Demet Mece

Female Kumite kg

Rank

Female Kumite Kg

Junior Kumite Female kg

1 ORTAOKUL ÖĞRENCĠLERĠNĠN BĠLGĠSAYAR OKURYAZARLIĞININ MATEMATĠK OKURYAZARLIĞINA ETKĠSĠ Yüksek Lisans Tezi Demet ACAR DanıĢman Yrd. Doç. Dr. Ünal ĠÇ Elazığ,

2

3 BEYANNAME Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü tez yazım kılavuzuna göre, Yrd. Doç. Dr. Ünal İÇ danışmanlığında hazırlamış olduğum Ortaokul Öğrencilerinin Bilgisayar Okuryazarlığının Matematik Okuryazarlığına Etkisi adlı yüksek lisans tezimin bilimsel etik değerlere ve kurallara uygun, özgün bir çalışma olduğunu, aksinin tespit edilmesi halinde her türlü yasal yaptırımı kabul edeceğimi beyan ederim. Demet ACAR Tarih II

4 ÖN SÖZ Tez çalışmalarım boyunca bilgi ve tecrübelerinden yararlandığım, çalışmalarımda bana sürekli yol gösteren danışman hocam Sayın Ünal İÇ e çok teşekkür ederim. Yüksek lisansımı tamamlama sürecinde benden yardımlarını esirgemeyen değerli hocam Tayfun TUTAK a ve çalışmalarımda değerli fikirleriyle sürekli yardımına başvurduğum ve beni hiçbir zaman geri çevirmeyen sevgili hocamız Arş. Gör. Ebru KÜKEY e teşekkürü borç bilirim. Çalışmalarım boyunca bana her türlü destekte bulunan Mehmet Mihri Akıncı Ortaokulundaki birbirinden değerli sevgili öğretmen arkadaşlarıma, büyük bir anlayışla bana yol gösterip yardımcı olan idarecilerime ve bu süreçte titizlikle sorularımı, ölçeklerimi yanıtlayan tüm öğrencilere teşekkür ederim. Desteklerini benden esirgemeyen ve her durumda yanımda olan annem, babam ile tez çalışmalarımın her adımında beni cesaretlendirerek azim kaynağım olan değerli eşim ve büyük bir sabır göstererek varlığıyla bana güç veren kıymetlim olan minik oğlum Rüzgâr ACAR a çok teşekkür ederim. Demet ACAR Elazığ, III

5 ÖZET Yüksek Lisans Tezi ĠLKÖĞRETĠM seafoodplus.info (ORTAOKUL) ÖĞRENCĠLERĠNDE BĠLGĠSAYAR OKURYAZARLIĞININ MATEMATĠK OKURYAZARLIĞINA ETKĠSĠ Demet ACAR Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ġlköğretim Anabilim Dalı Ġlköğretim Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı Elazığ, , Sayfa: XIV+ Bu araştırmada 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin özel okul, merkez okul, ilçe ve kırsaldaki okullarda, öğrencilerin matematik ve bilgisayar okuryazarlık düzeyleri, bilgisayar okuryazarlığının matematik okuryazarlığına etkisi ve bunlar arasındaki ilişki ile bu konularla ilgili öğrenci görüşleri incelenmiştir. Çalışma ve Eğitim- Öğretim yılında Elazığ ilinde Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı il ve ilçe merkezindeki rastgele seçilen ilköğretim 2. kademenin 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya özel okul, merkez okul, ilçe okulu ve kırsaldaki okul olmak üzere 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin oluşturduğu toplam öğrenci katılmıştır. Bu araştırmada nitel ve nicel veriler bir arada bulunduğundan karma yaklaşım yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerine matematik ve bilgisayar okuryazarlığı ölçekleri uygulanarak sonuçlar analiz edildikten sonra öğretmenleri tarafından belirlenen okullardan seçilen her sınıf düzeyinden yüksek, orta ve düşük başarı düzeyinde üçer öğrenci ile yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Mülakatlarda her okuldaki öğrencilerin görüşleri alınmıştır. Araştırmada öğrencilerin matematik ve bilgisayar okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve bilgisayar okuryazarlığının matematik okuryazarlığına etkisi ile aradaki ilişkiyi görmek amacıyla bu konuda uzman üç eğitimcinin görüşleri de alınarak 15 maddeden oluşan üçlü likert tipinde bilgisayar ve matematik okuryazarlığı ölçeği düzenlenmiştir. Çalışmada kullanılan bu ölçeklerden bilgisayar okuryazarlığı ölçeği, Kılınç ve Salman () ın bilgisayar okuryazarlığı ölçeğinden, matematik okuryazarlığı ölçeği ise Özgen ve Bindak () ın çalışmasındaki matematik okuryazarlığı özyeterlilik taslak ölçek formundan faydalanılarak araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Ölçeğin pilot uygulaması Elazığ genelinde 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşan merkez okulda ve özel okulda ise 93 olmak üzere toplamda öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin faktör analizi için uygunluğunu belirlemek amacıyla KMO (Kaiser Meyer Olkin) ve Bartlett testi öğrencilere uygulanmıştır. KMO ve Bartlett testleri sonuçlarının ölçekler için yeterli çıkmasıyla ölçeklerin faktör yapısını belirlemek amacıyla faktör analizi yapılmıştır. IV

6 Faktör analizindeki en düşük faktör yük değerlerine göre bazı maddeler ölçeklerden çıkarılarak 15 maddelik üçlü likert tipinde matematik ve bilgisayar okuryazarlık ölçekleri elde edilmiştir. Bu ölçekler merkez okul, özel okul, ilçe ve kırsaldaki okullarda 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Ortaya çıkan verilerin betimsel istatistik değerlerine, matematik ve bilgisayar okuryazarlıklarının okullar arasında bir ilişki olup olmadığına dair Anova sonuçlarına ve matematik okuryazarlığı ile bilgisayar okuryazarlığı arasında anlamlı bir fark olup olmadığına dair Pearson korelasyon değerlerine bakılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin matematik ve bilgisayar okuryazarlık düzeylerinin özel okul ve merkez okulda ilçe ve kırsaldaki okullara göre daha yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Toplamda öğrencilerin bilgisayar ve matematik okuryazarlık düzeyleri arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Uygulanan mülakatlarda öğrenciler matematik okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı ve bunlar arasındaki ilişkiye dair olumlu görüşler belirterek bilgisayar okuryazarı olan bir bireyin matematik okuryazarlık düzeyini olumlu anlamda etkilediği ve geliştirdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Bilgisayar Okuryazarlığı, Matematik Eğitimi, Matematik Okuryazarlığı, Okuryazarlık. V

7 ABSTRACT seafoodplus.info Thesis THE EFFECT OF COMPUTER LITERACY TO MATHEMATICAL LITERACY IN STUDENTS OF SECOND GRADE PRIMARY EDUCATION Demet Acar Fırat University Educational Science Institute Department of Primary Education Primary Mathematics Teacher Education Discipline Elazığ, , Page: XIV+ This study is performed among 6 th, 7 th and 8 th grade students of private schools, central schools, county and country schools. In this study, the mathematical and computer literacy levels of students, the effect of computer literacy to mathematical literacy and the relation between them were investigated. Furthermore, the opinions of students about this subject were investigated. The sample of the study consists of randomly chosen 6 th, 7 th and 8 th grade students from the central and county public schools of Elazığ, which affiliated to ministry of education of Turkey, in and semesters. The number of students from private schools, central schools, county and country schools, who participated in the study was Mixed method approach is utilized in this study, since both quantitative and qualitative data appear in it. In the study, mathematical and computer literacy scales were applied to 6 th, 7 th and 8 th grade students. The results were analyzed and structured interviews were applied to three students from different schools for each grade, who were chosen by their teachers. As a rule, one of these students had high grades, one of them had mid grades and one of them had poor grades. In the interviews, the opinions of each student in every school were noted. In the study, it was intended to determine the level of mathematical and computer literacy of the students and to see the effects of computer literacy on the mathematical literacy. In order to observe the relation between the computer and mathematical literacy, a likert type mathematical and computer literacy scale, which consist of 15 items, was prepared based on the opinions of three education experts. The utilized VI

8 computer literacy scale in the study was developed by the researcher by benefiting from the computer scale of Kılınç and Salman (). Likewise, the mathematical literacy scale was developed by the researcher by benefiting from the draft self-efficacy scale form in Özdek and Bindak s () work. The pilot practice of the scale was applied to th, 7 th and 8 th grade students in a central school and 93 6 th, 7 th and 8 th grade students in a private school. In total the scale is applied to students. In order to determine the suitability of the gathered data for the factor analysis, KMO (Kaiser Meyer Olkin) and Bartlett tests were applied to students. After determining the suitability of the KMO and Bartlett test results, a factor analysis were performed in order to determine the factor structure of the scale. Depending on the factor analysis, the items which have the least factor load values have been removed from the scales. By this way, likert type computer and mathematical literacy scales, which consist of 15 items, were obtained. These scales were applied to 6 th, 7 th and 8 th grade students in central, private, county and country schools. The Pearson correlation values were investigated which depend on the descriptive statistical values of the obtained data, the Anova results showing whether there is a relation between the computer and mathematical literacy among the schools and whether there is a meaningful difference between the computer and mathematical literacy. According to the obtained data, the level of computer and mathematical literacy is higher in central and public schools when compared with the county and country schools. In total a positive intermediate relation between the mathematical and computer literacy levels of the students. The students with whom interviews were made, expressed positive opinions about the computer and mathematical literacy and the relation between them. Therefore, they stated that the computer literacy has a positive effect and an improvement factor on the mathematical literacy level. Keywords: Computer Literacy, Literacy, Mathematical Education, Mathematical Literacy. VII

9 ĠÇĠNDEKĠLER ONAY.. I BEYANNAME II ÖN SÖZ III ÖZET IV ABSTRACT VI ĠÇĠNDEKĠLER VIII TABLOLAR LĠSTESĠ.. XI EKLER LĠSTESĠ XIII SĠMGELER/KISALTMALAR LĠSTESĠ.. XIV BĠRĠNCĠ BÖLÜM.. 1 I. GİRİŞ Araştırmanın Problemi Araştırmanın Önemi Araştırmanın Amacı Sayıltılar Sınırlılıklar Tanımlar. 8 ĠKĠNCĠ BÖLÜM. 9 II. KURAMSAL TEMELLER VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR Matematik Nedir?, Neye Yarar? Bilgisayar Nedir?, Neye Yarar? Matematik Eğitimi ve Önemi Matematik Eğitiminin Amaçları 17 VIII

10 Okuryazarlık Matematik Okuryazarlığı Bilgisayar Okuryazarlığı Matematik Okuryazarlığı ile Bilgisayar Okuryazarlığı Arasındaki İlişki. 29 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 33 III.YÖNTEM Araştırmanın Modeli Çalışma Grubu (Evren ve Örneklem) Veri Toplama Araçları Matematik Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi Bilgisayar Okuryazarlığı Ölçeğinin Geliştirilmesi Yapılandırılmış Mülakat Formunun Geliştirilmesi Veri Toplama Süreci Verilerin Analizi. 38 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR VE YORUM Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Okuryazarlığı ve Matematik Okuryazarlık Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Okuryazarlığı ve Matematik Okuryazarlık Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar Sınıf Öğrencilerinin Bilgisayar Okuryazarlığı ve Matematik Okuryazarlık Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlar Öğrencilerin Yapılandırılmış Mülakat Sorularına Verdikleri Cevaplarla İlgili Bulgular ve Yorumlar Birinci Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri İkinci Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri IX

11 Üçüncü Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri Dördüncü Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri Beşinci Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri Altıncı Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri Yedinci Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri Sekizinci Soru İle İlgili Öğrenci Görüşleri. 75 BEġĠNCĠ BÖLÜM.. 80 seafoodplus.infoÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER Sonuç ve Tartışma Öneriler KAYNAKLAR. 94 EKLER ÖZGEÇMĠġ X

12 TABLOLAR LĠSTESĠ Tablo 1. Matematik Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (6. Sınıf) 40 Tablo 2. Matematik Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (6. Sınıf) 41 Tablo 3. Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (6. Sınıf) 42 Tablo 4. Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (6. Sınıf) 43 Tablo 5. Toplamda Matematik Okuryazarlık Düzeyleri ile Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyi Pearson Korelasyon Değerleri (6. Sınıf) Tablo 6. Matematik Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (7. Sınıf) 44 Tablo 7. Matematik Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (7. Sınıf) 45 Tablo 8. Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (7. Sınıf) 46 Tablo 9. Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (7. Sınıf) 47 Tablo Toplamda Matematik Okuryazarlık Düzeyleri ile Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyi Pearson Korelasyon Değerleri (7. Sınıf) Tablo Matematik Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (8. Sınıf) 49 Tablo Matematik Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (8. Sınıf) 50 Tablo Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyine Yönelik Betimsel İstatistik Veri Sonuçları (8. Sınıf) 51 Tablo Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyinin Gruplara Göre Anova Testi Sonuçları (8. Sınıf) 52 Tablo Toplamda Matematik Okuryazarlık Düzeyleri ile Bilgisayar Okuryazarlık Düzeyi Pearson Korelasyon Değerleri (8. Sınıf) XI

13 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 1. Soruya Verdikleri Cevaplar 54 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 1. Soruya Verdikleri Cevaplar 55 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 1. Soruya Verdikleri Cevaplar 56 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 2. Soruya Verdikleri Cevaplar 57 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 2. Soruya Verdikleri Cevaplar 58 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 2. Soruya Verdikleri Cevaplar 59 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 3. Soruya Verdikleri Cevaplar 60 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 3. Soruya Verdikleri Cevaplar 61 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 3. Soruya Verdikleri Cevaplar Tablo Sınıf Öğrencilerinin 4. Soruya Verdikleri Cevaplar. 63 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 4. Soruya Verdikleri Cevaplar. 64 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 4. Soruya Verdikleri Cevaplar. 65 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 5. Soruya Verdikleri Cevaplar. 66 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 5. Soruya Verdikleri Cevaplar. 67 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 5. Soruya Verdikleri Cevaplar. 68 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 6. Soruya Verdikleri Cevaplar. 69 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 6. Soruya Verdikleri Cevaplar. 70 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 6. Soruya Verdikleri Cevaplar. 71 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 7. Soruya Verdikleri Cevaplar. 72 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 7. Soruya Verdikleri Cevaplar. 73 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 7. Soruya Verdikleri Cevaplar. 74 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 8. Soruya Verdikleri Cevaplar. 76 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 8. Soruya Verdikleri Cevaplar. 77 Tablo Sınıf Öğrencilerinin 8. Soruya Verdikleri Cevaplar. 78 XII

14 EKLER LĠSTESĠ EK 1. Bilgisayar Okuryazarlığı Ölçeği EK 2. Matematik Okuryazarlığı Ölçeği EK 3. Yapılandırılmış Mülakat Formu XIII

15 SĠMGELER/KISALTMALAR LĠSTESĠ BCS EARGED ENIAC IBM ĠMÖP KMO MEB MOY NCTM OECD PC PISA TIMSS : Bilgisayar Cebiri Sistemeleri : Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı : İlk Elektrik Bilgisayarın Adı : Uluslar arası İş Makineleri : İlköğretim Matematik Öğretim Programı : Kaiser Meyer Olkin Testi : Milli Eğitim Bakanlığı : Matematik Okuryazarlığı : Matematik Öğretmenleri Ulusal Konseyi : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü : Kişisel Bilgisayar : Uluslar arası Öğrencileri Değerlendirme Programı : Uluslar arası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması XIV

16 BĠRĠNCĠ BÖLÜM I. GĠRĠġ Günümüzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmeler sosyal hayatı daha karmaşık bir duruma getirdiğinden eğitimin de önemini artırmaktadır. (Akkoyunlu,). Eğitim, insanın kişiliğini dışa yansıtmasında ve insanın yaratıcılığını geliştirerek kendini bulmasında, yani insan olmasında çok büyük bir yeri olan çevresel bir faktördür (Başaran, ). Dünyada bilgiye verilen önem hızla arttıkça, bunun sonucunda bilimdeki anlayış ve bilgi kavramı da değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte, teknoloji de hızla ilerlemektedir. Bütün bu değişimlere adapte olabilmek adına toplumların kişilerden geliştirilmesini istediği beceriler değişiklik gösterirken, diğer alanlarda olduğu gibi eğitimde de değişim kaçınılmaz hale gelmiştir. (MEB, ). Eğitim, farklı bilim dallarından da faydalanan bir bilimdir. Bunlar arasında matematik çok özel bir öneme ve yere sahiptir. Çünkü matematik; ırk, ulus, dil ve din farkı gözetmeksizin her gün zenginleşerek büyüyen evrensel bir dil haline gelmiştir (Karaçay, ). Teknolojik gelişmeler ve bilimsel araştırmalarda fazlasıyla kullanılan matematik biliminin öğretilmesi toplum için oldukça büyük bir öneme sahiptir. Matematik öğretiminde, bireylere saf bilgi vermek yerine, onların karşılarına çıkan problemleri çözmelerini sağlayacak beceri ve yöntemleri kazandırabilmek matematiğin temel amacı olmak zorundadır. Bu amaçla birlikte, bireylerin temel kavramları özümseyerek özgür ve yaratıcı düşünmesini sağlayan, ezber içermeyen, iletişim yeteneklerini geliştiren bir matematik eğitimi amaçlanan matematik eğitimidir (Ergün ve Özdaş, ). Matematik, ilk olarak toplumun ihtiyaçları doğrultusunda basit sayma ve ölçme işlemleri olarak ortaya çıkmış, şu anda ise başta teknoloji olmak üzere diğer bilimler arasında oldukça önemli bir yerde olmuştur. Bir bireyin günlük hayatında her an karşısına çıkabileceği ve ihtiyaç duyduğu; zamanı okuma, sayma, tartma ve ölçme, alışverişte ödeme yapabilme, aritmetik işlemler yapabilme, basit grafik ve şemaları 1

17 anlama gibi pek çok konu matematiğin temel kavramları içinde yer almaktadır (Işık, Çiltaş, ve Bekdemir, ). Üst düzey matematik düşünürleri, bulunduğumuz çağın ünlü işlemcileri olan kullandığımız bilgisayarların donanım sistemini oluşturan sayısal devrelerin analiz ve tasarımını sağlayan sistemin matematiksel bir teori olduğunu bilmektedirler (Işık, Çiltaş ve Bekdemir, ). Hayatımızın her alanında matematiksel sistemi görebilmek için çevremize biraz daha dikkatli bakmak yeterlidir. Matematikçiler ile elektronikçilerin birlikte çalışmalarıyla ortaya çıkan ve gittikçe mükemmel bir duruma gelen matematikten kaynaklandığı düşüncesinden hareketle matematik okur-yazarlığı olmadan ne bugün ne de yarın kalkınmış demokratik bir toplum üyesi olmak mümkün görünmemektedir (Hardy, ). Çünkü endüstriden teknolojiye kadar birçok medeniyet harikası yapılan gelişmeleri matematiğe borçludur (Işık ve Bekdemir, ). Dolayısıyla matematik öğrenimine daha çok önem verilmesi ve bu konuda toplumsal bir gelişim sürecine girilmesi gerekmektedir. Bilinmelidir ki matematik olmadan sosyo-ekonomik kalkınmadan, kaliteli ürün ve hizmetten, bilim ve teknolojiden bahsetmek yanıltıcı olmaktadır (Ersoy, ). Bilgisayarlar ve elektronik hesaplama makineleri çok kısa bir sürede büyük hacimli hesapları gereken hızlılıkla yapabilmektedirler. Yapılan hesaplamalarla ilgili az da olsa bir bilgi sahibi olmak için bir örnek verilebilir. Bir uyduyu uzaya fırlatabilme çalışmasında gereken hesaplamaları elle yapabilmek için kişilik bir ekibin 35 yıl sürekli, uyumadan ve dinlenmeden, yanlışlık yapmadan hesaplama yapması gerekmektedir (Nasibov ve Kaçar, ). Bu durum bize matematikte teknolojinin ve bilgisayarların kullanılmasının ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. Matematik hayatımızın içindedir ve matematiği bilmek insan için bir gücü temsil etmektedir. Geçmişte olduğu gibi bugün ve yarın da insanların matematik ile yakın bir ilişki içinde olacağı açıkça görülmektedir. Birbirinin gelişimini sürekli olarak destekleyen matematik ve teknolojinin matematiksel gücü oluşturduğu bilinmektedir. Bu nedenle insanoğlu aldığı yüksek enerjiyi hayatında gücü kadar kullanabilmektedir. Yani bir birey nitelikli bilgiye sahip olmalı ve bu bilgisini teknolojik ve toplumsal değişime uyarlayabilmelidir (Işık, Çiltaş ve Bekdemir, ). Matematiksel ilişkileri 2

18 mantıksal nedenleme yapma ve matematiksel tekniklerini etkili bir şekilde kullanma becerisi matematiksel gücü oluşturmaktadır (Ryan, ). Bu beceri sayesinde günümüzdeki bilgi değişimine uyabilmek daha rahat olacaktır. Bununla birlikte, günümüz problemlerinden birisi olan, hızlı gelişen teknoloji dünyasında gerekli bilgileri elde etmek, saklayabilmek ve bunları faydalanabileceğimiz şekilde kullanabilmekte kolay olacaktır. Dolayısıyla bu durumu, başta matematik eğitimcileri olmak üzere diğer alanlardaki eğitimciler ve ülkenin kalkınması için çalışan tüm bireyler olarak gerçekleştirmemiz gerekmektedir. Aksi taktirde matematiğin insan hayatının her alanında etkili olduğu günümüzde, matematik alanında kültürel ve sosyo-ekonomik olarak üst düzey düşünme becerileri oluşturmak mümkün olamaz (Işık, Çiltaş ve Bekdemir, ). Sürekli olarak artan teknolojik ve matematik etkilerinden ileri gelen ve sosyal bir ihtiyaç olan matematiğin geleneksel boyutu değişmekte ve temel olarak model almaya, uygulamalara dayanan matematiksel okuryazarlık kavramı önem kazanmaya başlamıştır (Uysal ve Yenilmez, ). Matematik okuryazarlığı; uluslararası düzeyde uygulanan PISA ve TIMSSR gibi sınavlarda önem verilmekte ve ölçülmektedir (Uysal, ). Bireylerdeki matematik okuryazarlığını geliştirmek amacıyla gelişen teknolojiyle birlikte bilgisayar okuryazarlığının yardımına da ihtiyaç duyulmaktadır. Soyut matematiksel ilişkileri somutlaştırmak için bilgisayarın sahip olduğu potansiyelin öğrencilerin anlamlı matematik öğrenme deneyimleri kazanmalarına yardım edeceği düşünülmektedir (Baki, ). Bilgisayarın matematik öğrenimi yapılan sınıflara uyumunu etkileyen öğretmen, ortam, yönetim ve öğrenci kaynaklı birçok neden bulunmaktadır (Baki, ; Forgazs ve Prince, ; Umay, ). Teknik destek, uygun öğretim materyallerine ulaşabilme, matematik derslerini bilgisayar destekli olarak işlemek için yeterli zaman, teknolojinin matematik eğitimine nasıl entegre edileceği bilgisi, öğretmenlerin sahip oldukları deneyimler, bilgisayar destekli eğitimin ihtiyaç haline gelmesi, öğretmenlerin tutumları ve inançları öğretmen kaynaklı nedenler olarak sıralanabilir.(fine ve Fleener, ; Forgasz ve Prince, ; Manoucherhri, ; Simonsen ve Dick, ; Walen, Williams ve Garner, ). Bu bağlamda; öğretmenlerin inançları öğretmen kaynaklı bu 3

19 nedenler arasından en önemli sebep olarak düşünülmektedir (Simonsen ve Dick, ). Öğretmenlerin matematiğin doğası, öğrenimi ve öğretimi hakkında sahip oldukları inançlar ile sınıf içi etkinliklerde bilgisayar kullanımı arasında doğrudan bir ilişki olduğu düşünülmektedir (Czerniak ve Lumpe, ). Literatür tarandığında elde edilen bilgilerden hareketle matematiğin doğası gereği teknolojiye her zaman ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun için de bireyin matematik ve bilgisayar okuryazarı olması gereklidir. Bu iki okuryazarlık arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlı çalışmalara her zaman ihtiyaç duyulmaktadır. Bu düşüncelerden hareketle yapılan çalışmada, gelişen teknolojiyle birlikte bilgisayar okuryazarlığının, matematik okuryazarlığı üzerinde etkili olduğu ve bunlar arasında bir ilişki olduğu düşünülmüştür. Yapılan bu çalışma ile İlköğretim 2. Kademe (ortaokul) öğrencilerinin bilgisayar okuryazarlığının, matematik okuryazarlığı üzerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır AraĢtırmanın Problemi Bir ülkenin kalkınmışlığı ve başarısı o ülkenin bireylerinin yani toplumun iyi eğitilmişliği ile ilgilidir. Eğitim için bireysel olarak değil de, bir ekip halinde çalışılarak bir şeyler üretilebiliyorsa, işte o an güzel günlerin başlangıcının olacağının bilincinde olunduğu anlaşılmalıdır. Çünkü matematik, öğrenciler için olduğu kadar toplumumuz içinde, bu becerileri hayatları boyunca gerekli alanlarda yaşamlarına uygulamaları ve günümüzün şartlarına uygun bilimsel düşünme becerilerini geliştirmek açısından önemli yere sahiptir (Işık, Çiltaş ve Bekdemir, ). Matematik öğretiminde kullanılan yöntem ve tekniklerin çoğunda, matematiği gerçek yaşamdan uzak, soyut ve zor bir ders olarak gösteren birçok çalışma bulunmaktadır. Bu matematiğin anlaşılmasını ve öğrenilmesini zorlaştıran bir öğretimdir. Bu durumda matematik öğrenmeyi zevkli kılan, matematiği daha etkin bir şekilde öğreten, günlük hayatla ilişki kurulabilecek ve var olan matematik kaygısını en aza indirecek bir matematik eğitimine her zaman ihtiyaç duyulmaktadır (Dinçer, ). Matematik eğitimine katkı sağlamak amacıyla öğrencilerin teknolojiden yararlanarak 4

20 bilgisayar okuryazarı olması durumu karşılaşılacak sorunları minimuma indirmede faydalı olacaktır. Bu çalışma, ilköğretim 2. Kademe (ortaokul) öğrencilerinin bilgisayar okuryazarı olmasının matematik okuryazarlığını olumlu anlamda etkileyeceği ve faydalı olacağı düşüncesiyle yapılmıştır. İlköğretim 2. Kademe (ortaokul) öğrencileri üzerinde bilgisayar okuryazarlığının matematik okuryazarlığına etkisi var mıdır ve öğrencilerin bu konu üzerindeki düşünceleri nelerdir? cümlesi bu araştırmanın problem cümlesini meydana getirmektedir AraĢtırmanın Önemi Bilgi çağı olarak isimlendirilen içinde bulunduğumuz çağın en temel özelliği, toplumdaki her bir bireyin günlük hayatımızda yoğun olarak çeşitli bilgilerle karşı karşıya gelmesi ve bu bilgileri analiz etme, yorumlama ve kullanma, anlama, kısaca bilgi okuryazarı olma, zorunluluğu olmasıdır (Bekdemir ve Duran, ). Seçilen hedeflere, elde edilen bilgilere ve kullanılan araçlara göre okuryazarlığın değişebileceği hatta gündelik hayatımızda, bilim ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak daha farklı okuryazarlıkların da tanımlanması gereksiniminin ortaya çıkacağı düşünülmektedir (Sanalan, Sülün ve Çoban, ). Örneğin; sanat okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı, görsel okuryazarlığı (Anderson, ), medya okuryazarlığı (Altun, ) ve matematik okuryazarlığı (Ersoy, ) gibi ortaya çıkan farklı okuryazarlıklar bulunmaktadır. Hatta bilgi toplumlarında bu farklı okuryazarlıkların kesişiminden ortaya çıkan görsel matematik okuryazarlığı veya sanatsal matematik gibi yeni okuryazarlıklar, tanımlarını yapmayı zorunlu duruma getirmektedir. Ancak matematik ve görsel okuryazarlığı gibi diğer okuryazarlıklar da, genel okuryazarlığın bir alternatifi olmadığı ancak bir parçası veya destekleyicisi olduğu unutulmamalıdır (Chauvin, ; Reinking, McKenna, Labbo ve Kieffer, ; Sims, O Leary, Cook ve Butland, ). Bu okuryazarlıklara hayatımızda duyulan ihtiyaçtan dolayı, 5

21 &#;&#;okuryazarlık&#;&#; kavramı birçok ülkenin eğitim sistemine girmiş ve hatta eğitim sisteminin temel amaçlarından biri haline gelmiştir (Bekdemir ve Duran, ). Bu durum günlük yaşamımızda da sürekli ihtiyaç duyduğumuz bilgisayar okuryazarlığı ve matematik okuryazarlığı için de geçerlidir. Yapılan literatür taramasında ülkemizde bilgisayar okuryazarlığının matematik okuryazarlığı üzerinde nasıl bir etki bıraktığına ve aralarındaki ilişkiye dair bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle yapılan bu çalışmanın önemli ve özgün bir çalışma olduğu düşünülmektedir. Eğitimin 1. kademesinden başlayıp tüm hayatımız boyunca devam eden ve günlük hayatımızın içinde de her zaman yer alan bilgisayar okuryazarlığı ve matematik okuryazarlığının incelenmesi bu araştırmanın önemini artırmaktadır. Yapılan bu çalışmaya dair öğrencilerin belirttikleri görüşler de araştırmayı önemli kılmaktadır AraĢtırmanın Amacı Ülkemizde matematik okuryazarlığı ve bilgisayar okuryazarlığı hakkında yapılan çalışmalar mevcuttur; ancak bununla ilgili birçok çalışma da yapılabilir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde; matematik okuryazarlığı ve bilgisayar okuryazarlığı alanında ayrı ayrı çalışmalar yapıldığı, bunların fen okuryazarlığı, görsel okuryazarlık, bilgi okuryazarlığı gibi diğer okuryazarlıklarla ilişkilendirildiği de tespit edilmiştir. Bu araştırmanın genel olarak amacı, ilköğretim seafoodplus.info (ortaokul) öğrencilerinin bilgisayar okuryazarlıklarının, matematik okuryazarlığına etkisini belirlemektir. Bu amaçla çalışmada aşağıdaki sorulara cevaplar aranmıştır: 1. Öğrencilerin bilgisayar okuryazarlık düzeyi nedir? 2. Öğrencilerin matematik okuryazarlık düzeyi nedir? 3. Öğrencilerin her sınıf düzeyinde özel okul, merkez okul, ilçe okulu ve kırsaldaki okul arasında matematik okuryazarlık düzeyleri arasında bir ilişki var mıdır? 4. Öğrencilerin her sınıf düzeyinde özel okul, merkez okul, ilçe okulu ve kırsaldaki okul arasında bilgisayar okuryazarlık düzeyleri arasında bir ilişki var mıdır? 6

22 5. Öğrencilerin bilgisayar okuryazarlık düzeyi ile matematik okuryazarlık düzeyi arasında bir ilişki var mıdır? 6. Öğrencilerin bilgisayar okuryazarlığı ve matematik okuryazarlığına ilişkin görüşleri nelerdir? 7. Öğrencilerin bilgisayar okuryazarlığı ile matematik okuryazarlığı arasındaki ilişkiye dair görüşleri nelerdir? Sayıltılar 1. Üzerinde ölçek uygulanan öğrencilerin ölçek sorularını yanıtlarken herhangi bir etki altında kalmadıkları, 2. Mülakat esnasında öğrencilerin verdikleri cevapların gerçek düşüncelerini yansıttığı kabul edilmiştir Sınırlılıklar Bu araştırma; ve eğitim-öğretim yılları ile 2. Bilgisayar okuryazarlığı, matematik okuryazarlığı ölçekleri ve yapılandırılmış mülakat soruları ve mülakat için seçilen belirli öğrenciler ile 3. Ölçeklerin uygulandığı MEB e bağlı okulların belirlediği ders süresi ve 6, 7 ve 8. sınıflardan belirlediği şubelerdeki öğrenciler ile 4. Bu araştırmada kullanılacak kaynaklar araştırmacının ulaşabildiği kaynaklarla sınırlı kalmaktadır. 7

23 Tanımlar Bilgisayar: Kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetik işlemleri yapabilen ve yaptığı bu işlemlerin sonucunu saklayabilen, sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir. Matematik: Örüntü ve düzenlerin bilimine denir. Başka ifadeye göre şekil, büyüklük, sayı, uzay ve bunlar arasındaki ilişkiler bütünü olarak tanımlanır (MEB, ). Okuryazarlık: Alfabeyi kullanarak yazılı metinleri okuyabilme ve yazabilme durumudur (Reinking, ). Matematik Okuryazarlığı: Matematik okuryazarlığı becerisine sahip bir bireyin problemin olası çözümünde zihninde işlemleri yaparak sonucu tahmin edebileceğini, sonucun doğruluğu hakkında yargıda bulunabileceğini ve sayı sezgisini kullanarak ölçümleri anlamlandırabileceği ifadedir (Ersoy, ). Bilgisayar Okuryazarlığı: Temel bilgisayar bilgilerini öğrenme, bilgiye ulaşma veya eğlence amacı ile kullanabilme, günlük yaşamda yaşam kalitesini artırabilme, bilişim teknolojilerini belli bir düzeyde karşılaştırabilme ve takdir edebilme, bilgisayarlarla ilgili yenilikleri izleyip tartışabilme ve üzerinde yorum yapabilme gibi yeteneklere erişen bireylere bilgisayar okuryazarıdır denilmektedir (Yazıcı, ). Eğitim: Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişim meydana getirme sürecidir (Ertürk, ). 8

24 ĠKĠNCĠ BÖLÜM II. KURAMSAL ÇERÇEVE VE ĠLGĠLĠ ARAġTIRMALAR Bu bölümde araştırmanın temelini oluşturacak konular hakkında bilgiler verilmiştir. Araştırmanın temelini oluşturan okuryazarlık, matematik okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı ve matematik okuryazarlığı ile bilgisayar okuryazarlığı arasındaki ilişkiye değinilmiştir Matematik Nedir, Neye Yarar? Matematik nedir? sorusuna tarih boyunca farklı cevaplarla değinilmiştir. Bu kadar farklı cevaplar verilmesinin sebebi matematiğe çok değişik açılardan bakılması ve işe yararlık bakımından fazlasıyla farklı yerlerde kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Çoğu insan için matematik, içinde korku yarattığı sınavlardan, zor derslerden ve okulu bitirir bitirmez kurtulacağı bir kâbustan ibaret olarak görülmektedir. Bazı insanlar içinse hayatı anlamanın ve sevmenin bir yoludur (Sertöz, ). Matematik, en eski bilim dallarından biri olup, ilk çağlarda sadece sayı ve şekillerin bilimi şeklinde tanımlanırdı. Yüzyıllar geçtikçe tıpkı diğer bilim dallarında olduğu gibi matematik de kendi içinde bir takım gelişmeler göstermiştir. Bu sebeple günümüzde matematiği birkaç cümle ile tanımlamak artık mümkün değildir ( Souviney, ). Matematik, Antik Yunancada matesis yani ben bilirim kelimesinden türetilmiştir. Osmanlılarda Matematik yerine rizayet, yeni toy taylara baş kırdırma eğitimi kelimesinden türettikleri riyaziye kelimesini kullandıkları araştırmalarda görülmüştür. Aritmetik, geometri, cebir gibi ölçü ve sayı temeline dayanarak niceliklerin özelliklerini inceleyen bilimlerinin ortak adı riyaziye olarak tanımlanmaktadır. 9

25 Matematik; sayı, biçim ve çoklukların yapılarını, özelliklerini ve aralarındaki ilişkilerini bilim yoluyla inceleyen ve sayı bilgisi, uzay, cebir gibi dallara ayrılan bilim olarak Matematik Terimleri Sözlüğü nde tanımlandığı görülmektedir. Çağdaş matematiğin tam olarak iyi bir tanımını yapmak oldukça zor bir iştir. Şekilleri, düzenlemeleri, çoklukları, sayıları ve bunlara bağlı kavramları bir mantık sistemi içinde inceleyen bir bilim dalı olarak tanımı verilmiştir. Matematik, etimolojik olarak Grekçede mathein ve ikos sözcüklerinden oluşmaktadır. Mathein öğrenmek; ikos ise ilgili anlamında kullanıldığı görülmektedir. Matematik, hayatımızda tüm bilimlerin alfabesi olarak kabul edildiği bilinmektedir. Matematik tüm bilimlerin dilidir. Matematik olmadan hiçbir bilimsel çalışma yapılamaz. Bu konuyla ilgili Leonardo Da Vinci, Hiçbir araştırma, matematiksel ispattan geçmedikten sonra bilim adını almaya layık olamaz demiştir. Matematik, bazılarına göre sayı türünden soyut nesneleri konu alan bir bilim veya kuralları belli satranç türünden bir zekâ oyunu ya da bilim ve pratik yaşam için yararlı bir hesaplama tekniğidir. Matematikçilerin gözünde ise matematik bizi doğruya, kesin bilgiye götüren tek düşünme tekniğidir. Matematiği bilimlerin kraliçesi olarak düşünenlerin yanında, bilimlerin hizmetinde görenler de bulunmaktadır. Hatta onun ne olduğu, neyle uğraştığı belli olmayan, salt bir zihinsel çıkarım ya da dönüştürme işlemi diye niteleyen, ya da karmaşık kavramsal bir labirente benzeten saygın filozoflar da bulunmaktadır. Bu durum da bize gösteriyor ki, hazır verilmiş bir tanımdan yola çıkarak matematiği anlamaya çalışmak, birbiriyle bağdaşmaz farklı nitelemelerden birine kapılmaktan ileri geçemeyecektir. Bazı filozoflara göre ise matematik bir bilim değil, bilim üstü bir kavramdır. Öyle ki; bilim tarihinde, evrenin matematiğin diliyle yazılmış olduğuna dair bir düşünceye sahip filozoflara bile rastlanıldığı görülmektedir. Evrenin görünüşünün arkasında ne olduğunu anlamak için matematik eğitimi almak gerektiğini düşünen Platon un, Akademi sinin kapısına, Geometri bilmeyen girmesin diye yazdırdığı bilinmektedir (Matematikçiyiz, ). 10

26 Diğer taraftan, matematiğin bilim değil, sanat olduğu da söylenilmektedir. Ama ne olursa olsun matematik bilmek her zaman diğer insanlar arasında bir üstünlük olarak kabul görülmüştür. Bunun kanıtı olarak da anne ve babaların çocuklarının matematikten yüksek not almalarını istemeleri; devlet okullarının matematik dersine daha çok saat ayırmaları; üniversitelerdeki en yüksek puanlı bölümlerden birinin matematik ve matematik içerikli bölümler oldukları görülmektedir. Matematik bazılarına göre sanat, bazılarına göre ise bir dili temsil etmektedir. Matematiğe gönül vermiş insanların çoğu matematiği bir sanat olarak görmektedirler. Bu görüşlere göre matematikte önemli olan kullanılan yöntemlerin estetik değeri, yapılan işin derinliği ve matematiğin kendi içinde bir işe yarıyor olmasıdır. Soyut olarak kullandığımız matematiğin bazı somut şekillerde de ortaya çıktığı görülmektedir. İzleyen kişiye mutluluk veren nadide bir tabloda, kulağa güzel gelen bir müzik eserinde, karşısındaki kişiyi görkemiyle büyüleyen bir mimari harikasında bile her zaman matematik vardır. Matematiksiz sanat eksiktir ve bunun en çarpıcı örneği, Fransız şair Paul Valery dir ( ). Şair kendi yazdığı şiirleri beğenmez ve şiirlerindeki eksikliğin nereden kaynaklandığını uzunca düşünür ve sonunda bulur, bulduğu şey ise matematik tir. Şiir yazmayı bırakıp 20 yıl boyunca matematik çalıştıktan sonra şiire geri döner ve büyük şair Paul Valery olur. Matematiği dil olarak görenler, tabiatın kitabının matematik dilinde yazıldığını düşünürler; tabiatı anlamak ve öğrenmek için matematik dilini bilmemiz gerekmektedir. Bazılarına göre ise matematik, ilgileneni için sadece bir araç olmaktadır. Görülmektedir ki matematik bir iki cümleyle tanımlanamayacaktır. Matematiğin tam olarak ne demek olduğunu, onun içine girdikten sonra, bilgimiz ölçüsünde ve ilgimiz yönünde anlar ve algılarız ( Liebeck, ). Matematik kendi içinde birçok dallara ayrılmaktadır. Bu dallardan cebir, aritmetik ve geometri hemen herkesin az ya da çok bildiği ana dallar arasındadır. Günümüzde matematiğin uğraş alanlarına kesin sınırlar çizmek mümkün değildir. Matematikteki gelişmeleri sürekli olarak izleyip değerlendiren ve bu alanda dünyada en 11

27 büyük bilimsel otorite sayılan Mathematical Review a göre, matematiğin alt bilim dallarının sayısı altmıştan fazla olduğu bilinmektedir ( Gravemeijer, ) Matematik uygun şekilde öğretilirse bireylerin gelişimine çok sayıda katkıda bulunur. Bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir (Baykul, ): 1. Farklı düşünme biçimlerini öğretir. 2. Sebep-sonuç ilişkileri bulmayı öğretir. 3. Hedefe ulaşmak amacıyla yollar bulmaya teşvik eder. 4. Koşullar etrafında verilerin kullanılma şeklini öğretir. 5. Probleme yoğunlaşmayı öğretir. 6. Kişinin elde ettiği bilgilerle kendi yeteneğini bir araya getirip yeni bilgiler meydana getirmesini öğretir. 7. Dikkat yeteneğini geliştirir. 8. Bir probleme farklı yönlerden nasıl bakıldığını öğretir. 9. Hayal gücünün gelişmesine katkıda bulunur. Belirlenen hedefe ulaşmanın farklı, doğru yollarının olabileceğini öğretir (Baykul, ) Bilgisayar Nedir, Neye Yarar? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetik işlemleri yapabilen ve yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen, sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makine olarak tanımlanmaktadır. Bilgisayarda bu işlemleri yaparken gerekli veriler girilir, işlenir, depolanır ve çıkışı alınabilir. Bilgisayarlar işlemlerimizi yaparken hızlıdır, yorulmaz, sıkılmaz. Bilgisayar programlanabilir. Bilgisayar kendi başına bir iş yapamaz. GiriĢ: Kullanıcı veya bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu veriler, harfler, sayılar, sözcükler ve komutlardan oluşmaktadır. Veriler giriş birimleri tarafından toplanmaktadır. 12

28 ĠĢlem: Gereken verileri dahilinde, programın yetenekleri ölçüsünde yapılan işlemlerdir. Bellek: Bilgisayarda verilerin saklandığı yere denir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler bellekte saklanmaktadır. ÇıkıĢ: Bilgisayar tarafından üretilen belgelerin, raporların ve işlenmiş sonuçların yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden çıkarılması işlemidir. Bir bilgisayar sistemi yazılım ve donanım sistemlerinden oluşur: Bilgisayar donanımı (hardware): Bilgisayarların fiziksel kısımları donanım olarak tanımlanmaktadır ve elle tutulabilmektedirler. Sabit disk (harddisk), ekran, fare, klavye, bellek, yazıcı, tarayıcı, mikroişlemci gibi bileşenler donanımı oluşturan parçalardır. Bilgisayar yazılımı: Donanımı kullanmak için gerekli programlar olup bilgisayarın nasıl çalışacağını söylemektedirler. Elle tutulmazlar. Görevleri ise belirli bir işlemi yapmak için bilgisayarda çalışırlar. Bilgisayar yazılımı iki ana bölüme ayrılmaktadır. Bunlar sistem ve paket programlarıdır. Sistem programları, işletim sistemi ve diğer destek programlarıdır. Örneğin Windows işletim sistemi bir sistem yazılımıdır. Paket programlara örnek olarak bir ticari program gösterebilinmektedir. Paket programlar faturanın kesilmesi gibi kullanıcı için bir işlemin yapılmasını sağlamaktadır. Bilgisayarlar, bir program temelinde işlemleri yerine getiren elektronik aygıtlar olarak bilinmektedir. Bilgisayarın tarihi insanoğlunun matematik ve aritmetik alanındaki çalışmalara paralel olarak gelişmiştir. İnsanoğlunun kullandığı abaküs ilk hesaplama aracı olup bilgisayarın (computer) atası sayılmaktadır. Daha sonra bu alanda yapılmış çok sayıda mekanik alet bilgisayarların bugünkü haline gelmesini sağlamıştır. 13

29 Daha sonra yılında ENIAC adı verilen ilk elektronik bilgisayar Amerika&#;da bir Üniversitede geliştirilmiştir. ENIAC, vakum tüpünden oluşan, 30 ton ağırlığında dev bir makine olarak üretilmiştir. Tüm bilgisayar araçlarının amacı ENIAC da dâhil olmak üzere verileri işlemektir. Verileri (input) alarak üzerinde değişik işlemleri yapmak, veri işlemek (data processing) ve ardından da çıktı (output) olarak ekranda ya da kâğıt üzerinde sonucu vermek anlamına gelmektedir. Zamanla daha küçük bilgisayarlar da geliştirilmiştir yılında IBM firması, Microsoft MS-DOS ile çalışan IBM PC bilgisayarını piyasaya sürmüştür. Bu aşamanın ardından bilgisayar yazılım ve donanımı artık büyük bir endüstri haline gelerek bugünlere kadar gelmiştir. Bilgisayar verileri işleyerek çıktı (bilgi) olarak elde etmemizi sağlamaktadır. Bilgisayarların temel fonksiyonları şöyle özetlenebilir: Girdi, depolama, çıktı, işlem, kontrol vb işlemlerdir. Bilgisayara kullanıcı tarafından girilen veriler girdiler olarak tanımlanmaktadır. Bilgisayarlar tarayıcı, fare, klavye gibi birimlerden alınan girişleri kabul etmektedirler. İşlemci (processor) tarafından işlenen bu veriler sonradan yazıcı, ekran gibi çıktı aygıtlarıyla kullanıcıya iletilmektedir. Bilgisayarların temel fonksiyonlarını yerine getirmek için kullanılan temel birimler aşağıdaki gibidir: Ana iģlem birimi: Tüm işlemlerin denetlendiği yerdir. Bellek yönetimi ve aritmetik işlemler, bu birim tarafından yapılmaktadır. Aritmetik/Mantık birimi: Mantık işlemlerinin ve toplama, çıkarma gibi aritmetik işlemlerin yapılmasını sağlayan birimdir. 14

30 Ana Bellek: Komutların, verilerin ve ara sonuçların saklandığı alandır. Kontrol birimi: Farklı bileşenleri uyumlu hale getiren birimdir. GiriĢ/ÇıkıĢ birimi: İşlenen bilgilerin kullanıcıya gösterilmesini sağlayan ve veri girişini, işlemleri yöneten birimdir Matematik Eğitimi ve Öğretimi Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik yönde değişme meydana getirme süreci olarak eğitim kavramını tanımlamıştık (Ertürk, ). Yeni nesillerin verimli ve sağlıklı bir şekilde topluma uyum sağlamalarına yardımcı olmak, insanlara bilgi ve beceriler kazandırmakla birlikte topluma ayakta durmasını ve kalkınmasını sağlayacak kazanımlar üretmek eğitimdeki genel amaçtır (Varış, )., Toplumsallaşmanın önemli araçlarından biri eğitimdir. İnsanların birlikte yaşamaya başlamalarıyla birlikte eğitim de var olmaya başlamıştır. İnsanlar var oluşlarından bu yana, doğaya hükmetmek, yaşam şartlarını iyileştirmek ve daha iyi koşullarda güzel bir hayat sürdürebilmek için işbirliği içinde olmuşlar, geleceği birlikte inşa etmenin ve birlikte yaşamanın şartlarını oluşturmaya çalışmışlardır (Umay, ). Tüm bunlara bakıldığında eğitimin önemi açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Hayatımızda matematiği anlama ve kullanma ihtiyacının sürekli olarak önemi artmıştır. Bununla birlikte günlük hayattaki ihtiyaçlarımızın giderilmesi için matematik eğitimi üzerinde durulması fayda sağlayacaktır. Kişilerin problem çözme becerilerinin gelişmesinde matematik eğitimi oldukça etkilidir ve bu nedenle de büyük bir öneme sahiptir (Yetim, ). Matematik eğitimi, matematiği öğretme ve öğrenme sürecini içeren çalışmalardan oluşmaktadır. Bu süreçte yapılan tüm çalışmalar zihinsel becerileri kazandırmayı hedeflemektedir. Matematik eğitimi bireylerin hayatı ve sosyal ilişkileri anlamalarını sağlayacak büyük bir birikim, aynı zamanda; insanların bazı deneyimleri analiz edip ifade edebilecekleri, yetenekler kazanıp, kişilerin buluş yoluyla düşünmesini, tahminde bulunup problem çözebilecekleri ve estetik olarak gelişmelerine 15

31 fayda sağlayan bir süreçtir. Aynı zamanda, bireylerin akıl yürütme becerilerinin gelişiminin hızlanmasını sağlamaktadır (MEB, ). Matematik eğitimi; işlemleri, sayıları öğretmekten, günlük hayatın her alanında bulunan hesaplama becerilerini kazandırmaktan ibaret değildir. Matematik eğitimi gün geçtikçe karmaşık hale gelen hayatta ayakta kalmamızı sağlayan olaylar arasında ilişki kurma, düşünme, tahminlerde bulunma, problem çözme, akıl yürütme gibi beceriler kazanmamıza yardım etmektedir (Umay, ). Öğrenme tanımı bireyin çevresiyle etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten kalıcı izli davranış değişikliğidir şeklinde verilmiştir (Senemoğlu, ). Uzun süre davranış değişikliği ile tespit edilen öğrenmede; öğrencide istendik davranış değişikliği sağlandıktan sonra öğrenmenin sağlandığı görülmüştür. Hedef davranışlar tespit edilerek bunları öğrencilere kazandırabilmek için farklı öğrenme ortamları düzenlenmiştir. Öğrencilerin; not, ödül gibi dış etkenlerden yararlanılarak öğrenme için motivasyonları artırılmaya çalışılmıştır. Son zamanlarda ise; öğrenme, bireyin davranışlarındaki değişikler ile değil, öğrenenin bilişinde ortaya çıkan farklı süreçlerle açıklanabilmektedir (Kılıç, ). Öğretme, önceden belirlenmiş hedeflere en etkili biçimde ulaşabilmek için uygun araç, gereç, personel kullanma ve yöntem sürecidir şeklinde tanımlanmaktadır. Bilinçli ve amaçlı şekilde yapılan etkinlik ve çalışmalar öğretme olarak tanımlanmaktadır. Eğitim kurumları, genellikle öğretme çalışmalarının belirlenmiş amaçlar doğrultusunda, istendik yönde davranışların kazandırılması amacıyla düzenlendiği yerler olarak bilinmektedir. Okullar ise planlı, örgütlenmiş ve kontrollü bir şekilde yapılan öğretme faaliyetleri ise öğretim olarak tanımlanmaktadır (Uzun, ). Bilimsel hayatın gelişmesi açısından da matematik öğretimi önemli hale gelmiş ve bu sebeple okullarda matematik öğretimi için yapılan çalışmalara daha fazla önem verilmiştir. Genel olarak matematik öğretimi, problem çözmeyi öğreterek olayları problem çözme yaklaşımı içinde ele alan bir düşünme biçimini oluşturmayı ve kişinin günlük yaşamda işini kolaylaştıracak matematiksel beceri ve bilgileri kazandırmayı 16

32 hedeflemektedir (Altun, ). Matematiksel düşünceyi öğrenmek ve öğretmek matematik öğretiminde temel amaç olarak verilmektedir. Yani, matematik öğretiminde amaç öğrencilere akıl yürütme, problem çözme, genelleme, iletişim kurma, ilişkilendirme, psikomotor ve duyuşsal gelişim gibi temel matematiksel becerileri gerçek yaşamda karşılarına çıkabilecek problemlere uygulamalarını sağlamaya çalışmaktır (MEB, ) Matematik Eğitiminin Amaçları Matematik eğitimi üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında öğrencilerin matematiği öğrenme konusunda önemli bir sorun ortaya çıktığı görülmektedir. Yapılan çalışmalar sonucunda geleneksel yöntemlerle öğrenim gören öğrencilerde istenilen başarının gözlenemediği ve bu öğrencilerin pasif olarak dersi dinlediği görülmektedir. Öğrencileri aktif hale getirecek ve öğrencilerin algılarının açılmasını sağlayacak farklı yöntemlerin kullanılması gerekmektedir. Bu konu ile ilgili yapılan çalışmaların sonuçları araştırmacı ve eğitimcileri geleneksel yöntem dışındaki yöntemler kullanılarak yapılan öğretimlerin etkililiği ile ilgili araştırmalar yapmaya teşvik ettirmiştir (Demirci, ). Matematik eğitimi de bunlara yönelik hedef ve amaçları gözetmektedir. Matematik eğitiminin iki temel amacı vardır (Baki, ): 1. Toplumun büyük bir kısmını matematik dalında eğiterek sanayi, teknoloji ve günlük hayattaki diğer alanlarda ihtiyaç duyulan elemanları yetiştirmektir. Böylece öğrenciye bir matematik kültürü ve istenilen matematiksel beceriler ile birlikte matematiksel düşünme yeteneği kazandırılmak amaçlanmıştır. 2. Akademisyen olmayı düşünen matematikçileri küçük yaşlardan itibaren bir matematikçi olarak hazırlamak ve onları matematik bilimcisi olarak akademik hayata kazandırmaktır. Akademik matematik, matematik alanında yeni buluşlar yapmak ve yeni bilgi üretmek anlamına gelmektedir. 17

33 Ülkemizde Talim ve Terbiye kurulunun yılında yayımlamış olduğu İlköğretim Matematik Dersi Sınıflar Öğretim Kılavuzu na göre matematik eğitiminin genel amaçları aşağıdaki gibidir; Öğrenci, 1. Matematiksel kavramları anlayıp, bunların birbirleriyle ilişkilerini kurabilecek, bu kavram ve ilişkileri günlük yaşamda ve diğer disiplinlerle ilişkilendirebilecektir. 2. İlerleyen zamanlarda matematik alanında ileri düzeyde bir eğitim alabilmek için gerekli matematiksel bilgi ve becerileri elde edebilecektir. 3. Problem çözerken kendi özgün akıl yürütmelerini gerçekleştirebilecek ve düşüncelerini ifade edebilecektir. 4. Matematikle ilgili düşüncelerini açıklamak ve paylaşmak için matematiksel terminoloji ve dili doğru ve etkili kullanabilecektir. 5. Zihinden işlem ve tahmin becerilerini etkili şekilde kullanabilecektir. 6. Problem çözme stratejileri geliştirip bunları günlük hayatta karşılaştığı problemlerin çözümüne uygulayabilecektir. 7. Kavramları farklı temsil biçimleri ile yeniden ifade edebilecektir. 8. Matematiğe karşı tutumunda pozitif yönde değişiklik olacak, özgüveni gelişecektir. 9. Sistemli, sabırlı, dikkatli ve sorumlu olma özelliklerini geliştirebilecektir. Araştırma yapıp, bilgi üretme ve ürettiği bilgiyi kullanma becerilerini geliştirebilecektir Okuryazarlık İnsanoğlu, bilginin değişmez ve mutlak bir yapıya sahip olduğu; bilgili olmanın sadece var olan bilgiyi ezberlemek, depolamak anlamına geldiği ve bu sebeple de eğitimin herkes için aynı olması gerektiği anlayışının hâkim olduğu dönemleri artık geride bırakmıştır. Günümüzde artık eğitimin dinamik ve sürekli bir gelişim içinde olması gerekliliği devamlı olarak vurgulanmıştır (Ünal ve İpek, ). Bu sebeple günümüzde; bilginin ezberlenmesi depolanması yerine o konu ile ilgili öncelikle okuryazar olunması gerekmektedir. 18

34 Eğitimin tüm basamaklarının bel kemiğini okuma oluşturmaktadır. Okuma ile başlayan eğitim hayatında, başarıyı elde edebilmenin en temel unsurlarından birisi de okuduğunu anlayabilme yeteneğidir. Günümüzde okuryazarlığın birçok çeşidiyle (medya okuryazarlığı, e-okuryazarlık gibi) karşılaşılmıştır. Ancak ne tür okuryazarlık olursa olsun önemli olan okuduğunu anlamaktır. Bu sebeple okuma durumu, anlama ile sonuçlandırılmışsa amacına ulaşmıştır. Yani okumanın amacına uygun olarak gerçekleşip gerçekleşmediğinin ancak anlamayla ortaya çıktığı görülmektedir. Anlamanın doğrudan ölçülüp değerlendirilebilme özelliği bulunmamaktadır. Anlamayı değerlendirme ve ölçme işlemi için çeşitli düzey ve tarzda soruların ortaya konulması gerekmektedir (Ünal ve Köksal, ). Bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişi zorunlu hale getirmiş, bununla birlikte toplumun gereksinim duyduğu insan modeli de değişmiştir. Bu gelişmeler; bireysel olarak tek başına öğrenebilen, öğrendiğini aktarabilen, araştıran, sorgulayan bireylerin yetişebileceği süreç içerisinde yer almamızı sağlamıştır. Bu süreç içerisinde ülkemizde de dünyada olduğu gibi eğitim alanında köklü değişikliklere gidilmiştir. Eğitim alanında sürekli kendini yenileyen ülkeler daha güçlenirken, bunu yapmayan ülkeler zamanla gerilemiş ve diğer gelişen ülkelere bağımlı hale gelmişlerdir. Son zamanlarda ülkemizde de eğitim alanında yapılan değişimlerin hızla artmaya başladığı görülmüştür. Bu değişimler sürecinde eğitimde okuryazarlığın önemi ön plana çıkmaya başlamıştır. Okuryazarlığın, öğrencilerin okuma-yazma ile ilgili etkinliklerinin yanında sayısal, mantık ve matematiksel işlemlerinde farkında olması (NRC, ), alfabe ile yazılı metinleri okuyabilme ve yazabilme durumu (Reinking, ) ve bireyin bilgi ve potansiyelini geliştirerek topluma daha etkin katılabilmesi için gerekli olan yazılı kaynaklara ulaşabilmesi, değerlendirebilmesi ve kullanabilmesi (Akyüz ve Pala, ) şeklinde verilmiş birçok tanımı bulunduğu görülmektedir. Toplumun anlamlaştırdığı iletişimsel simgeleri etkili bir biçimde kullanabilme konusunda yeterlilik kazanabilmesi okuryazarlığın daha güncel bir tanım olarak verilebilmektedir (Kellner, ). 19

Daha göster