Istiridye Mantarı Kompost Hazırlama Video

Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından yürütülen “Tarımda Genç Girişimci Kadınlar Güçleniyor Programı Proje Pazarı ve Sertifika Töreni” ile kadın çiftçilerin projeleri ödül aldı.

. Doğada sonbahar mevsiminde daha çok kayın ve kavak ağaçlarının altında yetişen istiridye mantarı istiridyeye benzeyen şekli sebebiyle bu ismi almıştır. Yüksek besin değerine sahip istiridye mantarı lezzetli tadı ve hoş kokusu itibariyle de tüketimde tercih sebebi olmuştur. İstiridye mantarının yetiştirilmesi birçok tarım ürününe nispeten daha zahmetsizdir. İstiridye mantarı aynı zamanda diğer mantar türlerine göre hastalık ve zararlılara karşı daha dayanıklıdır. Bu özelliği hem evde üretimini kolaylaştırır hem de mantar üretimi yapmak isteyen girişimciler tarafından tercih sebebi olmasını sağlar. Doğal antibiyotik özelliği de bulunan istiridye mantarı pek çok kanser türünde tüketimi tavsiye edildiği gibi Alzheimer hastaları içinde tavsiye edilir. İstiridye mantarı üretim süreciyle ilgili oldukça detaylı bir araştırma hazırladık.

İstiridye mantarının üretim sürecinden bahsetmek gerekirse bu süreci 5 aşamada ele alabiliriz.

İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

İstiridye mantarı doğada kendiliğinden yetişebildiği gibi evlerde veya kontrollü kapalı tesislerde de üretilebilir. Tarım bakanlığının istiridye mantarı yetiştiriciliğiyle alakalı teşvikleri yanı sıra eğitimleri de mevcuttur. Bu eğitim ve teşviklerden yararlananlar rahatlıkla istiridye mantarı üretimine başlayabilirler. Uygun koşulların sağlandığı kapalı ortamlarda her mevsim üretiminin yapılabildiği istiridye mantarı doğada yalnızca sonbahar mevsiminde yetişmektedir. İstiridye mantarı üretimine başlamak için il aşama kültür mantarı gibi birçok mantar türünde de olduğu gibi kompost hazırlama aşamasıdır.

İstiridye mantarı kompost hazırlama

Doğadaki doğal besini selüloz olan istiridye mantarı doğada bu ihtiyacını ağaçlardan karşılamaktadır. İstiridye mantarı evlerde veya tesislerde yetiştirileceği zaman da selüloza ihtiyaç duyar. İstiridye mantarlarının selüloz ihtiyacının karşılanması için hazırlanacak kompost karışımına talaş gibi ağaç artıkları eklenir. Kompost karışımı farklı içeriklerden oluşabilir. Bunlar pamuk veya saman sapları olabilir. İstiridye mantarı kompostuna özellikle kayın ağacının talaşı da eklenmelidir. Bunların yanı sıra kepekte kompost karışımında kullanılabilir. İstiridye mantarı miselleri de yine bu kompost karışımına eklenmelidir. Verimli bir kompost karışımının en az yüzde ellisi kuru maddelerden oluşmalıdır. Kuru maddelerin yüzde beşi kadarının da misel olması gerekir. Örneğin on kiloluk bir kompostun en az 5 kilosu kuru maddelerden oluşmalı ve en az gram misel içermelidir. Kompostun kalan ağırlığı su ile tamamlanmalıdır. Bu oranlardan daha az kuru madde ve misel içeren kompostların verimi düşük olacaktır. İstiridye mantarı için hazırlanan kompostun ph değeri ila arasında olmalıdır. Kireç ve alçı yardımıyla bu pH dengesini ayarlamak mümkündür. Uygun bir kompostun oluştuğunu anlamak için elinize bir parça alıp sıktığınızda suyunun akmadığından emin olmanız gerekir.

İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

İstiridye mantarları da diğer mantar türleri gibi kuluçka dönemine ihtiyaç duyar. Bu dönemde istiridye mantarlarının ihtiyaç duydukları nem ve sıcaklık üretim ve hasat döneminde ihtiyaç duyulandan farklıdır.

İstiridye Mantarı Sıcaklık, Nem ve Işık:

Farklı dönemlerde farklı nem ve sıcaklığa ihtiyaç duydukları için istiridye mantarlarının yetiştirileceği ortamların ısı ve nem kontrolü sağlanabilen ortamlar olması gerekir. Özellikle profesyonel olarak istiridye mantarı yetiştiriciliği yapılıyorsa kuluçka ve yetişme dönemleri için ayrı odalar kullanılması en doğrusu olacaktır.

• Kuluçka döneminde istiridye mantarları 25 ile 30 derece sıcaklığa ve yüzde 70 nem oranına ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda bu dönemi tamamen karanlık bir ortamda geçirmelidirler. Uygun koşullarda ve doğru hazırlanmış kompostların kullanımıyla istiridye mantarları 17 gün içinde ilk sürgünlerini vermeye başlarlar. Genellikle plastik poşetler içinde kullanılan kompostlara onuncu günden itibaren onar, on beşer adet delik açılmalıdır. Bu deliklerden mantarların geliştiğini göreceksiniz.
• Kuluçka döneminin ardından istiridye mantarlarının yetiştirildiği ortamın sıcaklığı ^o derece arasına indirilmelidir. Daha sarı renkli ve hafif kuru istiridye mantarları yetiştirmek isterseniz sıcaklığı 18 ile 23^o derece arsında sabitlemelisiniz. Ortam sıcaklığı iklimlendirme cihazlarıyla dengelenip sabitlenmelidir. Bu süreçte istiridye mantarları günde 6 ila 8 saat arasında beyaz ışığa maruz bırakılmalıdır.
• Ortamın nem seviyesi yüzde 80 civarında sabitlenmeli ve sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Nem seviyesi yüzde 60ın altına düşmemeli. Ortamın nemini ayarlamak için yeri ve etrafı ıslatmak veya fıskiye sistemi kullanmak istiridye mantarlarının gelişimini olumsuz etkileyeceği için tercih edilmemelidir. İstiridye mantarlarının üzerinde kalan su damlacıkları yapraklarda delinmeye veya siyah lekelerin oluşmasına sebep olabilir. Nem seviyesinin ayarlanması için en doğru yöntem sisleme makinelerinin kullanımı olacaktır.

İstiridye Mantarı Toplama

Yaprak büyüklükleri 10 ile 20 cm arasına ulaşan istiridye mantarları toplamaya hazırdır. Mantarların hangi büyüklükte toplanacağı üreticiye kalmıştır.

• İstiridye mantarları 3 defa hasat edilebilir. İlk hasat kuluçka döneminin ardından 15 ile 20 gün içinde yapılabilir. Bu dönemde toplam alınacak mahsulün büyük kısmı hasat edilmiş olur. Toplam hasadın yaklaşık yüzde kırkı bu ilk hasat döneminde toplanmış olur.
• İlk hasadın ardından 10 gün içinde yeni hasat için mantarlar gözlenmeye başlanmalıdır. İdeal boya gelen mantarların ikinci hasadı yapılabilir. İlk hasadın ardından mantarlar büyümede zorlanıyorsa ortam sıcaklığı derece arttırılabilir.
• İkinci hasat döneminin ardından üçüncü hasat için en az 15 gün beklenmelidir. Boyları 20 cm arasına ulaşan istiridye mantarları üçüncü hasat için hazırdırlar.
• İstiridye mantarlarının üretiminin yapıldığı ortamın sıcaklığı düştükçe mantarların rengi griye döner ve çapları küçülür. Bu ideal düşük sıcaklıkta yetişen mantarların çapı küçük olsa da ağırlıkları fazla ve dayanımları daha uzun ömürlü olur.
• Mantarların yetiştiği ortamın sıcaklığı yükseldikçe renkleri sarıya döner ve çapları genişler. Bu mantarların ömrü oldukça kısa olur ve çoğu zaman hasada ulaşamadan dalında çürürler.

İstiridye Mantarı Ne Kadar Sürede Yetişir?

İstiridye mantarlarının kuluçka dönemi ortalama 17 gündür. Kuluçka döneminin ardından 15 gün içinde ilk hasada başlanabilir. Yani kompostlar hazırlandıktan sonra ilk hasada kadar geçen süre ortalama 1 aydır. İlk bir ayın ardından yaklaşık bir ay boyunca iki defa daha hasat yapılabilir.

İstiridye Mantarlarında Verim

İstiridye mantarlarında verim kullanılan kompostun kalitesiyle ve yetiştirilen ortamın gerekli sıcaklık ve nem değerlerinin korunumuyla doğrudan ilişkilidir. İstiridye mantarlarında verim yapılan mantar hasadının, kullanılan kompostun ağırlığına oranıyla ölçülür. İdeal koşullarda yetiştirilen istiridye mantarlarında verim ortalama kullanılan kompostun ağırlığının yüzde 30’u kadardır. Kompostun içeriğindeki kuru madde miktarı arttırılsa dahi verim yüzde 41’in üzerine çıkmaz. Genellikle ilk üretimlerde ve hazırlıkların tamamlanmadığı ortamlarda yetiştirilen mantarların verimi ise yüzde 25 civarındadır.

İstiridye Mantarı nasıl bir iklimde yetişir?

İstiridye mantarı doğada yalnızca son bahar mevsiminde yetiştirilmektedir. Kapalı alanda yetiştirilecek istiridye mantarları uygun koşullar sağlandığı takdirde her mevsim yetiştirilebilir. İstiridye mantarı yetiştirmenin bir önemli noktası ise havalandırmadır.

İstiridye Mantarı Havalandırma

İstiridye mantarları yüksek oksijen seviyesine ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla üretim yapılacak ortamın iyi havalandırılması gerekmektedir. İstiridye mantarlarının ihtiyaç duydukları oksijeni aldıklarından emin olmak için mantarları takip etmek yeterlidir. İstiridye mantarlarının yeterli oksijen aldıklarından emin olmak için yaprak ve sap kısımlarını incelemelisiniz. İstiridye mantarlarının yapraklarının yukarı doğru kıvrılması ve sap kısımlarının olduğundan fazla uzaması ortamdaki oksijenin yetersiz olduğunun işaretidir.

Yetişkin bir istiridye mantarı havaya saatte 4 milyon spor bırakır. Ortama bırakılan bu sporlar havada asılı kalır ve oksijen seviyesinin azalmasına sebep olur. Bu sebeple istiridye mantarlarının yetiştirildi ortamlar saat başı düzenli olarak havalandırılmalı, ortamın oksijen seviyesi arttırılmalıdır. İstiridye mantarlarını havalandırırken havanın mantarların üzerine gelmemesine dikkat edilmelidir. Havayı doğrudan alan mantarlar saatler içinde kuruyabilir. Ortam havalandırılırken havalandırma kapaklarının üzeri ince örtülerle kapatılmalıdır.

İstiridye Mantarı Türkiye'de Yetişir Mi?

İstiridye mantarı ülkemizin birçok bölgesinde doğal olarak yetişmektedir. Sonbahar ayarında özellikle kayın ve kavak ağaçlarının gölgesinde büyüyen istiridye mantarlarını gözlemleyebilirsiniz. Ülkemizde aynı zamanda birçok bölgede kapalı alan içinde istiridye mantarı yetiştiriciliği yapılmaktadır. Mantar yetiştiriciliği yapmayı düşünenlerin, yetiştiricilik yapacakları bölgenin yıllık ortalama sıcaklığının mantarların ihtiyaç duyduğu sıcaklıklara yakın olmasına dikkat etmelidirler. Her ne kadar kontrollü kapalı alanlarda istiridye mantarı yetiştiriciliği yapılıyor olsa da, enerji verimliliği açısından bölgenin sıcaklık ortalamalarının uygunluğu önem taşır.