Kısaca Seyit Onbaşı Kimdir
kaynağı değiştir]
yılının Eylül ayında Balıkesir'in Havran ilçesi Manastır (sonraki adı Çamlık, şimdiki adı Koca Seyit köyü) köyünde dünyaya geldi. Babası Abdurrahman, annesi Emine idi.
yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı. Balkan Savaşı'nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile yılında Çanakkale Cephesi'nde topçu eri olarak göreve başladı.
Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a gitmek isteyen Müttefik donanması 18 Mart 'te Anadolu ve Rumeli hattındaki tabyalara yoğun bombardıman yaptıkları sırada Rumeli Mecidiye Tabyasında görevliydi. Bombardıman sırasında düşman gemilerinden atılan bir mermi Seyit Ali'nin bataryasında cephaneliğe isabet edip havaya uçurmuş; bataryadaki erlerden on dördü hayatını kaybetmiş, yirmi dördü ise yaralanmıştı. Sadece Seyit Ali ile Niğdeli Ali[not 2][2] isimli arkadaşı yara almadan kurtulmuşlardı.[3] Bataryanın toplarından sadece bir tanesi kullanılabilir halde idi.[3] Türk topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret mayın gemisinin yerleştirdiği mayınlar saldırıyı püskürttü.
Müttefik donanmasının başındaki Amiral De Robeck, saat sırasında yavaş yavaş boğaza doğru donanmanın yol almasını istedi. Bombardıman sırasında tabyada çalışır durumda kalan tek topun mermi kaldıran kaldıraç kısmı bozulduğu için Seyit Ali, yanındaki arkadaşı Niğdeli Ali'nin yardımıyla sırtına bir mermi yüklenmiş ve karşısındaki gemiye ateş etmiştir.[4][5] Üçüncü atışında İngilizlerin en büyük savaş gemilerinde olan HMS Ocean adlı gemiyi dümen donanımından (arkadaki pervaneden) vurdu. Atılan top, geminin su kesiminin altına isabet ederek geminin yan yatmasına neden oldu. Gemi kontrol edilemez bir hâle geldiğinden dolayı Nusret mayın gemisi'nin döktüğü mayınlardan birine çarptı.[6]Ocean zırhlısı, kimi kaynaklarda saat civarında kimi kaynaklarda ise civarında Eskihisarlık diye bilinen bugün Çanakkale Şehitler Anıtı'nın bulunduğu alanın karşısında sulara gömüldü ve Müttefik donanması Çanakkale'den ayrıldı.[4] Seyit Ali'ye ödül olarak onbaşılık unvanı verildi.
Seyit Onbaşı'nın o gün kaldırdığı top mermilerinin ağırlığı hakkında çeşitli kaynaklarda farklı bilgiler bulunur.[7][not 3] Bazı araştırmalarda &#;kg olarak geçen top mermisi aslında &#;kg ağırlığında olup Osmanlı döneminde Almanya ile olan ağırlık birimi farkından dolayı, sehven &#;kg olan merminin ağırlığı okka (yaklaşık &#;kg) olarak kayıtlara geçmiştir.[kaynak belirtilmeli] Mecidiye Tabyası'nda sergilenen savaştan kalma top mermisini hassas kantarla tartan araştırmacılar, Seyit Onbaşı'nın sırtladığı net kütlenin kilogram olduğunu belirlemiştir.[8] O atıştan sonra Müstahkem Mevki Komutanı, Seyit Ali Onbaşı'dan top mermisi sırtında fotoğraf çekilmesini istedi ancak Seyit Ali Onbaşı ne kadar zorlansa da top mermisini kaldıramadı. Bunun üzerine Harp Mecmuası için ancak tahta bir mermi maketiyle fotoğraf çekilebildi.[9] Fotoğraf, Harp Mecmuası'nın ikinci sayısında yayımlanmıştır. Nisan başlarında Fırka Tümen Komutanı Mustafa Kemal, onu Bigalı köyündeki karargahında konuk etti.
yılında terhis olup köyüne dönen Seyit Ali, ormancılık ve kömürcülük işlerine devam etti. İlk evliliğini yaptığı eşi Emine'den Ayşe () ismindeki ilk kızı savaştan önce dünyaya gelmişti. İkinci kızı Fatma yılında doğdu. Kurtuluş Savaşı sırasında tekrar orduya çağrıldı ve 26 Ağustos 'de başlayan Büyük Taarruz'a katıldı.
Seyit Ali, ilk eşi Emine Hanım'ı kaybettikten sonra ikinci evliliğini Hatice Hanım ile yaptı. Bu evlilikten Ramazan, Osman, Abdurrahman isminde üç oğlu oldu.[10] 'te Balıkesir’den de Çanakkale’ye giderken Havran'da konaklayan cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ile görüştü. Soyadı Kanunu ile Çabuk soyadını aldı.
Ömrünün son yıllarında bir süre zeytinyağı fabrikasında hamallık, daha sonra ayakkabı yamayarak geçimini sağladı.[10] 1 Aralık 'da zatürre hastalığı yüzünden hayatını kaybetti.[10]
Anıtlar[değiştir Seyit Onbaşı, yılının Eylül ayında Havran İlçesi Çamlık (Manastır) köyünde doğdu. Tam adı Seyit Ali Çabuk'tur. Babası Abdurrahman, annesi Emine idi. Seyit, yılının Nisan ayı başlarında askere alındı. 'de Balkan Savaşları'na katıldı. Savaş bitiğinde terhis edilmedi ve topçu eri olarak Çanakkale Cephesi'nde görev aldı.
18 Mart 'te Müttefik donanması Çanakkale Boğazı'nı geçmek için saldırıya geçti. Bu sırada Seyit Onbaşı Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevliydi. Türk topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret mayın gemisinin döktüğü mayınlar, bu saldırıyı püskürttü. Yapılan atışlar sebebiyle tabyada bulunan topun mermi kaldıran vinci parçalandı.
Seyit Onbaşı büyük bir güçle Okkalık mermiyi üç kez kaldırarak namlunun ucuna sürmüş ve bu kahramanlığı ile Ocean gemisi büyük bir yara almıştı. Seyit Onbaşı sonbaharında köyüne döndü. Kendi mesleği olan ormancılık ve kömürcülüğe devam etti. tarihinde yürürlüğe konan soyadı yasasıyla 'Çabuk' soyadını aldı. yılında akciğerlerindeki rahatsızlık nedeniyle vefat etti. kaynağı değiştir]
18 Mart 'te Müttefik donanması Çanakkale Boğazı'nı geçmek için saldırıya geçti. Bu sırada Seyit Onbaşı Rumeli Mecidiye Tabyası'nda görevliydi. Türk topçusunun yoğun karşı ateşi ve daha önceden Nusret mayın gemisinin döktüğü mayınlar, bu saldırıyı püskürttü. Yapılan atışlar sebebiyle tabyada bulunan topun mermi kaldıran vinci parçalandı.
Seyit Onbaşı büyük bir güçle Okkalık mermiyi üç kez kaldırarak namlunun ucuna sürmüş ve bu kahramanlığı ile Ocean gemisi büyük bir yara almıştı. Seyit Onbaşı sonbaharında köyüne döndü. Kendi mesleği olan ormancılık ve kömürcülüğe devam etti. tarihinde yürürlüğe konan soyadı yasasıyla 'Çabuk' soyadını aldı. yılında akciğerlerindeki rahatsızlık nedeniyle vefat etti.
Seyit Onbaşı anlatısına Çanakkale Savaşı'nı konu alan birçok romanda yer verilmiştir. "Tarihe Sığmayan Destan Çanakkale (Mehmet Kaplan, ) romanı içinde Seyit Onbaşı "Koca Seyit" adıyla anılır. "Çanakkale Mahşeri" (M. N. Özdemir, ) romanında Seyit Onbaşı'nın savaş anında insanüstü bir güçle top mermisini sırtlayıp topun ağzına sürmesinden başka, savaştan sonra top mermisini yerinden bile oynatamaması da konu edilmiştir. "Zulüm Dağları Aşar - Çanakkale İçinde" (Rahmi Özen, ) adlı romanda anlatıya yer verilir; ancak kahramana "Yahya Çavuş" adı verilmiştir. "Çanakkale'de Çocuklar da Savaştı" (Sevinç Koçak & Salim Koçak, ) romanında da top mermisini sırtlayıp kaldıran kahramanın ismi "Seyit Ali Çavuş" olarak verilmiştir. "Çanakkale Askerine Rütbe Gerekmez" (Sezen Özol, ) adlı romanda Seyit Onbaşı anlatısı gerçeğe yakın olarak yer bulmuştur.[1]