Manto, yer kabuğu ile çekirdek arasında yer alan, derinliğe göre değişen ısıya sahip bir yer katmanıdır.[1] Mantonun üst kesimi yüksek sıcaklık ve basınçtan dolayı plastikimsi özellik gösterir.[1] Alt kesimleri ise sıvı halde bulunur. Bu nedenle mantoda sürekli olarak alçalıcı-yükselici hareketler görülür. Kalınlığı kilometreye yakındır. Ultra bazik kayaç veya ultramafik kayaçlardan oluşur. Dünya'nın en kalın katmanıdır.[1] Ağır olup yoğunluğu 3,5–6&#;g/cm³ arasında bulunur. Bazı gezegenler, bazı asteroitler ve bazı gezegen uyduları mantoya sahiptir.[1] Sıcaklığı &#;°C arasında değişir. Yapısında silisyum, magnezyum, nikel ve demir bulunmaktadır. Okyanus ortası sırtlarında oluşan kısmi manto erimesi okyanusal kabuğu, Yitim zonlarında meydana gelen kısmi manto erimeleri ise kıtasal kabuğu oluşturmaktadır.[2]
Bölümleri[değiştir
İlkokul 3. sınıf Fen Bilimleri dersi, Gezegenimizi Tanıyalım ünitesi, Dünya&#;nın Katmanları konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.
DÜNYA&#;NIN KATMANLARI
BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ? → Dünya&#;nın katmanları nelerdir? → Magma katmanı ve özellikleri → Çekirdek katmanı ve özellikleri
Tıpkı haşlanmış yumurta gibi Dünya’nın da katmanları bulunmaktadır. Şimdi bu katmanları dıştan içe doğru inceleyelim.
Yer Kabuğu
Dünya&#;nın en dışta ve en ince olan katmandır. Üzerinde yaşadığımız yerdir. Tüm gezegeni kaplar. Yerküre bir elma kadar olsaydı yer kabuğu onun kabuğu gibi olurdur.
Ateş Küre (Magma-Manto)
Yer kabuğunun altında bulunur. Yüksek sıcaklık nedeniyle erimiş kayalardan oluşur. Magma, bazen yeryüzüne çıkabilir. Yeryüzüne çıkan magmaya lav denir. Magmanın yeryüzüne çıktığı yerler yanardağ olarak adlandırılır.
Ağır Küre (Çekirdek)
Dış ve iç çekirdek olmak üzere iki kısma ayrılır. Dünya&#;nın en içte, en sıcak ve en ağır katmanıdır. Sıvı halinde bulunur.
Dünya Modeli Oluşturalım
Önce sarı oyun hamurundan bilye büyüklüğünde bir parçayı koparıp yuvarlayarak küre şekline getirelim.
Turuncu oyun hamurundan sarı oyun hamuruna göre daha büyük bir parçayı alıp elimizde düzleştirelim. Sarı küreyi içine koyup ikisini beraber yuvarlayalım ve küre şekline getirelim.
Aynı işlemi kırmızının için turuncu, kahverenginin içine kırmızı oyun hamuru olacak şekilde tekrarlayalım.
Kahverengi oyun hamurunun üzerine Dünya modeline bakarak yeşil ve mavi oyun hamurlarını yapıştıralım.
Modeli plastik bıçakla keselim.
Dünya’mız Katmanlardan Oluşur
Yer kabuğu Dünya’mızın dış kısmını oluşturur.
Manto ve Çekirdek yer kabuğunun iç kısmını oluşturur.
3. sınıf Dünya&#;nın Katmanları konusunu pekiştirelim.
