Muamma Ne Demek
Muamma
Muammalar, divan şiirinde, başta Esma'ül Hüsna (Allah’ın doksan dokuz güzel ismi) olmak üzere konusu insan ismi olan manzum bilmeceler. Kelime "gizli, örtülü, anlaşılması güç veya işaret remiz yoluyla söylenmiş söz" anlamlarına gelir. Muammalar lügazlardan farklıdır. Muammalar Allah’ın isimlerinden biri veya insan ismi için düzenlenirken lügazlar her şey hakkında düzenlenirler. Yalnız muammaların bazen lügaz, hatta âşık edebiyatında bir çeşit bilmece (âşkı -muamma) karşılığı olarak da kullanıldığı görülür. Muamma alanında en çok eser veren şairimiz Emri (Edirneli Emrullah Çelebi) olmuştur. Muammanın düzenlenmesinde ebced hesabı kullanılır. Burada sorulan bir isimdir. Muamma söyleyenlere muamma-guy, muammayı çözene ise muamma-küşa denir. Genellikle çözüm ikinci mısradadır. Arap edebiyatından İran edebiyatına onlardan da Türk edebiyatına geçmiştir. Türk edebiyatında Ahmedi ilk muamma yazan kişidir. Muamma söyleyen diğer şahsiyetler: Mu'in, Emri, Sürur.
Örnek:
Bende yok sab-ü sükun sende vefadan zerre
İki yoktan ne çıkar fikr edelim bir kerre
Nabi(Na ve bi Farsçada olumsuzluk ekleridir yani iki tane 'yok' birleşince "Nabi" olur.)
Muamma netlik kazanmamış, bilinmeyen, askıda olan anlamında kullanılır. Bu işin sonucu muamma şeklinde bir örnek vererek daha net bir anlatıma kavuşabiliriz.
Divan şiirinde, bilmece anlamı taşır. Esma ül Hüsna yani Allahın doksan dokuz güzel ismi olmakla birlikle insan ismi olan bilmecelerdir. Muammanın düzenlenmesinde ebced hesabı kullanılmaktadır. Arap ve İran edebiyatından Türk edebiyatına geçmekte olan muamma burada sorulan isimdir.
Muamma söyleyenlere muamma-guy denir. Muammayı çözene ise muamma- küşa adı verilir. Çözülmesi gereken muamma genellikle ikinci kısımda bulunur. Ahmedi muamma yazan Türk edebiyatında ilk kişidir. Muammalarla lügazlar farklılık gösterirler. Muammalar Allahın isimlerinden birisi ya da insan ismi için düzenlenirler fakat lügazlar her şey hakkında düzenlenebilir.
Örnekler çoğaltılabilir ve henüz sonucu tam olarak bilinmeyen eylemler için kullanılır. Türkçemiz geniş bir yelpazeye sahip ancak bu kelimenin birçok sözlükte Türkçe kökenli olmadığı söyleniyor, TDK da bu şekilde onay veriyor.
Net olmayan, belirlenemeyen ve farklı sonuçlara gebe olan anlamları ile de çok sık kullanılır. Ne cevap vereceği muamma örneği ile de bilinmeyeni anlatmaya çalışalım ve sizler de cümle için de kesinlik kazanmayan ve belirgin olmayan eylemler için muamma kelimesini kullanabilir ve daha absürt bir cümle kurabilirsiniz diye düşünüyorum.
Muamma ve Lûgaz Nedir?
Muamma Nedir?
Arapça bir sözcüktür. Kelime anlamı “gizli ve güç anlaşılır söz, biçim” şeklindedir.
Muamma kelimesinin terim anlamı ise, çeşitli harf-kelime oyunları ve yöntemlerle Esmaü’lhüsna ve özel adların gizlenmesiyle oluşturulan manzum-mensur bilmecelerdir.
Lûgaz Nedir?
Arapça bir sözcüktür. Kelime anlamı “bilmece, bulmaca, yanıtlamaca” şeklindedir.
Lugaz kelimesinin terim anlamı ise, bir şeyin çeşitli özelliklerini belirtmek suretiyle sorulan manzum-mensur bilmecelerdir.
Muamma ve Lûgazın Arasındaki Farklar
- Lûgazlarda özel ad dışındaki tüm varlık ve nesneler bilmeceye konu olabilir.
- Muammalarda yalnızca özel adlar bilmeceye konu olabilir.
- Muammalarda cevap başlıklarda verilir. Lûgazlarda cevap belirtilmez.
- Lûgazlar genellikle “nedir ol” gibi kalıp ifadelerle biter.
- Muammalar genellikle musarra (mısraları birbiri ile kafiyeli olan) bir beyit şeklindedir.
Muamma Örneği:
Be-ism-i Nâbî
Bende yok sabr u sükûn sende vefadan zerre
İki yokdan ne çıkar fikr idelim bir kere
Beytin ikinci dizesindeki &#;iki yokdan ne çıkar&#; yokluk, olumsuzluk anlamında Farsça “nâ” yı Arapça “bî olumsuzluk ön eklerinin birleşmesiyle Nâbî çıkar.
Muamma türü XV. yüzyıldan itibaren Türk edebiyatında görülmeye başlanmıştır. Ali Şir Nevai, Cem Sultan, Baki, Fuzuli, Lami, Nabi, Şeyhülislam Esad muamma yazan önemli isimlerdir.
&#;den fazla muamma yazan Emrî ise türün en büyük temsilcisidir.
Ayrıca bakınız ⇒ Divan Edebiyatında Nazım Türleri
Muamma ne demek? Muamma nedir? Muamma TDK kelime anlamı
Muamma kelimesi özellikle pek çok yazılı kaynakta ve edebi eserlerde sıkça karşılaşılan sözcüklerden biridir. Farklı anlamları üzerinden ele alınan bu kelime, gündelik yaşamda hala yaygın kullanılan sözcükler arasındadır. Kökeni Arapçadan bu gelen bu kelimeyi değişik yerlerde kullanabilir; gördüğünüz yerde anlamı ile cümleyi daha iyi idrak edebilirsiniz.
Muamma Ne Demek?
Türk Dil Kurumu açısından bakıldığı zaman muamma kelimesini iki değişik anlamı ile ele almak mümkün.
- Bilmece
- Anlaşılmayan, bilinmeyen şey.
Özellikle ikinci anlamı ile Türkçede muamma girmesi daha fazla ve yaygın kullanılmaktadır. Her ne kadar eski dönemlerde daha yaygın kullanılmış olsa bile, günümüzde hala gerekli yerlerde önemli bir potansiyel teşkil etmektedir.
‘’Eski kadınlar, çocukların zihnini bilmek için muammalara başvururlardı.’’ A. Rasim
Bu cümle içerisinde muamma kelimesi bilmece şeklinde ifade edilmiş durumda.
‘’Ruhu uykuda fark ettiğim kadın bana pek yaman bir Muamma gibi geldi.’’ H. Edip Halide Adıvar
Bu cümle üzerinden de bilinmeyen ya da anlaşılmayan şey şeklinde ifade edildiğini söylemek mümkün. Ne oldu tam anlaşılmayan ve bilinmeyen, tam olarak idrak edilmemiş durumlar karşısında muamma kelimesi sık kullanılmaktadır. Amaca uygun siz de gündelik yaşamda bu kelimeyi farklı yerlerde kullanabilirsiniz.