Idari Yargıda Adli Tatilde Görülecek Işler

- YARGI SİSTEMİMİZ

- ADLİ TATİL

- TATİLDE GÖRÜLECEK DAVA VE İŞLER
 

   A-) YARGI SİSTEMİMİZ

yılının son çeyreğine giriyoruz ve hala yargı sistemimizde çok başlılık devam etmektedir. Maalesef hala Türk hukuk sisteminde 4 ayrı yargı ve bunların 4 ayrı yüksek mahkemesi vardır. Bu hal ise hukukun gelişip güçlenmesinin önündeki en büyük engeldir. Adli yargının ve temyiz mahkemesi Yargıtay’ın dışındaki yargıların tamamının lağvedilerek yargı sisteminin tekleştirilmesi gerekir.

Adli yargı ilk derece mahkemelerindeki asli mahkeme ASLİYE HUKUK MAHKEMESİDİR. Bu mahkemelerin yoğunluğa göre birden fazla şubesi olabildiği gibi, ihtisas mahkemesi olan şubeleri de vardır. Bunlar, Ticaret Mahkemeleri, Aile Mahkemeleri, Tüketici Mahkemeleri, İş Mahkemeleri, Kadastro Mahkemeleri gibi. Hukuk sistemimizin çok başlılığının bir sonucu olarak Adli yargıdaki bu Asliye mahkemelerinin karşılığı olarak idari yargıda İdare ve Vergi Mahkemeleri vardır. Yargıdaki çok başlılıktan kurtulmak için İdari Yargı sistemi tamamen lağvedilmesi ve idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri Asliye Hukuk Mahkemelerinin ihtisaslaşmış şubeleri olarak görev yapmalıdırlar. Zaten bu mahkemeler birbirinin ayrılmaz parçalarıdırlar. Bir örnek vermek gerekir ise; İdarenin, bir vatandaşın taşınmazını kamulaştırması halinde açılabilecek iki dava vardır. Birincisi kamulaştırma yanlış ise bunun iptali için açılacak iptal davası, ikici dava ise bu kamulaştırmanın bedelinin tespiti davasıdır. Şu andaki geçerli hukuk sistemimizde; bu davalardan iptal davası İdare Mahkemesinde, bedel tespiti davası ise adli yargıda asliye hukuk mahkemesinde açılmaktadır. Birçok davada da, davaya adli yargımı bakacak yoksa idari yargımı bakacak tartışması ile yıllarca davanın esasına girilememekte davalar uzamaktadır.

Adli Yargının Temyiz Mahkemesi Yargıtay’dır. İdari Yargının Temyiz Mahkemesi ise Danıştay’dır. Yargıtay’ın yapılanmasında Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri olarak birçok daire vardır. Yargıtay’daki hukuk ve ceza dairelerinin yanına bir üçüncü daireler olarak da idari dava daireleri kurulur ve Danıştay’ın varlığına son verilir.

Aynı şekilde adli ve idari yargının birde askeri versiyonu vardır.  Kanaatimiz odurki, bugün artık kabulü asla mümkün olamayan askeri yargının hem adlisi hem de idarisi derhal kaldırılmalı ve normal adli yargı sistemine dahil edilmeli ve bu şekilde yargı tekleştirilmelidir.

Devlet; Vatandaşlarının birbirleri ile olan çekişmelerinde sorunu adli yargıda, vatandaş-devlet arasındaki çekişmeleri özel kurulmuş ve içerisinde hukuk fakültesinde okumamış, hukuk tahsili görmemiş kişilerinde hakim olarak tayin edilip görev yapmakta oldukları idari yargıda çözerim anlayış ve dayatmasından derhal vazgeçmelidir. Mevcut sistem kaldırılan Devlet Güvenlik Mahkemelerinden çok farklı değildir.

Bu birgün mutlaka olacak. O gün çok uzak olmamalıdır.

     B-) ADLİ TATİL

Yargı sistemimizin çok başlılığı ister istemez kanunlarının ayrı olmasından dolayı adli tatil konusunda ayrı ayrı hükümler içermektedir. Kısaca inceler isek;

I - ADLİ YARGI İLK DERECE MAHKEMELERİ

           a- Hukuk Mahkemeleri

        sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Adli Tatil Süresi” başlıklı Maddesinin 1. Fıkrasında “Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuzbir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar.”

Hükmünü içermektedir. 

Aynı kanunun Maddesinin 1. Fıkrasında ise “Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.”
 

            b- Ceza Mahkemeleri

            sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun “Adli tatil” başlıklı maddesinin 1. Fıkrasında “Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir  eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.”

Hükmünü içermektedir. 

      Aynı maddenin 4. Fıkrasında ise “Adli tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.”
 

          II - İDARİ YARGI  (BÖLGE İDARE, İDARE ve VERGİ MAHKEMELERİ)

          sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun  “çalışmaya ara verme” başlıklı 61 maddesinin 1. Fıkrasında; “Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.”

Hükmünü içermektedir. 

Aynı kanunun            Sürelerle İlgili Genel Esaslar başlıklı  8. Maddesinin 3. Fıkrasında ise “Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.”
 

            Bu üç kanunu birlikte değerlendirdiğimizde;

                        a-) Hakimlerin çoğunluğunun yıllık iznini kullandığı tarihler olan adli tatilin başlangıç ve bitiminde üç kanunda da birliktelik vardır. Üç kanuna göre de adli tatil her yıl 20 Temmuzda başlar 31 ağustosta biter. Yeni adli yıl 1 Eylülde başlar.

                        b-) Kanunun tayin ettiği sürelerin bitimi adli tatile rastlamış ise bu süre;

1)     Hukuk Mahkemelerinde:  “bir hafta uzatılmış sayılır.”

2)     Ceza Mahkemelerinde:  “üç gün uzatılmış sayılır.”

3)     İdare Mahkemelerinde: “yedi gün uzamış sayılır.”

  Hükümlerini içermektedir. Bu sürelerde birliktelik olmamasının hiçbir gerekçesi olmadığı gibi, mevcut hal birçok hak kayıplarına sebebiyet verecek niteliktedir. Bir kanun değişikliği ile bu aykırılıklar giderilmelidir.

     C-) TATİLDE GÖRÜLEBİLECEK DAVA VE İŞLER

a-     Hukuk Mahkemeleri:

sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Maddesinin 1 nolu fıkrası ve devamında 2,3 ve 4 nolu fıkralarında:  “Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:”  diyerek bu dava ve işleri şu şekilde sıralamaktadır.
“a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.
b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.
c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.
ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.
d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.
e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.
f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.
g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.
ğ) Çekişmesiz yargı işleri.
h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.
(2) Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.
(3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır.
(4) Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.”
 

b-     Ceza mahkemeleri

sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun “Adli tatil” başlıklı maddesinin 2 ve 3. Fıkraları, adli tatilde görülecek dava ve işleri açıklamaktadır.

“(2) Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
(3) Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.”
 

c-     İdare, Vergi ve Bölge i,dare mahkemeleri:

sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun  “çalışmaya ara verme” başlıklı 61 maddesinde “1. Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara funduszeue.info, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar. Bu mahkemeler, 62 nci maddedeki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine devam ederler.
2. Ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, her bölge idare mahkemesi merkezinde idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek üç hakimin katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulur. Nöbetçi kalanlardan en kıdemli başkan, yoksa en kıdemli üye nöbetçi mahkemenin başkanlığını yapar.”
Ayrıca aynı kanunun
Nöbetçi mahkemenin görevleri madde başlığını taşıyan
Madde Maddesinde: “Nöbetçi mahkeme çalışmaya ara verme süresi içinde aşağıda yazılı işleri görür:
a) Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler,
b) Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler.”

           Şeklinde yasal düzenlemeler yapılmıştır.

            Yargı sistemindeki çok başlılık sebebiyle yargılamada bu tür farklılıklar oluşmaktadır.

Adli tatil her yıl 20 Temmuz’da başlayıp, 31 Ağustos’ta sona erer. Yeni adli yıl 1 Eylül tarihinde başlar. Bilinenin aksine, adli tatilde mahkemelerde tüm dava ve takipler durmamakta, istisna olarak kanunda sayılan iş ve işlemler devam etmektedir. Adli tatilde görülen işler ve adli tatilin sürelere etkisi kanunda açıkça belirtilmiştir.

Hukuk yargılamasında adli tatilde aşağıdaki işler devam eder;

• İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar,
• Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler,
• Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları,
• Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar,
• Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri,
• İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar,
• Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler,
• Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler,
• Çekişmesiz yargı işleri,
• Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işlerde adli tatilde süreler işlemeye devam eder.

Tarafların anlaşması halinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.

Adli tatilde, yukarıda belirtilen davalar dışında kalan davalar için dava açılabileceği gibi, cevap dilekçesi, istinaf ve temyiz dilekçesi gibi dilekçeler verilebilir. Yine tüm davalarda tebligat işlemleri, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a gönderilmesi işlemleri de yapılır.

Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren 1 hafta uzatılmış sayılır.

Ceza yargılamasında adli tatilde aşağıdaki işler devam eder;

Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.

• Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
• Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.

Adlî tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren 3 gün uzatılmış sayılır.

İdari Davalarda Adli Tatil

• Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler ve
• Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler adli tatilde de devam eder.

İdari davalarda sürelerin bitmesi adli tatile rastlarsa bu süreler, adli tatilin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzamış sayılır.

Adli Tatilde İcra Takibi

Adli tatilde icra daireleri çalışmaya devam etmekte, dolayısıyla icra takibi yapılabilmekte, icra işlemleri devam etmektedir.

Hukuk büromuz Gaziantep ve yakın illerde avukatlık ve arabuluculuk faaliyeti yürütmektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.

Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:

Adli Tatilde Boşanma Davası Açılır mı?

Hakaret Suçu ve Uzlaştırma

Maske Takmama Cezasına İtiraz Nasıl Yapılır?

Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

HMK Madde

(1) Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:

a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.

b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.

c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.

ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.

d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.

e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.

f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.

g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.

ğ) Çekişmesiz yargı işleri.

h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.

(2) Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.

(3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır.

(4) Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.

HMK Madde Gerekçesi

Madde, sayılı Kanunun ncı maddesini kısmen karşılamakla birlikte, bazı farklı hükümler içermektedir.

Birinci fıkranın (a) bendinde, adli tatilde verilebilecek bazı geçici hukukî koruma tedbirleri örnekleme yoluyla sayıldığından “gibi” ifadesi kullanılmıştır. Başka örnekler olarak; sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 6 ncı maddesindeki, hâkimin koruyucu, eğitici ve sosyal önlemler alması, sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun 1 inci maddesindeki, hâkimin ailenin korunmasına ilişkin yetkisi ve sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 22 nci maddesindeki koruma önlemleriyle ilgili hükümler gösterilebilir.

Birinci fıkranın (c), (d), (e), (f) ve (g) bentleri, sayılı Kanunun ncı maddesine benzer şekilde düzenlenmiş olup, esaslı bir değişiklik içermemektedir.

(b) bendinde, şahsın hukuku ve aile hukuku kapsamında yer alan bazı davalar sayılmış, “dava” ile birlikte “işler” de özellikle vurgulanmıştır. Çünkü bu bentteki uyuşmazlıkların bir kısmı çekişmesiz yargı işleri kapsamında olup, çekişmesiz yargıya dikkat çekmek açısından bu ifade kullanılmıştır.

Birinci fıkranın (ğ) bendinde (Tasarıda bulunmayan “ğ) Çekişmesiz yargı işleri” maddeye eklenerek yasalaştığından (h) bendinde), kanunlarda ivedi olduğu belirtilen işlerin yanında “taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler” de sayılmıştır. Bu bentteki düzenlemenin önemli bir fonksiyonu vardır. Çünkü bu maddede sulh hukuk mahkemelerinin görevine giren dava ve işler, adli tatilde görülecek işler kapsamından çıkartılmıştır. Sulh hukuk mahkemesinin baktığı her işin, ivedi sayılmasına, yani adli tatilde bakılmasına gerek görülmemiş, taraflardan birinin herhangi bir mahkemede talepte bulunması, mahkemenin de bu talebi haklı bulur ise davaya adli tatilde bakması şeklinde bir düzenlemenin daha uygun olacağı düşünülmüştür.

Maddenin üçüncü fıkrasında, adli tatilde görülemeyen dava ve işlerle ilgili olarak, mahkemeye dava veya cevap dilekçesi verilmesi veya her türlü tebligat gibi usul işlemlerinin yapılabilmesine imkân tanınmıştır. Ancak, karşı tarafın bu dilekçelere vereceği cevap veya yapacağı işlemler açısından süre işlemeyecektir. Bu sürelerin işlemesi “Adli tatilin sürelere etkisi” başlıklı uncu madde hükmüne tâbidir.

HMK (Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler) Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 5. HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

Davalı vekiline yargıtay ilamı tarihinde, davacı idare vekilinin karar düzeltme dilekçesi de tarihinde tebliğ edildiği halde davalı tarihinde karar düzeltme yoluna başvurmuştur.

sayılı Kanunla değişik sayılı Kamulaştırma Kanununa dayalı olarak açılan davalar, maddede yazılı işlemler ve süreler nedeniyle ivedi işlerden olup, HMK.’nun /h maddesi gereğince adli ara vermede de bakılır. HUMK.’nun maddesi uyarınca, yargıtay ilamlarına karşı tebliğden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yoluna başvurulabilir.

Bu nedenle süresi geçtikten sonra davalılar vekili tarafından verilen karar düzeltme dilekçesinin reddine,

Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, Yargıtay kararında yazılı gerekçelere göre karar düzeltme isteği HUMK’nun maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirine uymadığından davacı vekilinin karar düzeltme talebinin REDDİNE, davacıdan peşin alınan karar düzeltme harcının istenildiğinde iadesine, 17/04/ gününde oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 5. HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : /20 Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

Mahkemece, uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, davalı … ve kayyım vekillerince temyiz edilmiştir.

Davalı … vekiline gerekceli karar kalemde bizzat tarihinde tebliğ edilmiş, karar ise e-imza tarihli olarak ve aynı tarihte harcı yatırılmak suretiyle temyiz edilmiştir.

sayılı Kanunla değişik sayılı Kamulaştırma Kanununa dayalı olarak açılan davalar, maddede yazılı işlemler ve süreler nedeniyle ivedi işlerden olup, HMK.’nun /h maddesi gereğince adli ara vermede de bakılır. HUMK.`nun maddesi uyarınca, verilecek nihai kararlara karşı gerekceli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. Bu nedenle yasal süre geçtikten sonra verilen temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.

Kayyım vekilinin temyizine gelince;

Dosyadaki bilgi ve belgelere, mahkemenin gerekcesine göre, bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

Kayyım vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 16/01/ gününde oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, müvekkilinin 15/09/ - 08/08/ tarihleri arasında davalılara ait iş yerinde şoför olarak çalıştığını, müvekkilinin iş akdinin ekonomik sebepler gerekçe gösterilerek haksız ve geçersiz olarak feshedildiğini, bunun usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalı işverenin öne sürdüğü gerekçelerin gerçekçi olmadığını, davalılar arasında alt üst işveren ilişkisi mevcut olduğunu beyan ederek, müvekkilinin işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı … AŞ vekili; müvekkili ile diğer davalı arasında taşeronluk sözleşmesi mevcut olduğunu, davacının müvekkiline dava yöneltmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının diğer davalının kadrosunda çalıştığını, müvekkili şirketin herhangi bir sorumluluğu olmadığını, ayrıca davalı … şirketinin davacıyı işe geri almak için talepte bulunduğunu, ancak davacı adresini değiştirdiği için tebligat yapılamadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı … AŞ vekili; davacının iş akdinin geçerli nedenlerle feshedildiğini, müvekkili şirketin, diğer davalı şirketten aldığı işe göre işçi çalıştırdığını, müvekkili şirketle diğer davalı arasında yapılan sözleşme kapsamında nakliye işlerinde düşüş yaşadığını, davacının iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece bilirkişi heyeti ve davalı taraf davanın süresinde açılmadığını beyan etmişlerse de, 1 aylık hak düşürücü süre sonunun adli tatile denk geldiği, son günü adli tatile denk gelen davaların adli tatilin bitiminden itibaren 5 gün içinde açılabileceği kabul edildiği gerekçesiyle davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının iş sözleşmesinin ekonomik sebeplerle feshedilmişse de fesih dönemi ve sonrasında davalı …’ın çok sayıda araç alarak üzerine tescil ettirdiği davacıdan sonra işçiler alındığı, feshin geçerli nedene dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Kararı davalılar vekilleri temyiz etmiştir.

E) Gerekçe:

1- sayılı İş Kanunu`nun maddesi uyarınca iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini ileri süren işçinin, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içerisinde feshin geçersizliği ve işe iade istemi ile dava açması gerekir. Bu süre hak düşürücü süre olup, resen dikkate alınması gerekir.

sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun maddesine göre “Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.”

Öncelikle mahkemece son günü adli tatile denk gelen davaların adli tatilin bitiminden itibaren beş gün içinde açılabileceği, bu sürenin beş gün olduğu yönündeki değerlendirmesi kanuna aykırıdır. Bu süre maddeye göre bir haftadır.

Ayrıca maddedeki düzenleme adli tatile tabi olan dava ve işler için getirilmiş düzenlemedir. Aynı Kanun’un maddesinde adli tatilde hangi işlerin görüleceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu maddenin birinci fıkrasının “ç” bendinde “Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar”ın adli tatilde görüleceği düzenlendiğinden maddedeki süre uzatımının mevcut davada uygulanması usul ve yasaya aykırıdır.

Davacı, harç tarihli dava dilekçesinde iş sözleşmesinin tarihinde feshedildiğini iddia etmiştir. Dosyaya sunulan yazılı fesih bildiriminin sonunda “” tarihi yazmaktadır. Ayrıca dosyaya sunulan ibraname belgesinde işten çıkış tarihi “” olarak gösterilip ibranamenin altında tarihi bulunmaktadır. Buna göre davacıya söz konusu belgeler gösterilerek beyanının alınması, fesih bildirimi altında tanık olarak belirtilen kişilerin dinlendikten sonra davanın süresinde açılıp açılmadığı değerlendirilip süresinde ise esasa girilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın süresinde açıldığı kabul edilerek karar verilmesi hatalıdır.

2- Yukarıdaki fıkra hükmüne göre değerlendirme yapıldıktan sonra davanın süresinde olduğu kabul edilirse, yargılama sırasında davalı … Nakliyat A.Ş. fesihten sonra davacıyı işe davet ettiklerini ve tarihinde tekrar işe aldıklarını beyan etmiş bu konuda işe giriş bildirgesini sunmuş, davacı vekili de tarihli dilekçesinde bunu doğrulamış, müvekkilinin boşta geçen süre alacağının hüküm altına alınmasını istemiştir.

Mevcut uyuşmazlıkta yargılama sırasında işverenin işçiyi işe başlatması işverenin iş sözleşmesinin feshinin geçersizliğini kabul anlamına gelmektedir. Buna rağmen dosyada gereksiz bilirkişi raporu alındığı görülmektedir. Davacı işe başlatıldığından işe iade ve işe başlatmama tazminatı talepleri konusuz kalmaktadır. Davacının iş sözleşmesinin feshi tarihi ile işe başlatıldığı süre 4 aydan fazla olduğundan yalnızca kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin gerektiği yönünde hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

F) Sonuç:

Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15/12/ tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

… Asliye Hukuk Mahkemesinin / D.iş E. - / K. sayılı dosyasında verilen 09/07/ tarihli karar, davalı vekiline tarihinde kalemde elden imzalı beyanı ile tebliğ edilmiş, temyiz dilekçesi ise, sayılı Kanunun geçici 3. maddesi atfıyla HUMK’nın 36/A maddesinde öngörülen (7) günlük yasal süre geçirildikten sonra davalı tarafından havale tarihli dilekçe ile aynı gün temyiz harcı yatırılmak suretiyle verilmiştir.

Hakimin reddi talepleri sayılı HMK`nın /1-h maddesinde belirtilen acele işlerden olup, adli tatilde görülür. Bu nedenle, adli tatil içinde de sürelerin işleyeceği gözönünde bulundurularak süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi gün ve 3/4 sayılı İnançları Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtayca da bu yolda karar verilebileceği ve süresinden sonra temyiz isteminde bulunulduğundan temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalının temyiz dilekçesinin süre yönünden REDDİNE, temyiz harcının istek halinde iadesine 21/01/ gününde oy birliği ile karar verildi.

YARGITAY HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

Dava, hayali reçete nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.

Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle, davanın reddine karar verilmiş, davacı avukatının yokluğunda verilen karar, davacının avukatına tarihinde usulünce tebliğ edildikten sonra tarihinde davacı avukatınca verilen temyiz dilekçesi, mahkemenin tarihli ek kararı ile hükmün temyizi için yasal 8 günlük sürenin geçtiğinden bahisle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiş ve bu ek kararın davacı avukatına tarihinde tebliği sonrasında davacı avukatının tarihli dilekçesi ile ek kararı temyiz ettiği anlaşılmaktadır.

Hükmün ve ek kararın davacı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

1-Hüküm, iş mahkemesinden verilmiştir. sayılı İş Mahkemeleri Kanunu`nun funduszeue.infoine göre, iş mahkemelerinde şifahi yargılama usulü uygulanır. funduszeue.infoine göre, iş mahkemelerinden verilmiş bulunan nihai kararların 8 gün içinde temyizinin yapılması gerekir ise de;

tarihinde yürürlüğe giren sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu`nun;

Adli tatil süresi başlıklı maddesi, “Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar.”

Adli tatilde görülecek dava ve işler başlıklı maddesi, “(1)Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:… ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar… h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler… (3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır….”

Adli tatilin sürelere etkisi başlıklı maddesi, “Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.”

Diğer kanunlardaki yargılama usulü ile ilgili hükümler başlıklı maddesi, “Diğer kanunların sözlü yahut seri yargılama usulüne atıf yaptığı hâllerde, bu Kanunun basit yargılama usulü ile ilgili hükümleri uygulanır.” düzenlemelerini içermektedir.

Bu yasal mevzuat çerçevesinde artık, (icra mahkemesinde görülenler hariç) basit yargılama usûlüne tabi olan davalara adlî tatilde bakılmayacaktır.

Başka bir ifade ile basit yargılama usulüne tâbi davalar da adlî tatile tâbi olacaktır.

Basit yargılama usûlünün uygulandığı sulh hukuk mahkemeleri ile iş mahkemeleri adlî tatilden yararlanacaktır.

sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu`nda ise basit yargılama usûlüne tâbi olan davalar adlî tatilde görülmeye devam edilmekte idi (m. /11).

Adli tatilde görülemeyen basit yargılama usûlüne tâbi olan davalarla ilgili bir süre, adlî tatil süresi içinde sona ererse, adlî tatilden sonra ek bir süreden yararlanacaktır. Ancak Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler adlî tatilde görülmeye devam edilecektir. Dikkat edilirse burada yargılama usûlü değil, dava veya işin ivedi olması ya da mahkemenin ivedi olduğuna karar vermesi önemlidir.

Bu nedenle mahkeme yazılı ya da basit yargılama usûlüne tâbi bir dava ya da işin ivedi olduğuna karar verirse, bu dava veya işin adlî tatilde de görülmesine karar verebilir. Adlî tatilde bakılmayan iş ve davalarla ilgili sürelerin sonu, adlî tatil dönemine rastlarsa, bu süreler adlî tatilin bittiği günden itibaren bir hafta daha uzatılmış sayılır. (Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes, Medeni Usûl Hukuku, Bası, s. , )

Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında Adlî tatilde bakılmayan iş ve davalarla ilgili sürelerin sonu, adlî tatil dönemine rastlarsa, bu süreler adlî tatilin bittiği günden itibaren bir hafta daha uzatılmış sayılır.

2-) İşin esasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;

Görev konusu, kamu düzeni ile ilgili olup, mahkemelerce, yargılamanın her aşamasında re`sen ele alınması gereken bir husustur.

İş Mahkemeleri, sayılı Kanun ile kurulmuş olan istisnai nitelikte özel mahkemelerdir. sayılı Kanunun maddesi, bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceğini kurala bağlamıştır.

Uyuşmazlığın, taraflar arasındaki sözleşmeye (protokol) aykırılıktan kaynaklandığı belirgin olup, bu yönde, davada sayılı Kanunun uygulama yeri bulunmadığı gibi, uyuşmazlığın sayılı Kanunun uygulanmasından kaynaklandığını ortaya koyacak yasada başka bir hüküm de mevcut değildir. Aksine, sözleşme hükümlerine aykırılıktan kaynaklanan bu davanın yasal dayanağının sayılı Türk Borçlar Kanununun maddesi ( sayılı Borçlar Kanununun maddesi) ve devamı maddeleri olduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıdaki açıklamalar ışığında, mahkeme tarafından öncelikli olarak görev yönü üzerinde durularak, karar verilmesi gerekirken; işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O hâlde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle ( BOZULMASINA ), oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa tarihli sayılı Kanunla ilave edilen Geçici 3. maddenin (1.) fıkrasında “Bölge Adliye Mahkemelerinin Resmi Gazete`de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin”, aynı maddenin (2.) fıkrasında da, “Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce aleyhine temyiz yoluna başvurulmuş olan kararlar hakkında kesinleşinceye kadar sayılı Kanunun ile madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı” öngörüldüğünden, temyiz isteğinin incelenmesinde sayılı Kanunun temyize ilişkin hükümleri uygulanmıştır.

Dava velayetin kaldırılması isteğine ilişkindir.

Bu davalar adli tatil içinde görülecek dava ve işlerdendir ( sk. HMK. mad.). Bu nedenle temyize ilişkin sürelerde adli tatilde işlemeye devam eder.

Temyiz edilen karar temyiz eden tarafa günü tebliğ edilmiş ve fakat söz konusu karar yasada öngörülen (HUMK. m. ) onbeş günlük süre geçtikten sonra tarihinde verilen dilekçe ile temyiz edilmiştir.

Kuşkusuz Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun sayılı kanunla değiştirilen maddesine göre, temyiz kanuni süre geçtikten sonra yapılır ise, temyiz isteminin reddine karar verme yetkisi hükmü veren mahkemeye aittir. Ne var ki Asliye Hukuk (Aile) mahkemelerince verilen kararların yasal süre geçtikten sonra temyiz edilmesi veya temyiz kabiliyetinin bulunmaması halinde dosyanın yerel mahkemece temyiz isteminin reddine karar verilmeden, Yargıtay’a gönderilmesi durumunda, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun sayılı kanun ile değişik /funduszeue.infoine göre, bu konuda bir karar verilmek üzere, dosya mahalline geri çevrilmeden doğrudan doğruya Yargıtay`ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceği Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunca ( gün ve /3 esas, /4 kara sayı ile) karara bağlanmıştır.

Bu durumda gösterilen sebeple temyiz isteminin reddi gerekmiştir.

Temyiz dilekçesinin yukarıda gösterilen sebeple ( REDDİNE ), işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 7. HUKUK DAİRESİ Esas : / Karar : / Tarih :

• HMK Madde

• Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

Sayılı HMK’nun geçici 3. madde 1.fıkrasına göre; “ Bölge adliye mahkemelerinin, 26/9/ tarihli ve sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca Resmi Gazete’de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar, sayılı Kanun’un temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. “ 2.Fıkrasına göre; Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce aleyhine temyiz yoluna başvurulmuş olan kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar sayılı Kanunun 26/09/ tarihli ve sayılı Kanunla değişiklikten önceki ile `üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesine göre, İş mahkemesinden verilen kararlar tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren 8 gün içinde temyiz olunabilir. Bu süre içinde temyiz dilekçesinin hakime havale edildikten sonra temyiz defterine kaydının yaptırılması ve harcının yatırılması gerekir. Temyiz süresi içinde temyiz dilekçesi ve temyiz defterine kaydedilmiş, ancak harç yatırılmamış ise, harç ve temyiz giderlerinin yatırılması için ilgili tarafa HUMK’nun /3. maddesi gereği 7 günlük kesin süre verilmesi gerekir. 8 günlük süre içinde temyiz edilmeyen (HUMK’nun /4), temyiz defterine kaydı yapılmayan (HUMK`nun /3) kararlar kesinleşmiş olur.

Öte yandan süre tefhimle başladığından gerekçeli kararın ayrıca sonradan tebliğ edilmiş olması tefhimle işleyen sürenin hukuksal sonuçlarını doğurmasına engel değildir. HMK`nun / maddesi gereğince hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar adli tatilde görülecek işlerden olduğundan adli ara vermede geçen günler süreye dahildir.

Somut olayda karar davalı vekiline 17/06/ tarihinde usulüne uygun olarak tefhim edilmiştir. Davalının temyiz talebinin 8 günlük temyiz süresinin son günü olan 25/06/ tarihi geçtikten sonra 22/07/ tarihinde yapıldığı temyiz defterine kayıt ve harç makbuzlarından anlaşıldığından, temyiz dilekçesinin reddine ilişkin mahkemece verilen karar HUMK`nun maddesine uygun olduğundan mahkemenin 21/07/ tarihli kararına yönelik temyiz itirazlarının reddine karar verilmelidir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle mahkeme kararının ( ONANMASINA ), oybirliğiyle karar verildi.

Adli tatil ne zaman sorusu her yıl olduğu gibi bu yılda yazının gelmesiyle fazlaca sorulmaya başlandı. Adli tatil tarihleri, her yıl aynı tarihtedir. Adli tatil; Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde düzenlendiği üzere 20 Temmuz’da başlayıp 31 Ağustos’ta sona eren 43 günlük zaman dilimine denir. Bu yıl da 20 Temmuz tarihinde başlayacak olan adli tatil, 1 Eylül itibariyle sona erecek. sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu&#;nda &#;Adli tatil süresi&#; başlıklı maddesinde: &#;Adli tatil, her yıl 20 Temmuz&#;da başlar, 31 Ağustos&#;ta sona erer. Yeni adli yıl bir Eylülde başlar.&#; ifadeleri yer alıyor. Yani yılın adli tatile önemi yoktur. Her yıl aynı ay ve günde başlar. Adli tatil, yargı organlarının yılın belirli bir dönemi faaliyetlerine ara vermesidir. Adli tatil konusunda hukuk yargısı, ceza yargısı ve idari yargı açısından ayrı düzenlemeler mevcuttur. Her bir yargı kolu için adli tatilde sürelerin işlemesi hususu farklılık gösterdiğinden kanuni düzenlemelerini ayrı ayrı incelemek gerekmektedir.

• Hukuk yargısında adli tatil, Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Adli Tatil Süresi” başlıklı Maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde metnine göre adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer ve yeni adli yıl bir eylülde başlar. Adli tatilde kural olarak yargısal faaliyetler yapılmaz ancak bunun istisnaları mevcuttur. Bu istisnalar kanunda düzenlenmiş olup hangi dava ve işlerin adli tatilde görülmeye devam edeceği kanunda belirlenmiştir.

• Ceza yargısında adli tatil, Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun “Adli Tatil” başlıklı Maddesinde düzenlenmiştir. Madde metnine göre ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.

• İdari yargısında adli tatil, benzer şekilde düzenlenmiş olup her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. İdari yargıda adli tatil süresince yargısal faaliyetleri sürdürmesi için nöbetçi mahkeme ve heyetler oluşturulur. Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun maddesine göre yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar.

Adli tatilde, her adliyede nöbetçi mahkemeler ve savcılıklar bulunmaktadır. Nöbetçi mahkemeler ve savcılıklar bu tatil döneminde yargılama işlerinin aksamaması için çalışmalarını sürdürür. Kanunda sayılan dava ve işlerle adli tatilde de görülmeye devam eder. Halk arasında her ne kadar adli tatilde hiçbir yargısal faaliyetin yapılamayacağı yönünde bir bilgi varsa da bu bilgi tam olarak gerçeği yansıtmamaktadır. Adli tatilde yargısal faaliyetlere genel olarak ara verilse de; bunun pek çok istisnası mevcuttur. Bu yazımızda kısaca “Adli tatil ne zaman başlıyor , ne zaman bitiyor? , Adli tatilde dava açılıyor mu? İlaveten; Adli tatilde duruşma yapılıyor mu? Adli tatilde avukatlar çalışır mı?..” gibi soruların yanıtlarını paylaşıyoruz. Detaylı bilgi için internet sitemizdeki diğer yazılarımızı inceleyebilirsiniz.

Adli Tatil Nedir?

Adli tatil; Hukuk Muhakemeleri Kanunu  madde düzenlendiği üzere 20 Temmuz’da başlayıp 31 Ağustos’ta sona eren 43 günlük zaman dilimine denir. 20 Temmuz &#; 31 Ağustos arası adli tatil tarihleri HMK ile belirlenmiştir. Adli tatilde kural olarak hukuki süreler durur ve duruşmalar bu dönemde görülmez. Acele işler istisnadır. Adli tatilin bittiği tarih, hukukta sürelerin ne zaman başlayacağı ve biteceği bakımından önemlidir. 1 Eylül&#;de adli yıl başlar.

Adli tatilde, tüm yargı mensuplarının doğal hakim ilkesi gereği 1 yıl boyunca kesintisiz çalışmalarından dolayı dinlenmeleri için tabi oldukları kanunlar kapsamında belirlenen süreler içinde toplu izin kullanımı olarak tanımlanabilir. Adli tatilde bir takım yargı işleri devam ederken, bir takım yargı işleri ise duraklar. Mahkemeler bu dönemde adli tatil sebebiyle kanunda belirtilen işler haricindeki işlemleri yapmazlar. Adli tatil, yargı teşkilatının çalışmalarına ara vermesidir. Adli tatilde kural olarak yargısal faaliyetler görülmez, bu faaliyetlere ara verilir. Ancak bu durumun bazı istisnaları bulunmaktadır.

Adli tatilin ne zaman başlayacağı, mahkemelerde davaları süren veya dava açacak olan kişilerin yaz ayı gelmesiyle akıllarına gelen en önemli sorulardan biridir. Her yıl aynı tarihlerde başlayan adli tatil, yaz aylarına girilmesi nedeniyle merakla araştırılmaya devam ediyor. Peki, adli tatil ne zaman başlıyor? İşte yılı adli tatil tarihleri.

Adli Tatil Ne Zaman

Vatandaşlar tarafından en çok merak edilen soruların başında “Adli Tatil Ne Zaman&#; sorusu gelmektedir. sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda belirtildiği üzere Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar. Yani her yıl olduğu gibi bu sene de 20 Temmuz tarihi ile 31 Ağustos tarihleri arasında mahkemeler adli tatile girecektir. Yeni adli yıl ise 1 Eylül tarihinde başlayacaktır. Yani “Adli Tatil Ne Zaman Bitecek” sorusunun yanıtı 1 Eylül tarihidir.

Her yıl 20 Temmuz’da başlayıp 31 Ağustos’ta biten adli tatil 41 gündür. Adli tatilde süreler kesilir ve ancak bir buçuk ay sonra devam eder. Bu dönemde Kanun’da belirtilenler hariç mahkemeler olmaz, duruşmalar görülmez ve işler yapılmaz. CMK’da adli tatile tabi olmaz.

• Hukuk mahkemeleri Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu

MADDE

(1) Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:

a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.

b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, Velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.

c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.

ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.

d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.

e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.

f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.

g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.

ğ) Çekişmesiz yargı işleri.

h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler

(2) Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.

(3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır

(4) Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.

MADDE

(1) Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.

• Ceza Mahkemeleri Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 

Adli tatil

MADDE

1. Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.
2. Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
3. Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.
4. Adli tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.

• İdari Yargı (Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemeleri Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu

Sürelerle İlgili Genel Esaslar

Madde 8

Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.

Madde 61

1. Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar. Bu mahkemeler, 62 nci maddedeki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine devam ederler.
2. Ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, her bölge idare mahkemesi merkezinde idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek üç hakimin katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulur. Nöbetçi kalanlardan en kıdemli başkan, yoksa en kıdemli üye nöbetçi mahkemenin başkanlığını yapar.
3. (DEĞİŞİK BENT: 10/06/ – /27 md.) Çalışmaya ara vermeden yararlanamayanlar ve nöbetçi kalanların yıllık izin hakları saklıdır.

Nöbetçi mahkemenin görevleri

Madde 62

Nöbetçi mahkeme çalışmaya ara verme süresi içinde aşağıda yazılı işleri görür:

a) Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler,

b) Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler.

Adli Tatilde Dava Açılır Mı? Duruşma Açılır Mı?

“Adli tatil ne zaman başlıyor, ne zaman bitiyor?” sorusundan sonra en çok sorulan sorulardan biri de “Adli tatilde dava açılır mı?” dır. Halk arasında adli tatilde dava açılamayacağına dair bir bilgi varsa da bu bilgi de gerçeği yansıtmamaktadır. Adli tatilde yeni davalar açılmasına engel yoktur. Yani adli tatilde yeni dava açabilirsiniz. Davaya dair işlemleri yapabilirsiniz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda sayılan iş ve işlemlerle sınırlı olmak kaydıyla adli tatilde duruşma da yapılabilmektedir.

Adli Tatilde Zamanaşımı Süreleri İşlemez mi?

Adli tatilde öngörülen sürelerin uzaması usul hukukuna ilişkin olup diğer kanunlarda öngörülen zamanaşımı ve diğer sürelerin adli tatile denk gelmesi halinde sürelerin uzaması söz konusu değildir. Bu nedenle adli tatil dönemine denk gelen zamanaşımı sürelerine dikkat edilerek davanın açılması önem arz etmektedir.

Adli Tatilde Yapılan Tebligatlar Geçerli midir?

Adli tatilde, süreler işlemese de dilekçe verme, istinafa ve temyize başvurma işlemleri yapılabileceği gibi tebliğ işlemleri de yapılabilir. Adli tatil döneminde tebliğ yapılması halinde geçerli bir tebligatın sonuçlarını doğurur. Tebliğ işlemi sonrasında karşı taraf için süreler işlemeye başlamaz. Kanunlarda belirtildiği üzere bu süreler tatilin bitimini takiben 1 hafta, yedi gün ve üç gün olarak öngörülen süreler doğrultusunda uzamış olur.

Adli Tatilde Süreler

Adli tatilde yargısal faaliyetlere ilişkin sürelerin işlemesiyle ilgili Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Maddesinde düzenlenme yapılmıştır. Madde metnine göre, adli tatile tabi olan dava ve işlerde, kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.

Ceza yargılamasında ise adli tatilde sürelere ilişkin farklı bir düzenleme mevcuttur. Bu düzenlemeye göre, Adli tatile rastlayan süreler işlemez ve bu süreler tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.

İdari yargıda ise hukuk yargısı ile aynı şekilde bir durum söz konusu olup kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler tatilin bitimini takiben yedi günlük uzama süresi söz konusu olur. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda öngörülen tüm süreler için geçerlidir.

Adli Tatilde Devam Eden Davalar

Adli tatil; Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde düzenlendiği üzere 20 Temmuz’da başlayıp 31 Ağustos’ta sona eren 41 günlük zaman dilimine denir. Bu süre içerisinde mahkemeler yapmakla yükümlü ve yetkili oldukları yargılama faaliyetini kural olarak yerine getirmemektedirler. Bu süre içerisinde yargılama faaliyetlerinin kural olarak durması olgusu “adli tatil” kavramıyla isimlendirilir. Aynı anlamı ifade etmek üzere mevzuatta “ara verme” ve “çalışmaya ara verme “ gibi ifadelerin kullanılmasına da rastlanmaktadır.

Adli tatilde mahkeme süreçleri nöbetçi mahkemeler ile devam eder. Ayrıca adli tatilde devam eden davalar da kanunlarla belirlenmiştir. İşte o davalar;

• İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi,
• Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işleri,
• Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları,
• Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.
• Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri,
• İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar,
• Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler,
• Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler,
• Çekişmesiz yargı işleri.
• Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler,
• Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun Maddesine göre de tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.
• Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Maddesine göre,

a) Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler,

b) Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler.”

Kanunda sayılan bu hallerde, adli tatil yargılama sürecine engel olmaz. Adli tatilde görülecek dava ve işler kanunda sınırlı sayıda sayılmıştır. Bu sayılan dava ve işler dışında kalan hukuki işler adli tatilde görülmez. Madde metni dışında kalan dava ve işlerle ilgili verilen dilekçelerin alınması, karar verilmesi, tebligat işlemleri ve dosyanın istinaf veya temyiz mercilerine gönderilmesi işlemleri yapılır.