Ton Eş Sesli Midir
3. Sınıf T&#;rk&#;e Eş Sesli S&#;zc&#;kler konu anlatımı
‘’Çocuklar az daha çayda boğuluyordu.’’
‘’Şöyle bir bardak çay koy da içelim.’’
Görüldüğü üzere ilk cümlede, ‘çay’ kelimesi daha çok dere olarak kullanılmaktadır. Fakat ikinci cümleye baktığımızda gerçek anlamı ile yani içmek olarak, ‘çay’ kelimesinin kullanıldığını görüyoruz.
‘’Hadi şöyle bir denizde yüz de gel.’’
‘’Sakın ona yüz verme.’’
Peki, burada, ‘yüz’ kelimesi nasıl kullanılmış? İlk cümlede denizde ya da havuzda yüzmek anlamına geliyor. Ancak iki cümlede ona ilgi gösterme ya da onunla ilgilenme şeklinde ifade edildiğini söylemek mümkün. Bu şekilde siz de birçok farklı kelime kullanabilir ve sesteş sözcüklerin cümle içerisinde nasıl anlama geldiklerini daha iyi öğrenebilirsiniz.
Şimdi de birkaç cümle kuralım ve bu cümle içerisindeki sesteş sözcükleri bulmaya çalışalım.
‘’Bu yıl tatili Bodrum'a gitmek istiyoruz. Ancak eşyalarımız evimizin bodrum katında bulunmaktadır. Oradan çıkarmak çok zordur. Yine de bu sene dalarak denizde yüzmeyi çok özledim. O yüzden denize gitmeyi dört gözle bekliyorum. Yazlık yerlerde ise bu defa dallara ise yüzümü çizdirmemem için bu defa çok dikkat etmem gerekiyor.’’
Bu cümlelerdeki sesteş kelimeleri bulabildik mi? Örneğin, ‘bodrum’ kelimesini ele alalım. İlk cümlede bir tatil beldesi olan Bodrum'u anlatmaktadır. Ancak ikinci cümlede ise bir evin genelde alt katında bulunan bodrumu anlatıyor. Aynı zamanda, ‘dalmak’ ilk seferde denizde yüzmek üzerinden kullanılmış. Ancak diğer cümlede ise ağacın dalları olarak kullanılmaktadır. Bu şekilde siz de farklı cümleler kurabilir ve cümle içerisindeki sesteş kelimeleri anlamaya çalışabilirsiniz.
Şimdi birkaç farklı örnek ile beraber yine cümle içerisinde sesteş kelimeleri kullanalım.
‘’Bu yol gerçekten çok uzunmuş.’’
‘’Kardeşim ile beraber bahçemizdeki otları yolduk.’’
Gördüğümüz gibi ilk cümlede, ‘yol’ kelimesi bir mesafeyi anlatmaktadır. Ancak ikinci cümlede ise bahçedeki otların kesilmesi ya da koparılması şeklinde ifade ediliyor.
‘’Ben o yüzü nerede görsem tanırım.’’
‘’ Benim yüz lira param var.’’
Bu cümleler içerisinde de ilk cümlede, ‘yüz’ kelimesi surat olarak kullanılıyor. Fakat ikinci cümlede ise sayı anlamına gelmektedir. Yani yazılışları ve okunuşları aynı olsa bile anlam açısından farklılık yarattığı görünüyor. Peki, böyle cümleler içerisinde aynı kelimeler kullanıldığı zaman ne anlama geldiğini nasıl anlayacağız? Yapmamız gereken genel olarak cümleyi okumaktır. Cümle içerisinde ne anlama geldiği böylece çok daha kolay biçimde anlaşılabilir.
Türkçede bu şekilde birçok farklı sesteş kelimeler bulunmaktadır. Bu kelimeler farklı anlamlara gelseler dahi okunuş ve yazılışı açısından benzerlik gösterirler.