Makattan Iltihap Ve Kan Gelmesi

Makattan kan gelmesi hangi rahatsızlıkların belirtisidir?

Makattan kan gelmesi, birçok hastalığa işaret edebilir. Bunların içerisinde anal fissür, anal apse, hemoroid, rektum kanseri gibi rahatsızlıkları sayabiliriz. Genellikle dışkılarken kanama şeklinde görülür. Ancak zaman zaman iç çamaşıra da sızabilir.

Anal Fissür: Makat çatlağı olarak da bilinen rahatsızlık, genellikle makattan kan gelmesi ile fark edilir. Rahatsızlık esnasında dışkılarken kanama görülebilir.

Anal fissür, kişinin yaşamını ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen rahatsızlıktır. Makat çatlağı olarak da bilinen bu hastalık, genellikle kabızlık ve ishal gibi dışkılama sorunlarından sonra görülür.

Anal bölgede çok sayıda sinir ucu bulunur. Dolayısıyla bu noktada gelişen anal fissür sorunu kişilerin bunu net bir şekilde hissetmesine neden olur. Bu rahatsızlığın giderilmesi sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir. Bu bağlamda anal fissür tedavisi için genel cerrahi bölümündeki uzman doktorlara başvuru yapmalısınız.

Anal fissür tedavisinde iki yol izlenir. Birincisinde ameliyatsız yani hastalığın ortaya çıkmasına neden olan sebeplerin bitirilmesi ile ilgili adımlar atılır. Özellikle kabız nedeniyle sıklıkla karşılaşılan rahatsızlık, bu hastalığın bitirilmesi ve gerekli adımlara dikkat edilmesi ile ortadan kalkabilir. Hasta bu dönemde lifli gıdalar tüketerek, bol su içerek ve yeme içme düzenini oturtarak hastalığı yenebilir. Ayrıca yine bu dönemde ılık suya oturmak faydalı olabilir.

Makat çatlağı tedavisi için izlenecek ikinci yol ise ameliyattır.  Bölgede kasların gerilmesi ile oluşan gerginlik doktor müdahalesi ile düşürülür ve çatlağın düzelmesi için gerekli önlem alınmış olur.

Makat bölgesinde meydana gelen çeşitli durumların sebep olduğu bir hastalıktır ve çatlak oluşumu ile kendini göstermektedir. Dışkılama güçlüğü ve aşırı ıkınma sonucu ortaya çıkan bu rahatsızlık ayrıca yetersiz sıvı alımı ile de görülmektedir. Adeta cam parçası çıkarılıyormuş gibi bir hissiyat uyandırır ve makatta hafif düzeyde kanamalara yol açar. Çatlaklar yani yırtılan bölge kanama yaparak kişi ara sıra iç çamaşırında ve tuvalet kağıdında pembe renkte kan gözlemleyebilir.

Anal fissür tedavisi yapılmayıp ertelendiğinde kişinin tedavi oranı düşmekte ve yaşamı bu durumdan olumsuz etkilenmektedir. Sürekli kanama yapan bölge enfeksiyonlar için açık bir kapı görevi görebilir ve kişinin sağlığını tehlikeye sokabilir. Makat çatlağı olarak da bilinen anal fissür akut ve kronik olarak iki evresi bulunmaktadır. Akut makat çatlağı tedavisi ılık oturma banyoları, ağrı kesici ilaçlar, dışkı yumuşatıcı kremler ile sağlanabilir. Fakat öncelikle kabızlığın sebebi araştırılarak ortadan kaldırılmaktadır ve bunun için de sağlıklı, dengeli bir beslenme programı hazırlanır. Kronik makat çatlağı tedavisinde tek çözüm cerrahi yöntemlerdir.

Anal Apse: Makat oldukça hassas bir bölgedir. Dolayısıyla burada oluşacak apse şişkinliğe yol açar ve zamanla apselerin boşalması ile birlikte kan görülebilir.

Hemoroid: Rektum ve anüsün alt kısmında gelişen genişlemiş damarlar anlamına gelmektedir. Basur da denilir ve genişleyen damarlar şişerek tahriş oluşturmaktadır. Halk arasında basur olarak bilinen rahatsızlık, anal bölgedeki damarların fazla şişmesi sonucunda ortaya çıkar. İç ve dış hemoroid olmak üzere iki türlüdür. En zorlayıcı olanı iç hemoroiddir.

Rektum Kanseri: Yine anal bölgede görülen bir başka rahatsızlıktır. Rektumdaki poliplerden kaynaklanmaktadır. Kolorektal kanserler grubuna giren rektum kanseri, kalın bağırsağın son cm’lik bölümünde oluşan kanserdir. Makat bölgesinde kansere bağlı olarak kan görülmektedir.

Makattan kan gelmesi tedavisi nasıl yapılır?

Makattan kan gelmesinin tedavi edilebilmesi için ilk önce neden kan geldiğinin araştırılması gerekmektedir. Makattan kan gelmesi eğer anal fissüre bağlı gelişmişse akut halde iken oturma banyoları, ilaç tedavisi ve kremlerle tedavi edilebilir fakat makat çatlağı ilerlemiş olan hastalarda tek tedavi yolu cerrahi olan yöntemlerdir.

Makattan kan gelmesi aslında bir rahatsızlık olarak nitelendirilmez. Dolayısıyla tedavisi için öncelikle hangi hastalığın belirtisi olduğunu tespit etmek gerekir. Buna uygun yol ve yöntemler izlenerek rahatsızlığın da önüne geçilmiş olur.

Makattan kan gelmesi durumunda kişinin vakit kaybetmeden doktora görünmesi gerekir. Çünkü hangi nedenle bunun geldiğinin tespiti ileride daha ağır durumlarla karşılaşmasının da önüne geçer.

Makattan kan gelmesi tedavi edilmezse ne olur?

Makattan kan gelmesi zamanında tedavi isteyen bir durumdur ve mutlaka alanında uzman doktorlar ile görüşerek nedenleri araştırılıp tedavi olunmalıdır. Makattan kan gelmesine sebep olan hastalıklar tedavi edilmez ise çok daha ciddi başka rahatsızlıkları gün yüzüne çıkarabilir. Asla ihmal edilmemesi gereken makat hastalıklarının uzman doktorlarla birlikte tedavisi sağlanmalıdır. Zamanında teşhis ve tedavisi yapılmaz ise geri dönüşü olmayan hastalıklara yol açabilmektedir. Siz de eğer bu rahatsız edici hastalıklardan kurtulmanın yollarını arıyorsanız mutlaka uzman doktorlarla görüşüp tedavi olmalısınız.

Makattan kan gelmesi konusu çok ciddiye alınması gerekiyor. Birçok rahatsızlığın temel sebebi olduğu için hangisine yakalandığınızı tespit ettirmeniz ve buna uygun tedaviyi almanız için bu oldukça önemlidir. Eğer bu rahatsızlığınızı tedavi ettirmezseniz ileride kansere kadar giden rahatsızlıklarla baş başa kalabilirsiniz. Hastalığınızın ilerlemesini durdurmak ve daha sağlıklı bir yaşam için mutlak suretle uzman hekime görünüp, tedavisini yaptırmalısınız.

Hassas bir bölge olması nedeniyle makat (anal bölge) ve çevresindeki şikayetler ciddi sıkıntılar yaratabilir. Hastalar bu sorunlarını pek konuşmak istemedikleri ve utandıkları için sıklıkla doktora çok geç başvururlar. Toplumumuzda sık gözlenen makat çevresindeki şikayetler tek başına gözlenebildiği gibi başka hastalıklarda bu tabloya eşlik edebilir. Memorial Hizmet Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü Uzmanları, dışkılama sırasında kanama ile ortaya çıkabilen hemoroit, kolon kanseri gibi hastalıklar hakkında bilgi verdi.

Ciddi hastalıkların eşiğinde olabilirsiniz.

Birçok rahatsızlık ilk belirti olarak dışkılama sırasında kanama ile ortaya çıkabilir. Bu nedenle ayırıcı tanı çok önemlidir,

•  Kalın bağırsak kanseri (kolon ve rektum kanseri),
•  Kalın bağırsak polipleri,
•  Hemoroid hastalığı(Basur, mayasıl),
•  Makat ağzında çatlak (anal fissür),
•  İltihaplanma (apse) ve fistül oluşumu,
•  İltihabi bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı),
•  Bağırsak sarkması (prolapsus) ve dışkı kaçırma (inkontinans),
•  Kaşıntılı makat hastalığı,
•  İrritabıl bağırsak sendromu,
•  Cinsel yolla bulaşan hastalıklar 

Kolon kanserine karşı dikkatli olun!

Bu hastalıklardan kalın bağırsak kanserinin erken evrede yakalanması çok önemlidir. Bu nedenle makattan kan gelmesi, dışkıya kan bulaşması, dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, dışkının incelmesi, karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve izah edilemeyen kilo kaybı gibi şikayetleriniz varsa vakit kaybetmeden doktora gitmelisiniz!

Sağlık Bakanlığı`nın yayınladığı istatistiklerine göre; kalın bağırsak kanserleri yani kolon ve rektum kanserleri kadınlarda ikinci, erkeklerde ise üçüncü sıklıkta rastlanan kanser tipidir. Bu rakamlar oldukça ürkütücü olmasına karşın kalın bağırsak kanseri ile ilgili iki noktanın çok iyi bilinmesi gereklidir.;

1- Kalın bağırsak kanseri önlenebilir bir hastalıktır.

2- Erken evrede yakalandığında başarı ile tedavi edilmesi mümkün olan bir hastalıktır.

Hemoroid yaşamınızı çekilmez kılabilir

Hemoroidler, anal kanalın üst kısmında genişlemiş damar yumaklarıdır. Halk arasında basur ya da mayasıl olarak bilinir. Rektal kanama ( Makattan kan gelmesi), ağrı, makatta ele gelen şişlik, akıntı, makatta ıslaklık hissi ve kaşıntı ile kendini gösterebilir. İç ve dış hemoroidler olarak ikiye ayrılır. Zamanla anal kanalda yerleşen genişlemiş toplardamar yumakları makatın dışına doğru çıkar.

Hemoroide neler neden olur?

•  Bağırsak alışkanlığının değişmesi ( bir kabız, bir ishal )
•  Gebelik ve doğum
•  Hareketsiz yaşam tarzı
•  Bazı spor etkinlikleri ( ata binmek, bisiklet sürmek )
•  Çeşitli meslek grupları ( şoförler, pilotlar )
•  Alkol alışkanlığı
•  Pelvik bölgede yerleşen tümörler, karında asit birikimi
•  Kalın bağırsak kanseri

Tanı ve tedavide erken davranın

Rektal kanama şikayeti ile gelen hastalara rektoskopi önerilir. Kırk yaş ve üzerindeki hastalarda kabızlık şikayeti varsa ve yapılan anal muayenesinde hemoroid görülür ise  mutlaka kolonoskopik tetkik önerilmektedir. Her zaman, altta yatan bir kalın barsak tümörü olup olmadığı araştırılmalıdır. Unutulmamalıdır ki hemoroid tek başına kalın barsak kanserinin belirtisi olabilir.

Tedavi yöntemleri

1 - Bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi, altta yatan kabızlığın giderilmesi

2 - Diyette bol lifli gıdalara ağırlık verilmesi, günlük su alımının arttırılması ortalama litre su içilmesi

3 - Lokal krem, pomat ve fitiller

4 - Cerrahi tedavi:

•  Skleroterapi
•  Bant ligasyon
•  Klasik cerrahi yöntemle hemoroidektomi operasyonu genel anestezi altında yapılıfunduszeue.infoede yatma süresi ortalama bir gündür.
•  Lazer tedavisi ( Nd-yag lazer tekniği ile genel anestezi altında yapılır ve ameliyat süresi dakikadır. Ameliyat sonrası ağrı en az olan yöntemdir. İşe dönme süresi daha kısadır. Üçüncü dereceye kadar olan hemoroidlere uygulanır.

Tuvalete Gitmeyi Ertelemeyin!

Bir insanın günde 1 ya da 2 kez büyük tuvalete çıkması normaldir. Bunun için bağırsak terbiyesi çok önemlidir.  İnsan, belli bir saate konsantre olduğu zaman beynin komutu ile o saatte uyanabiliyorsa, her gün aynı saatte de büyük tuvalet ihtiyacını giderebilir. Bunun için; "İşyerime geç kaldım", "Tuvaletler kirli" gibi bahanelerle aslı tuvalet ihtiyacı ertelenmemelidir. Beynin, her gün büyük tuvalet ihtiyacı komutu vermesi için de kişinin bağırsak terbiyesi yapması etkili olur.

Makattan Kanama Ne Sıklıkta Olur?

Makattan kanama, veya alt sindirim sistemi kanaması, sindirim sistemi kanamalarının % 25’ini ve hastane yatış nedenlerinin % 1’ini oluşturur. Her , nüfusta kişide görülürler.

Makattan Kanamanın Belirtileri Nelerdir?

• Makattan damlama şeklinde kan gelmesi, sızıntı şeklinde kanama, tuvalet kağıdında kan belirlenmesi veya aktif kırmızı renkli kanama şeklinde olabilir.
• Yaşlı ve kalp hastalığı olan hastalar makattan kanama nedeniyle kolaylıkla şoka girebilirler.
• Bağırsağın divertiküler hastalığı ve anjiodisplazi gibi sorunların kadınlarda daha sık olması nedeniyle alt sindirim sistemi kanaması kadınlarda daha sık görülür.
• Kalın bağırsağın makata yakın olan sol bölümünden kaynaklanan kanamalar açık ve parlak kırmızı renkli iken (hematoşezi), başlangıç bölümü olan kalın bağırsağın sağ yarısından kaynaklanan kanamalar bordo renk alır ve sıklıkla kansızlık ile belirti verirler. Mide ile onikiparmak bağırsağından kaynaklanan kanamalar ise siyah renkli (melena) görülürler.

Makattan Kanama Hangi Nedenlerle Olur?

• Basur (hemoroid)
• Bağırsağın divertiküler hastalığı
• Bağırsak polipleri
• Bağırsak kanseri
• Rektum kanseri
• Makat kanseri
• Makat çatlağı
• Makat fistülü
• Enfeksiyonlu kolit
• İltihabi bağırsak hastalığı
• İskemik kolit
• Radyasyon koliti
• Damar hastalıklarına bağlı kanamalar (arterio-venöz malformasyonlar, vb.)
• Aspirin, kan sulandırıcı ilaç ve ağrı kesici ilaçlara bağlı olan kanamalar
• Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları
• Bağırsakta yağ bezesi (lipom)
• Meckel divertikülü kanaması: ince bağırsağın son kısmında yer alan ceplerdir. Toplumda % oranında görülürler ve bağırsak kanamalarına neden olabilirler.

Makattan Kanama İle Yaş İlişkisi Nasıldır?

• 30 yaş altında: Meckel divertikülü, bağırsak polipleri ve iltihabi bağırsak hastalığı
• yaş arası: bağırsak divertikülü, iltihabi bağırsak hastalığı ve bağırsak kanseri
• 60 yaş üzerinde: bağırsak divertikülü, bağırsak kanseri ve arterio-venöz malformasyonlar

Makattan Kanama Ne Sorun Yaratır?

Uzun dönemde küçük miktarlarda olursa veya bol miktarda ani kan gelirse, hastada kansızlık oluşturabilir ve halsizlik, bitkinlik ve nefes zorluğu gibi yakınmalara neden olabilirler. Özellikle, 65 yaş üzerindeki şiddetli makattan kanamalarında, % oranında hastanın yaşamını yitirme riski mevcuttur.

Basur (Hemoroid) Kanamaları

50 yaş altındaki kişilerde en sık makattan kanama nedeni basur veya hemoroidlerdir. Hamilelik, sürekli kabızlık ve yanlış tuvalet alışkanlıkları nedeniyle 50 yaş civarındaki her iki kişiden birinde görülen basur veya hemoroid, makat bölgesindeki bağ doku, kas ve damar içeren yastıkçıkların sarkması olarak tanımlanır. Tuvalet kağıdında, tuvaletin haznesinde veya dışkı üzerinde parlak kırmızı renkli kan ve dışkılamada ağrı olabilir. Makattan kanama en sık hemoroid nedeniyle görülür.

Bağırsağın Divertiküler Hastalığına Bağlı Kanamalar

• Hastanın genel durumunu bozmayan kanamaların % 40’ından sorumludur. İltihaplanma (divertikülit) dışında, karın ağrısına neden olmazlar ve divertikülit varlığında kanama çok nadiren olur.
• Hastaların % ’inde şiddetli kanama olmaz ve % 25’inde ise tekrar kanama meydana gelir.
• Kalın bağırsak divertiküllerinin % 75’i kalın bağırsağın sol yarısında yer alır, ancak; divertikül kanamalarının % 70’i kalın bağırsağın sağ yarısında yer alan divertiküllerden gelişir.
• Aspirin, kan sulandırıcı ve ağrı kesici ilaçlar, kanama riskini arttırırlar.

Bağırsak Poliplerine Bağlı Kanamalar

Geniş serilerin incelenmesi sonucunda bağırsağın divertiküler hastalığının ardından % 20 sıklıkta kalın bağırsak polipleri ve kanserleri görülen nedenlerdir. Ayrıca, poliplerin alınması (polipektomi) işleminden sonra % oranında kanama görülebilir.

Bağırsak Kanserine Bağlı Olan Kanamalar

Kanser 50 yaşın üzerindeki hastalardaki makattan kanama nedenlerinin % 10’undan sorumludur. Sıklıkla parlak kırmızı renkli kanama ile kendini belli eder.

Belirtileri

Dışkıda kan (parlak kırmızı veya koyu siyah) görülmesi, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik; bir haftadan uzun süren kabızlık, ishal, dışkı çapının incelmesi, dışkının tam olarak boşalamama hissi, karın ağrıları, nedeni açıklanamayan kansızlık ve yorgunluk hissi ve nedeni olmayan kilo kaybıdır. Bağırsak kanserine bağlı olan kanamaların sadece % 3’ünde katran renkli dışkı (melena) olur.

Makattan Kanama Nedenleri Arasında Kanser Görülme Oranı Nedir?

Makattan kanaması olan hastaların ortalama % 3’ünde bağırsak kanseri saptanmıştır.

Anjiodisplazi Kanamaları

• Küçük damar bozukluklarına bağlı kanamalardır, hastanın genel durumunu bozmayan kanamaların % 25’inden sorumludur.
• Sindirim sisteminde en sık olarak görülen damar anomalisidir.
• Yaşlı hastalarda görülürler ve 65 yaş üzerinde görülen alt sindirim sistemi kanamaları içinde ilk sırada yer alırlar.
• Karın ağrısına neden olmazlar.
• Tedavi edilmezlerse % 80 oranında tekrarlar.
• Tedavisinde kolonoskopi ile yapılan endoskopik Argon plazma koagülasyon, yani ‘Argon lazer ile damarın yakılması işlemi’ gayet etkilidir.

Makat Çatlağı (Anal Fissür) Kanamaları

Makatta çatlak yada tıbbi ifadesi ile ‘anal fissür’ anüs (makat) bölgesini örten deride ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açan küçük bir yırtık veya çatlaktır.

Makat Fistülü (Anorektal Fistül) Kanamaları

Makat fistülleri (anorektal fistül), makat derisi ile bağırsak arasında olan tünel şeklinde bir irtibattır ve nadiren makat fistüllerine bağlı olarak makattan kanama görülebilir.

İltihabi Bağırsak Hastalığı Kolitine Bağlı Alt Sindirim Sistemi Kanamaları   

Ülseratif kolit ve Crohn hastalığına bağlı olarak alt sindirim sistemi kanamaları gelişebilir. Ülseratif kolit hastalarında makattan kan gelmesi % 50 ve Crohn hastalarında % 2 oranında görülür. Kanlı ishal, kramp şeklinde karın ağrısı, kilo kaybı ve ateş gibi belirtiler verir.

İskemik Kolit Kanamaları

Özellikle, yaşlı hastalarda kalın bağırsağın tüm bölümlerinde görülebilir. Ancak, ağırlıklı olarak, makata yakın olan kalın bağırsağın sol kısmını besleyen damarlarda oluşan tıkanıklık nedeniyle iyi kanlanmayan bağırsak bölümlerinde oluşan kanamalara ‘iskemik kolit’ kanamaları adı verilir. Karın ağrısı, tansiyon düşüklüğü ve kanlı ishal görülür. Genellikle, kendiliğinden düzelir, ancak tedavi edilmezse, kanlı ishal sıklıkla tekrarlar. Sıklık olarak, nüfusta kişide görülür. Hastaların büyük çoğunluğu 65 yaşın üzerinde olup, ritim bozukluğu (aritmi), trombofili (kandaki trombositlerin bozukluğu) gibi sorunları mevcuttur.

Radyasyon Koliti Kanamaları

Işın tedavisi (radyoterapi) uygulanan hastalarda gelişen alt sindirim sistemi kanamalardır. Radyasyonun bağırsakta yaratmış olduğu hasara bağlı olarak gelişirler. Işın tedavisi sırasında da olabilirken, genelde tedaviden sonraki bir yıl içinde görülürler. Damar kireçlenmesi (ateroskleroz) olan ve kemoterapi alan hastalarda daha sık olarak görülür.

Aspirin, Kan Sulandırıcı İlaç Ve Ağrı Kesici İlaçlara Bağlı Olan Kanamalar

Kan sulandırıcı ilaçlar, aspirin ve ağrı kesici ilaçların düşük dozlarda verilmesine rağmen bile yaşlı hastalarda bağırsakta oluşan hasar veya altta yatan bir sorunu ortaya çıkarmalarına bağlı olarak alt sindirim sistemi kanamaları görülebilir.

HİV Virüsüne Bağlı Olan Kanamalar

HİV virüsü taşıyıcılarında sitomegalovirüs koliti adı verilen bağırsak hasarı olur ve bu nedenle makattan kanama görülür. Ayrıca, HİV taşıyıcılarında sık görülen basur (hemoroid) ve makat çatlaklarından da (anal fissür) kanamalar olabilir.

Makattan Kanaması Olan Bir Kişinin Ne Yapması Gerekir?

Makattan kanama durumunda, hastalarımızın büyük bir çoğunluğu başlıca utanma duygusu nedeniyle, ya bir yakınından bilgi almakta, ya da internet, aktar veya eczaneye başvurarak gelişigüzel bir takviye veya ilaç almayı tercih etmektedirler. Bu durum, tanıda gecikmeye sebep olmakta ve altta yatan hastalığın çoğu zaman ilerlemesine neden olmaktadır. Bu nedenle makattan kanama varlığında; doğru davranış, konunun uzmanı olan bir Genel Cerraha (kolorektal cerrah) başvurmak olmalıdır.

Şiddetli Makattan Kanaması Olan Bir Hastada Doktorların Yaklaşımı Nasıl Olur?

1.Hastanın detaylı muayenesini takiben, kanamanın şiddeti anlaşılmaya çalışılır ve şiddetli olması halinde mide veya onikiparmak bağırsağından yani üst sindirim sisteminden gelip gelmediği anlaşılmaya çalışılır. Alt sindirim sistemi kanamalarının % 10’unun, üst sindirim sistemi kaynaklı olduğu bilinmektedir.

2.Bunun ardından, hastanın tansiyonu ve kan sayımı araştırılır ve bu değerlerde bir sorun görülmezse, kanamanın kaynağı anlaşılmaya çalışılır. Sıklıkla, hastaya serum ve bazen kan verilir.

funduszeue.info kaynağının araştırılması: kolonoskopi (tanı değeri % 80), sintigrafi (tanı değeri % 70), anjiografi (tanı değeri % 65), bilgisayarlı tomografi ile anjiografi (BT anjiografi- tanı değeri % 65), enteroskopi (ince bağırsak endoskopisi), çift balon enteroskopi (tanı değeri % 60) veya kapsül endoskopisi (tanı değeri % 60) ile anlaşılabilir. Kanama yeri % 75 oranında kalın bağırsak, % 10 oranında mide ve onikiparmak bağırsağı (duodenum), % 10 oranında ince bağırsaktır ve % 5 oranında ise bilinmemektedir. Bu durumda olguların % 20’sinde endoskopik enjeksiyon (skleroterapi), yakma (koagülasyon, argon, heater probe) veya klipleme gibi girişimlerde kanama % 75 oranında durdurulabilir.

4.Kolonoskopinin; bağırsak hazırlığı gerektirmesi, deneyime gereksinim duyulması, bağırsağı delme riskinin olması ve düşük oranda olsa bile sakinleştiriciye bağlı hayati risk olması gibi eksiklikleri vardır. Anjiografi ise aktif kanama varlığında yararlıdır, ancak % 10 gibi pıhtı oluşumu (trombo-emboli) ve böbrek yetersizliği gibi komplikasyon olasılığı vardır.

5.Şiddetli kanamalarda, atar damar içine kanayan damarı durdurmak için Vazopressin verilebilir veya anjiografi yapılarak kanamayı durdurmak için pıhtı oluşturucu cisimler ile kanayan damar tıkanabilir. Embolizasyon olarak adlandırılan bu girişime bağlı olarak geçmişte bağırsağın o bölümünün atar damarı tıkandığından bağırsakta gangren (çürüme) meydana gelebiliyorken, günümüzde bu sorun küçük atardamarların tıkanabilmesi ile büyük ölçüde aşılmıştır.

6.Tüm bu olanaklara rağmen şiddetli alt sindirim sistemi kanaması olan hastaların % 20’sinde ameliyatla kalın bağırsağın belirli bir bölümünün alınması (kolektomi girişimi) gerekebilir.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Karuppasamy K, Kapoor BS, Fidelman N, et al. ACR appropriateness criteria radiologic management of lower gastrointestinal tract bleeding: Update. J Am Coll Radiol May;18 (5S): S S doi: /funduszeue.infoID: 
2. Paul J. Colonoscopic finding of patients with lower gastrointestinal bleeding at different age group in Eastern part of India &#; An Observational Study. Prague Med Rep ; (1):
3. Tradi F, Mege D, Louis G, et al. [Emborrhoid:Rectal arteries embolization for hemorrhoid treatment]. Presse Med May 3. pii: S(19) doi: /funduszeue.info
4. Rutter CM, Inadomi JM. Follow-up of positive fecal test results: sooner is better, but how much better? JAMA ; (16):
5. Soraya GV, Nguyen TC, Abeyrathne CD, et al. A label-free, quantitative fecal hemoglobin detection platform for colorectal cancer screening. Biosensors (Basel) May 5;7(2).
6. Symonds EL, Cock C, Meng R, et al. Uptake of a colorectal cancer screening blood test in people with elevated risk for cancer who cannot or will not complete a faecal occult blood test. Eur J Cancer Prev Mar
7. Prakash R, Gupta D, Vashi P. Large bowel obstruction following endoscopic spray cryotherapy for palliation of rectal cancer bleeding. ACG Case Rep J May 10;4:e
8. Bjerrum A, Andersen O, Fischer A, et al. Long-term risk of colorectal cancer after negative colonoscopy in a Danish gFOBT screening cohort. Int J Cancer Apr
9. Brown JP, Wooldrage K, Wright S, et al. High test positivity and low positive predictive value for colorectal cancer of continued faecal occult blood test screening after negative colonoscopy. J Med Screen Jan
10. Sandiford P, Buckley A, Robinson T, et al. A community laboratory drop-off option for bowel screening test kits increases participation rates: results from an interrupted time series analysis. J Public Health (Oxf) May

Stj. funduszeue.infoş Özge Özgan, funduszeue.infot Dobrucalı

Makattan kan gelmesi veya dışkıda kan görülmesi tıp dilinde rektal kanama olarak adlandırılır. Gelen kan parlak veya koyu kırmızı renkte olabilir. Kanama genellikle dışkılama veya gaz çıkarma sırasında dışkıya sürünmüş şekilde veya sadece kanama şeklinde görülür. Rektal kanama altında yatan neden genelikle çok ciddi olmamakla birlikte bir kalın barsak kanserinin belirtisi de olabilir. Bu nedenle rektal kanamanın nedeninin mutlaka araştırılması gerekir. Bazen mide, oniki parmak barsağı veya ice barsakların üst kısımlarından kaynaklanan kanamalar şiddetli olduğuklarında makattan kırmız renkte kanama şeklinde ortaya çıkabilir, ancak bu durumda halsizlik, terleme, göz kararması ve kan basıncı düşüklüğü gibi aşırı kan kaybı belirtileri de rektal kanamaya eşlik eder.

REKTAL KANAMA NEDENLERİ NELERDİR?
Rektal kanama farklı yaş guruplarında farklı sebeplerden kaynaklanır. Örneğin gençlerde hemoroid, anal fissür ve iltihabi barsak hastalıkları daha sık görülürken yaşlılarda kalın barsağın divertiküler hastalığı, barsaktaki damar yumakları (anjiodisplaziler) ve kalın barsak tümörleri (polip veya kolon kanseri) daha sık rastlanan kanama sebepleridir.

HEMOROİD:
Makat bölgesindeki hemoroidal damarlar olarak adlandırılan toplar damarların genişlemesi sonucunda oluşur. Halk arasında ‘basur&#; veya ‘meme&#; olarak bilinir ve rektal kanamaların en sık sebebidir. Hemoroidin ilk belirtisi genellikle dışkılama sırasında görülen taze kandır. Ayrıca makat bölgesinde dolgunluk, dışkılamayla başlayan ve sonrasında devam eden ağrı, kaşıntı, yanma, akıntı ve ıslaklık hissi diğer belirtileridir (Bkz. Anal fissür ve hemoroid).
Hemoroidin oluşma nedenlerinin başında kabızlık gelir. Ayrıca bağırsak enfeksiyonları, tahriş edici aşırı acılı gıda tüketimi, fazla alkol tüketimi, kabızlık nedeniyle tuvalette uzun süre oturmak, ıkınmak, hamilelik, kronik öksürük, şişmanlık ve kronik karaciğer hastalıkları hemoroidlerin oluşmasına neden olabilmektedir.
Hemoroidler iç ve dış hemoroidler olmak üzere iki guruba ayrılırlar. Hemoroidlerin çoğu iç hemoroid olup hastalığın şiddetine göre 4 evre halinde sınıflanır:

funduszeue.info hemoroid: Hemoroid makatın iç kısmında hafif kabarıklık şeklinde ortaya çıkar ve yüzeyi tahriş olduğunda kanama eğilimindedir. Genellikle ara sıra kanama dışında ciddi bir şikayet yapmazlar. Hastanın görmesi veya parmakla hissetmesi mümkün değildir, ancak uzman doktor tarafından endoskopla bakılarak tespit edilebilir.
funduszeue.info hemoroid: Hemoroid makatın iç kısmında cm lik kabarık kırmızı bir alan şeklindedir. Normalde fark edilmez ancak ıkınma sırasında dışarı kadar çıkar ve hasta eliyle hissedebilir. Hasta kalktığı anda müdahaleye gerek duyulmadan bir müddet sonra kendiliğinden içeri çekilir. Yüzeyi hassaslaştığında kanama olur. Kanama özellikle tuvalette ıkınma esnasında fışkırma veya damlama tarzındadır. Başka bir problem eklenmedikçe kanama dışında ciddi bir problem oluşturmaz. Kanamalar uzun süreli olduğunda ve tekrarladığında zamanla kansızlığa yol açabilir.
funduszeue.info hemoroid: Hemoroid makatın iç kısmında santimetrelik kabarıklık şeklinde fark edilir ve ıkınmakla dışarı çıkar. Hasta elle yardım etmedikçe kendiliğinden içeri giremez ve dışarıda kalır. Kanama eğilimi vardır, ıkınmakla fışkırır tarzda kanayabilir, kanama dışında ağrı, kaşıntı, ıslaklık ve dolgunluk hissi en fazla rastlanan şikayetlerdir.
4. derece hemoroid: Tedavisi ertelenen hemoroid zamanla daha ileri aşamalara geçer. Dördüncü derecede artık makatın dışında hissedilen basur memeleri artık içeri girmez elle yardım edilip içeri sokulsa dahi hemen dışarı çıkar. Hasta otururken hemoroidler dışarıda olduğu için ağrı, genel olarak ıslaklık hali, yeterince temizlenememe ve sıklıkla kanama gibi şikayetler görülür.

Hemoroidal hastalık

ANAL FİSSÜR:
Makat mukozasında çatlak, yırtık oluşmasıdır. En önemli belirtisi dışkılama sırasında yırtılır gibi ağrı ve kanamadır. Anal fissür genelde kabızlık sorunu olan kişilerde görülür. Bir ay içindeki fissürler akut fissür, bir ayı geçen fissürler kronik fissür olarak adlandırılır. Akut fissürler genellikle ilaç tedavisi ile iyileşirken, kronik olanlara cerrahi tedavi gerekmektedir.

Anal fissür

PERİANAL FİSTÜL:
İki organ veya iki doku yüzeyi arasında normalde var olmayan bir bağlantının (kanalın) oluşmasına fistül denir. Anal kanal ile deri arasında anormal bir bağlantı oluşmasına ise perianal fistül denir. En önemli semptomları sarı-beyaz renkli akıntı, kaşıntı ve daha nadir olarak ta kanamadır. Herhangi bir nedenden bağımsız olabileceği gibi Crohn hastalığı gibi kronik bir iltihabın veya anüs çevresindeki apselerin habercisi olabilir. Sıcak su oturma banyoları, antibiyotikler faydalı olabilmekle birlikte tedavisi genellikle cerrahidir.

 l fistül

İNFLAMATUAR BARSAK HASTALIKLARI:
İnflamatuar barsak hastalığı, sindirim kanalında görülen kronik seyirli iltihaptır. Barsak duvarında ülser, ödem, zedelenme ve kanamaya neden olur. İnflamatuar barsak hastalıklarının Crohn ve ülseratif kolit olmak üzere iki tipi bulunur (Bkz: İnflamatuar barsak kastalıkları). Ülseratif kolit kalın barsağın kronik iltihabi hastalığıdır. Ülseratif kolitin en önemli bulgusu kanlı ishaldir ancak bazan ishal olmadan da sadece kanama görülebilir. Acil dışkılama ihtiyacı, kronik ishal, çoğunlukla kramplar tarzında karın ağrısı ve kilo kaybı hastalığın diğer bulgularıdır. İlaç tedavisi ile düzelme sağlanır.
Crohn hastalığı ağızdan anüse kadar sindirim kanalının herhangi bir yerini tutabildiği için belirtiler hastalığın tuttuğu bölgeye göre değişir. Kalın barsak tutulumu olduğunda bağırsak duvarındaki yaralar ve ülserler nedeniyle bazen çok şiddetli olabilen rektal kanamaya neden olabilmektedir. İlaç tedavisi ile düzelme sağlanır.

KALIN BARSAĞIN DİVERTİKÜLER HASTALIĞI :
Divertiküller, bağırsak duvarının ince bir eldiven parmağı şeklinde barsak duvarı dışına doğru çıkıntı yapması, keseleşmesidir. Divertiküllere bağlı kanama özellikle yaşlılarda görülür. 50 yaşın üzerindeki kişilerin yarısında kalın barsaklarda divertiküller bulunur. Divertikül kanaması genellikle 70 yaş ve üzerinde görülür. Kanama ani başlar, şiddetlidir ve tipik olarak parlak kırmızı renktedir. Genellikle karın ağrısı yoktur. Kanama genellikle saat içinde kendiliğinden durur. Bazı vakalarda kanama bir kaç gün sonra tekrarlayabilir. Aspirin ve antiromatizmal ilaç kullanalarda divertikül kanamasına daha sık rastlanır.

Kalın barsakta divertiküller

BARSAKLARI BESLEYEN DAMARLARDAKİ YETERSİZLİĞE BAĞLI KANAMALAR (İSKEMİK KOLİT):
Genellikle 50 yaş ve üzerinde rastlanır. Şeker hastalığı ve tıkayıcı damar hastalığı (koroner kalp hastalığı vb.) olanlarda daha sık görülür. Kanama genellikle aniden oluşan şidedetli karın ağrısından saat sonra ortaya çıkar. Birlikte ishal bulunabilir. Endoskopi ile teşhis koyulur. Kendiliğinden düzelebileceği gibi cerrahi tedavi gerekebilir.

KALIN BARSAKTAKİ DAMAR YUMAKLARI ( ANJİODİSPLAZİLER):
Anjiodisplaziler barsak mukozasında bulunan yüzeyel küçük (mmm) damar yumakları dır. İnce ve kalın barsakta bulunabilir. 60 yaş üzeri kişilerde daha sıktır. Yaşlı hastalarda şiddetli rektal kanamanın en sık görülen nedenidir. Damar yumakları toplar damar yapısında olduğundan kanama genellikle kendiliğinden durur. Kanama tekrarlayıcı karakterdedir ve kansızlığa yolaçabilir.

Kolonda anjiodisplazi (Damar yumağı)

KALIN BARSAK POLİPLERİ VE KANSERİ :
Kalın barsak kanseri (kolo-rektal kanser) en sık görülen 2. kanser türüdür. Erken teşhis ve tedavi yöntemleri uygulanabildiği takdirde kolo-rektal kanserler tedaviden en çok fayda gören kanser türüdür. Tarama testleri ile hastalık oluşmadan veya oluşmuş ise belirtileri daha ortaya çıkmadan saptanabilmekte ve gerekli tedavisi yapılarak tam şifa sağlanabilmektedir. Kolorektal kanserler kalın barsaktaki polip olarak adlandırılan küçük çıkıntılardan oluşurlar. Tarama testleriyle saptanan bu polipler henüz kanser gelişmeden çıkarılırsa ilerde oluşabilecek veya henüz çok küçük seviyede oluşmuş bir kanser barsaktan uzaklaştırılmış olacaktır. Kolorektal kanserler sinsi seyreder. Rektal kanama, gaitanın kanla bulaşık olması, tuvalete çıkma alışkanlığında değişiklik, gaitanın eskiye oranla incelmesi, kabızlık-ishal durumlarının ortaya çıkması, sık sık tuvalete çıkma isteği ve buna rağmen tam boşalamama hissi, karında gaz ağrıları, kansızlık, izah edilemeyen zayıflama ve ateş gibi yakınmalar olabilir. Ancak bu bulgular oluştuğunda hastalık genellikle ileri bir evrededir. Bu nedenle tarama testlerinin önemi büyüktür (Bkz. Kalın barsak kanserinden korunma).

Kolonda polipler

Kolon kanseri

RADYOTERAPİ  SONRASINDA OLUŞAN REKTAL KANAMA:
Rektal kanamaların %5 ini oluşturur. Erkeklerde prostat, kadınlarda da iç genital organlara uygulanan radyoterapiden sonra ay sonra görülürse de ortaya çıkışı 40 aya kadar uzayabilir. Radyoterapi sonrasında barsak mukozasında oluşan yeni kılcal damarların kanaması sonucunda ortaya çıkar. İshal ve karın ağrısı kanamaya eşlik edebilir. Endoskopi ile teşhis koyulur ve oluşan yeni damarlar yakılarak tedavi edilir.

Radyasyon koliti

REKTAL KANAMADA TEŞHİS VE TEDAVİ

Rektal kanaması olan hastaların büyük çoğunluğunda kanama kendiliğinden durabilmekle birlikte sebebin mutlaka ortaya çıkarılması gerekir. Bu hastarda ilk yapılması gereken uygulama kalın barsakların endoskopi ile incelenmesidir (Bkz. Endoskopi, kolonoskopi). Endoskopi, kalın barsağın cm e kadar incelenmesi anlamına gelen rektosigmoidoskopi ile yapılabileceği gibi bazı vakalarda tüm kalın barsağın incelenmesi anlamına gelen kolonoskopi gerekebilir. Hangi yöntemin kullanılacağına doktorunuz karar verecektir. Endoskopi teşhise yardımcı olması yanında kanama yerinin bulunup kanamanın durdurulmasına olanak sağlar. Kanama yeri saptanamayan hastalarda kanayan damarın görüntülenmesi amacıyla mezenterik anjiografi (barsak damarlarını filminin çekilmesi) uygulanabilir. Bu işlem sırasında da kanamanın durdurulması mümkündür. Bazı hastaların hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekebilir. İltihabi barsak hastalıkları genellikle ilaç tedavisine iyi yanıt verir ve kanama durur. Endoskopik tedavi ve ilaç tedavisi ile durmayan kanamalarda cerrahi tedavi uygulanır.

KAYNAKLAR

1-Burling D, East JE, Taylor funduszeue.infoigating rectal funduszeue.info ;
2-Raphaeli T, Menon funduszeue.infot treatment of lower gastrointestinal funduszeue.info Colon Rectal Surg. ;
3-Lohsiriwat funduszeue.infohoids: from basic pathophysiology to clinical funduszeue.info J Gastroenterol. May;18(17)
4-Rustagi T, Mashimo funduszeue.infoopic management of chronic radiation funduszeue.info J Gastroenterol. ;
5-Wilkins T, Baird C, Pearson AN, Schade funduszeue.infoicular funduszeue.info Fam Physician. ;