Yenipazar Bulgaristan

Three Distiricts in Dobruca Region: Hacıoglu Pazarı, Yenipazar and Umur Fakih (Population and Settlement in the Mid-XVIIIth Centuries)

After being conquered by General Çandarlı Ali in , who was leading the Ottoman Army, Silistra changed hands between by Eflak Voivodship and Ottoman Empire a number of times. After the turmoil following the Ankara War, Çelebi Mehmed conquered all Dobruca region including the Silistra in In the Ottoman era, Hacıoğlu Pazarı (Dobric), Yenipazar (Novi Pazar) and Umur Fakih (Jeglartsi) townships, connected to Silistra Sanjak, were established in the Dobruca region in the north of Bulgaria. The intensive Turkish nomads population be placed to these regions which were conquered at the end of the 14th century. As a result of these settlements, these places have become areas with the dominance of Turkish-Islamic factors throughout almost all Ottoman eras. The study will provide explanations regarding the population and residential areas on the basis of Avariz (Extra-ordinary tax) record books of relevant townships connected to Silistra Sanjak for the year of The population living in the neighborhoods at the centre of these townships and in the villages, which are residential unit in rural parts, will be analyzed to the smallest detail. The population will be classified as the rayahs (reaya) and military, Muslim or non-Muslim and their shares in society will be identified over a hundred percent. In addition, the change of population over time will be emphasized by comparing the data obtained from the book dated with the data of previous periods. With this study, it is aimed to make a small contribution to Ottoman demography studies.

Giriş

A) XIX. Yüzyılda Deliorman ve Dobruca Kazaları

B) Araştırma Sırasında Başvurulan Kaynaklar

I. Bölüm

Kuzeydoğu Bulgaristan'da eliorman ve Dobruca

A) Deliorman ve Dobruca'nın Coğrafi Konumu

B) Tarihte Kuzeydoğu Bulgaristan

C) II. İzzeddin Keykavüs ve Türklerin Sağ Kol'da Görünmesi

D) XIV. Yüzyılda Deliorman ve Dobruca'da Türkler

E) XVIII. Yüzyılda Osmanlı-Rus İlişkileri

F) XIX. Yüzyılda Osmanlı-Rus Savaşları

G) Osmanlı-Rus Savaşı ve Sonucu

H) Büyük Göç

İ) XIX. Yüzyılda Sağ Kolda İdari ve Mali Teşkilatın Kurulması

II. Bölüm

Deliorman ve Dobruca Kazalrı

I. Hezargrad (Razgrad) Kazası

A) Kaza Merkezi: Hezargrad

B) Hezergrad Kazasının Nüfus ve Demografik Görüntüsü

C) Hezergrad Kazasının Ekonomik Durumu

D) Hezergrad Kazasında Vergiler

E) Hezergrad Kazasında Hayvancılık

F) Hezergrad Kazasında Meslekler

II. Eski Cuma Kazası

A) Eski Cuma Kazasının Genel Durumu

B) Eski Cuma ile Köylerde Nüfus ve Demografik Durum

C) Eski Cuma Kazasının Ekonomik Durumu

D) Eski Cuma Kazasında Vergiler

E) Eski Cuma Kazasında Hayvancılık

F) Eski Cuma Kazasında İş Yerleri ve MEslekler

III. Şumnu Kazası

A) Şumnu Kazasının Genel Durumu

B) XIX. Yüzyılda Şumnu Kazasının Nüfus ve Demografik Görüntüsü

C) Şumnu Kazasının ekonomik Durumu

D) Şumnu Kazasında Vergiler

E) Şumnu Kazasında Hayvancılık

F) Şumnu Kazasında Meslekler

IV. Yenipazar Kazası

A) Kaza Merkezi: Yenipazar

B) Yenipazar Kazasında Mahalle ve Köylerin Nüfus Durumu

C) Yenipazar Kazasında Toprak Dağılımı ve Tarımsal Ürünler

D) Yenipazar Kazasında Vergiler

E) Yenipazar Kazasında Hayvancılık

F) Yenipazar Kazasında Meslekler

V. Pravadı Kazası

A) Pravadı Kazası ve Kaza Merkezinin Genel Görünümü

B) Pravadı Kazasında Sürgün Zeameti

C) Pravadı Kazasının Nüfus ve Demografik Durumu

D) Pravadı Kazasında Toprak Dağılımı ve Tarımsal Üretim

E) Pravadı Kazasında Yetişen Tarımsal Ürünler

F) Pravadı Kazasının Vergi Durumu

G) Pravadı Kazasında Hayvancılık

H) Pravadı Kazasında Meslekler

VI. Hacıoğlu Pazarı Kazası

A) Hacıoğlu Pazarı Kazasının Genel Durumu

B) Hacıoğlu Pazarı Kazasının Nüfus ve Demografik Durumu

C) Eski Cuma Kazasının Ekonomik Durumu

D) Hacıoğlu Pazarı Kazasında Vergiler

E) Hacıoğlu Pazarı Kazasında Hayvan Varlığı

F) Hacıoğlu Pazarı Kazası Meslekler

VII. Balçık Kazası

A) Balçık Kazasının Genel Durumu

B) Balçık Kazasının Nüfus ve Demografik Durumu

C) Balçık Kazasında Tarım alanları ve Yetiştirilen Ürünler

D) Balçık Kazasında Vergiler

E) Balçık Kazasında Hayvan Varlığı

F) Balçık Kazasında Meslekler

VIII. Mangalya Kazası

A) Mangalya Kazasının Görünümü

B) Mangalya Kazasında Tarım Alanları

C) Mangalya Kazasında Hayvan Varlığı

D) Balçık Kazasında Meslekler

IX. Köstence Kazası

A) Köstence Kazasının Görünümü

B) Köstence Kazasının Demografik ve Nüfus Durumu

C) Köstence Kazasında Tarım Alanları ve Tarımsal Ürünler

D) Köstence Kazasında Vergiler

E) Köstence Kazasında Hayvan Varlığı

F) Köstence Kazasında Meslekler

X. Babadağ Kazası

A) Babadağ Kazası Genel Görünümü

B) Babadağ Kazasının Nüfus ve Demografik Durumu

C) Babadağ Kazasında Tarım Alanları ve Yetiştirilen Ürünler

D) Babadağ Kazasında Vergiler

E) Babadağ Kazasında Hayvan Varlığı

F) Babadağ Kazasında Meslekler

III. Bölüm

Genel Değerlendirme

Kaynaklar

Ekler

Haritalar

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI

T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen funduszeue.info web sitesini ziyaret edenlerin kişisel verilerini sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.

Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde, çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.

Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.

funduszeue.infoşisel Verilerin İşlenme Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:

• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen ticari faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli çalışmaların yapılması ve buna bağlı iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerden ilgili kişileri faydalandırmak için gerekli çalışmaların yapılması ve ilgili iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerin ilgili kişilerin beğeni, kullanım alışkanlıkları ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilerek ilgili kişilere önerilmesi ve tanıtılması.

funduszeue.infoşisel Verilerin Aktarıldığı Taraflar ve Aktarım Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.

funduszeue.infoşisel Verilerin Toplanma Yöntemi

Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.

4.Çerezleri Kullanım Amacı

Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;

İşlevsel:Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.

Teknik olarak web sitemizde kullanılan çerez türleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:

• • İnternet sitesinin işlevselliğini ve performansını arttırmak yoluyla sizlere sunulan hizmetleri geliştirmek,

5.Çerez Tercihlerini Kontrol Etme

Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için funduszeue.info adresini ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.  

funduszeue.info Sahiplerinin Hakları

Kanunun “ilgili kişinin haklarını düzenleyen” maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Başvuru Formunu’nu Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.

Bu çalışmada Bulgar Uyanış Dönemi (Vızrajdane) yazarı ve aydını İliya Raşkov Blıskov’un Dyado Dobri (Dobri Büyükbaba / Dede) adlı edebi eserine odaklanıyoruz. Bu esere olan ilgimiz, Kuzeydoğu Bulgaristan’daki Müslüman ibadet yerlerinin (tekkeler, türbeler) ve özellikle Yenipazar’ın Tekke Kozluca (İzbul) köyündeki Musa Baba Tekkesinin tarihi ve günümüzdeki durumuna adanmış ve konusu daha geniş kapsamlı bir araştırmamızla bağlantılı olarak ortaya çıktı. İliya Blıskov’un Dyado Dobri hikâyesi ’da Rusçuk (Ruse)’ta yayınlanır. Bu edebi eser, Tekke Kozluca köyü yakınlarında bulunan Musa Baba Tekkesini anlatan Bulgarca yayınlanmış en eski metinlerden biri olduğu için ilgimizi çekti. Bundan başka Bulgaristan’daki Türk (Müslüman) nüfusun tarihini ve kültürünü dolaylı olarak ya da doğrudan inceleyen bazı bilimsel çalışmalarda İliya Blıskov’un edebi eserleri (hikâyeleri) kaynak olarak gösterilmektedir. Burada amacımız Blıskov tarafından yazılanları aktarmak fakat bunu yaparken bu yazılanları arşiv belgeleriyle ve çeşitli çalışmalarla karşılaştırmaktır. Bu şekilde konuya ek olarak ışık tutacağımıza inanıyoruz. Çeşitli tarihi, coğrafi, etnolojik, yerel tarih ve kültürü vs. konulu araştırmalardan elde edilen bilgiler bazen birbiriyle çelişmekte, bu ise malzemenin sentezini ve genelleştirmesini zorlaştırmaktadır. Bunu bir yere kadar çeşitli kaynaklara başvurarak elimizden geldiğince gidermeye çalıştık. Tabii, konuyu tam tamına kapsadığımızı ve detayına kadar incelediğimizi iddia etmiyoruz.

Anahtar Kelimeler:

İliya Raşkov Blıskov, Dyado Dobri Hikâyesi, Musa Baba Tekkesi, Ahlatlı Baba Türbesi, Kurt Baba, Tekke Kozluca (İzbul) Köyü, Yenipazar (Novi Pazar), Bulgaristan.

In this study we focus on the “Diado Dobri” short story of Iliya Rashkov Blaskov who is a writer and social activist of Bulgarian Revitalization (Vazrazhdane) period. Our interest in this study arose in connection with our broader research devoted to the history and present situation of Muslim worship places (monarchies, mausoleums) in Northkte eastern Bulgaria, and specifically the Musa Baba lodge in Tekke Kozluca (Izbul) village of Yenipazar (Novi Pazar). The story of Iliya Blaskov’s “Diado Dobri” was published in Rusçuk (Ruse) in This literary work intrigued us because it is one of the oldest published texts in Bulgarian describing the “Musa Baba” lodge located near Tekke Kozluca village. Moreover, in some scientific studies that directly or indirectly examine the history and culture of the Turkish (Muslim) population in Bulgaria, the works (short stories) of Iliya Blaskov are cited as sources. Our aim here is to convey what was written by Bliskov, while doing this, we compare these writings with archival documents and various studies. In this way, we believe that we will contribute on the subject. The information obtained from various historical, geographical, ethnological, and local history and culture studies etc. sometimes contradicts each other, which makes the synthesis and generalization of the material difficult. We tried to resolve this as much as we could by referring to various sources. Of course, we do not claim to have covered the subject fully and examined it in detail.

Keywords:

Iliya Rashkov Blaskov, “Diado Dobri” Short Story, Musa Baba Lodge, Ahlatlı Baba Shrine, Kurt Baba, Tekke Kozluca (Izbul) Village, Yenipazar (Novi Pazar), Bulgaria.,

Tam Metin