Progestan Adet Kanamasını Keser Mi

Âdet gecikmesi, çoğu kadının çeşitli nedenlere bağlı olarak hayatının bir döneminde yaşadığı bir sorundur. Âdet döngüsü çoğu kadın için 28 gündür. Bununla birlikte, bu döngünün daha kısa ya da uzun olduğu dönemler de olabilir. Bazı kadınlarda döngü 21 gün ila 40 gün arasında görülebilir. Belli bir zaman döngüsüne uymayan, farklı aylarda erken ya da geç görülen ve devam etme süresi değişen döngüler, çeşitli hastalıklarla ya da ruhsal değişimlerle ilgili olabilir. Ciddiye alınması gereken âdet gecikmesi için tedavi planı ise rahatsızlığın altında yatan nedenin saptanmasıyla yapılır.

Âdet Gecikmesi Nedir?

Sağlıklı kadınlarda normal âdet döngüsü, son kanamanın başlama tarihinden itibaren 28 gündür. Bununla birlikte gün arası da normal kabul edilebilir. Döngünün her seferinde birkaç gün değişmesi de normal bir durumdur. Kanamaların bu döngü dışında görülmesi ise âdet gecikmesi olarak adlandırılır.

Normal bir âdet döngüsü sırasında kadınların yumurtalıklarının birinden yumurta salınır. Bir sperm tarafından döllenmeyen yumurta, kan ve dokularla birlikte vücuttan atılır. Bu kanama ortalama 5 gün sürer. Daha sonra döngü, aylık olarak kendini tekrar eder.

Bazı dönemlerde ise stres gibi duygudurumlar, çeşitli dış etkenler ya da hastalıklar nedeniyle bu döngü bozulabilir. Bu durumda döngü dışında anormal kanamalar görülür.

Âdet Gecikmesi Neden Olur?

Âdet kanamasının gecikmesinin bazı yaygın nedenleri şunlardır:

• Gebelik,

• Aşırı stres,

• Ani kilo kaybı,

• Aşırı kilolu olmak,

• Gün içinde çok fazla egzersiz yapmak,

• Doğum kontrol hapı kullanmak,

• Menopoz ya da erken menopoz,

• Polikistik over sendromu,

• Kontrolsüz diyabet,

• Kalp hastalıkları,

• Aşırı aktif tiroit bezi.

Herhangi bir faktöre bağlı olarak yaşanan uzun süreli stres, hormonları etkileyerek âdet gecikmesine ve menstrüal dönemin normalden daha ağrılı geçmesine neden olabilir. Stres, gecikmenin yanı sıra kanamanın erken olmasının da nedenlerinden biridir. Meditasyon, yoga, yüzme ve koşu gibi egzersizler stresin azalmasına yardımcı olabilir. Ancak, gün içinde aşırı egzersiz yapmak da stres seviyesini artırır. Bu durumda yağ seviyesi de düşeceği için yumurtlama gecikebilir ya da durabilir.

Menopoz, kadınlarda yaşlanmanın doğal bir parçasıdır. Genellikle yaşlarında görülür. Menopoz dönemine yaklaşan kadınlarda âdet gecikmesi görülebilir. Bunun nedeni, östrojen seviyesinin düşmeye başlaması ve yumurtlamanın düzensiz hâle gelmesidir. Menopozdan sonra ise kanamalar tamamen durur.

Aşırı ve ani kilo kayıpları, âdetin gecikmesinin nedenleri arasında bulunur. Günlük alınan kalorinin büyük oranda kısılması, yumurtlamak için gerekli olan hormon üretimini olumsuz olarak etkiler. Özellikle vücut kitle indeksi ve altında olan bireylerde âdet gecikmesi görülebilir.

Bu durumun tam tersi olarak, aşırı kilo da âdet döngüsünün düzensizleşmesinin önemli nedenlerden biridir. Aşırı kilolu kadınlarda östrojen hormonu fazla miktarda üretilir. Fazla östrojen, âdet kanamasının gecikmesine neden olabilir. Özellikle vücut kitle indeksi 30 ve üzerinde olan kadınlar bu risk grubuna dahildir.

Doğum kontrol hapları kullanmak, döngü içinde bir kanamanın atlanmasına neden olabilir. Bu durum çoğu kadın için normal kabul edilir. Özellikle yalnızca progesteron içeren haplar âdetin gecikmesine neden olur. Hapların bırakılmasıyla birlikte âdet döngüsünün normal seyrinde ilerlemesi beklenir.

Polikistik over sendromu ise üreme hormonlarına etki eden, kadınlarda yaygın olarak görülen ve tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu hastalık, yumurtalıklarda içi sıvı dolu kistlerin oluşmasına neden olur. Çoğunlukla küçük ve zararsız olan bu kistler genel olarak herhangi bir rahatsızlığa ya da ağrıya neden olmaz, ancak âdet döngüsünün bozulmasına neden olabilir

Kan şekeri değişiklikleri ve hormonal bozukluklara sebep olan diyabet ya da çölyak gibi bazı kronik hastalıklar da âdetin gecikme nedenleri arasında bulunur. Otoimmün bir hastalık olan çölyak, glüten alerjisine bağlı olarak sindirim sisteminde tahribata yol açar. Hipertiroidi ve hipotiroidi de hormonları etkileyerek âdet gecikmesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda, uygun tedavinin ardından döngünün normale dönmesi beklenir.

Âdet Gecikmesinin Belirtileri Nelerdir?

Âdet gecikmesinin yaygın olarak görülen belirtisi, kanamanın bir önceki kanamayı takiben gün içinde gelmemesidir. Bununla birlikte, pek çok hastalığa bağlı olarak görülen âdet gecikmelerinde farklı belirtiler de görülebilir.

Âdet gecikmesi yaşayan kadınlarda görülen yaygın belirtiler şu şekildedir:

• Aşırı kıllanma,

• Baş ağrısı,

• Kasık bölgesinde ağrı,

• Yüz başta olmak üzere vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkan sivilceler,

• Aşırı kilo alma ya da verme.

Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Âdet gecikmesi, özellikle uzun süreli görülüyorsa farklı hastalıkların belirtisi olabilir. Bu nedenle, teşhis ve tedavi için kadınların bir sağlık kurumuna başvurmasında fayda bulunur. Jinekoloji ya da endokrinoloji muayenelerinde hastaların ve ailelerinin tıbbi geçmişleri, yaşanılan stres gibi duygusal sorunlar, kilo değişiklikleri, egzersiz yapma sıklığı gibi noktalar dinlenir. Ayrıca kadınların yaşı da önemli bir faktördür. Tıbbi bir durumun neden olabileceği âdet gecikmelerinde hastalar farklı bölümlere yönlendirilir.

Muayene öncesinde, âdet kanamasının başlangıç ve bitiş tarihlerinin not alınması faydalı olur. Tanı sürecinde herhangi bir hastalıktan şüphelenilmediği takdirde âdet döngüsünün belirli bir süre izlenmesi istenebilir.

Tanı için kan testlerinin yanı sıra ultrason, MR ve tomografi gibi yöntemlerden de yararlanılır. Kan testleri, anormal seviyede seyreden hormonların olup olmadığı konusunda bilgi alınmasını sağlar. Hipofiz bezi ya da üreme sistemindeki herhangi bir bozukluk içinse görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır.

Âdet Gecikmesi Tedavisi Nasıl Olur?

Âdet gecikmesi tedavisi için öncelikle gecikmenin nedenleri belirlenir. Stres ya da beslenme bozuklukları gibi hormonları etkileyen nedenlerden kaynaklanan âdet gecikmelerinde kadınların yaşam koşullarında değişiklik yapması gerekir.

Âdet gecikmesinin nedeni polikistik over sendromu ise tedavide progesteron içerikli doğum kontrol hapları kullanılması önerilebilir. Ancak, doğum kontrol hapları da gecikmenin nedeni olabilir. Bu durumda hapların bırakılmasıyla döngünün normal seyrine dönmesi beklenir.

Erken menopoz vakalarında, hormon replasman tedavisinden (HRT) ya da doğum kontrol haplarından faydalanılır. Aşırı aktif tiroit bezinin fazla miktarda hormon üretmesi sebebiyle yaşanan âdet gecikmelerinde ise ilaç tedavisi uygulanabilir.