Nişanyan Sözlük'e göre isot kelimesinin kökeni Türkçe kökenli issi (sıcak) ve ot sözcüklerinin birleşimine dayanır ve aslen biber kelimesinde de olduğu gibi karabiber manasında kullanılmıştır. "İssi ot" kalıbının kullanımı ilk kez 1477'ye tarihlenen Lugat-i Halimi'de tespit edilmiştir. Meninski'nin 1680'e tarihlenen Meninski Sözlüğü'ünde إسّی اوت (issi ot) zencefilin halk dilindeki ismi olarak da bahsi geçmiştir. Meyve olan bibere atıfta bulunan ilk kullanım 19. yüzyılın sonunda kaydedilmiştir. İsot olarak kullanımı 1932'de tespit edilmiştir.[1]
Aynı zamanda Kürtçe'de bibere verilen genel isimdir.[kaynak belirtilmeli] Yaygın kanının aksine kelimenin Kürtçeden Türkçeye geçmiş bir alıntı olduğu doğru değildir.[1] Genel olarak "kırmızı, acı biber" anlamında da kullanılır.[2]
Hazırlanışı[değiştir
Urfa İsot Biberi: Yöresel Lezzetlerin Özel Acısı
Yemekleri lezzetlendirmek ve tadını daha da enfes hale getirmek için baharat kullanılmaktadır. Kullanılan baharatlar zaman zaman renk ve koku verir. Bazıları acı, bazıları ekşi bazıları da mayhoş bir aroma katar. Sizlere acı tat veren baharatlardan isot hakkında bilgiler vermek için bu yazıyı hazırladık. Güneydoğu’nun ve daha pek çok bölgenin meşhur isot baharat lezzetini hep beraber bu sayfada tanıyalım.
İsot Nedir?
İsot, Şanlıurfa’da özel olarak yetiştirilen isot biberi adı verilen bir biberden elde edilen baharattır.
Bu biberi diğer biberlerden ayıran özellik oldukça acı olmasıdır.
İsot biberi hasat edildikten sonra güneş altında çekirdeklerinden arınmış şekilde kurutulur ve çeşitli işlemlerden geçerek baharat halini alır.
Yöresel yemeklerde ve çiğ köftede sık sık kullanılan bir yardımcıdır.
Şayet acı lezzetleri seviyorsanız siz de doğal bir isot baharatı alıp yemeklerinize ekleyebilirsiniz.
Şanlıurfa’da toplanan isot biberleri güneş altında kurutulduğunda belirli bir süreyle toplanması gerekir.
İlk gün toplanan kuru biberler kırmızı renktedir. İkinci gün alınan kuru biber mor renge bürünür. Üçüncü güne kalanlar ise siyah renkte olmaktadır.
İsot biberinde yer alan faydalı mineraller sayesinde pek çok hastalığa engel olunabilir.
Bu baharat üzerine yapılan akademik çalışmalar devam etmektedir. Elde edilen verilere göre isot biberini ölçülü tüketmek birçok hastalığı iyileştirecektir.
İsot Nasıl Yapılır?
Şanlıurfa’da yetiştirilen isot biberini baharat haline getirmek için “yakmak” gerekir. Bu yörede isot biberini öğütme işlemine yakmak adı verilir.
Kuruyan biberler özel olarak dövme işleminden geçer. Eğer cihazlar kullanılırsa iş daha da kolay bir hal alır.
Kuruyan biberler doğal zeytinyağı ve tuzla beraber dövülür. İyice ezildikten sonra birkaç gün daha güneş altında bekletilir. Ardından yemeklere eklenmek için cam kavanozlarda serin yerde muhafaza edilir.
İsot yapımı hakkında detaylı bilgi için tarife tıklayın: Urfa İsotu
İsotun Faydaları Nelerdir?
Sağlık için isot faydaları hakkında bilgi sahibi olmanızı öneririz. Güneydoğu’da yaşayan insanların uzun ömürlü olmasından ve bağışıklık sisteminin güçlü olmasından anlaşılıyor ki bu baharat oldukça faydalı. Şimdi isot baharatının yararlarına değinelim.
İsot tüketen kişilerin kan dolaşımı hızlanacağı için kendilerini daha enerjili hissederler.
Acı baharat olan isot, metabolizmayı hızlandırma etkisine sahiptir ve yağ yakımını başlatır.
Boğaz enfeksiyonu ve çeşitli solunum yolu hastalıklarını önlemek adına isot tüketilmelidir.
Enfeksiyonu giderici özelliği olduğu için idrar yolu enfeksiyonu yaşayanlara da önerilir.
Bağırsakları temizleyen isot, gaz ve spazmı iyileştirmektedir.
Yemeklere bir miktar isot eklendiğinde sindirimi kolaylaştırmaktadır.
Antioksidan bir baharattır. Vücudu toksinlerden arındırır.
Hücre yenilenmesine destek olmaktadır. Ölü hücrelerin atılmasını ve yenilenmesini sağlar.
Kansere karşı koruyucu bir duvar olan isot, vücudun savunma sistemini güçlendirir.
Vücutta aşırı miktarda kolesterol ve yağ birikmesini engellemektedir.
Bulaşıcı hastalıklardan korunmak adına ölçülü şekilde isot eklenen yemekleri tüketebilirsiniz.
Kuru İsot (Pulbiber)
İsot Nerelerde Kullanılır?
İsot hangi yemeklerde kullanılır diye merak edenlere lezzetli fikir önerilerinde bulunalım.
İsot geleneksel çorba ve yemeklere eklenir.
En yaygın kullanım şekli kısırda ve çiğ köftede eklenmesidir.
Zaman zaman salatalara da isot eklenmektedir.
Acılı bir kebap hazırlamak isterseniz mutlaka isot eklemelisiniz.
Urfa lahmacununda isot olmazsa olmazdır.
Bir miktar acılık katmak istediğiniz her yemeğe ölçülü oranda isot ilave edebilirsiniz.
Özellikle de kuzu etinin kokusunu bastıran bu baharatı, kuzu etli yemeklerde deneyebilirsiniz.
10 Dakikada Blenderla Harika Çiğköftem (Videolu)
İsot Acı Mıdır?
İsot baharatı için yetiştirilen isot biberinin kendine has bir acı aroması vardır.
Acılığı pul biber gibi yumuşak değildir. Daha keskin ve damak yakan acılıktadır.
İsot tükettiğinizde anlık bir acı hissi oluşur. Yemek yemeye devam ettiğinizde acılık ortadan kalkar.
Şanlıurfa’da birçok yemeğe ilave edilen bu baharat, yemek içinde acılığını bir miktar kaybeder ve yemeklere lezzet vermektedir.
Karabiber Faydaları Nelerdir? Zayıflatır Mı?
Sumak Nedir? Faydaları Nelerdir? 6 Değişik Kullanım Şekli
Biber Nasıl Kurutulur? Püf Noktalı Anlatım, Resimli Tarifler
Hangi Baharat Hangi Yemekte Kullanılır? Lezzet Artıran İpuçları
Şanlıurfa’da Ne Yenir? Dillere Destan 11 Yöresel Lezzet – En İyi Mekanlar
Biber Ekimi
Biber Ekimi, Anavatanı Güney Amerika olan biber ülkemize Osmanlılar zamanında gelmiştir. Biber de A, B ve C vitaminleri bulunur. Biberin; yeşil, kırmızı, acı biber ve çarliston biber olmak üzere çeşitleri mevcuttur. Biberin ekimi Nisan sayı sonu ya da Mayıs başlarında yapılmalıdır.
Biber ekimi; Aslında fide olarak ekilir. Biber tohum kullanılarak tarlaya ekilerek yapılırsa bu aşırı zaman kaybına neden olacağından en iyi yol fide olarak ekim yapmaktır. Biber 30-40 cm ara ile dikilmelidir. Başka bir yol ise çift sıra dikim bu dikimde evlekler biraz geniş hazırlanır. Dikilecek biberler üçgen şeklinde 35-40 cm ara ile çift sıra ekilir. Evlek arası 70cm bırakılmalıdır. Biber ekimi için en uygun zaman sıcak ve ılık havalarda yapılmasıdır. Yastıklara tohum ekimi yapılarak biber dikimi sistemi hala birçok yetiştirici tarafından kullanılmaktadır. Biber toprağa dikildikten sonra toprak sulanmalıdır.
Yastıklara biber ekimi 10 cm sıra aralıklar ile 1-2 tohum yan yana atılır. Biber ekimi sırasında toprak derinliği 3- 4 cm olmalıdır. Sulama işlemi yapıldıktan sonra bitkiler 8-10 gün içerisinde toprak üzerine çıkar. Daha sonra ekilen biber fideleri seyreltilir. Tarlaya ekilen biber fideleri toprağın 20-30 cm derinliğine iyice yerleştirilmelidir sulama salma ile yapılmamalıdır. Sürülen toprağa karık açılır açılan karıklara tahta masuralar yapılır. Yapılan tahtalar arası en az 80-120 cm yine olmalıdır. Yine yapılan masuralar 40-60 cm genişliğinde olmalıdır. Tahtalara 2-3 sıra masuralara tek veya çift sıra biber ekilir. Ekilen fideler arası 60-80 cm olmalıdır. Biber dikiminden 10-15 gün sonra boğaz çapası yapılmalıdır. Ekilen biberler bundan sonra sık sık sulanması gerekmektedir. Fakat aşırı derece sulanarak biberler suya boğulmamalıdır.
Son Güncelleme : 25.06.2023 05:38:32
Biber Ekimi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
0 Yorum Yapılmış "Biber Ekimi"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
Acı Biber
Acı biber, neredeyse tüm dünya mutfağında kullanılan acı biberin tarihi yaklaşık 9 bin yıl öncesine dayanmaktadır. Avrupa ülkelerinde daha önceki yıllarda süs bitkisi olarak yetiştirilen acı biber, günümüzde mutfaklarda birçok yemeğin içinde kullanıl...
Jalapeno Biberi
Jalapeno Biberi; yazıldığı gibi okunmayan "Halapenyo" denilen bu biberin anavatanı Meksika'dır. Capsicum annuum türünden cin biber ailesindendir. Tam anlamıyla olgunlaşmış bir Jalapeno biberinin boyu 5 ila 9 santim arasında değişir. Piyasada yaygın o...
Arnavut Biberi
Arnavut Biberi, Kırmızı pul biberin bir diğer adı da Arnavut biberidir. Arnavut biberi yüzlerce yıldır dünyanın tüm ülkelerinde yetiştirilmiş ve marketlerde satışa sunulmuş, yemeklere lezzet katmak ve daha sağlıklı yaşamak için kullanılmıştır. Arn...
Meksika Biberi
Meksika Biberi, Meksika biberi Meksika da yetişen ve çok acı olması ile bilinen kırmızı renkli bir biber çeşididir. Meksika biberinin acılığı onu bütün dünyada tanınmasının en büyük sebebidir. Acı biber dendiği zaman akla ilk olarak gelen biberlerden...
Kuru Biber
Kuru biber, özellikle kış günlerinde vazgeçilmez bir besindir. Yaz aylarında yetiştirilen biberler bazı aşamalardan geçirilerek kurutulur. Konserve ve benzeri saklama kapları yardımıyla aylarca saklanabilir. Kuru biber kullanılarak yapılan yemekler n...
Cin Biberi
Cin biberi, diğer adıyla da süs biberi olarak da bilinir. Ülkemizde biber çeşitleri çok olmasına rağmen, cin biberi Meksika'da bolca üretilmektedir. Acı olmasıyla ve çeşitleriyle farklılık gösterir. Biber, sağlık açısından oldukça faydalıdır. Acı bib...
Kırmızı Pul Biber
Kırmızı pul biber, belli yerlerde ekilen kırmızı biberin toplanıp sapı ve tohumlarından ayırarak güneş altında kurutulması ve dövülmesi ortaya çıkan baharat çeşididir. Kırmızı biberler alınarak toplanır yıkanıp temizlenir iyice kurutulduktan sonra gü...
Kırmızı Biber
Kırmızı biber, kırmızı biber patlıcangiller familyasına ait olan bir sebze türüdür. Ana yurdu Güney ve orta Amerika'dır. Sebze olarak kullanımının yanı sıra baharat da elde edilir. Sıcak ve kuru iklimlerde çok daha iyi yetişir. İlk olarak rengi yeşil...
Çarliston Biber
Çarliston Biberi, Çarliston biberi, Türkiyede çok yetiştirilen, aynı isimle söylenen rengi yeşil ve tatlı biberin yanında acı olanı da bulunan bitkilere verilen isimdir. Çarliston biberi, genel olarak tatlı olmaktadır. Sivri biber daha incedir. Faka...
Biber Tohumu
Biber Tohumu, Biber tohumları çeşit olarak çok olan bitkilerdir, tohumların sıcaklığa bağlı olarak çimlenme süreleri değişir.25 derece olan bir sıcaklıktaki biber tohumları 1 hafta içinde çimlenir. Biber tohumlarını 1 bardak suda 1 gün bekletin biraz...
Tayland Biberi
Tayland Biberi, özellikle uzak doğu ülkelerinde yemeklerin içinde ya da yanında kullanılan vazgeçilmezler arasında yer almaktadır. Yemeğe konulduğunda ayrı bir damak tadı almamızı sağlayan Tayland biberi, son zamanlarda oldukça fazla rağbet görmeye b...
Pul Biber
Pul biber, bazı işlemler sonucunda kırmızı biberin kurutularak ve dövülüp baharat olarak kullanılan bir çeşittir. Acı bir tadı olan pul biber daha çok yemeklere lezzet vermesi için ya da bazı yemeklerin görselliğini arttırmak için kullanılabilir. Gen...
Acı Biber Hapı
Kara Biber
Biber Yağı
Biber Ekimi
Kırmızı Acı Biber
Acı Biber Turşusu
Biber
Yoğurt Limon Pul Biber
Biber Yetiştiriciliği
Biber Fidesi
Acı Biber
Jalapeno Biberi
Arnavut Biberi
Meksika Biberi
Kuru Biber
Cin Biberi
Kırmızı Pul Biber
Kırmızı Biber
Çarliston Biber
Biber Tohumu
Tayland Biberi
Pul Biber
Biber Çeşitleri
Popüler İçerik
Acı Biber Turşusu
Acı biber turşusu, Acı biber turşusu yapımında ince, uzun, yeşil renk olan biberler kullanılır. Bu acı biberler cin biberi olarak da bilinmektedir. T...
Biber
Biber, çok eski çağlardan günümüze kadar tüketimi devam eden bir sebzedir. Mutfaklarda yemeklere lezzet katmak için sıkça kullanılan biber, alternatif...
Yoğurt Limon Pul Biber
Yoğurt limon pul biber, Günümüzün en büyük ve yaygın sorunlarından biri haline gelmiş olan kilo sorunundan dolayı insanlar çeşitli yöntemler denemekte...
Biber Yetiştiriciliği
Biber Yetiştiriciliği, Biber yetiştiriciliğinde ülkemizde pek çok biber çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar acı biber, sivri biber, çarliston biberi, do...
Biber Fidesi
Biber Fidesi, genellikle kızartmalık, sofralık ve kurutmalık olarak tüketilmek için ekilir. Birden çok çeşitleri vardır. Bunlar süs biberleri, dolma b...
kaynağı değiştir]
Genelde Pul biber yerine kullanılır, çiğ köfte, kebap, çorba, baharatlı sulu et yemekleri, kuru fasulye Lahmacun, çorba ve bazı sulu yemeklere de acı ve renk verici olarak eklenmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Biber Ekimi, Anavatanı Güney Amerika olan biber ülkemize Osmanlılar zamanında gelmiştir. Biber de A, B ve C vitaminleri bulunur. Biberin; yeşil, kırmızı, acı biber ve çarliston biber olmak üzere çeşitleri mevcuttur. Biberin ekimi Nisan sayı sonu ya da Mayıs başlarında yapılmalıdır. 
.jpg)
