Hakan Erdoğan Hap Notlar

Category: N/A

Share Embed Donate

Report this link

Short Description

Description

YENİLEME SÜRELERİ /RUTİN OLARAK /YILDA 

EĞİTİM  SAĞLIK ÇOK TEHLİKELİ  TEHLİKELİ  AZ

TEHLİKELİ 

RİSK

ACİL

DEĞERLENDİRME 

EYLEM PLANI

1

1

2

2

2

3

4

4

3

5

6

6

ESRA 

İGÜ ÇALIŞMA SÜRESİ (HİZMET) 

ÇALIŞAN SAYISI

AYDA İŞÇİ BAŞINA ÇALIŞMA SÜRESİ 

AZ TEHLİKELİ 



10 DAKİKA 

TEHLİKELİ 



20 DAKİKA 

İGU İSG EĞİTİMLERİ  TEMEL

ÇOK TEHLİKELİ 

İSG  TEHLİKELİ  EĞİTİMİ  AZ TEHLİKELİ 

YIL

(EN AZ) 1

16 saat

2

12 saat

3

8 saat

İŞE BAŞLAMA EĞİTİMİ  ÇOK TEHLİKELİ 

40 DAKİKA 



İH ÇALIŞMA SÜRESİ (HİZMET)  İH ÇALIŞMA SÜRESİ (HİZMET)  İH ÇALIŞMA SÜRESİ (HİZMET) 

ÇALIŞAN SAYISI

İŞVEREN VEYA VEYA VEKİLİNİN VEKİLİNİN İSG KENDİSİ KENDİSİ VERMESİ (Çalışan Başına ayda) 

AYDA İŞÇİ BAŞINA ÇALIŞMA SÜRESİ 

AZ TEHLİKELİ 



5 DAKİKA 

TEHLİKELİ 



10 DAKİKA 

ÇOK TEHLİKELİ 



15 DAKİKA 

1

SÜRE 

2 saat 10 dakika





DSP ÇALIŞMA ÇALIŞAN SAYISI  SÜRESİ (HİZMET) 

AYDA İŞÇİ BAŞINA SÜRE 

ÇOK TEHLİKELİ 



20 DAKİKA  15 DAKİKA 



10 DAKİKA 

VE ÜZERİ 

MUVAZAA

ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN KURULABİLMESİ KURULABİLMESİ 

1- İşyerinde yürütülen mal veya hizmet

* Asıl işverenin işyerinde mal veya hizmet üretimi işlerinde çalışan kendi işçileri de bulunmalıdır.  * Alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır. 

üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesini, 2- Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse

ile kurulan alt işverenlik ilişkisini,   3- Asıl işveren işçilerinin alt işveren

tarafından işe alınarak hakları kısıtlanmak * Alt işveren,  üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesini,  sadece o işyerinde aldığı işte çalıştırmalıdır.  4- Kamusal yükümlülüklerden kaçınmak * Alt işverene verilen iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet veya işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş üretimine ilişkin bir iş olmalı, asıl işe bağımlı ve asıl iş sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından sürdüğü müddetçe devam eden bir iş olmalıdır.  kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da * Alt işveren, daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kimse ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek olmamalıdır. Ancak daha önce o işyerinde çalıştırılan işçinin bilahare tüzel kişi şirketin ya da adi ortaklığın hissedarı iradelerini gizlemeye yönelik işlemleri,  olması, alt işveren ilişkisi kurmasına engel teşkil etmez.  ihtiva eden sözleşme. Asıl iş;  a) İşletmenin ve işin gereği, b) Teknolojik sebeplerle sebeplerle uzmanlık gerektirmesi, gerektirmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde bölünerek alt işverene verilebilir.   Asıl işin bir bölümünde iş alan alt işveren, üstlendiği işi bölerek bir başka işverene veremez. emez.   2





Muvazaa’nın incelenmesi sonucu yapılacak işlemler;  

Asıl işveren - alt işveren ilişkisinin iş müfettişlerince incelenmesi incelenmesi sonucunda muvazaanın tespitine ilişkin gerekçeli müfettiş raporu ve tutulan tutanaklar Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce işverenlere tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren otuz işgünü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz üzerine görülecek olan dava basit yargılama usulüne göre dört ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi hâlinde Yargıtay altı ay içinde kesin olarak karar verir. Kamu idarelerince bu raporlara karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurulması zorunludur.  Rapora otuz iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaalı işlemin tespitini onamış ise tescil işlemi iptal edilir ve alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır. 

ANALIK İZNİ HAKKI 

Doğumdan önce 8 hafta /doğumdan sonra 8 hafta çalıştırılmaması esas toplam 16 hafta Çoğul gebelikte doğumdan önce 8+2 hafta  Doktor raporu olursa doğumdan önceki üç haftaya kadar  işyerinde çalışabilir.  Erken doğum /iznin kullanılamaması doğum sonrası sürelere ekleme yapılır.   Annenin ölümüizni baba kullanır.  3 yaşını doldurmamış çocuk evlat alınırsa çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta  ÇALIŞMA SÜRESİNİN YARISI KADAR ÜCRETSİZ İZİN HAKKI  60 gün  Çoğul doğum varsa  Analık izninin bitiminden itibaren/ 3 yaşını seafoodplus.infoğum  +30 gün  doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya seafoodplus.infoğum  gün  erkek işçilere istekleri hâlinde  Sonraki doğumlar  gün  Engelli doğum  gün  Ücretsiz izinden yararlanan kadın işçiye, bir yaşından küçük çocuğunu emzirmesi için günde toplam 1,5 saat olan süt izni uygulanmaz. uygulanmaz.  Kadın işçiye, analık izninin bitiminden itibaren isteği hâlinde 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.  Kısmi süreli çalışma talebinin işverence karşılanması  ;  Kısmi süreli çalışma talebinin şartları ; (1)Usulüne uygun olarak yapılan kısmi süreli Ebeveynlerden birinin çalışmaması hâlinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz.  Ancak, çalışma talebi, bildirim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde işveren tarafından karşılanır.  (2) İşveren; işçiye, talebin karşılandığını yazılı

ebeveynlerden birinin çalışma şartı;  a) Ebeveynlerden birinin sürekli bakım ve tedavisini gerektiren bir hastalığının olması ve bu hastalığın tam teşekküllü hastane ya da üniversite hastanesinden alınacak doktor raporuyla

olarak bildirir.

(3) İşveren tarafından süresi içinde işçinin talep dilekçesine cevap verilmemesi hâlinde, talep işçinin dilekçesinde belirtilen tarihte veya bu tarihi takip eden ilk iş gününde geçerlilik kazanır.  (4) İşçinin belirtilen tarihte iş edimini sunmaya başlaması başlaması kaydıyla kısmi süreli çalışma talebi geçerli fesih nedeni sayılmaz.

belgelendirilmesi, b) Velayetin mahkemece eşlerden birine

verilmesi hâlinde çocuğun velayetine sahip ebeveynin talepte bulunması,  c) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğun münferiden evlat edinilmesi,hâllerinde aranmaz.

3





Kısmi süreli çalışma yapılabilecek işler  ; (1) Özel sağlık kuruluşlarında ilgili mevzuat uyarınca mesul müdür, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı çalışması öngörülenler tarafından yerine getirilen işlerde,  (2) Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar hâlinde işçi

Tam süreli çalışmaya geçiş; (1)Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı

çalıştırılarak yürütülen sanayiden sayılan işlerde,  (3) Nitelikleri dolayısıyla bir yıldan az süren mevsimlik, kampanya veya taahhüt işlerinde,   (4) İş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde,işverenin uygun bulması hâlinde yapılabilir.

süreli çalışmaya başlaması hâlinde yerine alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer.  (4) Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin iş sözleşmesini feshetmesi hâlinde, yerine alınan işçinin iş sözleşmesi yazılı onayı olması koşuluyla fesih tarihinden itibaren belirsiz ve tam süreli sözleşmeye dönüşür. 

çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam süreli çalışmaya dönebilir.  (2) Tam süreli çalışmaya geri dönmek isteyen ay önce yazılı olarak talebini işçi, işverene en az bir ay  bildirir.

(3) Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam

ASANSÖR PERİYODİK KONTROL YÖNETMELİĞİ  Belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yatayla yatay la 15 dereceden fazla açı yapan kılavuzlar kıl avuzlar boyunca  hareket Asansör: eden bir taşıyıcısı olan kaldırma tertibatını veya sabit bir seyir yolu üzerinde esnek olmayan kılavuzlar üzerinde olmasa da hareket eden kaldırma tertibatı ifade eder.  eder.   İdari tedbirler  *Akreditasyonu TÜRKAK tarafından askıya alınan A tipi muayene kuruluşu tarafından 60  gün içerisinde gerekli

önlemler alınmamış olması ve dolayısıyla A tipi muayene kuruluşunun sahip olduğu akreditasyonuna ilişkin askı halinin sürmesi durumunda, A tipi muayene kuruluşunun yetkisi Bakanlık tarafından iptal edilir.  * Yetkilendirmeyi takip eden üç yıl içerisinde yetkisi Bakanlık tarafından iki defa iptal edilen A tipi muayene kuruluşunun yapacağı yetkilendirme başvurusu, ikinci iptal kararının alındığı tarih itibarıyla en az iki yıl boyunca kabul edilmez.

Periyodik kontrol dönemi ve yaptırma sorumluluğu 

defa,, Bakanlık tarafından (1) Binada/yapıda sürekli olarak kullanılan asansörün periyodik kontrolü, yılda en az bir defa yetkilendirilen ve ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluşuna yaptırılır.   (2) Piyasaya arz edilen asansörün ilk periyodik kontrolü tescil aşamasından önce, asansör yaptırıcısının müracaatı müracaatı üzerine en geç 15 gün içerisinde A tipi muayene kuruluşu tarafından yapılır. İlk periyodik kontrolün yaptırılmasına ve ücretinin ödenmesine dair sorumluluk, asansör yaptırıcısındadır.  (3) Periyodik kontrolün yaptırılmasına dair yükümlülük ilgili il gili idare ve bina sorumlusuna aittir.  PERİYODİK KONTROL SONUÇLARININ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DEĞERLENDİRİLMESİ  Kusursuz Uygun , güvenli  YEŞİL  MAVİ 

Hafif kusurlu

Bina Sorumlusu 

Uygunsuzlukların bir sonraki periyodik kontrole kadar giderilmesi

Ugunsuzlukların en fazla  gün içerisinde giderilmesi  En fazla 60 gün içerisinde güvenli hale getirilmesi  Güvensiz  Mühür bozma tutanağı bir defaya mahsus düzenlenir ve bu tutanakta öngörülen düzeltme süresi 45 işgününden SARI KIRMIZI

Kusurlu

fazla olamaz.

4





Muayene personeli

*A tipi muayene kuruluşu yetki süresi içerisinde en az bir teknik yöneticiyi ve en az beş muayene elemanından oluşan personeli tam zamanlı olarak istihdam eder. A tipi muayene kuruluşu iş sözleşmesi feshedilen personelin yerine, söz konusu sözleşmenin feshedildiği tarih itibarıyla yirmi işgünü içerisinde yeni personeli tam zamanlı olarak istihdam etmek zorundadır.  *Teknik yöneticinin, makina veya elektrik veya elektronik veya elektrik-elektronik veya elektronik ve haberleşme veya mekatronik alanlarında mühendislik/teknoloji fakültelerinin birinde yükseköğrenimini tamamlamış tamamlamış olması, konu ile ilgili olarak en az üç yıllık muayene ve/veya sektör tecrübesinin bulunması ve tam zamanlı olarak istihdam edilmesi gerekir.

*Muayene elemanının makina veya elektrik veya elektronik veya elektrik -elektronik veya elektronik ve haberleşme veya mekatronik alanlarında mühendislik/teknoloji fakültelerinden birinde yükseköğrenimini tamamlamış olması gerekir. İlk kez muayene elemanı olarak görevlendirilecek olan adayın en az adet asansörün periyodik kontrolüne katılım şartını sağlaması zorunludur.  * Muayene elemanının ilgili meslek odaları veya bu kapsamda TS EN ISO/IEC standardına göre akredite olan personel belgelendirme kuruluşlarınca belgelendirilmesi zorunludur. Söz konusu belge beş yılda bir yenilenir.  * A tipi muayene kuruluşu genel müdür, genel müdür yardımcısı ve yönetim kurulu üyelerini, teknik yönetici ve/veya muayene elemanı olarak görevlendiremez. görevlendiremez.  Kontrol sayısı  * Muayene elemanı, bir tam gün içerisinde en fazla beş adet asansörün periyodik kontrolünü yapar.  * Muayene elemanı, bir tam gün içerisinde en fazla on adet asansörün takip kontrolünü yapar.  * Muayene elemanı, bir tam gün içerisinde en fazla iki adet asansörün tescil öncesi ilk periyodik kontrolünü yapar. Söz konusu muayene elemanına ilave periyodik kontrol ve/veya takip kontrolü yaptırılamaz.  Kontrol Teçhizatı  a) Lüksmetre,  b) Takometre, c) Pensampermetre/Pensmultimetre, Pensampermetre/Pensmultimetre, ç) Kuvvet ölçer,  d) Şeritmetre,  e) Kumpas, f) Üçgen anahtar, 

g) Alçak gerilim dedektörü ve el feneri,  ğ) Kişisel koruyucu donanımlar,  h) Küresel yer belirleme sistemine uyumlu ve Bakanlık web servislerine veri gönderebilecek özellikte tablet veya benzeri mobil elektronik cihaz.

Kontrol raporu

(1) Rapor, periyodik kontrolün tamamlandığı tarihte muayene elemanı tarafından tanzim edilir ve aynı tarihte teknik yönetici onayına sunulur.  (2) Rapor, elektronik ortamda online olarak oluşturulur. (3) Rapor, periyodik kontrol tarihini takip eden en geç üç işgünü içerisinde sorumlu teknik yönetici tarafından onaylanır.  (4) Güvensiz veya kusurlu olarak tanımlanan asansöre ait rapor; onaylandığı   tarihi takip eden işgününde ilgili idareye, asansör monte edene veya onun yetkili servisine ve bina sorumlusuna A tipi muayene kuruluşunca iletilir.   (5) Hafif kusurlu veya kusursuz olarak tanımlanan asansöre ait rapor, onaylandığı tarihten itibaren en geç   üç işgünü içerisinde asansör monte edene veya onun yetkili servisine ve bina sorumlusuna A tipi muayene kuruluşunca iletilir.  (6) Bina sorumlusunun atanmadığı veya atanamadığı durumlarda rapor bütün kat maliklerine veya kat malikinin/maliklerinin malikinin/malikl erinin bağlı bulunduğu muhtarlığa A tipi muayene kuruluşunca iletilir.  (7) Rapor, A tipi muayene kuruluşu tarafından posta, elektronik posta, elden teslim veya kısa mesaj ile bilgilendirmek suretiyle kendi internet sitesinden ilgili taraflara erişim sağlanarak sağlanarak iletilir. İletime dair bütün bilgiler Bakanlığa ispatlanmak ispatlanmak üzere dokümante edilir ve en kimlik az iki yıl saklanır.    Asansör numarası 5





*Periyodik kontrole tabi tutulacak olan her asansör için bir defaya mahsus asansör kimlik numarası periyodik kontrol aşamasından önce A tipi muayene kuruluşunca oluşturulur.  * Etiket; 85x50 mm boyutlarında, asansör kimlik numarasını oluşturan rakamlar ise Arial yazı tipinde, 28 karakter boyutunda, gri zemin üzerine siyah renkli yazılarak hazırlanır ve asansörün periyodik kontrolünde,   asansör kabininin içerisinde kumanda butonu hizasında kabin tabanından en az cm yüksekliğe kolayca sökülemeyecek şekilde A tipi muayene kuruluşunca iliştirilir. Kabin kumanda panelinde asansör kimlik numarasının bulunması durumunda ayrıca etiket iliştirilmez. Bilgi etiketi

* Kırmızı renkli bilgi etiketi, güvensiz asansöre iliştirilir.  * Sarı renkli bilgi etiketi, kusurlu asansöre iliştirilir.   * Mavi renkli bilgi etiketi, hafif kusurlu asansöre iliştirilir.  * Yeşil renkli bilgi etiketi, uygun asansöre iliştirilir.  TAKİP KONTROLÜ  Takip kontrolü periyodik kontrol raporunun ilgili idareye, bina sorumlusuna ve asansör monte edene veya onun yetkili servisine iletildiği tarihten itibaren  KIRMIZI Güvensiz  A tipi muayene kuruluşunca  60 gün sonra  SARI Kusurlu gün sonra  GÜVENSİZ VEYA KUSURLU OLDUĞU TESPİT EDİLEN ASANSÖRLERİN BİLDİRİMİ  (1) Güvensizlikten dolayı kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörün kullandırılmaması ve altmış gün içerisinde güvenli hale getirilmesinin sağlanmasına dair bilgi, ilgili idare adına bina sorumlusuna A tipi muayene kuruluşunca iletilir.  (2) Kusurlu olarak tanımlanan ve sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörün yüz yirmi gün içerisinde güvenli hale getirilmesinin sağlanmasına dair bilgi, ilgili idare adına bina sorumlusuna A tipi muayene kuruluşunca iletilir.  (3) Kırmızı veya sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörde, tespit edilen uygunsuzlukların verilen süre sonunda giderilmediğinin takip kontrolünde belirlenmesi durumunda, asansörün ana besleme sisteminden elektriğinin kesilerek mühürlenmesi yoluyla hizmetten men edilmesini sağlamak sağlamak üzere ilgili idareye gerekli bilgi A tipi muayene kuruluşunca iletilir.  BİNA SORUMLUSUNUN YÜKÜMLÜLÜĞÜ  (1) Bina sorumlusu, asansörün güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere yılda en az bir defa periyodik kontrolünü yaptırır.  (2) Bina sorumlusu, engellilerin erişilebilirliği için asansörün asansörün sürekli olarak güvenli kullanımını sağlar.   ASANSÖR İŞLETME VE BAKIM YÖNETMELİĞİ  Asansörün tescili  Asansör monte eden, tescil işlemi için aşağıda belirtilen belgelerin bir sureti ile birlikte ilgili idareye başvurur:  a) Sanayi sicil belgesi.

b) Onaylanmış kuruluşça düzenlenen uygunluk belgesi veya raporu.  c) AB uygunluk beyanı.  ç) Garanti belgesi. d) AB uygunluk beyanı ve garanti belgesini imzalayan yetkiliye ait imza sirküleri.  e) TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi.

f) Montaj işçiliği bedeli de dâhil olmak üzere her bir birim asansör bedelini içerecek şekilde asansör yaptırıcısına kesilen fatura.

g) Tescil öncesi ilk periyodik kontrol raporu. 

Bu Yönetmeliğe göre bakım; 

BAKIMIN KAPSAMI

Bu Yönetmeliğe göre bakım;  6





a) Yağlama ve temizlemeyi,  c) Kurtarma çalışmalarını,  ç) Ayarlama işlemlerini,  d) Kullanıma veya yıpranmaya bağlı olarak meydana gelebilen bileşen onarımını veya değişimini, 

a) Asansörün yerinin değiştirilmesini,  b) Tahrik ünitesi, askı sistemi, taşıyıcı/kabin, durak kapısı ve/veya asansör güvenlik aksamlarının değişimini,  c) Asansör kumanda sisteminde yapılan değişiklikleri,  ç) İtfaiye tarafından yapılan kurtarma çalışmalarını,  d) Asansör kuyusunun dış bölümlerinin temizlenmesini, temizlenmesini,  e) Taşıyıcı/kabin iç kısmının temizlenmesini, 

KAPSAR.

KAPSAMAZ.

b) Kontrolleri,

BAKIMLA İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR  *Bina sorumlusu bakım föylerini asansörün makina veya makara dairesinde veya binaya/yapıya ait yönetim bürosunda kalıcı olarak muhafaza eder.  * Bina sorumlusu asansör monte eden veya onun yetkili servisi vasıtasıyla asansörün güvenli hale getirilmesini sağlamakla yükümlüdür.  * Asansör monte eden veya onun yetkili servisi, asansörde yapılan aksam ve parça değişiklikleri ile bildirilen kazaları asansör kayıt defterine işler.  * Bakım sözleşmesi yapıldıktan sonra asansör monte eden veya onun yetkili servisi, binadaki/yapıdaki asansör sayısı dikkate alınarak bina sorumlusunun belirleyeceği sayıda kişiye acil durumlarda kurtarma çalışması konusunda yılda en az bir defa eğitim verir.  * Asansör monte eden, piyasaya arz ettiği her tip ve özellikteki asansör için yedek aksam ve parçayı en az üç yıl süreyle temin etmekle yükümlüdür.  * Periyodik kontrol neticesinde güvensiz olarak tanımlanan ve kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen asansöre; kusurlu, hafif kusurlu veya kusursuz hale getirilinceye kadar bakım hizmeti sunulamaz. Güvensiz olma durumundan, kusurlu duruma geçen ve periyodik kontrol tarihi başlangıç kabul edilerek gün içerisinde hafif kusurlu veya kusursuz hale getirilmeyen asansöre de söz konusu sürenin sona erdiği zaman itibarıyla bakım hizmeti sunulamaz.

* Asansör monte eden tarafından piyasaya arz edilen her asansör, piyasaya arz edildiği tarih itibarıyla en az üç yıl süre ile garanti edilir. * Garanti süresi boyunca, o asansörü piyasaya arz eden asansör monte eden veya onun yetkili servisi tarafından asansörde değiştirilecek değiştirilecek olan aksam veya parça, söz konusu değişimin yapıldığı tarih itibarıyla en az iki yıl süre ile garanti edilir.

YETKİLİ SERVİS İLE İLGİLİ ŞARTLAR  * Asansör monte eden kendi bünyesinde en az bir merkez servisini kurmak zorundadır.  * Yetkili servis sözleşmesi noter huzurunda yapılır ve iki yılda bir yenilenir.  * Yetkili servis merkezinin veya bölgesinin bünyesinde, en az bir servis teknik sorumlusunun, sorumlusunun, en az iki teknik bakım ve onarım personelinin ve en az bir idari personelin tam zamanlı olarak istihdam edilmesi z orunludur. BİNA SORUMLUSUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  (1) Bina sorumlusu, asansörün güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere bakımını yaptırmaktan ve bakım ücretinin ödenmesinden sorumludur.  (2) Bina sorumlusu, engellilerin erişilebilirliği için asansörün asansörün güvenli bir şekilde sürekli olarak çalıştırılmasını sağlar. Kamuya açık alanlarla ilgili olarak birinci cümlede belirtilen konuya ilişkin şikâyetler ilgisi nedeniyle Valilik bünyesinde bulunan erişilebilirlik izleme ve denetleme komisyonuna, konutlarla/meskenlerle ilgili şikâyetler ise konutun/meskenin konutun/meske nin bağlı bulunduğu ilgili idaresine iletilir.  (3) Bina sorumlusu, asansörle ilgili herhangi bir tehlikeli durumu bakım sözleşmesi imzalanan asansör monte eden veya onun yetkili servisine iletir ve söz konusu asansöre, asansö asansörr monte eden veya onun yetkili servisi tarafından müdahale edilene kadar gerekli güvenlik tedbirini alır. 

7





ASBEST TÜRLERİ 

HASTALIKLAR

Aktinolit

*Asbestoz

Antofilit

*Mezotelyoma

Grünerin(Amosit)  Krizotil

*Akciğer Kanseri *Mide- bağırsak

Krosidolit

Kanseri

Tremolit

lif/cm³  ÖLÇÜMÜ Lif sayımı, faz-kontrast mikroskobu Havadaki asbestin ölçülmesinde, uzunluğu 5 mikrondan daha büyük, eni 3 mikrondan daha küçük ve boyu eninin 3 katından büyük olan lifler hesaba katılır.  İşyeri hekimi, akciğer radyografilerini radyografilerini uygun sürelerle sürelerle tekrarlar, bu süre 2 yılı aşamaz. 

TWA

İşyeri hekimi, iş sağlığındaki gelişmeleri göz önüne alarak balgam sitoloji testi, bilgisayarlı tomografi, tomodansitometri tomodansitometri gibi daha ileri tetkikler isteyebilir.

Kayıtlar en az 40 yıl süreyle saklanır.  Asbest söküm uzmanlarının eğitimi İSGÜM tarafından yürütülür.  İSGÜM tarafından yapılan Asbest söküm uzmanı eğitimlerinde sınıf mevcudu 25 kişiden fazla, 10 kişiden az olamaz. Adaylar, günde 6 saat olmak üzere beş günlük toplam 30 saatlik yüz yüze yapılan eğitime katılırlar.  Asbest söküm uzmanı, her 5 yılın bitiminde İSGÜM tarafından düzenlenecek 1 günlük (6 saatlik) yenileme eğitimine katılır ve belgesi vize edilir.  Asbest söküm çalışanları, eğitimleri düzenleyen kurum ve kuruluşlar tarafından verilen 6 saatlik eğitime katılırlar.  Asbest C Grubundadır yani Pnömokonyozlar Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıklar. Asbestin yükümlülük süresi 10 yıldır.  *Asbest kullanan işyerinin kapanması halinde kayıtlar Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne teslim edilir.

Bildirimde aşağıdaki hususlar yer alır;  1) İşyerinin ticari unvanı ve adresi,

2) Sökümü yapılacak asbestin türü ve miktarı,  3) Yapılacak işler ve işlemler, i şlemler,  4) Çalışan sayısı,  5) İşe başlama tarihi ve işin tahmini süresi,  6) Asbest söküm uzmanı belgesi,  7) Asbest söküm çalışanı belgesi.  

BİLDİRİM VE İŞ PLANI  İş planında, çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için yapılan risk değerlendirmesi çerçevesinde işyerinde alınacak önlemler belirtilir. Bu planda özellikle;  a) İşin çeşidi ve tahmini süresi,  b) İşin yürütüleceği yer,  c) Asbest ve/veya asbest içeren malzemelerin uzaklaştırılmasında kullanılacak metot,  ç) Asbest sökümü ve uzaklaştırılması işleminde kullanılacak ekipmanın özellikleri,  d) İşi yapanların korunmaları ve arındırılmaları,  e) İşlem sırasında ortamda veya yakınında bulunan diğer kişilerin korunması,  f) Asbest ve/veya asbestli malzemelerin yerinde kalmasının daha büyük bir risk oluşturmadığı haller dışında, yıkıma başlanmadan önce bina ve tesislerden bu malzemelerin uzaklaştırılması uzaklaştırılması işlemlerine ilişkin hususlar yer alır. 

Asbest veya asbestli malzeme tozuna maruziyet riski bulunan çalışmalarda aşağıdaki önlemler alınır.  a) Asbest olduğu belirlenen çalışma alanlarında;  1) Gerekli işaretlemeler yapılır ve uyarı levhaları konulur.  2) Görevli olanlar dışındaki çalışanların girmesi önlenir.  3) Sigara içilmesi yasak olan alanlar belirlenir.  4) Yeme içme için ayrılan yerler, asbest tozu ile kirlenme riski bulunan yerlerin dışında seçilir.  b) Asbestle çalışılan işyerlerinde;  8





1) Çalışanlara koruyucu giysi, solunum cihazları gibi yapılan işe uygun kişisel koruyucu donanım verilir.  2) Kişisel koruyucu donanımlar işyeri dışına çıkarılmaz. Koruyucu giysiler işyerinde veya temizlik işlerinin yapıldığı yerlerde temizlenir ve işyerinden yalnızca y alnızca kapalı kaplar içerisinde çıkarılır.  3) Koruyucu giysiler ile çalışanların kendilerine ait giysileri ayrı ayrı yerlerde muhafaza edilir.   4) Çalışanlara uygun el ve yüz yıkama yerleri, tozlu işlerde ise i se duş imkanı sağlanır.  5) Kullanılan kişisel koruyucu donanımlar, özel olarak belirlenmiş yerlerde saklanır, her kullanımdan sonra kontrol edilip temizlenir, tamir ve bakımı yapılır.  bilgilendirilmesi lmesi Çalışanların ve/veya temsilcilerinin bilgilendiri a) Asbest ve/veya asbestli malzemeden yayılan tozun neden olabileceği sağlık riskleri,  b) Yönetmelikte belirtilen sınır değerler ve ortam havasında sürekli yapılması gereken ölçümler,  c) Sigara içilmemesi de dahil uyulması gereken hijyen kuralları,  ç) Kişisel koruyucu donanımların donanımların kullanımı ve alınacak önlemler,  d) Asbest maruziyetini en aza indirmek için tasarlanmış tasarlanmış özel önlemler. 

ASBESTİN GENEL ÖZELLİKLERİ             

 

 

 

Isıya dayanıklıdır.  Yüksek gerilme direncine sahiptir.    Isı ve elektrik karşı iletkenliği çok düşüktür.   Kimyasallara dayanıklıdır. Sürtünme ve aşınmaya karşı dayanıklıdır.  Çeşitli maddelerle birlikte kolay şekillenebilir. 

Mineral Lifler

lif/cm3 

TWA/ZAODÇapı ≤ µm, uzunluğu≥ 10 µm. olan lifler 

Taş yünü  Fırın Curuf

3 lif/cm3 

5 mg/m3 

yünü  Sentetik Cam

yünü  Askeri İşyerleri ile Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetimi, Teftişi ve Bu İşyerlerinde İşin Durdurulması Hakkında Yönetmelik  Askerî işyerleri: Millî Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı (Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı) ve İçişleri Bakanlığı (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı) tarafından doğrudan doğruya işletilen askerî işyerlerini,  Diğer askerî işyerleri: İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar ile Türkiye’de kurulan askerî işyerlerini, i şyerlerini,  Yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerleri:  tespit ve ilan edilen denetime tabi harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddeler üreten işyerlerinden askeri ve diğer askeri işyerlerinin dışındaki yerler 

9





* Askeri iş müfettişlerinde aranılacak nitelikler ile müfettişliğe giriş sınavları ve müfettişlerin çalışma usul ve esasları Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. * Askerî işyerlerinin çalışma hayatına ilişkin denetim ve teftişi askerî iş müfettişleri tarafından yapılır. Askerî iş müfettişleri tarafından yapılan denetim ve teftişler, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın işyerlerinin denetim ve teftişi ile ilgili hükümlerine göre yürütülür.  * Askerî iş müfettişlerinin işin durdurulması kararları dâhil her türlü denetim ve teftiş raporlarının işyerlerine tebliği, ilgililere duyurulması ile uygulanması ve izlenmesi işleri Millî Savunma Bakanlığınca yürütülür.  *Diğer askeri işyerleri ve Yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerlerinin denetim ve teftişi Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığı iş müfettişlerince yapılır. Bu müfettişlere Millî Savunma Bakanlığınca söz konusu askerî işyerlerinin teftişi için özel kimlik kartı verilir. Özel kimlik kartı verilenler, teftişe başlamadan önce özel kimlik kartlarını işveren vekiline göstermek zorundadır. Teftiş yetkileri her ne sebeple olursa olsun sona eren iş müfettişlerinin özel kimlik kartları Aile, Çalışma ve  Sosyal Hizmet Bakanlığınca Millî Savunma Bakanlığına iade edilir.  İŞİN DURDURULMASI DURDURULMASI  *Askeri işyerlerinde işin bir bölümünü veya tamamını durdurma kararı vermeye yetkili heyet iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftişe yetkili askerî iş müfettişlerinden oluşturulur.  * Diğer askerî işyerleri ile yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen işyerlerinde işin durdurulmasında ise işin bir bölümünü veya tamamını durdurma kararı vermeye yetkili heyet üyelerinden biri iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftişe yetkili askerî iş müfettişleri arasından seçilir. 

BALIKÇI GEMİLERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 

Denizde çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyen veya etkileyebilecek herhangi bir olayın meydana geldiği Kurumunave ve olayın meydana geldiği durumlarda, bu olayı ayrıntılı olarak bir rapor halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna mahallin bağlı bulunduğu liman başkanlığına  bildirir. Olay, gemi jurnaline yazılır, jurnal tutma mecburiyeti olmayan gemilerde ise raporun bir örneği saklanır.  Gemilerdeki çalışanları veya çalışan temsilcileri gemilerde alınacak sağlık ve güvenlikle ilgili tüm önlemler hakkında yazılı ve sözlü olarak bilgilendirilir.   Limanda veya denizde ayda bir kez, hayat kurtarma tatbikatı yapılır.  Çalışanların eğitimi;  Eğitim, özellikle yangınla mücadele, can kurtarma ekipmanının kullanılması, balık avlama ve çekme ekipmanının kullanılması ve el işaretleri dâhil çeşitli işaretlerin kullanılması hususlarını kapsar.  Acil durum elektrik güç kaynağı, açık gemiler hariç, makine dairesinin dışına konulur ve herhangi bir yangın veya ana elektrik ekipmanının çalışmadığ ı diğer durumlarda, aşağıdaki sistemlerin en az üç saat süreyle aynı anda   çalışmasını sağlayabilecek sağlayabilecekçalışmadığı şekilde düzenlenir. - Dahili haberleşme sistemi, yangın dedektörleri ve acil durum sinyalleri, - Seyir fenerleri ve acil durum aydınlatması, aydınlatması,  - Telsiz haberleşme ekipmanı,  - Varsa, acil durum elektrikli yangın pompası 

10





BASINÇLI KAPLAR  ÇELİK 

ALÜMİNYUM 

OC

 OC

Karbon 0,25

Alüminyum miktarı 99,5 

Kükürt ve fosfor 0,05 Çekme mukavemeti N/mm² 

Gerilme direnci en çok N/mm2 

Et kalınlığı 2 mm 

Et kalınlığı 3 mm 

Et kalınlığı, kapların ortam sıcaklığında, azamî çalışma basıncının en az 5 katı basınca dayanabilecek şekilde  

BASİT BASINÇLI KAPLAR YÖNETMELİĞİ  Bu Yönetmelik, aşağıdaki özelliklere sahip seri olarak imal edilen basit basınçlı kapları (bundan sonra “kap” “ kap” olarak anılacaktır) kapsar:  a) Kaynaklı, 0,5 bar’dan daha yüksek iç basınca tabi tutulması amaçlanan, hava ve azot gazı içeren  ve yakma amacı dışında kullanılan kaplar.  b) Alaşımsız çelikten veya alaşımsız alüminyumdan veya yaşlandıkça sertleşmeyen alüminyum alaşımından yapılmış olan, basınç altında kabın direncine katkıda bulunan parçalar ve donanımlar.  c) Dışa doğru bombeleşerek kapatılmış, dairesel kesitli ve/veya düz uçları silindirik olan kısımla aynı eksen etrafında dönen silindirik bölümden veya iki bombeli ucu aynı eksen etrafında dönen bir silindirik bölümün herhangi birinden yapılan kap.  ç) Kabın azami çalışma basıncı 30 bar’dan fazla ve bu basınç ile kabın kapasitesi (PS x V’nin çarpımı) bar × litreden fazla olmayan kaplar.  d) Asgari çalışma sıcaklığı –50°C’den düşük; azami çalışma sıcaklığı ise çelik iiçin çin °C’den, alüminyum veya alüminyum alaşımlı kaplar için °C’den fazla olmayan kaplar.   (2) Bu Yönetmelik,  a) Arıza durumunda radyoaktif yayılıma neden olabilecek, özellikle nükleer amaçlı kullanım için tasarlanmış basınçlı kapları,  b) Özellikle gemi ve uçakların çalıştırılması çalıştırılması veya içine yerleştirilmesi amacına yönelik basınçlı kapları,  c) Yangın söndürücüleri,  KAPSAMAZ. 

11





BASINÇLI EKİPMAN TASARIMI 

GÜVENLİ KURULUM, İŞLETME VEYA KULLANIM, BAKIM VE PERİYODİK MUAYENESİ İÇİN GEREKLİ BİLGİLER  - İç/dış basınç.  - Basınçlı ekipmanın litre cinsinden hacmi V.  - Çevre ve işletme sıcaklığı.  - Boru donanımı donanımı için standart çapı, çapı, DN.  - İşletme ve  test koşullarında statik basınç ve - Bar cinsinden uygulanan test basıncı PT ve tarihi.  içeriğin kütlesi.  - Güvenlik aletinin ayar basıncı, basıncı, bar olarak. olarak.  - Trafik, rüzgâr ve deprem yükü.  - Basınçlı ekipmanın çıkış gücü kW. -Taşıma, bağlantılar, boru donanımı ve benzeri - Uygulanan gerilim V (volt). gibi durumlardan kaynaklanab - Amaçlanan kullanımı.  kaynaklanabilen ilen karşı kuvvetler ve momentleri. - Dolum oranı kg/L.  - Korozyon ve aşınma, yorulma ve benzeri.   - Kg olarak maksimum doldurma kütlesi.  - Kararsız olan akışkanların bileşiminin - Dara ağırlığı kg.  - Ürün grubu.  bozulması. *Kap aileleri: Bir kap grubu aynı tipteki modellerden KAP VERİ PLAKALARI  en fazla kaptan oluşur.  a) Azami çalışma basıncı (bar cinsinden PS).  *İç basınç, azami çalışma basıncını sürekli olarak b) Azami çalışma sıcaklığı (Tmax, °C cinsinden).  geçmemelidir. Ancak çalışma basıncı çok kısa c) Asgari çalışma sıcaklığı (Tmin, °C cinsinden).  sürelerle %10 oranında aşılabilir. ç) Kabın kapasitesi (V, L cinsinden).  *Basınçlı kapların imalatı sonrasında yapılacak basınç d) İmalatçının adı, tescilli ticari adı veya tescilli testleri Tasarım basıncının katına eşit bir basınçla ticari markası ve adresi.  hidrostatik test ya da pnömatik test uygulanır. e) Kabın tipi ve seri veya parti kimlik bilgileri. 

Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırılıp uzaklaştırılması Alevlenme sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklık  noktası  LPG: Sıvılaştırılmış petrol gazı LNG: sıvılaştırılmış doğal gaz  CNG: Sıkıştırılmış Doğal Gaz  Yanma Alevlenme noktasının birkaç derece üzerinde bir sıcaklıktır. Tutuşma sıcaklığı da denilmektedir. Noktası  Parlayıcı sıvıların hava ile yanıcı bir karışım meydana getiren buhar çıkardıkları, en düşük Parlama sıcaklıktır.  Noktası  Hızlı Yanma  Yanıcı maddelerin oksijenle reaksiyona girmeleri ve yanma noktasına kadar ısıtılmaları sonucu olan reaksiyondur. Bazı yanıcı maddeler gaz çıkarmadıkları halde yanarlar. Bu olaya Korlaşma denir. Gazı alınmış Kok ve Odun kömürü buna örnektir.  Yavaş Yanma  Maddenin yapısı gereği yanıcı buhar oluşturmadığı ve ortamdaki ısının yetersiz olduğu

Kendi Kendine Yanma

şartlarda maddenin oksijenle reaksiyonu, yani maddenin oksitlenmesi (yükseltgenmesi) olayıdır.  Yavaş yanmanın zaman içinde hızlı yanma olayına dönüşmesidir. Bitkisel kökenli maddelerin normal hava ısısında oksitlenmeye başlaması, oksitlenme neticesinde ortamdaki ısının yükselmesi ve yanma noktasına ulaştığında da kendi kendine yanması olayıdır. Kömür yığınlarının ya da kömür ocaklarının kendiliğinde yanmaları buna en iyi örnektir. 

12





YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER 

YANGINLAR  A SINIFI B SINIFI

Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi  yanıcı katı maddeler yangınını  Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler yangınını 

Öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu

Öncelikle kuru kimyevi karbondioksitli veya köpüklü 

tozlu,

C SINIFI

Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve Öncelikle kuru kimyevi tozlu veya

D SINIFI

hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını  Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum

karbondioksitli

ve Öncelikle kuru metal tozlu 

magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını 

Yangın kompartımanı  

Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölge.

Bina tehlike

Bina yüksekliği m’den fazla olan konut harici binalarda ve bina yüksekliği m’den fazla olan konut binalarında belirtilen yüksekliklerden daha yukarıda olan katlarında en çok üç kat bir yangın kompartımanı olarak düzenlenir.  1-Düşük tehlikeli yerler 2- Orta tehlikeli yerler 3- Yüksek tehlikeli yerler 

sınıflandırması   Kaçış kapsamına; a) Odayolları ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar,  b) Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,  c) Kat çıkışları,  ç) Zemin kata ulaşan merdivenler, d) Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar,   e) Son çıkış DÂHİLDİR.  Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilmez.  

KAÇIŞ YOLLARININ BELİRLENMESİ BELİRLENMESİ  1-Yapının kullanım sınıfı 2- Kullanıcı yükü 3- Kat alanı 4-Çıkışa kadar alınacak yol 5- Çıkışların kapasitesi  Kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen katlarda kaçış yollarının kapasite ve sayı bakımından en az yarısının korunmuş olması gerekir.  cm Toplam kullanıcı sayısı  50 ila kişi arasında  den az KAÇIŞ cm ila kişi arasında  olamaz. GENİŞLİĞİ  ve daha fazla ise cm Kaçış yolu  yapının mekânlarına hizmet veren koridor ve hol olarak cm kullanılıyorsa  cm Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği  Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir. Aksi belirtilmedikçe, 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli mekânlar ile 50 kişinin aşıldığı her mekânda en az 2 çıkış bulunması şarttır. Kişi sayısı kişiyi geçer ise en az 3 çıkış ve kişiyi geçer ise en az 4 çıkış bulunmak zorundadır.  Bina yüksekliği m’den fazla olan binalarda, bina dışında açık merdivenlere izin verilmez. 

13





KAÇIŞ

YOLU Kaçış yolu kapılarının en az temiz genişliği 80 cm’den ve yüksekliği cm’den az KAPILARI olamaz. Kaçış yolu kapılarında eşik olmaması gerekir. Dönel kapılar ile turnikeler, çıkış kapısı olarak kullanılamaz.  Yapı yüksekliği m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangın güvenlik holü olan ve basınçlandırılan en az 2 kaçış merdiveni yapılması şarttır.  LPG kullanılan kazan daireleri bodrum katta yapılamaz. Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.  Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’lık çok maksatlı kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ve büyük kazan dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulundurulur.  Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur.  Isıl kapasiteleri 50 kW kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşeme alanı m 2’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur.  Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven boşluğuna, mutfağa, banyoya ve yatak odasına konulamaz.  Kömürlük alanı m kömür yüksekliği esas alınarak hesaplanır.  Duman tahliye sisteminin binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 hava değişimi sağlaması gerekir.  ÇATILAR  *Çatı aralarında kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurulamaz.  *Isıtma, soğutma, haberleşme ve iletişim alıcı ve verici elektrikli cihazlarının çatı arasına yerleşti rilmesi gerektiği takdirde, elektrikli cihazlar için, yangına dayanıklı kab lo kullanılması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gibi, yangına karşı ilave tedbirler alınarak yetkili kişiler eliyle ilgili yönetmeliklere uygun elektrik   tesisatı çekilebilir. * Çatı giriş kapısı devamlı kapalı ve kilitli tutulur. Çatıya bina sahibi,   yöneticisi veya bina yetkilisinin izni ile çıkılabilir. Çatı araları periyodik olarak temizlenir. 

ASANSÖRLERİN ÖZELLİKLERİ  Asansör kuyusu ve makina dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malzemeden yapılır.  Aynı kuyu içinde 3’den fazla asansör kabini düzenlenemez.  Asansör kapısı, yangın merdiven yuvasına y uvasına açılamaz.   Asansörlerin, kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi gerekir. Yapı yüksekliğiyangın uyarısı m'denalındığında, daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır.  Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır.  ACİL a) Hastaneler ve huzur evlerinde ve eğitim amaçlı binalarda,  DURUM AYDINLATMASI b) Kullanıcı yükü 'den fazla olan bütün binalarda,  YAPILMASI c) Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda,  ŞART OLAN YERLER  ç) Penceresiz binalarda,  d) Otel, motel ve yatakhanelerde, y atakhanelerde, e) Yüksek tehlikeli yerlerde,  f) Yüksek binalarda. 

Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması sağlanması şarttır. Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü ’den fazla olduğu takdirde en az dakika olması gerekir . Herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılır. 

14





*Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması

gerekir. Kullanıcı yükünün ’den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çalışma süresinin en az dakika olması şarttır.  *Yönlendirme işaretleri, yerden cm ilâ cm yüksekliğe yerleştirilir.   *Yangın uyarı butonları, yer-den en az cm ve en fazla cm yüksekliğe yerleştirilir. * Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden y erden cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak şekilde yerleştirilir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır.  ANONS SİSTEMLERİ a) Binadaki yatak sayısı ’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,  KURULMASI MECBURİ b) Yapı inşaat alanı m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı kişiyi OLAN YERLER  aşan topluma açık binalarda, alışveriş merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,

c) Yapı yüksekliği m’yi geçen bütün binalarda.  Yapı yüksekliği m’nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman kontrol sistemi yapılması mecburidir. Basınçlandırma sistemi çalıştığı zaman, bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkının en az 50 Pa olması şarttır. Açık kapı durumu için basınç farkı en az 15 Pa olması gerekir.  Su deposu hacmi, düşük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehlike için 90 dakika esas alınarak bulunur.  HİDRANT SİSTEMİ  *Hidrant sistemi dizayn debisinin en az l/dak olması şarttır. Debi, binanın tehlike sınıfına göre artırılır. Hidrant çıkışında kPa basınç olması gerekir.  * Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde m, orta riskli bölgelerde m ve az riskli bölgelerde m alınır.   * Normal şartlarda hidrantlar, korunan binalardan ortalama ortalama 5 ilâ 15 m kadar uzağa yerleştirilir.  OTOMATİK YAĞMURLAMA SİSTEMİ KURULMASI MECBURİ OLAN YERLER  a) Yapı yüksekliği m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,  b) Yapı yüksekliği m’yi geçen konutlarda,  c) Alanlarının toplamı m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,  ç) Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı ’ü veya yatak sayısı ’ü geçen otelle rde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde misafirhanelerde ve yapı yüksekliği m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde,  d) Toplam alanı m2’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,  e) Toplam alanı m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan   yapılarda. Sistemde basınç düşürücü vana kullanılması hâlinde, her bir basınç düşürücü vananın önüne ve arkasına 1’er adet manometre konulur.

YANGIN TÜPLERİ  **Düşük tehlike sınıfında her m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir.  15





** Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur. ** 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.  ** Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yeri nde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır.  TEHLİKELİ MADDELERİN SINIFLARI  a) Patlayıcı maddeler,  b) Parlayıcı ve patlayıcı gazlar,  c) Yanıcı sıvılar,  ç) Yanıcı katı maddeler, d) Oksitleyici maddeler,

e) Zehirli ve iğrendirici maddeler,  f) Radyoaktif maddeler, g) Dağlayıcı maddeler, 

ğ) Diğer tehlikeli maddeler.  Basınçlı gazlar  Sıvılaştırılmış

Kritik sıcaklığı 10 ºC'ın altında olan gazlar  Kritik sıcaklığı 10 ºC'ın üzerinde olup mutlak buhar basınçları 50 ºC de kPa'ı aşan

gazlar

gazlar

BASINÇLI GAZ TÜPLERİNİN DEPOLANMASI  a) Dolu tüplerin sıcaklıkhükümlerine değişmelerine, güneş ışınlarına, radyasyon ısısına ve neme karşı korunması   bakımından ilgili standart uyulur. b) Dolu tüpler, işyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanır. Tüpler, yangına en az dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmaması yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.  c) Tüpler, içinde bulunan gazın özelliğine göre sınıflanarak depolanır ve boş tüpler ayrı bir yerde toplanır.  ç) Tüplerin depolandığı yerlerin, uygun havalandırma tertibatının ve yeteri kadar k adar kapısının bulunması gerekir. d) Yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandığı yerlerde ateş ve ateşli maddeler kullanma yasağı uygulanır.  e) Tüplerin depolandığı yerlere ikaz levhaları konulur.   LPG DEPOLANACAK BİNALAR a) Müstakil ve tek katlı olması,  b) Döşemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az dakika dayanıklı malzeme ile yapılması,  c) Çatısında hafif malzemeler kullanılması,  ç) Dış duvarlarında veya çatısında, her 3 m³ depo hacmi için en az m²'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanmış bir boşluk bırakılması,  d) Depo kapılarının yangına karşı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, şarttır.  TÜP DEPOLANAN YERLERDE HAVALANDIRMA FAN İLE YAPILIYORSA  a) Patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex–proof) malzeme kullanılmas kullanılması,ı,  b) Havalandırm Havalandırmaa debisinin döşemenin her bir m2’si için en az m3/dak olması,  c) Havalandırma çıkış ağzının diğer binalardan en az 3 m uzaklıkta bulunması,  ç) Havalandırma kanalının zeminden itibaren tespit edilmesi,  d) Kablo ve pano tesisatının kıvılcım güvenlikli olması şarttır.  * Tüpler, vanalarının üzerinde emniyet tıpası takılmış olarak ve dolu tüpler ise, vanalarının üzerinde ilk kullanım kapağı takılmış olarak depolanır.  * Boş tüpler tercihen açıkta depolanır. Bina içinde depolanacaklar ise, depolama miktarının hesaplanmasında hesaplanmasında dolu tüp gibi kabul edilir. 

16





*Depolarda ısıtma sadece merkezi sistem ile yapılır ve  ısı merkezi dışarıda olur. Tüp lerin kalorifer radyatörlerinden en az 2 m uzaklıkta bulundurulması gerekir.  * Özel olarak inşa edilmiş LPG dağıtım   depolarında, tüplere doldurulmuş durumda en çok kg gaz bulundurulabilir. Bu binaların okul ve cami gibi kamuya açık binaların arsa sınırından en az 25 m ve diğer binaların arsa sınırından en az 15 m uzaklıkta bulunması gerekir. LPG ve ticari propan tüpleri, birbiriyle karışmayacakk şekilde depolanır.  karışmayaca LPG PERAKENDE SATIŞ YERLERİ  *Perakende satış yerlerinde en çok kg LPG bulundurulabilir. LPG bayilerine ait özel depolar var ise, kg daha LPG bulundurulabilir. Perakende satış yerlerinin y erlerinin kapalı mahallerinde ticari propan tüpü bulundurulamaz.  * Perakende satış yerleri, tercihen tek katlı ahşap olmayan binalarda, bunun mümkün olmaması hâlinde, çok katlı ahşap olmayan binaların zemin katında bulunabilir. Perakende satış yerlerinin başka bir işyeri v eya mesken ile kapı veya pencere ile bağlantısının bulunmaması bulunmaması gerekir.  * LPG perakende satış yerleri, iş hanları, oteller, eğlence yerleri, pansiyonlar ve kahve -haneler gibi topluma açık yerler ile kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satış yerleri altında, üstünde ve bitişiğinde bulunamaz.  * Perakende satış yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine imkân verecek genişlikte çıkışı olmayan yerlerde tesis edilemez.  LPG İKMAL İSTASYONLARI * LPG ikmal istasyonlarındaki tanklar yeraltında tesis edilir.  * Tankın çevresi, tank dış cidarının en az 1 m uzağından itibaren en  az cm yükselikte tel örgü veya tel çit ile çevirilir.  * Tankların 3 m yakınında yanıcı madde bulundurulamaz ve bu uzaklıktaki kolay tutuşabilen kuru ot ve benzeri maddelerle gerekli mücadele yapılır.  * İstasyon sahası içerisinde, çapraz ve karşılıklı konumda, 2 adet spiral hortumlu yangın dolabı ve 1 adet sis lansı bulundurulması, bunlar için en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilmesi ve yangın dolaplarının kPa basıncı olan pompa ile su deposuna bağlanması bağlanması mecburidir. 

YANICI SIVILAR PARLAYICI SIVILAR

Parlama noktası °C ve daha yüksek olan sıvılardır .( Sınıf II, Sınıf IIIA, Sınıf IIIB) Parlama noktası °C’ın altında ve °C’daki buhar basıncı kPa’ı aşmayan sıvılar parlayıcı sıvılardır. (Sınıf I) 

  TEHLİKE BÖLGELERİNİN a) 0. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının devamlı surette veyaTANIMLARI uzun süre mevcut olduğu boru ve kap içleri gibi bölgelerdir.  b) 1. Bölge: Patlayıcı gaz -hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olduğu dolum borusu civarı ve armatürler gibi bölgelerdir.  c) 2. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olmadığı ve v e fakat olması hâlinde yalnız kısa bir süre için mevcut olduğu, tankların yakın çevresi gibi bölgelerdir. 

ACİL DURUM EKİPLERİ  Yapı yüksekliği m.’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı he r türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde ’den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.  a) Söndürme ekibi,  17





b) Kurtarma ekibi, c) Koruma ekibi,

ç) İlk yardım ekibi.  Ekipler, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er kişiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en az 2'şer kişiden oluşur. EKİPLERİN GÖREVLERİ  a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişleme sine mani olmak ve söndürmek,  b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak,  c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşa kargaşayı yı önlemek,  ç) İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak.  YAĞMURLAMA SİSTEMİ  a) Bina yüksekliği m’den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda,  b) Yapı yüksekliği m’yi geçen büro binalarında,  c) Toplam alanı m2’den fazla olan kapalı otoparklar ile 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,

ç) İkiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı ’ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde,  d) Birden fazla katlı ve toplam yapı inşaat alanı m2’nin üzerinde olan mağazalarda, alışveriş ve eğlence yerleri ile kongre ve toplantı salonları gibi yerlerde,  e) Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katlı binalardaki, kolay alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapalı 2

2

alanı, bodrum katlarda m ve diğer katlarda m ’den fazla olan depolarda. depolarda. 

BİYOLOJİK ETMENLER 

İnsanda hastalığa yol açma

Çalışanlar için tehlike

Topluma

Etkili

Bakanlığa

yayılma

korunma

bildirim 

riski 

riski 

ve tedavi

yöntemi

ihtimali Grup 1

Yok

-

-

-

Yapılmaz  

Grup 2

Var

Var(zarar)

Yok

Var

Grup 3 

Var(ağır) 

İşin başlamasın

Var(ciddi)

Var

Var

Grup 4 

Biyolojik etkenler

Var(ciddi)

Var(ciddi)

Var( yüksek) 

Yok

dan 30 gün önce yapılır.  

Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak

değiştirilmiş olanlar da dâhil mikroorganizmaları, hücre kültürlerini ve insan endoparazitleri

Hücre kültürü 

Patojenite İnvazyon 

Çok hücreli organizmalardan türetilmiş hücrelerin in–vitro olarak geliştirilmesi  Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel yapıda olmayan mikrobiyolojik varlık  Bir mikroorganizmanın hastalık oluşturma yeteneğinin derecesi   Enfeksiyöz bir ajanın hastalık oluşturabilme yeteneği  Bakteri, parazit, mantar veya v irüslerin konak hücrelere veya dokulara girişi ve vücutta

İnfektivite 

  yayılması Etkenin sağlam kişiye ulaşabilme ve dokulara yerleşip üreyebilme özelliği 

Mikroorganizma

Virülans 

18





BİYOLOJİK RİSK  - Üçgen şeklinde  - Sarı zemin üzerine siyah piktogram,

siyah çerçeve (sarı kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır)   *İşverenler, grup 3 ve/veya grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan çalışanların listesini, yapılan işin türünü,

mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, uygun bir şekilde tutar. Bu liste ve kayıtlar, maruziyet sona erdikten sonra en az 15 yıl  saklanır; ancak aşağıda belirtilen enfeksiyonlara neden olabilecek biyolojik etkenlere maruziyet söz konusu olduğunda, bu liste, bilinen son maruziyetten sonra en az 40 yıl boyunca saklanır:  a) Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik etkenlere maruziyet.  b) Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.

c) Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.

ç) Tedaviye rağmen uzun süreler boyunca tekrarlayan hastalıklarla sonuçla sonuçlanan nan biyolojik etkenlere maruziyet.  d) Uzun süreli ciddi hasar bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet. *İnsanda hastalığa yol açabilecek fakat asıl amaçları kültür veya onların konsantre halinde bulunmaları gibi biyolojik etkenlerle çalışmak olmayan, biyolojik etkenleri içerip içermediği belirsiz olan maddelerle yapılan laboratuvar çalışmalarında koruma düzeyi en az 2 olan önlemler uygulanır. *Bakanlıkça daha alt düzeydeki koruma önlemlerinin yeterli olduğu belirtilmedikçe, gerekli olduğu bilinen ya da şüphelenilen durumlarda koruma düzeyi 3 veya 4 olan önlemler uygulanır.  *Çalışanlar için ciddi sağlık riski oluşturabilecek, ancak kesin bir değerlendirme yapılamayan biyolojik etkenlerle çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerinde koruma düzeyi en az 3 olan önlemler alınır.  *İşveren, biyolojik etkenin ortama yayılmasına ve insanda ciddi enfeksiyona veya hastalığa sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olayı derhal Bakanlığa ve Sağlık Bakanlığına  bildirir. İşletmenin faaliyeti sona erdiğinde, biyolojik etkene maruz kalan çalışanların listesi ile tüm tıbbi kayıtlar  Çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne verilir.  HEPA (High EfficiencyParticulateAir) : Büyüklüğü 0,3 mikron olan aerosolları, maksimum 1,52 metre/dakika hava akım hızında, minimum % 99,97 oranında tutabilen özellikte kuru tip değiştirilebilir filtre. 

BİYOLOJİK ETKENLERE MARUZİYETİN OLABİLECEĞİ BAZI İŞLER LİSTESİ (Yönetmelik eki)  1-Gıda üretilen fabrikalarda çalışma.  2-Tarımda çalışma.  3-Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynaklı ürünlerle çalışma.  4-Sağlık hizmetlerinin verildiği yerlerde, karantina dahil morglarda çalışma.  5-Mikrobiyolojik teşhis laboratuvarları dışındaki klinik, veterinerlik ve teşhis laboratuva l aboratuvarlarındaki rlarındaki çalışma. 

19





6-Atıkları yok eden fabrikalarda çalışma. çalışma.  7-Kanalizasyon Kanalizasyon,, arıtma tesislerindeki çalışma. 

İnsanda yeni izole edilen ve henüz değerlendirilmemiş olan ve bu ekte yer almayan bütün virüslerin hastalığa neden olmadığı kanıtlanmadıkça en az Grup 2’de sınıflandırılmış sayılacaktır.  BİYOLOJİK GÖSTERGELER  Biyolojik etkenin alerjik veya toksik reaksiyonlara sebep olma ihtimalinin bulunduğunu, etkili aşısının olduğunu veya maruz kalan çalışanların isim listesinin 15 yıldan daha fazla tutulmasının tavsiye edildiği de gösterilmiştir. Bu göstergeler aşağıdaki harflerle ifade edilir. A: Olası alerjik etkileri olan.   D: Bu biyolojik etkene maruz kalan çalışanların listesinin bilinen son maruziyetten sonra 15 yıldan daha fazla saklanması gereken.  T: Toksin üretimi olan.  V: Etkili aşısı bulunan.  “spp.” ifadesi, insanda patojen olduğu bilinen diğer türleri belirtir. 

MESLEKSEL BAKTERİYEL ENFEKSİYON AJANLARI  MARUZ KALAN

MESLEKİ 

HASTALIK

AJAN

KORUNMA YOLLARI

Antraks

Bacillus

Bağışıklama 

(Şarbon) 

anthracis

Bruselloz

Brucella

(Malta

abortus,

humması) 

B. suis,

KAYNAK

MESLEKLER

Dokumacılar ( keçi yünü, yün Alınan yündeki  ya da post işleyiciler), toz (sporlar), kasaplar, keçi yünü ve  veterinerler, tarım çalışanları  postlar Paketleme ve kesimhane Kan, idrar, süt, çalışanları, çiftlik hayvanı salgılar, ve sığır, üreticileri, veterinerler ve domuz, koyun ve avcılar  geyik dokularından 

Kişisel hijyen, enfekte  hayvanlarınserolojik  olarak tanımlanması 

B. melitensis B. canis

Balıkçılar, kümes hayvancılığı hayvancılığı  Balık, kabuklu  deniz ürünleri,  çalışanları, veterinerler 

Tarımda alanda çalışanlar, kesimhane çalışanları, çiftçiler, kanalizasyon çalışanları, veterinerler, madenciler, balıkçılar 

Erizipeloid

Erysipelothrix

Kişisel hijyen, 

Rhusiopathiae

eldivenler

et ve kümes  hayvanları 

(insidiosa)

Evcil ya da yabanıl  Leptospiroz Hayvanların idrarı ya da dokuları veya kemirgen dışkısı,

Leptospira

Kişisel hijyen, botlar, 

interrogans

eldivenler; hayvan

aşılaması; kontamine  su gereçlerinin saptanması, 

kontamine su.

doksisiklinprofilaksisi

Avcılar, tuzak kuranlar 

Enfekte yarasaların  Veba pireleri,

Yersiniapestis 

Bağışıklama 

Clostridium

Bağışıklama 

sincaplar,

çayır köpekleri  İnşaat çalışanları,

Toprak, temiz

bahçıvanlar, 

olmayan

Tetanos

tetani

20





çiftçiler 

keskin bir nesne ile cilt

bütünlüğünün  bozulması  Hasta bakıcılar, laboratuvar  çalışanları, primat bakıcıları 

Tüberküloz 

Enfekte hastalardan ya

Mycobacterium

PPD deri testi pozitif

tuberculosis

olanlarda uygun

da diğer 

proflaksinin

primatlardan Francisella

başlanması   Kişisel hijyen, 

tularensis

eldivenler,

Avcılar, orman işçileri, çiftçiler, 

Enfekte

veterinerler

kan, doku, salgıları ya da ısırıkları ile 

hayvanlar

Tularemi

ya da artropodların 

bağışıklama ve böcek  kontrolü 

SINIFLANDIRILMIŞ MESLEKİ BİYOLOJİK ETKENLER LİSTESİ  VİRÜSLER 

BAKTERİLER 

PARAZİTLER 

Lassa Junin Sabia

 Actinomyces Bartonella Bordetella

 Angiostrongylus  Ascaris Babesia

Machupo Crimean –Congo Ebola Marburg Hepatitis C Hepatitis B Hypr Herpesviridae Paramyxoviridae  Poxviridae  Reoviridae  Togaviridae

Borrelia Brucella Campylabacter Chlamydia Clostridium Corynebacterium Legionella Leprae Tuberculosis Mycoplasma Nocardia Proteus Proteus Rickettsia

Brugia Capillaria Clonorchis Cryptosporidium Echinococcus Fasciola Hymenolepis Leishmania Mansonella Schistosoma Taenia Trypanosoma

MANTARLAR  Aspergillus Blastomycesdermatitidis Candida Cryptococcus Emmonsia Fonsecaea Histoplasma Madurella Scedosporium Trichophyton 

Salmonella Shigella Streptococcus Treponema Vibrio Yersinia 

BİYOLOJİK ETKENLER SINIFLANDIRMASI ( ÖNEMLİLERİ)  BAZI GRUP 2 ETKENLER

BAZI GRUP 3 ETKENLER

21

BAZI GRUP 4 ETKENLER





Lejyonella Leptospiroz (Weil) Salmonella Orf Difteri Kaba Kulak (mumps) Kızamık (Measles)  Herpesvirusvaricella –zoster

(çocuklarda suçiçeği yetişkinlerde herpes zoster hastalığına neden olur) 

Tüberküloz(verem)  Lassa virüsü  Guanarito virüsü  Cüzzam  Brusella Junin virüsü  Sabia virüsü Şarbon  Veba Machupo virüsü  Hepatit B Kırım kongo  Ebola virüsü Marburg virüsü  Variola virüsü  Kırım kongo  Ebola virüsü Marburg virüsü 

Latinceleri tarafımdan İSG SINAVLARINA HAZIRLIK PLATFORMU için Türkçe ’ye çevrilmiştir. 

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA SIK GÖRÜLEN ENFEKSİYONLAR  BAKTERİYEL VİRAL MANTAR seafoodplus.infolazmosis seafoodplus.infot B 1.Tüberküloz  seafoodplus.infoadis

seafoodplus.infookoksik menenjit

seafoodplus.info

seafoodplus.info efeksiyonları  seafoodplus.infoer Hastalığı 

seafoodplus.infolak seafoodplus.info Enfeksiyonu seafoodplus.infoçiçeği  7.Kızamık 

seafoodplus.infoi

seafoodplus.infoğmaca 

3.Kızamıkçık 

seafoodplus.infogalovirüs 

Türkiye’ de Mesleki Bulaşıcı hastalıklar  (MBH) GRUP 

RİSKLİ İŞLER 

HASTALIK 

Tünel, yeraltı maden işleri, killi-nemli torakta ve pirinç tarlalarında çalıma 

Ankiloştomiasis, 

D Helminthiasis 

Necatoriasis

D Tropik Hastalıklar 

Malarya, Amobiasis, Dank,Lepra

Bu hastalıklarla ilgili sağlık kuruluşları ve

D hayvanlardan insana buluşan hastalıklar 

Bruselloz , tetanoz , şarbon , salmonelloz, kuduz, tüberküloz 

Hayvan bakıcılığı, hayvan ürünleri ile ilgili işler, kasap, sakatat işleri, süt ve süt ürünleri işleme tesisleri 

D Meslek gereği

Viral hepatit, tüberküloz 

Sağlık kuruluşları ve laboratuvar çalışmaları 

enfeksiyon hastalıklarına özellikle maruz kişilerdeki enfeksiyon hastalıkları

ilgili laboratuvarlar

TÜRKİYE’DE SIK GÖRÜLEN MESLEKİ HASTALIKLAR  Hastalık 

SuBesin 

Hava 

Vektör   Temas  Vektör

Plasenta 

22

Türkiye’de En Sık  Sık 





Şarbon  Şarbon  Kuduz 

X 

X 

Bruselloz  Toksoplazmozis 

X  X 

X 

Psittakozis 

X 

X 

X 

Listeriozis 

X 

X  X 

X  X 

Ruam  Tularemi 

Dönek Humma  Humma  Leptospirozis  Veba  Dermatofitler  Salmonella  Hidatiidoz  Tetanoz   Tetanoz

? 

X  X  X 

X 

X 

X  X 

?  X 

Hasta hayvan tarafından ısırılma  ısırılma  Kaynamamış süt, taze beyaz peynir  peynir   Kedi dışkısı, plasenter  plasenter 

X 

Ev kuşlarından solunum yoluyla  yoluyla   Süt ve besin maddeleri  maddeleri   Direkt tenas ile deri ve mukozadan   Su kemiricileri, kene yoluyla   Kemiricilerden kene yoluyla 

X  X  X  X  X 

?  X 

Enfekte et ve deriye dokunma  

X 

Kontamine sularda yüzme, çıplak ayak  ayak  Fareden pire aracılığıyla  aracılığıyla  Doğrudan temas  temas  Kontamine etyumurtayı pişirmeden  pişirmeden   Et yiyen köpeğin enfekte dışkısı  dışkısı  Kirli gereçlerle yaralanma  yaralanma  

X  X  X 

MESLEKSEL VİRAL ENFEKSİYON AJANLARI  MARUZ KALAN MESLEKLER Virüs  laboratuvarı  çalışanları  Ağız cerrahları, diş hekimleri,  kan alma uzmanları, klinik   laboratuvar çalışanları, hasta bakım işinde çalışanlar  Kümes hayvancılığı  yapanlar,veterinerler,hayvan laboratuvarlarıçalışanları   Laboratuvar çalışanları, veterinerler, tuzak kuranlar,

avcılar, yaban hayatı veya tanımlanmamış hayvanlar ile çalışan kişiler  Sağlık bakımı  çalışanları  Sağlık bakımı  çalışanları 

MESLEKİ 

HASTALIK

AJAN

KORUNMA YOLLARI

Ensefalit

Arbovirus

Hepatit B

Hepatit B virüsü 

Biyogüvenlikuygulamalarına   uyma,bağışıklama,böcek   öldürücüler  Kişisel hijyen,  bağışıklanma  

Kümes  hayvanları 

Newcastle hastalığı 

Paramiksovirüs   Kişisel hijyen 

Yabanhayvanları 

Kuduz 

Kuduz virüsü 

İnsan  temasında  aşılama ve  belirli hayvan türlerinde aşılama (kedi,köpek) 

Rubella AIDS

Rubella virüsü 

Bağışıklama  

HIV

Evrensel korunma

KAYNAK Laboratuvar

Virüskültürleri,  Enfekteartropodlar

Enfekte insan kanı ve kan ürünleri  ile kaza sonucu temas

(kurt, rakun,yarasa,kokarca), ender olarakevcil hayvanlarda  Enfekte insanlar Enfeke insanların  vücut sıvıları 

önlemleri 

SAĞLIK PERSONELİNDE GÖRÜLEBİLEN BAŞLICA BULAŞICI HASTALIKLAR  VİRUSLARLA MEYDANA GELEN  GELEN  

BAKTERİLERLE MEYDANA GELEN  GELEN   23

DİĞER ETKENLERE BAĞLI  BAĞLI 



  Herpessimpleks 

Tüberküloz  Tüberküloz 

Mikoplazmaenfeksiyonu 

Hepatit B,C 

Salmonella enfeksiyonu 

Chlamydiapsittaci  

HIV 

Menengokokenfeksiyonu 

Coxiellaburnetii 

İnfluenza  İnfluenza  Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak  Kabakulak  Su çiçeği  çiçeği  Sitomegalovirus 

Şigellaenfeksiyonu  Şigellaenfeksiyonu  Difteri  Bordetellaenfeksiyonu 

TARIM VE HAYVANCILIK İŞLERİNDE ÇALIŞANLARDA ÇALIŞANLARDA BULAŞICI HASTALIKLAR  Hastalık   Şarbon  Tüberküloz   Brusellozis 

Belirtileri 

Kaynak  

Deride siyah püstül 

Enfekte koyun, inek ve ürünleri 

Öksürük, ateş, terleme  Ateş, terleme, eklem ağrısı 

Enfekte hayvan

Hasta koyun, keçi, 

Riskli işler  Çiftçi, kasap, veteriner  Çiftçi, kasap, veteriner  Besici, sütçü, veteriner

inek,

Salmonellozis 

Kedi sıyrığı  hastalığı   Kuduz 

Ateş, üşüme, ishal, baş   ağrısı  Ateş, deri lezyonu, lenf bezi   büyümesi  Baş ağrısı, ajitasyon, salya  

Kümes hayvanı, kedi,  köpek  Kedi, köpek  Kedi, köpek, tilki 

Veteriner, aşçı, mezbaha  işçisi  Veteriner, kediköpek sahibi  ve bakıcısı  Veteriner, çiftçi, hayvan  bakıcısı 

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI Ramak kala olay: Kuruluşta meydana gelen; insanı, kuruluşu veya çevreyi zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay  Risk:  Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma, çevre kirliliği ya da başka zararlı sonuçların meydana gelme ihtimali 24





Tehlike: Kuruluşta  var olan ya da dışarıdan gelebilecek; insanı, kuruluşu veya çevreyi etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli Tesis: Kuruluş içerisinde, tehlikeli maddelerin kullanıldığı, işlendiği, üretildiği veya depolandığı; teçhizat, yapılar, boru tesisatı, iş ekipmanları ile demiryolu rampa hatlarını, tersaneleri ve doldurma -boşaltma

rıhtımları, platformları, şamandıra sistemleri, yüzen veya sabit dalgakıranları, ambarları veya benzer yapıları da içeren teknik ünite  BİLDİRİMLER  İşletmeci;  a) Beyan edilen tehlikeli maddelerin miktarında kuruluşun seviyesini etkileyecek bir değişiklik olması,  b) Beyan edilen tehlikeli maddelerin niteliğinde bir değişiklik olması,  c) Beyan edilen tehlikeli maddelerin fiziki şeklinde ve/veya uygulanan proseslerde kuruluşun seviyesini etkileyecek bir değişiklik olması,  ç) Bildirim sistemi üzerinden verilen kuruluş bilgilerinde herhangi bir değişiklik olması,  d) Kuruluşun faaliyetine son vermesi, devredilmesi veya bu Yönetmeliğin kapsamı kapsamı dışına çıkması,  hallerinde otuz gün içerisinde bildirimini günceller.  BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZA FREKANSININ SINIR DEĞERİ  İşletmeci, büyük kazaya sebep olabilecek tehlikeli ekipmanlar için senaryo edilen her bir büyük endüstriyel kazanın meydana gelme frekans değerini 1x/yıl veya bundan daha küçük bir değere indirir.  BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKA BELGESİ  İşletmeci, büyük kaza önleme politika belgesini;  altı ay içerisinde, a) Faaliyet halindeki kuruluşlar için bumaddelerin maddenin yürürlüğe girmesini müteakiben b) Kuruluşun, bulundurduğu tehlikeli cinsi ve/veya miktarındaki değişiklik nedeniyle alt  seviyeli bir kuruluş haline gelmesi durumunda kapsama kapsama dâhil olduğu tarihi müteakiben bir yıl içerisinde,  c) Diğer durumlarda faaliyete geçmeden önce,  hazırlar ve kuruluşta muhafaza eder.  Güvenlik raporunun, büyük kaza önleme politika belgesinin ve büyük kaza senaryo dokümanının güncellenmesi   İşletmeci tarafından hazırlanan hazırlanan güvenlik raporu, büyük kaza önleme politika belgesi ve büyük kaza senaryo dokümanı;  a) Tehlikeli maddelerin niteliğinde, fiziki şeklinde veya depolama şeklinde değişiklik olması,  b) Tehlikeli maddelerin depolandığı veya kullanıldığı proseslerde değişiklikler olması,  c) Kuruluşta büyük endüstriyel kaza veya büyük endüstriyel kaza tanımı kapsamında ramak kala olay meydana gelmesi,

ç) Güvenlik yönetim sisteminde bir değişiklik yapılması,  herhangi bir değişiklik olması,  d) Bildirim sistemi üzerinden verilen kuruluş bilgilerinde durumlarında gözden geçirilir ve güncellenir.  DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI  *İşletmeci, üç yılı aşmayan aralıklarla dâhili acil durum planını gözden geçirir, gerektiğinde günceller, tatbik eder ve acil hizmet birimlerinin yeterli düzeyde tatbikata katılmasını sağlamak sağlamak için gerekli çalışmaları yapar.  Büyük endüstriyel kaza meydana gelmesi sonrasında işletmeci tarafından sağlanması gereken bilgiler  Valilik, çevre ve şehircilik il müdürlüğü, il afet ve acil durum müdürlüğü, bağlı bulunduğu belediye ve/veya büyükşehir itfaiye teşkilatına ve kuruluşun organize sanayi bölgesi veya endüstri bölgesi içinde yer alması durumunda bağlı bulunduğu bölge yönetimleri itfaiye teşkilatına, il sağlık müdürlüğünü ve kuruluş organize sanayi bölgesinde veya endüstri bölgesinde ise ilgili bölge yönetimlerini meydana gelen kazadan derhal haberdar eder ve bu kaza ile ilgili aşağıdaki bilgileri sağlar:  1) Kazanın oluşumu ve gelişim seyri.  2) İlgili tehlikeli maddeler ve miktarları.  3) Kazanın insan sağlığı, çevre ve mallar üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi için gerekli olan mevcut veriler.

25





4) Alınan acil durum önlemleri.  5) İrtibat için kuruluş içi acil durum yönetim merkezinde tüm operasyonu yönetmekle sorumlu olan baş kontrolörün isim ve iletişim bilgileri.   Denetimlerde;

Üst seviyeli bir kuruluşun k uruluşun güvenlik raporunun olmaması olmaması durumunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından kuruluşun tamamında iş durdurulur.  

GÜRÜLTÜ 

KKD

* Kullanıma hazır

En Düşük Eylem Değeri 

80 dB(A)

En Yüksek Eylem Değeri 

85 dB(A)

*Kullanılacaktır. 

Sınır Değer 

87 dB(A)

*Kullanılacaktır. Hiçbir *Kullanılacaktır. koşulda aşılmayacaktır. 

KAYNAK YER KONUM

bulundurulur.

BASINÇ (Pa)  ŞİDDET (dBA) 

İŞİTİLEBİLİR  FREKANS

Eşik Şiddeti/  İşitme Eşiği 

0,

0

Ağrı-Acı eşiği 





Hz 20 Hz kHz

Gürültünün teknik yollarla 1) Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici azaltılması  örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması, azaltılması,  2) Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması,  Gürültünün,işorganizasyonu 1) Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması, ile azaltılması  İşyerinde

2) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi, 

en

yüksek a) Bu maddede belirtilen önlemleri de dikkate alarak, gürültüye maruziyeti maruziyet eylem azaltmak için teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir değerlerinin aşıldığının eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar.  tespiti halinde işveren;  b) Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar.  İşveren tarafından sağlanan a) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında kulak koruyucu donanımlar  Yönetmelik ve Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olur.

b) İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.    c) Çalışanlar tarafından doğru   kullanılır ve korunur. ç) Çalışana tam olarak uyar.

26





d) Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır. 

Gürültü Türleri  Kararlı Gürültü

Kararsız Gürültü  Aralıklı gürültü 

Darbe Gürültüsü 

SESİN HIZI m/s 

1-Kararlı gürültü 2-Kararsız gürültü 3-Aralıklı gürültü 4-Darbe gürültü 

Sürekli olarak aynı düzeyde olan gürültüyü tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bir ya da birden fazla sayıdaki motorun sürekli olarak aynı tempoda çalışması ile olur. Dokuma fabrikalarında, enerji santrallerinde rastlanan gürültü tipidir.   Ses basıncı düzeyi zaman zaman iniş çıkışlar gösterir. Pek çok iş yerinde bulunan gürültü bu türdendir. Örnek trafik gürültüsü  Aralıklı çalışan motorun çıkardığı ses bu türe örnektir. Gürültü düzeyinin artması ve azalması belli bir periyodik süre gösterebilir. Motorun çalışmadığı zamanlarda ses düzeyi azdır, ancak motorun çalışmaya başlaması ile birlikte düzeyi artar. Örneğin kompresörün çalışması çalışması sırasında gürültü düzeyi aralıklı olarak artma ve azalma gösterir.  Aralıklı gürültünün özel bir şeklidir. Çekiç veya pres makinasının çıkardığı türdendir. Çarpma olduğu anda yüksek düzeyde gürültü olur. 

SES

BASINCI

bar&

2

Newton/cm &mPa

27

SESİN GÜCÜ (Akustik güç) (Watt -W)





Sesin ortamlarda

Titreşen ses dalgalarının maddesel Ses kaynağının kulaktan 1 metre ortamda oluşturduğu basınçtır.  uzaklıktaki ses basıncı düzeyidir.  Ses titreşimlerinin hava basıncında yol açtığı değişimler akustik basınç olarak adlandırılır.  YOĞUNLUĞU SES YOĞUNLUK DÜZEYİ (Bell)  SESİN ŞİDDETİ dB 

maddesel birim zamanda aldığı yoldur. 

SESİN (W/m2)

Birim alandaki sesin yoğunluk birim zamanda birim düzeyidir. İnsan kulağına gelen alana düşen miktarıdır. sesleri ölçmek için logaritmik bir Sesin yoğunluğu ölçü geliştirilmiştir. Bu ölçü bakımından kaynak ile birimine bell denir. etkilenen yer arasındaki uzaklık önemlidir.  Ses gücünün belirlenmiş

Ses enerjisinin hareket yönünde dik , birim alanda ve birim zamandaki akım gücüne ,enerjiye ,basınca sesin şiddeti denir. İşitme kayıplarında en önemli unsurdur.

ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ G ÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ  İŞE BAŞLAMA Çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı yapacağı işe, varsa kullanacağı iş EĞİTİMİ  ekipmanına ve işyerine özgü iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini içeren konularda uygulamalı olarak verilen eğitimi  TEMEL EĞİTİM  Asgari yönetmelik ekinde belirtilen konuları içeren ve düzenli aralıklarla tekrarlanan eğitim  UZAKTAN EĞİTİM  İletişim teknolojileri aracılığıyla elektronik ortamda gerçekleştirilen eğitim faaliyetleri  a) Programların hazırlanması ve uygulanmasını,  b) Eğitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini,  İŞVEREN  c) Çalışanların bu programlara katılmasını ve katılımların eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınmasını,  ç) Program sonunda katılanlar için eğitim belgesi düzenlenmesini sağlar.  İşveren, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta  yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanları işe başlatamaz.  İŞE BAŞLAMA EĞİTİMLERİ  işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimleri, temel eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak nitelikte olmalı ve uygulamalı olarak verilmelidir. İşe başlama eğitimi her çalışan için en az 2 saat olarak düzenlenir. Bu eğitimlerde geçen süreler temel eğitim sürelerinden sayılmaz. 

28





İGU İSG EĞİTİMLERİ 

YIL

SÜRE  (EN AZ)

TEMEL ÇOK TEHLİKELİ 

EĞİTİM 

1

16 saat

TEHLİKELİ 

2

12 saat

AZ TEHLİKELİ 

3

8 saat

İŞE BAŞLAMA EĞİTİMİ 

2 saat

BİLGİ YENİLEME EĞİTİMİ  6 ay fazla işten uzak kalma  ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİ  İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce, kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir.

Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.  İşyerinde 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış genç çalışanlar, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eğitimler e ğitimler verilir.  Destek elemanlarına ve çalışan temsilcilerine, görevlendirilecekleri konularla ilgili de eğitim verilir.  Çırak ve stajyerlerin eğitim ve bilgilendirilmelerinden uygulama uygulamalılı eğitim alınan işyerinin iişvereni şvereni sorumludur. Ancak işverenin kabul etmesi halinde çırak ve stajyerlerin eğitimini devam ettirdiği eğitim ve öğretim kurumunda tamamladığı tamamladığı iş sağlığı ve güvenliği dersleri veya kursları temel eğitim yerine geçer.   İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.   Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.  Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte bir saatten az olmamak kaydıyla işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir. EĞİTİM KONULARI  1. Genel konular 

a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,   b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,  c) İşyeri temizliği ve düzeni,  ç) İş kazası ve meslek hastalığından hastalığından doğan hukuki sonuçlar,  2. Sağlık konuları  a) Meslek hastalıklarının sebepleri,  b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması,  c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, ç) İlkyardım, 

d) Tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim,  3. Teknik konular  a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, b) Elle kaldırma ve taşıma, 

c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma,  ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, 

29





d) Ekranlı araçlarla çalışma,  e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,  f) İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması,  g) Güvenlik ve sağlık işaretleri,  ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı,  h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü,  ı) Tahliye ve kurtarma,  4. Diğer konular (çalışanın yaptığı işe özgü yüksekte çalışma, kapalı ortamda çalışma, radyasyon riskinin bulunduğu ortamlarda çalışma, kaynakla çalışma, özel risk taşıyan ekipman ile çalışma, kanserojen maddelerin yol açtığı olası sağlık riskleri ve benzeri)   a)… 

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI ÇALIŞANLARIN **Patlayıcı ortam: Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışım  **  ** İşveren, patlamaların önlenmesi ve bunlardan korunmayı sağlamak amacıyla, amacıyla, yapılan işlemlerin doğasına uygun olan teknik ve organizasyona yönelik önlemleri alır. Bu önlemler alınırken aşağıda belirtilen temel ilkelere ve verilen öncelik sırasına uyulur;  a) Patlayıcı ortam oluşmasını önlemek,  b) Yapılan işlemlerin doğası gereği patlayıcı ortam oluşmasının önlenmesi mümkün değilse patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek,  c) Çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlayacak şekilde patlamanın zararlı etkilerini azaltacak önlemleri almak. **İşveren, 29/12/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk

Değerlendirmesi Yönetmeliğine uygun risk değerlendirmesi çalışmalarını yaparken, patlayıcı ortamdan kaynaklanan özel risklerin değerlendirmesinde aşağıdaki hususları da dikkate alır:  a) Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı,  b) Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri,  c) İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri,  ç) Olabilecek patlama etkisinin büyüklüğü.  Parlama veya patlama riski değerlendirilirken patlayıcı ortamların oluşabileceği yerlere açık olan veya açılabilen yerler de dikkate alınarak bir bütün olarak değerlendirilir.

30





PATLAYICI ORTAM (6 BÖLGE)

GAZ ,BUHAR, SİS 

TOZLAR

Bölge 0 

Bölge 1 

Bölge 2 

Bölge 20 

Bölge 21 

Bölge 22 

Sürekli

Ara sıra 

Oluşma ihtimali olmayan/ çok

Sürekli 

Ara sıra 

Oluşma ihtimali olmayan/ çok kısa süren

kısa süren Kategori 1 ekipman

Kategori 1 veya 2 ekipman

Kategori 1, 2 veya 3 ekipman

Kategori 1 ekipman

Kategori 1 veya 2 ekipman

Kategori 1, 2 veya 3 ekipman

PATLAYICI ORTAM OLUŞABİLECEK YERLER İÇİN  UYARI İŞARETİ  Üçgen şeklinde, siyah kenarlı, sarı zemin üzerine siyah yazılı ve sarı zeminin işaret alanının en az %50’ si olacak şekilde 

TİTREŞİM m/s2=ivme 

Sınır Değer 

Eylem Değer 

El-kol

5 m/s² 

m/s² 

Damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozuklukları 

Bütün Vücut

m/s² 

m/s² 

Bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travma

Rahatsızlık 



Deniz taşımacılığında, 1 Hz`in üzerindeki titreşimler değerlendirmeye alınacaktır. Oktav bandı / Vibrasyon detektörü  ile ölçüm Beyaz parmak – Ölü el- mesleki raynaud sendromu

31





MESLEK HASTALIKLARI HASTALIKLARI LİSTESİ ( 5 Grup) A Grubu

Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları 

Arsenik, Organik fosfor

Krom,

Kurşun,

Solventler,Civa,

Nikel,

Amonyak

B Grubu Grubu  

Meslekî cilt hastalıkları 

C Grubu  Grubu 

Pnömokonyozlar  ve diğer meslekî solunum sistemi

Deri kanserleri, Kanserleşmeyen deri hastalıkları  Silikozis, Asbestozis, Bissinosiz, Bronşial Astım, Slikotüberkuloz, KİP,Siderozis 

  hastalıkları Meslek bulaşıcı hastalıklar 

Viral hepatit, Şarbon,Burselloz, Salmonella,

Grubu   D Grubu

Kuduz, Malaria vb.

Grubu  E Grubu 

Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları 

Balthazard

Formülü  Meslek hastalığı 

Malullük 

Gürültü, Titreşim, Basınç, Radyasyon, Termal faktörler 

Birden fazla iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik dereceleri veya birden fazla özürlülük derecelerinin birleştirilmesinde kullanılan hesaplama şekli  Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük hâlleri  İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar 

Erken yaşlanma 55 yaşını dolduran sigortalılar  hâli  Pnömokonyozun Pnömokon yozun meslek hastalığı sayılabilmesi için, sigortalının, havasında pnömokonyoz yapacak yoğunluk alışmışolması olması şarttır.  ve nitelikte toz bulunan yeraltı veya yerüstü işyerlerinde toplam olarak en az üç yıl ççalışmış

32





GENÇ İŞÇİ 

15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişi 

ÇOCUK İŞÇİ

14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişi 

  ARA DİNLENME (çocuk ve gençler) 

2 saat < X< 4 saat 30 dakika 4 saat < X < saat 1 saat

Temel eğitimini tamamlamış

Günde 7 saat hafta da 35 saat

okula gitmeyen

Eğer 15 yaşını tamamlamışsa günde 8 saat haftada 40 saat

Okula devam eden çocuklar 

Günde 2 saat haftada 10 saat  

Hafta tatili 40 saatten az olamaz 24 saatlik dilimde 14 saat dinlenme süresi 

Yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz ÇOCUK İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILABİLECEKLERİ HAFİF İŞLER   1. Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri,  2. Kümes hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri,   3. Esnaf ve sanatkarların yanında satış işleri,   4. Büro hizmetlerine yardımcı işler,   5. Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç),   6. Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler,   7. Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri,  8. Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme hariç),   9. Spor tesislerinde yardımcı işler,   Çiçek satışı, düzenlenmesi işleri.  

GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILABİLECEKLERİ İŞLER  1. Meyve ve sebze konserveciliği, k onserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imalatı işleri,   2. Meyve ve sebze kurutmacılığı ve işlenmesi işleri,  3. Helva, bulama, ağda, pekmez imalatı işleri,   4. Kasaplarda yardımcı işler,  5. Çay işlemesi işleri,  6. Çeşitli kuru yemişlerin hazırlanması işleri,  7. Küçükbaş hayvan besiciliğinde yardımcı işler,  8. Süpürge ve fırça imalatı işleri,  9. Elle yapılan ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve diğer maddelerden süs eşyası, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve emsali eşya imalatı işleri,  Toptan ve perakende satış mağaza ve dükkanlarında satış, etiketleme ve paketleme işleri,  Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler,  33





İlaçlama ve gübreleme hariç çiçek yetiştirme işleri,  İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler,   Diğer giyim eşyası, baston ve şemsiye imalatı işleri,  Yiyecek maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işleri,  Yorgancılık, çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın diğer hazır eşya imalatı işleri,  Sandık, kutu, fıçı  ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve benzeri eşya imalatı işleri,  Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler hariç),  El ilanı dağıtımı işleri,  Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler, ısıl işlem, renklendirme ve kimyasal işler hariç),  Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin işler i şler (karbon sülfür gibi parlayıcı veya tahriş edici çözücülerle yapılan prine veya benzeri yağlı maddelerin ekstrasyon yoluyla yağ üretimi işlerinde ekstrasyon kademeleri hariç),  Pamuk, keten, yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve kolalama tezgahlarından ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni iklim ve aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işleri,   Balıkhane işleri,  Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler,  Araçsız olarak 10 kg’dan fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama, istifleme ve benzeri işler,  Su bazlı tutkal, jelatin ve kola imali işleri,  Sandal, kayık ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işleri (boya ve vernik işleri hariç).  16 YAŞINI DOLDURMUŞ FAKAT 18 YAŞINI BİTİRMEMİŞ GENÇ İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILABİLECEK ÇALIŞTIRILABİLECEKLERİ LERİ İŞLER  1. Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.   2. Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.  3. Parafinden eşya imali işleri.  4. Kuş ve hayvan tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.  5. Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (PVC’nin imali ve PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç)  6. Mensucattan hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri). 7. veüretimi odun hamuru 8. Kağıt Selüloz işleri.  üretimi işleri.  9. Kağıt ve kağıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.  Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.  Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri. 

34





EKRANLI ALANLARDA ÇALIŞMA ORTAMI İLE İLGİLİ TEHLİKELİ BAŞLIKLAR *Gerekli alan

*Aydınlatma *Yansıma ve parlama *Gürültü  *Isı  *Radyasyon *Nem 

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK  a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinlerinde ve sürücü mahallinde,  b)Taşıma araçlarında aracın kumandasındaki bilgisayar sistemlerinde,

c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde, ç)İşyerinde kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde, d) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri veri veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda,  e) Ekranlı daktilolarda,  UYGULANMAZ.  

EKRANLI ARAÇ EĞİTİMLERİ  a) Ekranlı araçlarla çalışmalarda riskler ve korunma yolları,  b) Doğru oturuş,  c) Gözlerin korunması,  ç) Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler,  d) Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı,  e) Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi, f) Ara dinlenmeleri ve egzersizler.

Ekranlı araçlarla çalışmalarda operatörlerin gözlerinin korunması için;   a) Ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce,  b) Yapılan risk değerlendirmesi sonuçlarına göre işyeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla, c) Ekranlı araçlarla çalışmadan çalışmadan kaynaklanabilecek görme zorlukları yaşandığında,  GÖZ MUAYENELERİ YAPILIR. 

ELEKTRİK Küçük Gerilim  Tehlikeli Gerilim

42 V AC

50 V

DC

V

Alçak Gerilim

V ve Altı 

Yüksek Gerilim

V Üstü 

- Üçgen şeklinde  - Sarı zemin üzerine siyah

piktogram, siyah çerçeve (sarı kısımlar işaret alanının en az % 50’sini kapsayacaktır) 

35





ELEKTRİK  Akım Hissedilme Sınırı 

mA

Fibrilasyon 

mA

Kaçak Akım

Tali Pano

30 mA

rölesi 

Ana Pano

mA

Parafudrlar 

Elektrik Hatlarına 

Paratonerler 

Yıldırımsavar –  Binalara ve tesislere

36





İLETKENLER  Bakır  Tam Alüminyum  Çelik/Alüminyum  Çelik  Bronz

AG 10 mm2  21 mm2  16 mm2  16 mm2 

YG

Küçük gerilimlerin elde edilmesi için aşağıdaki aygıtlar kullanılabilir  -Güvenlik transformatörleri, transformatörleri,  -Sargıları elektriksel olarak birbirinden ayrı

16mm2  21/4 mm2  16 mm2  16 mm2 

Kurşun - asitli bataryalar aşağıdaki gibi yerleştirilebilir   - Taş, tuğla ya da betondan yapılmış döşeme ya da düz yerlere konulan elektrolitlere dayanıklı yalıtkanlar üzerine, 

olan çeviriciler.  -Akümülatörler,  -Piller. 

- Raflar üzerine. Bu durumda raflar elektrolit etkilerine karşı

Kablo kesitinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulacak koşullar  - Gelecekte yük artışları  - İzin verilen iletken sıcaklığı (sürekli kullanmadaki iletken sıcaklığı,  seçilen kablo tipi için belirtilen değerlerden büyük olmamalıdır.) olmamalıdır.)  - Kabloda oluşan ısının dışarıya atılmasında etkili olan ortam koşulları (toprağın ısıl

Topraklama tesislerinin kurulmasında dört koşul yerine

dayanıklı olmalıdır. Rafların altındaki yerler de temizlenebilmelidir. Bu geçitlerin tavan yüksekliği 2 m'den az olmamalıdır. 

getirilmelidir

1) Mekanik dayanım ve korozyona karşı dayanıklılığın sağlanması,   2) Isıl bakımdan en yüksek hata akımına dayanıklılık,  3) İşletme araçları ve nesnelerin zarar görmesinin önlenmesi,  4) En yüksek toprak hata akımı esnasında, topraklama tesislerinde ortaya çıkabilecek gerilimlere karşı insanların güvenliğinin sağlanması. 

direnci vb.)

37





- Kablonun tek ya da çok damarlı oluşu  - Kablonun havada ya da yeraltında döşenmiş olması  - Kablonun döşenme yöntemi  - Özgül ısı dayanımı  TOPRAKLAMA İLETKENLERİ  - Bakır 16 mm2 - Alüminyum 35 mm2  - Çelik 50 mm2 

Bu koşullardan dolayı topraklama tesislerinin boyutlandırılması için aşağıdaki parametreler önemlidir:  -Hata akımının değeri -Hatanın süresi -Toprağın özellikleri 

Topraklayıcı olarak aşağıdaki malzemeler kullanılabilir   - Çubuk topraklayıcı veya boru topraklayıcı,  - Şerit veya örgülü iletken topraklayıcı,  - Levha topraklayıcı (kullanılması tavsiye edilmez),  - Temel topraklayıcı ,  - Toprağa gömülü beton içindeki demir donatı 

Ana topraklama baraları: Her tesiste bir ana ALÇAK GERİLİM TESİSLERİNDE DOLAYLI TEMASA KARŞI topraklayıcı barası öngörülmek zorundadır.  KORUMA YÖNTEMLERİ  Aşağıdaki iletkenler bunlara bağlanmalıdır:  - Beslemenin otomatik olarak ayrılması ile koruma,  - Topraklama iletkenleri, - Koruma sınıfı II olan donanım kullanarak veya eşdeğeri yalıtım - Koruma iletkenleri, - Ana potansiyel dengeleme iletkenleri, - Gerektiği taktirde, fonksiyon topraklaması için kullanılan topraklama iletkenleri. 

Konuma Göre Topraklayıcılar  Yüzeysel topraklayıcı  Derin topraklayıcı 

ile koruma, - İletken olmayan mahallerde koruma,  - Topraklamasız tamamlayıcı yerel (mahalli) eşpotansiyel kuşaklama ile koruma,  - Elektriksel ayırma ile koruma, 

TOPRAKLAYIC TOPRAKLAYICI I ÇEŞİTLERİ Biçim Ve Profile Göre  Topraklayıcılar   Şerit topraklayıcı  Boru ve profil topraklayıcı  Örgülü iletken topraklayıcı  Doğal topraklayıcı  Topraklayıcı etkisi olan kablo  Çıplak topraklayıcı bağlantı iletkeni  Temel topraklayıcı 

ELEKTRİK İŞLETME ELEMANLARININ KORUMA SINIFLARI  Koruma sınıfı II Koruma sınıfı I  Elektrik çarpmasına karşı korumanın sadece temel yalıtıma dayanmadığı işletme elemanlarıdır. Ek bir koruma önlemi, kısımların sabit tesisata ilişkin koruma iletkenine bağlanmasıyla sağlanır; bu durumda temel yalıtımdaki bir hatada gerilim kalıcı olamaz. 

Elektrik çarpmasına karşı korumanın sadece temel yalıtıma dayanmadığı, ikinci bir yalıtım veya kuvvetlendirilmiş yalıtım gibi ek koruma önlemlerinin de alınmış olduğu işletme elemanlarıdır. Bunlarda koruma iletkeninin bağlanmasına olanak yoktur ve bu husus tesisat koşullarından bağımsızdır. 

38





ELLE TAŞIMA İŞLERİ  1. Yükün özellikleri 

YÜKLE İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ  seafoodplus.infoel güç 3. Çalışma ortamının özellikleri 

Yük;  - Çok ağır veya çok büyükse,   - Kaba veya kavranılması zorsa,  - Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,  - Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini veya

gereksinimi İş;  - Çok yorucu ise,   - Sadece vücudun bükülmesi ile yapılabiliyorsa,   - Yükün ani hareketi ile sonuçlanıyorsa, 

bükülmesini

gerektiren

bir

konumdaysa, - Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekildeyse,  elle taşınması, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.

- Vücut dengesiz bir pozisyonda iken yapılıyorsa,  

bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, bilhassa sırt ve bel riskine olabilir.

incinmesi neden

- Çalışılan yer, işi yapmak için yeterli genişlik ve yükseklikte değil ise,  Zeminin düz olmamasından

kaynaklanan

düşme

veya

kayma

tehlikesi varsa, - Çalışma ortam ve şartları, çalışanların

yükleri güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda taşımasına uygun değil ise,   - İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farkı varsa, - Zemin veya üzerinde durulan yer dengesiz ise, - Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değil ise, 

bilhassa sırt ve bel incinmesi riskini artırabilir.   BİREYSEL RİSK FAKTÖRLERİ  - Yapılacak işi yürütmeye fiziki yapılarının uygun olmaması,   - Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyaları kullanmaları,   - Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmamaları durumunda risk altında olabilirler.  

İLK YARDIMCI

ÇALIŞAN BAŞINA

AZ TEHLİKELİ 

20

TEHLİKELİ 

15 

ÇOK TEHLİKELİ 

10 

Belge geçerlilik süresi 3 yıldır. 

EĞİTİM SÜRELERİ  a) İlkyardım eğitimi 16 saat,  b) Temel yaşam desteği eğitimi 2 saat,  c) OED eğitimi 2 saat, ç) Afetlerde ilkyardım eğitimi 4 saat,  d) İlkyardım eğitici eğitimi 40 saat,  e) İlkyardım eğitici eğitmeni eğitimi 40 saat

39

4. İşin gerekleri  Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,  -

-

Yetersiz

ara dinlenme süresi, 

ve

Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri, İşin gerektirdiği,

çalışan tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu. 





EKİPMANLARININ PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ   Kaldırma ve/veya iletme araçları  Kalorifer kazanları 

Yapı İskeleleri  Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz) 

Havalandırma ve Klima Tesisatı   Buhar kazanları 

6 ay

3 yıl 

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü) 

Manifoldlu tüp demetleri  Manifoldlu asetilen tüp demetleri 

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) 

10 yıl 

Kullanımdaki LPG tüpleri  Basınçlı hava tankları  Yürüyen merdiven ve yürüyen

Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank 1 yıl 

ve depolar

bant

İstif Makinesi (forklift, transpalet,

Kriyojenik tanklar

standartında

lift)

Taşınabilir asetilen tüpleri 

belirtilen

sürelerde 

Tezgâhlar  Elektrik Tesisatı, Topraklama Topraklama Tesisatı, Paratoner  Akümülatör, Transformatör  Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı 

Yangın Söndürme cihazı  LPG tanklarında bulunan emniyet

5 yıl 

valfleri

Vinçlerin periyodik kontrolünde gerçekleştirilen periyodik kontrole ek olarak vinçler, yılda en az uygulanan yük testlerinin “ASME bir kez uygun tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilir ve B” standardına uygun olarak nominal yüke maruz bırakarak vinçlerin taşıyıcı kirişlerinde sehim nominal yükte yapılması durumunda  kontrolü yapılır.  Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir.   ekipmanları,, beyan edilen yükün en az 1,25 Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.  Periyodik kontrol süreleri API standardı  esas alınarak belirlenen basınçlı ekipmanlarda; basınçlı ekipmandaki içerik (basınç ve benzeri) kayıpları ile korozyon gibi nedenlerle meydana gelen bozulmalar dikkate alınarak yapılan risk değerlendirmesi ve yönetimi çerçevesinde belirlenen periyodik kontrol süreleri, ekipmanın kalan ömrünün yarısını ve her halükarda 5 yılı aşmaması gerekir.  Kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin  her kademesinde hidrostatik basınç deneyi, basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır. 

İŞ EKİPMANLARININ PERİYODİK KONROLLERİNİ KİMLER YAPABİLİR?  40





Elektrik tesisatı, topraklama topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör  Elektrik dışında kalan diğer tesisatın periyodik kontrolleri  Kaldırma ve iletme ekipmanları 

Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri

İskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı  İskelelerin kurulması, veya üzerinde önemli sökülmesi değişiklik yapılması 

Elektrik mühendisleri, elektrik eğitimi bölümü bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek te knikerleri Makine mühendisleri, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri Makine mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri  Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO standardına  göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.  Makine mühendisleri, metalurji ve malzeme mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretm enler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri  Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO standardına  göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.  Yapı  işlerinde inşaat mühendisi, inşaat veya yapı eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmen, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi    mühendisi, inşaat veya yapı eğitimi bölümü mezunu teknik İnşaat öğretmen, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; tersanelerde ise gemi inşaatı mühendisi gözetimi altında yapacakları işle ilgili yeterli eğitim almış çalışanlar tarafından yapılır. 

İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROLÜ SONUCUNDA DÜZENLENECEK RAPORUN BÖLÜMLERİ  seafoodplus.info bilgiler 2. İş ekipmanına ait teknik özellikler  3. Periyodik kontrol metodu 4. Tespit ve değerlendirme  5. Test, deney ve muayene 6. İkaz ve öneriler  7. Sonuç ve kanaat  8. Onay

HALAT KULLANILARAK YAPILAN ÇALIŞMALAR  *Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma halatı, diğeri ise güvenlik halatı olacak şekilde ayrı kancalı en az iki halat bulunur.  * Çalışanlara, çalışma halatına bağlı paraşütçü tipi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik halatı ile bağlantısı sağlanır.  * Çalışma halatı, güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilir ve kullanıcının hareket kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen kil itlenebilen sisteme sahip olması gerekir. Güvenlik halatında da, çalışan ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir sistem bulunur.  * Çalışan tarafından kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarlar paraşütçü tipi emniyet kemerine veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale getirilir.  EL MERDİVENLERİNİN KULLANIMI İLE İLGİLİ ÖZEL HÜKÜMLER  *El merdivenleri, kullanımı sırasında sağlam bir şekilde yerleştirilir. Portatif el merdivenleri, basamakları basamakları yatay konumda olacak şekilde düzgün, sağlam, ölçüsü uygun, sabit pabuçlar üzerinde durmalıdır. Asılı 41





duran el merdivenleri güvenli bir şekilde tutturulur, ip merdivenler hariç, yerlerinden çıkarılması ve sallanması önlenir.  *Portatif el merdivenlerinin kullanımı sırasında üst veya alt uçları sabitlenerek veya kaymaz bir malzeme kullanılarak veya aynı korumayı sağlayan diğer tedbirlerle, ayaklarının kayması önlenir. Platformlara çıkmakta kullanılan el merdivenleri, platformda tutunacak yer bulunmadığı durumlarda, güvenli çıkışı sağlamak için platform seviyesini yeteri kadar aşacak uzunlukta tesis edilir. Uzatılıp kilitlenebilir ve eklenebilir el merdivenleri, parçalarının birbirinden ayrı hareket etmeleri önlenecek şekilde kullanılır. Mobil el merdivenleri, üzerine çıkılmadan önce hareketleri durdurulur ve sabitlenir.  * El merdivenlerinde her zaman çalışanların elleriyle tutunabilecekleri uygun yer ve sağlam destek bulunur. Özellikle, bir el merdiveni üzerinde elle yük taşınıyorsa bu durum elle tutacak yer bulunması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.  Sabit Olarak Kurulacak İş Ekipmanı  a) Çalışanlara çarpması,  b) Tehlikeli bir şekilde sürüklenmesi veya düşmesi,  c) İstem dışı kurtulması,  riskini azaltacak şekilde tesis edilir.  

Çalışanları Kaldırma Veya Taşımada Kullanılan İş Ekipmanlarında  a) Taşıma kabininin düşme riski uygun araçlarla önlenir,  b) Kullanıcının kendisinin kabinden düşme riski önlenir,  c) Özellikle cisimlerle istenmeyen temas sonucu, kullanıcının çarpma, sıkışma veya ezilme riski önlenir,  ç) Herhangi bir olay neticesinde kabin içinde mahsur kalan çalışanların tehlikeye maruz kalmaması ve kurtarılması sağlanır.  Üzerinde bir veya daha fazla çalışanın bulunduğu FORKLİFTLERİN devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltılması için    a) Sürücü kabin bulunur veyaolur b) Forklift için devrilmeyecek yapıda veya  c) Forkliftin devrilmesi halinde, yer ile forkliftin belirli kısımları arasında taşınan çalışanlar için, yeterli açıklık kalmasını sağlayacak yapıda veya  ç) Forklift, devrilmesi halinde sürücünün forkliftin parçaları tarafından ezilmesini önleyecek yapıda olur.  

KORUYUCULAR VE KORUMA DONANIMI

a) Sağlam yapıda olur,  b) İlave bir tehlikeye sebep olmayacak olmayacak özellikte olur,  c) Kolayca yerinden çıkarılmayacak veya etkisiz hale getirilemeyecek getirilemeyecek şekilde olur,  ç) Tehlike bölgesinden yeterli uzaklıkta bulunur,   d) Ekipmanın görülmesi gereken operasyon noktalarına engel olmayacak özellikte olur,  e) Sadece işlem yapılan alana erişimi kısıtlar ve bunların çıkarılmasına gerek kalmadan parça takılması, sökülmesi ve bakımı için gerekli işlemlerin yapılması mümkün olur.  ACİL DURUM EKİPLERİ 

*Arama, Kurtarma, tahliye 

* Yangınla Mücadele 

Az Tehlikeli

50

Tehlikeli

40

Çok Tehlikeli 

30

ACİL DURUMLARIN BELİRLENMESİ 

10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bir kişi görevlendirilmesi yeterlidir. 

42

*Risk değer sonuçları  *Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali *İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar  *Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali  * Sabotaj ihtimali 





GEBE VEYA EMZİREN KADINLARIN İZİN SÜRELERİ 

Günde saatten fazla çalıştırılamaz  

Yeni doğum yapmış 

1 yıl boyunca gece çalıştırılmaları yasaktır. 

Gebe oldukları sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma

Gece çalışmaya zorlanamazlar

kadar Periyodik kontroller

Ücretli izin verilir. 

çalışan 

En çok mt uzaklıkta bir emzirme odası 

‘den çok kadın çalışı olan işyerlerinde

Yurt zorunlu. Mesafe m fazla ise araç zorunlu 

Oda ve yurtlarda

çalışacak yöneticiler 

Oda ve yurtlarda

1) Eğitim yönetimi, sosyal hizmetler, çocuk gelişimi ve eğitimi, okul öncesi eğitim, psikoloji, çocuk sağlığı veya çocuk  gelişimi ve anaokulu alanlarından birinde yükseköğrenim görmüş olmak,  2) Okul öncesi öğretmeni unvanını almış olmak.  İşyeri hekimi ile işyeri hemşiresi 

çalışacak sağlık personeli

Oda ve yurtların emzirme odalarında her 10 çocuk için bir kadın çocuk bakıcısı bulundurulur. Çocuk bakıcılarından en az birinin Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunu veya benzeri mesleklerden olması zorunludur. Diğer personel  Yurtlarda, her 20 çocuk için bir çocuk bakıcısı ile Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunu veya benzeri meslek mensubu eleman bulundurulur.  Gebe çalışanın çalıştığı yerdeki gürültü seviyesinin, en düşük maruziyet etkin değeri olan 80 dB(A) yı geçmemesi sağlanır. Gebe veya emziren çalışanlar iyonize radyasyon kaynaklarının bulunduğu ve radyasyonla kirlenmiş olan yerlerde ve işlerde çalıştırılmaz.  Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerin risk teşkil ettiği yerlerde ve işlerde i şlerde çalıştırılmaları yasaktır.  Kanserojen, mutajen, çok toksik, toksik, zararlı, alerjik, üreme için toksik ve emzirilen çocuğa zararlı olabilen kimyasalların üretildiği, işlendiği, kullanıldığı işlerde gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın çalıştırılması esas olarak yasaktır.

İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZ LABORATUVARLARI  İşveren, işyerinde iş hijyeni ölçüm, test ve analiz kayıtlarını ilgili mevzuatla belirlenen sürelere uygun   olarak saklar. Mevzuatla belirlenmeyen kayıtlar için saklama süresi 10 8yıldır. Saat Saat   Uzun Süreli Referans Maruziyet Süresi Bir Vardiya 

43





Dakika   15 Dakika Kısa Süreli Referans Maruziyet Süresi  LABORATUVARIN LABORATUVA RIN ASGARİ ÖZELLİKLERİ  Ofis alanının büyüklüğü en az   Numunelerin teslim alındığı numune kabul bölümü analiz yapan laboratuvarlar  Tartım işleminin yapıldığı laboratuvarda tartım odası  Enstrümantal analiz cihazlarıyla çalışılıyorsa, çalışılıyorsa, her bir cihaz için  Kimyasal maddeler varsa, bunların depolanması için  

15 metrekare 5 metrekare  5 metrekare  5 metrekare  6 metrekare 

Laboratuvar personeli; laboratuvar yöneticisi, kalite yöneticisi ve deney personeli 3 kişiden oluşur.  olmak üzere en az İhtar puanı ’e ulaşan laboratuvarın, ön yeterlik veya yeterlik belgesi altı ay süre ile askıya alınır. İhtar puanı nedeniyle belgesi askıya alınan laboratuvarın ihtar puanı askı süresi bitiminde silinir.  İş hijyeni ölçüm, test veya analiz yapılmadan rapor düzenlendiği tespit edilen laboratuvarın ön yeterlik veya yeterlik belgesi altı ay süre ile askıya alınır.  Aşağıdaki hallerde laboratuvarın ön yeterlik veya yeterlik belgesi doğrudan iptal edilir:   a) İSGÜM’e verilen başvuru evraklarından herhangi birinin gerçeğe aykırılığının tespiti halinde.   b) Yeterlik belgesinin geçerlik süresince üç defa yeterlik belgesinin geçerliliği askıya alındığında.  c) Laboratuvarın ön yeterlik veya yeterlik belgesinin askı süresi içinde hizmet verdiğinin tespiti halinde.   ç) Laboratuvarın ölçüm, test ve analiz yapmadan rapor düzenlediğinin tespiti halinde .

TWA

8 saatlik belirlenen referans süre içinde ölçülen veya hesaplanan zaman ağırlıklı ortalama 

STEL

15 dakikalık bir süre için aşılmaması gereken maruziyet üst sınır değeri 

ESD

Günde 8 saat veya hafta da 40 saat çalışma süresi  

MAK

Günde 8 saat ve hafta da 45 saatlik çalışma süresi  

LEL

Alt patlama limit

UEL

Üst patlama limiti 

LD50

Öldürücü doz 

LC50

Öldürücü konsantrasyon 

Alerjik madde

Solunduğunda, cilde nüfuz ettiğinde aşırı derecede hassasiyet meydana getirme özelliği olan ve daha sonra maruz kalınması durumunda karakteristik olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına neden olan maddeler 

44





Aşındırıcı

Canlı doku ile temasında, t emasında, dokunun tahribatına neden olabilen maddeler 

madde

Biyolojik sınır Kimyasal maddenin ve metabolitinin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun ve etki göstergesinin üst sınırı  değer  Alevlenir Parlama noktası 21°C - 55°C arasında olan sıvı haldeki maddeler  madde Kolay alevlenir madde

Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen maddeyi veya ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonra da yanmaya devam eden katı haldeki maddeyi veya parlama noktası 21°C’nin altında olan sıvı haldeki maddeyi veya su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarda, çok kolay alevlenir gaz yayan maddeler  Çok kolay 0°C’den düşük parlama noktası ve 35°C’den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki alevlenir maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki

madde Toksik madde

maddeler

Oksitleyici madde

Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde

Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeler  Çok toksik Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan madde sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeler  Mesleki Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırı   maruziyet sınır değeri 

Patlayıcı

ekzotermik reaksiyona neden olan maddeler Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya

kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddeler  Solunum Merkezi, kişinin kulaklarını birleştiren çizginin orta noktası olan 30 cm yarıçaplı kürenin, bölgesi  başın ön kısmında kalan yarısı  Tahriş edici Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokaleritem, lokaleritem, madde eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddeler  Zararlı madde  Solunduğunda Solunduğunda,, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddeler  Mutajen Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara madde yol açabilecek veya bu etkinin oluşumunu hızlandırabilecek madde veya müstahzarlar  madde

MESLEKİ MARUZİYET SINIR DEĞERLERİ  SINIR DEĞERLERİ 

45





MADDENİN ADI 

Mg/m³ 

ppm

Benzen



1

Vinilklorür



3

Sert ağaç tozları 



-

-Mg/m³: bir metre küp havadaki maddenin miligram olarak değeri (20 C° sıcaklıkta ve mm cıva basıncında )   -ppm: bir metre küp havadaki maddenin milimetre olarak değeri 

KURŞUN 

KULLANILMASI YASAK OLAN KİMYASAL

MADDELER İLE YAPILMASI YASAKLANAN İŞLER  

Bağlayıcı Biyolojik

70µg Pb/ml kan 

MADDE İSMİ 

sınır değeri  Havadaki

Tıbbi Gözetim

İnorganik kurşun ve bileşikleri  

mg/m³ 

ölçüm

YASAK UYGULANMAYACAK UYGULANMAYACAK LİMİT DEĞER 

2-naftilam naftilamin in ve tuzları  4-aminodifenil ve

Kandaki

40µg/

tuzları

ölçüm 

ml

Benzidin ve tuzları  4-nitrodifenil

mg/m³ 

46

%(ağırlıkça)  





İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI  50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu + 6 aydan fazla süren sürekli işler 

KURUL ÜYELERİ  a) İşveren veya işveren vekili,  

Çok tehlikeli 

b) İş güvenliği uzmanı,  c) İşyeri hekimi,  ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi,  d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,  e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,  f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci. 

1 ay

Tehlikeli 2 ay

Az tehlikeli 3 ay

*katılanların salt çoğunluğu ile karar alır  *48 saat önce gündem  *iş güvenliği uzmanı sekreteri *tam zamanlı İş güvenliği uzmanı yoksa insan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi  b) İş güvenliği uzmanı, c) İşyeri hekimi,  ç) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, d) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı  Birden fazla iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin bulunduğu işyerlerinde  e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta 

e) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,  f) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci. 

İşveren veya işveren vekili tarafından atanırlar. 

İşveren tarafından görevlendirme yapılır.  O işyerindeki formen, ustabaşı veya ustaların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilir. Seçimle belirlenememesi halinde işveren taraf ından ından atanır.  Kurul üyelerinin aynı usullerle yedekleri seçilir. 

47





KURUL ÜYELERİNİN VE YEDEKLERİNİN EĞİTİMLERİ  a) Kurulun görev ve yetkileri,  b) İş sağlığı ve güvenliği konularında

ÇALIŞMA USULLERİ 

*Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbiri gerektiren önemli hallerde kurul üyelerinden herhangi ulusal mevzuat ve standartlar, biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu konudaki c) Sıkça rastlanan iş kazaları  ve tehlikeli tekliflerin kurul başkanına veya sekreterine yapılması gerekir.  vakaların nedenleri,  *Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması ç) İş hijyeninin temel ilkeleri, asıldır. Kurulun toplantılarında geçecek süreler günlük çalışma d) İletişim teknikleri,  süresinden sayılır.  e) Acil durum önlemleri, *Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya f) Meslek hastalıkları,  işveren vekili başkanlığında toplanır ve katılanların salt g) İşyerlerine ait özel riskler,  çoğunluğu ile karar alır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların ğ) Risk değerlendirmesi. değerlendirmesi.  eşitliği halinde başkanın oyu kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı sağlanama dığı veya başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak düzenlenir.  Toplantıda alınan kararlar gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur. Ayrıca çalışanlara duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilân edilir.   Kurulca işyerinde ilân edilen kararlar işverenleri ve çalışanları bağlar. 

DESTEKTEN YARARLANACAK İŞYERLERİNİN TESPİTİ  a) Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli işyerinin bulunması halinde, aynı işveren tarafından Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iişyerlerinde şyerlerinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısı esas alınır.  b) İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalıla sigortalılarr toplam çalışan sayısına dahil edilir.   c) İşyerinde çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilir.  ç) Her bir ayda Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülür.  d) Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da sigortalı sayısına dahil edilir.  e) Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.  Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere ondan az çalışanı bulunanlardan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri  Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için sağlanacak iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedelinin sigortalı başına günlük miktarı 16 yaşından büyük sigortalılar için belirlenen prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının sırasıyla %1,4 ve %1,6’sıdır.  

Kapsam

48





ACİL ÇIKIŞ YOLLARI VE KAPILARI  a) Doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılması sağlanır ve önlerinde ya da arkalarında çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz.  b) Herhangi bir tehlike durumunda, bütün çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmelerini mümkün kılacak şekilde tesisi sağlanır. Gerekli durumlarda bu konuyla ilgili planlar hazırlanarak düzenli tatbikatlar yapılır.  c) Sayısı, nitelikleri, boyutları ve yerleri; yapılan işin niteliğine, işyerinin büyüklüğüne, kullanım şekline, işyerinde bulunan ekipmana ve bulunabilecek azami kişi sayısına göre belirlenir. ç) Acil çıkış kapılarının, acil durumlarda çalışanların hemen ve kolayca açabilecekleri şekilde olması sağlanır. Bu kapılar dışarıya doğru açılır. Acil çıkış kapısı olarak raylı veya döner kapılar kullanılmaz.  d) Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak hiçbir engel bulunmaması, acil çıkış kapılarının kilitli veya bağlı olmaması sağlan sağlanır. ır.  e) Acil çıkış yolları ve kapıları uygun şekilde işaretlenir. İşaretlerin uygun yerlere konulması ve kalıcı olması sağlanır.  f) Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında, elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacakk ayrı bir enerji kaynağına bağlı acil aydınlatma sistemi bulundurulur.   sağlayaca

KAPALI İŞYERLERİNİN İ ŞYERLERİNİN HAVALANDIRILMASI  *Yeterli hava hacminin tespitinde, çalışma yöntemi, çalışan sayısı ve çalışanların yaptıkları iş dikkate alınır.   * Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların sağlığına zarar verebilecek atıkların ve artıkların derhal dışarı atılmasışekil sağlanır. Boğucu, zehirli veya tahriş sisteminden edici gaz ile toz, buğu, duman fena kokuları ortamsistemi dışına atacak ve nitelikte, genel havalandırma ayrı olarak mekanikve(cebri) havalandırma kurulur.

* Mekanik havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanır. Havalandırma   sisteminin çalışmaması, iş sağlığı ve güvenliği yönünden tehlikeli ise arızayı bildiren kontrol sistemi tesis edilir. Mekanik ve genel havalandırma sistemlerinin bakım ve onarımları ile uygun filtre kullanım ve değişimleri yıllık olarak yetkili kişilere yaptırılır.  * Pasif (suni) havalandırma havalandırma sistemlerinde hava akımının, çalışanları rahatsız etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek, ani ve yüksek sıcaklık farkı oluşturmayacak şekilde olması sağlanır. 

KAPILAR VE GİRİŞLER  a) Kapı ve girişlerin yerlerinin, sayılarının, boyutlarının ve yapıldıkları malzemelerin, bulundukları oda ve alanların yapısı ile kullanım amacına ve çalışanların rahatça girip çıkmalarına uygun olması sağlanır.  b) Her iki yöne açılabilen kapılar saydam malzemeden yapılır veya bu kapılarda karşı tarafın görünmesini sağlayan saydam kısımlar bulunur.  c) Saydam veya yarı saydam kapıların yüzeyleri çalışanlar için tehlike oluşturmayan güvenli malzemeden yapılır veya kırılmalara karşı korunur. Saydam kapıların kapıların üzeri kolayca görünür şekilde işaretlenir.  ç) Raylı kapılarda raydan raydan çıkmayı ve devrilmeyi devrilmeyi önleyici güvenlik sistemi bulunur.  d) Yukarı doğru açılan kapılarda aşağı düşmeyi önleyici güvenlik sistemi bulunur.   e) Kaçış yollarında bulunan kapılar, uygun şekilde işaretlenir. Bu kapılar yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olur.  f) Araçların kullanıldığı geçit ve kapılar yayaların geçişi için güvenli değilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiş kapıları bulunur. Bu kapılar açıkça işaretlenir ve bu kapıların önlerinde hiçbir engel bulunmaz.  g) Mekanik kapıların çalışanlar için kaza riski taşımayacak şekilde çalışması sağlanır. Bu kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir acil durdurma cihazları bulunması ve herhangi bir güç kesilmesinde otomatik olarak açılır olmaması durumunda kapıların el ile de açılabilmesi sağlanır. 

49





DİNLENME YERLERİ VE YEMEK YEME YERİ  *Yapılan işin özelliği nedeniyle  çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla çalışanın bulunduğu işyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri sağlanır. İş aralarında uygun dinlenme imkânı bulunan büro ve benzeri işlerde ayrıca dinlenme yeri aranmaz. İşyerlerinde daha uygun bir yer yoksa gerekli şartların sağlanması şartıyla, yemek yeme yerleri dinlenme yeri olarak kullanılabilir.  * Çalışma süresi, işin gereği olarak sık ve düzenli aralıklarla kesiliyorsa ve ayrı bir dinlenme yeri yoksa çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli olan hallerde, bu aralarda çalışanların çalışanların dinlenebileceği uygun yerler sağlanır.  * İşyerlerinde daha uygun bir yer yoksa gerekli şartların sağlanması şartıyla, dinlenme yerleri yemek yeme yeri olarak kullanılabilir. İşveren, çalışanlarına belirtilen şartları taşımak kaydıyla işyeri dışında yemek imkânı sağlayabilir. 

AÇIK ALANDA YAPILAN ÇALIŞMALARDA RİSKLER DEĞERLENDİRİLEREK DEĞERLENDİRİLE REK ÇALIŞANLAR  a) Olumsuz hava şartlarına ve gerekli hallerde cisim düşmelerine,  b) Zararlı düzeyde gürültüden ve gaz, buhar, toz gibi zararlı dış etkilere,  c) Düşme ve kaymalara,  karşı korunur. 

BARINMA YERLERİ  Barınma, dinlenme ve sosyal amaçlı kullanılan tesisler, yanıcı olmayan ve kolay tutuşmayan malzemeden inşa edilir. Barınma amacıyla çadır ve branda kullanılmaz. Barınma yerlerinin ısıtılmasında, duman, gaz ve yangın tehlikesine karşı gerekli tedbirler alınır, mangal, maltız, açık ateş vb. kullanılmaz. 

İŞYERLERİNDE İŞVEREN VEYA İŞVEREN VEKİLİ TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ  Elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütülebilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.  - Çalışan sayısının elliden az olup olmadığının tespitinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:   a) Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinin olması halinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri üstlenilebilecek işyerlerinin belirlenmesinde Sosyal Güvenlik Kurumundaki tescil kayıtları esas alınır.  b) İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalıla sigortalılarr çalışan sayısına dâhil edilmez.  c) Mesleki Eğitim Kanunu ile Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.  İşveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek için çalışan başına aylık en

az 10 dakika ayırmak zorundadır.  EĞİTİM KONULARI TABLOSU EĞİTİM KONULARI   1. Genel Konular

a) Çalışma mevzuatı (İşveren ve çalışanların yasal hak ve sorumlulukları ) 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 2. İş Kanunu  3. İlgili diğer mevzuat ( S. SSGSS Kanunu, S. Borçlar seafoodplus.info)   b) İş sağlığı ve güvenliğinde önleyici yaklaşım   1. Güvenlik kültürü  2. Tehlike ve risk tanımı 3. Risk değerlendirmesi nedir? Nasıl hazırlanır?   4. Risklerden korunma ilkeleri

c) İş kazası ve meslek hastalıkları ile sonuçları   1. İş kazası ve meslek hastalığı tanımı ve bildirimi     2. 3. İş İş kazası kazası ve ve meslek meslek hastalıklarının hastalıklarının raporlanması maliyeti   4. İş kazası ve meslek hastalıklarının hukuki sonuçları  

50





5. Ramak kala olayların tanımı, raporlanması, çıkarılacak dersler   ç) İş sağlığı ve güvenliği alanında iyi uygulama örnekleri.   2. Sağlık ve Güvenlik Konuları ile Korunma Yöntemleri   a) İşin yürütümü ve çalışma ortamına ilişkin risk faktörleri   1. İş ekipmanları (Makinalar ve el aletleri),   2. Elektrik,

3. Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma,  4. Atık yönetimi,  a, 5. Yükleme, Elle kaldırma ve taşım 6. boşaltma, istifleme ve depolama,   7. Fiziksel faktörler (Titreşim, gürültü, termal konfor, radyasyon, aydınlatma, havalandırma vb.),   8. Kimyasal faktörler,   9. Biyolojik faktörler,   Ergonomik faktörler,  İşyeri bina ve eklentileri,   İşyerinde temizlik ve düzen,  Ekranlı araçlarla çalışma,   Sağlık ve güvenlik işaretleri,   Acil durumlar.

b) Bireysel ve organizasyona ilişkin faktörler   1. İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri, 2. Meslek hastalıklarının sebepleri ve k orunma prensipleri, 3. İlkyardım,  4. Psikososyal risk etmenleri,

5. Kişisel koruyucu donanım kullanımı.   c) Dokümantasyon  1. Risk değerlendirmesi dokümanının hazırlanması,   2. Acil durum planının hazırlanması,   3. İSG eğitimlerinin belgelendirilmesi,   4. Çalışan temsilcisinin görevlendirilmesi. 

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ  İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan  ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ SAYISININ NİTELİKLERİ  a)İş yerinin tam süreli daimi çalışanı olması  b)En az 3 yıllık iş deneyiminin bulunması  c)En az ortaokul düzeyinde öğrenim görmüş olması  *Yetkili sendika temsilcisinin çalışan temsilci olarak görev yapması halinde bu nitelikler aranmaz.

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİNİN BELİRLENMESİ  çalışan  1 çalışan  2 çalışan  3 çalışan  4

ve üzeri 

5 6

*İşyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.  * Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. 

İSGB ve OSGB FİZİKSEL ŞARTLARI  51





İH

İGU

ODASI

ODASI

ACİL BEKLEME MÜDAHELE /İLK YERİ 

ARŞİV HELA 

YARDIM ODASI

İSGB  OSGB

8 m2  10 m2 

8 m2  10 m2 

OSGB Kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için 

12 m2  15 m2 

Gerekmez 12 m2 

Gerekmez Gerekir

Tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir  a) İşyeri hekimi,  b) İş güvenliği uzmanı,  c) Diğer sağlık personeli, istihdamı zorunludur. 

Yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesi   Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümü 

Kabul edilebilir risk seviyesi: seviyesi:  

Ramak kala olay: olay:   meydana gelen; çalışan, potansiyeli olduğuİşyerinde halde zarara uğratmayan olay  işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma Risk:  Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali   Tehlike: Tehlike:  İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli

RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ  a) İşveren veya işveren vekili.  b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.   c) İşyerindeki çalışan temsilcileri.  ç) İşyerindeki destek elemanları.  d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.  

RİSK KONTROL ADIMLARI  a) Planlama b) Risk kontrol tedbirlerinin

kararlaştırılması   c) Risk kontrol tedbirlerinin

uygulanması   ç) Uygulamaların Uygulamaların izlenmesi 

RİSK YÖNETİM SÜRECİ  52





KAYNAKTA KORUMA ORTAMDA KORUMA

KİŞİDE KORUMA 

1 2

Elemine etme ( Eliminasyon, Eliminasyon, Yok etme, Ortadan kaldırma , bertaraf)  İkame etme ( Yerine koyma, Değiştirme, Substitusyon) 

3 4 5 6

Tecrit etme (Yalıtım, kontrol, izolasyon)  Yönetimsel önlemler ( Mühendislik önlemleri, proses)  Topu koruma önlemleri  Bireysel önlemler (KKD) 

KADIN ÇALIŞANLAR  Gece

Normalde

7,5 saat

Turizm, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti 

7,5 saatten fazla çalışabilir  

çalışması

*Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu işyerinde  görevli işyeri hekiminden alınır. alınır.   Gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın çalışanlar ise doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bir yıl süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar.  Ancak emziren kadın çalışanlarda bu süre, anne veya çocuğun sağlığı açısından gerekli olduğunun işyerinde görevli işyeri hekiminden alınan raporla belgelenmesi halinde altı ay daha uzatılır.  uzatılır. 

MADEN İŞLERİ  En geç 6 ayda bir olmak üzere düzenli olarak gerekli tatbikatlar yapılır.   -Takip sistemi kayıtları en az bir yıl süreyle saklanır.  - Çalışma gerilimi 42 voltun üzerinde ise, elektrik kaçağı yapabilecek elektrikli aygıtlar ve madeni kısımlar, topraklamayla güvenlik altına alınır.   -Barajların arkasında bulunan oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojensülfür vb. ocak gazları ile sıcaklık ölçümleri 10 günde bir, bir, değişiklik tespit edilmesi halinde sürekli yapılır ve kayıt altına alınır   - Bir patlama olasılığına karşı, patlayıcı madde depolarının karşısına, dirseklerden en az 3 metre derinlikte hız kesici cepler yapılmalıdır.  *Yeraltı deposunda, sıcaklığın 8 dereceden aşağı ve 30 dereceden yukarı olmaması sağlanır.   -Bir kişinin taşıyabileceği patlayıcı madde miktarı 10 kilogramı geçemez. 

53





- Lağım atıldıktan sonra, elektrikli ateşlemede en az 5 dakika, fitil veya benzeri ateşlemede 1 saat geçmeden ve

yetkili kimseler tarafından dikkatle muayene edilip tehlike kalmadığı bildirilmedikçe ateşleme alanına kimsenin yakınında, ona paralel başka bir delik girmesine izin verilmez.- patlamamış lağım deliğinin en az 30 santimetre yakınında, delinip doldurularak ateşlenir.  - destek elemanı sayısının 10’dan az olduğu ocaklarda en az 10 çalışanın konu ile ilgili eğitim alması sağlanır. Çalışan sayısının 10’dan az olduğu durumlarda bu eğitimi   her çalışanın alması sağlanır. Bu eğitimler; yapılan işin niteliğine uygun olarak ve gerekli teorik ve pratik eğitimleri içerecek şekilde verilir, belgelendirilir ve bu eğitimler her altı ayda bir yenilenir. - yarıçapı en çok 50 kilometre olan alan içinde  bulunan maden işyerleri, merkezi bir yerde, ortaklaşa bir kurtarma istasyonu kurabilirler. GRİZULU MADEN OCAKLARI  Kontrol sondajı—25 m Metan oranı ölçüm--%1 altına düşünceye kadar.  Ölçümler-en geç 10 günde bir  -Taşıma yollarındaki hava içinde patlamaya neden olabilecek miktarda kömür tozu bulunan veya metan oranı % ’ü geçen kömür ocaklarıyla kükürt tozu bulunan kükürt ocaklarında, elektrikli lokomotifler kullanılmaz.   - Taşıma halatıyla kafes -güvenlik katsayısı en az 12 olmalıdır.   -Taşıyıcı halatla kafes arasındaki koşum düzeni, altı ayda en az bir kez  kontrol -* İnsan ve malzeme taşımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eğimli ve düz yollarda, hava hızı, saniyede 8 metreyi geçmez.  

*Havasında % 19’dan az oksijen, % 2’den çok metan, % ’ten çok karbondioksit, 50 ppm (%) den çok karbonmonoksit ve diğer tehlikeli gazlar bulunan yerlerde gerekli güvenlik önlemleri alınarak mevcut olan tehlikeyi bertaraf etmek amacıyla önleyici faaliyetler ve kurtarma çalışmaları dışında çalışılmaz. *8 saatlik çalışma için müsaade edilen en yüksek hidrojensülfür oranı 20 ppm (% 0,)’dir.   *Tozların havaya karışmasına engel olacak tedbirler alınmadığı takdirde ocak dışında hava giriş kuyusuna 80 metreden daha yakın eleme ve ayıklama tesisi kurulmaz.   -Genel havasındaki metan oranı % 1,5’i geçen yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygıtların gerilimi derhal kesilir ve şartlar düzelmedikçe yeniden verilmez   - Ateşleyici, lağımların doldurulmasından sonra ve ateşlemeden önce ölçümü tekrarlar. Metan oranı % 1’in altındaysa altında ysa lağımlar ateşlenir, üstündeyse % 1’in altına düşünceye kadar ateşleme yapılmaz.   - Uluslararası Elektroteknik Komisyonu IEC ve EN e göre PATLAMA GRUBU I : Metan Kullanılacak taş tozu, olabildiğince   Nem tutmayacak,   Silis içermeyecek,   İçinde % 1,5’dan çok organik madde bulunmayacak ve Sağlığa zararlı etki yapmayacak nitelikte olur . Elle kazı metre Sağlam arazi—60 derece şev Çöküntülü arazi derece şev  Kaygan sulu arazi—30 derece şev  AYAK

Yeraltı çalışma planları en geç ayda bir  güncelleştirilir ve işyerinde bulundurulur. 

BACA

İki  galeri arasında Sürülen galeri  cephe halinde üretim yapılan yer 

BARAJ

BÜR 

Yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve diğer tehlikeleri önleyici engeller 

Yerüstüyle bağlantısı

54

olmayan kuyu





CEP Galeri,

varagel

VARAGEL ve

vinç dip ve başlarıyla ara katlarında ve ızgaralarda görevli çalışanların ve ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan

Dolu araba aşağıya inerken boş arabanın yukarıya çıkmasını sağlayan ve karşılıklı ağırlık esasına göre, eğimli düzey üzerinde fren ve halat kullanılarak yapılan taşıma yeri 

yuvalar

NEFESLİK 

KADEME

Kuyuları ve giriş çıkış yollarıyla yeraltındaki bütün kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın çıkartıldığı yatımlı ve düz galerileri, diğer yolları ve üretim yerlerini, çıkarma, taşıma, havalandırma tesislerini, yeraltında kullanılan enerjinin sağlanmasında ve iletilmesinde kullanılan sabit tesisleri, açık işletmelerde giriş çıkış yolları ile tüm maden kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın döküldüğü döküm sahaları 

Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle meydana

RÖSET 

ŞEV 

Kuyu ve başaşağıların dip ve başlarının katlardaki yatay yollarla olan bağlantı yerleri 

Kademe, alın ve yüzlerindeki eğimi 

LAĞIM 

Ocak havasının giriş Taş içerisinde sürülen galeri ve çıkış yolu

TOPUK

OCAK

GRİZU 

İşletmelerde güvenlik Metanın için bırakılan maden karışımı  kısımlar 

FRENO

havayla

Varagel üzerinde taşımayı sağlayan sistem

MAKİNE EMNİYET  STATİK DENEY KATSAYISI

(a) Manuel çalıştırılan makinalar ve kaldırma aksesuarları: 1,5,  (b) Diğer makinalar: 1, 

DİNAMİK DENEY

Katsayı 1,1 

KATSAYISI

Halatın bütünü ve uçları kat sayı 5’tir.  Kaldırma zincirleri katsayı 4’tür.  Tel-halat/halat-halat ucu kombinasyonları kat sayısı 5’e eşittir.   Kaynaklı baklalı zincirler kullanıldığında kat sayı 4’e eşittir.  Dokuma halat veya sapanların  katsayısı 7’ye eşittir.  Bir sapanı oluşturan ve sapanla birlikte kullanılan bütün metalik aksamlar katsayı 4’e eşittir. 

55

getirilen basamak

şeklindeki çalışma yerleri





MAKİNALARDA ERGONOMİ  - Operatörün fiziksel ölçüleri, kuvveti ve dayanma gücü değişebilirliklerine imkân vermesi,  - Operatörün uzuvlarının hareket için yeterli yerin sağlanması,   - Makina için belirlenen çalışma aralığından kaçınılması,  - Uzun süre dikkati gerektiren izlemelerden kaçınılması,  - İnsan/makina ara yüzünün operatörün öngörülebilir karakteristiklerine uyarlanması uyarlanması 

- İmalatçının ve ilgili olduğunda, yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve tam adresi,  - Makinanın tanımı,  - CE İşaretlemesi - Seri veya tip tanımlaması, tanımlaması,  - Varsa seri numarası, 

KUMANDA TERTİBATLARI  - Uygun yerlerde resimli gösterimler kullanılarak açıkça ve görünür ve tanınabilir olmalı,  - Tereddüde mahal vermeden veya zaman kaybına ve belirsizliğe yol açmadan güvenli bir şekilde çalıştırılacak şekilde konumlandırılmalı, konumlandırılmalı,  - Kumanda tertibatının hareketi ile etkisi tutarlı olacak şekilde tasarımlanmalı, tasarımlanmalı,  - Acil durdurma veya uzaktan kumandalı programlama cihazı (teachpendant) gibi bazı kumanda tertibatlarının gerekli olduğu durumlar haricinde, tehlike alanları dışına yerleştirilmeli,  - Kumanda tertibatlarının çalışması ilave risk oluşturmayacak oluşturmayac ak şekilde konumlandırılmalı, konumlandırılmalı,  - Bir tehlike söz konusu olduğunda, istenen hareketin sadece maksatlı bir eylem ile başarılabileceği başarılabileceği şekilde tasarımlanmalı tasarımlanm alı veya v eya korunmalı,  - Öngörülebilir kuvvetlere dayanacak şekilde yapılmalı; kayda değer kuvvetlere maruz olma

- İmalat yılı, yani imalât işleminin tamamlandığı tamamlandığı yıl.  

eğilimindeki acil  durdurma tertibatlarına özel önem gösterilmelidir.

MAKİNALARIN İŞARETLENMESİ İŞARETLENMESİ 

56





TOKSİK (ZEHİRLİ) GAZLAR 

Klor (Cl2)

Hidrojensülfür (H2S)

BASİT BOĞUCU GAZLAR 

KİMYASAL BOĞUCU GAZLAR 

Amonyak (NH3) Karbonmonoksit (CO) Azot (N2), karbondioksit (CO2) metan (CH4) Etan Propan vb. Karbonmonoksit (CO)

Hidrojensiyanür (HCN) Hidrojensülfür (H2S)Lağım kanallarında, foseptiklerde, eritme tesislerinde bulunur.

TAHRİŞ YAPAN GAZLAR 

Amonyak (NH3) Klor (Cl2) Azotdioksit (NO2)

Kükürtdioksit (SO2) SİSTEMİK ZEHİR ETKİSİ GÖSTEREN GAZLAR 

Ozon (O3) vb Arsin Fosfin Stibinvb

*Alt Patlama Sınırı (LowerExplosion Limit (LEL)): Ortam havasında bulunduğunda, hacimsel olarak patlama oluşturabilecek en az miktardır.  *Üst Patlama Sınırı (UpperExplosion Limit (UEL)): Ortam havasında bulunduğunda, hacimsel olarak patlama özelliğini sürdürebileceği en üst sınırdır.  Solunum Kimyasalların Vücuda Giriş Absorbsiyon (deri veya gözlerden absorbe edilerek)  Yolları  Sindirim (yiyerek, içerek) 

KİMYASAL İSMİ-TİCARİ ( HALK ARASINDAKİ) İSMİ 

benzen-benzol, benzin-gazolin, etil alkol-etanol-alkol, hidrojen bromür-bromik asit, hidrojen klorür-hidroklorik asit- tuz ruhu, nitrik asit-kezzap, kerosen-gazyağı,  nitrojen oksit-azot oksit, sodyum hidroksit- kostik soda

57





58





59





IARC KANSER YAPICI MADDELER SINIFLANDIRMASI SINI FLANDIRMASI Grup 1:  Kesin kanserojen maddeler, Grup 2a: Muhtemel kanserojenler, Grup 2b: Şüpheli (olası) kanserojenler, Grup 3:  Kansere neden olmayanlar (İnsandaki kanserojenik etkileri önünden

sınıflandırılabilir olmayanlar) ve Grup 4:  Henüz sınıflandırılmayanlar (insanda kanserojenik etkisi olmayanlar)

60





PESTİSİT ÇEŞİTLERİ  İnsektisit : Böcek, haşerelere karşı kullanılan ilaçlardır.  Fungusit : Funguslara (Mantar) karşı kullanılan ilaçlardır.  Herbisit : Yabancı otlara karşı kullanılan ilaçlardır.  Mollusit : Yumuşakçalara karşı kullanılan ilaçlardır.  Rodentisit : Kemirgenlere karşı kullanılan ilaçlardır.  Nematisit : Nematotlara karşı kullanılan ilaçlardır.  Akarisit : Akarlara karşı kullanılan ilaçlardır. 

SRC1 SRC2 SRC3 SRC4 SRC5

Uluslararası yolcu taşıma  Yurt içi yolcu taşıma  Uluslararası eşya-kargo taşımacılığı  Yurt içi eşya-kargo taşımacılığı   Tehlikeli madde taşımacılığı taşımacılığı 

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK  Bu Yönetmelik, aşağıda belirtilen kişisel koruyucu donanımları kapsamaz.  

a) Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar,  b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,  c) Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı gibi kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel koruyucular,  ç) Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,  d) Spor ekipmanı,  e) Nefsi müdafaayı müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman,  f) Riskleri ve istenmeyen i stenmeyen durumları durumları saptayan ve ikaz eden taşınabilir cihazlar. 

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE KKD NEDİR?  1) Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya  tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazlar   2) Kişiyi bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla amacıyla üretici tarafından bir bütün haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşmuş donanım  3) Belirli bir faaliyette bulunmak için korunma amacı amacı olmaksızın taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzeme

4) Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması için gerekli olan ve sadece bu tür donanımlarla donanımlarla kullanılan değiştirilebilir parçalar 

61





TÜM KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR  1) Kendisi ek risk oluşturmadan oluşturmadan ilgili riski ri ski önlemeye uygun olur.  2) İşyerinde var olan koşullara uygun olur.   3) Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur.  4) Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.  5) Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamına giren ürünlerde uygun şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur. 

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ  1 2 3

4 5 6

Gürültü  Titreşim  Termal Konfor a-Havanın Sıcaklığı  b-Nem (Bağıl, mutlak)  c-Hava akımı (Havalandırma)  d-Termal radyasyon Aydınlatma 

Radyasyon (İyonize ve noniyonize)  Basınç ( Alçak ve yüksek)  GÜNDE YEDİ BUÇUK SAATTEN DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER 

a) Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler (iniş, çıkış, geçiş dâhil):   1) (20 hariç) m. derinlik veya ,5 (2 hariç) kg/cm2 basınçta 7 saat.   2) (25 hariç) m. derinlik veya 2, (2,5 hariç) kg/cm2 basınçta 6 saat.  3) (30 hariç) m. derinlik veya ,5 (3 hariç) kg/cm2 basınçta 5 saat.   4) (40 hariç) m. derinlik veya 3, (3,5 hariç) kg/cm2 basınçta 4 saat.   5) Dalgıçlar için bu süreler, 18 metreye kadar 3 saat, 40 metreye kadar olan derinliklerde 1/2 saattir. b) Cıva işleri:  1) Cıva izabe fırınlarında görülen işler 6 saat.  2) Elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işler 6 saat.   c) Kurşun işleri:  Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru k uru tozları kaldırma işleri 4 saat.  ç) Karbon sülfür işleri:  Karbon sülfürden etkilenme tehlikesi bulunan işler 6 saat.  d) İnsektisitler: İnsektisitler:  Karbamatlı Karbama tlı ve organik fosforlu insektisitlerin yapımı, paketlenmesi, çözelti olarak hazırlanması ve uygulanması işleri 6 saat. 

62





seafoodplus.infoAT ÖNCESİ  Kütahya Fincancılar Sözleşmesi Bazı Kaynaklarda İlk Toplu İş Sözleşmesi Diye Geçiyor.  Lonca (Orta Sandığı – Teavün Sandığı)  seafoodplus.infoAT VE MEŞRUTİYET MEŞRUTİYET DÖNEMİ  Polis Nizamnamesi

Dilaver Paşa Nizamnamesi  Maadin Nizamnamesi Ameleperver Cemiyeti

Osmanlı Amele Yardımlaşma Cemiyeti  III. CUMHURİYET DÖNEMİ Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun  İktisat kongresi  Borçlar Kanunu  Umumi Hıfzıssıha Kanunu Sayılı İş Kanunu 

BİLİM ADAMI 

YAPTIĞI FAALİYET 

HİPOKRATES 

İlk kez kurşunun zararlı etkileri üzerinde durmuş, kurşun koliğinden söz ederek onu tanımlamış, aynı zamanda halsizlik, görme bozuklukları ve felçler ile kurşuna maruziyet arasında ilişki bulunduğuna dikkat çekmiştir.  Zehirleri bitkisel, hayvansal ve mineral kaynaklı olmak üzere kökenine göre üçe ayırmış ve bu ayrım yüzyıllar boyunca kullanılmıştır  Demircilerde görülen göz hastalıklarının işten kaynaklandığını, sürekli ayakta çalışanlarda varis oluşabileceğini açıklamıştır  Çalışma ortamındaki tehlikeli tozlara karşı çalışanların maske yerine geçmek üzere başlarına torba geçirmelerini önermiştir  Dünyada ilk minerolojibilgini olarak bilinmektedir. “De Re Metallica” isimli kitabında, Madencilerde ortaya çıkan hastalıkları tanımlamış, bunlara karşı korunma önlemlerini anlatmış, toza karşı maden ocağının havalandırılmasından, havalandırılmasından, iş kazalarından ve korunma yöntemlerinden söz etmiştir.  Madencilerde ve baca temizleyicilerinde meslek hastalıkları saptamış, bu gün pnömokonyoz diye bilinen kronik akciğer hastalıklarının klinik tablosunu çizmiş ve "meslek hastalıkları riskinin artması, endüstriyel gelişmenin sonucudur’’ demişseafoodplus.info toksikolojinin başlangıcı sayılmaktadır.  İlk iş yeri hekimliği kitabı olan “De MorbisMetallici”i yazmıştır.    İş sağlığının babası iş sağlığının kurucusu sayılmaktadır.    Epidemiyoloji profesörüdür.    De MorbisArtificumDiatribakitabının adıdır.    Hastalara sorulan gelenekselleşmiş gelenekselleşmiş sorulara işçi sağlığı ve iş güvenliği ilkesini eklemiştir. Bu ilke, kişinin karşılaştığı etkenlerin bilinmesi ile sonuca kolayca ulaşılmasını sağlamıştır.   İş yerlerindeki çalışma ortamından ortamından kaynaklanan olumsuz koşulların  düzeltilmesi ile iş veriminin artacağını ileri sürmüştür.    İş yerlerinde işçinin çalışma şeklinin, iş-işçi uyumunun sağlık ve iş verimi

DİOSCORİDES  JUVENAL

PLİNİ  AGRICOLA

PARACELSUS





BERNARDİNO RAMAZZİNİ 









üzerindeyüzyılda etkili olduğu düşüncesini ortaya koyarak ergonomi ilkelerini daha on yedinci açıklamıştır. açıklamıştı r. 

63





PERCİVAL POTT

TİSSOT  ROBERT OWEN

TAYLOR

VAUBAN VE BELİDOR 

PATİSSİER 

Baca temizleme işinde çalışanların kanser hastalığına yakalanmaları konusunda yaptığı çalışmalar ve fabrikalarda baca temizleme işlerinde çocuk işçi çalıştırılması nedeniyle Baca Temizleyicileri Kanunu çıkarılmıştır. Strokom kanseri teşhisi koymuştur. İlk defa hastanelerde meslek hastalıklarının tedavi edilmesi için özel bölümler kurulmasını önermiştir.  İskoçya'daki fabrikasında on yaşının altında kimseyi çalıştırmadan, çalışma saatini azaltarak, gençler ve yetişkinler için eğitim programları hazırlaya hazırlayarak rak ve işyerindeki çevre   koşullarını düzelterek iş ticari başarısının devam ettiğini göstermiştir. Bilimsel yöntemlerle analizi çalışmaları yapmıştır. Çalışanların becerilerini artırmak ,işin daha verimli yapılmasını sağlamak üzerine çalışmıştır. İnsan fizyolojisi ile yapılan iş arasındaki ilişkiye yönelik çalışmaları olmuştur. Çok ağır işlerin işçileri yıprattığı ve meslek hastalıklarına yol açtığını bu nedenle de iş verimini artırmak için işlerin iyi organize edilmesi gerektiğini söylemişlerdir. 

Fabrikalarda iş kazası ve meslek hastalıklarıyla ilgili istatistiki verilerin toplanmasına çalışmış, hastalık veya kaza nedeniyle meydana gelen ölüm ve sakatlıkları incelemiştir.  

MİCHEL SADLER 

yılında parlamentoya yeni bir yasa önerisi getirmiş ve yılında “Fabrikalar Yasası” adı altında yürürlüğe girmesini sağlamıştır. Bu yasa ile fabrikaların denetimi için müfettiş atanması zorunlu kılınmış, 9 yaşın altındaki çocukların işe alınması ve 18 yaşından küçüklerin ise 12 saatten fazla çalıştırılmaları yasaklanmıştır. 

THOMAS LEGGE BUTLIN

Kurşun zehirlenmesi gibi şarbonun da meslek hastalığı olduğunu ileri sürmüştür.  Gençlerde görülen skrotum ve cilt kanserlerinin nedeni olarak kömür katranı, madeni yağları tanımlamıştır.  Boya sanayinde mesane kanserinin çokluğuna dikkati çekmiş ve hastalığı tanımlamıştır.  Ayakkabıcılar üzerindeki istatistiki çalışmaları sonucunda benzen'in lösemiye yol açtığını ortaya çıkarmıştır.  *İş kazasına uğrayanlara tazminat ödenmesi ilk olarak Almanya’da uygulanmaya başlanmıştır. 

RHEN Prof. Dr. Muzaffer AKSOY 

BAZI İLKLER 

*İş sağlığı ve güvenliği alanında bilimsel anlamdaki ilk gelişmeler İtalya’da ortaya çıkmasına rağmen konunun gelişimi İngiltere’de olmuştur.  Dilaver Paşa Nizamnamesi

Maaddin Nizamnamesi

Mecelle

maddeden oluşan Nizamname günlük çalışma süresini 10 saat olarak belirlemiştir, işçilere çalışma süresinin dışında dinlenme süresi verilmesini, işçilere yatacak yer sağlanmasını, işçi ücretlerinin öncelikli olarak ödenmesini ve işe hazır bekleyen işçilere çalıştırılmasalar bile ücret ödenmesini düzenlemiştir. İşçilerin önemsiz sayılabilecek hastalıklarının madenlerde bulundurulacak doktor tarafından tedavi edilmesi belirtilmiştir. Hastalık, iş sözleşmesinin sona ermesinin nedeni sayılmıştır. Nizamnamede, Nizamnam ede, iş kazalarından söz edilmemiştir ve bunlara  karşı önlem alınması üzerinde durulmamıştır.  Madenlerde zorla çalıştırma sistemi tamamıyla ortadan kaldırılmıştır. Nizamnamede, mühendislere kazaların önlenmesi için gerekli önlemleri alma ve bu amaçla ihtiyaç duyulan araç ve gereci idareden isteme hakkı verilmiştir. Kazaların idareye bildirilmesi, madenlerde doktor ve eczane bulundurma yükümlülüğü getirilmiş, iş kazasına uğrayan işçilere ve ailelerine işveren tarafından tazminat ödenmesi, iş kazasında kusurlu bulunan işverenlerin para cezası ile cezalandırılması gibi düzenlemeler yapılmıştır.  Türkiye’nin ilk medeni kanunu olan Mecelle’de, iş sağlığı ve güvenliği alanında işçinin, işverenin kusuruyla zarara uğraması halinde işverene bu zararı tazmin yükümlülüğü getirilmiştir.

64





Ereğli

10 Eylül tarih ve sayılı yasadır. Bu yasa ile kömür işçilerinin çalışma

HavzaiFahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik 

koşullarının düzeltilmesine yönelik hükümler getirilmiştir. Ayrıca bu yasa ile İhtiyat ve Teavün Sandığı adıyla yardımlaşma sandıkları kurulmasını ve bunların Amele Birliği içinde birleştirilmesi öngörülmüştür. Yine bu yasa ile hastalık ve iş kazaları durumlarında gerekli yardımların yapılması sağlanmıştır sayılı Yasa ile kömür işçilerinin çalışma koşullarının düzeltilmesine yönelik hükümler getirilmiştir.  CUMHURİYETİN İLANINDAN SONRASI 

* yılındaki Ereğli Havzai  Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun ile madenlerde 18 yaşından küçük olanların çalıştırılması yasaklanmış, günlük çalışma süresi 8 saatle sınırlandırılmıştır. Maden işleten işverenler hastalanan veya kazaya uğrayan işçileri tedavi ettirmek, madenin etrafında hastane, eczane ve hekim bulundurmak zorundadırlar. * tarihli ve sayılı Hafta Tatili Kanunu, tarihli ve sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. * yılında yürürlüğe giren Borçlar Yasası’nın maddesi işverenin iş kazaları ve meslek hastalıklarından doğan hukuki sorumluluğunu getirmiştir.   * tarihli ve sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda, çalışma hayatında kadınların ve çocukların  korunması, en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerinde hekim bulundurulması zorunluluğu, belirli büyüklükteki iş yerlerinde revir ya da hastane yapılması söylenmiştir. söylenmiştir. * tarih ve sayılı iş kanunu ilk iş kanunudur. Kanunun uygulanması için çok fazla tüzük çıkarılmıştır.  * tarihinde ise Çalışma Bakanlığı kurulmuştur. sayılı İşçi Sigortaları Kurumu ve sonrasında sayılı iş kazalarıyla Meslek hastalıkları ve analık sigortaları kanunu yürürlüğe girmiştir.   * sayılı Belediyeler Yasası’na göre iş yerlerinin işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden bazı açılardan denetlenmesi görevi belediyelere verilmiştir.  * yılında sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu yürürlüğe girmiştir yılında ise yürürlüğe girmiştir.  * sayılı İş Yasası’nın yerine yılında sayılı İş Yasası çıkarılmıştır.  * yılında sayılı İş Yasası (İş Kanunu) yürürlüğe konulmuştur sayılı İş Yasası’nın maddesi sağlık ve güvenlik ile ilgili tüzüklerin hazırlanmasını öngörmüştür. *’de ise sayılı iş kanunu yürürlüğe girmiştir.  * tarihine kadar ülkemizdeki iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili düzenleyici hükümler sayılı İş Kanunu bünyesinde yer almakta iken sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile beraber mevzuatımızda müstakil bir İSG yaklaşımına yer verilmiştir. 

65





GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ  1)Güvenlik kültürü, grup veya daha üst seviyelerde, örgütün bütün üyeleri veya bütün grup tarafından paylaşılan değerleri ifade eden bir kavramdır. 2)Güvenlik kültürü, bir örgütteki formel güvenlik sorunlarıyla da ilgilidir. Ancak sadece yönetim ve denetim sistemleriyle de sınırlı değildir. 3)Güvenlik kültürü, bir organizasyondaki organizasyondaki her seviyedeki çalışanların katılımı üzerinde durmaktadır. 4)Güvenlik kültürü, örgüt üyelerinin işteki davranışını etkiler. 5)Güvenlik kültürü,bir genellikle ödül sistemleri vekazalardan güvenlik performansı performans ı arasındaki de yansıtır. 6)Güvenlik kültürü, organizasyonda olaylardan, ve hatalardan öğrenmeihtimali ve gelişmeyle ilgili gönüllülüğü yansıtır. 7)Güvenlik kültürü, değişime karşı oldukça dayanıklı, sabit ve dirençlidir.  

GÜVENLİK KÜLTÜRÜ OLGUNLAŞMA MODELİ Fleming  () tarafından Fleming tarafından geliştirilen bu modele göre güvenlik kültürü en alt seviyeden en üst seviyeye kadar 5 aşamadan aşamadan oluşan oluşan süreçtir. Bu modelin güvenlik kültürü oluşturma süreci ve her bir sürecin kendi içinde özellikleri Şekilde görülmektedir. görülmektedir. Model sırasıyla önceki seviyedeki seviyedeki zayıflıkların ortadan ortadan kaldırılması ve güçlendirilmesi üzerine temellendirilmiştir. Bu nedenle örgütün bir seviyeyi atlaması tavsiye edilmemektedir. edilmemektedir. Örneğin, Örneğin, ikinci seviye olan yönetme yönetme aşamasından aşamasından üçüncü üçüncü seviye olan katılma aşamasına geçmeden önce, yöneticilerin güvenliğe yönelik bağlılıklarını bağlılıklarını geliştirmesi geliştirmesi ve ilk düzey çalışanları, güvenlikle ilgili süreçlere dâhil etme ihtiyacını anlaması örgüt için önemlidir. Bu modele göre örgütü güvenlik performansı her bir seviye arttıkça artmaktad artmaktadır. ır. Buna göre işyerleri en zayıf güvenlik performansını “ortaya çıkma” evresinde gösterirken, en yüksek performans düzeyine “sürekli iyileştirme” evresinde ulaşmaktadır. 

KARŞILIKLI GÜVENLİK KÜLTÜRÜ MODELİ Bu model Cooper Cooper   tarafından ortaya konulmuştur. Model, subjektif iç psikolojik faktörler,

gözlemlenebilir güvenlikle ilgili davranışlar ve objektif durumsal özellikler olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır. İç psikolojik psikolojik faktörler (örneğin, (örneğin, tutumlar ve algılar) anketler yardımıyla, güvenlikle ilgili  davranışlar, davranışsal davranışsal güvenlik niyetlerinin bir parçası olarak geliştirilen kontrol listeleri ile ve durumsal özellikler ise, güvenlik yönetim sistemi denetim ve kontrolü ile değerlendirilebilir. Her üç  bileşenin  kendi içlerinde değerlendirilmesi güvenlik kültürünün kültürünün farklı farklı örgütsel seviyelerde sayısallaştırılabilmesine sayısallaştırılabilmesine imkân sağlamaktadır. Ayrıca bu  model, örgütlere kendilerini diğer iş birimleri veya örgütlerle karşılaştırmaları karşılaştırmala rı için bir referans çerçevesi sağlamaktadır. 

Güvenliğe Yönelik Tutumların Tasarım Modeli Bu model temel olarak olarak organizasyonda güvenlikle güvenlikle ilgili tutumları 4 temel kategori kategori altında incelemektedir: incelemektedir: 1-Donanım: Güvenlik donanımı ve fiziksel tehlikeler. 2-Yazılım: Kurallar ve prosedürler, mevzuat, güvenlik yönetimi ve politikası.

66





3-İnsan/Personel: Çalışanlar, denetleyiciler, yönetim, güvenlik kurulu, uzmanlar, otoriteler, sendikalar

gibi bütün gruplar. 4-Riskler: Riskli davranış ve onun düzenlenmesi. Bu model güvenliğe yönelik düzenlemelerin etkinliğinin değerlendirilmesini, bireysel sorumlulukla yapıcı inanç gelişimini ve iş çevresi güvenliğinin  değerlendirilmesini içerir.  TOPLAM GÜVENLİK KÜLTÜRÜ MODELİ Geller  tarafından Geller model, Şekildeki gibi insan, çevre ve davranış arasında interaktif ve dinamik bir “güvenlik üçgeni”geliştirilen üzerine vurgu yapmaktadır

Toplam güvenlik kültürü modeli, çevresel faktörleri (örneğin; ekipman, araçlar, fiziksel düzen ve sıcaklık), kişisel faktörleri (tutumlar, inançlar ve kişilikler) ve davranışsal faktörleri (güvenli ve güvensiz iş uygulamaları, diğer çalışanların güvenliğine güvenliğine ilgi gösterme) gösterme) içerir. Bu üç faktörün faktörün dinamik dinamik ve interaktif yapısından dolayı, bir faktördeki değişim diğer iki faktör üzerinde de etkili olmaktadır. olmaktadır. Örneğin; yaralanma ihtimalini azaltan davranışlar (özellikle bu davranışlar gönüllü bir şekilde yapılıyorsa) çevresel değişimi ve güvenli davranışlarla tutarlı tutumların üretilmesini gerektirir. Bu modele göre toplam güvenlik kültürünün sağlanmasında sağlanma sında şu 10 prensip önem arz etmektedir: 1.Kültür güvenlik sürecini yürütmelidir. seafoodplus.infoış temelli ve kişi temelli faktörler başarıyı belirlemektedir. 3.Çıktılar üzerinde değil süreç üzerinde odaklanılır. seafoodplus.infoçlar tarafından motive edilmiş ve aktifleştirmelere yönelik davranışlar söz konusudur. seafoodplus.infoşarısızlıklardan sakınma üzerine değil, süreç başarısı üzerine odaklanılır. 6.Güvenli davranışlara yol gösterici gözlem ve geribildirim vardır. seafoodplus.infoış ve kişi temelli koçluk yolu ile etkin bir geribildirim sağlanır. 8.Gözlem ve koçluk, sürece yönelik aktif ilgide anahtar bir rol oynar. seafoodplus.info algısı, ait olma ve güvenliğe yönelik yetkilendirme vardır. Vardiya güvenliği bir öncelik olmaktan ziyade bir değerdir. Berends’in Güvenlik Kültürü Modeli Bu modelde modelde güvenlik kültürüyle ilgili bütün kavramlar, kavramlar, normlar normlar ve inançlar olmak üzere temelde iki başlık altında sınıflandırılmaktadır. sınıflandırılmaktadır. Normlar; bireysel, etkileşimsel, etkileşimsel, örgütsel normlar olarak alt alt kategorilere ayrılmakta ve bu kategorilerin her biri kendi içinde alt bölümlere ayrılmaktadır. Diğer taraftan inançlar da, güvenlik kontrol edilebilirliği, kaza sebepleri, insan doğası gibi alt başlıklara ayrılmaktadır.  

67





KAZA SEBEP TEORİLERİ 

1

Domino Teorisi

Kalıtsalhatası ve Sosyal Çevre    Kişinin Güvensiz hareket ve koşullar Kaza Yaralanma

2 3 4 5 6

İnsan Faktörü Teorisi  Kaza-Olay Teorisi Kombinasyon Teorisi Epidemiyoloji Teorisi Sistem Teorisi

KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4M)  Man (İnsan):Hatalara neden olan insan faktörü   Machine (Makine):Uygun olmayan koruyucusuz makine ve ekipman gibi fiziksel faktörler  Media( ortam-çevre):Bilgi bilgilendirme çalışma metotları ve çevresel faktörler)   Management(Yönetim):  Yönetimsel faktörler  

TEHLİKELİ HAREKETLER - DURUMLAR  TEHLİKELİ HAREKETLER(%88) HAREKETLER(%88)  Tehlikeli hareket tamamen çalışanlara bağlı ve iş kazası yaptıran durumlardır (Kişinin bilgisizliği, tecrübesinin yetersizliği, dikkatsiz olması, o andaki psikolojik durumu, bana bir şey olmaz düşüncesi vb.  -Tehlikeli davranışa karşı her türlü teknik tedbir alınmışsa kaza ihtimali sıfır olacaktır  1-  Emniyetsiz çalışma (vaziyet alma)  2-  Gereksiz şekilde hızlı çalışma  3-  Emniyet donanımını kullanılmaz hele getirme   getirme 4-  Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma   kullanma 5-  Emniyetsiz taşıma, yükleme, istifleme yapma   yapma 6-  Tehlikeli yerlerde çalışma  7-  Şaşırma, kızgınlık, üzgün, telaş, şakalaşma  8-  KKD kullanmama  kullanmama 

TEHLİKELİ DURUMLAR(%10) DURUMLAR(%10)  Tehlikeli durum ise daha çok işyerinin olumsuz şartlarına (kullanılan aletve makinelerden gibi) çok az bir kısmı da çalışanlara bağlı durumlardır   -Tehlikeli durumun olduğu bilinen bir ortamda

çok dikkatli davranılır ve hiçbir riskli davranışta bulunulmazsa kaza ihtimali de çok düşük olur  1 - Kusurlu alet, makine, teçhizat kullanma, 2- Emniyetsiz yapılmış alet-makineler 3- Yetersiz ve bakımsız bina, alet ve makine  4- Yetersiz ve/veya fazla aydınlatma  5- Yetersiz ve/veya havalandırma  6- Kkd’lerin olmaması nedeniyle kullanmam kullanmamaa  7- Emniyetsiz yöntem ve şartlar  8-Uygun olmayan kkd kullanma

68





*WHO ya göre İş sağlığıF Fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hali İş Güvenliği: İş yerlerini, y erlerini, işin yürütümü

nedeniyle oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalardır. * WHO iş kazası: “Önceden planlanmamış, çoğu zaman yaralanmalara, makine ve teçhizatın zarara uğramasına veya üretimin bir süre durmasına yol açan olay” *ILO ise iş kazası “Belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış beklenmedik bir olay”   * sayılı iş sağlığı ve güvenliği Kanunu göre iş kazası İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya y a da bedenen özre uğratan olay.   KAZASI ASI İş kazası ( sayılı sayılı Kanun maddesi)  SGK’YA GÖRE İŞ KAZ * Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,  * İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,  * Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın yapmaksızın geçen zamanlarda, zamanlarda,  * emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çoc çocuğuna uğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,  * Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında 

69





İŞ KAZASI SIKLIK HIZI  Bir takvim yılında çalışılan iş sattine karşılık kaç kaza olduğunu gösterir  İş kazası sıklık hızı=[İKS/(PTEGS*8)]X1. hızı=[İKS/(PTEGS*8)]X   İKS= İş kazası sayısı  PTEGS*8= Bir yıl içindeki toplan çalışılan saat  İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZLARI  * İŞ KAZALARI AĞIRLIK HIZLARI  - I.YÖNTEM: Bir takvim yılında çalışılan saatte kaç iş gününün iş kazası nedeniyle kaybedildiğini gösterir  İş kazası ağırlık hızı= (TGK/(PTEGS*8))* (TGK/(PTEGS*8))*  

II. YÖNTEM= Çalışılan her saatte kaç saatin kaybedildiğini gösterir. Formülü aşağıdaki gibidir.  İş kazası ağırlık hızı= (((TGK)/(PTRGS))*1 (((TGK)/(PTRGS))* 00  TGK: İş kazası sonucu toplam gün kaybı  TGK= (Geçici iş göremezlik süreleri)+(Sürekli iş göremezlik dereceleri toplamı*75)+(ölüm toplamı*75)+(ölüm vak’a sayısı*) PTEGS= Toplam prim tahakkuk eden gün sayısı  PTEGS, HER GÜN İÇİN 8 Saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm sigortalıların bir yıl içinde toplam çalışma saati bulunur. 

KRİSTAL YAPIDA SİO2 ÇEŞİTLERİ 

ASBEST ÇEŞİTLERİ 

1-Kuvars 2-Tridimit

Asbest : 1) Aktinolit Asbest 2) Antofilit Asbest

3-Kristobaliti

3) Grünerit Asbest (Amosit) 4) Krizotil 5) Krosidolit 6) Tremolit Asbest

TOZA BAĞLI HASTALIKLAR  İnorganik Toza bağlı 

Silikozis Asbestozis

Antrakozis (KİP)  Organik toza bağlı 

Siderosizvb Bisinozis Bagasozis vb

70





Renk 

Anlamı veya Amacı 

Talimat ve Bilgi 

Kırmızı 

Yasak işareti 

Tehlikeli hareket veya davranış 

Tehlike alarmı  Yangınla mücadele ekipmanı 

Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et  Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve tanımlanması   Dikkatli ol, önlem al, kontrol et   Özel bir davranış ya da eylem  Kişisel koruyucu donanım kullan 

Sarı Mavi (1) 

Yeşil 

Uyarı işareti  Zorunluluk işareti  Acil çıkış, ilk yardım işareti 

Kapılar, çıkış yerleri ve yolları,  ekipman, tesisler

Tehlike yok

Normale dön 

(1) Mavi:

Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir. 

(2) Parlak turuncu:

Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında floresan özellikli bu renk çok dikkat çekicidir. 

71





SABİT VE KALICI İŞARETLER  1. Sabit ve kalıcı işaret levhaları; yasaklamalar, uyarılar ve yapılması zorunlu işler ile acil kaçış yollarının ve ilk yardım bölümlerinin yerlerinin belirtilmesi ve tanınması için kullanılacaktır.  Yangınla mücadele ekipmanının bulunduğu yerler, işaret  levhası ve kırmızı renkle kalıcı şekilde işaretlenecektir.  2. Konteynır ve borular üzerindeki işaretler 3. Engellere çarpma veya düşme riski olan yerler, işaret levhası ve güvenlik rengi ile kalıcı şekilde belirlenecektir.  4. Trafik yolları güvenlik rengi ile kalıcı olarak işaretlenecektir.  Aynı Derecede Etkili İse, Aşağıdaki İşaretlerden Herhangi Biri Kullanılabilir   –  Engel veya düşme tehlikesi olan yerlerde; işaret levhası veya güvenlik rengi   – Işıklı işaret, sesli sinyal veya sözlü iletişim  – El işaretleri veya sözlü iletişim 

GEÇİCİ İŞARETLER  1. Gerekli hallerde ve işaretlerin birlikte ve birbirinin yerine kullanılma imkanı da dikkate alınarak; tehlike sinyali vermek, gerekli önlemlerin alınması için ilgili kişinin çağrılması ve çalışanların acil tahliyesi için ışıklı işaretler, sesli sinyaller ve/veya sözlü iletişim kullanılacaktır.  2. Gerekli durumlarda, tehlikeye yol açabilecek ya da tehlikeli manevralar yapan kimseleri yönlendirmek için el işaretleri ve/veya sözlü iletişim kullanılacaktır. 

Aşağıda belirtilen işaretler birlikte kullanılabilir    – Işıklı işaret ve sesli sinyal   – Işıklı işaret ve sözlü iletişim  – El işaretleri ve sözlü iletişim

Görülmesini veya işitilmesini zorlaştıracak veya engelleyecek, aynı türden bir başka emisyon kaynağının bulunması   önlenecek, özellikle; 1. Çok sayıda işaret birbirine çok yakın bir şekilde yerleştirilmeyecektir.  72





2. Karıştırılma ihtimali olan iki ışıklı işaret aynı anda kullanılmayacaktır.  3. Işıklı bir işaret bir diğer ışıklı işaretin çok yakınında kullanılmayacaktır.  4. Birden fazla sesli sinyal aynı anda kullanılmayacaktır. kullanılmayacaktır.  5. Çok fazla ortam gürültüsü olan yerlerde sesli sinyal kullanılmayacaktır.  ENGELLER VE TEHLİKELİ YERLERDE KULLANILAN İŞARETLER  1. Engellere çarpma, düşme ya da nesnelerin 3. Sarı–siyah ya da kırmızı–beyaz şeritler yaklaşık olarak 45 düşme tehlikesinin yerlerçalışmaları i le işletme derece açıyla ve aynı büyüklükte boyanır.  ile tesisleri içinde bulunduğu çalışanların esnasında dolaştıkları bölgeler, birbirini takip eden sarı ve siyah ya da kırmızı ve beyaz renk şeritleriyle işaretlenir.  2. İşaretlerin boyutu, engelin ya da tehlikeli bölgenin büyüklüğü ile orantılı olur. 

A TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ  Sürekli hareket eder.  Hızlı yürür.  Hızlı yer. 

B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ  Zaman ile ilgilenmez. Sabırlıdır. 

Eğlenmek için oyun oynar.

Hızlı konuşur.  Sabırsızdır.  İki şeyi aynı anda yapar.  Başarıyı, miktarı ile ölçer.  Rekabeti sever.

Zaman baskısını hisseder.

MALZEME MUAYENESİ  Tahribatsız Muayene 

Tahribatlı Muayene 

Ultrasonik muayene Penetrent

Çekme testi 

Manyetik Partiküller 

Yorulma Sertlik

Radyografi

Çentik darbe 

Eddy Akımları 

Burulma

Eriksen Çökertme  Metalografi

Tahribatsız Muayene Yöntemleri (MEGEP’e göre)  Gözle muayene  Penetran Sıvı ile muayene  Ultrasonik muayene

Röntgen ışınlarıyla muayene 

Tahribatlı Muayene Yöntemleri (MEGEP’e göre)  Çekme deneyi  Basma deneyi Kırma deneyi  Eğme deneyi 

Manyetik kontrol

Basınçla Kontrol 

73

Suçluluk duymadan dinlenir. Acelesi yoktur.

İşi bitirmek için zaman saplantısı yoktur. 





İSG KANUNU HAP NOTLAR Bu Kanun () ; KAMU VE ÖZEL SEKTÖRE AİT BÜTÜN İŞLERE ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, ÇIRAK VE STAJYERLER DE DÂHİL olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. 

aşağıda belirtilen faaliyetler ve kişiler hakkında bu Kanun hükümleri UYGULANMAZ: a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri.  b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.   c) Ev hizmetleri.

ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.  d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.

DESTEK ELEMANI: Asli  Asli görevinin yanında yanında iş sağlığı ve güvenliği güvenliği ile ilgili ilgili 1-önleme 2-koruma 3-tahliye 4-yangınla mücadele  5-ilk yardım

  ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişi 

74





ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili 1-çalışmalara katılma, 2-çalışmaları izleme, 3-tedbir alınmasını isteme, 4-tekliflerde bulunma 5- benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan  

GENÇ ÇALIŞAN  15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış çalışanı  

’E GÖRE İŞ KAZASI  1-İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen   2- ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay  Not: Tanımda ekipman hasarı yok +çevreye zarar yok  

İŞYERİ:  Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyon  

ÖNLEME  İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümü 

RİSK:  Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali

Not: Kanun veya yönetmelikte tek tanım olur birden fazla risk tanımı olmaz. 

75





RİSK DEĞERLENDİRMESİ: DEĞERLENDİRMESİ:  1-İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, 2-Bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi 3- Kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması

amacıyla yapılması gerekli çalışmaları ifade eder.  

TEHLİKE:  İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek potansiyeli

zarar

veya

hasar

verme

Not: Kanun veya yönetmelikte tek tanım olur birden fazla tehlike tanımı olmaz. 

İŞVERENİN GENEL YÜKÜMLÜLÜĞÜ  a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.   b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.  c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.  ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve  güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.  d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.  

RİSKLERDEN KORUNMA İLKELERİ  a) Risklerden kaçınmak.  b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.  c) Risklerle kaynağında mücadele etmek. ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.  d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.  e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.  f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.  g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek. ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.  76

76





İşveren 10 ve daha fazla çalışanı olan ÇOK TEHLİKELİ sınıfta yer alan iş yerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir.  Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli gör evlendirilmesi zorunlu değildir. 

İŞVEREN  Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 50’DEN AZ ÇALIŞANI bulunan ve AZ TEHLİKELİ SINIFTA yer alan

işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla İŞE GİRİŞ VE PERİYODİK MUAYENELER VE TETKİKLER HARİÇ iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. 

İŞVERENLER  Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla ARAÇ, GEREÇ, MEKÂN VE ZAMAN GİBİ GEREKLİ BÜTÜN İHTİYAÇLARINI KARŞILAR.  * İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında İŞ BİRLİĞİ VE KOORDİNASYONU SAĞLAR.  * Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili MEVZUATA UYGUN OLAN VE YAZILI OLARAK BİLDİRİLEN TEDBİRLERİ YERİNE GETİRİR.  * Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.  İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ  KAMU KURUM VE KURULUŞLARI HARİÇ ONDAN AZ ÇALIŞANI bulunanlardan, ÇOK TEHLİKELİ VE TEHLİKELİ sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir. Ancak, CUMHURBAŞKANI, ondan az çalışanı bulunanlardan bulunanlarda n AZ TEHLİKELİ sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir 

77





İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ  **Giderler, İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI BAKIMINDAN KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, SOSYAL GÜVENLİK KURUMU tarafından finanse edilir.  *Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.  **Bu Kanun ve diğer mevzuat gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiğiTESPİT kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığıYASAL tespitFAİZİ edilen işverenlerden, TARİHİNE KADAR YAPILAN ÖDEMELER İLE BİRLİKTE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNCA TAHSİL EDİLİR VE BU DURUMDAKİ İŞVERENLER, SAĞLANAN DESTEKTEN ÜÇ YIL SÜREYLE FAYDALANAMAZ. 

İşverene isg ile ilgili konularda REHBERLİK ve DANIŞMANLIK yapmak üzere görevlendirilen İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI, UZMANI, görev aldığı işyerinde göreviyle ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve İŞVERENE YAZILI olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden İŞVEREN SORUMLUDUR. 

Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın,

patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli TEDBİRLERİN ALINMAMASI hâlinde, bu durum İŞYERİ HEKİMİ VEYA İŞ GÜVENLİĞİ UZMANINCA, BAKANLIĞIN YETKİLİ BİRİMİNE, VARSA YETKİLİ SENDİKA TEMSİLCİSİNE, YOKSA ÇALIŞAN TEMSİLCİSİNE BİLDİRİLİR.  Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların   acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde  Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi ÜÇ AY AY,, tekrarında ise ALTI AY SÜREYLE askıya alınır.  Açılan davada, kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi ALTI AY SÜREYLE askıya alınır. 

78





Eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde yapılan bildirim sonrasında  Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemez veril emez ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamaz. Aksi takdirde işveren hakkında BİR YILLIK SÖZLEŞME ÜCRETİ TUTARINDAN AZ OLMAMAK ÜZERE TAZMİNATA HÜKMEDİLİR. 

Belirlenen çalışma süresi nedeniyle İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ TAM SÜRELİ görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ kurar. 

Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirme.  Bu şekilde RAKAMININ görevlendirilecek personele, görev yaptığı HER SAAT İÇİN () GÖSTERGE RAKAMININ  memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam 80 SAATTEN FAZLA  olan görevlendirmeler dikkate alınmaz. 

Tehlike sınıfının belirlenmesi

(1) Tehlike sınıfının tespitinde bir işyerinde yürütülen ASIL İŞİN TEHLİKE SINIFI  dikkate alınır.  (2) İşveren asıl iş faaliyet değişikliğini EN GEÇ BİR AY içerisinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığına bildirir.  (3) ASIL İŞİN TAYİNİNDE TEREDDÜDE DÜŞÜLMESİ halinde işyerinin KURULUŞ AMACINA   bakılır. İşyerinde BİRDEN FAZLA ASIL İŞ tanımına uygun faaliyetin AMACINA yürütülmesi halinde, bu işlerden TEHLİKE SINIFI YÜKSEK OLAN İŞ esas alınır. 

İŞVEREN, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak isg tedbirleri ile kullanılması gereken KORUYUCU DONANIM VEYA EKİPMANI BELİRLER. 

79





İŞVEREN;  a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.  b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, ACİL DURUM PLANLARINI HAZIRLAR.   ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar. 

İŞVEREN; acil durumlarla mücadele için  1-işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, 2-yapılan işin niteliği, 3-çalışan sayısı ile 4-işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; Önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli YETERLİ SAYIDA KİŞİYİ GÖREVLENDİRİR, araç ve gereçleri sağlayarak EĞİTİM VE TATBİKATLARI YAPTIRIR ve EKİPLERİN HER ZAMAN HAZIR BULUNMALARINI SAĞLAR. 

Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar KURULA, KURULUN BULUNMADIĞI İŞYERLERİNDE İSE İŞVERENE başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.  Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların Çalışmaktan kaçınma çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.  hakkı 

80





İŞ SÖZLEŞMESİYLE ÇALIŞANLAR, talep etmelerine rağmen GEREKLİ TEDBİRLERİN ALINMADIĞI DURUMLARDA, tabi oldukları kanun hükümlerine göre İŞ SÖZLEŞMELERİNİ SÖZLEŞMELERİNİ FESHEDEBİLİR. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan KAMU PERSONELİ, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır.  

Çalışmaktan kaçınma hakkı 

İŞVEREN;  a) Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.  b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler. 

İŞVEREN, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA bildirimde bulunur:

a) İş kazalarını kazadan sonraki ÜÇ İŞ GÜNÜ İÇİNDE. b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren ÜÇ İŞ GÜNÜ İÇİNDE. 

SAĞLIK HİZMETİ SUNUCULARI KENDİLERİNE İNTİKAL EDEN İŞ KAZALARINI, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise MESLEK HASTALIĞI TANISI ON GÜN İÇİNDE SOSYAL GÜVENLİK KOYDUKLARI VAKALARI EN GEÇ KURUMUNA bildirir.

İŞVEREN; Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:  1) İşe girişlerinde.  2) İş değişikliğinde.  3)İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.   4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla. (AZ TEHLİKELİ –  5 Yılda TEHLİKELİ-3 Yılda ÇOK TEHLİKELİ -1 Yılda ) 

81





İŞVEREN; Aşağıdaki hallerde çalışanların SAĞLIK MUAYENELERİNİN yapılmasını sağlamak zorundadır:  1) İşe girişlerinde.  2) İş değişikliğinde.  3)İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle  tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.  4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla. (AZ TEHLİKELİ – 5 Yılda TEHLİKELİ-3 Yılda ÇOK TEHLİKELİ -1 Yılda ) 

İSG KANUNA GÖRE SAĞLIK MUAYENELERİNİN YAPILMASI  1) İşe girişlerinde. girişlerinde.  Bu Kanun kapsamında İŞYERİ HEKİMİ  2) İş değişikliğinde.  alınması gereken sağlık

3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.  4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla. 

raporları 50’den az çalışanı bulunan KAMU HİZMET ve az tehlikeli işyerleri sağlık SUNUCULARI raporları AİLE HEKİMLERİ  BAKANLIKÇA BELİRLENEN DÜZENLİ ARALIKLAR  AZ TEHLİKELİ  TEHLİKELİ  ÇOK TEHLİKELİ 

5 YILDA BİR  3 YILDA BİR  1 YILDA BİR 

82





ÇALIŞANLARIN ÇALIŞANLA RIN EĞİTİMİ  1- İşe başlamadan önce  2- Çalışma yeri veya iş değişikliğinde  3- İş ekipmanının değişmesi değişmesi  4- Yeni teknoloji uygulanması uygulanması 

hâlinde özellikle eğitim verilir.  Herhangi bir sebeple ALTI BİLGİ YENİLEME AYDAN  fazla süreyle işten EĞİTİMİ  uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.  İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yönteml yöntemleri eri ile ilgili ilave eğitim verilir.  Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir. 

İŞ YERİ TEHLİKE SINIFI  Çok Tehlikeli  Mesleki eğitim alma zorunluluğu olan Çalıştırılamaz işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler Yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve İşe başlatılmaz  güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları  içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar 

İŞ YERİ TEHLİKE SINIFI  

Çok tehlikeli  Tehlikeli Az tehlikeli

BAŞKA İŞYERLERİNDEN ÇALIŞMAK ÜZERE GELEN ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMİ ALMADAN İŞE BAŞLATILMALARI   İşe başlatılamaz  İşe başlatılamaz  İşe başlatılabilir. 

Tehlikeli

Az Tehlikeli

Çalıştırılamaz 

-

İşe başlatılmaz 

-

YAPACAKLARI

İŞE

UYGUN OLDUKLARINI

BELİRTEN

SAĞLIK RAPORU OLMADAN  İşe başlatılamaz  İşe başlatılamaz  İşe başlatılabilir. başlatılabilir. 

83





İŞ YERİ ÇALIŞAN İŞYERİNİN İSG HİZMETLEİRNDE TEHLİKE SAYISI DESTEKTEN FAYDALANABİLMESİ SINIFI

ÇOK TEHLİKELİ  TEHLİKELİ 

AZ TEHLİKELİ 

İŞ YERİ TEHLİKE



Kamu kurum ve kuruluşları hariç destek alınabilir. 

≥10 

Destek alamazlar.



Kamu kurum ve kuruluşları hariç

≥10 

destek alınabilir.  Destek alamazlar.



Cumhurbaşkanı karar verirse destek alınabilir. 

≥10 

Destek alamazlar.

ÇALIŞAN SAYISI

SINIFI

ÇOK TEHLİKELİ 

DİĞER SAĞLIK PERSONELİ GÖREVLENDİRMELERİ GÖREVLENDİRM ELERİ VE HİZMET SÜRELERİ  Diğer sağlık personeli görevlendirme şartı yoktur.  Çalışan başına Tam süreli işyeri hekimi 10 dakika



Çalışan başına 15 dakika

≥ 

Çalışan başına 20 dakika

görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.  değildir. 

TEHLİKELİ  DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREVLENDİRMESİ AZ TEHLİKELİ  GEREKMİYOR. 

84





İŞVEREN, DESTEK ELEMANLARI İLE ÇALIŞAN TEMSİLCİLERİNİN aşağıdaki konularda ÖNCEDEN GÖRÜŞLERİNİN alınmasını sağlar:  a) İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla müca mücadele dele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi. görevlendirilmesi.  b) Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi.

c) Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi.  ç) Çalışanların bilgilendirilmesi.  d) Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması. 

85





ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  

a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.  b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.  c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. ç) Teftişe yetkili makam tarafından tarafından işyerinde tespit t espit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak. 

ÇALIŞAN SAYISI 

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ  ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ SAYISI 



1



2 3 4 5 6

Birden fazla temsilci

olduğundan Baş temsilci, aralarında yapılacak seçimle

belirlenir. ve üzeri  Çalışan temsilcileri, çalışanlar arasında yapılacak seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla  (İşveren atar)  İş yerinde sendika varsa işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar. 

50 VE DAHA FAZLA

ÇALIŞANIN BULUNDUĞU VE 6 AYDAN

FAZLA

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU  Altı aydan fazla süren asıl işveren -alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde Asıl işveren  Alt işveren  Kurul var Kurul var İş birliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır  Kurul var Kurul yok Alt işveren vekâleten yetkili bir

SÜREN SÜREKLİ İŞLERİN YAPILDIĞI İŞYERLERİNDE  işveren, iş sağlığı ve Kurul yok Kurul var güvenliği ile ilgili çalışmalarda İkisi ortak sayıyı tamamlayıp bulunmak üzere kurul kurdular KURUL

OLUŞTURUR.  

temsilci atar.

Asıl işveren vekâleten yetkili bir temsilci atar.

Koordinasyon yapılır 

asıl

işverence

86





İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURAN BİR HUSUS TESPİT EDİLDİĞİNDE; bu tehlike giderilinceye kadar  Çok tehlikeli sınıfta yer alan MADEN, METAL VE YAPI İŞLERİ ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN OLABİLECEĞİ İŞYERLERİNDE, RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMAMIŞ OLMASI durumunda

İŞ YERİNİN BİR BÖLÜMÜNDE VEYA TAMAMINDA İŞ DURDURULUR.

İŞ DURDURULUR. 

ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA YER ALAN VE İHALE   İLE ALINAN İŞLERDE; teknolojik İŞ DURDURULUR.  gelişme, iş gücü kapasitesinin artırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan üretim ve/veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURACAK ŞEKİLDE ÇALIŞMA BİÇİMLERİ VARSA 

87





İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI  

88





İşveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde  iş yeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, Bakanlığın yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa çalışan temsilcisine bildirilir . Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, tekrarında ise altı ay süreyle askıya alınır.  Kötü niyetle gerçek dışı bildirim—6 bildirim—6 ay belge askıya alınır .  Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanın yetki belgesi askıya alınır. 

HAP NOTLAR.

89