Yetişkinlerde Güneş Çarpması

yetişkinlerde güneş çarpması

Çocuklarda Sıcak Çarpması Belirtileri ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hava sıcakları günden güne artıyor ve çöl sıcakları yaşanıyor. Durum böyle olunca sıcak çarpması riski ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu yazımızda özellikle çocuklarda sıcak çarpmasının belirtilerini, tedavisini ve alınabilecek önlemleri sizler için yazdık.

Sıcak Çarpması Nedir?

Sıcak çarpması, çevresel ısıya maruz kalmayla meydana gelen bir durumdur. Merkezi sinir sistemi işlev bozukluğunun eşlik ettiği, vücut sıcaklığının 40 ile 40,5 derece olması durumudur. Acil tedavi gerektiren sıcak çarpması, tedavi edilmediği durumlarda çok ciddi durumları da beraberinde getirebilir. Tedavinin ertelenmesi, ölüm riski artar.

Sıcak çarpması, yaşlı erişkinlerde ve kronik hastalığı olanlarda görülmesinin yanı sıra küçük çocuklar da risk altındadır.

Sıcak çarpması klasik sıcak çarpması ve egzersiz sıcak çarpması şeklide sınıflandırılır. Klasik sıcak çarpması çevresel ısıdan kaynaklanır. Altta yana kronik hastalığı olanlarda ve sıcak ortamlardan kaçamayan küçük çocuklarda daha yaygındır. Egzersiz sıcak çarpması genellikle yüksek ortam sıcaklığı ve nem dönemlerinde ağır egzersiz yapan kişilerde görülür. Tipik hastalar sporcular, özellikle futbolcular ve askeri personeldir.

Sıcak Çarpması Nasıl Gelişir?

Sıcaklık yükselmesine oksijen tüketiminde ve metabolik hızda bir artış eşlik eder, bu da hızlı nefes alıp verme ve kalp hızında artış ile sonuçlanır. 42°C&#;nin üzerinde, çeşitli enzimler işlevini yitirir. Bu etkilere, damarlar, sinirler ve karaciğer en duyarlı organdır. Ancak tüm organlar tutulabilir ve çoklu organ yetmezliği riski oluşabilir.

Ortam sıcaklığının ve nem seviyelerinin yüksekliğine ek olarak, çocuklarda ısı hastalığı riski şu durumlardan dolayı daha yüksektir:

Isı üretimi: Yetişkinlere göre çocukların bazal metabolizma hızı daha yüksektir. Bu yüzden çocuklar vücut ağırlığının kilosu başına daha fazla metabolik ısı üretir.

Vücut yüzey alanı: Daha küçük çocukların yüzey alanı-kütle oranı daha yüksektir, bu da sıcak ortamlarda daha yüksek ısı absorpsiyon hızına neden olur.

Kan dolaşımı: Çocuklar daha küçük bir mutlak kan hacmine sahiptir, bu da vücuttaki kanın vücut yüzeyine kan yoluyla taşınan ısı transferinin potansiyelini sınırlar, burada bu ısı dağıtılabilir.

Ter üretimi: Çocuklar yetişkinlere kıyasla daha yüksek vücut sıcaklığında terlemeye başlar.

Sıvı takviyesi: Uygun şekilde denetlenmezse, çocukların uzun süreli egzersiz sırasında sıvı kayıplarını yerine koyma yetersizdir.

İklimlendirme: Çocuklar, sıcak ortama bu adaptasyonları yetişkinlere göre daha yavaştır.

Sıcak çarpması için risk faktörleri nelerdir?

Herkes sıcak çarpması geliştirebilir, ancak birkaç faktör riskinizi artırır:

Yaş; küçük yaş ve 65 yaş üzeri
Sıcak havalarda egzersiz,
Sıcak havaya ani maruz kalma,
Klima eksikliği,
Bazı ilaçlar,
Belirli sağlık koşulları; kalp veya akciğer hastalığı gibi bazı kronik hastalıklar,
Sıcak kaybına neden olan hastalıklar; Mide bağırsak hastalıkları, diyabet, sıvı kaybı, yanık, ateşli hastalıklar,
Bozulmuş ısı kaybı; Ektodermal displazi, hipertroidizm, omirik hastalığı
Bozulmuş susuzluk; Gelişme geriliği, küçük çocuklar
Yeme içme bozukluğu,
Çevresel risk faktörleri, Yüksek çevre ısısı, aşırı egzersiz, yetersiz sıvı alımı…

Sıcak Çarpmasının Belirtileri

Sıcak çarpmasında ana belirti yüksek vücut sıcaklığıdır. Belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

Değişen zihinsel durum veya davranış
Terlemede değişiklik
Mide bulantısı ve kusma
Ciltte kızarıklık
Hızlı nefes alma,
Kalp hızı
Baş ağrısı.

Sıcak Çarpması ve Sıcak Bitkinliği Arasındaki Fark Nedir?

Sıcak çarpması ve sıcak bitkinliği arasında temel farklar vardır. Bu farklar şu şekilde detaylandırılabilir:

Sıcak çarpmasında şu durumlar görülebilir:

40 derece veya daha yüksek ateş,
Konuşma ve yürüme bozukluğu,
Koma hali, havale,
Hızlı nefes alıp verme,
Tansiyonda düşme ve kalp hızında artma,
Kusma, ishal, karaciğer, böbrek hasarı görülebilir.

Sıcak bitkinliğinde şu durumlar görülebilir:

Vücut ısısı 40 derecenin altındadır,
Baş dönmesi (ancak tansiyon normaldir),
Hafif kafa karışıklığı,
Bulantı, kusma.

Sıcak Çarpmasının Teşhisi

Teşhiste ilk olarak rektal ateş ölçülmelidir ve sıcak bitkinliğinden ayırt etmek için tansiyon, solunum ve kalp hızına bakılır. Doktornuz genel olarak sıcak çarpması geçirip geçirmediğinizi anlayabilir. Ancak yine de laboratuvar testleri yapılabilir. Bu testlerle, belirtilerinizin diğer nedenleri dışlanır ve organ hasarı değerlendirilir. Genel olarak yapılan testler şunlardır:

Kan testi,
İdrar testi,
Kan fonksiyon testleri,
Röntgen ve diğer görüntüleme testleri.

Sıcak Çarpmasının Tedavisi

Sıcak çarpmasının çok agresif bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Herhangi bir sıcak çarpması belirtisi varsa vakit kaybetmeden hastaneye gitmeniz gerekir. İlk olarak vücut ısısı düşürülmeye çalışılır. Mecbur kalmadıkça soğuk duya daldırma yöntemi kullanılmamalıdır çünkü titreme ve ajitasyona neden olabilir.

Ateş 38 dereceye ininceye kadar soğutma işlemleri yapılmaya devam edilir. Sıcak çarpması tedavisi, beyninizdeki ve hayati organlarınızdaki hasarı önlemek veya azaltmak için vücudunuzu normal bir sıcaklığa soğutmaya odaklanır. Doktorunuz aşağıdaki adımları atabilir:

Soğuk duya daldırma (çocuklarda tavsiye edilmez),
Buharlaşmalı soğutma teknikleri kullanma,
Serinletici battaniye kullanma,
Titremeyi durduran ilaçlar.

Sıcak Çarpması Düzelir Mi?

Sıcak çarpması olan çocuklarda kötü seyirli olarak kötü karakterize edilir. Hastalığın seyri, sıcak çarpmasının tipine ve hastaya göre değişiklik gösterebilir:

Hayati organ hasarı: Düşük vücut sıcaklığına hızlı bir tepki vermediği takdirde, sıcak çarpması beyninizin veya diğer hayati organlarınızın şişmesine ve muhtemelen kalıcı hasara yol açmasına neden olabilir.

Hayati risk: Klasik sıcak çarpması olan yaşlı erişkinlerde yüzde 63&#;e kadar ölüm bildirilmiştir. Bunun aksine, ölüm ergenlerde ve genç yetişkinlerde (örneğin, 1 ila 15 oranında) çok daha düşüktür.

Nörolojik anormallikler: Kalıcı nörolojik hasar daha yaygın olarak iç sıcaklığı >42ºC (ºF) olan hastalarda görülür.

Sıcak Çarpması Düzelince Ne Yapılmalıdır?

Sağlık personeli, sıcak çarpmasından kurtulan tüm çocuklarda bir dereceye kadar ısı intoleransı beklemelidir. Isı intoleransı, sıcak çarpması mağdurlarında görülen ve onları tekrarlayan ısı hastalığı için daha fazla risk altına sokan sıcaklık homeostazındaki bir bozukluğu ifade eder. Çocuklar ve aileler, mevcut durum hakkında bilgilendirilir ve eğitim verilir.

Eforlu ısı hastalığı olan çocuklar, yalnızca sıcaklık homeostazisi yeniden sağlandığında, genellikle en az bir hafta dinlendikten, tekrarlanan fizik muayene ve laboratuvar testlerine tekrarlanabilir. Bu koşullar karşılandığında, çocuk iki ila dört hafta içinde kademeli olarak fiziksel aktiviteye dönmelidir. Oyuna geri dönme kararı, ısı hastalığına zemin hazırlayan koşullar (örn. yaş, obezite) göz önünde bulundurularak kişiselleştirilmelidir.

Sıcak Çarpması İçin Alınabilecek Önlemler

Özellikle arabada yalnız bırakılan çocuklarda sıcak çarpması riski yüksektir. Ailelerin ve bakıcıların bu konuda bilinçli olması gerekir.

Sporcularda ısı hastalığı ve sıcak çarpması; yaşa uygun iklimlendirme, hastayken atletik faaliyetlere katılmama ve ortam sıcaklığının farkındalığı gibi durumların bilinmesi ile önlenebilir.

Sıcak çarpması tahmin edilebilir ve önlenebilir bir durumdur. Havaların sıcak olduğu zamanlarda olumsuz bir durumu engellemek için şunları yapabilirsiniz:

Bol, hafif giysiler giyinin,
Güneş yanığına karşı korunun, etkili bir güneş kremi kullanın,
Bol sıvı tüketin,
Bazı ilaçlarla ekstra önlemler alın,
Asla park halindeki bir arabada kimseyi bırakmayın,
Günün en sıcak saatlerinde dışarda olmaktan kaçının, rahatlatıcı aktivitelerde bulunun,
İkliminizi tanıyın ve iklime uygun davranın,
Artan risk altındaysanız dikkatli olun.

Sıcak Çarpması İçin Evde Ne Yapabilirim?

Sıcak çarpmasında hastanede tedavi gereklidir. Herhangi bir belirtiniz varsa derhal tıbbi yardım alın. Tıbbi yardım beklerken herhangi bir sıvı tüketmeyin. Isıya bağlı hastalık belirtileri fark ederseniz, vücut ısınızı düşürün ve durumunuzun sıcak çarpmasına ilerlemesini önleyin.

Isı krampları veya ısı bitkinliği gibi ısıyla ilgili daha az acil durumlarda şunları yapabilirsiniz:

Gölge veya klimalı bir yere gidin
Nemli çarşaflar ve bir fan ile serinleyin
Soğuk bir duş veya banyo yapın
Bol sıvı alın,
Şekerli veya alkollü içecekler içmeyin; bu içecekler vücudunuzun sıcaklığınızı kontrol etme yeteneğini etkileyebilir.

/0 Yorumlar/tarafından admin

Güneş Çarpması Nedir?

Güneş çarpması, özellikle güneşin dik açıyla geldiği yaz ayları başta olmak üzere yüksek derecedeki sıcaklıklarda güneş ışığına maruz kalınması nedeniyle vücut ısının aşırı yükselmesidir. Bu sıcakta aşırı kalma halinin en ciddi tablosunda vücut sıcaklığı 40 derece ve üzerine çıkar ve vücudun terleme veya su kaybetme düzenini bozarak kalıcı hasara ve hatta ölüme dahi neden olabilir. Güneş çarpması her yaştaki bireylerde görülse de özellikle 4 yaş altındaki çocuklar ve 65 yaş üzerindeki yetişkinler daha risklidir. Ayrıca böbrek yetmezliği, yüksek tansiyon (hipertansiyon), kanser, obezite hastaları, kronik rahatsızlıkları bulunanlar ve çeşitli psikolojik rahatsızlıkları olan kişilerde risk grubunda bulunurlar.

Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?

Aşırı derecede güneş ve sıcak maruziyeti akabinde vücutta su ve tuz kaybı oluşur. Bu da halsizlik, güçsüzlük ve kas krampı gibi bitkinlik tablosuna neden olur. Durumun ilerlemesi ve vücudun ısı dengesini koruyamaması durumunda ise vücut sıcaklığı tehlikeli şekilde yükselerek güneş çarpmasına sebep olabilir. Rektal ölçüm ile 40 derece ve üzeri vücut sıcaklığı güneş çarpmasının ana funduszeue.infoı sıra; kafa karışıklığı, huzursuzluk, konuşma bozukluğu, deliryum, nöbet ve koma şeklinde devam edebilir. Güneş çarpmasının genel belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

40°C’nin üzerinde ateş
Ciltte oluşan kızarıklıklar
Aşırı terleme
Kalp çarpıntısı
Düşük tansiyon
Mide bulantısı ve kusma
Şiddetli baş ağrısı (zonklama şeklinde)
Soluk almada zorluk çekme
Bilinç kaybı
Uyuma isteği
Ağızda ve dudaklarda kuruluk
Deri yüzeyinde kuruluk
Denge bozuklukları
Ruh hali dengesizlikleri
Nöbetler ve koma

Güneş Çarpması Nedenleri Nelerdir?

Güneş çarpması neden olduğuna dair cevap, genel anlamda ikiye ayrılır.

Efor ilişkili: Güneş çarpmasının meydana gelmesinde sıcak yerlerde yoğun fiziksel aktivite yapılmasıdır. Bu tipte bir güneş çarpması bilhassa sıcak ortamlarda çalışmaya alışık olmayan kişilerde meydana gelir. Spor faaliyetlerinde sıcakla alakalı vaka olması kalp sorunlarından kaynaklı durumlara göre ortalama10 kat daha çoktur.

Efor ilişkili olmayan: Bu güneş çarpması olgularında ise tablonun gelişimindeki temel etken sıcak ortama fazla maruz kalınmasıdır. Özellikle nem oranının da yüksek olduğu havalarda uzun süre kalınması klasik güneş çarpmasına sebep olur. Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar klasik güneş çarpmasına karşı yatkındır ve dikkatli olunması gerekir.

Her iki durumdaki güneş çarpması durumlarında da çok katlı giyinme, alkol tüketimi ve terleme sonucu sıvı kaybı olması ve doğru şekilde yerine konmaması gibi yanlış durumlar etkili olabilir.

Güneş Çarpması Tanısı Nasıl Konulur?

Güneş çarpması teşhisinde ilk olarak şüphelenilen hastanın yaşamsal fonksiyonları kontrol edilerek sıkı takibe alınır. Daha sonra tam kan sayımı, pıhtılaşma parametreleri, kan gazı, serum kreatin kinaz düzeyi ve idrarda myoglobin varlığının araştırılması için tetkikler yapılır. Çoğunlukla güneş çarpması yaşayan hastalarda soluk alıp verme hızlanmış ve kalp hızı artmış olarak tespit edilir.

Kan sonuçlarında sodyum, potasyum ve solunum gazları oranı, merkezi sinir sisteminin etkilenip etkilenmediğine bakılır. Güneş çarpmasına bağlı İdrar renginin koyulaşması görülebilir ve bu olay, böbrek işlevinin de etkilendiğine işaret edebilir. Bu nedenle önemlidir. Serum kreatin kinaz düzeyi ise kas dokusunun hasar gördüğünü belirtir. Diğer organların nasıl durumda olduğu ise çeşitli görüntüleme yöntemleri ile anlaşılabilir.

Güneş Çarpması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Güneş çarpma vakalarının tedavisinde ana amaç bireyin vücut sıcaklığının düşürülmesidir. Bu sayede başta beyin olmak üzere diğer hayati organların tahribata uğramasının engellenmesi hedeflenir. Vücut sıcaklığının hızlıca düşürülmesinde soğuk banyo alınması etkilidir. Fakat yaşlı veya herhangi bir kalp rahatsızlığı olan kişilerde buz banyosu bazı yan etkilere neden olabileceğinden çok dikkatli olunmalıdır.

Bu tedavinin mümkün olmadığı zamanlarda ise sağlık çalışanlarının yapacağı hastanın vücut ısısını düşürücü etki sunan evaporatör (buharlaştırıcı) soğutma kullanılabilir. İşlemde hastanın vücuduna soğuk su damlatılır ve sonra ılık hava akımı ile buharlaştırılır. Doğal terleme ile oldukça benzerdir. Ayrıca kasık ve koltuk altına buz torbası koyulması, güneş çarpması için uygulanan diğer yöntemlerden biridir.

Vücut ısısı soğutulan bazı kişilerde titreme gelişebilir. Titremenin aşırı bir durumda olduğu hastalarda ise çeşitli ilaçlar ile sakinleşme sağlanabilir. Güneş çarpması tedavisi için dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da ateş düşürücü ilaçlardan kaçınılmasıdır. Aksi takdirde bu ilaçlar karaciğer üzerinde zehirleyici etki sağlayabilir.

Güneş Çarpmasını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Yetişkinleri ve çocukları güneş çarpmasından korunmak için birçok korunma yöntemi mevcuttur. Bunlardan bazıları şu şekilde sırlanabilir:

Güneşin dik açı ile geldiği öğle saatlerinde mümkün olduğunca güneşte kalınmamalı
Çok sıcak havalarda ağır egzersiz yapılmamalı
Dışarı çıkılacaksa güneş kremi, özellikle baş bölgesini korumak güneş gözlüğü, şapka ve şemsiye kullanılmalı
Güneş altında kalan araç gibi kapalı yerlerde bulunmamalı
İnce, hafif ve güneş ışığını yansıtacak renkte giysiler giyilmeli
Gün içinde en az litre su tüketilmeli
Her fırsatta duş alınmalı
Yağlı besinler yerine sindirimi kolay yiyecekler tüketilmeli

G&#;neş &#;arpması belirtileri nelerdir? G&#;neş &#;arpmasına ne iyi gelir

Güncelleme Tarihi:

Oluşturulma Tarihi: Mayıs 22,

LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi

Güneş çarpması güneş altında uzun süre vakit geçirerek, vücut ısısını ayarlayan mekanizmaların bozulmasına sebep olan klinik bir sonuçtur. Hava sıcaklarının birden bire yükselmesi ile beraber sıcak çarpması şikayetlerinde de yoğunlaştığı görülür.

Haberin Devamı

Güneş çarpması, öğle vakitlerinde, havanın en sıcak olduğu zamanlarda görülen bir rahatsızlıktır. Yetişkinlere oranla çocuklarda görülme riski daha fazladır. Ancak güneş çarpması sonucu hayatı fonksiyonlarını yitiren yetişkinler de mevcuttur. Güneş çarpması, mümkün mertebe ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır. Gerekli müdahaleler yapılmadığı takdirde ölümcül olabilir.

Güneş Çarpmasının Nedenleri

1- Yüksek sıcaklıklarla maruz kalmak: Bu rahatsızlığın en büyük nedeni öğlen 12 - 1 arası başta tatil bölgeleri olmak üzere, kumsal ve plajlarda vakit geçirmektir. Güneş ışınlarının dik bir açıyla yeryüzüne indiği bu zamanlarda ultraviyole ışınları son derece tehlikeli olabilmektedir.

2- Alkol tüketimi: Yüksek sıcaklıklarda yoğun alkol tüketimi, güneş çarpması riskini arttırıyor. Alkol metabolizmayı yavaşlatıp bağışıklık sistemini zayıflattığı için güneş çarpmasının olası etkileri çok daha hızlı hissedilebilir. Bunun için yüksek sıcaklıklarda alkole ara verilmeli ve açık havada alkolsüz içecekler tüketilmelidir.

3- Kapalı mekanlarda fazla kalmak: Bilinenin aksine güneş çarpması vakaları sadece açık mekanlarda yaşanmaz. Aşırı sıcak mekanlarda uzun süreli oturmak da çok büyük bir risk faktörü doğurmaktadır. Uzun süre su tüketmemek, klimasız ortamlarda vakit geçirmek de tehlikeyi arttıran yegane unsurlar arasında gösteriliyor.

4- Kalın giyinmek: Son olarak sıcak havalarda kalın kumaştan giysiler giymek vücudun direncini düşürdüğü için risk teşkil etmektedir.

Güneş Çarpması ve Uyku Belirtileri

Güneş çarpmasının en bariz belirtilerinden biri kişinin uykuya olan düşkünlüğüdür. Vücudun mekanizması tamamen bozulduğu için fonksiyonlarını eskisi gibi yerine getiremez. Bu da çok büyük oranda uykuya olan bağımlılığı arttırır. Kişiler güneş çarptıktan sonra günde 10 - 12 saat uyuma eğilimi gösterir.

Güneş Çarpmasının Zihinsel Belirtileri

Güneş çarpması sonucu kişinin vücudunda olduğu gibi zihin yapısında da belli başlı değişimler yaşanır. Zihin bulanıklığı en sık rastlanan semptomlar arasında görünür. Birey kademeli olarak bulanık düşünmeye ve en ufak bir şeye dahi odaklanamamaya başlar. Şiddetli baş ağrılar ile birlikte doğru zamanda müdahale edilmezse sonuçta koma emareleri görünmeye başlanır.

Güneş Çarpmasının Diğer Belirtileri

1- Ateşin yükselmesi: Güneş çarpmasından sonra ilk 2 -3 saat son derece kritiktir. Bu kritik süreçte hastaların ateşlerinin yükseldiği saptanmıştır. 40 dereceye kadar yükselen ateş kişilerin son derece halsiz hissetmelerine neden olur.

2- İstifra: Özellikle çocuk ve kadınlarda kusma eğilimi sıklıkla gösterilir. Hasta olan kişiler yediği her şeyi anında çıkarmaya başlar. Buna eşlik eden baş dönmesi ile birlikte çok kısa süre içerisinde hasta yatağa düşer.

3- Mide bulantısı: Bağışıklık sisteminin çökmeye başlaması ile birlikte mide bulantısı da en sık rastlanan bir diğer semptom olarak kayıtlarda yer almaktadır. Bazı hastalarda mide ekşimesi ve öğürme de görülebilir. Belirtiler her komplikasyonda olduğu gibi hastadan hastaya değişkenlik gösterebilir.

Güneş Çarpmasının Cilt Yüzeyindeki Belirtileri

Güneş çarpmasına maruz kalan kişilerin cilt yüzeylerinde de belli başlı değişimler yaşanır. Sadece alın bölgesinde değil tüm vücutta ısı artışı gözlemlenir. Sıcaklaşan cilt aynı zamanda kurumaya başlar. Bu belirtilerden birkaçını kendinde gören kişinin hastaneye gitmesi ve profesyonel destek alması gerekmektedir.

Güneş Çarpmasından Korunmak İçin

Güneş çarpması riskini en aza indirgemek için yaz mevsiminde saat 12 - arasında dışarı çıkmamaya özen gösterilmelidir. Bu saatler güneş ışınlarının en yoğun hissedildiği saatlere tekabül ediyor. Bunun dışında güneş gözlüğü ve şapka gibi güneşten koruyucu aksesuarların kullanımına özen gösterilmelidir. Yazın pamuklu kumaşlar yerine daha serin tutan kumaşlara sahip giysiler giyilmelidir. Dışarıda alkol tüketimi yerine bol bol su tüketilmeli ve vücudun direnci korunmalıdır.