belgesi, 4 üncü maddede bahsi geçen tasnif durumunu,
yapının bu Kanunun 18 inci maddesine göre hesaplanacak bina inşaat ve iskan harcını ve bu Kanuna göre hesaplanacak
munzam harcını, fenni sorumluluğu üstlenilmiş röleve planını, Kanuna göre belirlenen otopark bedelini, kamu kurum
ve kuruluşlarına ait olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanlarda yapılmış yapılar için bu Kanunda
belirtilen esaslara göre tespit edilecek arsa bedelini ihtiva edecek şekilde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından
hazırlanmış formun doldurulmasıyla elde edilir.
19

Tespit ve değerlendirme belgeleri müracaat sahibince yeminli özel teknik bürolara doldurtturulur. Bu
büroların kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve ücret tarifeleri Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca, Kanunun yürürlüğe
girmesinden itibaren (1) ay içinde hazırlanacak yönetmelikle tespit edilir.
16/3/ tarihli sayılı Kanun gereğince başvurmuş bulunan müracaat sahipleri, tespit ve
değerlendirme belgelerini yeminli özel teknik bürolara hazırlatarak daha önceki müracaat formlarına eklerler.

Uygulama işlemleri:
Madde 9 - (Değişik: 22/5//3 md.)
a) Müstakilen kendisine ait arsa üzerinde imar mevzuatına aykırı yapı yapılmış ise;
1. Yapı, korunacak durumda ise, müracaat dilekçesine ekli tespit ve değerlendirme belgelerine göre gerekli
harçlar tahsil edilmek suretiyle hemen,
2. Yapı, ıslah edilerek korunacak durumda ise, ıslah edildikten sonra hemen,
Yapı ruhsatı veya kullanma izni verilir.
Daha önce, imar mevzuatına aykırı olarak ruhsat verilipte, bu ruhsata ve eklerine göre inşa edilen veya inşa
halindeki yapılarla, her ne sebeple olursa olsun ruhsat ve kullanma izni iptal edilen yapılar için, tehlike arz edenler ve
14 üncü madde kapsamında kalanlar hariç, daha önce verilen ruhsat ve kullanma izinleri kazanılmış hak kabul edilir.
Bu gibi yapılardan ayrıca harç ve para cezası alınmaz. Köy muhtarlarından alınan her türlü izin, ruhsat ve iskan bu
Kanun kapsamında olup, ruhsatlı ve iskanlı yapılar sayılır. Yalnız konutlar hariç, iş yeri, imalathane ve fabrikalar bu
Kanuna göre hesap edilecek bina inşaat harcı ve ekli cetvele göre tahakkuk edecek harcı ödemek zorundadır.
Ruhsat alınarak inşatına başlanmış, ancak ruhsat ve eklerine aykırı olması nedeniyle mühürlenerek (5) yıllık
ruhsat müddeti içinde tamamlanmamış yapılara, binanın biten kısımları için, fenni sorumluluğu üstlenmiş röleve planı
esas alınarak imar planındaki gabarisine göre yeniden ruhsat verilmek suretiyle yapının
tamamlanmasına izin verilir.
b) Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya arazileri
üzerine yapılmış gecekondular (a) fıkrasındaki hükümlere tabi olup, arsa bedeli ilgili kuruluşa peşin veya en geç 4 yıl
içinde oniki eşit taksitle, bu Kanun hükümlerince çıkarılacak Yönetmelikte belirtilen esaslara göre ödenir. Ancak,
Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya arazileri üzerine yapılmış gecekondulardan alınan arsa bedelinin %
60`ı Vakıflar Genel Müdürlüğü idaresindeki Akar Toprak Fonuna, % 40`ı da bu Kanunun fon hesabına yatırılır.
(Ek: 18/5/ - /3 md.) sayılı Gecekondu Kanununa göre sağlanan ve bu Kanun uygulamasında
kullanılan arazilerin arsa bedelleri de, Kanun uyarınca kurulan ilgili fon hesabına yatırılır. Tahakkuk ettirilmiş, ancak
henüz tahsil edilmemiş olanlar için de bu hüküm uyarınca işlem yapılır.
(Ek 18/5//3 md.) sayılı Gecekondu Kanununa göre sağlanan veya Gecekondu önleme
Bölgelerinde olup da, haksahiplerine tahsis edilen arsa ve konutlardan, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar,
noterler vasıtası ile düzenlenen harici satış veya satış vaadi senediyle başkalarına yapılan satış ve devir işlemleri
geçerlidir. Daha önce bedeli tamamen ödenen arsa veya konutlar, satış veya devri yapılanlar adına valilik veya
belediyelerin talebi üzerine tapuda tescil edilir. Bedelin ödenmeyen kısmı için sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
(Ek: 18/5/ - /3 md.) Bedelden ödeme yapılmamış ise, sayılı Gecekondu Kanununun 6/6/
tarih ve sayılı Kanunla değişik 26 ncı maddesi uyarınca tespit edilecek bedel tahsil edilmek suretiyle yeni sahibi
adına tapuya tescil edilir.
Arsa tahsis edilecek kişilere m2`den fazla arazi için tahsis işlemi yapılmaz. Bu gibi fazlalıklar öncelikle
ıslah imar planlarına göre değerlendirilir. Islah imar planına göre başka türlü değerlendirilmesi mümkün olmayan
fazlalıklar, rayiç değer üzerinden tahsis yapılan gecekondu sahibine devir ve adına tescil edilir.
c) Başkasının arsa veya arazisi üzerine yapılmış gecekondular hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:
Arsa veya arazi sahibi ile üzerinde gecekondusu bulunan kişilerin anlaşmaları ve bu Kanundan yararlanmak
için süresi içinde belediye veya valiliğe müracaat ettiklerinin tespiti halinde, varsa ıslah imar planı, yoksa binanın
konumu dikkate alınarak ifrazen veya hisse olarak gecekondu sahibine devir, temlik ve adına
tescil edilir
Arsa veya arazi sahibi, yerinin gecekondu sahibine devrini isterse müracatı üzerine, mahkemece rayiç değer
takdiri yaptırılarak bedelin ödenmesini talep edebilir. Gecekondu sahibi bu bedeli peşin veya anlaşmaları halinde
taksitle öderse adına devir ve tescil yapılır. Gecekondu sahibi ödemeye yanaşmaz ise, ar-
sa veya arazi sahibi Türk Medeni Kanununun uncu maddesinin son fıkrası gereğince işlem yapılmasını
mahkemeden isteyebilir.
(Değişik üç ve dördüncü fıkralar: 18/5/ - /3 md.):
Lüzum görülen hallerde, yukarıdaki fıkraların uygulanması beklenilmeksizin,
üzerinde bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliğinde gecekondular bulunan arsa veya araziler, belediye ve
mücavir alan sınırları içinde belediyelerce, dışında ise valiliklerce kamulaştırılır. Kamulaştırılması kararlaştırılan ve
sınırı belirlenen arsa veya araziler üzerinde bulunan gecekonduların işgal ettiği alan dikkate alınarak, sayılı
Kamulaştırma Kanununa göre tespit edilen bedel, gecekondu sahiplerinden tahsil edilir. Gerektiğinde, kamulaştırma
20

bedeli sonradan gecekondu sahiplerinden tahsil edilip iade edilmek üzere, Toplu Konut Fonu, belediye veya valilik
kaynaklarından da karşılanabilir.
Kamulaştırma işleminin sonuçlandırılmasından sonra, gecekondu sahibinden tahsil edilen arsa bedeli, ıslah
imar planına göre yapılacak parselasyon planı sonucu oluşacak parsellerin miktarına, kanunun 10 uncu maddesinin (c)
bendine göre belirlenen düzenleme ortaklık payı oranı da eklenmek suretiyle belirlenir. Arsa bedelinin eksik veya fazla
olması durumuna göre gerekli mahsup işlemi yapılır.

Tapu verme (1)

Madde 10 - (Değişik: 22/5/ - /4 md.)
a) Bu Kanun hükümlerine göre hazine, belediye, il özel idaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün
idare ettiği arsa veya araziler üzerinde, gecekondu sahiplerince yapılmış yapılar, 12 nci madde hükümlerine göre tespit
ettirildikten sonra, kayıt maliki kamu kuruluşunca bu yer hak sahibine tahsis edilir ve
bu tahsisin yapıldığı tapu sicilinin beyanlar hanesinde gösterilerek ilgilisine "Tapu Tahsis Belgesi" verilir.
Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek
tapuya esas teşkil eder.
(Ek: 18/5/ - /4 md.) Ancak islah imar planı veya kadastro planları ile belirlenen alanlarda tapu
tahsis belgesi yerine hak sahiplerine doğrudan tapuları verilebilir.
b) Üzerinde imar mavzuatına aykırı olarak toplu binalar inşa edilmiş hisseli veya özel parselasyona dayalı
arsa veya arazilerde, kişilerin hisse miktarları ve fiili kullanma durumları dikkate alınarak valilik veya belediyelerin
talebi üzerine:
1. Henüz kadastrosu yapılmamış yerlerde, kadastro müdürlüklerince bu Kanunda belirtilen mülkiyet
tespitine dair hükümler de uygulanarak,
2. Kadastrosu veya tapulaması tamamlanmış yerlerde ise bu Kanunla verilen yetkiler kadastro
müdürlüklerince kullanılarak,
Islah imar planlarının yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın: onayların alınmasına ve ilanların yapılmasına
(askı ilanları hariç), komisyonların kurulmasına lüzum kalmaksızın sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri veya
sayılı Tapulama Kanunu hükümlerine göre hak sahipleri tespit veya yeniden tayin edilerek adlarına tescil edilir.
Bu tespit sırasında özel parselasyon planında görülen veya hisseli satışlar sonucu fiilen oluşan yol, meydan,
otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha vs hizmetlere ayrılan yerler ile bunlara ilişkin hisseler bedelsiz olarak resen tapudan
terkin; okul, ibadet yeri ve benzer kamu hizmetlerine ayrılan yerler ise, bedelsiz olarak ilgili idareler adına tespit ve
tescil edilir.
Hazine, belediye veya il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya
arazileri üzerinde yapıldığı tespit edilen gecekondular hakkında da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.
(Ek: 18/5/ - /4 md.) Belediye, hazine, özel idare veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği
arsa ve araziler üzerine gecekondu yapıldıktan sonra tespit edilerek kira kontratı düzenlenmiş gecekondu hak
sahiplerine tapu tahsis belgesi ve tapuları verilir.
Hak sahibi olmadığı halde tapu verilen kişilerin tapuları resen iptal edilir.
c) İmar mevzuatına aykırı bina yapılmış, hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde,
imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda, binalı veya binasız arsa ve arazileri birbirleriyle, yol
fazlalarıyla veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle birleştirmeye bunları yeniden ada ve parsellere
ayırmaya, yapılara yeniden doğan imar ada veya parseli içinde kalanları yapı sahiplerine, yapı olmayanları diğer hisse
sahiplerine müstakil veya hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre vermeye, bunlar adına tescil ettirmeye ve tescil
işlemi dışında kalanların hisselerini sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edilecek bedeli peşin ödenmek
veya parsel sahipleri aleyhine kanuni ipotek tesis edilerek, tapu sicilinden terkin ettirmeye belediye veya valilikler
resen yetkilidir. Belediye veya valiliklerin talebi halinde bu yetkiler kadastro müdürlüklerince de kullanılır.
Bu gibi arazilerde hisse sahiplerinin malik olduğu hisse üzerindeki temliki tasurruflar ve bunlarla ilgili
takyitler 11/6/ tarih ve , 19/7/ tarih ve sayılı Kanunlar, sayılı Gecekondu Kanunundaki
hükümler dahil, uygulamayı durdurmaz. Bu gibİ işlemlerde takyitler hisse sahibine isabet edecek müstakil parsele
aynen nakledilir ve yapılan işlem Medeni Kanunun nci maddesine göre hak sahibine bildirilir. Islah imar planı ile
düzenlemeye tabi tutulan arsa ve arazilerin yeni sahiplerine verilmesinde valilik veya belediyelerce arsa ve arazilerin
durumuna göre düzenleme ortaklık payı alınabilir.
Bu gibi yerlere ait yapılmış olan özel parselasyon planı, ıslah imar planı olabilecek nitelikte olduğu belediye
veya valiliklerce uygun görüldüğü takdirde aynen kabul edilerek tescil edilir.
Üzerinde yapılanma bulunan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler valiliğin talebi üzerine, belediye
veya özel idareler adına resen tapuya tescil edilir. Islah imar planlarında genel bütçeye dahil dairelerin ihtiyaçlarını
karşılamak üzere ayrılan veya ayrılacak olan veya bir kamu hizmeti için lüzumlu görülen arsa veya araziler eski sahibi
kamu idarelerine veya o işe tahsil edilmek üzere hazineye aynı şartlarla geri verilir.
Islah imar planı yapılmış ve yapılacak bölgelerde bu Kanun kapsamına giren ve tapu tahsis belgesi verilen
hazine arsa ve arazileri, iktisap tarihine bakılmaksızın aynı amaçta kullanılmak üzere ilgili belediyelere devredilir.
21

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Değerlendirme Esasları

Muhafazası mümkün yapılara ruhsat ve kullanma izni verilmesi:

Madde 11 - Değerlendirmelerle aynen veya ıslah edilerek muhafazası mümkün olan yapılardan, komşu parsele
çıkmalar da dahil tecavüzlü olarak yapılanlara, tecavüze uğrayan arsa ve arazi sahibi ile anlaştıklarını belgelemek ve
tapu işlemlerini tamamlamak kaydı ile ruhsat ve kullanma izni verilir. Tarafların anlaşması mümkün olmadığında yargı
yoluna başvurulur.

Islah edilerek muhafaza edilecek yapılar:

Madde 12 - a) Emlak sahibinin beyanına göre değerlendirme sonucu kendi parseli içinde olan imar mevzuatına aykırı
yapıların; yola veya imar yoluna veya kıyı kenar çizgisine veya 14 (g) maddede belirtilen karayolları yaklaşma sınırına
tecavüz durumları, yapının tecavüzlü durumları giderildikten ve ayrıca komşu parsele tecavüzü olanların taraflar
arasında anlaşma sağlanarak gerekli işlemleri tamamlandıktan sonra belirtilen durumlarına göre muhafazalarına karar
verilir.
b) Kıyı tanımına giren yerlerde ve Devletin hüküm ve tasarrufunda olan diğer yerlerde; kişilere veya özel
hukuk tüzelkişilerine ait olan liman, iskele, rıhtım, balıkçı barınağı ve dayanma duvarlarında valilik veya belediyelerce
muhafazasında milli ekonomiye katkısı veya kamu yararı olduğu kararlaştırılan Sanayi ve Turizm tesislerinin
bulunduğu arsa ve araziler Maliye Bakanlığınca kullananlara ve tesis sahiplerine kiraya verilebilir.
c) İmar yoluna tecavüzlü yapılara, imar yolunun uygulanmasının 5 yıl içinde gerçekleşmeyeceğine belediye
encümenince karar verilmesi halinde belediye encümeni kararıyla 5 yıllık geçici ruhsat verilir. 5 yıl sonunda imar
yolunun uygulamasına geçilmeyeceğine belediye encümenince karar verildiği takdirde 5 yıllık geçici ruhsat tekrarlanır.
d) (Ek: 22/5//5 md.) Yapıların, bu Kanunda belirtilen tecavüzlü durumları veya aykırı
kısımları,tebliğ tarihinden itibaren (6) ay içinde yapı sahiplerince giderilir.
Bu süre içerisinde ıslah işlemleri sahiplerince yerine getirilmeyen yapıların tecavüzlü durumları veya
aykırılıkları ilgili mevzuat hükümlerine göre belediyeler veya valiliklerce giderilir.

Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular:

Madde 13 - Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular hakkında aşağıdaki uygulamalar yapılır.
a) (Değişik: 22/5//6 md.) Bu Kanun gereğince arsa tahsis edilecek kimselerin; kendisinin veya
eşinin veya reşit olmayan çocuğunun oturduğu belediye ve mücavir alan sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya
bir eve veya apartmanın bağımsız bir bölümüne veya bir bölümü iş yeri olarak kullanılan bir yapıya sahip bulunmaması
gerekir.
b) (Değişik: 22/5//6 md.) Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel
Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar
planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak
ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edilir. Gecekondusu muhafaza edilemeyen
hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya
hisse verilir. Tahsis edilen arsa veya hissenin bedeli 4/11/ tarih ve sayılı Kanun veya 6/6/ tarih ve
sayılı Kanuna göre tespit edilir.
(Ek fıkralar: 18/5//5 md.):
14 üncü maddenin a, b, c, d, e, g, h ve i bentleri kapsamında kalmaları nedeniyle, bulundukları yerde
korunamayan gecekondu sahiplerinden hak sahibi sıfatı taşıyanlarına, bir gecekondu önleme veya ıslah bölgesinde veya
yakın bölgelerde yapılmış ıslah imar planları içinde meydana gelen boş imar parselleri
müstakil, hisseli veya katmülkiyeti esasına göre verilir. Bu gibi hallerde gecekondu sahibine ayrıca enkaz bedeli bu
Kanunla kurulan fondan belediye veya valilikçe ödenir.
Islah imar planları sonucu, bu Kanun kapsamında kalan gecekondu hak sahiplerine yapılan tahsis
işlemlerinden sonra arta kalan belediye veya valiliğe ait boş imar parselleri arsa bedeli sayılı Kamulaştırma
Kanununa göre tespit edilerek, sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca belirlenen hak sahiplerine valilik veya
belediyelerce tahsis edilir.
c) (Değişik: 22/5//6 md.) Islah imar planları belediye veya valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili
durum dikkate alınarak ve yapılanma şartları da belirlenerek yapılır veya belediye veya valiliklerce Yeminli Özel
Teknik Bürolara yaptırılır. En geç (1) ay içinde belediye meclislerince kabul edilenler belediye meclislerince, büyük
şehir yönetiminde ilçe belediye meclislerince Kabul edilenler ilçe belediye meclislerince, il idare kurullarınca kabul
edilenler valilikçe tasdik edilerek yürürlüğe girer. Bu planların tescili de (1) ay içinde ivedilik ve öncelikle yapılır.
İmar planı olan yerlerde mevcut imar planları gerektiği takdirde ıslah imar planları şeklinde yeniden
düzenlenir.
d) Daha önce gecekonduları yıkılanlar bu Kanunun uygulanmasında hiçbir hak talep edemezler.
22

Bu Kanun hükümlerinden yararlanamayacak olanlar:

Madde 14 - Aşağıdaki durumlara uyan yapılar bu Kanun hükümlerinden yararlanamazlar:
a) Her ölçekte imar planında başka maksatla tahsis edilmiş alanlardaki sınai kuruluşlara ait olmayan
tehlikeli madde depoları ile imar planında tehlikeli madde depoları için ayrılmış yerlerde bu depolar dışındaki her türlü
ruhsatız yapılar,
b) sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanununun yapı yasağı koyduğu alanlarda
veya Milli Savunma Bakanlığına tahsisli olan veya tahsissiz olarak Milli Savunma Bakanlığınca kullanılmakta olan
arsa ve araziler üzerinde inşa edilen yapılardan;bu Kanunun yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 yıl içinde askeri
makamlardan muhafazası için izin alınamayan yapılar,
c) sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilmiş bulunan "Turizm Alanlarında" ve "Turizm
Merkezlerinde" imar mevzuatına aykırı inşa edilmiş veya inşaası devam eden ancak bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren bir yıl içerisinde yürürlükteki çeşitli ölçekli imar planlarıyla getirilmiş bulunan kararlara uygun hale
getirilmeyen yapılar,
d) 5 Haziran tarih ve sayılı Kanunla onaylanmış bulunan Sivil Havacılık Anlaşması"nın 14 sayılı
teknik mania esaslarına uymayan ve havaalanları civarında uygulanmak üzere 7 Ağustos tarih ve 7/ sayılı
Kararnameye göre, Ulaştırma Bakanlığınca 1/ ölçekli harita üzerinde sınırları belirle-
necek saha içinde bulunup da yapımcı veya yapı sahibine yapılan tebliğden itibaren 1 yıllık süre içinde tebliğ esaslarına
uygun hale getirilmeyen yapılar,
e) İçme ve kullanma suyu temin edilen ve edilecek olan baraj, göl, gölet gibi satıhda bulunan su kaynaklarının
mutlak ve kısa mesafeli koruma alanı ve içme ve kullanma suyu temin edilen yeraltı su kaynakları etrefında bırakılan
koruma alanı içerisindeki yapılar,
f) (Değişik : 22/5/ - /7 md.) 10 Kasım tarihinden sonra yapılan gecekondular ile inşaasına
başlanan imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapılar ve () (1) Çanakkale Boğazında 2 Haziran tarihinden
sonra yapılan gecekondular ile 1 Ekim tarihinden sonra inşasına başlanan imar mevzuatına,
ruhsat ve eklerine aykırı yapılar,
g) Karayolları kamulaştırma sınırına tecavüz edilen ve konut olarak kullanılan yapılarla kamulaştırma
sınırına 10 m.`den daha yakın olan ve konut dışı maksatlarla kullanılan yapılar, (Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren 6 ay içinde mal sahiplerine tebliğ edilmesinden en geç onsekiz ay içinde tecavüz durumları giderilmeyen
yapılar bu Kanunun 4 üncü maddesinin (c) bendi kapsamına girer.)
h) TCDD Genel Müdürlüğü mülkiyetinde bulunan gar, istasyon, lojman, liman sahalarıyla demiryolu
güzergahları üzernde TCDD Genel Müdürlüğünün izni alınmadan yapılan yapılar,

(1) Bu kısımda yer alan "İstanbul Boğazı sahil şeridi ve öngörünüm belgeleri ile" ibaresi Anayasa Mahkemesinin
28/6/ tarih ve E: /61, K/28 sayılı kararıyla iptal edilmiştir.
i) Kıyı tanımına giren yerlerde gerçek kişilere veya hukuk tüzel kişilerine it yapılar.

Yapı ruhsatı ve kullanma izni belgeleri:

Madde 15 - Kullanılan veya kullanılmaya hazır duruma getirilmiş yapılara, uhsat ve kullanma izni, müracaat sahibine,
8 inci maddede istenen evrakların amamlanması halinde hemen verilir. Bilahare bunların doğruluğu valilik ve
belediyelerce kontrol edilir.
Ek: 22/5//8 md.) Temel inşaatı tamamlanmış veya sömel betonları ökülmüş olmak kaydı ile
hazine, belediye il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlügünün idaresindeki arsa veya araziler üzerine
inşaatına bu Kanunun 14 üncü maddesinin (f) fıkrasındaki tarihlerden önce başlanmış gecekondular ile kendi arsa veya
arazisi üzerinde imar mevzuatına, ruhsat ve eklerine aykırı yapı ya da yapı bölümlerinin kendi katı içinde
tamamlanması için "ruhsat" ve bitimini tevsikan da "kullanma izni belgesi" düzenlenir. Kat kolonları dökülmüş olan
binalar da aynı hükme tabidir.

Kat mülkiyeti tesisi:

Madde 16 - Bu Kanunun uygulama alanına giren yapılarda kat mülkiyetine geçişte, bu Kanunun 8 inci maddesindeki
belgelere dayanılır. Kat mülkiyeti kurulmasında ortak maliklerden birinin talebi ile yetinilir.
Diğer ortaklar bu işleme itiraz edemeyecekleri gibi binanın giderlerine katılmaktan ve yönetim planı
yapmaktan kaçınamazlar. Kaçınmaları halinde sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun hakimin müdahalesini gerektiren
33 üncü maddesi hükmü uygulanır.
Arsa payına bağlanmamış ve imar mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş bağımsız bölümlerde, arsanın
tamamı için beyan edilen değerden, bu bağımsız bölüm için tespit edilecek değer oranı, diğer kat maliklerinin arsa
payları oranında kendilerine peşin veya en geç 1 yıl içerisinde ödenmesi halinde yapı yeniden
kat mülkiyetine dönüştürülür.
Arsa bedeli için ödenmesi gereken miktarda alacaklılar kanuni ipotek hakkını kullanabilirler.
(Ek: 22/5//9 md.) Daha önce kat irtifakı kurulmuş binalarda bu Kanundan istifade ile bağımsız
bölüm kazanılmış ise, arsa payına bağlanmamış bağımsız bölüm sahibi, sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 44 üncü
23

maddesi gereğince kat maliklerinin ittifakını sağlayamıyorsa, bu Kanuna göre bağımsız bölümüne ait tasdik edilmiş
yapı ruhsatı ve kullanma izni belgesi ile arsa payına karşılık hesap edilen değeri, hak sahibi kat malikleri adına bir milli
bankaya bloke ettikten sonra sulh mahkemesinden kendisine ait bağımsız bölüm için arsa payı ayrılarak tescilini ister.
Mahkeme, mevcut belgelere dayanarak diğer kat maliklerinin muvafakatını aramaksızın arsa payını tespit ederek ilave
bağımsız bölümün tesciline karar verir. Tescil ilamı gereğince her kat malikinin arsa paylarında resen düzeltme yapılır.
Daha önce düzenlenmiş yönetim planı ve diğer belgeler yeni bağımsız bölüm malikini de bağlar. Bu işlemlerden sadece
bağımsız bölümün kayıtlı değeri üzerinden tapu tashih harcı alınır.

Duyuru işlemleri:
Madde 17 - İmar mevzuatına aykırı yapılarla gecekondulara ait değerlendirme sonuçları değerlendirme işlemleri
tamamlandıkça valilik veya belediyelerce umumi mahallere asılır ve bu belgelerin birer örneği mahalle veya köy
muhtarlıklarına verilir.
Ayrıca sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine bağlı kalmaksızın; güvenlik kuvvetleri vasıtasıyla da mal
sahibine veya binayı yapana veya fenni mesullerine tebliğ edilir. Güvenlik kuvvetlerince yapılacak tebligat 15 gün
içinde tamamlanır. Tebliğin bu şekilde yapılması mümkün olmadığı takdirde yapı mahallinde görülebilecek bir yere
onbeş gün müddetle asılır ve bu durum bir zabıtla tevsik edilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Mali Hükümler

Harçlar, arsa bedelleri, paylar: (1)

Madde 18 - a) Harçlar;
İmar mevzuatına aykırı yapı hangi seviyede olursa olsun, belediye ve mücavir alan sınırları içinde imar
mevzuatına veya ruhsatlı ise ruhsat ve eklerine, aykırılık şekline ve derecesine bağlı olarak iki kat bina inşaat harcı
alınır. Belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise söz konusu harcın yarısı alınır.
(Değişik: 22/5//10 md.) Bir kat ve bir bağımsız bölümden oluşan gecekondulara ekli cetvele göre
harç tahakkuk ettirilemez ve alınamaz.
Söz konusu yapının tamamı ruhsatsız ise bütün maliklerin hisseleri oranında, ruhsatlı olup da, ruhsat ve
eklerine aykırı olarak yapılan veya kullanılan bölümlerde ise, kazanılan veya kullanılan bölümlerin sahipleri adına
kazanılan alan miktarı kadar ekli cetvele göre tahakkuk eden harç ayrıca alınır.
b) (Değişik: 22/5/ - /10 md.) Arsa bedelleri;
Arsa bedellerinin tespitinde hak sahiplerinin beyan edeceği değer esas alınır. Ancak belediye veya
valiliklerce gerekli görüldüğü takdirde sayılı Kamulaştırma Kanununa göre bedel tespiti yaptırılır.
Beyan edilen bedel, tespit edilen bedelin 2/3`ünden az değilse beyan edilen bedel; şayet beyan edilen bedel,
tespit edilen bedelin 2/3`ünden az ise tespit edilen bedel esas alınır.
c) (Değişik: 22/5/ - /10 md.) Düzenleme ortaklık payı;
Islah imar planı uygulamaları gereği gecekondu ve imar mevzuatına aykırı yapılanmış sahalarda arsanın %
35`ine kadar düzenleme ortaklık payı alınabilir.
d) (Değişik: 22/5//10 md.) Bu Kanun kapsamında kalan gecekondulara, ecrimisil ve arsa
kullanım bedeli tahakkuk ettirilmez ve alınmaz. Tahakkuk ettirilen veya tahakkuk ettirilip tahsil edilen ecrimisiller ve
arsa kullanım bedeli, arsa bedeline dönüşür.
e) Birinci ve İkinci fıkralar Mülga: 18/5/ - /6 md.)
(Ek fıkralar : 18/5/ - /6 md.)
Kanun kapsamında, kalan yapıların otopark ihtiyacının parselinde karşılanamaması halinde, Bölgeleme
esasına göre belirlenecek otopark bedelinin 1/4`i tahsil edilir.
Belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan kanun kapsamındaki gecekondu ve imar mevzuatına
aykırı yapılardan alınacak arsa bedelleri, harçlar ve düzenleme ortaklık payı karşılığı bedeller, belediyeler,
büyükşehirlerde ilçe belediyelerince oluşturulacak fon hesabına; belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan Kanun
kapsamındaki gecekondu ve imar mevzuatına aykırı yapılardan alınacak arsa bedelleri, harçlar ve düzenleme ortaklık
payı karşılığı bedeller, valilikler emrinde kullanılmak üzere oluşturulan fon hesabına yatırılır. Bu kanun uyarınca
belediyeler ve valilikler emrinde kurulan fonlardan yapılacak harcamalar Muhasebe-i Umumiye Kanununa, sayılı
Devlet İhale Kanununa ve sayılı Sayıştay Kanununa tabi değildir.
Fon hesabının gelirleri, Kanunun kapsadığı ve öngördüğü amaçların süratli bir şekilde gerçekleşmesi için
kullanılır. İta amiri vali veya belediye başkanıdır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel, belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan gecekonduların
arsa bedelleri ile 10 uncu maddesinin (c) bendi uyarınca yapılan düzenleme işlemleri sonucu belirlenen düzenleme
ortaklık payı karşılığı bedellerden, tahsil edilerek fon hesabına yatırılan meblağdan her belediye için sarfedilen kısım
mahsup edilmek suretiyle bakiyesi, belediyeler emrinde kurulan fon hesabına devredilir.
24

(Ek: 22/5/ - /10 md.) Ruhsat ve iskan harcını, ilave harcı, arsa bedelleri ve düzenleme ortaklık
payı karşılığı olan bedelleri bu Kanunda belirtilen esaslara göre ödemeyenler hakkında, sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Muaflıklar:
Madde 19 - Bu Kanuna göre ruhsat ve kullanma izni verilen yapılara sayılı İmar Kanununun 18 ve 20 nci
maddelerine göre ceza tahakkuk ettirilemez ve tahakkuk ettirilmiş cezalar terkin edilir. Bu Kanun kapsamına giren ve
inşaası tamamlanmış yapılara Sosyal Sigortalar Kurumu prim ve cezaları funduszeue.info ödenmiş olan primler iade
edilmez. Müteahhit veya taşeron vasıtasıyla yaptırılan kamu inşaatları için bu madde hükümleri uygulanmaz.
(Ek bentler: 22/5//11 md.):
Ayrıca;
a) İnşaat giderleri genel ve katma bütçeler ile, İl Özel İdareleri ve Belediye bütçelerinden karşılanan her
türlü binalardan,
b) Hastane, prevantoryum, sanatoryum, dispanser ve benzeri sağlık kuruluşları, okullar ve öğrenci yurtları
ve ibadet yeri, mescit, Kur`an kursu gibi dini hizmetlerin mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler ile bunların
müştemilatından ve hayır cemiyetlerinin yaptığı binalardan,
c) Her türlü hayvancılık ve tarımsal tesislerden,
d) sayılı Kanun ve Kanuna ait uygulama yönetmeliğine uygun olarak yapılan yapılardan,
e) sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair
Kanuna istinaden inşa edilmiş olan yapı ve tesislerden;
(Değişik: 18/5//7 md.) Bu Kanunun öngördüğü bina inşaat harcı ve iskan harcı ile ekli cetvele
göre tahakkuk ettirilen ilave harç alınmaz.
(Değişik: 18/5/ - /7 md.) Her türlü fabrika, marangoz, mobilyacı, keresteci, değirmen, sinai
nitelikli imalathaneler ve tersaneler ile organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerinde yapılmış yapılardan
yürürlükteki mevzuata göre belirlenecek bina inşaat harcı miktarının 1/4`i ile iskan harcı tahsil edilir. Ekli cetvele göre
belirlenecek harç alınmaz.
(Ek: 18/5//7 md.) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş olanlar iade edilmez.
Ancak tahakkuk ettirilip de tahsil edilmeyenler terkin edilir.
(Ek: 18/5/ - /7 md.) Konut inşatı ve kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlarda vergi,
resim ve harç istisna ve muaflıkları tanınması hakkındaki sayılı Kanun ile getirilen muafiyetler, bu Kanun
kapsamında kalan yapılara uygulanmaz.
(Değişik: 22/5//11 md.) Muafiyet hükümlerinden yararlanmayan yapılara ait bina inşaat harcı ile
ekli cetvele göre tahakkuk ettirilen ilave harç bedelleri, 18 ay içinde aylık eşit taksitlerle alınır.

DÖRDÜNCÜ KISIM
Çeşitli Hükümler

Uygulamaların örnek teşkil etmemesi:

Madde 20 - Bu Kanunda yer alan ruhsat ve kullanma izni hakkındaki işlemler bir defaya mahsus olmak üzere
uygulanır. Bu işlemler, bundan sonraki uygulamalara örnek teşkil etmez. Bu Kanuna göre ruhsat ve kullanma izni
verilen, yapıların her hangi bir sebeple yıkılmaları halinde, bu alanlarda yeniden yapılacak yapılar için yürürlükteki
plan ve mevzuat hükümleri ile gecekondular için ıslah imar planlarını geliştiren imar planları uygulanır.
(Ek: 22/5//12 md.) Ancak zorunlu hallerde ve süratle gecekondulaşma ve kaçak yapılaşma
istidadı gösteren alanlarda belediye veya valiliklerin yaptıracakları ıslah imar planı niteliğinde o bölgedeki
yapılaşmanın şekil ve şartlarını gösteren planlara göre uygulama yapılabilir. Bu durumu tespite belediye veya valilikler
yetkilidir. Böyle zorunlu hallerde ve uygulama yapma zarureti olan bölgelerde yapılacak planlarda sayılı İmar
Kanununun imar planı yapma şartları ve standartları aranmaz. Ancak, buralarda yapılacak binaların irtifaı azami H =
m. olacaktır.

Madde 21 - ( sayılı İmar Kanununun ek - 9 uncu maddesinin değiştirilmesine ilişkin olup, mezkür kanun
3/5/ tarih ve sayılı kanunun maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Devam etmekte olan işlemlere ait hükümler:

Madde 22 - a) Boğaziçi Kanunundaki 16/3/ tarih ve sayılı Kanunla ilgili hükümler yerine bu Kanun
hükümleri uygulanır.
b) (Değişik: 22/5/ - /13 md.) Bu Kanun kapsamına giren yapılarla ilgili yargı mercilerinde açılmış
davalar durdurulur, durdurulan bu davalar ile evvelce haklarında yıkım kararı alınmış ve kesinleşmiş olan yıkım
işlemleri, bu Kanunda belirtilen tesbit ve değerlendirme sonucuna göre işleme tabi tutulur.
Ancak, gerçek ve özel hukuk tüzelkişilerinin arsa veya arazileri üzerine yapılmış yapılar için anlaşma
sağlanamıyorsa kesinleşmiş yargı kararları yerine getirilir.
25

c) 16/3/ tarih ve sayılı Kanunun uygulanması nedeni ile mühürlenen inşa halinde veya yapımı
bitmiş tüm binalar bu Kanunun hükümleri uygulanmak üzere mühürlenmemiş sayılır.

Yürürlükten kaldırılan kanunlar:

Madde 23 - a) sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
b) 11/1/ tarihli ve sayılı Kanun ve diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten
kaldırılmıştır.

Yönetmelik:
Madde 24 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kanunun uygulanması ile ilgili
yönetmelik ile tesis edilecek fonların harcama esaslarını düzenleyen yönetmelik ve uygulama ile ilgili diğer
yönetmelikler Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanır ve uygulanır.
Ayrıca bu Kanunda geçen terimler, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca düzenlenecek ilgili yönetmeliklerde
tanımlanır.

Ek Madde 1-(Ek: 22/5/ - /15 md.) İmar planı olan yerlerde,9/5/ tarih ve sayılı İmar Kanununun 18
inci maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel
parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde
yapılacak binaların daire miktarları gözönünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri
adlarına resen tecsil ettirmeye valilik veya belediyeler yetkilidir.

Ek Madde 2 - (Ek: 22/5//15 md.)

Bu Kanuna göre yapılacak ifraz işlemlerinde, sadece ayrılan kısmın beyan edilen değeri üzerinden ifraz harcı tahsil
olunur.

Ek Madde 3 - (Ek: 22/5//15 md.)

İbadet yeri, mescit, türbe gibi yerlerin sınırları içinde kalan veya bu yerlerin sınırları içinde kalmamakla
beraber eserlerin bütünlüğünü bozan yapılar korunamayacak yapılar olup, bunlara tapu veya tapu tahsis belgesi
verilmez. Ancak, bu hak sahiplerine başka yerden öncelikle arsa tahsis edilir.

Ek Madde 4 - (Değişik: 18/5//9 md.)

Bu Kanunla Tapu ve Kadastro İdarelerince yapılan görevlerin gerektirdiği her türlü giderleri ve alımları
karşılamak maksadıyla, Toplu Konut Fonundan veya bu Kanunla kurulmuş fonlardan veya valilik veya belediyelerin
bütçelerinden yeterli ödenek Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü adına T.C. Ziraat Bankasında açılan bir hesaba
aktarılabilir. Sarf ve tahsis şekli Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça tespit edilir.

Ek Madde 5 - (18/5/ tarih ve sayılı Kanunun 11 inci maddesi hükmü olup ek maddeye çevrilerek numarası
teselsül ettirilmiştir.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sayılı Kanunun değişen hükümleri
ile ilgili yönetmelik değişiklikleri Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yapılır.

Geçici Madde 1 - İmar mevzuatına uygun inşa edilerek kullanma izni alınmış yapılarda; 1 Ekim tarihinden önce
yapılan, kendi bağımsız bölümlerine ait ve fen ve sağlık kurallarına aykırı olmayan ve yapının dış görünümünü
bozmayan, yapı kat planının dış hatları içerisinde ve taşıyıcı elemanlarını etkilemeyen değişiklikler sahibinin, durumu
belirtilen iki nüsha dilekçe ile müracaatı üzerine kanunda öngörülen işlemler yapılmaksızın muhafazasına karar
verilmiş sayılır. Dilekçe yapının dosyasına konur. Bu maksatla yapılacak müracaat süresi 1 yıldır. Bu dilekçelere
sadece TL. müracaat masraflarının ödendiğini gösteren banka makbuzu eklenir.

Geçici Madde 2 - Aşağıda belirtilen yapılar imar mevzuatına uygun inşa edilerek kullanma izni alınmış yapılar olarak
kabul edilir. Yapılış tarihine bakılmaksızın gecekondular bu hükmün dışındadır.
a) sayılı İmar Kanununun yürürlüğe girdiği 17 Ocak tarihinden önce yapılmış yapılar,
b) sayılı İmar Kanununun ek madde 8 kapsamına giren alanlarda 10 Ocak tarihinden önce
yapılmış yapılar,
c) sayılı, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamına giren veya Milli Savunma
Bakanlığına tahsisli olan veya tahsissiz olarak Milli Savunma Bakanlığınca kullanılmakta olan arsa ve araziler
üzerindeki Milli Savunma Bakanlığına veya Türk Silahlı Kuvvetlerine ait yapılar,
d) (Değişik: 18/5//8 md.) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında sayılı İmar Kanununun
Ek 8 inci maddesi gereğince çıkarılan Yönetmeliğin maddesi kapsamı dışında kalan köy ve mezralar ve dağınık
yerleşik alanlarda sanayi, depolama, turistik ve tarımsal yapılar dışında kalan imar mevzuatına aykırı yapılar,
26

Bu alanlarda Hazine, Özel İdare, Belediye ve Köy Tüzelkişiliğine alt veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün
idare ettiği arsa ve arazilerde bulunan yapılar,
Tescil dışı yerlerden olup üzerinde yapılaşma bulunması nedeniyle Valiliğin talebi üzerine Hazine adına
tescil edildikten sonra bu alanlardaki yapılar,
Ancak, yukarıda belirtilen idarelere ait arsa veya arazilerde bulunan yapı sahiplerinden, bu Kanunun 18 inci
maddesine göre tespit edilen arsa bedelleri tahsil edilerek gerekli tapu işlemleri tamamlanır.
Kıyıda kalan alanlar bu hükmün dışındadır.
e) (Değişik: 22/5//14 md.) 31/12/ tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini
kaybetmiş yerlerden şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanları orman sınırları dışına
çıkarılmış sayılır. Bu yerler hakkında bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.
İstanbul Adalar İlçesinde de bu hükümler uygulanmakla beraber tarihi eserler dışında 21/7/ tarih ve
sayılı Kanunun bu Kanun hükümlerine uymayan hükümleri geçersizdir. Ancak bu alanlarda uygulama,
belediyesince yaptırılacak ıslah imar planları ve tip projelerine göre yapılır. Tip projelerini uygulayan hak sahibine
tapusu derhal verilir.

Geçici Madde 3 - ( sayılı Kanunla değişik sayılı Kanunla bağımlı bir madde olup sayılı Kanun
3/5/ tarih ve sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olduğundan metne alınmamıştır.)

Geçici Madde 4 - Bu Kanunun uygulanmasında çıkabilecek sorunların çözümlenmesi ve uygulamanın eksiksiz

gerçekleştirilmesinin temini amacı ile gerektiğinde bu Kanunda öngörülen sürelerin bir misline kadar uzatılmasına
Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Yürürlük:
Madde 25 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme:
Madde 26 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bu Kanun Kapsamına Giren Yapılara Uygulanacak İlave Harç Cetveli
Bağımsız Bölüm Brüt İnşaat Alanı m2/TL.
m2 ve
Yapı Cinsleri m2 m2 m2 3 m2 sonrası
Briket,tuğla ve benzeri
yığma konut 50TL. TL. TL. TL. TL.
Betonarme konut TL. TL. TL. TL. TL
Kaloriferli konut TL. TL. TL. TL. 1 TL.
Kaloriferli,asansörlü,
şömineli lüks konut TL. TL. TL. 1 TL. 1 TL.
Turistik yapılar TL. TL. TL. TL. TL.
Depo tesisleri,işyeri,
İşhanı (1) TL. TL. TL. TL. 1 TL.
24/2/ TARİHLİ VE SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER.
1) 22/5/ tarihli ve sayılı Kanunun geçici maddeleri

Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 ay içinde sayılı Kanunun değişen
hükümleri ile ilgili yönetmelik, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca çıkarılır.

Geçici Madde 2 - sayılı Gecekondu Kanununa göre sağlanan veya belediyenin mülkiyetinde olupta bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihe kadar Bayındırlık ve İskan Bakanlığından izin alınmaksızın belediyelerce satılmış veya tahsis
edilmiş arsalar ile ilgili satış ve tahsis işlemleri geçerlidir, daha önceden bedeli tahsil edilen yerler, tahsisi yapılanlar
adına tapuda tescil edilir, bedeli tahsil edilmeyenler ise sayılı Gecekondu Kanununun sayılı Kanunla
değiştirilen 26 ncı maddesi uyarınca tespit edilecek arsa bedeli üzerinden tahsil
olunur.

Geçici Madde 3 - sayılı Kanun ve bu Kanun gereği hak sahibi olupta çeşitli nedenlerden dolayı bu hakkını
kullanmak üzere müracaat etmeyenler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç (6) ay içinde yeni müracaat
hakkına sahiptir. Bu süreler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yurt dışında çalışan işçiler ile daimi görevde
bulunanlar ve görevi yurt dışında üç aydan fazla devam edenler için (12) aydır. Bu sürelere Yeminli Özel Teknik
Bürolara yapılacak başvuru süresi de dahil olup müracaat 24/2/ tarih ve sayılı Kanunun 7 nci maddesindeki
esaslara göre yapılır. ()(2) Çanakkale Boğazlarında sayılı Kanun ve bu Kanun hükümlerinden istifade edecek
yapılar da tavan beton veya betonları dökülmüş olmak şartı ile bu hükme tabidir. Ancak, bu alanlarda affa giren
27

yapılardan (5) kat bina inşaat harcı ve ekli cetvele göre tahakkuk ettirilen ilave harç ayrıca alınır. Bu alanlardaki
yapıların tespit ve değerlendirme işlemleri, yetkili belediyeleri veya valiliğince yapılır ve en geç (1) yıl içinde
tamamlanarak sonuçlandırılır.

Geçici Madde 4 - sayılı kanuna göre işlemini tamamlayarak arsa taksitlerini ödemeye başlamış olanlar için 18
inci maddenin (b) bendi hükümleri uygulanmaz. Taksitlendirilen veya tamamı ödenen arsa bedeli esas alınır.

(1) Bu kısım 18/5/ tarih ve sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle değiştirilmiştir.
(2) Bu cümlede yeralan "İstanbul ve" ibaresi, funduszeue.info 28/6/ tarih ve E: /61,K: /28 sayılı Kararıyla
iptal edilmiştir.
SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi

10/11/ tarih ve sayılı Boğaziçi Kanununun geçici 8 inci maddesinin 2 nci fıkrasının (b) bendi
22/5/ 17
SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi

43/b, c, d, e, 46, 47, 48, geçici madde 7 9/5/
Diğer maddeleri 9/11/
7/6/
26/5/
Sayılı kanunla kanun metnindeki cami ibareleri "ibadet yeri" olarak
değişitirilmiştir.

İMAR KANUNUNUN 18 İNCİ MADDESİ UYARINCA YAPILACAK

ARAZİ VE ARSA DÜZENLENMESİ İLE İLGİLİ ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Dayandığı Kanunun Numarası ve Tarihi: -
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 2 Kasım - Sayı:

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç
Madde 1 - Yönetmeliğin amacı; sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesine göre yapılacak arazi ve arsa
düzenlemesinin nerelerde ve ne şekilde tatbik edileceği ve bununla ilgili diğer hususlara açıklık getirmektir.

Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, belediye ve mücavir alan sınırları ile bu sınırlar dışında düzenlenmiş uygulama imar plânı
alanları içindeki binalı veya binasız arazi ve arsa düzenlemelerini kapsar.

Kanuni Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, sayılı İmar Kanununun 44/I-c maddesi hükmü gereğince düzenlenmiştir.

Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte sözü geçen ve Kanunda yer almayan tanımlar aşağıda açıklanmıştır.
a) Düzenleme Sahası: Sınırı tesbit edilerek, düzenlenmesine karar verilen sahadır.
b) Düzeleme Sınırı: Düzenlenecek imar adalarının imar plânına göre yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi
umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami ve karakol yerlerini çevreleyen sınırdır.
c) Düzenleme Ortaklık Payı: Düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan yol, meydan, park, yeşil saha, genel
otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için
kullanılmak üzere, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında düzenlemeye tâbi tutulan arazi ve
arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden % 35`e kadar düşülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin
28

muvafakatı ile tesbit edilen karşılığı bedeldir. d) Düzenleme Ortaklık Payı Oranı: Bir düzenleme sahasında tesbit edilen
düzenleme ortaklık payı miktarının bu saha içindeki kadastro veya imar parsellerinin toplam yüzölçüm miktarına
oranıdır.
e) Özet Cetveli: Düzenleme sahasına giren kadastro, varsa imar parsellerinin tapu senedi miktarı, düzenleme sahasına
giren ve girmeyen kısımları ile düzenleme ortaklık payları, varsa kamulaştırma ve bağış miktarları ile oluşan imar
parselleri ve imar adalarının yüzölçümlerinin yazıldığı cetveldir.
f) Dağıtım Cetveli: Her imar adası için ayrı olarak düzenlenen ve bu düzenleme sonucu meydana gelen parsellerin,
hangi kadastro veya imar parsellerinden, nasıl oluştuğunu, kadastro ve imar parsellerinden alınan düzenleme ortaklık
payını, gerektiğinde malikin muvafakatı ile terk edilen alanları ve kamulaştırılan alanların miktarlarını gösteren
cetveldir.
g) Tahsis Cetveli: Kadastro veya varsa imar parsellerinin hangi imar adalarına gittiğini gösteren cetveldir.
h) Umumi Hizmetlere Ayrılan Miktar: Bir düzenleme sahasında yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi
umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için ayrılan alanların
tümüdür.
i) Kroki: Yaklaşık ölçekte ve üzerinde ölçü değerlerinin yazılı olduğu ada veya parsellerin çizimidir.
1) Röperli Kroki: Ada veya parsellerin yeri değişmeyen sabit tesislere bağlı olarak zeminden alınan ölçülerinin yazılı
olduğu krokidir.
2) Ebatlı Kroki: Ada veya parsellerin paftası üzerinden alınan veya daha önce tespit edilmiş olan ölçülerinin yazılı
olduğu krokidir.
3) Uygulama Krokisi: Ada veya parsellerin zeminde belirtilmesi amacıyla paftası üzerinden alınan ölçüleri yazılarak
düzenlenen krokidir. j) Parsel Numarası: Bir ada içindeki parsellere, her ada için (1) den başlayarak verilen numaradır.
k) Parselasyon Plânı: İmar plânının araziye uygulanmasından sonra yapılacak rölöve ölçülerine göre boyut
değiştirmeyen paftalar üzerinde çizilen, kesin parselasyon durumunu gösteren ve tapuya tescil işlemlerine esas alınan
plândır. l) Hata Sınırı: Ölçü değerleri ile plân değerleri arasındaki kabul edilebilir en büyük farktır. m) Teknik
Yönetmelik: 1/ ve daha büyük ölçekli harita ve planların yapılmasına ait yönetmelik.

İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Esasları

Düzenleme Sahalarının Tesbiti Esasları

Madde 5 - Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare
kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli
miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tespit etmek ve uygulamasını
yapmak mecburiyetindedir.
Konut yapımına hazır arsa sayısının, bir önceki yıl verilen inşaat ruhsatından az olmasına dikkat edilir.
Belirlenen düzenleme sahası bir müstakil imar adasından daha küçük olamaz.
Ancak, imar adasının büyük bir kısmının imar mevzuatına uygun bir şekilde teşekkül etmiş olması nedeniyle,
yeniden düzenlemesine ihtiyaç bulunmaması ve diğer kısmında birkaç taşınmaz malın tevhid ve ifraz yoluyla imar
plânı ve imar mevzuatına uygun imar parsellerinin elde edilmesinin mümkün olduğu hallerde, adanın geri kalan
kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlenmesine konu teşkil edebilir.
Düzenlemeye tâbi tutulması gerektiği halde İmar Kanununun 18 inci maddesi hükmünün tatbiki mümkün
olmayan hallerde, müstakil inşaata elverişli olan kadastro parsellerine plâna göre inşaat ruhsatı verilir.

Düzenleme Sınırının Geçirilmesi

Madde 6 - Düzenleme Sınırı; a) İskân sahasının bittiği yerlerde iskân sınırlarından, b) İskân sahası içindeki yollarda
yol ekseninden, c) Cami ve karakol yerlerinin dış sınırından, yeşil alan ve genel otopark alanlarının düzenleme ortaklık
payı oranı ve uygulamaya alınan parsel sınırına göre uygun görülecek yerinden geçirilir.
Ancak, imar plânlarında gösterilmiş düzenleme sınırları varsa bu durum dikkate alınır.
Düzenleme sınırının herhangi bir parseli iki veya daha fazla parçaya bölmesi halinde; sınır, bu parçalardan
düzenleme sahası dışında kalan başka bir imar adasına girmeyenleri varsa bunları da içine alacak şekilde geçirilir.
Parsel büyük ise, ifraz yapılarak ifraz sınırından geçilir.

Düzenleme Sahasına Alınacak Umumi Hizmet Alanlarının Sağlanması

Madde 7 - Düzenleme sahasının tespitinde; düzenleme ile iskâna açılacak sahanın imar plânı ile getirilmiş park,
otopark, yeşil saha ve umumi hizmet alanlarının sağlanması için bu alanların, düzenlemeye giren parsellerden dengeli
olarak alınacak düzenleme ortaklık payı ile karşılanmasına dikkat edilir.

Düzenleme Sırasında Korunacak Yapılar

Madde 8 - İmar veya kadastro parselleri üzerine inşa edilmiş ve düzenleme sırasında, plan ve mevzuata göre
muhafazasında mahzur bulunmayan bir yapı bir mimar parseli içinde bırakılabilir.
29

Bu gibi yapıların bulunduğu parsellerin yol, meydan, otopark ve yeşil saha gibi yerlere giren kısımları ile
bitişiğinde düzgün imar parseli teşkil etmek için bahçelerinden gerekli miktar ifraz edilerek düzenleme ortaklık payı
olarak alınır. Alınacak miktar düzenleme ortaklık payından fazla ise kamulaştırma ile alınabilir.

Toplu İnşaatlarda İmar Düzeni

Madde 9 - Kooperatif evleri, siteler, toplu konut inşaatı gibi birbirleri ile ilgili birden fazla binanın veya tesisin: a)
İfraza gerek kalmaksızın Kat Mülkiyeti Kanununa göre vaziyet plânına esas olmak üzere imar adalarına veya imar
parsellerine ayrılarak, b) Evvelce parsellere veya adalara ayrılmış alanların, amaçlarına uygun hale getirmek üzere,
vaziyet plânları dikkate alınarak tevhid edilmek suretiyle, İmar parselasyon plânları yeniden yapılır veya değiştirilir.

İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar

Madde 10 - İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: a) Düzenlemeyle oluşacak
imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır, b) Plân ve mevzuata
göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır, c) Mal sahibine
tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli
verilmemesi halinde, İmar parselasyon plânları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların
toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak
üzere hisselendirilebilir.
Hisselendirme, imar ada veya parselin yüzölçümü payda kabul edilerek, hisse sahiplerine ait düzenleme
ortaklık payları çıkarıldıktan sonra kalan yüzölçümü miktarı hisse kabul edilerek kat mülkiyeti uygulanmak üzere
yapılır.
Hisselendirme, ana yapı veya yapıların toplam inşaat alanları veya bağımsız bölüm adetleri ile orantılı olarak
hesaplanır.
Hisselendirilmiş parselin tapu kütüğündeki beyanlar hanesine "İmar Kanununun 18 inci maddesindeki kat
mülkiyeti esası uygulanmıştır" ibaresi yazılır.
Ana yapının veya yapıların inşaatı ve kullanılması gibi hususlarda sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri
uygulanır.
Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık
payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı miktarı bedele dönüştürülebilir.
Düzenlemeye tâbi tutulması gerektiği halde İmar Kanununun 18 inci maddesi hükmünün tatbiki mümkün
olmayan hallerde, müstakil inşaata elverişli olan kadastro parsellerine plâna göre inşaat ruhsatı verilirken de yukarıdaki
hüküm uygulanır.
Bu maddeye göre yapılacak bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz şekilleri sayılı Kamulaştırma Kanunu
hükümlerine tâbidir.
Bu bedel, düzenlemenin gerçekleştirilmesi için yapılacak kamulaştırmalar dışında kullanılamaz.

Düzenleme Ortaklık Payı Oranına Ait Esaslar

Madde 11 - Düzenleme ortaklık payı oranı: Bir düzenleme sahasında tesbit edilen düzenleme ortaklık payı miktarının,
bu saha içindeki kadastro veya imar parsellerinin yüzölçümü miktarına oranıdır.
Evvelce yapılan düzenlemeler dolayısıyla düzenleme ortaklık payı veya bu maksatla başka isimlerle bir pay
alınmış olan arazi veya arsalar bu ortaklık payı hesabına katılmaz.
Ancak, taşınmaz sahiplerinin talepleri üzerine, mülga sayılı İmar Kanununun 39 uncu maddesine
göre daha önce ifraz edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil edilenlerin, ilk parselin ifrazında alınan terk
oranını % 35`e tamamlayan fark kadar düzenleme ortaklık payı alınabilir.

Kamu Tesisleri Arsalarına Tahsis

Madde 12 - Düzenleme sahasında bulunan okul, hastane, kreş, belediye hizmet veya diğer resmi tesis alanı gibi umumi
tesislere ayrılan alanların parselleri, düzenlemeye giren parsellerin alanları oranında pay verilmek suretiyle
hisselendirilir.

Uygulama Masrafının Tahsili

Madde 13 - İmar planına ve beş yıllık imar uygulama programına dahil olmak şartıyla düzenleme sahaları, mal
sahiplerinin arsa payı oranı itibariyle çoğunluğun talebi üzerine de tesbit edilir. Bu takdirde, parselâsyon masrafları,
talepte bulunan mal sahipleri tarafından karşılanır.

Hisseli Arazi ve Arsa Satışının Yasaklanması

Madde 14 - Veraset yolu ile intikal eden, İmar Kanunu hükümlerine göre şüyulandırılan, Kat Mülkiyeti Kanunu
uygulanması, tarım ve hayvancılık, turizm, sanayi ve depolama amacı için yapılan hisselendirmeler ile cebri icra yolu
ile satılanlar hariç, imar plânı olmayan yerlerde her türlü yapılaşma amacıyla arsa ve parselleri hisselere ayıracak özel
parselasyon plânları, satış vaadi sözleşmeleri yapılamaz.
30

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hazırlık Çalışmaları

İfraz ve Tevhid İşlemleri

Madde 15 - Arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış imar adalarındaki bir veya birkaç parselde, mesk-n alanlardaki
kadastro parsellerinde, maliklerin müracaatı üzerine imar plânı ve mevzuatına uygun olmak şartıyla ifraz ve tevhit
işlemleri yapılabilir.

Tapu Kayıtlarının ve Haritalarının Elde Edilmesi

Madde 16 - Düzenleme sahasına giren kadastro ve imar parsellerinin tapu sicil kayıtlarındaki ada ve parsel numaraları,
yüzölçümleri, cinsleri, malikleri, hisse oranları ve mülkiyetten gayri ayni haklara ait bilgiler, mahalli tapu kadastro
elemanları gözetiminde belediye veya valiliklerce görevlendirilen personel tarafından çıkartılır. Pafta örnekleri mahalli
tapu kadastro teşkilatıntan istenir.

Haritaların Revizyon ve Müktesep Hakların Tesbiti

Madde 17 - Düzenleme sahasına ait haritalar yapılırken veya revize edilirken Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne
bilgi verilir. Revize işleminde harita sabit tesisleri ihya edilir ve gereği kadar çoğaltılır. Ölçü ve hesapları yapılarak
kanavasına ve haritasına işlenir. Haritada bulunmayan bütün yapı ve tesislerle parselasyon işlemi sırasında dikkate
alınması gereken diğer unsurlar da ölçülerek haritaya tersim edilir. Haritada bulunup da, zeminde bulunmayan tesis ve
yapılar haritadan iptal edilir.

Korunması Gereken Yapılar

Madde 18 - İmar mevzuatına göre muhafazası gereken yapıların korunabilmesi amacıyla, bunlar harita ve diğer gerekli
belgeler üzerinde belirtilir.

Uygulama Haritalarının Hazırlanması

Madde 19 - Boyut değiştirmeyen şeffaf veya yarı şeffaf altlıklı bütünlemesi yapılmış halihazır haritalar veya yeni
açılacak paftalar üzerine düzenleme alanındaki bütün detaylar cephe hataları, yol genişlikleri ve korunması gereken
yapılar - Teknik Yönetmelikte belirtilen harita çizim tekniğine uygun şekilde geçirilerek, düzenleme sahasına ait
uygulama haritası düzenlenir.

İmar Adalarının Numaralandırılması

Madde 20 - Hazırlanan uygulama haritasındaki imar adalarına, mahalli tapu ve kadastro teşkilatınca verilen ada
numarasından başlanarak birbirini izliyen ada numarası verilir. Ancak, daha önceden imar uygulaması yapılmış ve imar
ada numaraları verilmiş mahallerde bu numaralar, son imar adasına verilen numaradan başlatılır.
Numara verilen adalardan herhangi biri tescile tâbi olmasa bile aynı numara bir başka adaya verilemez.
Ada numaraları, sadece sayıdan ibaret olup, harfli, romen rakamlı ve taksimli olamaz. Adaların yerlerini ve
numaralarını gösteren bir ada anahtarı ve bir ada fihristi düzenlenir.

Adaların Araziye Aplikasyonu

Madde 21 - Düzenleme alanına giren bütün adalar ve umumi hizmetlere ayrılan alanlar araziye aplike edilir.
Aplikasyon, nirengi ve poligon noktalarına dayanılarak ve uygulama haritasından alınan uygulama ölçülerinin
kapsayan uygulama krokileri yardımı ile yapılır.

Ada Köşelerinin Arazide Belirtilmesi

Madde 22 - Aplikasyon sonucu yerleri belirtilen bütün ada kırıknoktaları, 75 metreyi aşan düz hatlarda her 50 metrede
bir ve üst yüzü 15x15, alt yüzü 25x25 ve yüksekliği 50 cm. olan ve üst ortasında 10 cm. uzunluğunda ve 1 cm. çapında
demir çubuk yerleştirilmiş bulunan dozlu beton bloklarla işaretlenir. 10 cm. lik demir çubuğun tamamı beton içine
gömülür. Sert zeminlerde sağlam röperlere bağlanabilecek yerlerde, beton yerine Teknik Yönetmelikte belirtilen diğer
işaretler kullanılabilir.

Yapı ve Tesislerin Korunması

Madde 23 - İmar plânının bütünlüğüne aykırı düşmemek, yol genişliklerini değiştirmemek ve komşu parsellere
herhangi bir zarar vermemek şartı ile, plânda kesinlikle belirtilmemiş, imar mevzuatına göre korunması mümkün
görülen yapı ve tesislerin korunabilmesini sağlamak amacı ile, aplikasyon sırasında yeni teşekkül edecek hatlar az
miktarda kaydırılabilir.
Yapı Adalarının Kesin Boyutlarının Tesbiti
Madde 24 - Ada aplikasyonu işleminden sonra, bütün ada kırık noktaları ve cephe uzunlukları Teknik Yönetmelik
esaslarına göre arazide yeniden ölçülür. Bu ölçüler (rölöve ölçüleri), gerektiğinde ada kırık noktalarının
koordinatlarının hesaplanmasını sağlıyacak tarz ve nitelikte olmalıdır.
31

Hata Sınırı
Madde 25 - Uzunluk ölçüleri gidiş-dönüş olarak yapılır. Ölçü hassasiyeti aşağıdaki formüllerin verdiği hata sınırı
içinde kalacaktır.
Gidiş-dönüş, iki ölçü arasındaki fark için ds= fark için Dik ayak ve boyları yardımıyla hesaplanan
uzunluk ile arazide ölçülen uzunluk arasındaki fark için ds=0, s (s metre cinsinden ölçülen uzunluğu, ds hata sınırını
göstermektedir.)

Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi

Madde 26 - Parselasyon plânı, uygulama haritasına göre araziye uygulanan imar adalarının rövöle ölçülerine
dayanılarak yapılır. Parselasyon plân paftaları, halihazır haritaların pafta anahtarına göre açılır ve her türlü tersim ve
mürekkepleme işlemi Teknik Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılır.
Bu plânlar 1/ veya daha büyük ölçeklerde hazırlanır ve o paftaya isabet eden bütün mevcut nirengi
noktaları, kullanılan eski ve yeni tesis edilmiş poligon noktaları koodinat değerlerine göre ayrıca kadastro durumu da
usulüne uygun olarak kesik hatlarla tersim edilir.
Kadastro haritasının ölçeği parselasyon plân ölçeğine uygun ve kadastro paftası da boyut değiştirmeyen
cinsten ise, tersimat kopya usulü ile; ölçeklerin değişik olması veya kadastro paftasının boyut değiştiren bir kâğıda
çizilmiş bulunması halinde, tersimat kadastro ölçü krokilerindeki değerlere göre yapılır.
Kadastro haritası ölçeği, parselasyon plân ölçeğinden büyük ise, kadastro haritaları hassas pantoğraf veya
fotomekanik usullerle küçültülebilir.
Küçük ölçekli kadastro haritalarından büyültülerek istifade edilemez. Bu durumda kadastro sınırları,
parselasyon plânına ve ölçü krokilerine göre yeniden tersim edilir.
Kadastro haritası ile parselasyon plânı arasında koordinat birliği yoksa, arazide gerekli ölçü yapılarak kadastro
koordinatı parselasyon plânı koordinatına dönüştürülür. Parselasyon plânlarına, varsa sokak ve cadde isim ve
numaraları veya meydan isimleri yazılır.
Düzenleme sahasına giren kadastro paftalarının, koordine veya ölçü değerlerine göre, halihazır haritalara
aktarılmaması halinde; sayılı Tapu ve Kadastro Paftalarını Yenileme Kanunu ile Tapu ve Kadastro Paftalarını
Yenileme Yönetmeliğinin 22 - 27 inci maddelerine göre işlem yapılır.

Parsel Alanında Farkın Giderilmesi

Madde 27 - Parselasyon plânına aktarılan bütün kadastro parsellerinin yüzölçümleri bulunarak, senet yüzölçümleri ile
karşılaştırılır.
İki yüzölçümü arasındaki fark, aşağıdaki formülün verdiği farktan az ise tapu miktarı esas alınır; fazla fark
bulunması halinde, mahalli tapu ve kadastro teşkilatı ile iş birliği yapılarak parsel alanındaki farkın giderilmesi
sağlanır. df = M df = Hata sınırı (M2 cinsinden)
M = Parselasyon plânı ölçeğinin paydası
F = Yüzölçümü (M2 cinsinden) dir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Düzenleme İşleri

Kadastro Ayırma Çapı

Madde 28 - Bir kısmı düzenleme sahasında kalan parseller için "Kadastro Ayırma Çapı" düzenlenir.
Çap üzerinde, parselin tapu senet yüzölçümü ile düzenleme sahasına giren ve girmeyen kısımlarının
yüzölçümü gösterilir.
Düzenleme sınırı içinde kalan kısım için parsel numarası verilmeyip, imar plânı numarası belirtilmekle
yetinilir. Düzenleme sınırı dışında kalan kısım veya kısımlara, o kadastro adasının son parsel numarasını izleyen
numaralar verilir.
Parselin sınır dışında kalan parçaları birden fazla ise, her bir parça için ayrı bir ayırma çapına gerek olmayıp,
bütün parçalar aynı ayırma çapında gösterilir.
Düzenleme kadastro ayırma çapları, parselasyon plânıyla beraber belediye encümenince onaylanır.

Tapu Kayıtlarına Belirtme Yapılması

Madde 29 - Düzenlemeye alınan taşınmaz malların ada ve parsel numaraları ve belediye encümen kararı örneği bir
yazı ile birlikte mahalli tapu ve kadastro idaresine gönderilerek, kayıtlarında "İmar Düzenlenmesine" alındığının
belirtilmesi istenir.
Tapu sicil müdürlüğünce, düzenleme alanına tamamen veya kısmen giren bütün parsellerin sicillerinde,
bunların düzenlemeye tâbi olduğuna dair gerekli belirtme yapıldıktan sonra, ilgili idarece her türlü ifraz ve tevhitlerine
izin verilmez.
Umumi hizmete yönelik düzenlemeler öncelikle ve acilen sonuçlandırılır.
32

Düzenlemede Umumi Hizmetlere Ayrılacak Payın Hesabı

Madde 30 - Düzenleme alanına giren kadastro parselleri ile varsa imar parsellerinin yüzölçümleri toplamından, imar
adalarının imar parsellerine ayrılan kısımlarının yüzölçümleri toplamı çıkarılarak "umumi hizmetlere ayrılan miktar"
bulunarak bir hesap cetveli düzenlenir.
Bağışlanan arazi parçalarının bulunması veya kamulaştırılması gereken miktar yerine belediye mülkiyetindeki
parsellerin tahsisi halinde, kadastro parselleri ile varsa imar parsellerinin ilgili olanlarından bu miktarlar düşüldükten
sonra bulunan toplam alan, umumi hizmetlere ayrılan miktarın hesaplanmasına esas olur.

Düzenleme Ortaklık Payı Oranı ve Kamulaştırılacak Alanın Hesabı

Madde 31 - Düzenleme ortaklık payı oranı ve kamulaştırılacak alan tutarı şu şekilde hesaplanır;
Düzenleme ortaklık payı oranı, umumi hizmetlere ayrılan miktarın, düzenleme ortaklık payı alınacak
parsellerin düzenlemeye giren miktarları toplamına bölünmek suretiyle bulunur. Düzenlemeye giren miktar, bu
parsellerin tapu senedi alanında düzenlemeye girmeyen ve bağışlanan alanların çıkarılması ile bulunur.
Bu oran % 35`ten fazla çıktığı takdirde; kamulaştırılması gereken alan, umumi hizmetlere ayrılan alandan,