Genç Yaşta Sakal Beyazlaması Nedenleri

Erken yaşta saç beyazlamasının nedenlerinden biri başarı baskısı olabiliyor. Yapılan bir araştırmaya göre, öğrencilik hayatında başarılı olan ebeveynler, özellikle de okul hayatında derece almış olan anne veya babalar çocukları için de aynı başarıyı istiyor. Ebeveynleriyle aynı başarıya ulaşma baskısı öğrencilerin ruh halini olumsuz etkiliyor ve bu durum genç yaşta saçların beyazlamasına neden oluyor.

Üniversiteye başlamak herkes için heyecan verici. Bununla birlikte, akademik başarı geçmişi olan ailelerin çocukları için üniversite hayatı birçok beklentiyi karşılayacakları bir dönemin başlangıcı haline gelebiliyor. İsviçreli ve Alman araştırmacılar, üniversite öğrencilerinin üzerindeki başarı baskısının etkilerini analiz etmek için ilginç bir yöntem kullandı. Aile geçmişinde akademik başarı olan üniversitelilerin saçları analiz edildi. Sömestr boyunca yapılan araştırmada öğrencilerin saç telleri incelendi, ebeveynlerin eğitim geçmişleri incelendi, öğrencilerle anket çalışması yapıldı ve strese yönelik algıları ele alındı. Araştırma sonuçları bütüncül olarak değerlendirildi.

Frontiers of Physciatry Dergisi’nde yayınlanan makaleye göre, akademik yönden başarılı geçmişe sahip ailelerin çocukları, başarısız olmaları durumunda ailelerinin sosyal statüsünü tehlikeye atmaktan korkuyor. Endişe duygusu, öğrencilerde stres yaratıyor. Araştırmada, özellikle de kız öğrencilerin başarıya yönelik bir sorumluluğu daha fazla hissettiği tespit edildi.

İstanbul’da kuaförlük yapan Yusuf Yılmaz da saç beyazlamasının görülme yaşının ’lere kadar indiğini gözlemlediğini belirtti. Meslek yaşamının özellikle de son 10 yılında genç yaşta saç beyazlamasına daha fazla rastladığını söyleyen Yılmaz’ın gözlemleri, araştırma sonuçlarını doğrulayan nitelikte.

Saç beyazlaması neden olur?

Saçların rengini melanin adı verilen pigment belirler ve melanin, saç köklerindeki melanosit denilen hücrelerde üretilir. Bu hücrelerin ölmesi veya melanin üretememesi durumunda saçlar rengini kaybetmeye ve beyazlamaya başlar. Saçların erken yaşta beyazlamasının sebebi olarak bu hücrelerin görevlerini yapmasının önüne geçen birçok faktör gösterilir. Saçın beyazlamasının psikolojik olması tek başına yeterli olmazken demir, bakır ve iyot, ayrıca ferritin, A, B, C, E ve özellikle de B12 vitaminleri yönünden yetersiz beslenme, genetik faktörler, kimyasallara maruz kalma gibi sebepler bir araya geldiğinde saçlara rengini veren pigmentler azalır ve saçlar genç yaşta beklenmedik ölçüde beyazlayabilir. Saçta melanin kaybı, özellikle 30’lu yaşlardan sonra doğal olarak ortaya çıkar.

Tiroit bezlerinin fazla veya yetersiz çalışması gibi faktörler, bazı otoimmün hastalıklar, ayrıca halk arasında “kansızlık” olarak bilinen anemi gibi tıbbi sebepler de saçların hızla beyazlamasına sebep olabilir. Genç yaşta saçların ani şekilde beyazlamasının tıbbi açıdan değerlendirilmesinde fayda vardır. Eğer altta yatan bir sebep bulunamadıysa, özellikle 20’li yaşlarda gerçekleşen saç beyazlaması çoğunlukla stres, kalıtım, sigara ve yetersiz beslenme sebebiyle olur. Saç beyazlamasını önlemek için öncelikle stresten uzak durmak ve stres faktörlerini azaltmak önerilir. Saça rengini veren melanin maddesinin üretimini desteklemek için de çinko ve demir bakımından zengin gıdalarla beslenmek önerilir.

Beyaz saç tekrar eski haline döner mi?

Bir araştırmaya göre, saç beyazlamasının sebebi eğer bir tiroid problemi ise hormon tedavisinden sonra yeniden pigmentasyon meydana gelebilir. Saçların stres ve sigara gibi sebeplerle beyazlaması durumunda ise sigarayı ve stresi azalttıktan sonra pigmentasyonun geri döndüğünü destekleyen kanıtlar yoktur. Saçların grileşmesi veya beyazlaşması genetik sebeplere veya doğal yaşlanmaya bağlıysa, doğal saç rengini eski haline geri getirmek imkansızdır.

Derleyen ve çeviren: Senem Tahmaz

Referanslar: funduszeue.info

funduszeue.info

Saçların erken yaşta beyazlamasının, erken yaşta sigara içenlerde görülebildiği, bunun yanı sıra özellikle kalp damar hastalıklarına yatkınlığın ve kemiklerde zafiyetin göstergesi olabileceği de belirtildi.

Türk Dermatoloji Derneği üyesi Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hatice Erdi Şanlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, saç sağlığının bozulmasının ve erken aklaşmanın, vücuttaki farklı hastalıkların belirtisi olabileceğini söyledi.

Saç beyazlamasının, yaş ve genetik faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan kıl folliküllerindeki melanosit kök hücre kaybıyla ilgili doğal bir süreç olarak tanımlandığını ifade eden Şanlı, bu durumun genelikle her geçen gün ilerleyerek arttığını ve kalıcı olduğunu vurguladı.

Şanlı, saçlarda beyazlama ile bazen çok erken yaşlarda, hatta çocukluk çağında bile karşılaşılabildiğine dikkati çekerek, bunun "erken beyazlanma" ve "prematür beyazlanma" diye isimlendirildiğini anlattı.

Ağarmanın kronolojik yaş, ırk ve cinsle yakından ilgili olduğuna işaret eden Şanlı, "Genellikle beyaz ırkta 30'lu yaşlarda, siyahi ırkta 40'lı yaşlarda başlar. Yapılan çalışmalarda, 50 yaş üzerindeki insanların yüzde 'ünde saçların yüzde 50'sinin beyazlaştığı görülmüştür. Saçlarda erken beyazlaşmaysa beyaz ırkta 20 yaş altı, Asyalılarda 25 yaş altı, Afrikalılarda ise 30 yaş altı olarak kabul edilmektedir" bilgisini verdi.

Saçların erken beyazlamasında genetik faktörlerin etkili olduğunun altını çizen Şanlı, şöyle konuştu:

"Ancak bazı sistemik hastalıklar veya deriyle ilgi hastalıklar da saçlarda erken beyazlanma yapabilir. Vücut derisinin rengini oluşturan maddenin (pigment) kaybı nedeniyle, cildin beyazlaşması şeklinde seyreden bir hastalık olan vitiligo, erken yaşlanma sendromları, tiroid bezinin yeterli çalışamamasıyla ortaya çıkan hipotiroidi gibi hastalıklarda görülebilir. Son yapılan çalışmalar, erken saç beyazlamasının genç yaştan itibaren sigara içenlerde görülebildiğini ortaya koydu. Bunun dışında kalp damar hastalıklarına yatkınlığın ve yine osteopeni denilen kemiklerde zafiyetin bir belirteci olabileceği de saptandı."

- "Topuz, at kuyruğu gibi modeller kalıcı saç dökülmelerine neden olabilir"

Şanlı, saçlarda kalıcı dökülme yapabilen bazı hastalıkların da bulgusu olabilecek kaşıntı ve kepeklenmeye dikkat edilmesi gerektiği uyarısında bulundu. Bazı sorunların doğrudan saç hastalıklarıyla ilgili olduğunu ifade eden Şanlı, saç yoğunluğunun yüzde 50'sinden fazlası kaybedildiğinde azalmanın belirginleştiğini anlattı. Prof. Dr. Şanlı, şöyle devam etti:

"Kıl döngüsünü etkileyen birçok hastalık, ilaçlar, zehirlenmeler, beslenme eksiklikleri, stres, saçı dökebilir. Psikolojik nedenlerle saçı koparma, yolma gibi travmalar saç dökülmelerine neden olabilir. Topuz, at kuyruğu gibi modeller sırasında saçın gergin olarak toplanması, saçlarda önce geçici ancak zamanla kalıcı olabilen saç dökülmelerine neden olabilir."

Mevsim değişikliklerinin, bazı şampuanların saçta dökülmeye neden olabildiğine ve doğumdan yaklaşık 3 ay sonra birçok annenin saçlarında saçlarının döküldüğüne dikkati çeken Şanlı, şunları kaydetti:

"Saçlarda kepeklenme, sedef, yüzeysel mantar hastalıkları, egzamalar gibi birçok deri hastalığının bulgusu olabilir. Bu hastalıklara sadece kepeklenme değil aynı zaman kızarıklık, sulanma, kabuklanma hatta saçlarda solukluk kırılma ve dökülmeler de eşlik edebilir. Bazen de sadece kuru kepek şeklinde kendini gösterebilir. Ancak kepeğin hangi nedenle ortaya çıktığını anlamak için mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Egzama, mantar hastalıkları, sedef hastalığı, liken hastalığı gibi saçlı deride yerleşen birçok deri hastalığı saçlı deride kaşıntı yapabilir. Sık duş ve saçların aşırı temizlenmesi, şampuanlama sıklığının artması gibi nedenler de saçlı deriyi kurutarak ve tahriş ederek kaşıntıya yol açabilir ve bunu artırabilir."

Hekim önerisi olmadan yapılan saç bakımı uygulamalarından kaçınılması gerektiğine işaret eden Şanlı, bu ürünlerin cildi tahriş edebileceğini ve alerjik reaksiyonlara yol açabileceği uyarısında bulundu.

Prof. Dr. Hatice Erdi Şanlı, gür ve parlak saç için uygun şampuan kullanılması, kimyasallardan uzak durulması ve kırıkların düzenli kestirilmesi gerektiğini bildirdi.

AA