Eski Çamlar Bardak Oldu Ile Ilgili Cümleler

Eski çamlar bardak oldu deyiminin anlamı ve kısaca hikâyesi

Deyim nedir, ne anlama gelir? Deyim kelimesinin sözlük anlamı nedir? Deyimler nasıl ortaya çıkmıştır? Deyimlerle atasözlerini ayıran en önemli özellik nedir? Deyimlerin özellikleri nelerdir? Deyimler kaç gruba ayrılır? Deyimlerin anlamı ve cümle içinde kullanımı.

Deyim, “ifâde gücünü arttırmak için bir araya getirilen ve genellikle gerçek anlamları dışında bir anlam kazanarak kalıplaşan kelime öbeği, tâbir, ıstılâh” demektir.

DEYİM NEDİR?

Deyim sözlükte, “genellikle gerçek anlamından az çok ayrı, kendine özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeği, tabir” anlamlarına gelir.

DEYİMLERİN ÖZELLİKLERİ

Genellikle gerçek anlamından sıyrılarak başka bir anlama bürünürler: “Dilinde tüy bitmek”, “El ağzı ile kuş tutmak”, “Adam olmak”, “Ağzından bal akmak / damlamak”, “Başına iş açmak”, “Can kulağıyla dinlemek”, “Kabak tadı vermek”, “Kalıbının adamı olmamak”, “Kanat germek”, “Mürekkep yalamış”, “Ortaya dökmek” gibi…

Deyimler kalıplaşmış sözlerdir. Şekli, söz dizimi, sözcükleri değiştirilemez. Örneğin, “Yok devenin başı” deyimi “Devenin başı yok” biçimine sokulamaz. Yine “Kırdığı ceviz kırkı geçti” yerine, bir sözcüğü değiştirilerek “kırdığı fındık kırkı geçti” denilemez.

Deyimler kalıplaşmış olmakla beraber, bazı deyimlerin kalıpları büsbütün donmuş sayılmaz. Sonları bir mastarla bağlananlarla, cümle biçiminde olan bazı deyimler, birleşik fiiller gibi çekilebilir. Çekimi göre de zamirleri değişir, sözcükleri değişmez. Örneğin, “gözden düşmek” deyimi: “Gözden düştüm, gözden düştün, gözden düştü; gözden düştük, gözden düştünüz, gözden düştüler” şeklinde çekilir.

Kalıpları büsbütün donmuş sayılan ya da tarihi bir anekdota bağlı bulunan deyimler kesinlikle çekime gelmez; “eski çamlar bardak oldu” gibi.

Çoğunlukla fiil olarak (funduszeue.info almak) görülen deyimler, zaman zaman sıfat (msl. Kabak kafalı), zarf (msl.öğle üzeri) biçimlerinde; bazen de soru cümlesi (msl. ne dese beğenirsin?) ve ünlem cümlesi (msl. Vay anam vay) biçimlerinde görünürler.

Deyimler, çok kez, başka türlü halk verimlerine ve daha başka anlatım araçlarına karıştırılır; atasözlerine, birleşik sözcüklere, Türkçe terimlere ve argo denilen sözlere…

DEYİMLERİN ANLAMI VE CÜMLE İÇİNDE KULLANIMI

“Baltayı taşa vurmak” deyimiyle ilgili olarak: Gerçekten de bir balta taşa vurulabilir; bu söz asıl anlamından ayrı olarak “ağzından dokunaklı, incitici bir laf kaçırmak” gibi mecazlı bir anlama da gelebilir. Bunu cümle içinde sözlerin gelişinden anlarız.

• “Kırk yıllık oduncu, baltasını taşa vurmasın mı?”
• “Kendini bilmezin biri baltayı öyle bir taşa vurdu ki.”

“Baltayı taşa vurmak” deyimi, birinci cümlede gerçek; ikinci cümlede ise mecazi anlamında kullanılmıştır.

Kimi deyimler de sadece kendi sözlük anlamlarında (gerçek, asıl anlamında) kullanılır, başka bir anlam taşımazlar.

Örnek:

• “Hem suçlu hem güçlü.”
• “İyiye iyi, kötüye kötü demek.”

DEYİMLER NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR?

Her deyim, mutlaka bir olay sırasında, olayın kahramanlarından biri tarafından kullanıldı. Bugünkü değişmez, değiştirilemez hallerini ise yıllar içinde, kullanıla kullanıla aldı.

DEYİMLER KAÇ GRUBA AYRILIR?

Deyimler, söz dizimi bakımından üç grupta ele alınabilir:

1. Sonları bir mastarla (-mak/-mek) biten deyimler:

• İğne ile kuyu kazmak.
• Çam devirmek.

1. Cümle şekline deyimler:

• Ağzını bıçak açmıyor.
• Kaleminden kan damlıyor.
• Dostlar alışverişte görsün.

1. Yukarıdaki iki türe de girmeyen, daha çok birleşik sözcüklere benzeyen deyimler:

• İlk gözağrısı.
• Bağrı yanık.
• Kaşla göz arasında.

DEYİMLERİ ATASÖZLERİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLER

Atasözleri, az sözcükle çok şey anlatan özlü sözlerdir. Anlattıkları denenmiş, doğruluğuna inanılmış düstur (genel kural, kaide) niteliğindedirler.

Deyimler ise kalıplaşmış anlatım araçlarıdır. Cümle şeklinde olanlar bile bir anlam bütünlüğü taşımaz. Asıl anlamlarını içinde bulundukları cümleden alırlar; aldıkları anlam da değişmez bir kural niteliğinde değildir.

Örneğin:

• Denize düşen yılana sarılır. (Atasözü)
• Dört yanı deniz kesildi. (Deyim)

DEYİM KELİMESİ İLE İLGİLİ CÜMLELER

“Büyümüş de küçülmüş; Ağzından yel alsın; Eli uzun; İpe un sermek; Ağzının suyu akmak” birer deyimdir.

***

Bu deyim seni korkutmasın. Çünkü fazlasıyla basit bir şeyden bahsediyorum. (İhsan Oktay Anar)

***

Türkçe’de bakla ile alâkalı iki deyim vardır… (İskender Pala)

***

“Almış başını gidiyordu.” Ne tuhaf deyim değil mi, demek ki en kıymetli varlığımız “baş” imiş. (Mustafa Kutlu)

***

Efendimiz aleyhisselam, Arapça’da “doğmasaydın da bu sözü söylemeseydin” anlamında bir deyim olan “anan hasretine yansın” cümlesini buyurmuş. (Nurettin Yıldız)

İslam ve İhsan

Eski çamlar bardak oldu Deyiminin Anlamı ve Eski Çamlar Bardak Oldu İle İlgili Cümleler

Eski çamlar bardak oldu: Devir değişti, eski durumların, tutumların bir önemi kalmadı.

Eski çamlar bardak oldu anlamı , Eski çamlar bardak oldu ne demek

Bu deyimin hikayesi, orman köylerinde &#;çam&#; ağaçlarından tek parça yapılan ve bardak denilen su kaplarına dayanıyormuş.

Suyu çok soğuk tutan ve güzel kokulu bu bardakların yapıldığı bir köye, askerliğini yapıp dönen bir delikanlı, ormanlardaki eski büyük çam ağaçlarını göremeyince babasına nedenini sormuş:

&#; oğlum, demiş babası, o senin sorduğun eski çamlar bardak oldu. Ne yapalım, köyümüze gelir getiren çam kerestesi ile çam bardaktır. Sen askerdeyken yolladığımız harçlıklar hep bu bardakların parasıydı.

Evliya Çelebi, ünlü Seyahatname’sinde Bolu&#;yu anlatırken şöyle der:

&#;(&#;) ab-ı hayat suları ve kutu bozası ve çam ve ardıç bardakları olur kim andan su içen ab-ı hayat-ı cavidan bulur. Ol diyarda ona senek ve boduç derler.*&#;

Çam ağacının işlenmesi kolaydır. Üstelik ağacın bir özelliği de suyu soğuk tutması ve ona lâtif bir koku vermesidir. Piknik arazilerindeki çeşmelerin, çam gövdelerinden akıtılmasının bir sebebi bu olsa gerektir. Ayrıca, çam ormanlarından çıkan kaynak suları da oldukça itibar görür. Çam ile su arasındaki bu illiyet, Evliya Çelebi&#;nin de dediği gibi çam ormanları bulunduğu yerlerde ağaçtan yekpare bardaklar (veya boduçlar) yapılıp su kabı olarak kullanılmasına yol açmış.

Çelebi&#;nin verdiği malûmata göre deyimi &#;eski camlar bardak oldu&#; şeklinde okumak hatalıdır. Gerçi mantıkî olarak eski cam kırıklarının toplanıp yeniden imalâta sokulup bardak yapılması mümkündür. Hatta bir dönemin İslâm fetihlerinde yoksulluktan dolayı kiliselerin küçük çanları da su tası olarak kullanılmış olabilir. Bu durumda &#;eski çanlar bardak oldu&#; diyenler de haklı çıkabilir.

Bu Deyimle İlgili Yorumlarınızı ve Cümlelerinizi Aşağıdan Hemen Yazabilirsiniz …