Rıbab Kemençe
kaynağı değiştir]
Kemençenin gövdesi dut, karadut, akçaağaçardıç, ladin veya erik ağacından tamamen elde oyularak tip ve özelliklerine göre gün içerisinde yapılmaktadır.[4] Özellikle Görele, Tirebolu, Espiye, Samsun Alaçam, Eynesil, Mesudiye, Akyazı, Vakfıkebir, Akçaabat, Tonya, Maçka, Sürmene'de süreklilik arzeden kemençe yapımcılığı genellikle babadan oğula geçmekte ve yapımcılar hiçbir resmi eğitim kurumunun formasyonundan geçmemektedirler. Kelkit Vadisinin Suşehri, Şebinkarahisar bölgesinde kemençe yapımı özellikle Alevi kökenli bölgelerde gelenek olarak devam ettirilirken bugün sadece icracıları kalmıştır. Bu bölgede kemençe genellikle dut ve erik ağacından yapılırdı, ön kapak gürgen, yay ise aygır kılından yapılırdı. yüzyıla dek bağırsak olan teller yerini metal olanlara bırakmıştır. Teller inceden kalına doğru zil, sağır ve bam olarak adlandırılmaktadır.
Şebinkarahisar/Suşehri ve Vadi Bölgesi çevresine özgü Kemençe[değiştir kaynağı değiştir]
Görele kemençesi, yürek biçimindeki burguluğu, kısa sapı dar ve uzun gövdesiyle dikkat çekicidir, narindir. Göğsündeki delikler kemanınkini andırır. Bir kuyrukla gövdeye bağlanan teller, eşikle dip eşiğin üstünden geçilerek akort burgularına bağlanır, sarılır. Göğüsle teknenin dibi arasına can direği denen bir ahşap çubuk sıkıştırılır. Can direği tel köprünün altında bulunur. Can direği ses özelliği kazandırır kemençeye. Can direği olmazsa yeterli ses çıkmaz. Kemençe çalınırken sol elle tutulur, sapından kavranır kemençe, havada durdurulur. Kemençeyi tutan sol el, parmakları tellere basarak istenen sesleri bulur. Sağ eldeki yay tellere sürtülür. Bir tel üstündeki melodi(ezgi, hava) çalınırken kemençenin yayı bu telin yanındaki tele de sürtülür. Kemençe dörtlü paralelle çalışır (ikili, dörtlü, altılı seslere paralel ses denir). Kemençemizin orta teli (la) ortak çalınır. Orta telle birlikte, ince tele de kalın tele de istenen sese göre birlikte basılır (Kemençede sağ tel kalın, sol tel incedir). Kemençe çalınış özelliğiyle, dörtlü paralel çalışma yönüyle doğu tekniği içinde çok sesli tek çalgıdır. Müzikte, çok seslilikte yapı farkı görülür. Doğuda koma sistem, Batıda tampere sistem vardır.
Görele kemençesinin özellikleri: Kemençe ardıç, erik, dut, kiraz ağacından yapılır. Kapağı ladin ağacındandır. Kapak kalınsa ince ses, kapak inceyse kalın ses verir. Kemençeyle her ezgi çalınabilir. Perdesizdir.
Kulak yeteneğine, parmak yeteneğine bağlı olarak çalınır.
- Tekne boyu : 41&#;cm
- Tutma yeri (sap, tuşe) : 10&#;cm
- Baş (kafa) : &#;cm
- Geniş taban eni : 10&#;cm
- Dar taban eni : &#;cm
- Derinlik : &#;cm
- Kapak kalınlığı : 2&#;mm'ye yakın
- Kulak-Ön yüzeyin üstünde : &#;cm
- Kravat : &#;cm
- Tel alt bağlantı kuyruğu : 13&#;cm
- Tel köprüsü genişliği : 5&#;cm
- Tel köprüsü yüksekliği : &#;cm
- Yay boyu : Aşağı yukarı kemençe boyu kadar
- Kapak üzerinde bulunan
- Durumundaki cep uzunluğu : &#;cm
- İki cep arası : 3&#;cm
- Kemençenin boyu : 55&#;cm
Sürmene yapımı kalın kemençe ölçüleri
- Kemençe boyu&#;: 51&#;cm
- Tekne boyu&#;: &#;cm
- Geniş taban tekne
- ön yükseklik&#;: 5 .5&#;cm
- Tutma yeri (sap) dar
- Taban arka yükseklik&#;: 5&#;cm
- Geniş taban eni&#;: 10&#;cm
- Dar taban eni&#;: 7&#;cm
- Tekne taban kalınlığı&#;: &#;mm
- Tekne yan kalınlık&#;: &#;mm
- Tekne yan yükseklik&#;: 5&#;mm
- Klavye tel yükseklik
- (Burgulara yakın kısım)&#;: &#;mm
- Klavye tel yükseklik
- (tekne tarafında olan kısım&#;: &#;mm
- Kapak üstü kaş uzunluk- en&#;: 6&#;cm – &#;mm
- Kapak üstü kaşın tekne dar
- Kısım uzaklığı –yukarıdan&#;: 28&#;cm
- Kapak üstü kaşın tekne geniş
- Kısım uzaklığı –aşağıdan&#;: 14&#;cm
- Klavye&#;: 8&#;cm
- Klavye genişlik&#;: &#;cm
- İki kaş arası mesafe&#;: 3&#;cm
- Tel alt bağlantı kuyruğu&#;: 10&#;cm
- Zil (ince)tel&#;: –&#;mm
- Orta tel&#;: &#;mm
- Kalın tel&#;: 2 numara,sarma tel (keman teli)
- Yay boyu&#;: 50&#;cm
- Eşik yükseklik&#;: 2&#;cm
- Burgu bağlantı kafa derinlik -
- Genişlik&#;: &#;cm— c
- Kapak kalınlığı&#;: 2&#;mm
- Kazıkdan Dize Kadar 10&#;cm