5510 Emekli Maaşı Hesaplama

Detaylar/Değerlendirmeler:

'a tabi memur emekli olduğunda 'e tabi emsal görevi esas alınarak emekli ikramiyesini alacaktır. Sitemizde yapılan yorumlardan ve gelen ziyaretçi sorularından yılı sonrasında ilk defa memurluğa başlamış olanlardan emekli olma sırasında emekli ikramiyeleri nasıl olacaktır, hesaplama nasıl yapılacaktır konusunu net olarak değerlendirmekteyiz.

Bugün için genelde bu kapsama girenler çoğunlukla, sözleşmeli çalışmakta iken yılı Ekim ayından sonra memurluğa başlamış/geçmiş olanlardır.

Yani, yılında sözleşmeli, , veya yıllarında da sözleşmeliden memurluğa geçenlerin yılı Ekim ayından önce memurluk hizmetleri olmadığı için sayılı Kanun kapsamına girmektedirler.

'a tabi memurlar için emekli ikramiyesi ödenmesi esas ve usulleri sayılı Kanun Ek Madde 82 hükmünde belirtilmiştir.

Bu madde hükmündeki kurallara göre;

-Emekli ikramiyesine ilişkin azami süre, hesap yöntemi, emekli ikramiyesinin hesabında kullanılan ödeme unsurları ile bu ödeme unsurlarına hak kazanma şartlarına ilişkin esas ve usullerde e tabi memur kıyas alınmaktadır.

Yani, 'a tabi Mühendis, Doktor gibi ek göstergesi olan meslek gruplarından 30 hizmet yılı yaptıktan sonra emekli olacaklara ödenecek olan emekli ikramiyesinde, 'e tabi Mühendis, Doktor gibi ek göstergesi olan kişinin emekli olduğunda alacağı emekli ikramiyesi tutarı kadar emekli ikramiyesi ödenir. Bugün için; 30 hizmet yılı ¼ ve ek gösterge esas alınarak hesaplama yapıldığında, yani a tabi olanlar için uygulanmayan ancak emekli ikramiyesinde kıyas alınarak hesaplama yapılacağından sadece emeklilik ikramiyesi tutarının bulunması için memurun derece, kademe, gösterge, ek gösterge, taban aylığı, kıdem aylığı, emeklilik tazminatı, memur maaş katsayısı unsurları üzerinden yapılan hesaplama sonucunda bulunan TL. emekli ikramiyesi ödenecektir.

a tabi memurlar sadece emekli ikramiyesi tutarı hesaplaması için funduszeue.info adresimizden faydalanabilirler.

Sonuçta; ve a tabi aynı durumdaki memurlar için emeklilik ikramiyesi tutarlarında hiçbir farklılık bulunmamaktadır.

Yine herhangi bir üst sınır yoktur, sadece 1 yıldan az sürelere ikramiye ödemesi yapılmamaktadır.

Önemli detay; a tabi memura emekli ikramiyesi ödenmesinde son emekli olunduğu tarihteki statüsüne bakılır:

'e tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesinde son statünün memur mu, işçi mi, esnaf mı olduğuna bakılmaz, ANCAK, a tabi memurların emekli ikramiyesi ödenmesi için mutlaka son statünün memur olması şartı aranmaktadır.

Yani, 30 yıl memur, sonra 1 gün, 10 ay, 3 yıl vb. gibi bir süre de işçi veya esnaf olursa bu memurun 30 yıllık hizmet süresine emekli ikramiyesi ödenmez.

Sonuç değerlendirme; a tabi memurlar emekli aylıklarını prime esas kazançları esas alınarak hesaplama sonucu bulunacak tutar üzerinden alacak olmakla birlikte, EMEKLİ İKRAMİYELERİNİ hükümleri uygulanarak alacaklardır, yani görev aylıkları üzerinden değil 'e tabi olanların SGK primlerine esas tutulan unsurlar esas alınarak hesaplanan brüt tutar esas alınarak her tam yıllarına karşılık emekli ikramiyelerini alacaklardır.

Sosyal Güvenlik sistemi uzun vadeli ve istikrarlı bir yapıya sahip olması aktüeryal dengesinin sürdürülebilir olması açısından çok önemlidir. Fakat ülkemizde çalışanların sosyal güvenliğini sağlamak amacıyla ve farklı Saikler ile , , , , ,, , , , ve son olarak sayılı kanun çıkarılmıştır. Her çıkan kanun sosyal güvenlik sistemini biraz daha zor anlaşılır bir hale getirmiştir. Bu çalışmamızda sosyal güvenlik sistemi kapsamında olan çalışanların emeklilik aylıklarını nasıl arttırabilecekleri konusunda genel bir bilgi verilecektir.

Anahtar Kelimeler: Emekli Aylığı, Emekli Aylığı Hesaplama, Aylık Bağlama Oranı

1. EMEKLİ AYLIĞI

sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunun 3 üncü maddesinde (17) numaralı alt bendinde “Aylık: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malûllüğü halinde yapılan sürekli ödeme” olarak tanımlanmıştır.

Sosyal Sigorta uygulamalarında emekli aylığı ise , , , , , , ve sayılı Kanunlara göre sigorta başlangıcı olanlara ilgili kanunlara göre gerekli şartları sağlamalarına müteakiben bağlanacak olan yaşlılık aylığı kastedilmektedir.

2.  EMEKLİ AYLIĞI NEYE GÖRE HESAPLANIR

/Ekim (hariç) öncesi tahsis talebinde bulunan sigortalıların aylıkları bu tarihten önce yürürlükte bulunan gösterge ve sayılı Kanunla getirilen sisteme veya sigortalılık başlangıç tarihi yılından sonra olanlar için sadece sayılı Kanunla getirilen sisteme,Sigortalılığı /Ekim (dâhil) ve bundan sonraki bir tarihte başlayanların aylıkları Kanunla getirilen yeni sisteme,Sigortalılığı /Ekim (hariç) öncesi başlayıp, /Ekim (dâhil) sonra tahsis talebinde bulunanların aylıkları eski ve yeni sistemin birleşiminden oluşan karma sisteme, göre bağlanmaktadır.

Aylık Bağlama Oranı

Aylık Bağlama Oranı yılı öncesi, – dönemi ve sonrası döneme göre farklılık göstermektedir.

  Ortalama Yıllık Kazanç (OYK)

Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Sigortalının her takvim yılına ait prime esas kazancı, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar geçen takvim yılları için, her yılın Aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki artış oranı ve gayrisafi yurt içi hâsıla sabit fiyatlarla gelişme hızı kadar ayrı ayrı artırılarak bulunan yıllık kazançlar toplamının, toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kazancın katı, aylığın hesaplanmasına esas ortalama yıllık kazancı oluşturur.” Denilmektedir.

(dahil) yılından yılına kadar geçen her takvim yılına ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren  yılına kadar geçen her takvim yılı için önce Aralık ayına göre açıklanan TÜFE?deki artış oranı daha sonra GH kadar arttırılarak güncellenir. ve /Ocak-Eylül (dâhil) kazançlar güncellenmeden olduğu gibi alınır. Güncellenen kazançlar toplamının, yılı (dâhil) ile /Eylül (dâhil) arasındaki prim ödeme gün sayısına bölümünün katı ortalama yıllık kazancı vermektedir.

Ortalama Aylık Kazanç (OAK)

sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı[2] ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katı.” Olarak tanımlanmıştır.

3. EMEKLİ AYLIĞINI YÜKSELTMENİN YÖNTEMLERİ

Emekli aylığını yükseltmenin birden fazla yöntemi mevcut olmakla birlikte bazen sigortalılar bu yöntemlerden sadece kendi sigortalılık durumlarına uyan yöntemleri seçebilmektedirler. Emekli aylığını arttırmanın püf noktalarını şöyle sıralaya biliriz:

Yurtdışı Borçlanmasında Doğru Dönem Seçimi

sayılı kanunun 4 üncü maddesine tabi çalışan sigortalılar ile yurtdışında bulunan ev hanımları yurtdışında geçen sürelerinizi sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun gereğince borçlanabilmektedirler.

Yurtdışı borçlanması usulü ile emekli aylıklarını hesaplarken üç ayrı dönem söz konusudur. Bun dönemler öncesi, ile arası dönem ve sonrası dönemdir. Bunlardan en düşük borçlanma miktarı ve en iyi emekli aylığını öncesi dönem sağlamaktadır. tarihinden önce yurtdışında bulunan kişiler borçlanma işlemini gerçekleştirdikleri sırada tarih seçmez ise Sosyal Güvenlik Kurumu ödeme gününden geriye doğru kişinin ödediği gün kadar geriye götürüp borçlanma dönemini bulur. Bu uygulamada kişinin daha az aylık almasını neden olur. ( sonrası dönem Aylık Bağlama Oranının en düşük olduğu dönemdir.)

Ortalama Aylık Kazancın Yükseltilmesi

Emekli maaşının iki ana parametre üzerinden bağlandığı belirtmiştik. Bunlardan ilki OAK ( – Arası Dönem için OYK) ikincisi ise ABO bu matematiksel denklemin ABO kanunla belirlendiği için çalışanların müdahale etme şansı yok. Dolayısıyla SGK adlarına yapılan Sigorta Primine Esas Kazanç ne kadar yüksek olur ise alınan aylıkta o kadar yüksek olacaktır.

01/10/ sonrası çalışmaya devam eden kişilerin ise aylık bağlama oranının % 2 olarak uygulanacağı dönem artmakta; bu ise emekli maaşının düşmesine neden olmaktadır. Bu durumdaki kişiler ise yaklaşık asgari ücretin 2,5 katı üzerinden Sosyal Güvenlik kurumuna bildirim yapmaları halinde emekli maaşlarında düşme son bulacak aksine artış meydana gelecektir. Yani çalıştıkça emekli aylığı düşmeyecektir.

 Bakmakla Yükümlü Olunan Kişinin Belirtilmesi

sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunun 55 inci maddesinin üçüncü fıkrasında “Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 82 nci maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35'inden, sigortalının bakmakla yükümlü[3] olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40'ından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80'inden, hak sahibi iki kişi ise % 90'ından az olamaz. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmı aylıklar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz.” Denilmektedir.

Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi var ise şayet 01/10/ sonrası dönemde hesaplanan (B) aylığında aylık bağlama oranı % 35 değil % 40 olarak alınır. Yani aylığı % 5 artmış olur.

SONUÇ

Emekli aylığının hesaplanmasında sigortalıların değiştirebileceği tek para metre vardır oda OAK veya – arası dönem için OYK dır. Sigortalılar bu para metreyi yükselttikçe alacakları emekli aylığı miktarı da orantılı olarak yükselecektir, yurtdışı borçlanma yöntemi ile emekli aylığı almaya hak kazanacak kişiler, çalışmaları var ise şayet sırasıyla öncesi dönem, bu dönem çalışması mevcut değilse – dönemi belirtilerek borçlanma yoluna gitmeleri halinde daha yüksek emekli aylığına hak kazanacaklardır. Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi var ise bu durumun Kuruma bildirilmesi halinde sigortalıya bağlanacak olan emekli aylığı %5 arttırılacaktır.

Kaynakça

-   sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa
-   sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa
-   sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa
-   sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu
-   sayılı Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve Bu Kanuna Ek ve Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun
-   sayılı Emekli Sandığı Hakkında Sayılı Kanun, Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, Sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu ile Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun  
-   sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu
-   sayılı İhtiyarlık Sigortası Kanununa
-   sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa
-   sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
-   sayılı Malûliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortaları Hakkında Kanuna
-  Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı /58 Sayılı Genelge

[1]  günü ve öncesi döneminin aylığı için öncelikle gününden önceki son 10 yıllık () kazançlarının ortalamasına göre Üst Gösterge Tespit Tablosundan göstergesi bulunması gerekir veya son 10 yılın ortalaması Üst Gösterge Tespit Tablosunda yoksa bu kere son beş yılın () ortalamasına göre Gösterge Tespit Tablosundan göstergesi bulunmalıdır. Üst gösterge tespit tablosundan aylık alanlara halk arasında süper emekli denilmektedir ama ülkemiz SSK emeklilerinin yüzde 60’dan fazlası gösterge tablosundan (normal) emekli olup bu tablonun da en düşük (taban) göstergesi olan ’ten emeklidirler. (funduszeue.info?sid=yazi&id= Erişim/07/)

[2] Güncelleme katsayısı: Her yılın Aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının % ’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının % 30’unun toplamına (1) tam sayısının ilâve edilmesi sonucunda bulunan değeri ifade eder.

[3] Bakmakla yükümlü olduğu kişi: 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci ve sekizinci fıkralarının dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan; (1)

a) Eşini,

b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/ tarihli ve sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,

c) Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babasını ifade eder.

Kaynak: funduszeue.info
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.

>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

GÜNDEM

İşçi Yaşlılık (Emeklilik) Aylığı Hesabı

YAŞLILIK (EMEKLİ) AYLIĞI HESABI
(Çok sayıda emekli aylığı hesaplaması ile ilgili müracaat olmaktadır. Maalesef emekli aylığı hesabı yapmıyoruz :( )

Yaşlılık Aylığı hesabını etkileyen üç dönem ve iki kanun var. Kanunlar sayılı Kanun ve sayılı Kanun. yılından önce hesaplama sayılı Kanuna göre yapılıyor. sayılı Kanun’da yılı itibariyle değişikliğe gidilerek hesaplama yöntemi değiştirilmiş ve en son olarak Ekim tarihinden itibaren yürürlüğe giren sayılı Kanun ile günümüzdeki hesaplama yöntemi belirlenmiştir. Bu durum hesaplama yapılırken üç ayrı dönemde üç ayrı kısmi hesaplama yapılmasını gerektirmektedir:

1. Dönem: tarihinden tarihine kadar olan dönem ( sayılı Kanun eski hali ile hesaplama)

2. Dönem: – tarihleri arasındaki dönem ( sayılı Kanun değişikliği ile hesaplama)

3. Dönem: sonrası dönem ( sayılı Kanuna göre hesaplama)

Hesaplamada kullanılmak üzere emekli olmak isteyen örnek özel sektörde çalışan hak sahibi bilgileri:

1. DÖNEME GÖRE YAPILACAK HESAPLAMA

Bu dönem hesaplamasında bulunacak kısmi aylık, sigortalının prime esas kazançlarına göre tespit edilen gösterge rakamına göre bulunan tam aylığın 1. Dönem ağırlığı ile çarpımı ile bulunur.

1. KISMİ AYLIK (KA1) = 1. DÖNEM TAM AYLIK (TA1) X DÖNEM AĞIRLIĞI (DA1)

1. Dönem Tam Aylığı ise:

1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) = GÖSTERGE X KATSAYI X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO) formülü ile bulunur.

Şimdi bu formüllerde geçen bileşenlerin nasıl bulunacağına bakalım:

Göstergenin bulunması

Gösterge “ortalama yıllık kazanç tutarına” belirlenir. S.K. Md.2/2 gereğince sigortalının son 5 (üst göstergeden aylığa hak kazanıyorsa 10) takvim yılını[1] geçmemek üzere yılından önceki prime esas kazançları toplamının takvim yılı sayısına bölünmesi suretiyle bulunan ortalama yıllık kazanç tutarı gösterge rakamını belirler.

ORTALAMA YILLIK KAZANÇ (OYK) = PRİME ESAS KAZANÇ (PEK) TOPLAMI / TAKVİM YILI SAYISI

ORTALAMA YILLIK KAZANÇ (OYK) = / 10,66 = TL

Sigortalı üst göstergeden aylık alıyorsa son 10 yıl, aksi halde son beş yıllık kazanç toplamı esas alınır.

Ortalama Yıllık Kazanç bulunduktan sonra, hak sahibinin kamu ya da özel sektörde çalışması durumuna göre ilgili tablolardan (Tablo – 1, Tablo – 2, Tablo – 3, Tablo – 4) gösterge değeri bulunur.

Tablo – 1 Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası S.S.K. Üst Gösterge Tespit Tablosu (Özel Sektör)

Tablo – 2 Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası S.S.K. Üst Gösterge Tespit Tablosu (Kamu Sektör)

Tablo – 3 Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası S.S.K. Gösterge Tespit Tablosu (Özel Sektör)

Tablo – 4 Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası S.S.K. Gösterge Tespit Tablosu (Kamu Sektör)

Gösterge değerlerine bakılırken;

10 Yılla göre Ortalama Yıllık Kazanç ’den az ise Tablo 1 ve 2 üst gösterge tablolarından bulunamayacağından, 5 yıla göre Ortalama Yıllık Kazanç bulunur ve Tablo -3 ve 4’e bakılır. 5 yıla göre Ortalama Yıllık Kazanç Tablo – 3 ya da 4’te bakıldığında ’dan az ise en düşük değer olan “” gösterge değeri alınır. ’den büyük ise en büyük değer olan “” gösterge değeri alınır.

Tablo – 1’den TL karşılığı olarak “2 Derece, 3 Kademe, Gösterge: ” bulduk.

Gösterge değerimizi bulmuş olduk.

Aylık Bağlama Oranının (ABO) Bulunması

Üst gösterge tablolarına göre hesaplama:

Eğer gösterge değerini bulurken üst gösterge değerleri tablolarından (Tablo – 1 ya da Tablo – 2) yararlandıysak, yani hak sahibi üst gösterge tablolarından aylık almış ise, bulduğumuz göstergenin derece ve kademesinden yararlanarak Tablo – 5 Üst Gösterge Tablosundan Aylık Bağlama Oranları Tablosundan bir oran buluruz. Burada bulunan oranlar ilk gün içindir. Burada bulunan değere durumu uyuyorsa eklemeler yapılır.

Gösterge tablolarına göre hesaplama:

Eğer gösterge değerini bulurken gösterge değerleri tablolarından (Tablo – 3 ya da Tablo – 4) yararlandıysak, yani hak sahibi gösterge tablolarından aylık almış ise aylık bağlama oranı %60 olarak alınır. %60 üzerine durumu uyuyorsa eklemeler yapılır.

Eklemeler:

Bu eklemeler için iki alternatif vardır:

Birinci alternatif yaş kıstasıdır:

1. Hak sahibi Sigortalı Kadın ve 50 yaşından büyükse her tam yaş için +%1 ilave edilir.
2. Hak sahibi Sigortalı Erkek ve 55 yaşından büyükse her tam yaş için +%1 ilave edilir.

İkinci alternatif prim gün sayısıdır:

1. Prim gün sayısı ’den fazla ise, günden fazla ödenen her günlük prim için +%1 ilave edilir.
2. Prim gün sayısı ’den az ise, günden az ödenen her günlük prim için
   –%1 düşülür. (Özel koşullarla bağlanan aylıklardan düşüm yapılmaz)

Prim gün sayısı: Gösterge: Üst 2 Derece 3 Kademe

Gösterge: Üst 2 Derece 3 Kademe karşılığı Tablo – 5 Aylık Bağlama Oranı: %51,70

İlk gün için: %51,70

Sonraki her gün için: =,  /=17, %17

1. Dönem Aylık Bağlama Oranı = %51,70 + %17 = %68,70

1. Dönem ABO = %68,70

1. Dönem Tam Aylığın Bulunması

1. Dönem tam aylığı aşağıdaki formülle bulunur:

1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) = GÖSTERGE X KATSAYI X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO)

Gösterge ve ABO’nın bulunmasını anlatmıştık. Katsayı ise sabit olarak alınır.

1. Döneme ait tam aylık en düşük gösterge değeri ’in ile çarpımının %70’inden az olamaz ( x x 0,70 = ). Az çıkarsa değeri alınır.

1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) = GÖSTERGE X KATSAYI X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO)

1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) = X X 0, = TL

1. Dönem Kısmi Aylığın Bulunması

Başlangıçta üç dönem olduğundan bahsetmiştik. Hak sahibi, bu dönemlerde belli sürelerle çalışmıştır. Her dönem için çalıştığı sürenin tüm çalışma süresine bir ağırlığı vardır. Buna dönem ağırlığı denir. Dönem ağırlığı ilgili dönemin prim gün sayısının toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunur.

1. DÖNEM AĞIRLIĞI = 1. DÖNEM PRİM GÜN SAYISI / TOPLAM PRİM GÜN SAYISI

Kısmi aylık, tam aylığın ilgili dönemin ağırlığı ile çarpımı ile bulunur.

1. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA1) = 1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) X 1. DÖNEM AĞIRLIĞI

1. DÖNEM AĞIRLIĞI = 1. DÖNEM PRİM GÜN SAYISI / TOPLAM PRİM GÜN SAYISI

1. DÖNEM AĞIRLIĞI = / = 0,

1. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA1) = 1. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA1) X 1. DÖNEM AĞIRLIĞI

1. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA1) = X 0, = TL.

1. Dönem Aylığının Emeklilik Talep Tarihine güncellenmesi

Bulduğumuz 1. Dönem kısmi aylığı Aralık tarihine göredir. Bu tutarın önce Ocak tarihine, sonra Ocak tarihine ve oradan da emeklilik talep tarihine güncellenmesi gerekir.

1. Dönem kısmi aylığını Ocak tarihine güncellemek için “8,” katsayısı ile çarparız.

Güncellenmiş 1. Dönem Kısmi Aylığı = X 8, = TL

2. DÖNEME GÖRE YAPILACAK HESAPLAMA

sayılı Kanun’da yılı itibariyle köklü değişikliğe gidilerek, sigortalıların yılı ve daha sonraki yıllarda ödemiş oldukları her yıla ait gün ve kazançlar toplamı aylık hesabına dahil edilmiştir. Yapılan düzenleme ile katsayı esasına dayalı gösterge sisteminden vaz geçilerek, yıllık tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) artış oranı ve gelişme hızı (GH) oranlarına göre güncellenen, yıllık ortalama kazanç alınmasına dayanan bir sistem benimsenmiştir.

Ortalama Yıllık Kazancın Tespiti

2. Dönem Tam Aylığı (TA2), Aylık Ortalama Gelir ile Aylık Bağlama Oranının çarpımı ile bulunur.

2. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA2) = AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO)

GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) = TOPLAM GÜNCEL KAZANÇ / O DÖNEME AİT PRİM GÜN SAYISI

GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) = / = ,80 TL

AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) = GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) X 30

AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) = ,80 X 30 = TL

sayılı Kanun ile Aylık Bağlama Oranı (ABO) tespit şekli değiştirilmiş ve prim ödeme gün sayısına dayalı bir sistem getirilmiştir. Buna göre:

İlk günün her günü için %3,5,

Sonraki günün her günü için %2,

Daha sonraki günler için %1,5 oranlarının toplamı ABO oluşturmaktadır.

Buna göre:

İlk gün için; / = 10; 10 X %3,5 = %35

Sonraki gün için; – = ; – = ; /=15; 15 X %2=%30

Artan gün için günü bulmadığından hesaplama yapılmayacak.

AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO) = %35 + %30 = %65

2. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA2) = AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO)

2. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA2) = X 0,65 = ,60 TL

2. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA2) = 2. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA2) X 2. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA2)

2. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA2) = 2. DÖNEME AİT PRİM GÜN SAYISI / TOPLAM PRİM GÜN SAYISI

2. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA2) = / = 0,

2. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA2) = 2. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA2) X 2. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA2)

2. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA2) = ,60 X 0, = ,26 TL

2. Dönem Kısmi Aylığının Güncellenmesi

2. Dönem kısmi aylığını Ocak tarihine güncellemek için 1. Dönem Kısmi Aylığı ile 2. Dönem Kısmi Aylığını toplayıp “1,” katsayısı ile çarparız.

Güncellenmiş 1 ve 2. Dönem Kısmi Aylıkları = (,57 + ,26) X 1, = ,94 TL

3. DÖNEME GÖRE YAPILACAK HESAPLAMA

3. Dönem hesabı hesaplama tekniği olarak 2. Dönem ile aynıdır. Ancak, şartlar sigortalılar aleyhine kötüleştirilmiştir. Aylık bağlama oranları düşürülmüş, gelişme hızı tamamı yerine %30’u alınmıştır.

3. Dönem için aylık bağlama oranı her gün için %2 olarak belirlenmiştir. İstisna olarak; tarihinden önceki prim gün sayısı günden az ise 3. Dönemde güne tamamlanıncaya kadar %3, sonra %2 uygulanacaktır.

2. Döneme benzer teknikle örneğimize devam edelim:

AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO) = / = 25,83; 25,83 X %2 = %51,66

GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) = TOPLAM GÜNCEL KAZANÇ / O DÖNEME AİT PRİM GÜN SAYISI

GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) = ,30 / = ,13 TL

AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) = GÜNLÜK ORTALAMA GELİR (GOG) X 30

AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) = ,13 X 30 =,9 TL

3. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA3) = AYLIK ORTALAMA GELİR (AOG) X AYLIK BAĞLAMA ORANI (ABO)

3. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA3) = ,90 X 0, = ,51 TL

3. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA3) = 2. DÖNEME AİT PRİM GÜN SAYISI / TOPLAM PRİM GÜN SAYISI

3. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA3) = / = 0,

3. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA3) = 3. DÖNEM TAM AYLIĞI (TA3) X 3. DÖNEM AĞIRLIĞI (DA3)

3. DÖNEM KISMİ AYLIĞI (KA3) = ,51 X 0, = ,63 TL

3 DÖNEMİN AYLIKLARININ GÜNCELLENMESİ

KISMİ AYLIKLAR TOPLAMI =,94 + ,63 = ,57 TL

Bulunan değer Ocak tarihine kadar olan değerdir. Ocak zammı %2,33 olduğuna göre bu değere yansıtırsak;

Mart Emeklilik Tarihine Göre

EMEKLİ AYLIĞI = ,57 X 1, = ,05 TL bulunur.

EKLER:

TABLO – 1 MALULLÜK, YAŞLILIK VE ÖLÜM SİGORTASI S.S.K. ÜST GÖSTERGE TESPİT TABLOSU (ÖZEL SEKTÖR)

TABLO – 2 MALULLÜK, YAŞLILIK VE ÖLÜM SİGORTASI S.S.K. ÜST GÖSTERGE TESPİT TABLOSU (KAMU SEKTÖRÜ)

TABLO – 3 MALULLÜK, YAŞLILIK VE ÖLÜM SİGORTASI S.S.K. GÖSTERGE TESPİT TABLOSU (ÖZEL SEKTÖR)

TABLO – 4 MALULLÜK, YAŞLILIK VE ÖLÜM SİGORTASI S.S.K. GÖSTERGE TESPİT TABLOSU (KAMU SEKTÖRÜ)

TABLO – 5 ÜST GÖSTERGE TABLOSUNDAN AYLIK BAĞLAMA ORANLARI TABLOSU

TABLO – 6 EMEKLİ AYLIĞI ARTIŞ ORANLARI TABLOSU ( – )

TABLO – 7