Panik Atak Terapi Videoları

Panik Atak Nedir? Panik Bozukluk Nedir?

Panik atak, aniden başlayan, bedende yoğun duyumların eşlik ettiği, korku ve sıkıntı nöbetidir. Panik atağı, çeşitli klinik nedenlerle yaşanabilir.

Panik atağı, aniden başlayan ve hızla şiddetlenen, çoğu zaman şiddetli bir tehlike hissi veya sonunun geldiği düşüncesinin eşlik ettiği, belli bir başlangıcı ve sonu olan yoğun bir korku veya sıkıntı nöbetidir.

Panik atağı sırasında;

• Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artım olması
• Terleme
• Titreme ya da sarsılma
• Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
• Soluğun kesilmesi
• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
• Bulantı ya karın ağrısı
• Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
• Derealizasyon (gerçekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
• Kontrolünü kaybedeceği ya da çıldıracağı korkuları
• Ölüm korkusu
• Paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
• Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları şeklinde ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden en az 4 belirti 10 dakika içinde ortaya çıkarsa kişi panik atağı geçiriyor denilebilir.

Panik Bozukluk Nedir?

Panik atağı, çeşitli klinik nedenlerle yaşanabilir. Ancak panik atağı, tek başına psikiyatrik bir hastalık ya da tanı değildir. Ataklardan en az birini en az bir ay (veya daha fazla) süreyle aşağıdakilerden biri veya ikisi izler:

• • Başka ataklarında olacağına veya atakların sonuçlarıyla (kalp krizi geçirme, kontrolünü kaybetme, çıldırma) ilgili olarak kalıcı kaygı veya endişe duyma;
• • Ataklarla ilişkili olarak belirgin uyum bozucu davranış değişikliği (panik ataktan kaçınmaya dönük davranışlar), bunlar agorafobik kaçınmayı da içerebilirler.

Belirtiler genellikle 10 dakika gibi bir sürede yoğunlaşarak doruk noktada sıkıntı verir sonra da genellikle yavaş yavaş azalır.

Panik atağı üç türde olabilir:

• Beklenmedik (spontan) ataklar,
• Duruma bağlı ataklar: atak hemen her zaman belli bir ortamda ortaya çıkmaktadır (Köpek, sosyal bir ortam gibi),
• Durumsal eğilimli ataklar: Bazı durumlara girildiğinde atak geçirilmekle birlikte bu tür durumlarda her zaman atak olmamaktır (Çoğunlukla arabada panik atak geçirme gibi)

Panik Bozukluk Nasıl Gelişir?

İlk panik atağı yaşandıktan sonra, bu tehlikeli bulunur, yaşamın son bulacağına dair yorumlanır ve sürekli panik atağı geçirmemek için önlemler alınır ve beden takibe alınırsa panik bozukluk gelişebilmektedir.

Panik Bozukluk Tedavisi?

Psikoterapi, özel olarak panik odaklı Bilişsel Davranışçı Terapi ve ilaçların her ikisinin de panik bozukluk için etkili tedaviler olduğu gösterilmiştir. Panik bozukluk için Bilişsel Davranışçı Terapi’nin etkinliği kapsamlı ve yüksek kalitede verilerle desteklenmiştir.

Güzide TÜRKYILMAZ

Uzman Psikolojik Danışman/ Klinik Psikolog

Çocuğunuz göğsünü tutuyor ve nefes alamadığını söylüyor. Hızlı hızlı nefes alıp veriyorlar ve karşısına oturup sakince konuşmanız mümkün değil. Hastaneye gitmek istiyorlar çünkü ölüyormuş gibi hissediyorlar. Panik atak geçiriyorlar ve siz de panikliyorsunuz. Bu durumda ne yapmalısınız?

Bir ebeveyn olarak çocuğunuz hastalandığında, kendisini kötü hissettiğinde siz de kendinizi çaresiz ve endişeli hissedebilirsiniz. Bu, çok doğaldır. Özellikle panik bozukluk yaşayan çocuğunuza nasıl yardımcı olabileceğinizi bilemiyorsanız hem çocuğunuz hem de sizin için korkutucu deneyimler yaşayabilirsiniz. Bu süreçte çocuğunuza nasıl destek olmanız gerektiğinden bahsetmeden önce panik bozukluğun nasıl bir hastalık olduğunu ve belirtilerini açıklayalım.

PANİK BOZUKLUK NEDİR?

Panik bozukluk, kaygı ve endişe yaşayan çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin başına gelebilecek, atak şeklinde kendini gösteren fizyolojik olaydır. Atak başladığında 10 ila 15 dakika arası sürebilir. Bu ataklar aniden ortaya çıkabilir.  Stres ve kaygı panik atağı tetikliyor olsa da bu ataklar herhangi bir zamanda, hatta uyku sırasında bile olabilir.

PANİK ATAĞIN ÇOCUKLARDA GÖRÜLEBİLECEK YAYGIN BELİRTİLERİ:

• Hızlı kalp atışı
• Baş dönmesi, baygınlık veya sersemlik hissi
• Göğüs ağrısı ve/veya kalp çarpıntısı
• Ellerde veya ayaklarda uyuşma, karıncalanma
• Nefes almada zorlanma
• Yutma, yutkunma güçlüğü
• Gerçekdışı veya çevreden kopuk hissetme
• Ölme ya da aklını kaybetme korkusu
• Sıcak veya soğuk basması
• Mide bulantısı
• Kontrolsüz bir şekilde titreme

1. ÇOCUĞUNUZU PANİK ATAK VE BELİRTİLERİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRİN

Bir çocuk panik atak geçirdiğinde, kendisini ölecekmiş ya da akıl sağlığını yitirecekmiş gibi hissedebilir. Bu durum onlar için çok korkutucu olabilir ve bunu neden yaşadıklarını kendi zihinlerinde anlamlandıramayabilirler. Panik atak sırasında yaşanılan fizyolojik belirtileri,sağlıklı bir insan yalnızca çok yoğun bir şekilde korku ve endişe duyduğunda yaşar. Vücut da bu korku ve endişe sebebiyle bir çeşit alarm vermeye başlar. Panik atak ise vücudun, herhangi bir sebep olmaksızın yanlış zamanda alarma geçmesi gibidir. Hissettikleri ve deneyimledikleri tüm fizyolojik belirtiler gerçek olsa da alarma geçecekleri bir durum olmadan bu belirtileri yaşarlar. Bu durum, insanların hayat kalitesini ve genel ruh sağlığını olumsuz yönde etkiler. Fakat yanlış alarmları durdurmak, doğru tedavi ve terapi yöntemleriyle mümkündür. Sizler de çocuğunuza en basit haliyle, bu alarm örneğini de kullanarak panik atağın ne olduğunu vevücutta ne gibi belirtilere neden olduğunu öğretebilirsiniz. Çocuğunuz ergenlik öncesi veya ergenlik dönemindeyse, panik atağı nasıl atlatacaklarına dair bilgiler edinebileceği kitaplar okumalarını, güvenilir kaynaklarla hazırlanmış bilgilendirici videolar izlemelerini sağlayın.

2. PANİK ATAK SIRASINDA ÇOCUĞUNUZA YARDIMCI OLABİLECEK AKTİVİTELERİN BİR LİSTESİNİ YAPIN

Tipik bir panik atak yaklaşık dakika sürer ancak yaşayan kişi ve çevresindekiler için bitmek bilmeyen bir zaman dilimi gibidir. Atak zamanlarını en hasarsız şekilde atlatabilmek için çocuğunuzla birlikte, atak sırasında onu sakinleştirebilecek aktivitelerin bulunduğu bir liste hazırlayın. Her çocuk için bu liste çok farklı olabilir. Çocuğunuzu sakinleştirmek için nelerin işe yarayıp nelerin yaramadığını ancak birlikte keşfedebilirsiniz. Genellikle zihni meşgul edecek aktiviteler işe yaramaktadır. TV seyretmek, müzik dinlemek gibi pasif aktivitelerdense çizim yapmak, oyun oynamak gibi aktiviteler daha faydalı olabilir.

Dikkat Dağıtma Teknikleri:

• Çocuğunuzun en sevdiği filmi ya da çizgi filmi açın.
• Birlikte telefonunuzdaki videolara ya da resimlere bakın.
• Alfabe oyunu (her harf ile belirli bir kategoride kelime bulma), kelime bulmacaları gibi oyunlar üretin ve oynayın.
• Çocuğunuzla birlikte katılabileceğiniz, yakın tarihte gerçekleşecek eğlenceli etkinliklerden bahsedin.
• Birlikte yaşadığınız komik, eğlenceli hatıralarınızı anlatın.

Fiziksel Teknikler:

• Egzersiz yapmak
• Zıplamak
• Koşuya çıkmak
• Bisiklet sürmek
• Kum torbasına yumruk atmak
• Yüzüne buz torbası koymak
• Duş almak
• Sırt veya baş masajı yapmak

Düşünce Teknikleri:

Çocuğunuzdan, atak geçirdiği sırada okuyabileceği ve okuduğunda ona iyi hissettirebilecek olumlu düşünceleri yazmasını isteyin. Bu yazılar, onu güçlendirmeyi ve panik atağın şiddetli etkilerini hafifletmeyi hedef almalıdır.

Güç Verebilecek Bazı Küçük Not Örnekleri:

• Şu an ölmüyorum. Yalnızca panik atak geçiriyorum.
• Panik ataklar korkutucu olsa da bende, şu anda, endişelenmemi gerektirecek tıbbi bir sorun yok.
• İnsanlar panik atak sebebiyle yaralanmazlar veya ölmezler.
• Panik ataklar hiç bitmeyecekmiş gibi hissettirebilir ama birazdan her şey normale dönecek.
• Ben delirmiyorum, aklımı kaybetmiyorum. Sadece panik atak geçiriyorum.

3. ÇOCUĞUNUZUN YAŞADIĞI SIKINTILARI HAFİFE ALMAYIN

Çocuğunuza panik atak geçirdiği esnada, “Sen iyisin, hiçbir şeyin yok.” gibi şeyler söylemekten kaçının. Böyle yapmak size güven vericiymişsiniz gibi hissettirse de panik atak geçiren kişi için hiçbir şekilde olumlu etkisi yoktur. Çocuğunuz yaşadığı panik atak belirtilerinin yanında bir de anlaşılmadığı hissine kapılacaktır. Öfkelenmesine ya da belirtilerin şiddetinin artmasına sebep olabilirsiniz. Bunun yerine “İyi hissetmediğini biliyorum. Panik atak geçirmek korkutucu olabilir. Bunu şu anda atlatmana yardım edeceğim ve yanındayım. Birazdan her şey normale dönecek.” gibi ifadelerle, sakinleştirici ve ılımlı şekilde konuşabilirsiniz.

Tüm bunların yanı sıra panik atak geçirmenin en kötü yanı, atakların kendisi değil, ataklara eşlik eden yoğun korkulardır. Panik atak geçiren insanlar yaşadıkları atağın bir kez daha tekrar etmesinden endişelenirler. Bu endişelere ve korkulara karşı kendilerini savunmasız ve güçsüz hissedebilirler. Hatta bu korkular nedeniyle, panik ataklarını tetikleyebileceklerini düşündükleri aktivitelerden kaçınmaya başlarlar. Ne yazık ki genellikle okul, restoran, sinema ve oyun parkı gibi ortamlardan uzak durmak isterler. Daha aşırı durumlarda, çocuklarda, agorafobi yani evden ayrılma korkusu ortaya çıkabilir.

Bazı ebeveynler çocukları ile bu tür durumlar hakkında konuşmaktan kaçınırlar. Bu durum hiç yokmuş gibi davranırlar. Böylece atakların zaman içinde kendiliğinden geçeceğini ve üzerinde konuşulmazsa çocuklarının da bu durumu “abartmayacaklarını” umarlar. Fakat bir insanı yaşadığı ruhsal veya fiziksel hastalıkla ilgili çaresizliğe sürükleyen en büyük faktör, belirsizliktir. Kişi, ister çocuk ister yetişkin olsun, ne yaşadığını bilirse onunla nasıl baş edebileceğini de ancak o şekilde öğrenebilir. Sizler de çocuğunuzu, yaşadığı panik ataklarla ilgili onların yaşına uygun bir düzeyde bilgilendirin. Panik atağın bazı aktivitelerden kaçınmaya neden olabileceğini ama bu aktivitelerden, ortamlardan kaçtıklarında daha iyi olmalarının mümkün olamayacağını açıklayın.

KAYNAK
Daniels N.,PanicAttacks in Children: 7 WaysParents Can Help.ATParentingSurvival.

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın  Terapistlerimiz

PANİK ATAK

Panik Bozukluk, günümüzde en sık görülen psikiyatrik hastalıklardandır. &#;Panik Bozukluğu, ani olarak, beklenmedik bir anda ve yerde ortaya çıkan ve &#;panik atağı&#; olarak adlandırılan yaşantılarla kendini gösteren bir hastalıktır.

Panik atak, tek başına bir hastalık grubu değildir. Diğer ruhsal bozukluklarda (örn: depresyon, sosyal fobi vb.) ve bazı genel tıbbi durumlarda (örn: kardiyak, respiratuar, gastrointestinal vb.) görülebilmektedir. Ani başlayan ve ara sıra tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntı ve korku nöbetleridir. Ani başlar, giderek şiddetlenir ve şiddeti 10 dakika içinde en yoğun seviyeye çıkar. Genellikle ataklara yakın bir tehlike, ölüm hissi ve kaçma isteği eşlik eder. Çoğu zaman dakika kadar devam ettikten sonra kendiliğinden geçer.

PANİK ATAK BELİRTİLERİ

1) Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artma

2) Terleme

3) Titreme ya da sarsılma

4) Nefes darlığı ya da boğuluyormuş gibi olma duyumları

5) Soluğun kesilmesi

6) Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma

7) Bulantı ya da karın ağrısı

8) Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma

9)Çevreye yabancılaşma (derealizasyon) veya kendine yabancılaşma (depersonalizasyon)

10) Denetimini yitireceği ya da çıldıracağı korkusu

11) Ölüm korkusu

12) Uyuşma ya da karıncalanma

13) Üşüme, ürperme ya da ateş basması

Bir panik atağı sırasında bu belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Panik atağının en temel özelliği; yukarıda sıralanan bedensel ve duygusal belirtilerden en az dördünün bulunduğu, şiddetli bir korku ve huzursuzluk ile karakterli bir süreç oluşudur.

Ataklar sırasında, felaket düşünceleri kontrol edilemez biçimde kişinin zihnini doldurur. Düşünme niteliği bozulduğundan, kişi belirtilerin gerçekten tehlike içerip içermediğini sorgulamada zorluk çeker.

Örnek: Çarpıntı &#;> kalp krizi geçiriyorum

Nefes darlığı &#;> Nefesim duracak, boğulup öleceğim.

Baş dönmesi &#;> Bayılacağım, kendimden geçip yere düşeceğim.

Çevreye yabancılaşma, kendine yabancılaşma &#;> Delireceğim

PANİK BOZUKLUK

Panik bozukluk, panik atağın üzerine kurulu bir rahatsızlıktır. Panik bozukluk tanısı konması için, bireyde aşağıdaki kriterler gözlemlenmelidir.

1) Yineleyen beklenmedik panik ataklar

2) Ataklardan en az birini, 1 ay süreyle aşağıdakilerden biri ( ya da daha fazlası) izler:

a) Başka atakların da olacağına ilişkin sürekli bir kaygı

b) Atağın yol açabilecekleri ya da sonuçlarıyla ilgili (örn: kontrolünü kaybetme, kalp krizi geçirme, çıldırma vb.) olarak üzüntü duyma

c) Ataklarla ilişkili olarak belirgin bir davranış değişikliği gösterme

3) Agorafobinin olmaması

4) Panik atakları bir maddenin (örn: kötüye kullanılan bir ilaç, tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel tıbbi bir durumun (örn: hirertiroidizm) doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir.

5) Panik atakları başka bir bozuklukla (örn: sosyal fobi, obsesif-kompulsif bozukluk vb.) açıklanamaz.

AGORAFOBİLİ PANİK BOZUKLUK

Başlıca özelliği; bir panik atağın ya da panik benzeri belirtilerin ortaya çıkması durumunda,

• Yardım alamayacağı ya da

• Bedensel (ani yeti yitimi durumunda) ya da sosyal sınırlamalar nedeniyle

kaçmanın zor olabileceği yerlerde veya durumlarda bulunmaktan duyulan endişe.

Panik atakların tekrarlayıcı niteliği, bir sonraki atağın nerede ve ne zaman geleceği konusunda sürekli bir beklenti anksiyetesine neden olur. Bu nedenle de agorafobik kişiler, panik atakları geçirebileceği yerlerden kaçınarak hayatlarını düzenlerler. Yalnız başına evde kalmama veya yalnız başına sokağa çıkmama, otobüs, vapur, tren, metro gibi taşıt araçlarına binememe, asansöre binememe, dar sokak veya köprülerden geçememe, kalabalık yerlere girememe, sinema veya tiyatrolara gidememe gibi davranışlar sık görülenler arasındadır. Bazen de, ancak yanlarında birisi ile yoğun bir endişe ve rahatsızlık duyarak bu tür yerlerde bulunabilirler.

Bazı bireyler agorafobi geliştirirken; bazıları geliştirmezle. Bunun nedeni hala tam olarak bilinmemektedir. Ancak, panik atakların ve onlara eşlik eden katastrofik düşüncelerin agorafobi geliştirilmesinde rol oynadığı düşünülmektedir.

Agorafobili ve agorafobisiz panik bozukluk karşılaştırılması sonucu elde edilen en önemli bulgu; agorafobinin yordayıcısının cinsiyet olduğu (çoğunluk kadın); nedeni de psikososyal faktörler (rollere ilişkin kalıp yargılar) veya biyolojik faktörler (cinsiyet hormonları) olduğudur.

Panik epizodları 2 şekilde sona erer:

1. Kaçma veya kaçınma davranışları: İlaç kullanımı, nefes alma egzersizleri, korkulan durumdan kaçmak, yakındaki hastanelerin telefon numaralarını yanında taşımak, ortamdan çıkış planları üzerine odaklanmak, çıkış noktalarına yakın oturmak, şans muskaları taşımak vb.

2. Atak sırasında yaşanan fiziksel bitkinlik: Zaman uzadıkça vücudun aşırı uyarılmış halini devam ettirmesi giderek zorlaşır. Dolayısıyla, atak belli bir süreden sonra kendiliğinden sonra erer.

Panik bozukluk, kadınlarda erkeklerden 2 kat daha fazla görülmektedir. Genellikle, veya yaş aralığında gelişir. Nadiren çocuklukta veya 45 yaşından sonra başladığı görülür. Genel seyir kroniktir ama zaman zaman azalıp, zaman zaman artar (genellikle stres dönemlerinde artar). Agorafobi ise; genellikle tekrarlayan panik atakların geliştiği ilk yıl içinde gelişir.

Panik bozukluk tedavisi olan ve günümüzde hızla tedavi edilen bir rahatsızlıktır. Kimi durumlarda yalnızca psikoterapi, kimi durumlarda ise ilaç ve psikoterapinin birlikte uygulandığı tedavi protokolleri mevcuttur. Psikoterapide hedef; atakların ve kaygıların sebebinin araştırılması ve kaygı yaratan etkenlerle mücadele yeteneğinin arttırılmasıdır.

UZM. PSK. SERRA KAMPEAS