هم يخرجون 3
(Hum yahrucûne)
Onlar çıkıyorlar (erkek)
هما يخرجان 2
(Humâ yahrucâni)
O ikisi çıkıyor(erkek)
هو يخرج 1
(Huve yahrucu)
O çıkıyor (erkek)
Gâib
(erkek)
هن يخرجن 6
(Hunne yahrucne)
Onlar çıkıyorlar(bayan)
هما تخرجان 5
(Humâ tahrucâni)
O ikisi çıkıyor(bayan)
هي تخرج 4
(Hiye tahrucu)
O çıkıyor(bayan)
Gâibe
(bayan)
أنتم تخرجون 9
(Entum tahrucûne)
Siz çıkıyorsunuz (erkek)
أنتما تخرجان 8
(Entumâ tahrucâni)
İkiniz çıkıyorsunuz(erkek)
أنت تخرج 7
(Ente tahrucu)
Sen çıkıyorsun(erkek)
Muhatab
(erkek)
أنتن تخرجن 12
(Entunne tahrucne)
Siz çıkıyorsunuz(bayan)
أنتما تخرجان 11
(Entumâ tahrucâni)
İkiniz çıkıyorsunuz(bayan)
أنت تخرجين 10
(Enti tahrucîne)
Sen çıkıyorsun (bayan)
Muhataba
(bayan)
نحن نخرج 15
(Nahnu nahrucu)
Biz çıkıyoruz
نحن نخرج 14
(Nahnu nahrucu)
Biz ikimiz çıkıyoruz
أنا أخرج 13
(Ene ahrucu)
Ben çıkıyorum
Nefsi mütekellim
(cinsiyet farkı yok)
Muzâri (Geniş, şimdiki zaman) Fiil: Türkçe'de ayrı ayrı olmasına rağmen Arapça'da şimdiki zaman ve geniş zaman hatta yerine göre gelecek zaman bu fiil ile oluşturulur. Yapıyor, yapar, yapacak, ediyor, eder, edecek vs. gibi
Ek Bilgi 1
Muzari fiil: Şimdiki zaman, geniş zaman ve gelecek zamanda bir iş, bir oluş ve bir hareket bildiren fiillere denir. Muzari fiil için şu kaideleri sıralayabiliriz:
1- Muzari fiil mazi fiilden yapılmaktadır. Mazi fiilin başına elif, te, ye ve nun (ا ت ى ن ) harflerinden biri şahsa göre getirilir. Bu harfler “eteyne” (اَتَيْنَ ) kelimesinde bir araya gelmiştir. Bu harflere “Muzaraat harfleri” denilir.
2- Muzaraat harflerinin harekesi sülâsi, humâsi ve südâsi fiillerde fethadır. Rubâi fiillerde ise damme yani ötredir.
3- Mazi fiil muzari yapılırken fiilin sonuna bir takım ekler getirilir. Sonuna ek gelmediği yerlerde harekesi damme yani ötre olur.
4- Sülâsi mazi fiil muzari fiile çevrildiğinde orta harfinin harekesi fiilden fiile göre değişir. Sülasi fiillerin muzari sigasını öğrenmek için sözlüğe bakmak gerekir. Yani sülasi fiillerin muzarisi semaîdir. Hâlbuki rubâi, humâsi ve südâsi fiillerde muzari fiil belli kalıplara göre gelir.
5- Muzari fiilin başına “se” (سَ ) getirilerek “yakın gelecek zaman” ve “sevfe” (سَوْفَ ) getirilerek de “uzak gelecek zaman” elde edilir. Mesela: يَكْتُبُ “yazar” fiilinin başına “se” (سَ ) getirerek سَيَكْتُبُ şeklinde söyleyecek olursak, mana “yazacak” anlamına gelir. Eğer يَكْتُبُ سَوْفَ dersek, bu da uzak gelecek zamanda “yazacak” manasına gelir.
Örnek fiil çekimi:
Cem’i | Müsenna | Müfred | |
يَعْلَمُونَ | يَعْلَمَانِ | يَعْلَمُ | Gaib |
Onlar biliyor | O ikisi biliyor | O biliyor | |
يَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | Gaibe |
Onlar biliyor | O ikisi biliyor | O biliyor | |
تَعْلَمُونَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | Muhatab |
Biliyorsunuz | Siz ikiniz biliyorsunuz | Sen biliyorsun | |
تَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمِينَ | Muhataba |
Biliyorsunuz | Siz ikiniz biliyorsunuz | Sen biliyorsun | |
نَعْلَمُ | نَعْلَمُ | أَعْلَمُ | Mütekellim |
Biz biliyoruz | Biz biliyoruz | Ben biliyorum |
ARAPÇADA MUZARİ FİİL
Arapça eğitimimizin bu dersinde; sülasi babda muzari fiil çekimini öğreneceğiz. Arapçada fiil çekimleri çok önemlidir. Bu sebeple fiil çekimi konularına azami mertebede önem vermelisiniz. Şimdi hazırsanız muzari fiil konumuza başlayalım.
Muzari fiil: Şimdiki zaman, geniş zaman ve gelecek zamanda bir iş, bir oluş ve bir hareket bildiren fiillere denir. Demek, mazi fiil geçmişten haber verirken; muzari fiil, şimdiki zaman, geniş zaman ve gelecek zamandan haber vermektedir. Her zaman olduğu gibi, İlk önce muzari fiil ile ilgili kaideleri maddeleyeceğiz, ve daha sonra örnek kelime ve cümleler üzerinde bu kaideleri inceleyeceğiz. Muzari fiil için şu kaideleri sıralayabiliriz:
1- Muzari fiil, mazi fiilden yapılmaktadır. Mazi fiilin başına; elif, te, ye ve nun ( ا ت ى ن ) harflerinden biri, şahsa göre getirilir. Bu harfler “eteyne” ( اَتَيْنَ ) kelimesinde bir araya gelmiştir. Bu harflere “Muzaraat” harfleri denilir.
2- Muzaraat harflerinin harekesi: sülâsi, humâsi ve südâsi fiillerde fethadır. Rubâi fiillerde ise damme yani ötredir.
3- Mazi fiil muzari yapılırken fiilin sonuna bir takım ekler getirilir. Sonuna ek gelmediği yerlerde harekesi damme yani ötre olur.
4- Sülâsi mazi fiil, muzari fiile çevrildiğinde orta harfinin harekesi fiilden fiile göre değişir. Sülasi fiillerin muzari sigasını öğrenmek için sözlüğe bakmak gerekir. Yani sülasi fiillerin muzarisi semaî’dir. Halbuki Rubâi, humâsi ve südâsi fiillerde ise muzari fiil belli kalıplara göre gelir.
5- Sülâsi fiilin mazi ve muzaride orta harekesi altı babda gösterilir ki, bu bablar şöyledir:
Muzari | Mazi | Muzari | Mazi | |
يَكْتُبُ | كَتَبَ | ـُ | ـَ | 1. Bab |
يَجْلِسُ | جَلَسَ | ـِ | ـَ | 2. Bab |
يَذْهَبُ | ذَهَبَ | ـَ | ـَ | 3. Bab |
يَعْلَمُ | عَلِمَ | ـَ | ـِ | 4. Bab |
يَحْسُنُ | حَسُنَ | ـُ | ـُ | 5. Bab |
يَحْسِبُ | حَسِبَ | ـِ | ـِ | 6. Bab |
Bir daha hatırlatalım: sülasi fiillerin muzarisi bir kaideye göre gelmez. Bu altı babdan birine göre gelir. Bu sebeple sülâsi fiillerin muzarilerini sözlüğe bakarak öğreniriz, mazi fiilden bir kaideye göre türetemeyiz. Hâlbuki Rubâi, humâsi ve südâsi fiillerin muzari fiili belli kalıplara göre gelir.
يَجْلِسُ جَلَسَ yazılabileceği gibi muzari fiilin orta harekesi gösterilerek de yazılabilir.
Oturdu : ـِ ) يَجْلِسُ جَلَسَ )
Bildi : ـَ ) يَعْلَمُ عَلِمَ )
Çıktı : ـُ ) يَخْرُجُ خَرَجَ) gibi…
Ve 7. Kaide olarak: Muzari fiilin aldığı ekler şöyledir:
Cem’i | Müsenna | Müfred | |
يـُونَ | يـَانِ | يـُ | Gaib |
يـْنَ | تـَانِ | تـُ | Gaibe |
تـُونَ | تـَانِ | تـُ | Muhatab |
تـْنَ | تـَانِ | تـِينَ | Muhataba |
نـُ | نـُ | أُ | Mütekellim |
Muzarinin gaib müfrediyapılırken:Mazi fiilin başına “ye” gelir. Ve son hareke ötre olur…
Gaib müsennada: Yine mazi fiilin başına “ye” gelir, fiilin son harekesi üstün olur, ve harekesiz elif ile esreli nun ilave edilir…
Gaibin cemisinde ise: Yine başa “ye” gelir, son hareke ötre olur, ve harekesiz vav ile üstünlü nun ilave edilir…
Gaibe müfredi yapılırken:Mazi fiilin başına “te” gelir. Ve son hareke ötre olur…
Gaibe müsennada: Yine mazi fiilin başına “te” gelir, fiilin son harekesi üstün olur, ve harekesiz elif ile esreli nun ilave edilir…
Gaibe cemisinde ise: Başa “ye” gelir, son hareke cezimlenir, ve üstünlü nun ilave edilir…
Muhatab müfredi yapılırken:Mazi fiilin başına “te” gelir. Ve son hareke ötre olur…
Muhatab müsennada: Yine mazi fiilin başına “te” gelir, fiilin son harekesi üstün olur, ve harekesiz elif ile esreli nun ilave edilir…
Muhatab cemisinde ise: Yine başa “te” gelir, son hareke ötre olur, ve harekesiz vav ile üstünlü nun ilave edilir…
Muhataba müfredi yapılırken:Mazi fiilin başına “te” gelir. Son hareke esre olur, ve harekesiz ye ile üstünlü nun ilave edilir…
Muhataba müsennada: Mazi fiilin başına “te” gelir, fiilin son harekesi üstün olur, ve harekesiz elif ile esreli nun ilave edilir…
Muhataba cemisinde ise: Başa yine “te” gelir, son hareke cezimlenir, ve üstünlü nun ilave edilir…
Mütekellim müfredde: Mazi fiilin başına elif gelir. Son hareke ötre olur…
Mütekellim müsenna ve mütekellim cemide ise: Mazi fiilin başına nun gelir ve son hareke ötre olur…
Muzari fiil ile ilgili bu 7 kaideyi öğrendikten sonra, şimdi bu kaideleri örnek kelime ve cümlelerde inceleyelim. İlk önce çekim tablomuzda mazi bir fiilin nasıl muzariye döndüğünü görelim ve daha sonra örnek cümlelere geçelim.
Şimdi mazi bir fiil olan عَلِمَ fiilini muzariye çevirelim ve muzari olarak çekimini yapalım: عَلِمَ fiilinin muzarisiيَعْلَمُ dur. Ve çekimi şöyledir:
Cem’i | Müsenna | Müfred | |
يَعْلَمُونَ | يَعْلَمَانِ | يَعْلَمُ | Gaib (Müzekker için) |
Onlar biliyor | O ikisi biliyor | O biliyor | |
يَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | Gaibe (Müennes için) |
Onlar biliyor | O ikisi biliyor | O biliyor | |
تَعْلَمُونَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | Muhatab (Müzekker için) |
Biliyorsunuz | Siz ikiniz biliyorsunuz | Sen biliyorsun | |
تَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمِينَ | Muhataba (Müennes için) |
Biliyorsunuz | Siz ikiniz biliyorsunuz | Sen biliyorsun | |
نَعْلَمُ | نَعْلَمُ | أَعْلَمُ | Mütekellim |
Biz biliyoruz | Biz biliyoruz | Ben biliyorum |
Sülasi fiillerin muzari çekimini gördünüz. Ancak elbette sadece bir defa dinlemekle çekim tablosunu ezberleyemezsiniz.
Cem’i | Müsenna | Müfred | |
يـُونَ | يـَانِ | يـُ | Gaib |
يـْنَ | تـَانِ | تـُ | Gaibe |
تـُونَ | تـَانِ | تـُ | Muhatab |
تـْنَ | تـَانِ | تـِينَ | Muhataba |
نـُ | نـُ | أُ | Mütekellim |
Gördüğünüz gibi, dersin başında kaide olarak verilen her şey, daha sonra örnekleriyle açıklanmakta ve konu örneklerle pekiştirilmektedir. Bu sistem, bizim ders işlerken takip ettiğimiz sistemdir. Dersimizde ilk önce kaideleri öğretiyor ve daha sonra her kaideyi örnekleriyle izah ediyoruz. İzah edilmedik hiçbir maddeyi bırakmıyoruz. Şimdi, muzari fiile bir kaça kaide daha ekleyelim:
Muzari fiilin başına “se” ( سَ ) getirilerek “yakın gelecek zaman” ve “sevfe” ( سَوْفَ ) getirilerek de “uzak gelecek zaman” elde edilir. Mesela: يَكْتُبُ “yazar” fiilinin başına “se” ( سَ ) getirerek سَيَكْتُبُ şeklinde söyleyecek olursak, mana “yazacak” anlamına gelir. Eğer سَوْفَ يَكْتُبُ dersek, bu da uzak gelecek zamanda “yazacak” manasına gelir. Birkaç örnek ile bu konuyu dilerseniz pekiştirelim:
ذَهَبَ “gitti” ; يَذْهَبُ “gider” ; سَيَذْهَبُ yakın zamanda “gidecek” سَوْفَ يَذْهَبُ uzak zamanda “gidecek”…
جَلَسَ “oturdu” ; يَجْلِسُ “oturur” ; سَيَجْلِسُ yakın zamanda “oturacak” سَوْفَ يَجْلِسُ uzak zamanda “oturacak”…
عَلِمَ “bildi” ; يَعَلَمُ “bilir” ; سَيَعْلَمُ yakın zamanda “bilecek” سَوْفَ يَعْلَمُ uzak zamanda “bilecek”…
Son bir örnek daha verelim: حَسُنَ “güzel oldu” ; يَحْسُنُ “güzel olur” ; سَيَحْسُنُ yakın zamanda “güzel olacak” سَوْفَ يَحْسُنُ uzak zamanda “güzel olacak”… Şimdi de muzari fiil ile ilgili örnek cümlelere geçelim ve ilk örneklerimizi Kuran-ı Kerimden verelim:
اَللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ
“Allah onlarla alay eder.” (Bakara 15)
اَلَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ
“Onlar Allah’ın ahdini bozuyorlar. (Bakara 27)
وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ
“Seni hamdin ile tesbih ediyoruz.” (Bakara 30)
يُقِيمُونَ الصَّلاةَ
“Namazı ikame ederler.” (Bakara 3)
سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ
“İnsanlardan bazı sefihler diyecekler ki…” (Bakara )
وَيَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُونَ
“Ve lanet ediciler onlara lanet ederler.” (Bakara )
إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ
“Ancak size kötülüğü ve fuhşu emreder.” (Bakara )
يَسْأَلُونَكَ عَنِ اْلأَهِلَّةِ
“Sana hilali soruyorlar.” (Bakara )
إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
“Muhakkak ki Allah tövbe edenleri sever ve temizlenenleri sever.” (Bakara )
وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِى دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا
“Ve insanların dalga dalga Allah'ın dinine girerlerken görürsün.” (Bakara )
Şimdi de muzari fiile dair günlük konuşma cümlelerine bakalım:
يَذْهَبُ النَّجَّارُ اِلَى السُّوقِ اَلْآنَ
Marangoz şimdi çarşıya gidiyor.
تَكْتُبُ عَائِشَةُ الدُّرُوسَ كَلَّ يَوْمٍ
Aişe her gün dersleri yazar.
سَنَلْعَبُ الْكُرَةَ غَدًا
Yarın top oynayacağız.
تَجْلِسُ الْعَائِلَةُ فِى الْحَدِيقَةِ
Aile bahçede oturuyor.
يَفْهَمُ التَّلاَمِيذُ الدَّرْسَ
Öğrenciler dersi anlıyor.
Şimdi de cümle tahliliyle beraber muzari fiile bakalım:
تَجْلِسُ أُسْرَةُ عَلِىٍّ تَحَتَ الشَّجَرَةِ “Ali’nin ailesi ağacın altında oturuyor.” Bu cümlede “تَجْلِسُ” fiildir. “أُسْرَةُ” ise faildir. “أُسْرَةُ عَلِىٍّ” kendi içinde ise: “أُسْرَةُ” muzaf; “عَلِىٍّ” ise muzafun ileyhtir… “تَحَتَ” ise mef’uldür. “تَحَتَ الشَّجَرَةِ” kendi içinde ise: “تَحَتَ” muzaf; “الشَّجَرَةِ” ise muzafun ileyhtir…
تَجْلِسُأُسْرَةُ عَلِىٍّ تَحَتَ الشَّجَرَةِ Ali’nin ailesi ağacın altında oturuyor.
mef’ul fail fiil
أُسْرَةُعَلِىٍّ
Muzafun ileyh muzaf
تَحَتَالشَّجَرَةِ
Muzafun ileyh muzaf
يَرْفَعُ اِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ “İbrahim temelleri yükseltiyor.” Bu cümlede “يَرْفَعُ” fiildir. “اِبْرَاهِيمُ” ise faildir. “الْقَوَاعِدَ” ise mefuldür.
يَرْفَعُاِبْرَاهِيمُالْقَوَاعِدَ İbrahim temelleri yükseltiyor.
mef’ul fail fiil
Bu örneklerden sonra şimdi geldi testimize. Bakalım muzari konusunu ne kadar iyi öğrendiniz. Hazırsanız başlayalım:
1- Muzaraat harfleri bu şıklardan hangileridir?
A- ا ت ك ن B- ا ت ى ن C- ا ت ى س
Doğru cevap B
2- Şu ifadelerden hangisi doğrudur?
A- Muzari fiil şimdiki zaman demektir.
B- Muzari fiil şimdiki, geniş ve gelecek zaman demektir.
C- Muzari fiil geniş zaman demektir.
Doğru cevap B… Muzari fiil şimdiki, geniş ve gelecek zaman demektir.
3- Bu kelimelerden hangisi “gidiyoruz” anlamına gelir?
A- تَذْهَبُ B- يَذْهَبُونَ C- نَذْهَبُ
Doğru cevap C
4- Bu kelimelerden hangisi müzekker için “onlar biliyorlar” anlamına gelir?
A- يَعْلَمْنَ B- يَعْلَمُونَ C- تَعْلَمُونَ
Doğru cevap B
5- Bu kelimelerden hangisi müennes için “onlar biliyor” anlamına gelir?
A- يَعْلَمْنَ B- تَعْلَمْنَ C- يَعْلَمْنَ
Doğru cevap C
6- Bu kelimelerden hangisi müzekker için “siz biliyorsunuz” anlamına gelir?
A- تَعْلَمُونَ B- نَعْلَمُ C- تَعْلَمْنَ
Doğru cevap A
7- Bu kelimelerden hangisi müennes için “biliyorsun” anlamına gelir?
A- تَعْلَمُ B- نَعْلَمُ C- تَعْلَمِينَ
Doğru cevap C
8- Sülasi fiilin muzaraat harfinin harekesi hangisidir?
A- Fetha B- Kesra C- Damme
Doğru cevap A Fetha
9- Rubai fiilin muzaraat harfinin harekesi hangisidir?
A- Fetha B- Kesra C- Damme
Doğru cevap C damme
Hangisi muzari fiilin başına gelirse “yakın gelecek zamanı” ifade eder?
A- سَ B- سَوْفَ C- اِنَّ
Doğru cevap A
Arapçada Muzari Fiil dersimizin sonuna geldik. Bu dersi yüzde yüz öğrendiğinizde bir sonraki dersimize geçebilirsiniz. Bir sonraki derste görüşünceye kadar Allah’a emanet olun. Essalamu aleyküm
Bu ve bunun gibi birçok gramer dersini kolaylıkla öğrenmek için TIKLAYINIZ!!!
Arapça’da iki temel farklı fiil çekimi vardır. Başına bir harf getirilmek veya son harekede değişiklik yapmak suretiyle diğer zamanlar hep bu ikisinden türetilir. Mâzî fiil çekiminden sonra öğrenmemiz ve ezberlememiz gereken ikinci fiil çekimi muzâri fiil çekimidir. Şimdiki ve geniş zamandaki bir olayı bildiren fiillere Fiil-i muzâri denir. Fiilin sonuna …er, ….ar, …yor manası verir. Türkçe’mizdekinden farklı olarak aynı fiil Arapça’da hem şimdiki zamanı hem de geniş zamanı karşılar. Muzâri fiil أَتَيْنَ ibaresindeki harflerden biriyle başlar. Örnek:
تَخْرُجُ | (Sen) çıkıyorsun, çıkarsın | أَخْرُجُ | (Ben) çıkıyorum, çıkarım |
نَخْرُجُ | (Biz) çıkıyoruz, çıkarız | يَخْرُجُ | (O) çıkıyor, çıkar |
يَكْتُبُ | yazar, yazıyor | يَعْلَمُ | biliyor, bilir |
Fiil-i muzâride dikkat edilmesi gereken husus şudur: Yukarıda örnek olarak gösterilen ve أَتَيْنَ harflerinden biriyle başlayan sülâsi (üç harfli) fiillerin ortak noktası; muzaraat harflerinin üstünle başlaması ve hepsinin son harfinin harekesinin merfû olmasıdır. Ortadaki harfin harekesi ise değişkendir. Üstün, ötre veya esre olarak gelebilir ve bunun belli bir kaidesi yoktur. Ancak ezberlenmek ve sözlükten bakılmak suretiyle orta harfi bilinir. Sülasi mücerret dediğimiz üçlü fiillerde mâzî ile muzâri fiil aşağıdaki altı şekilden biriyle meydana gelir:
1. Birinci bab -َ -ُ نَصَرَ يَنْصُرُ yardım etti
خَرَجَ يَخْرُجُ | çıktı | أخَذَ يَأْخُذُ | aldı | قَتَلَ يَقْتُلُ | öldürdü |
2. İkinci bab -َ -ِ ضَرَبَ يَضْرِبُ vurdu, dövdü
رَجَعَ يَرْجِعُ | döndü | ظَلَمَ يَظْلِمُ | zulmetti | جَلَسَ يَجْلِسُ | oturdu |
3. Üçüncü bab -َ -َ فَتَحَ يَفْتَحُ açtı
سَأَلَ يَسْأَلُ | sordu | صَنَعَ يَصْنَعُ | yaptı, işledi | ذَهَبَ يَذْهَبُ | gitti |
4. Dördüncü bab -ِ -َ عَلِمَ يَعْلَمُ bildi
وَجِلَ يَجَلُ | korktu | شَهِدَ يَشْهَدُ | şahit oldu |
5. Beşinci bab -ُ -ُ حَسُنَ يَحْسُنُ güzel oldu
كَبُرَ يَكْبُرُ | büyüdü | قَبُحَ يَقْبُحُ | çirkin oldu |
6. Altıncı bab -ِ -ِ حَسِبَ يَحْسِبُ saydı, zannetti
وَرِثَ يَرِثُ | varis oldu |
*Ezberlenmesi tavsiye edilen ve Kur’ân’da en çok kullanılan fiillerin mâzî ve muzârileri şunlardır:
Muzâri orta harfi ötre olanlar:
خَرَجَ – يَخْرُجُ | çıktı – çıkıyor | كَتَبَ – يَكْتُبُ | yazdı – yazıyor | |||
ذَكَرَ – يَذْكُرُ | zikretti-zikrediyor | دَخَلَ – يَدْخُلُ | girdi – giriyor | |||
عَبَدَ – يَعْبُدُ | ibadet etti-ibadet ediyor | نَصَرَ- يَنْصُرُ | yardım etti-yardım ediyor | |||
أَمَرَ – يَأْمُرُ | emretti- emrediyor | نَظَرَ – يَنْظُرُ | baktı – bakıyor | |||
سَجَدَ – يَسْجُدُ | secde etti-secde ediyor | أَخَذَ – يَأْخُذُ | aldı – alıyor | |||
طَلَبَ – يَطْلُبُ | istedi – istiyor | خَلَقَ – يَخْلُقُ | yarattı – yaratıyor | |||
شَكَرَ – يَشْكُرُ | teşekkür etti, şükretti – teşekkür ediyor, şükrediyor | |||||
Muzâri orta harfi üstün olanlar:
سَأَلَ – يَسْأَلُ | sordu, istedi-sorar, ister | فَتَحَ – يَفْتَحُ | açtı – açar | |||||
شَرِبَ – يَشْرَبُ | içti – içer | قَرَأَ- يَقْرَأُ | okudu – okur | |||||
لَعَنَ – يَلْعَنُ | lanet etti – lanet eder | فَعَلَ – يَفْعَلُ | yaptı – yapar | |||||
بَعَثَ – يَبْعَثُ | gönderdi – gönderir | ذَهَبَ – يَذْهَبُ | gitti – gider | |||||
عَمِلَ – يَعْمَلُ | çalıştı, yaptı- çalışır, yapar | عَلِمَ – يَعْلَمُ | bildi – bilir | |||||
جَعَلَ – يَجْعَلُ | kıldı,yaptı – kılar,yapar | سَمِعَ – يَسْمَعُ | işitti – işitir | |||||
مَنَعَ – يَمْنَعُ | menetti,yasakladı-meneder, yasaklar | فَهِمَ – يَفْهَمُ | anladı – anlar | |||||
Muzâri orta harfi esre olanlar:
عَقَلَ- يَعْقِلُ | akletti – akleder | ضَرَبَ – يَضْرِبُ | vurdu- vurur | ||
غَلَبَ – يَغْلِبُ | galib geldi – galib gelir | جَلَسَ- يَجْلِسُ | oturdu-oturur | ||
عَرَفَ – يَعْرِفُ | bildi, tanıdı – bilir, tanır | نَزَلَ – يَنْزِلُ | indi – iner | ||
عَرَضَ – يَعْرِضُ | arzetti, gösterdi – arzeder, gösterir | ||||
Fiil-i Muzâri’nin Çekim Tablosu
Cemi | Müsennâ | Müfred | |||
Müzekker | يَكْتُبُونَ | يَكْتُبَانِ | يَكْتُبُ | Gâib | |
(Onlar) yazıyorlar | (O ikisi) yazıyor | (O) yazıyor | |||
Müennes | يَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | Gâibe | |
Müzekker | تَكْتُبُونَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | Muhâtab | ||||
(Sizler) yazıyorsunuz | (İkiniz) yazıyorsunuz | (Sen) yazıyorsun | ||||||
Müennes | تَكْتُبْنَ | تَكْتُباَنِ | تَكْتُبِينَ | Muhâtaba | ||||
Müz + Müe | نَكْتُبُ | نَكْتُبُ | أَكْتُبُ | Mütekellim | ||||
(Bizler) yazıyoruz | (İkimiz)yazıyoruz | (Ben) yazıyorum | ||||||
Not: Mâzîdeki ilk harfi hemze olan أَكَلَ (yedi) –أَمَرَ (emretti)- أَخَذَ (aldı) gibi fiillerin hemzeleri, muzâri mütekellim vahde (ben) siygalarında, iki hemze yanyana geldiği için (أَاْكُلُ) şeklinde değil, birleştirilerek آكُلُ (yerim), آمُرُ (emrederim, emrediyorum), آخُذُ (alırım, alıyorum) şeklinde uzatılan tek hemze halinde söylenir.
Fiili Muzari iki kısımdır:
1) Muzari Malum
2) Muzari Meçhul
Muzari malum üç şekil üzere bulunur:
1) يَفْعُلُ kalıbında gelir. يَكْتُبُ gibi.
2) يَفْعِلُ kalıbında gelir. يَغْسِلُ gibi.
3) يَفْعَلُ kalıbında gelir. يَعْلَمُ gibi.
Üç kalıbın birbirinden farkı yalnız üçüncü harfin harekesinden doğuyor. Yoksa birinci harf hepsinde üstün, ikinci harf hepsinde sakin, dördüncü harf hepsinde ötredir.
Dikkat:
Bir fiili muzari harekeli ise harekesine bakarak falan şekildedir, deriz. Fakat harekesi yoksa hangi şekilde okunacağını sözlüğe bakarız.
MÜZARİ MALUM
يَفْعُلُ kalıbında bulunan يَكْتُبُ muzari filin çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يَكْتُبُونَ | يَكْتُبَانِ | يَكْتُبُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تَكْتُبُونَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نَكْتُبُ | اَكْتُبُ | مُتَكَلِّمٌ |
يَفْعِلُ kalıbında bulunan يَغْسِلُ muzari filin çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يَغْسِلُونَ | يَغْسِلاَنِ | يَغْسِلُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يَغْسِلْنَ | تَغْسِلاَنِ | تَغْسِلُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تَغْسِلُونَ | تَغْسِلاَنِ | تَغْسِلُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تَغْسِلْنَ | تَغْسِلاَنِ | تَغْسِلِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نَغْسِلُ | اَغْسِلُ | مُتَكَلِّمٌ |
يَفْعَلُ kalıbında bulunan يَعْلَمُ muzari filin çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يَعْلَمُونَ | يَعْلَمَانِ | يَعْلَمُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تَعْلَمُونَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تَعْلَمْنَ | تَعْلَمَانِ | تَعْلَمِِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نَعْلَمُ | اَعْلَمُ | مُتَكَلِّمٌ |
MÜZARİ MEÇHUL
Müzari meçhul yalnız bir şekilde bulunur ki, o da يَفْعَلُ kalıbındadır.
Şu halde;
يَكْتُبُ muzari fiilin meçhulü يُكْتَبُ ,
يَغْسِلُ muzari fiilin meçhulü يُغْسَلُ ,
يَعْلَمُ muzari fiilin meçhulü يُعْلَمُ , kalıbından gelir.
يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُكْتَبُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يُكْتَبُونَ | يُكْتَبَانِ | يُكْتَبُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يُكْتَبْنَ | تُكْتَبَانِ | تُكْتَبُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تُكْتَبُونَ | تُكْتَبَانِ | تُكْتَبُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تُكْتَبْنَ | تُكْتَبَانِ | تُكْتَبِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نُكْتَبُ | اُكْتَبُ | مُتَكَلِّمٌ |
يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُغْسَلُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يُغْسَلُونَ | يُغْسَلاَنِ | يُغْسَلُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يُغْسَلْنَ | تُغْسَلاَنِ | تُغْسَلُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تُغْسَلُونَ | تُغْسَلاَنِ | تُغْسَلُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تُغْسَلْنَ | تُغْسَلاَنِ | تُغْسَلِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نُغْسَلُ | اُغْسَلُ | مُتَكَلِّمٌ |
يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُعْلَمُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:
جَمْعٌ Çoğul | تَثْنِيَةٌ İkil | مُفْرَدٌ Tekil | ||
يُعْلَمُونَ | يُعْلَمَانِ | يُعْلَمُ | مُذَكَّرٌ Eril | غَائِبٌ |
يُعْلَمْنَ | تُعْلَمَانِ | تُعْلَمُ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
تُعْلَمُونَ | تُعْلَمَانِ | تُعْلَمُ | مُذَكَّرٌ Eril | مُخَاطَبٌ |
تُعْلَمْنَ | تُعْلَمَانِ | تُعْلَمِينَ | مُؤَنَّثٌ Dişil | |
نُعْلَمُ | اُعْلَمُ | مُتَكَلِّمٌ |
Dikkat:
1- Fiili muzariler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye “şimdiki zaman” veya “geniş zaman” ile tercüme edilirler. Eğer bir işe başlamışız da henüz bitmemiş ve devam ediyorsa “şimdiki zaman” ile, eğer görünürde başlanmış bir iş yoksa “geniş zaman” ile tercüme edilir. Örnek: يَكْتُبُ kelimesi “yazıyor” yahut “yazar”; يُكْتَبُ kelimesi de “yazılıyor” yahut “yazılır” şeklinde tercüme edilirler.
2- Fiili muzarinin başına “istikbal: gelecek edatı” denilen سَ , yahut سَوْفَ geçerse, Türkçeye “gelecek zaman” ile tercüme edilir. Örnek: سَيَكْتُبُ (yazacak), سَيُكْتَبُ (yazılacak);سَوْفَ يَكْتُبُ (yazacak), سَوْفَ يُكْتَبُ (yazılacak), gibi. Bu سَ ve سَوْفَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.
3- Fiili muzarinin başına لاَمُ مَفْتُوعَة (lamı meftuha – üstün lam) gelirse, Türkçeye “şimdiki zaman” ile tercüme edilir. Örnek: لَيَكْتُبُ (yazıyor), لَيُكْتَبُ (yazılıyor),gibi. Bu لَ harfi çekimde hiçbir değişiklik getirmeden fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.
NEFY-İ HAL (MUZARİİ MENFİ)
Fiili muzarinin başına مَا geçerse (Nefyi hal) olup Türkçeye “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir. Örnek: مَا يَكْتُبُ (yazmıyor), مَا يُكْتَبُ (yazılmıyor), gibi.
Bu مَا çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her sigasının başına geçebilir.
NEFYİ İSTİKBAL NEFYİ MUZARİ
Fiili muzarinin başına لاَ geçerse Sibeveyh’e göre (Nefyi İstikbal) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” iler tercüme edilir.
لاَ يَكْتُبُ (yazmaz), لاَ يِكْتَبُ (yazılmaz) gibi. Fakat İbni Malik’e göre (Nefyi Muzari) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” veya “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilebilir.
لاَ يُكْتَبُ (yazmaz veya yazmıyor); لاَ يُكْتَبُ (yazılmaz veya yazılmıyor) gibi. Bu لاَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.
Cümle Örnekleri:
ماَذاَ تاْكُلُ فيِ الْفَطوُرِ ؟ | Kahvaltıda ne yersin? |
آكُلُ الْبَيْضَ. | Yumurta yerim. |
وَ ماَذاَ تَشْرَبُ ؟ أَشْرَبُ اللَّبَنَ. | (Peki) Ne içersin ? Süt içerim. |
ماَذاَ تَأْكُلُ فيِ الْعَشاَءِ ؟ | Akşam yemeğinde ne yersin? |
آكُلُ الْفاَكِهَةَ. | Meyve yerim. |
ماَذاَ تَشْرَبُ ؟ أَشْرَبُ الْقَهْوَةَ. | Ne içersin? Kahve içerim. |
أَخيِ يَشْرَبُ الْقَهْوَةَ داَئِماً. | (Erkek) Kardeşim daima kahve içer. |
ماَذاَ تَرْسُمُ مَرْيَمُ ؟ تَرْسُمُ شَجَرَةً. Meryem ne resm(i) yapıyor? Bir ağaç resmi yapıyor. | |
أَنْتِ تَرْسُميِنَ جَيِّداً. | Sen iyi resim yapıyorsun. |
ماَذاَ تاْكُليِنَ فيِ الْغَداَءِ ؟ | Öğle yemeğinde ne yersin? |
آكُلُ الدَّجاَجَ أَوِ السَّمَكَ. | Tavuk veya balık yerim. |
وَماَذاَ تَشْرَبيِنَ ؟ أَشْرَبُ الشاَّىَ أَوِ() الْعَصيِرَ. | (Peki) ne içersin? Çay veya meyve suyu içerim. |
اَلْمُديِرُ يَنْزِلُ مِنَ السَّياَّرَةِ. | Müdür arabadan iniyor. |
هَلْ تَعْرِفُ هَذاَ الْوَلَدَ ؟ نَعَمْ ، أَعْرِفُهُ. | Bu çocuğu tanıyor musun? Evet, onu tanıyorum. |
هَلْ تَعْرِفُ الْمُدَرِّسِينَ فِي الْمَدْرَسَةِ ؟ | Okuldaki öğretmenleri tanıyor musun? |
نَعَمْ ، أَعْرِفُهُمْ. | Evet, onları tanıyorum. |
هَلْ تَعْرِفُ هَذهِ الْبِنْتَ ؟ | Bu kızı tanıyor musun? |
نَعَمْ ، أَعْرِفُهاَ . هِيَ فاَطِمَةُ. | Evet, onu tanıyorum. O Fatıma’dır. |
لِمَنْ تَكْتُبُ الرَّساَئِلَ ؟ | Mektupları kimin için (kime) yazıyorsun ? |
أَكْتُبُ الرَّساَئِلَ لِعاَئِلَتيِ وَلِأَصْدِقاَئيِ. | Mektupları ailem ve arkadaşlarım için yazıyorum. |
أَناَ اَكْتُبُ لِعاَئِلَتيِ فَقَطْ. | Ben sadece ailem için yazıyorum. |
هَلْ تَعْرِفُ هَذِهِ الْمُدَرِّسَةَ ؟ | Bu öğretmeni tanıyor musun? |
نَعَمْ ، أَعْرِفُهاَ. هِيَ عاَئِشَةُ. | Evet, onu tanıyorum. O Aişe’dir. |
مَتَى تَرْجِعُ مِنَ الرِّحْلَةِ ؟ | Geziden ne zaman dönüyorsun? |
سَعيِدٌ يَعْمَلُ الشاَّيَ فيِ الْمَطْبَخِ. | Said mutfakta çay yapıyor. |
بِماَذاَ يَلْعَبُ التَّلاَميِذُ ؟ هُمْ يَلْعَبُونَ بِالْكُرَةِ. | Öğrenciler ne ile oynuyor? Onlar top ile oynuyor. |
هِشاَمٌ يَذْهَبُ مَعَ واَلِدِهِ إِلَى السُّوقِ مَساَءً. | Hişam babasıyla akşamleyin çarşıya gidiyor. |
هَلْ تَذْهَبُ أُخْتُكَ إِلَى مَدْرَسَتِهاَ مُبَكِّرَةً. | Kızkardeşin okuluna erken mi gider? |
ماَذاَ يَفْعَلُونَ فيِ الْمَسْجِدِ ؟ | Mescidde ne yapıyorlar? |
هُمْ يَدْرُسوُنَ الْعَرَبِيَّةَ. | Onlar Arapça tahsil ediyorlar. |
هُنَّ يَحْفَظْنَ الْقُرْآنَ. | Onlar Kur’ân’ı ezberliyorlar. |
هُمْ يَشْرَبوُنَ الشاَّىَ. | Onlar çay içiyorlar. |
هُنَّ يَرْكَبْنَ الْحاَفِلَةَ. | Onlar otobüse biniyorlar. |
يَذْهَبُ عَبْدُ اللَّهِ إِلَى الْمَصْنَعِ غَداً. | Abdullah yarın fabrikaya gidiyor. |
أَيْنَ يَجْلِسُ الْوَلَدُ وَ واَلِدُهُ ؟ | Çocuk ve babası nerede oturuyor? |
يَجْلِساَنِ فِي الْغُرْفَةِ. | Odada oturuyorlar. |
لِماَذاَ يَجْلِساَنِ فِي الْغُرْفَةِ ؟ | Niçin odada oturuyorlar? |
أَكْتُبُ الدَّرْسَ قَبْلَ النَّوْمِ | Dersi uykudan önce yazıyorum. |
ماَذاَ يَفْعَلُ الطَّبِيبُ ؟ | Doktor ne yapıyor? |
هَلْ تَسْكُنُ وَحْدَكَ فِي الْغُرْفَةِ ؟ | Odada tek başına mı oturuyorsun? |
تَنْصَحُ الْمُعَلِّمَةُ التِّلْمِيذاَتِ. | Öğretmen kız öğrencilere nasihat ediyor. |
تَشْكُرُ الْمُدِيرَةُ الطاَّلِبَتَيْنِ. | Müdür iki öğrenciye teşekkür ediyor. |
إِنَّهُنَّ يَعْرِفْنَ الْخَبَرَ. | Gerçekten onlar haberi biliyorlar. |
يَفْحَصُ الطَّبِيبُ الْوَلَدَ وَ يَسْأَلُهُ عَنْ مَرَضِهِ. Doktor çocuğu muayene ediyor ve hastalığı hakkında soruyor. |
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası