Madenlerle Ilgili Bilim Dalı

Nümizmatik sikkeler, madalyalar, nişanlar gibi tarihsel süreç içerisinde para olarak kullanılan nesneleri inceleyen bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Sikkecilik olarak da adlandırılan nümizmatiğin konusu para olarak kullanılabilen yani bir değiş-tokuş değeri olan madenlerdir. Yüzyılda ortaya çıkan ve birçok insanın para bilimi olarak bildiği nümizmatik tarih, arkeoloji gibi alanlarla yakından ilişkilidir. Peki nümizmatik nedir? Nümizmatik biliminin tarihe katkıları nelerdir? İşte nümizmatik ile ilgili her şeyi sizler için araştırdık.

Nümizmatik Nedir?

Nümizmatik, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Kavramsal olarak sikke ve para anlamındaki Yunanca “nomisma” sözcüğünden türemiştir. Bunun yanında pek çok insan için nümizmatik ne demek sorusu akılları kurcalamaktadır. Nümizmatik, eski madeni paraları, sikkeleri, madalyaları, bunların tarihini inceleyen ve sınıflandıran bilim dalıdır. Tarihe yardımcı kaynaklardan biri olan nümizmatiğin incelediği nesnelerin zaman içerisinde bozulmaması sayesinde arkeoloji bilimiyle da yakından ilişkisi vardır.

Nümizmatik Biliminin Tarihe Katkıları

Nümizmatiğin tarih bilimiyle doğrudan ilişkisi olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Çalışma alanıyla nümizmatik, artık yok olmuş imparatorlukların, şehirlerin, yerleşim yerlerinin belirlenmesine olanak sağlar. Diğer yandan devletlerin, imparatorlukların ne zaman başladığının, bu imparatorlukların almış oldukları unvanların, bu süreç boyunca yapılan işlerin, yenilgilerin ya da kazanılan zaferlerin bilinmesine olanak sağlar. Öte yandan nümizmatik paranın bir dönüşüm aracı olarak kullanılmaya başlanmasını kendine araştırma alanı olarak seçtiği için aslında ekonomi tarihinin doğmasına da kaynaklık etmiştir. Bu süreçte sikkeler bulunduğu dönemin ekonomisi konusunda önemli ipuçları sağlayabilir. Geçmiş dönemlerden kalma sikkeleri inceleyen nümizmatik arkeolojinin de çalışma alanına yardımcı olur. Bir arkeoloğun çalışma alanında antik bir sikke bulması önemli bir buluştur. Bu aynı zamanda ekonomi, ticaret, sosyal yapı, hiyerarşi, askeri, ideolojiler gibi önemli olayların gün yüzüne çıkarılmasına kaynaklık eder. Nümizmatik biliminin tarihe bir diğer önemli katkısı ise antik sikkelerin hangi imparatorluk döneminde hangi yıllarda ve hangi imparator adına bastırıldığı ile ilgili bulguların ortaya çıkmasına katkı sağlamasıdır.

Nümizmatik Biliminin Sağladığı Faydalar

Nümizmatik madeni ya da kâğıt paralar, madalyalar, nişanlar, hatıra madalyonları gibi nesneleri kendine inceleme alanı olarak seçmiştir. Bu sebeple nümizmatik biliminin sağladığı faydaları şöyle sıralayabiliriz:

• Dönüşüm aracı olarak kullanılan paranın basıldığı madenin değerine göre o toplumun ekonomisi hakkında önemli veriler sunar.
• Eski uygarlıkların, kaybolmuş kentlerin, yerleşim yerleri ile ilgili net bilgiler verir.
• Tarihsel süreç içerisinde gücü, hakimiyeti elinde bulunduran aileler hakkında bilgi verir.
• Tarih biliminin bulgularının karşılaştırılmasına olanak tanır.
• Sikkenin basıldığı dönemin dini inanışları hakkında bilgi verir.
• Aynı zamanda sikkeyi basan imparatorluğun hakimiyet alanları hakkında bilgi verir.
• Devleti yönetenlere verilmiş unvan ve isimleri verir.
• Diğer yandan eski anıt ve yapılara ilişkin bilgiler sunar.
• Çeşitli nedenlerle soyu tükenmiş hayvan ve bitkilerle ilgili bilgiler sağlar.