Dulavrat Otu

Arctium lappa

Kullanılabilir Kısımlar: Bitkinin kök, yaprak ve tohum kısımları medikal amaçlarla kullanılır. Ancak medikal amaçlar için en sık kullanılan kısımlar kök ve tohumdur, yaprak kısmı sıklıkla kullanılmaz.

İçeriğindeki Bileşenler: Uçucu yağ (fenilasetaldehit, benzaldehit vs..), lignanlar (neoarchtiin A), seskiterpen laktonları, polienler, kafeik asit deriveleri (klorogenik asit, izoklorogenik asit vs..), polisakkaritler (insülin, müsilajlar vs..), triterpen (alfa amirin, omega taraxasterol vs..), fitosteroller (beta sitosterol, stigmasterol, campesterol ve onların esterleri) ve taninler başta olmak üzere birçok bileşen içerir.

Etkileri ve Kullanıldığı Durumlar: Dulavratotunun insanlar üzerindeki etkinliğini araştıran herhangibir klinik çalışma olmamasına rağmen hayvan çalışmaları ve in vitro çalışmalar (cansız ortamda yapılan çalışmalar) mevcuttur. Yapılan bu çalışmalara göre dulavratotu kökünün antibakteriyel (bakteri öldürücü), antikandidal (Candida adlı bir tür mantarın çoğalmasını önleyici), antineoplastik (kanserojen hücrelerin büyümesini ve çoğalmasını durdurucu), antioksidan (toksinlerden arındırıcı), antiretroviral (anti-virüs etkili), antienflamatuar (iltihap karşıtı), hepatoprotektif (karaciğeri koruyucu) özellikleri olduğu görülmüştür. 

Dulavratotunun antimikrobiyal özellikleri, içerdiği poliasetilen bileşenlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak kurutularak satılan ticari dulavratotunun içerisinde bu bileşenden çok az miktarda olduğu bilinmektedir.

Dulavratotu akeninin (küçük, tohumlu ve kuru meyve) içeriğindeki arctiin, aglikon ve arktigenin maddelerinin insanlardaki beş farklı tip kanser hücresinin olgunlaşmasını önlediği görülmüştür. Bunun yanı sıra dulavratotu kökününden elde edilen taze bitki sıvısının içeriğindeki bilinmeyen bir bileşenin antimutajenik etkili (mutasyonu yani hücre DNA’sındaki beklenmeyen bir değişimi önleyici) olduğu saptanmıştır.

Yapılan in vitro çalışmalarda dulavratotu kökü ekstrelerinin, vücuttaki süperoksit dismutaz adlı zararlı radikalleri etkisizleştiren enzime benzer etki yaptığı ve bu sayede zararlı hidroksil radikalleri etkisizleştirerek antioksidan etki gösterdiği görülmüştür.

Yapılan in vitro çalışmalarda (cansız ortamda) dulavratotu akeninin (küçük, tohumlu ve kuru meyve) sıvı ekstrelerinin, HIV virüsünün insan hücrelerindeki CD4 reseptörüne bağlanmasını %90 oranında inhibe ettiği ortaya çıkmıştır. Bunların yanı sıra, yapılan hayvan deneylerinde dulavratotu ekstrelerinin antioksidan özellikleri sayesinde karaciğeri alkol gibi bazı zararlı etkilere karşı koruduğu görülmüştür.

Dulavratotu halk arasında,

Kullanım Şekli ve Dozaj: Kullanım için tipik bir dozaj miktarı belirlenmemiştir. Ancak çay olarak tüketilmek isteniyorsa 2,5 gram dulavratotu kökünü ml kaynar suya atarak demleyiniz. Bu çayı günde kez içmeniz tavsiye edilir. Bununla beraber dulavratotunun gıda takviyesi olarak hazırlanmış kapsül formları da mevcuttur (genellikle mg’lık ve mg.lık). 

Güvenlik ve Yan etkileri: Dulavratotunu gıdalarda bulunana miktarda kullanmak güvenli kabul edilmektedir. Ancak bu bitkinin medikal dozlarda kullanımı hakkında herhangibir araştırma yapılmadığından güvenilirliği hakkında yeterli veri mevcut değildir. Dulavratotunun gebelik ve emzirme dönmelerindeki kullanımı hakkında da herhangibir veri olmadığından kullanımı tavsiye edilmemektedir.

Diğer Bitkilerle /Gıdalarla / Gıda Takviyeleriyle Etkileşim: 

İlaçlarla Etkileşim: 

Hastalıklar veya Durumlarla Etkileşimi: 

Ayurveda’da Kullanılan İsmi: Burdock

Tadı: Kekremsi – acı – buruk (kökü ayrıca tatlı)

Kullanılan Kısımları: Kök ve tohum

Enerjetiği: Serinletici

Sindirim Sonrası Etkisi: Acı

Doshalar Üzerindeki Etkileri: Pitta ve Kapha’yı azaltırken, Vata’yı arttırır.

Genel Nitelikleri: Alteratif (kanı temizleyici), diyaforetik (terletici), diüretik (idrar söktürücü), antipiretik (ateş düşürücü)

Özellikle Etkilediği Sistemler: En çok solunum, boşaltım ve dolaşım sistemlerini etkiler. Ayrıca lenf sistemini de etkilemektedir.

Kullanım Alanları: Dulavratotu ayurvedada başlıca enflamasyonlu (iltihabik ve yangılı) cilt rahatsızlıklarında, ciltteki kızarıklık ve kaşıntı için, yüksek ateş ve boğaz iltihabının da eşlik ettiği soğuk algınlığı durumlarında, kandaki toksin birikimini temizlemek için, lenfatik sistemin tıkanıklıklarını açmak için, ödem durumunda,  nefrit ve böbrek enflamasyonu gibi böbrek rahatsızlıklarında, hipertansiyon durumunda tansiyonu dengelemek için kullanılır.

Dulavratotu kan ve lenf sistemi için oldukça iyi bir temizleyicidir. Deri yoluyla veya böbrekler yoluyla, vücuttaki tıkanmış kanal ve sistemleri açarak temizleyici, ödem birikimini dağıtıcı ayrıca toksin atıcı özellikleri vardır. Güçlü bir diüretik (idrar söktürücü), detoksifiye edici ayrıca öksürük yatıştırıcıdır. Dulavratotunun kökü diğer kısımlarına göre daha besleyicidir ve Vata’yı daha az arttırır. Düzenli kullanıldığında özellikle Pitta için iyi bir yenileyici ve tazeleyicidir. Yüksek Pitta’dan kaynaklanan sinir, agresiflik ve hırs gibi "pittojenik” duyguları temizlemek için kullanılır.

Dulavratotu "ama”nın neden olduğu toksin birikimi kaynaklı yüksek ateşi düşürmede ve artrit gibi hastalıklarda da oldukça yararlıdır. Bu bitki özellikle kıvırcık labada ile (yellow dock) beraber kullanıldığında birbirleri ile oldukça uyumlu çalışırlar. Ayrıca dulavratotu tohumları kişniş tohumlarıyla da beraber kullanılabilir. Latincesi Eclipta alba olan ve Hindistan’da "bhringaraj” olarak bilinen bitkiyle karıştırılarak kullanılırsa (dulavratotu kökünden iki birim, Eclipta alba’dan bir birim olacak şekilde) Pitta yapısındaki kişiler için iyi bir tonik olacaktır.

Ancak dulavratotu Ayurveda’ya göre anemi (kansızlık), kronik üşüme ve yüksek Vata gibi durumlarda oldukça dikkatli kullanılmalıdır. 

Çince İsmi: Niu Bang Zi

Genel Nitelikleri: Antibiyotik, antifungal (mantar öldürücü), diyaforetik (terletici), diüretik (idrar söktürücü), hafif laksatif (kabızlığı önleyici) ve antipiretik (ateş düşürücü)

Etkilenen Organ Meridyenleri: Akciğer ve mide

Kullanım Alanları: Dulavratotu tohumu kızarıklık, kaşıntı ve kızamık gibi ciltle ilgili rahatsızlıkların hafiflemesinde oldukça faydalıdır. Bunun yanı sıra kurdeşen, kabakulak, çıban, kan çıbanı ve sivilce gibi rahatsızlıklar için de kullanılır. 

Dulavratotunun tohumları özellikle ciltle ilgili rahatsızlıkları, soğuk algınlığı, grip ve yüksek ateş gibi hastalıklar için kullanılıyorken; bitkinin kökü daha çok kan ve lenf sistemi için iyi bir temizleyici ve detoksifiye edici olarak kullanılır. Dulavratotu ayrıca kanser tedavisi için de kullanılmakta olup özellikle lenfoma türü kanser tedavisinde etkili olduğu düşünülmektedir. 

Bitkinin Çin herbalizmine göre günlük kullanım miktarı gram kadardır. Ayrıca diyare gibi durumlarda dulavratotunun kullanılmaması önerilir.

İri yaprakları bulunan Dulavrat Otunun gövdesi diken biçiminde görünür. İçerisindeki mikro kırıcı maddeler sayesinde, eski dönemlerden itibaren sağlık için kullanılır. Yaz aylarında mor çiçekler açan bu otsu bitki, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde geleneksel tıpta kullanılıyor. Ateş düşürücü, antibiyotik etkilerinin olduğunu söyleyebiliriz.

Dulavrat otu nedir?

Bileşikler denilen bitkiler ailesine ait olan Dulavrat Otu, yol kenarlarında kendiliğinden yetişebilen bitkiler gurubunda bulunuyor. Alternatif tıbbın vazgeçilmezleri arasında bulunan ot, modern çağda halk arasında çeşitli hastalıkların oluşması durumunda kullanılıyor.

Hemen her insan tarafından bilinen bu otun faydaları saymakla bitmeyecek kadar fazladır. Doğumda meydana gelen çatlakların giderilmesi, vücutta meydana gelen iltihaplanmalar, derideki yaraların geçirilmesi Dulavrat Otu sayesinde mümkün olabiliyor.

Dulavrat otunun faydaları nelerdir?

Sağlık için önemli bir yeri olan Dulavrat Otu, hemen hemen yıldır kullanılıyor. Sağlıkta birçok konuda kullanılan bitki türü, doktor tavsiyesi altında birçok hastalığa çözüm üretebilir.

- Antioksidan maddeleri sayesinde, vücutta bulunan toksinlerin atılmasını sağlar. Kanda bulunan, yaralı, enfeksiyonlu hücreleri dışarıya atma görevi görür. Bir yandan vücudun temizlenmesini sağlarken, öte taraftan hormonların daha sağlıklı biçimde çalışmasına katkı sunar. Tüm bu faydaları sayesinde, vücudun hastalıklara engel olmasına yardımda bulunur.

- Böbrek üzerinde bulunan bezlerin aktif hale gelmesini sağlayıp, rahatça tuvalete çıkabilme imkanı sunar. Ayrıca böbreklerde meydana gelebilecek taş ve diğer maddelerin önüne set teşkil edebilir.

- Ciltte sedef, egzama, sivilce akne gibi rahatsızlıkların giderilmesi adına tercih edilebilir. Bunun için Dulavrat Otu yağı kullanılması son derece fayda sağlayacaktır. Ayrıca tahrişi yok eder. Hücrelerin tahrişe neden olmasını, kontrolün kaybedilmesini engeller. Vücudun işlevlerini sağlaması için direnç katar.

- İçeriğindeki inülin maddesi sayesinde, kanda bulunan şeker oranının dengede kalmasını sağlayabilir. Bitki uzmanları tarafından özellikle şeker rahatsızlığı bulunan kişilere tavsiye edilebiliyor.

- Mide ve akciğer kanserlerinin oluşmasını engeller. Kanser oluşmuşsa, kanserli hücrelerin daha fazla vücuda yayılmasının önüne geçer. Bu anlamda Dulavrat Otu halen bilimsel araştırmaların en önemli konularının başında gelir.

- Kişide meydana gelen üst solunum rahatsızlıklarının önüne geçer. Vücudun kısa bir süre içinde bağışıklığının güçlenmesine yardımcı olur. Bağışıklığın güçlenmesiyle, vücut hastalıklara karşı daha fazla dirençli hale gelebilir.

Dulavrat otu ne işe yarar?

Dulavrat Otu, insan sağlığının daha iyi olmasını konusunda birçok yarara sahiptir. Bu yararlarından istifade edebilmek adına, ilk olarak uzmanlara danışılmalı ve kontrollü şekilde bu bitki tüketilmelidir.

Kepek ve saç dökülmesinin önüne geçer

Dulavrat Otu hazırladıktan sonra banyo yapacağınız suyun içerisine veya şampuanların içine katarak, saç dökülmesi, kepek gibi sorunları ortadan kaldırılmasını sağlayabilirsiniz. Dulavrat Otu ayrıca saçın çok daha güçlü olmasını sağlayabiliyor.

Gut hastalığını önleyicidir

Dulavrat Otu, insan sağlığında önemli bir yere sahiptir. Gut hastalığı gibi çok önem ifade eden hastalığın tedavisinde bu bitkinin faydalı olabileceğine dair bulguların olduğu belirtiliyor.

Dulavrat otu ne için kullanılır?

Dulavrat Otu kişisel sağlığın korunabilmesi için tüketilebiliyor. Kullanımının aşırı olmamasına dikkat edildiği sürece, belirttiğimi tüm faydalarından yararlanılması mümkün olabilir.

Kızamık hastalığı tedavisinde kullanılıyor

Yüzyıllardan bu yana insan sağlığını tehdit etmiş olan Kızamık hastalığının tedavisi için Dulavrat Otu tercih edilebiliyor. Bunun için uzman tavsiyesi olmalıdır.

Rahatlama amacıyla kullanılıyor

Dulavrat Otu, kemiklerde oluşan kronik yorgunluğun önüne geçebiliyor. Kişide meydana gelebilecek depresyon ve psikolojik rahatsızlıkların önüne rahatlatıcı özelliği sayesinde geçebiliyor.

Dulavrat otu nasıl tüketilir?

Dulavrat Otu kullanımı diğer bitkilerde olduğu gibidir. İlk olarak Dulavrat Otu bitkisinin yaprakları çıkarılarak kurutulmalıdır. Daha sonra kurutulan yapraklar, kaynamakta olan suyun içerisine atılıp, dakika daha kaynatılmalıdır. Ardından tüp kapatılmalıdır. İşlem tamamlandıktan sonra, minimum 10 dakika demlenmesi için bir kenarda bekletilmelidir.

Günde en fazla 1 bardak olarak tüketilebilir. Dulavrat hazırlandıktan sonra, içilerek tüketilebileceği gibi tonik biçimine getirilip kullanılabilir. Bunun için pamukla deriye sürülmesi yeterli olacaktır. Bitkinin kısaca faydaları ve kullanımı böyle gerçekleştirilir. Uzmanlardan bilgi alarak kullanımı hakkında daha fazla detaya ulaşılabilir.