akli ilimler nedir / İbn-i Haldun'da İlimler Tasnifi; Akli ve Nakli İlimler - Hazar Derneği

Akli Ilimler Nedir

akli ilimler nedir

Akli İlimler Nelerdir? Akli İlimler Kavramı Neye Dayanır, Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Aklim ilimler, detaylı incelemeler sonucu ortaya çıkan kanıta dayalı bilgiler içeren ilim gruplarından meydana gelmektedir. İslam dünyasına tercüme faaliyetleri sonucu girerek gelişim göstermişlerdir. İslam dininde bu ilimlerle gözlem ve deney sonucu edilen bilgilerin nakli ilimleri desteklediğini kabul edilmektedir.

Akli İlimler Nelerdir?

Akli ilimler herhangi bir temel kaynağı bulunmayan; insanların deney, gözlem ve yaratıcı çalışmalarıyla ortaya çıkardığı ilimleri içerisinde barındırır. İslam dinine göre bu ilimler, dinin içerisinde aslında yer alır. Yani kaynağını Kur'an- Kerim'den ve hadislerden alan nakli ilimlerin desteklenmesine, daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunur.

Akli ilimler içerisinde temel olarak fizik, kimya, matematik, edebiyat gibi ilimler yer alır. Geniş anlamda bugün fen veya sosyal bilimler olarak adlandırılan alanlar, akli ilimlerin kapsamına girer. Dünyayı, kâinatı daha iyi anlamak amacıyla çeşitli alanlara yönelik inceleme sağlayan bu ilimler, İslam kaynaklarında yer alan kanıtlanamaz bilgileri destekler.

Akli İlimler Neye Dayanır?

Akli ilimlerin kaynağı Hicri 200-220 yıllarında yapılan tercüme faaliyetlerine dayanır. İlimleri kaynağı bizzat tercümelerin alındığı alanlardır. Bu dönemde ağırlıklı olarak Antik Yunan eserleri ve Helenistik dönemin mirası İslam dünyasına girer. Dolayısıyla akli ilimlerin dayanağı İslam dünyasında değildir.

İslam öncesi dönemde Yunanlara, Keldanilere hatta Zerdüşte'e kadar dayanır. İslami dönem öncesinde bu uygarlıklar, akli bilimler alanındaki bilgilerin temelini oluşturmuşlardır. Özellikle Eski Yunan Medeniyeti döneminde edebiyat, matematik, felsefe gibi alanların gelişimi hızlanmıştır. Dolayısıyla akli bilimler, bu alanlarda çalışma yapanların eserlerine dayanır.

Akli İlimler Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Akli ilimlerin zemini Halife Mem'un'un geçmiş dönemlerin bilgi birikimi tercüme ettirerek Bağdat'ı bir ilim kenti haline getirmesi sonucu oluşur. Bu tercüme faaliyetlerini okuyarak bilinçlenenler, İslam dünyasında bilim adamı ya da filozoflar olarak tanımlanan cemaati meydana getirirler. Bu cemaat İslam dünyasında ilk defa kaynağı İslam'a dayanmayan ilimleri ortaya çıkarır.

Zamanla kimi Müslüman ilimciler ile cemaat arasında birbirilerinin aleyhlerinde oldukları yönünde tartışma yaşanır. İki topluluğun da amacı hakikatin bilgisi ulaşmak olmasına rağmen farklı yöntemlere başvurdukları için birbirinden ayrılırlar. Bunun sonucunda akli ilimler, dini ilimlerden ayrı olarak kabul edilir. Sonraki yüzyıllarda yapılan çalışmalar sonucunda ise aslında ikisinin de birbirini desteklediği ve eşzamanlı kullanılmaları gerektiği konusu İslam dünyasına hâkim olur.

İslami ilimler ikiye ayrılır


Sual: "Dini, ilmi, edebi ve ahlaki yayın" gibi tabirler kullanılıyor. Din ile ilim ayrı mıdır?
CEVAP
Böyle konuşup yazanlar, ya dinimizi iyi bilmiyorlar veya mezhebi kabul etmiyorlar.

İslami ilimler ikiye ayrılır:
1-
Nakli ilimler. (Tefsir, kelam, hadis, fıkıh ilmi gibi.)
2-Akli ilimler. (Matematik, edebiyat ve mantık ilmi gibi.)

Görüldüğü gibi, bütün ilimler, İslam bilgileri içinde incelenir. Dini, ilimden ayıranlar, Batılı yazarların tesiri altında kalan kimselerdir. Dinimizde ahlak da var, edep de var, edebiyat da... Bu bakımdan "Dini, ilmi, edebi, ahlaki yayın" tabiri doğru değildir. Dini denilince, diğerleri kullanılmaz. Dini kelimesi kullanılmadan diğerlerinin hepsini kullanmakta mahzur yoktur.

İslamiyet, ilmin tâ kendisidir. Kur'an-ı kerimin birçok yeri, ilmi emretmekte, ilim adamlarını övmektedir. Mesela Kur'an-ı kerimde mealen (Bilen ile bilmeyen hiç bir olur mu? Bilen elbette kıymetlidir) buyurulmaktadır. (Zümer 9)

Peygamber efendimizin ilmi öven ve teşvik buyuran sözleri o kadar çoktur ve meşhurdur ki, gayrı müslimler dahi bunları bilmektedir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(İlim, Çin’de de olsa alınız!) [Beyheki]

(Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz, çalışınız!) [Şir'a]

(Bilerek yapılan az bir ibadet, bilmeyerek yapılan çok ibadetten daha iyidir.) [Hakim]

(Şeytanın bir âlimden korkması, cahil olan bin âbidden korkmasından daha çoktur.) [Beyheki]

(İlim, benim ve diğer Peygamberlerin mirasıdır. Kim bana mirasçı olursa, Cennette benimle beraber olur.) [Deylemi]

İslam dininde kadın kocasının izni olmadan nafile hacca gidemez. Sefere çıkamaz. Fakat kocası öğretmezse ve izin vermezse, ondan izinsiz, kendisi için lüzumlu olan ilmi öğrenmeye gidebilir.

Görülüyor ki, Allahü teâlânın sevdiği, büyük ibadet olan hacca izinsiz gitmesi günah olduğu halde, ilim öğrenmeye izinsiz gitmesi günah olmuyor. Hadis-i şerifte (Nerede ilim varsa, orada müslümanlık vardır. Nerede ilim yoksa, orada kâfirlik vardır!) buyuruldu. Burada da, dinimiz ilmi emretmektedir. (Herkese Lazım Olan İman)

Pozitif ilim olmaz
Sual:
Fen bilgileri için, pozitif ilimler demek doğru olur mu?
CEVAP
Bu tür ifadeler, bize Avrupa’dan geldi. Hurafelerle dolmuş, her türlü ilmî çalışmaya engel ve zıt olan kendi dinî inançlarının, bozuk, olumsuz, faydasız, zararlı olduğunu anlatabilmek için, fen bilgilerine faydalı, olumlu, pozitif ilimler demek zorunda kaldılar. Fen bilgisine pozitif [olumlu] ilim denince, din bilgilerine negatif [olumsuz] ilim denmiş oluyor. Bu tespitleri, akla mantığa uygun olmayan Hristiyanlık için doğrudur, ama Müslümanlık için çok yanlıştır. Çünkü Müslümanlıkta, fen bilgileri de, İslam bilgilerinin bir koludur. İlmi, pozitif ve negatif diye ayırmak yanlıştır.

Müslümanlıkta İslam bilgileri iki kısımdır:
1- Naklî bilgiler [din bilgileri],
2- Aklî bilgiler [fen bilgileri].

Bu ilimlerin birine pozitif, diğerine negatif denmez, çünkü ikisi de İslâmî ilimlerin bir koludur.

Pozitivist bir Fransız düşünür olan Charles Mismer (1832-1904) şöyle der:
(Hristiyanlar âlim olunca, Müslümanlar cahil kalınca dinlerinden uzaklaşır.)

 
 
 

Osmanlılar da dâhil, İslam tarihinde ilimler, akli ve naklî olmak üzere iki bölüme ayrılmıştı. Elbette bu bölünmede metot, kaynak, maksat ve değerlendirme farklılıkları bulunuyordu.

Akli ilimler felsefi bilimlerdi. Yani aklı kullanmak suretiyle mevcut bilimi daha geliştirmek ve ileriye taşımaktır. Bu ilimlerin metodolojisi, deneme yanılma yoluyla deneyler yapma, tartışma, gözlemleme vs. uygulamalarla ilmi yenileme, geliştirme ve daha ilerilere götürmektir.

Fizik, kimya, matematik, tıp, mühendislikler, tarih coğrafya bu neviden ilimlerdir. Şanlı Peygamberimizin, “İlim Çin’de de olsa alınız” hadisi bu ilimler içindir.

Naklî ilimler ise dinî ilimlerdir. Akait, tefsir, hadis, fıkıh vb. Bunlar Peygamber efendimizden bize kadar gelen bilgilerdir. Kur’ân-ı kerimi gönderen ve kıyamete kadar koruyacağını vadeden Cenâb-ı Hak’tır. Onu şanlı Peygamberimize indirdi. Peygamber efendimiz de Eshâbına anlattı, açıkladı. Bu itibarla Kur’ân-ı kerimin ilk müfessiri Peygamber efendimizdir. Hadis-i şerifler onun sözleri oldu. İbadetlerden hayatın bütün safhalarına kadar fıkhın (hukukun) temeli olan uygulamaları o gösterdi.

Bütün bunları, “Ümmetimin âlimleri Benî İsrail’in nebileri gibidir” ve “Eshâbım gökteki yıldızlar gibidir” diyerek tavsif buyurduğu Eshâbı ve müctehid İslam âlimleri tedvin etti, kitaplara geçirdi ve bizlere kadar gelmesini sağladı.

Dolayısıyla naklî ilimler dediğimiz dinî ilimler ve bilgiler, Peygamber efendimizden bize kadar nakledile nakledile gelen bilgiler oldu. Naklî demek dinî meselelerde bir hükmün Kur’ân-ı kerime veya Peygamber efendimize ulaşması, varması demektir. O halkada bir kopukluk olmuşsa veya Peygamber efendimize ulaşmıyorsa o artık dinî olmaktan çıkar. Söyleyen kişinin kendi indi, şahsi bir görüşü olur.

Yahudi ve Hıristiyanlar İncil’i ve Tevrat’ı kendi görüşlerine göre uydurmak suretiyle bozmuşlardı. Bir anlamda onlar dinî ilimlerini felsefi ilimler kategorisine sokmak suretiyle insanileştirmişlerdi. Toplandıkları konsüllerde inançlarını, İncil’de yazılanları tartışıyorlar ve kendilerine uygun gelmeyen noktaları değiştiriyorlardı. Böylece çeşit çeşit İnciller ortaya çıkmıştı. Matta İncili, Markos İncili, Luka İncili, Yuhanna İncili vb.

 

Önce âlimler doğrandı!

 

Öte yandan saf ve sağlam bir itikada ve temiz bir ahlaka sahip olan Osmanlı Türklerine karşı bir türlü üstünlük kuramayan Batı, yeni projeler geliştirecekti.  Zira savaş meydanları onlar için hep hüsran olmuştu.

Bu defa Türkleri, Müslümanları mekteplerde vuracaklardı. İnanç ve itikatlarını bozacaklardı. Gerisi kolaydı.

Nitekim Batılı oryantalistler ve Beyrut’un papazları Peygamber efendimizin hadislerini, Kur’ân-ı kerimi didik didik ederek okudular, kendilerince Müslüman çocuğunu aldatacak ve inançlarını sarsacak noktaları tespit ettiler.

Ardından bir dönem Seyit Kutup yoluyla İslam’ın Türkler elinde dondurulduğunu, gelişmediğini ifade ettiler. Ardından ictihad kapısını kapattıklarını ifade ettikleri İmam-ı Gazali hazretlerine oklarını doğrulttular.

O İmam-ı Gazali ki, Huccetü’l-İslam’dı. Felsefecileri ve fikirlerini mahvetmişti. İslam dini kal’asını sımsıkı yapmıştı. İslam düşmanları onunla birlikte bütün âlimlere saldırılar tertiplediler. Aynen Batı’da olduğu gibi dinî ilimlerin içine felsefeyi dâhil ettiler.

Her şeyi tartışacaklar, münazara ve münakaşa yaparak doğruya varacaklardı. Zira doğru belli değildi(!). Daha İslam en doğru bir şekilde yaşanmamıştı(!) Doğru inanç ve itikat sanki 1400 senedir hiç bilinmemişti(!)

Dolayısıyla 1949’dan itibaren İlahiyat Fakülteleri’nde pozitivist anlayış hâkim oldu. Artık sadece aklı öne alan ve aklı din yerine koyan bir zihniyet ortaya çıkmaya başlamıştı. Artık bilim dinin yerini almıştı… 

“Havâssın dini bilim, avamın bilimi dindir” diyorlardı. Dolayısıyla artık onlar için dini öğretmek değil tartışmak esastı.

Neticede ilahiyatlarımızda önce müctehid âlimler, mezhep imamları ve tasavvuf erbabı hafife alında hatta aşağılandı. Sonra hadisler tartışılmaya ve ayıklanmaya başlandı. İşine gelmeyen yaşantılarına uymayan her hadis mevdu diyerek uydurma denerek atıldı. Felsefe sınır tanımıyordu! Kader var mıydı? İsa aleyhisselam ölmüş müydü yoksa göğe mi çekilmişti? Cinler var mıydı? Âlimler ictihad kapısını neden kapatmışlardı? Bu kapı açılmalı ve herkes kendine göre bir din ortaya koyabilmeliydi! 

Darbe devirlerinde Yaşar Nuri ve Zekeriya Beyaz gibi namazı, orucu, itikadı bozan zevatı dinledi millet. Fakat bunlar milletin TV’lerde gördüğü yüzü idi. Bunların İlahiyat Fakültelerinde temsilcileri o kadar çoktu ki.

Ve dinde felsefenin konusu en sonunda iman noktasına geldi dayandı...

 

İman sempozyumu!

 

Bu hafta içerisinde (13 Ekim) maalesef bazı belediyelerimizin ve İslami geçinen bir bankanın sponsorluğunda Üsküdar’da bir “İman sempozyumu” düzenlendi. Sanırsınız ki gençlerin imanını güçlendirecek konuşmalar yapılacak!

Oysa davet edilenlerin bir kısmına baktığınızda imanı tartışmaya açan iman akaidini yıkan bir kısım zevattı.

Aslında bunların fikirleri 40 yıldır FETÖ vasıtasıyla gençlerimize şırınga ediliyordu. 15 Temmuz 2016’da bu fikirlerin bir kısım gençlerimizi getirdiği nokta, yabancı mihraklar adına ülkeyi işgale kalkışmak olmuştu. Dolayısıyla millet dinini bozan bu tiplerin gençleri zehirlemesine tepki koydu. Zira mesele bedenlerin çiğnenmesinden daha da felaket idi. İmanî ve ahlakî değerler yok ediliyor, zihinler öldürülüyordu. Bu itibarla bir kısım duyarlı insanlar gençlerinin zehirlenmesine mâni olmak için sempozyuma katılacak bazı isimleri protesto ettiler.

Sempozyuma katılan Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün bu yerinde tepkiyi DEAŞ’la irtibatlandırması ise korkunç bir hezeyandı.

DEAŞ kökü dışarıda Ehl-i sünnet dışı bir cereyan. Sana ve senin gibilere tepki koyanlar ise dinlerinin bozulmasına karşı çıkan Ehl-i sünnet bir grup. Dolayısıyla DEAŞ gibi grupları dikkat ederseniz Ehl-i sünnet inanışını yıkanlardan temin ediyorlar. Ehl-i sünnete sahip olanlardan değil.

Mustafa Öztürk, tepkiler sebebiyle sempozyuma gelemeyen Prof. Dr. İlhami Güler ile Prof. Dr. Ömer Özsoy için büyük ıstırabını ve zorla konuştuğunu ifade ederken “amelin imandan olmadığını kabul edenlerin çirkef işlerinden dolayı” diyerek neredeyse bütün Ehl-i sünnet bir camiayı küfürle isnat ettiğinin farkında değil miydi? Karşısında alkışlayanları görmek isterdim. Kendilerine kâfir denildiğinin farkında mı idiler bunlar acaba?

Evet, bu zatı kiram konuşmasının devamında da “amel imandan bir cüzdür” diyerek konuşmasını sürdürdü. Peki, bu zat-ı kiram FETÖ’nün iman esaslarını hiç duydu mu acaba? Onun da 15 yıldır amel imandan bir cüz olduğunu söylediğini bilmiyor mu? FETÖ’ye karşı olduğunu söyleyip, Sayın İstanbul Valimizin ve Sayın eski Diyanet İşleri Başkanlarından birinin huzurunda FETÖ’nün gençleri mahvettiği fikirlerine sahip çıkmak ne oluyor? Amel imandan bir cüz demeyi bugün sen mi uydurdun? Senden asırlar önce kimler söyledi bir ilahiyat profesörü olarak bilmiyor musun? Ehl-i sünnet büyüklerini reddederken hangi sapık adamların peşinden koştuğunu da söylesene!

Bu arada Mustafa Öztürk, İlhami Güler ve Ömer Özsoy’un imanının kendisinden daha sağlam olduğunun söyledi. Bu ikisi Kur’ân-ı kerimdeki bazı kıssaların masal olduğunu uydurma olduğunu hatta Kur’ân-ı kerimin değişmesi gerektiğini ve -hâşâ- Cenabı-ı Hakkın Kur’ân-ı kerimde çelişkiler içerisinde bulunduğunu ifade ettiler!

Acaba bu zevat, kaderden sonra Kur’ân-ı kerime imanı da mı kaldırdı? Kur’ân-ı kerime inanmayı sadece, “Evet Kur’ân-ı kerim diye bir kitap vardır” şeklinde mi anlıyorlar. İman Kur’ân-ı kerimin içindeki tüm bilgilere inanmak değil midir?. Ayrıca FETÖ’nün iman esasları içinde kitaplara iman yoktur biliyor musunuz?

Görülüyor ki artık dinî inanç esaslarını yıkma faaliyeti ilahiyat fakültelerinden belediyelerin konferans salonlarına taşındı! Mustafa Öztürk, Ömer Özsoy ve İlhami Güler gibiler konferansa gelemediler diyerek çıldırıyor. Sadece medeni bir şekilde tepkilerini ortaya koyanları ise DEAŞ diye yaftalamaya kalkıyor.

Siz fireni patlamış kamyon gibisiniz! Milletin değerlerine, imanına, Kur’ân’ına, inancına pervasızca saldıracaksınız fakat birileri yapmayın, etmeyin deyince DEAŞ olacak öyle mi? Daha DEAŞ’ın ne olduğunu bile bilmiyorsunuz! DEAŞ’ın hep Ehl-i sünnet dışı radikallerden çıktığını unutmayın.

Bu arada yıllarca FETÖ’ye tek söz etmeyen, Ehl-i sünnet büyüklerini küçümseyen Ehl-i sünnet âlimlere her vesile ile saldırmayı marifet zanneden ve bendenize Afgani, Abduh, Reşit Rıza gibi mezhepsizleri tenkit ettiğim için “yalan söyleme” diyerek sataşan Hayreddin Karaman ve avanesinin Mustafa Öztürk, Ömer Özsoy, İlhami Güler ve benzerlerine edecek bir çift sözü var mıdır acaba? Darbe yapmalarını mı bekliyorlar? Neden susuyorlar!

 

 

TEFEKKÜR

 

Peygamber yerine geçen hocalar

Bu halkın başına zahmetli oldu

Yazıyı PaylaşYazıyı Kaydet

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası