Coca Cola Satiş Ve Dağitim A Ş

Giriş

Taahhüt mekanizması, Türk rekabet hukuku uygulamasına henüz yeni girmiştir. İlgili mekanizma tarihinde sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle yürürlüğe konmuş olup, yalnızca bir yılı aşkın süredir uygulanır. Bu kısa zaman diliminde son dönemde Coca Cola Satış ve Dağıtım A.Ş. (“CCSD”) taahhüt dosyası her ne kadar türünün ilk örneği olmasa da sunulan kapsamlı taahhütler nedeniyle rekabet hukuku camiasında en çok tartışılan dosyalardan biri haline geldi.

Rekabet Kurumu (“Kurum”), Coca Cola ürünlerinin Türkiye distribütörü olan CCSD’yi Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) tarihli kararı uyarınca soruşturma kapsamına almıştı. İlgili soruşturma, CCSD’nin Türkiye kola pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasına dayanıyordu. Soruşturma, özellikle CCSD’nin soğutucu buzdolaplarına erişim kısıtlamaları, sözleşmelerinde yer bulan münhasırlık hükümleri, sadakat indirimleri ve münhasırlığa yol açan benzeri uygulamalar yoluyla rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara girişi engellediği iddialarına ilişkindi.

Soruşturma süreci devam ederken tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren /2 sayılı Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar İle Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Önaraştırmalarda ve Soruşturmalarda Sunulacak Taahhütlere İlişkin Tebliğ uyarınca, CCSD tarafından dosya içeriğindeki rekabetçi endişelere yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ilişkin başvuruda bulunulmuştu.

Kurul taahhüt sürecinde yapılan müzakereler kapsamında tarihinde, CCSD’nin tarihinde sunduğu taahhüt paketini kabul ettiğini açıkladı. Daha sonra ise Kurum, ilgili taahhütlerin niteliği ve içeriği hakkında daha fazla bilgi sundu. Bu ayrıntılara göre Kurul, herhangi bir ihlal tespit edilmeksizin veya yaptırım uygulanmaksızın soruşturmanın sonlandırılmasına karar verdi.

Aşağıda CCSD tarafından sunulan ve Kurul tarafından kabul edilen taahhütler ile Kurul’un söz konusu taahhütlere ilişkin değerlendirmeleri incelenecektir.

Kurul Tarafından Kabul Edilen Taahhüt Paketi

Kurum tarafından açıklandığı kadarıyla, CCSD tarafından sunulan taahhüt paketinin özeti aşağıdaki gibidir:

1. Tek sözleşme yerine üç ayrı sözleşme: CCSD tarafından bakkal, market gibi satış noktalarında tüm ürün portföyünü içerebilecek şekilde düzenlenmiş olan genel kapsamlı sözleşmeler yerine; (1) “Kolalı İçecekler”, (2) “Diğer Gazlı Ürünler” ve (3) “Gazsız Ürünler” için ayrı ayrı sözleşmeler düzenlenecektir. Diğer Gazlı Ürünler, “aromalı gazoz” ve “sade gazoz” alt kategorilerinden; Gazsız Ürünler ise “su ve soda”, “meyve suyu ve buzlu çay”, “enerji içeceği” ve “sporcu içeceği” alt kategorilerinden oluşacaktır. Bu sözleşmeler ve alt kategoriler arasında ürün geçişliliği sonlandırılacaktır.

Örneğin, daha öncesinde CCSD ile toplam birim satış miktarı üzerinden anlaşma gerçekleştiren bir satış noktasının satın aldığı her bir kategoriden ürün, sözleşmede belirlenen birimlik toplam satış miktarından düşülebiliyordu. İlgili taahhüt maddesinin kabul edilmesiyle birlikte, her bir kategorinin satış miktarı farklı farklı belirlenecek, dolayısıyla satış noktasının kolalı içecek kategorisinden ürün satın alması, su ve soda kategorisi kotasında herhangi bir değişikliğe sebep olmayacaktır.

2. İndirim, promosyon ve iskontolar sadece aynı tür içeceklerde geçerli olacak: CCSD tarafından satış noktalarına tanımlanan indirim-iskonto-promosyonlar, “Kolalı İçecekler”, “Diğer Gazlı Ürünler”, “Gazsız Ürünler” sözleşmeleri ve aromalı gazoz, sade gazoz, su-soda, meyve suyu-buzlu çay, enerji içeceği, sporcu içeceği alt kategorileri ayrımında belirlenecektir. Bir başka deyişle, bir satış noktası CCSD’den kolalı içecek kategorisinde bir ürün satın aldığında, CCSD tarafından bu alıma ilişkin verilmek istenen bedelsiz ürün farklı bir kategoriden verilemeyecek, ancak satın alınan ürün kategorisinden verilebilecektir. Örneğin, kola promosyonu olarak aromalı gazoz verilemeyecektir.

3. Gazsız ürünlerde münhasırlık olamayacak: CCSD’nin gazsız ürünlerde tek marka sözleşmelerine bazı istisnai durumlar haricinde son verilecektir. Dolayısıyla CCSD, satış noktalarıyla gazsız ürünler bakımından da tek satıcılık anlaşması, bir başka deyişle yalnızca CCSD ürünleri bulundurulmasına yönelik bir anlaşma yapamayacaktır.

4. Sözleşme süreleri 2 yılı geçemeyecek: Bazı istisnai durumlar haricinde CCSD’nin süreli sözleşmeleri iki yıl ile sınırlı tutulacak olup miktarlı sözleşmelerinin yürürlüğünün iki yılı aşması hâlinde satış noktasına cezai şart uygulanmaksızın sözleşmeden çıkış hakkı tanınacaktır.

5. Dolabı olmayan rakiplerin ürünleri CCSD’nin soğutucu dolaplarında yer alacak: Rekabet Kurulunun tarihli kararı ile bugüne dek uygulanan %20 soğutucu erişim kuralının kapsamı genişletilecektir. Bu doğrultuda geleneksel kanaldaki m2 altındaki noktalar ile yerinde tüketim kanalındaki noktalar bakımından, CCSD’ye ait içecek dolaplarının %25’i rakip ürünlerin erişimine açılacaktır. Bu çerçevede, satış noktasında CCSD haricinde bir rakibin dolabının mevcut olup olmamasına bakılmaksızın dolabı olmayan diğer rakip ürünlerinin CCSD dolaplarında %25 oranında yer almasına imkân sağlanacaktır.

6. Bilgilendirme yükümlülüğü: Soğutucu erişim kuralına ilişkin kabul edilen 5 numaralı taahhüt maddesi kapsamında, CCSD tüketicileri ve satış noktalarını bilgilendirecektir. CCSD ayrıca, hâlihazırda sözleşmesi devam eden satış noktalarını kabul edilen 1, 2 ve 3 numaralı taahhüt maddeleri kapsamında bilgilendirecektir.

7. Alım şartlarına yeni düzenleme: CCSD’nin sözleşmelerinde yer alan “düzenli ve sürekli satın almak suretiyle” ifadesi, yalnızca nakit yatırım (satış noktasına verilen nakdi destek) içeren sözleşmelerde korunacak, nakit yatırım haricindeki diğer indirim-iskonto-promosyonları içeren hükümler bakımından sözleşmelerden kaldırılacaktır. Bununla birlikte, nakit yatırım içeren ve bu ibareye yer verilen sözleşmelerde satış noktasının anılan ifadeye uymaması, nokta açısından herhangi bir cezai şart doğurmayacaktır.

8. Hâlihazırda devam eden sözleşmelere ilişkin düzenlemeler gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 1 yıl içerisinde tamamlanacak olup diğer taahhüt maddeleri bakımından uyum çalışmaları 31 Aralık tarihine kadar tamamlanacaktır.

9. CCSD tarafından sunulan taahhüt metninin kapsamadığı herhangi bir düzenlemenin varlığı hâlinde, Rekabet Kurulunun tarihli kararına ilişkin gerekçeli karar metni esas alınacaktır.

Kurul’un Taahhütlere İlişkin Değerlendirmesi

CCSD tarafından sunulan taahhüt paketini inceleyen Kurul, taahhüt paketi sonucunda şu sonuçlara vardı:

• Soğutucu erişim kuralındaki yeni düzenleme ile satış noktalarında rakiplerin ürün bulundurma imkânı artacaktır,
• Tüketicilere satış noktasına daha çok ürün seçeneğine ulaşma imkânı sağlanacaktır,
• Alt kategoriler dâhil edilerek gazlı-gazsız ürün ayrıştırmasına gidilmesiyle ürün portföyü gücünden kaynaklı rekabetçi endişeler giderilecektir,
• Rakipler ve satış noktaları bakımından ilgili pazarlarda rekabetçi unsurlar karşılaştırılabilir hâle gelecektir,
• CCSD tarafından yapılacak olan bilgilendirmeler ile uygulanacak taahhütler bakımından farkındalık artacaktır,
• Sözleşme sürelerinin istisnai alanlar hariç olmak üzere kısaltılması pazarı daha rekabetçi hâle getirecektir,
• Bazı istisnalar hariç gazsız münhasırlığına son verilmesi ilgili pazarlardaki rekabet seviyesini artıracaktır.

Böylelikle Kurul, sunulan taahhüt paketinin rekabet sorunlarıyla orantılı, bu sorunları gidermeye elverişli, kısa sürede yerine getirilebilir ve etkili şekilde uygulanabilir olmasından hareketle, ilgili taahhüt paketi bağlayıcı hale getirilerek başlatılan soruşturmanın sonlandırılmasına karar verdi.

Sonuç

Paketteki taahhütlerin muhtemelen en önemlisi, tüm ürünler için tek sözleşmenin kolalı içecekler, diğer gazlı ürünler ve gazsız ürünler için üç ayrı sözleşmeye ayrılmasıdır. Coca Cola’nın hâkim durumu kolalı içecekler pazarında tartışmasızdır, ancak diğer gazlı içeceklerde ve gazsız içeceklerde o kadar belirgin değildir. Bu taahhüdün bir sonucu olarak CCSD, tüm ürünlerini tek bir sözleşmede bağlayamayacak/paketleyemeyecek ve dolayısıyla kola ürünlerindeki yüksek pazar gücünü ve pazarlık kabiliyetini diğer ürünler bakımından avantaj elde etmek için kullanamayacaktır. Ayrıca, CCSD’nin ticari buzdolaplarında rakiplerinin ürünlerine izin verme yükümlülüğündeki %5'lik artış, rakiplerin ürünlerinin mevcudiyetini de etkileyerek muhtemelen marjinal bir pazar payı kaybına neden olacaktır. Bu taahhütler, Coca Cola'ya en güçlü olduğu kola ürünleri dışındaki pazarlarda büyük olasılıkla zarar verecektir.

Kurul’un gerekçeli kararı önümüzdeki aylarda yayınlandığında, CCSD’nin uygulamaları, bunların etkileri, taahhütlerin kapsamı ve Kurul’un taahhütlerin rekabetçi endişeleri nasıl ele alacağına ilişkin tespitleri hakkında daha fazla ayrıntı ortaya çıkacaktır.

Her halükârda bu karar, Türk rekabet hukuku uygulamasında şimdiye kadarki en ilginç ve ayrıntılı taahhüt dosyalarından biridir ve gelecek süreçler için de bir mihenk taşı niteliğindedir.

monash.pw ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak monash.pw yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca monash.pw yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler monash.pw yorum sayfalarında paylaşılamaz.

monash.pw yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve monash.pw bunlardan sorumlu tutulamaz.

monash.pw yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.