SOSYOLOJNN ALANI:
nsan biri doal dieri toplumsal olan çevreye sahiptir..nsan her ikisinin de etkisi altndadfunduszeue.info dmzdaki fiziki çevreye doal çevre, toplu halde olmalarndan kaynaklanan çevreye de toplumsal çevre denir.te sosyolojiyi ilgilendiren asl alan bu toplumsal çevredir.
SOSYOLOJNN KAVRAM OLARAK ANLAMI:
Sosyoloji Latince’de birliktelik birlikte olu manasna gelen “socius” Yunanca da bilgi demek olan “Logos” sözcüklerinden olumufunduszeue.info olarak anlam toplum bilimi manasna funduszeue.infooji kavram ilk defa “Aguste comte” Ylnd kullanmtfunduszeue.info’nin önemi toplumlarn bilimsel olarak incelenebilirliini göstermesinden gelir.
SOSYOLJNN NCELED BALICA KONULAR UNLARDIR:
1)Toplumsal ilikiyi inceler.
2)Kiinin toplum içindeki yerini inceler.
3)Toplumsal yapy inceler.
4)Toplumu inceler.
5)Toplumsal gruplar inceler.
6)Ynlar inceler.
7)Katogorileri inceler.
8)Ekonomik toplumsal siyasal kurumlar inceler.
9)Kültür ve sosyal deimeyi inceler.
SOSYOLOJNN NCELED KONULARIN ÖZELLKLER:
1)Sosyoloji tek kii üzerinde funduszeue.infoisel sorunlarla ilgilenmez.
2)Sosyoloji toplumsal olay ve olaylar inceler
3)Sosyoloji toplumlarn bu güne kadar uyduklar ve uymadklar toplumsal ilkeleri aratrmaz.
4)En iyi toplum eklinin ne olduunu aratrmaz.
5)sosyoloji normatif ( kural koyan ) bir bilim defunduszeue.infooji var olan olduu gibi inceleyen olgusal bir bilimdir.
6)Sosyoloji ayn zamanda toplumsal toplumsal olay ve olgular da konusu içine alr.
TOPLUMSAL OLAY:
Toplum yaamndaki tek tek olan deifunduszeue.infoal olay ksa sürede geliir,bir defa olur ve biter.Örnein;Ahmet ile Mehmet’in evlenmesi toplumsal olaydr.
TOPLUMSAL OLGU:
Belli bir deimeyi deil ayn türden bir çok deimeyi içine alfunduszeue.infosal olgu toplumsal olaya göre daha soyut ve funduszeue.infosal olgunun nerde ne zaman balayaca ve bitecei funduszeue.infoilik ve süreklilik göstermez.ki insann evlenmesi deil, bir çok isann evlenmesini ifade eden evlilik kurumu toplumsal olgudurr, sanayileme,kentleme toplumsal bir olgudur.
TOPLUMUN TANIMI:
Ortak bir toprak paças üzerinde birlikte yaayan temel toplumsal gereksinimleri karlayabilmek için çeitli gruplar içinde i birlii yapan ortak bir kültüre bal olan ve belli bir toplumsal birim olarak ilevde bulunan kiilerin örgütlenmi i birliidir.
NSAN TOPLULUUNUN TOPLUM ÖZELL TAIYABLMES ÇN BULUNMSI GEREKEN ÖZELLKLER:
1)Belli bir toprak parçasna yerlemi olmalar gerekir.(yurt)
2)Birlikte yaama isteini tamak.
3)Ortak bir kültürü paylamak.
4)Uzun süre birlikte yaamak.
TOPLUMSAL GRUB:
Birbirine ortak deerle bal birliktelik duygusu tayan kiilerden oluan bir funduszeue.infoiler toplumsal grubu toplumsal gruplarda olutur.
TOPLUMSAL YIIN:likileri yok denecek kadar az olan kiilerin bir araya geldiklerinde oluan bir funduszeue.info dinlenen insanlar,futbol maçn izleyeler.
KALABALIK:
Birbiriyle etkileim içinde olmayan kiilerin oluturduu bir toplumsal yndr. Ortaklaa bir ilevleri yoktur. Genelde amaçsz deillerdir. Herkesin neden orada olduunu açklayacak sebebi vardr.Örnein;Süper ali vei yapan insanlar kalabal oluturur.
TOPLUMSAL KATEGOR:
Ortak özelliklere sahip olan genellikle iliki içinde olumayan kiilerden oluur.Örnein;Askerlik çana gelen gençler
TOPLUMLARIN SINIFLANDIRILMASI:
ESK TOPLUMLARIN SINIFLANDIRILMASI::
1) LKEL TOPLUMLAR:.
a) KILAN:
Totem,hayvan,bitki ve eyadan geldiklerine inanan bu nedenle kendilerini akraba sayan ve henüz yerlememi toplumdur.
b) BOY:
ki yada daha çok klan ’n bir arada yaamasndan doar .Her klan kendini bir aile olarak gördüü için kendi aralarnda evlenmeleri yasaktr.Klanda egemenlik bellik bir kiiye ait deildir. Klan veya boylar görülen dine totemizm denir.
Totem: kutsal saylan canl ve cansz nesne
Mana: Gizli güce verilen addr.
Tabu: baz tutum ve davran yasaklayan unsura denir.
2)TOPRAA YERLEM TOPLUMLAR:
a)ÖZ (ARET):
Boylarn topraa yerlemesi özleri meydana getirmitir.Böylelikle klanda genel olan egemenlik kendisini kiisel egemenlie brakmtfunduszeue.info ilk defa insanlarn yöneten ve yönetilen diye ayrld görülüfunduszeue.info kavramnn ilk defa özlerde ortaya çktn görürüz.Klanlarda görülen totemizm özlerde fetiizm( puta tapmak)dönüür.Kölelie de ilk defa özlerde rastlanmaz.
b)KENT:
Kent 3 sebep ortaya çkarmtr .
1) Ekonomik sebepler (pazar yeri kurulmas)
2) Dinle ilgili sebepler (mobetler)
3) Düman kar korunma istei.
Kentlerde ataerkil ailenin tüm özellikleri görülüfunduszeue.info otoritesi snrszdr. Çok tanrclk (politeizm) yani birçok dini inanca kentlerde rastlanmamtr. Kentlerde ekonomik hayat tarma dayanfunduszeue.info bu dönemde tüccar snf ortaya çkmtr.
3)LERLEM TOPLUMLAR:
a)MPARATORLUK FEODALTE:
mparatorlukta babaya dayanan egemenlik devlete geçmifunduszeue.infot öfunduszeue.info aamada ekonomik yaam belirleyen (lonca)dfunduszeue.infoite de ve yy ‘ da Avrupa ’ da topraa dayal yönetim sistemidir.Çounluu imparatorluun yklmasyla ortaya çkmtr.
b)ULUS:
Millet durumuna gelmi toplumlar girer
GÜNÜMÜZDE TOPLUMLARIN SINIFLANDIRILMASI:.
1)BAST VE KARMAIK TOPLUMLAR:
a)BAST TOPLUMLAR:
Basit toplumlar aralarndaki ba akrabalkla salanfunduszeue.infoama azdr. Dayanma çok güçlüdüfunduszeue.infok ve göreneklere baldfunduszeue.info bir toplumdur.
b)KARMAIK TOPLUMLAR:
Çok nüfuslu olup bilim,sanayi,teknolojiyi de gelitirmitirler. bölümü art uralar da artmtfunduszeue.infok görenek yerini yasaya brakmtfunduszeue.info açk toplumdurlar
2) BAAT(HKMYETE)GRUBUNA GÖRE TOPLUMLAR:.
a)ALE:Kiinin statüsü aileyle salanfunduszeue.infolk ba çok önemlidir.örnein;kabile
b)DN:Egemen olan funduszeue.info yüksek snflar din adamlar oluturur.Örneim;kast sitemi
c)SYASET:Lider egemenlii olup totoriter sistemler ortaya çkar.Örnein;Mao dönemi
d)EKONOM:Maddi deerler önem kazanmtfunduszeue.infoyet maddiyetle ölçülür,hale gelmifunduszeue.info i adamlar bilim ve teknolojide ilerlemitir.
3)GELMLK ÖLÇÜTLERNE GÖRE TOPLUMLAR:
a)AZ GELM TOPLUMLAR:
Yer üstü ve yer alt kaynaklarndan yeterince funduszeue.infome yetersizlii vardr. *Eitim ve sanayi düüktür. Alt yap yetersiz,nüfus art hzldfunduszeue.info ülkelere Hindistan,Arap ve Latin ülkeleri de girer.
b)ORTA DERECE DE GELM:
Ekonomik durumlar yani milli geliri baz alnfunduszeue.infoa srail güney Afrika Türkiye örnek verilir.
c)ÇOK GELM TOPLUM:
Felsefe bilim teknolojide çok ileridirler.Örnek:ABD Japonya Almanya v.s.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)Sosyolojinin alan ve kavram olarak manas nedir?
2)Sosyolojinin inceledi konular hangileridir?
3)Sosyolojinin inceledii konularn özellikleri nelerdir?
4)Toplumsal olay ve olgu kavramlarn açklaynz?
5)Bir topluluun grup olabilmesi için hangi özelliklere sahip olabilmesi grekir?
6)Toplumsal grup yn kalabalk kategori nedir örnek veriniz?
7)Toplumlar neye göre inceliyoruz?
8)eski toplumlarn snflandrmas nasldr adlarn söyleyerek açklaynz?
9)Klan boyun özellikleri nelerdir?
10)totem mana tabu kavramlarn açklaynz?
11)Öz ün özellikleri nelerdir?
12)kentlerin ortaya çk sebepleri nelerdir
13)ilerelmi toplumlar kaça ayrlr açklaynz?
14)Günümüz toplumlarnn kaç grupta inceleyebiliriz?
15)Basit karmak toplumalr açklaynz?
16)Baat toplumlar açklaynz?
17)Gelimilik ölçütlerine göre toplumlar açklaynz?
SOSYOLOJNN DER BLMLERLE LKS Dier
1:SOSYOLOJ-TARH LKS
Tarih olaylarla ilgilenirken belli bir kii ya da belli bir yer ve zamandaki bar,sava bir defa yaanm somut ve özel alan inceler. Sosyoloji ise her zaman tekrarlanabilen sava,göç v.s. gibi konular inceler ve onlar genellemelere varmaya çalfunduszeue.infooji için tarih bir labaratuar görevi görür.
funduszeue.infoOJ-PSKOLOJ :
Grup içindeki bireyin davranlarn,grubun bireyi nasl etkilediini-bireyin gruptan nasl etkilendii konusunda sosyoloji ve psikoloji karlkl yardmlarlar.
funduszeue.infoOJ-ANTROPOLOJ:
nsan bilimi olan antropolojiyi insann kökenini,biyolojik yapsn bedensel özelliklerini rklar ilkel toplar ve bunlarn kültürlerini inceleyen bir bilimdir. Böylece antropoloji ilkel topluluklarn yaaylarn dinlerini,kültürlerini,siyasal kurumlarn konu alarak sosyolojiye katkda bulunur.
funduszeue.infoOJ-HUKUK:
Nerede iki insan veya topluluk varsa doal olarak orada hukuk vardfunduszeue.infoun toplum üzerindeki etkilerini inceleyen alan hukuk funduszeue.infoa uymayan hukuk kural er geç yürürlükten funduszeue.info hukuk sosyolojisinden yararlanlr.
funduszeue.infoOJ-EKONOM:
Ekonomi etkinlikler, bireyler, gruplar, toplumlar aras ilikilerden dofunduszeue.info bakmdan ekonomik gelimeler birer toplumsal olaydfunduszeue.infodaki ekonomik gelimeler toplumu çok funduszeue.info yüzden sosyolojiyle ekonomi noktaya , iktisat sosyolojisi denir.
funduszeue.infoOJ-SYASET BLM:
Günümüzde toplum olan her yerde siyaset vardfunduszeue.info sosyolojisi funduszeue.infot sosyolojiden çok istifade funduszeue.infooji olan funduszeue.infot olmas gerekeni inceler.
funduszeue.infoOJ-CORAFYA:
Kültür dediimiz eyden doa yani corafyada etkilidir.Kültür ile sosyolojinin sk bir ilikisi vardfunduszeue.info haliyle corafya ile sosyolojinin birbirleriyle alakas olmadn düünmek yersizdir.
SOSYOLJNN ALT DALLARI:
ETM SOSYOLOJS:
Eiyimin toplum üzerindeki etkisi toplumu nasl etkilediini aratrr.
BLG SOSYOLOJS:
Toplumsal yap ile bilgi arasndaki ilikiyi funduszeue.infoin toplum üzerindeki etkisini aratrr.
KENT SOSYOLOJS:
Kentteki insan ilikilerini bu ilikiyi etkileyen belli bal etkenleri inceler.
DN SOSYOLOJS:
Dinin toplumdaki yerini dinsel gruplarn dier toplumsal gruplarla olan ilikilerini funduszeue.infoik toplumsal teknik deimelerin dini nasl etkilediini irdeler.
SOSYOLOJDE KULLANILAN BALICA YÖNTEMLER
1)TÜMDEN GELM YÖNTEM:
2)TÜME VARIM YÖNTEM:
Tüme varm sosyolojide kullanan sosyoloklardan bir tanesi Emile Durkheim dir.
3)KARILATIRMALI YÖNTEMLER:
Sosyolojide deneyleme eksikliini karlamak amacyla gerekli bir yöntemdir. Zaman ve mekan karlatrmas yaplr.örnein:Osmanl Türkiye Cumhuriyetinde Eitim
BLMSEL ÇALIMALARDA ÖN KABULLER
Bir bilim adam yani sosyolog aratrma yapmaya balamadan önce u ilkeleri kabul ederler?
1)Nesnellik ilkesi
2)Somutluk ilkesi
3)Nedensellik :Her olayn bir nedeni vardr.
4)Kesinlik ilkesi
5)Bilmediimizi tarz etme ilkesi
6)Konunun snrlandrlmas ilkesi
7)Toplumsal olaylar bütünlüü
8)Toplumsal olaylarn deie bilmesi
BLMN NTELKLER
1)Bilim olgusaldr
2)Bilim nesneldir
3)Genelleyicidir
4)Eletirici ve sorgulaycdr
5)Bilim mantksaldr
Sosyolojinin nesnel gerçeklii konu edinmesi,bilimsel yöntemi kullanmas normatif
(kural koyan)bir bilim olmamas , onun bir bilim olduunu gösterir.
Herhangi bir felsefi sistemle iliki funduszeue.infooji,”toplum olarak nereye gidiyoruz sorusuna” cevab aramaz. nceledii konular iyi ve kötü diye ayrmadan inceler.
SOSYOLOJK ARATIRMADA VER TOPLAMA TEKNKLER :
1) ANKET:
Soru kad yoluyla sorulara cevap funduszeue.info kad posta ile de gönderilebilir
Bir grubun bütün bireylerine anket uygulamak çok funduszeue.info yüzden o grubu temsil edecek örnekler seçfunduszeue.info ”örneklem” denir. Evren ise grubun tümüdür.
2)MONOGRAF:
Monographi özel bir konu hakknda derinlemesine incelemedir.Örnein; bir köy monogrophisi köyün her türlü özelliklerini ortaya koyar.
3)OLAY NCELEMES:
Bir olay yada kii üzerinde derinlenmesine inceleme yaplmasdfunduszeue.infoojide elde ettii bu bilgiler kriminoloji (suç bilimi) çok kullanlr.
4)SOSYOMETR:
Morenoy göre bir grubun birbirine ball yani anti patisi ve sempatisi ölçüle bilir.Küçük gruplarda bu yönden özellikle baarl olur.
5)GÖRÜME:
Görüme yüz yüze sözlü yaplr.Görüme teknii bir anlamda sözlü ankettir.
6)STATSTK:
Sosyal verilerin ne anlama geldiini bundan nasl sonuç çkarlacan istatistikten yararlanarak anlarz.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)Sosyoloji daha çok hangi bilimlerle iliki içindedir?
2)sosyoloji tarih i psikoloji antropoloji hukuk ekonomi siyaset bilimi corafya ilikisini açklaynz?
3)Tarih sosyolojinin laboratuar ne demektir açklaynz?
4)antropoloji nasl bir bilimdir sosyolojiye olan katks nedir?
5)Toplum hukuk ilkisini açklaynz?
6)Sosyoloji neden ekonomi bilimi ile ibirliine gider?
7)corafya ile toplum nasl bir ilki içindedirler açklaynz?
8)sosyolojinin alt dallar nelerdir açlaynz?
9)Sosyolojide kullanlan balca yöntemler nelerdir adlarn söyleyiniz ve açklaynz?
10)Bilimsel çalmalarda ön kabuller nelerdir açklaynz?
11)Bir bilim hangi nitelikleri tar?
12)sosyolojinin normatif olmamas ne demektir?
13)sosyolojinin herhangi felsefi bir sistemle iliki kurmaz ne demektir?
14)Sosyoloji toplum olarak nereye gidiyoruz sorusuna cevap aramaz ne demektir?
15)nceledi konular iyi ve kötü diye ayrmaz ne demektir?
16)sosyolojik aratrmada veri toplama teknikleri nelerdir açklaynz?
17)Ankette örneklem ve evreni açklaynz?
18)Monografinin en temel özellii nedir?
19)olay incelemesi ile monografi arasndaki fark nedir?
20)sosyometrinin özellii nedir?
21)görüömenin en temel özellii nedir?istatistiin önemi nedir?
funduszeue.info:
II.ÜNTE
TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL LKLER
funduszeue.infoSAL .YAPI:
Toplumsal yapy bir motora benzetirsek motorun yedek parçalar deise de motor her zaman ayndr yani toplumsal yap hep vardr ama o yapya oluturan unsurlar deifunduszeue.info unsurlar da yapy oluturur zaten.
TOPLIMSAL YAPIYI OLUTURAN UNSURLAR:
1)Nüfus
2)Fiziksel yap
3) Kültür ve tabakalama açsndan bakldnda toplumsal
yap önemlidir
4)Toplum iliki
1)NÜFUS:
Toplumlarda nüfus saysn,dalmn,birleimi ve deiimini inceleyen bilime demog
rafi (Nüfus bilimi) denir. Nüfusun says çok olan toplumlar, askeri yönden güç
lü, toplumsal ve ekonomik bakmndan hareketli olurlar ve bu da toplumsal yapy yakndan ilgilendirir.
2)FZKSEL YAPI:Doal çevre i insanlar üç yoldan etkiler. 1.klim olarak 2.toprak olarak 3.corafi konum olarak.
3) KÜLTÜREL VE TABAKALAMA AÇIDAN TOPLUMSAL YAPI:
a) KÜLTÜR SOSYAL YAPI LKS:
1.Bir toplumu baka toplumlardan ayrr.
2.Toplumsal deerleri anlaml bir bütüne dönütürür.
3.Kiileri sosyalletirir.
4.Toplumsal yapy biçimlendirir.
b)TOPLUMSAL TABAKALAMA:
Bir toplumda yaayan bireyler ve gruplar arasndaki farkllklarn hiyerarik ola
rak sralanmas dr.
4)TOPLUMSAL LKLER AÇISINDAN TOPLUMSAL YAPI:
Toplumdaki bireyler ve gruplar arasnda bu ilikilerin insanlar bir arada tutar ve birbiri
ne bal kfunduszeue.info da toplumsal yapy oluturan unsulardan bir tanesidir.
TOPLUMSAL LKLER:
Toplumsal rolleri oynarken kiilerin karlkl iletiim ve etkilemesi sonucu olu
an ilikilere toplumsal ilikiler denir.Örnein;Öretmen-örenci,doktor-hasta.
BR LKNN TOPLUMSAL LK OLABLMES ÇN U ARTLARI SALAMASI GEREKR.
1)En az iki kii arasnda olmas gerekir.
2)Bir zaman süreci içermesi gerekir.
3)Bir kii veya gruplarn karlkl etkileim içinde olmas gerekir.
4)Birbirlerinin varlndan haberdar olmas gerekir.
5)Bir ilikinin olabilmesi için fiziki yaknlk art deildir.
6)Toplumsal ilikiler kiisel, kültürel, ekonomik ve siyasi olabilir.
7)Zaman bakmndan geçici süreli, sürekli olabilir.
8)Toplumsal ilikilerin ilevleri grup ve kuramlarn yapsna, basit ya da karma
k olularna göre farkllk gösterir
TOPLUMSAL LK LE LGL TEMEL KAVRAMLAR:.
A) TOPLUMSAL STATÜ :
1) TOPLUMSAL STATÜ:
Kiinin toplum içindeki “yeri, mevki” belirtmek için kullanlan bir terimdir. Yani toplumdaki kiilerin ona uygun gördükleri “konum” denir. Bu konum kiiye:Bir kii bir toplum içinde birden fazla statüye sahip olabilir.
Örnein; Kadn hem öretmen, anne, hem de kocasnn karsdr.
TOPLUMSAL STATÜLER KYE AYRILIR:
1)VERLM: getirdii, doumuyla elde edilen statülerdir.
2)ELDE EDLM: statünün en kat ekli “kast” sisteminde görülür.
Kiinin kendi çabas ile elde ettii statüdür. “Eitimin” pay bu statüde büyüktür.
*Statünün toplum yaps ile sk bir ilikisi vardr.
*Statüye bir ölçüde o toplumdaki egemen toplumsal deerler belirler.
:B)TOPLUMSAL ROL:
Kiinin sahip olduu toplumsal statü gerei kendisinden göstermesi beklenen davran biçimleridir. Statü kiinin toplumdaki yerinin neresi olduunu rol ise kiinin ne yaptn belirler.
STATÜ VE ROLLERN TOPLUMDA DÜZENLEYC GÖREVLER VARDIR. Herkes rolüne uygun davranrsa düzen artar. ( Öretmen öretmen gibi, örenci gibi)
K BRDEN ÇOK STATÜYE SAHP OLABLR.
Bu statüler içinde temel olan statüye anahtar statü denir.
HANG STATÜNÜN ANAHTAR STATÜ OLDUUNA TOPLUM KARAR VERR. Örnein; Bir insan snfta öretmen idareci de müdür de olabilir. Burada anahtar statü “ müdürlüktür. Her kiinin anahtar statüsü gibi anahtar rolü de vardr.
Bu toplumda gelimi toplumlarda en etkili gurup ekonomik guruplar olduundan statü ve rollerde buna göre belirlenir. Kiilerle birçok rolleri arasnda hangisine göre davranacana karar verememesi haline rol çatmas denir.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)toplumsal yap nedir neye benzetebiliriz açklaynz?
2)toplumsal yapy oluturan unsurlar nelerdir saynz?
3)Nüfus toplumsal yap arasndaki iliki nedir?
4)Fiziksel yap sosyal yap arasndaki ilikiyi açklaynz?
5)kültür sosyal yap arasndaki iliki nedir?
6)Tabakalama yap arasndaki ilikiyi açklaynz?
7)Toplumsal iliki artlar nelerdir
8)toplumsal yapy oluturan unsurlardan bir tanesi olan toplumsal ilikiyi daha iyi anlayabilmek için neleri daha iyi bilmemiz gerekir?
9)toplumsal statü nedir kaça ayrlr açklaynz?
10)toplumsal rol nedir önemi nedir anahtar statüye kim nasl karar verir anahtar statü nedir anahtar rol nedir? Rol çatmas nedir?
funduszeue.info:
TOPLUMSAL DEME TOPLUMSAL YAPI LKS:
Her toplum deifunduszeue.infolar statik deil dinamfunduszeue.infosal deime bir toplu-
mun yapsnda,kurumlarnda yada kurumlarn birbirleriyle ilikilerindeki deifunduszeue.info
tür deimeler toplumsal yapy da etkiler.
funduszeue.infoSAL DEER:i
Bir toplumun beenisine dayal ahlak ve inanc içine alr (yi-kötü, ayp-ünah gibi)
1)Birey toplumsal deerleri içinde yaad toplumda hazr bulur.
2)Adet örf ve gelenekler birer toplumsal deerdir.
3)Toplumsal deerlere maddi ve manevi açdan baklabilir.
4)Toplumsal deerler toplumdan topluma ayn toplumda zaman ve bölgeye göre bile deiiklik gösterebilir.
5)Toplumsal ilikiyi düzenler
6)Toplum üyeleri tarafndan beenilir
KiKMLK:Bireyin kendisini nasl algladdr. Kendisini nasl gördüüdür.
D)TOPLUMSAL NORM:
1) Kiilere yaptrm gücü olan kurallardr.
2)ki insann olduu yerde norm vardr.
3)Hak ve ödevler yoluyla kiiye yol gösterir
4)Bireyin tutum ve davranlarnn yarglanmasnda bir ölçü olutururlar.
5)Normlarn baskc (yaptrm gücü) yan vardr.
NORMLAR KYE AYRILIR:
1)YAZILI:Yazl yasalar resmi kurallardr.
2)YAZISIZ: Töreler örfler adetler bu guruba girerler.
E)TOPLUMSAL KONTROL:
Bireylerin ya da guruplarn toplumsal düzenin beklentilerini uygun biçimde davranmalarn salamaya yönelik önlemlerin tümüne denir.
Toplumsal kontrol ikiye ayrlr.
1)RESM OLAN:i toplumsal kontrol
Bunu yapan en yüksek merci devlettir. Herkes için zorunludur. Polis mahkeme disiplin kurallar ile yaplr.esmi olmayan toplumsal kontrol
2)RESM OLMAYAN:
: Aile ve arkada arasnda olduu için etkisi resmi kontrol kadar vardr. Tehdit zorlama ceza gibi kontrol etme yönü vardfunduszeue.info olmayan toplumsal kontroller, toplumsal yap ve düzenin beklentilerine uygun davranlarn ortaya çkmasn salarlar.
F)TOPLUMSAL SAPMA:
Toplumun onaylad davranlar normal onaylamad davranlar ise funduszeue.info ise toplumun normal görmedii davranlara bireyin yöfunduszeue.infoz sapma davran olumluda olumsuzda olabilir.
:a)OLUMLU:
Toplumun normal gördüünün dna çkmaktfunduszeue.infoz bu davranlar sadece topluma göre yanltfunduszeue.infor büyük insanlarn davranlar gibi..
b)OLUMSUZ:
Toplumun anormal olarak gördüü davranlar yapmaktfunduszeue.info sapmalarn sebebi toplumsal veya psikolojik olabilir.
GH)SOSYALLEME:
Bireyin toplumsallamas yeni toplum kurallarna uyum salamasdr.
S1-Toplumsal uyum toplumsal düzen devamn salar.
2-Bireye belli bir benlik ve kiilik salar.Böylece birey toplumsal bir varlk haline gelir.
BAARISIZ SOSYALLEMEDE K ÖNEML ETKEN:emli Etken R
1-Biyolojik kaltm
2-Toplumsal çevre
Toplumdaki hzl deimede sapma davranlar ortaya çfunduszeue.infosal kimliin olmamasnda sapma davran ortaya çkarfunduszeue.infosal kimlii olan bireyler sapma danndan uzaktr
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)Toplumsal deime toplumsal yap arasmdaki iliki nedir
2)Toplumsal deer nedir özellikleri nelerdir?
3)kimlik nedir deerle ilikisi nedir?
4)Norm nedir özellikleri nelerdir?
5)normlar kaça ayrlr açklaynz?
6)Toplumsal kontrol nedir özellikleri nelerdir kaç çeittir açklaynz?
7)Toplumsal sapma nedir çeitleri nelerdir açklaynz??
8)sosyalleme nedir baarsz sosyalleme sebepleri nelerdir sapma davranalar neler ortaya çkarr?
funduszeue.info:
TOPLUMSAL GRUPLAR:
TOPLUMSAL GRUPLARIN ORTAYA ÇIKMASINDA K ÖNEML ETKEN ROL OYNAMITIR.
1) tek bama yaayan bireyin baka bireylere de ihtiyaç duymas
2) ise bireyin dier insanlarla beraber olmaktan salad doyumdur.
TTOPLUMSAL GRUP:
Ortak amaçlar gerçekletirmek için belli kurallara göre karlkl ilikide bulunan insanlar oluturduklar topluluklardr.
ÖZELLKLER:
1)Fizyolojik ve toplumsal ilikileri karlamak için kurulurlar
2)Gerçek kiilerden oluurlar
3)grup üyeleri grubun varlndan ve gruba üye olduklarnn bilincindedirler
4)her toplumsal grubun kendine göre bir amac vardr.
5)grupta herkesin bir statüsü ve rolü vardr.
6)grupta ortak amaçlar salannca veya grubun varolma sebebi ortadan kalknca grupta ortadan kalkar. Bir toplumsal grubum oluab 7)fiziksel yaknlk
8)ortak özellik
9)ortak amac
10)düzenli bir iliki
11)bir yap
12)grup bilincinin olmas gerekir.
13)grup hem üyelerince hem de dardakiler tarafndan tannabilmelidir.
14)her grubun kendine özgü bir toplumsal yaps vardr.
15)her üye kendi toplumsal rolünü funduszeue.info oynanmasa grup dalr.
16)grubun devam için tek yönlü ilikiden uzak olunmaldr.
17)gruplarn normlar vardr yazl olmak zorunda da deildir.
18)Her grubun belli bir ilgi ve deeri vardr ve bunlara bazen çok sahip çklr.
19)her grubun yöneldii bir hedefi vardr bu grubun varolma nedenini de ortaya çkarr.
20)grup görelide olsa sürekli olmaldr.
TOPLUMSAL GRUBUN LEVLER:
1) Birey grup içinde sosyallemekte ve kiilik kazanmaktadr.
2)Deer yarglarmz tutumlarmzn deimesinde önemlidir.
3) Bireyin ihtiyaç beklentilerini karlanmas
4)Ayrca grup birey için güvence oluturmaktadr.
TOPLUMSAL GRUPLARDA TOPLUMSAL LKLERN ROLÜ
Toplumsal ilikiler grup içinde doup geliirler
TOPLUMSAL GRUPLARDA STATÜ VE ROL LKS
1)Her toplumsal grup “örgüt” bölümündedir.
2)Her grup da kurallar statüler roller vardr.
3) Kurallar vardr ve bu kurallar Bireylerin yetki ve sorumluluklarn belirler.
TOPLUMSAL GRUBUN GRUP OLABLMES ÇN BULUNDURULMASI GEREKEN YAPISAL ÖZELLKLER
1) Birden fazla kiinin bir araya gelmesi
2)Ortak hedeflere yönelmi olmalar
3) Hedefi gerçekletirmeye uygun yapnn oluturulmas
4) Biz ve bakalar duygusunu tamalar
NOT:
Bir toplumsal grubu büyük ölçüde içinde bulunduu toplumsal yap ekillendirir.
TOPLUMSAL GRUP ÇETLER
A)GRUP SAYISINA GÖRE:
1)GEÇC GRUPLAR:
Ksa Süreli Bir araya Gelirler i bitince dalrlar.Örnek: Apartman inaatndaki içiler, Kamp yapan izciler
2)SÜREKL GRUPLAR:
Grubun süresi bireylerin yaamlarnda daha uzundur.
B) GRUBUN NUFUSUNA GÖRE
1) KÜÇÜK TOPLUMSAL GRUPLAR:
Üye says snrldr (çekirdekçik ) Üyeleri yüz yüze iliki halindedir
2) BÜYÜK TOPLUMSAL GRUBLAR
Grup ve says fazladr. likiler snrl ve resmidir.(kent, millet)
C) BREYN GRUBA KATKISINA GÖRE:
K YOLDAN KATILIM OLUR:
A)DOGAL YOL:
bebein aileye katlmas gibi
B) STEK SONUCU:
fakülteye kulube dernege yazlmak
D)GRUBUN KURULU BÇMNE GÖRE:
1)YESM OLAN:
Yetkisi organlarca oluturulur. Yasa ve yönetmelii vardr(memurlar çalanlar)
2) RESM OLMAYAN :
Genelde küçük toplumsal gruplardfunduszeue.infoiik nedenlerle bir araya gelirler
örnein imece
E) TOPLUMSAL LK TPNE GÖRE:
1) BRNCL GRUBLAR: (RESM OLMAYAN GRUPLAR)
Aile , arkada , komu ilikileri. Bireyler birbirlerini yakndan tanrlar
likiler yüz yüze, duygulu , resmiyetten uzaktr. Töre, din, gelenek etkilidir.
Sürekli denetim altndadrlar(toplumsal kontrol gruplar)
2) KNCL TOPLUMSAL GRUPLAR(RESM TOPLUMSAL GRUPLAR)
likiler resmidir, bireyler birbirlerini tanmazlar. Çkar duygusu egemendir
*likiler yasalara dayanr yönetmelikler belirler. Dernek ve kurulular sendikalar ,partiler
F) GRUP YAAMINDA YERNE GETRLMES ZORUNLU LEVLERE GÖRE
1) ALE GRUBU:
Çocuklarn yetitirilmesi. Karlkl sevgi, sayg, güvenin sagland yerdir
2) ETM GRUPLARI:
Kiiliini gelitirir. Yetikin yaama hazrlar. Bilgi, beceri ile donatr
3) EKONOMK GRUPLAR :
* nsanlarn yaamlarn sürdürebilmesi için gerekli olan mal ve hizmet üreten ve datan gruplardr
4) SYAS GRUPLAR:
Devlet ülke insan yönetmi ile ilgili gruplardr
5) DNSEL GRUPLAR:
Dinsel ihtiyaçlar karlamak için kurulur
6) BO ZAMAN DEGERLENDRME GRUPLARI:
Dinlenme kulupleri olan bu gruplar, spor oyun tatil ile ilgili gruplardr
7) TOPLUMSAL GRUP ÖRNEKLER;
A) KÖY ÖNCES VE KÖY
Bu grubun köy sosyolojisi inceler.Krdan kente gelenleri ise, kent sosylojisi inceler
B) KÖY ÖNCES TOPLUMSAL GRUPLAR
lk insanlar mikro çevre istismarcsydlar. Daha sonra insanlar tarmc ve göçebe diye farkl yaam tarzlarna ayrldlar. te tarmc, yerleik hayata geçen toplum köyü oluturmaya balad
KÖYÜN OLUMASINI SAGLAYAN ÜÇ ÖNEML ETKEN
1)EKONOMK ETKEN
Tarmla uramayla birlikte tarm yaplan yere yakn yerleme ortaya çkt
2) DN ETKEN
Dini ibadetlerin toplu yaplma ihtiyaç insanlar bir araya toplamtr
3) DEMOKRATK ETKEN
KÖY TOPLUMSAL GRUBU
Köydeki ilikiler birincil ilikilerdir.ki binden az olan yerler köy olarak kabul edilir
TÜKYEDE KÖY TOPLUMSAL GRUBUNUN SORUNLARI
Gelimekte olan tüm ülkelerde olduu gibi, Türkiye’de de köy toplumsal grubu çözüm bekleyen problemlerle funduszeue.infodan üçü:
A)TOPRAK SORUNU
Bu önemli problem topran miras yoluyla parçalanmasdr.
B)GZL SZLK SORUNU
Yarc, ortakç, maraba olarak çalan gizli ve mevsimlik isizlii
Verimin düük, gelirin azlToplumsal güvencelerin olmamas
C)GÖÇ SORUNU
Köyden kente göç bir problem olarak durmaktadr.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1-Toplumsal gruplarn ortaya çkmasnda önemli rol oynayan iki önemli etken nedir açklaynz?
2-toplumsal grup nedir?
3-grubun özelliklerini saynz?
4-toplumsal grubun ilevleri nelerdir söyleyiniz?
5-toplumsal grup örgüt statü rol ilikisini açklaynz?
6-toplumsal grubun grup olabilmesi için gerekli yapsal özellikler.
7-toplumsal yap toplumsal grup ilikisini açklaynz?
8-genel olarak toplumsal gruplar kaça ayrlrlar?
9-grup saysna nüfusuna kurulu biçimine iliki tipine yerine getirilmesi gereken zorunlu ilevelere göre açklaynz?
10)toplumsal grup örnekleri nelerdir ?
11)mikro çevre istismarcl nedir köy nasl ortaya çkmtr köyün olumasn salayan etkenler nelerdir köy toplumsal grubun sorunlar nelerdir?
funduszeue.info:
KENT VE METROPOLLER
lk büyük ehir yl önce mezopotomya, msr, ili, hindistanda rmak kenarlarnda kurulmufunduszeue.info yaayna geçite özellikle u etkenler rol oynamtr.
1-SAVUNMA:
Genellikle yüksek tepe srtlarna korunma amaçl kurulmutur.
2-EKONOMKTR:
Fazla üretimde pazarda deerlendirme ihtiyac kuvvetleri ortayaçkmtr.
3-ULATIRMA
Ulam kolay olan yerler yerlemeye seçilmitir.
4-DN:
Pazar yerlerinde sürekli bulunmak toplu ibadet yerlerinin açlmasna bu datoplu yaamn daha da ortaya çkmasna etkili olmutur.
KENT TOPLUMSAL GRUBUNUN ÖZELLKLER
1)Tarmla uramazlar
2)Temel ura alan ticaret hizmet sanayidir
3)Kentte örgütlenme ve i bölümü gelimitir.
4) bölümü vardr ve ikiye ayrlr.
1-MESLEK BÖLÜMÜ:
Bu meslekte uzmanlama Branlamadr.
2-TEKNK BÖLÜMÜ:
5)Üretimin parçalara bölünmesiyle ortaya çkmtfunduszeue.infobüreticisi, otobüs üreticisi
6)Kentlerde hem teknik hem de mesleki i bölümü gelimitir.
7)Toplumsal deimenin en hzl olduu yer kentlerdir.
8)Kent toplumsal hareketlilie çok müsait bir yap oluturur.
9)Kentlinin iliki alan genitir
10)lk sanayi hareketleri ingilterede ortaya çkmtfunduszeue.info da
KENTLEME NE DEMEKTR
Kentin ortak nüfusuyla beraber toplumsal ilikilerindeki deime, süreci birikimi olarak tanmlanabilir.
GÜNÜMÜZ KENTLEMESNN BELL BALI NEDENLER:
1-DEMOGRAFK:( nüfus younluu)
2-EKONOMK:( tarmsal üretimin dna çklmas.)
3-TEKNOLOJ LE:( uzmanlama örgütlenme)
4-TOPLUMSAL ETKEN:( ilikiler ikilidir)
DOURDUU SONUÇLAR
METROPOL:(BÜYÜK KENT-MERKEZ KENT)
(BENLYO):
Büyük kent etrafndaki yöre kentleridir.
MLLET:
MLLET OLUTURAN ÖELER:
1- Birlii
2- Toprak birlii
3- Ekonomik birlik
4- Dil birlii
5- Din birlii
6- Tarih birlii
7- Kültür birlii
8- Ülkü birlii
MLLET TANIMI:
Belli bir toprak parças üzerinde yaayan, duygu, düünce, kültür özellikleriyle öteki toplumlardan ayrlan, birlikte yaamaya kar tehlikede tepki gösteren bir veya birden fazla toplumun oluturduu bir bütündür.
MLLYETÇLK:ki yönü vardr.
1-Statik yönü: (tarih, dil, soy)
MLLYETÇLN AMAÇLARI:
1-Milli benlii ve hareketi korumak
2-Kenti toplumu eit haklara sahip yapmak
* ATATÜRK’E GÖRE MLLET:
1) Zengin bir orak miras2)Bir arada yaayamaya içtenlikli arzulayan
3)sahip olduu miras korumaya kararl
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)ilk büyük ehirler nerde kurulmutur kent yaamna geçite neler etkili olmutur?
2)kent toplumsal grubunun özellikleri nelerdir?
3)ibölümü nedir kaça ayrlr açklaynz?
4)kentleme nedir günümüz kentlemesinin belli bal nedenleri nelerdir?
5)kentlemenin dourduu sonuçlar nelerdir?
6)banliyö nedir millet nedir milleti oluturan öeler nelerdir?
7)miliyetçiliin iki yönü nedir amaçlar nelerditr Atatürke göre millet nedir?
funduszeue.info:
TOPLUMSAL TABAKALAMA VE TOPLUMSAL HAREKETLLK:
TOPLUMSAL TABAKALAMA:
Toplumsal tabakalama toplumu oluturan bireylerin bir ya da daha fazla ölçüye göre aamal olarak (hiyerersik) sralamasdfunduszeue.info baka deyile toplumun alt üst orta diye sralanmasdfunduszeue.infolamam bir toplum funduszeue.info toplumun gelimilik ölçütüne göre tabaklama piramidi farkl olur.
TOPLUMSAL SINIF:
1)Gelir düzeyi
2)Yaam biçimi
3)Eitim
Bu ve benzeri özellikleri bakmndan birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan insanlarn oluturduu bir kategoridir.
TOPLUMSAL SINIFLARI 3 EY BRBRNDEN AYIRIR.
1)Gelir fark
2)Yaam biçimlerindeki farklar
3)Snf bilinci
ORTAÇADA TOPLULUKLAR:
1. Soylular
2. Tüccarlar
3. Sertler (topraa bal köylü) snflara bölünüyorlard
MODERN TOPLUMLARDA SE :
1. çi snf
2. Yönetici snf
3. Orta snflar
4. Köylü snf diye 4’e ayrlr
TOPLUMSAL TABAKALAMA TÜRLER:
A)KAPALI TABAKALAMA:
toplumsal hareketlilik yoktur.Örnein kast,kölelik sistemi
B)YARI KAPALI TABAKALAMA:
1) Feodal yapdaki ortaçadaki zümreler örnek verilebilir.
2) Eit olmayan toplumsal tabakalama yasalarla korunmutu
3) Kimse kendi baarsyla …. Ancak hukuken yetki …. yapabilir.
C)AÇIK SINIF TABAKALAMASI:Açk snf tabakalamasnn en belirgin özellikleri demokratik toplumlarda görülür.Açk snf tabakalamasnda frsat eitliinden istifadeyle birey isterse en üst basamaa kadar çkabilir.
TOPLUMSAL HAREKETLLK :
Bir kii ya da grubun toplumsal statüsünün deimesine iaret eder.
ikiye ayrlr:
1) DKEY HAREKETLLK :
Bireyin tabakalama piramidinde aa ve yukar yön deitirmesidir.
DKEY HAREKETLLN SEBEPLER:
1. eitim
2. statülerin yasal nitelik kazanmas
3. güç
4. eitlik
5. yarma
2) YATAY HAREKETLLK:
Yatay hareketlilik ise bireyin bulunduu tabaka içinde yer deitirmesidir.
Toplumsal statüde bir deiiklik olmaz.
MESLEK HAREKETLLK:
örmein avukatn yargçlk mesleine girmesi
CORAF HAREKETLLK (göç)
GÖÇ KYE AYRILIR:
a)zorunlu(zorla)
b)gönüllü(beyin göçü)
KÖYDEN KENTE GÖÇLERN SEBEPLER:
1. Toprak yetersizlii
2. tarmn makinelemesi
3. Köyün iticilii, ehrin çekicilii
TOPLUMSAL HAREKETLLK LE TOPLUMSAL DEME ARASINDAK FARK:
1)Toplumsal hareketlilik toplumsal deimeyi hzlandrr.(örnek,göç)
2) Göç sonunda kültür yaylmas meydana gelir.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)tabakalama nedir tabakalamam bir toplum mevcutmudur tabakalama piramidi neye göre farkllk gösterir
2)toplumsal snf nedir toplumsal snflar birbirinden ayran özellikler nelerdir
3)ortaçada ve modern toplumlarda toplum snflamas nasld söyleyiniz?
4)tabakalama türlerinin sadece adlarn saynz?
5)açk tabakalama nerde görülür açk tabalamada bireyin durumu nedir?
6)toplumsal hareketlilik nedir kaç çeittir açklaynz?
7)dikey hareketliliin sebepleri nelerdir baka hangi tür hareketlilikten bahsedebiliriz adlarn söyleyiniz?
Köyden kentte göçün sebepleri nelerdir?
8)toplumsal hareketlilikle toplumsal deime arsndaki farklar nelerdir?
funduszeue.info:
3.ÜNTE
KÜLTÜR VE TOPLUMSAL KAVRAMLAR
1)KÜLTÜRÜN ANLAMI VE TANIMI
Kültürlü insan anlamnda kültürün günlük yaamdaki anlamdr.
Oysa sosyolojide kültür,toplumun bütün bireylerinin ortak sahip olduklar kurum ve deerler sistemidir
ZYA GÖKALP KÜLTÜR VE UYGARLII AYIRIR:
*Ziya Gökalp de kültür milli, uygarlk ise milletler arasdr
*Kültürle uygarln sürekli etkileim içinde olduunu belirtir.
KÜLTÜR ÇÖZÜMLENDNDE K TÜRLÜ ÖE LE KARILAIR 1)MADD YANI:
Müzik aleti,silah,araba
2)MANEV YANI:
inanç gelenek töre deer yaplar
Kültür maddi ve maddi olmayan öeleri arasnda ayrlmaz bir ilik,i vardr
-Ne kadar toplum varsa o kadar kültür vardr.
-kültürsüz toplum olmaz.
-kültürler toplumlar birbirinden ayrr.
-nsanlar birbirine yaklatran dayanma içinde bulunduran kültürdür.
-Ksaca toplumun yazp ettii her ey kültürdür
KÜLTÜRLE LGL BAZI KAVRAMLAR:
A)ALT KÜLTÜR:
Milli kültürden bir ölçüde farkl olan kültüre denir.
Örnek,Gençlik,aznlk,göçebe kültürler
B)KÜLTÜREL GECKME:
toplumun maddi kültürün deimesine ramen kültürün hala kültürün deimekte geri kalmasna denir.Örnek;Köyden kente göçte yaanan funduszeue.info kültür manevi kültürden daha hzl deiir.
C)KARI KÜLTÜR:
Kar kültür toplumun bütün kültürünü yadsr.
Örnek;Amerika’da ki zenci hareketi
KÜLTÜRÜN ÖZELLKLER
1) Toplumsaldr;Kültür insan ürünüdür.
2) Örenilir ve öretilir.
3) Tarihseldir;Tarih içinde kültür süregelir.
4) Kültür Süreklidir;Toplum ve insan var oldukça kültür de var olur.
5)Kültür Görelidir;Topluma göre deiir.
6)Baz kültür özellikleri toplumlarn kendilerine özgüdür .Din dil, adet,töre gibi
TÖRELER :
Kiilerin kendilerini uymak zorunlu hissettikleri davran örnekleridir.Töreye uymamak çok sert karlk funduszeue.info haline gelmise devlet yapar
Örnek;Askerden kaçmak,sadakatlik,yurtseverlik
ADETLER:
Adetler töreler kadar sert defunduszeue.infolrsa iyi olur,yaplmazsa bir yaptrma gerek yoktur.
Örnek;Yallarn elini öpmek,kandil kutlamalar gibi
KÜLTÜRÜN LEVLER
1) Toplusal davran bir düzene sokar.
2)Kültür toplumlar birbirinden ayran en önemli bir ölçüttür.
3)Dayanmann temellerinden biridir.
4)Toplumsal kiiliin olumasnda en önemli etkidir.
KÜLTÜRE KATILMA 3 EKLDE GERÇEKLER;
1)GENEL ÖELERNE:
Her kültürün bata gelen kültür unsurlar vardfunduszeue.info funduszeue.info bunlara katlr.
2)ÖZEL ÖELERNE:
Her birey kendine lazm kültür öelerine katlr.
KÜLTÜR SOSYALLEME VE KLK
Bireyin toplumun içine girerek onun bir üyesi olmas.sosyalleme doumdan ölüme kadar olan süreçtir.liki kurmayla ortaya çfunduszeue.infoe insann en büyük baars dengeli sosyallemedir.
BREYN SOSYALLEEREK KLK KAZANMASINDA K ÖNEML FAKTÖR VARDIR.
1)YARADILI FAKTÖRÜ:
nsann doutan getirdii biyolojik ve psikolojik unsurlardr.
2)TOPLUMSAL ÇEVRE FAKTÖRLER:
nsann kiiliinin olumasn salayan dier bir unsur ise toplumsal çfunduszeue.info kiilik doutan gelen öfunduszeue.infoan toplumdan kazanlan özelliklerle meydana gelir.
KÜLTÜREL KMLK.
Bireyin kendisini nasl alglad hangi toplumsal grup toplumla özdeletifunduszeue.infoiz,kimlerdensiniz sorusuna kültürel kimlikle cevap verilebilir.
KÜLTÜREL BENZEME:
Deiik kültürlerin ayn türden bir kültür içinde …… kaynamas olgusudur.
KÜLTÜREL FARKLILIK:
Kültürün deiik kültürlerden ayrlmasn salayan farkllklarn koruyarak sürdürmesidir.Örnek;Teknoloji olan yerde kültürel benzeme artar olmayan yerde ise kltürel farkllk korunur.
KÜLTÜRLEME:
Toplumun bireyi kendi kendi kültürünün istek ve beklentilerine uyacak biçimde etkilemesi ve deitirmesine denir.Kültürleme sosyallemeden daha genitir.Kültürlemenin bilinçli olarak ………………… denir.
KÜLTÜRLENME:
Kültürlenmeyle yetien bireyin kendi kültürüne katkda bulunmasna denir.
KÜLTÜRLEME:
Farkl kültürlerin birbirinden etkileerek farkl ve baka bir kültürün ortaya çkmasna denir.
KÜLTÜR EMPERYALZM:
Güçlü devletlerin ekonomik ve dier açlardan kendine baml hale getirmesine denir.
KÜLTÜREL YOZLAMA:
Bir toplumun kültürüne giren maddi ve manevi ögelerine girip toplumun kültürünü yozlatrmasna denir.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)kültürün sosyolojideki anlamn belirtiniz?
2)ziya Gökalp kültüre nasl bakar açklaynz?
3)kültür çözümlenip incelendiinde kültürün karmza hangi ögeleri çkar açklaynz?
4)maddi ve manevi kültür ögeleri arasnda nasl bir iliki vardr kültür ile toplum arasnda nasl bir iliki vardr açklaynz?
5)kültürle ilgili önemli kavramlarn adlarn söyleyiniz?
6)alt kültür kültürel gecikme kart kültür nedir açklaynz?
7)kültürün özellikleri nelerdir saynz?
8)töre ve adet nedir fark nedir?
9)kültürün ilevlerini saynz?
10)kültüre katlma kaç ekilde olur açklaynz?
11)kültür sosyalleeme kiilik arasndaki iliikiyi açklaynz?
12)bireyin sosyalleerek kiilik kazanmasnda hangi faktörler etkilidir açklaynz?
13)kültürel kimlik kültürel benzeme kültürel farkllk kültürleme kültürleme kültürleeme kültür emperyalizmi kültürel yozlama kavramlarn açklaynz?
funduszeue.info:
TOPLUMSAL KURUMLAR
1)TOPLUMSAL KURUM ANLAMI.
KURUMLAMA:
Belli bir toplum içinde belirli davran kalbna funduszeue.info toplumda pek çok konuda davran kurumlamaktadr.örnek:kna gecesi,kays güzeli,doum günü.Bunlar toplumu genel ihtiyaçlarn karlamaya yöneliktir.-eitim,din,ekonomi gibi
TOPLUMSAL BLMLERDE KURUM KAVRAMI K AYRI ANLAMDA KULLANILMAKTADIR.
A)AYNI ÖZELLKTEK TOPLUMSAL DEER VE OLAYLAR BÜTÜNÜDÜR.
örnek: Ahlak Ahlak kurumu,Din Din kurumu
B)ÇETL AMAÇLARLA NSANLAR TARAFINDAN OLUTURULAN ÖRGÜTLÜ VESOMUT KURULULARA TOPLUMSAL KURUM DENR.
örnek: okul, cami,parlemento
HER KSNDE DE K TEMEL ÖZELL VARDIR
1)Bilgiler arasnda organik ba vardr.
2)Uzun bir süreklilikleri vardr.
Toplumsal kurumlara belli e ve uyum içinde olmalar toplumsal sistemi meydana funduszeue.info unsurlar birbirine bal ve uyumludur.
TOPLUMSAL KURUMLARIN AYIRICI ÖZELLKLER
Her kurumun:
1)BELL BR AMACI:
Her kurumun belli bir amac vardfunduszeue.infot kurumu toplumsal düzeni korur.
2)BELL BR YAPISI:
Her kurum yapsnda yasa,gelenek,görenek vardr.
3)BELL BR BÖLÜMÜ:
Bu yolla kurum üstlendii ileri yerine getirir
4)KENDNE ÖZGÜ DEERLER:Her kurum kendisine özgü deerlerine bal kurallar vardfunduszeue.info uyulduu müddetçe kurum varln sürdürür.
KÜLTÜR-TOPLUMSAL KURUM LKS
Kültür insann ürettii,yapt her ey desek toplumsal kurum kültürün bir parças bir bölümüdür.
TOPLUMSAL KURUMLARIN LEVLER
a)OLUMLU LEVLER
1)Kiilerin nasl davranacan kolaylatrr.
2)Davran arasnda uyum ve salar
3)Toplumsal denetimi salar.
4)Sapkn davranlar engellerler.
a)OLUMSUZ LEVLER
1)Kurum deimeye engel olabilir.
2)Ça d korumada direnirler
3)Yenilikten yana olanlara sapkn gözle baklmaya zemin hazrlar.
KURUMLAR
1)AÇIK LEV:
Kurum asl amac
2)ÖRTÜLÜ LEV.
Asl amaç etrafnda amaçlanld halde oluan amaçlar
TOPLUMSAL KURUM-ÖRGÜTLENME LKS
1)Örgütün belli bir yeri konumu vardfunduszeue.info kurumun yoktur.
2)Örgüte üye olunur ama kuruma üye olunmaz.
3)Kurum olan yerde o kurumun örgütüde vardr.
4)Örgüt bir toplumsal gruptur,kurum bir toplumsal grup deildir.
TOPLUMSAL KURUMLARIN ÇETLER
1)TEMEL KURUMLAR:
Her tpolumda bulunan toplum için faydal kurumlar (aile,ekonomi, din eitim,siyaset)Temel kurumlar her toplumda bulunmamalarna ramen her toplumda farkllk gösterir.
2)YARDIMCI KURUMLAR:
Temel kurumlarla yakn iliki içindedirler ama temel kurumlarn alt kurumu konumundadr.örnek.Eitim kurumunun yardmc kurumlar ise snav,ev ödevi,not vermedir.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)kurumlama ne demektir toplumsal kurum kaç farkl anlamda kullanlmtr açklaynz? Her ikisinin de temel ilevi nedir toplumsal sistem ile arasndaki ilikiyi açklaynz?
2)Toplumsal kurumlarn ayrc özellikleri nedir açklaynz?kültür toplumsal kurum ilikisini açklaynz?Toplumsal kurumlarn ilevelri nedir açklaynz?
3)toplumsal kurum örgütlenme ilikisini açklaynz?Toplumsal kurumlarn çelitleri nedir
ALE VE AKRABALIK
1)TEMEL KURUM OLARAK ALE
ALENN ANLAMI:
Temel kurumlarn bata funduszeue.info Çocuk yetitirilmesini Üyeler aras hak ve ödevleri düzenleyen standartlam bir sistemdir.
ALENN YARDIMCI KURUMLARI
1)Nian evlilik
2)Çocuk bakm
3)Akrabalk
ALE K SEBEBTEN TEMEL TOPLUMSAL KURUM OLARAK GÖRÜLÜR.
1)nsan türünün devam
2)Ekonomi,eitim,ahlak gibi kurumlarn .
ÇEKRDEK ALE:
Anne baba çocuklardan oluan aileye denir.
GEN ALE:
Anne babann yannda ebeveyinlerden oluan ailedir.
ALE TOPLUMSAL KONTROL GÖREVN K EKLDE MEYDANA GETRR.
1)Aile üyelerine bir takm davran biçimleri kazandrr.
2)Toplumdaki davran örneklerini kontrol eder.
ALE AKRABALIK ÖRGÜTLENMESNN ÇNDE YER ALIR.K TÜRLÜDÜR.
1)KAN AKRABALII:
Biyolojik yönden ilikili kiilerden oluur.
2)SIHR AKRABALIK:Sözlemaden doan evliliktir.
AKRABALIIN BELRGN K ÖZELL VARDIR.
1)Toplum tarafndan balayc saylmas
2)Akraba olanlar arasnda statüler,haklar .
ALE VE AKRABALIK
1)tema kurum olarak aile
ailenin anlam
*Temel kurumlarn bata gelenidir.
*aile
*cinsel ilikiler
*çocuk yetitirilmesidir
*üyeler aras hak ve ödevleri düzenleyen standartlam bir sistemdir
ALENN YARDIMCI KURUMLARI
1)nian evlilik
2)çocuk bakm
3)akrabalk
ALE Ç SEBEPTEN TEMEL TOPLUMSAL KURUM OLARAK GÖRÜLÜR
1)insan türünü
2)ekonomi,eitim,ahlak gibi kurumlarn
ALENN ÖZELLKLER
1)Aile bata gelen bir kavramdr
2)Aile kültürel bir toplumsal bir düzendir
3)Sürekli bir deime için dedir
4)Toplumun küçük bir kopyasdr
5)Aile duygusal bir temele dayanr.
ALENN TEMEL LEVLER
1.Neslin devam
2.Ekonomik ihtiyaçlar
3.Sosyallemeyi
4.Duygusal ihtiyaçlar
5.kültür tayc özellii yapar
EVLLK ÇETLER:
EN SEÇMNE GÖRE EVLLK:
A: EGZOGAM:(DITAN EVLENME):
toplulukta bir insann kendi topluluundan biri ile evlenmesi.
B:ENDOGAM(:ÇTEN EVLENME):
kii grup içinde evlenmek zorundadr.
C:E SAYISINA GÖRE:
funduszeue.infoM( TEK KLK)
funduszeue.infoGAM(ÇOK EL EVLLK):
iki ekilde gösterilir.
funduszeue.infoANDR:bir kadnn ayn anda birden fazla erkekle evlenmesi. Tibet ailesinde görülür.
2. POLJN:bir erkein ayn anda birden fazla erkekle evlenmesi.
YEN EVLLERN OTURDUU YERE GÖRE:
funduszeue.infoLOKAL:
Kadnn erkein evinde oturmas.***baba erkil ailede görülür.
funduszeue.infoLOKAL:
Erkein kadnn ailesiyle oturmasdr.(iç güveyi)
3. NEOLOKAL ne kz tarafnda ne olan tarafnda ,ayr bir evdeoturulmasdfunduszeue.info ailedir.
ALE TÜRLER
1)KLAN ALES:
totem denilen kutsal hayvan,bitki yada bir nesneden geldiklerin e inan,bu nedenle funduszeue.info içinde evlenemezler.
2)ANA ERKL ALE:
. Avclk
.Kadn otoritesi ön plandadr.
.Miras kadndan geçer.
3)ATAERKL ALE:
.Kalabalk bir ailedir
.Baba otoritesi ön plandadr.
Asya ktasnda ve baz arap ülkelerinde görülür.
4)GEN ALE::
Anne baba ve çocuklar ebeveyinlerden olutuu için geni aile adn alr.
.Daha çok krsal kesimlerde görülür.
.Akrabalk ba
.Geleneksel aile olarak da adlandrlr.
.Reis en yal erkektir.
.Toprak birlikte ilenir.
.Evler ayn veya yan yana dr.
5)ÇEKRDEK ALE:
.Bu aile anne baba ve evlenmemi çocuklardan oluur.
.Modern bir ailedir,bana dayanr.
.Bugünkü modern ülkelerde görülür.
.Hukuka dayaldr.
.Ailede arl vardr.
BOANMA VE SONUÇLARI:
BOANMANIN SEBEPLER:
.Ailenin temel ilevinin zayflamas.
.Geçimsizlik.
TÜRK MEDEN KANUNUNA GÖRE BOANMANIN SEBEPLER.
.Zina
.Cana kast
.Suç ve haysiyetsizlik.
.Terk
.akl hastalklar.
.Geçimsizlik.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)temel ve yardmc kurum olarak aileyi açklaynz?aile hangi sebepten temel toplumsal kurum olarak görülür aile çeitleri nelerdir açklaynz?
2)aile toplumsal kurum görevini nasl meydana gelir açklaynz?aile ve akrabalk iikisini açklaynz akrabalk kaç çeittir açklaynz?akrabaln belirgin iki özelliini açklaynz
3)ailenin yardmcnn kurumlar nelerdir aile hangi sebeplerden toplumsal kurum olarak görülür
4)ailenin özelliklerini ve temel ilevlerini söyleyiniz?
5)evlilik çeitlerini sayp açklaynz?
6)aile türlerini sayp açklaynz
DERS:
DN:
1)SOSYOLOJK AÇIDAN DN:
Tarih göstermitir ki yeryüzünde hiçbir zaman dinsiz bir topluluk yaamamtfunduszeue.info anlamda din kutsallna ve yüceliine inanlan bir güç karsnda boyun efunduszeue.infooji dini doru yanl diye ele funduszeue.infooji dini toplumsal bir kurum olarak,o ve dier toplumsal kurumlarla ilikisini ele alfunduszeue.info davranlarn hemen hepsinde yaamn snrlar ve bilinmezleri karsnda duyulan çoku önemli yer funduszeue.info dinde ortak olan kutsal olan bir eylerin bulunmasdr.
.ÇETL DNLERN GELM VE KÖKEN:
FETZM:
En ilkel ve ilk din eklidir.
Nesnelere tapmadr
Bu nesnelerin uur getirdiine inanlrd
TOTEMZM:
.Klevlerde görülür.
.Totem;klev üyelerin kutsal sayd canl nesne
.Kutsalln totem araclyla geçtiine inanrlar
.Totem ortak inanma,totizm,tek kiiye baldr
ANZM:(RUHA TAPMA)
Animizde rüya önemlidir.
Animist inancn ortaya çknda rüya önemli yer tutar.
Ruhlarn bu dünyay yönettiine inanrlar.
NATURZM:(DOACILIK)
Doa güçlerine tapnmadr.(Yldrm ,imek,güne tutulmas)
POLTEZM(ÇOK TANRILI DN)
Eski yaantsndaki insanlar çok tanrl idiler
Tanrlar insana benzerdi.
Eski Yunanllar,Hititler, Romanlar bu dine inanyorlard.
MONOTEZM:(TEK TANRILI DN)
Bu dinlerde tek tanr vardr.
Tek tanr anlay en çok islamn tanr inancna yakndr.
DNN LEVLER:
1)Güven ve dirlik salamak
2)toplumsal kontrolü salamak
3)Toplumsal dayanmay güçlendirmek
4)ahlakl davranmaya yöneltmek
5)ölümü göüslemeyi kolaylatrr
Dinin emir ve yasaklar toplumu düzenleyici yönünü ortaya çkarmaktadr.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)tarih toplum din ilikisini açklaynz din nedir sosyoloji dini nasl ele alr bütün dinlerde önemli olan ve ortak olan nedir açklaynz?
2) bu güne kadar ortaya çkan dinlerin genel olarak adlarn söyleyip açklaynz?
3)Dinin ilevlerini söyleyiniz?
EKONOM:
EKONOMNN ANLAMI:
htiyaçlar sonsuz olmasna ramen kaynaklar snrldr.
HTYAÇLAR:
1)BYOLOJK:
Yeme içme nefes alma.
2)KÜLTÜREL:
Gazete okuma , tiyatroya gitme.
Bir ihtiyacn giderilmesi sürekli baka bir ihtiyac gündeme getirir.
EKONOM:
Snrsz ihtiyaçlarla snrl kaynaklar arasnda denge kurma çabasdr.
EKONOM;
1)Mallarn nasl üretilecei
2)Kiiler arasnda nasl bölüülecei
3)Kaynaklarn asl kullanldyla alakaldr.
RASYONELLK:
Belli bir amaca ulamak için en az kaynakla en ksa zamanda amaca götüren en uygun araçlar kullanmaktr.
MAL:
htiyaçlar giderebilecek durumda olan nesnelere denir.
EKONOMK MAL:Emek ve masraf karl elde edilir.****Daima kt olurlar.****
SERBEST MAL:htiyaçlardan fazla olacak kadar bol olan mallar.(Hava , güne)
EKONOMK MALLAR HTYACA GÖRE KYE AYRILIR:
A)TÜKETM MALLARI: htiyac dorudan doruya gideren mallar.(Ekmek , giysi)
B)ÜRETM MALLARI:
htiyac dolayl yoldan gideren mallar.(Toprak , alet , kömür , makine…)
Bazen bir mal hem üretim hem de tüketim amaçl olabilir.
HZMET:nsanlarn yapabildikleri her ie hizmet denir.
nsanlarn yalnz mallara deil hizmete de ihtiyaçlar vardfunduszeue.info berber…
*Hizmet mal gibidir
EKONOMNN TEMEL ÖELER
EKONOMK HAYAT:
1)ÜRETM:
ihtiyaçlar giderecek mal ve hizmetleri elde etmek için giriilen eylemlerin tümü.Örnek:Budaydan un üretmek
*Üretimden maksat fayda yaratmaktr.
*Mal ve hizmetlerin ihtiyaçlar karlama özelliidir.
*Maln el ve yer deitirmesi faydasn artrd için oda üretim saylr.
1)Ticaret
2)Tama
3)Depolama
4)Ulatrma gibi Hizmet elde etmek için harcanan çabalarda üretimdir.
*Üretim için mutlaka bir nesnenin yaratlm olmas gerekmez(Öretmenin ders vermesi,doktorun hastay muayene etmesi)
ÜRETMN YAPILABLMES ÇN BAZI FAKTÖRLERN VARLIINA HTYAÇ VARDIR.
BUNLAR DÖRT GRUPTA TOPLANIR.
1)DOA(TABAT):Ana kaynak,toprak,su,deniz
2)EMEK( GÜCÜ):Beden ve fikir i gücü diye ikiye ayrlr.
3)SERMAYE(ANAMAL):Makine,araç,gereçler,binalar.
4)TEEBBÜS(GRM)
TÜKETM VE TASARRUF
TÜKETM:
insan ihtiyaçlarn dorudan doruya karlamak üzere ekonomik mal ve hizmetlerde yararlanmaya denir.
*Bir maln tüketilmesi demek o maln yok edilmesi manasna gelmez.
*Bir kullanta tükenmeyen mallar dayankl mallardr.
2)TÜKETM K ETKEN BELRLER:
1)KÜLTÜREL(nanç,eitim,statü,töre vs.):
Mesela bir Müslüman asla domuz eti yemez
2)EKONOMK ETKEN:
Tüketimi belirleyen ana etken ise gelirdir.
GELR:
Üretime katlmayla belli bir dönemde ele geçen para miktardr.
*Gelir artkça tüketim miktar da artar.
*SERMAYE BRKM K EKLDE SALANIR.
1)TASARRUF(BRKTRME)
2)YATIRIM:(TASARRUFUN YATIRIMÇN KULLANILMASINA DENR.)
3)BÖLÜÜM:
Üretim sonunda elde edilen mallarn üretime katlanlarca paylalmasdr.Günümüzde bunun karl ‘para’dr.
RANT::
Toprak geliri veya kira.
KAR:
GRMC KARI.
FAZ:Sermayenin karna denir.
GAYR SAF MLL HASILA(GSMH):Bir yl içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal deerlerin brüt toplamna denir.
SAF MLL HASILA:
GSMH’den sermaye mallarnn ypranma paynn(amortisman)düülmesiyle elde edilen deere denir.
MLL GELR:
Safi milli hasladan dolayl vergiler düünce ortaya çfunduszeue.infoka bir ifadeyle bir ülkede bir yl içinde üretilen mal ve hizmetlerin para ile ifade edilen net toplamdr.
K BAINA DÜEN MLL GELR:
Milli gelirlerin ülke nüfusuna bölünmesiyle ortaya çkar
*Milli gelirin çok olmas o ülkede herkesin refah içinde olaca anlamna funduszeue.infon toplumun bütününe yaylmas gerekir.
MLL GELR DAILIMI K EKLDE ORTAYA ÇIKAR.
1)FONKSYONEL DAILIM(LEVSEL BÖLÜÜM):Üretime katlan faktörler arasnda bölünmesi(Emek,doal kaynak v.s)
2)BREYSEL DAILIM(KSEL BÖLÜÜM):Bireylerin milli gelirden aldklar paydr.
*Bireysel gelir dalmnda önemli olan,bireyin eline geçen paradr.
GELR DAILIMINI ANLAMAK ÇN:
*Nüfus gelir durumuna göre ülke be gruba ayrlarak yaplr.
Bölümü:
*Kii bütün ihtiyaçlarn kendi karlayabilseydi i bölümüne gerek kalmazd.
*Her toplumda mutlaka bir i bölümü vardr.
* BÖLÜMÜ:Bir toplumda ilerin farkllamasna denir.
KYE AYRILIR:
1)MESLEK BÖLÜMÜ:
*lerin farkllamasndan doar.
*Gelime artkça i bölümü artar.
* bölümüyle beraber uzlamada artar.
2)TEKNK BÖLÜMÜ:
*Teknik i bölümü üretimin küçük parçalara ayrlmasndan domutur.
*Sebebi fazla ve hzl üretimdir.
* bölümünün gelimesinin asl sebebi bu tarz üretimin çok daha verimli olmasdr.
* bölümünün olumlu ve olumsuz yönleri vardfunduszeue.infoz yönü bir içi bir ömür boyu bir civatay sktrarak gününü geçfunduszeue.info yönü ise ilgi duyduu alanda uzmanlar.
DEM,ENFLASYON,PARA,DEVALÜASYON,DETLASYON
DEM(MÜBADELE)
Bir mal yada hizmetin baka bir mal,hizmet yada para ile deitirilmesidir.
*Günümüzde mallar para ile deitirilir.
PARA:
stenilen anda istenilen maldan yararlanma olana sunan araçtr.
ÜÇ ÖNEML ÖZELL VARDIR:
1)PARA BR DEER ÖLÇÜSÜDÜR:Hem deerini ölçer hem de karlatrr.
2)PARA BR DEME ARACIDIR:Maln malla deiimi çok büyük güçlükler douruyordur.
3)PARA BR DEER TAIYICIDIR:Parann saklanmas tanmas kolaydfunduszeue.infom aracdr
ENFLASYON:
Bir ülkede deiim arac olan parann ihtiyaçtan çok miktarda piyasaya sürülmesi ,bu nedenle parann satn alma gücünün sürekli dümesi olgusudur.
Enflasyon ortamnda fiyatlar hzl ve sürekli bir biçimde yükselir.
ENFLASYONUN BALICA K NEDEN:
1-TASARUFTAN ÇOK YATIRIM YAPMAK:
Yatrmdaki i bölümü sonucu çkan emee para karlayabilmek için para basmak zorunda kalnmas fiyatlar yüfunduszeue.info da enflasyonu dourur.
2-DEVALÜASYON:
Milli para deerinin altn yada yabanc devlet paralarna göre düürülmesidir.
DEVALÜASYONA:
1-Enflasyonun yol açt iç ve d piyasadaki fark ortadan kaldrmak
2-Ekonomiyi canlandrmak.
3-hracat artrmak gibi sebeplere ba vurulur.
DEFLASYON :
Enflasyon ortamnda fiyat yükseliini durdurmay yada yavalatmay yada düürmeyi öngören funduszeue.infoyona genellikle enflasyonist eilimlerin azaltlmas için bavurulur.
Para hacmi daraltlr ,krediler azaltlr, yada dondurulur.
Kamu ve özel kesim harcamalar kstlanr.
Vergiler ve faiz oranlar arttrlr.
DEFLASYON ENFLASYONA YÜKLÜ BR BEDEL KARILIINDA DUR DYEBLfunduszeue.info BEDELDE
1-sizlik
2-Ekonomik durgunluk
3-Baz iletmeler çöker
4-Deflasyondan memur yaralanfunduszeue.infon deeri yükselir.
EKONOMK SSTEMLER.
Hangi mallarn nasl ve kimler için üretilecei ekonominin temel funduszeue.info sorulara verilen farkl cevaplar ekonomik sistemleri dourmutur.
EKONOMK SSTEM:
1-Bir toplumun ekonomik düzenini
2-Üretim teknolojisini belirler.
EKONOMK SSTEMLER ÜÇ GRUPTA NCELEYEBLRZ.
A-KAPTALST EKONOM SSTEM:
Üretim araçlar özel kiilerin elindedir.
KAPTALST DÜZEN
1-Kar esasna
2-Özel mülkiyete
3-Piyasa ekonomisine dayanr.
Serbest rekabet ve kiisel giriim düzenin itici gücüdür.
Toplum :
1- verenler
2-Bürokratlar
3-çiler olmak üzere üçe ayrlr.
Kar elde etmek ana amaç olduundan müteebbisler arasnda amansz bir rekabet vardr.
KAPTALST EKONOM SSTEMNN SAKINCALARI:
1-Ekonomik bunalmlar önleyemez.
2-Sermaye sahibi ile içi snfnn çatmasna neden olur.
3-Çalanlarn sömürülmesine olanak salar.
4-Gelir dalmnda adaletsizlie sebep olur.
SOSYALST EKONOM SSTEM:
1-Kapitalist ekonomiye kardr.
2-Ekonomik hayat devlet tarafndan yürütülür ve denetlenir.
3-Toplum çkar ön plandadr,kar amac ikinci plandadr.
4-Sosyalizm bekleneni veremedii için yerini demokratik sosyalizme ,sosyal demokrasiye brakmtr.
C-KARMA EKONOMK SSTEM:
1-Kamu giriimi ile özel giriimin bir arada tutulduu bu düzene karma ekonomi sistemi denir.
Dersi Anlamaya yönelik sorular:
1)ekonominin anlam nedir ihtiyaç nedir kaç çeittir ekonomi nedir açklaynz?
2)ekonomi neyle alakldr rasyonellik mal ekonomik mal serbest mal nedir ekonomik mallar ihtiyaca göre kaça ayrlr
3)Ekonominin temel ögeleri nelerdir?üretim nedir örnek veriniz?maln el ve yer deitirmesi üretim midir baka neler üretime girer,üretim için mutlaka bir nesnenin yaratlm olmasm gerekir üretimin yaplabilmesi için gerekli unsurlar saynz?
4)tüketim nedir nasl olur dayankl tüketim mallar ne demektir tüketimi belirleyen etkenler kaç çeittir açklaynz gelir nedir sermaye birikimi kaç ekilde salanr açklaynz
5)bölüüm rant kar giriimci kar faiz gsmh smh mh milli gelir kii bana düen mili gelir gelir dalm kaç ekilde ortaya çkar gelir dalm nasl anlalr
6)ibölümü nedir kaça ayrlr açklaynz?
7)deiim nedir uan ki deiim arac nedir parann üç önemli özelliini söyleyiniz enflasyon nedir enflasyonun sebepleri nelerdir açklaynz devalüasyona nerelerde bavurulur deflasyon nedir neler yaplarak deflasyon salanr
Deflasyon enflasyona dur diyebilir mi bedeli ne olur?
8)ekonomik sistem nedir neyi belirler kaç türlü ekonomik sistem mevcuttur kapitalist ekonominin özellikleri nelerdir toplum kaça ayrlr sakncalar nelerdir sosyalist ekonomik sistemin özellikleri nelerdir karma ekonomi nedir?
DERS
SYASET:
1-SYASETN ANLAMI :
SYASET:
Devlet ilerini düzenleme ve yürütme anlamna gelir.
SYASETÇ:
Toplum ve devlet iiyle uraan kiiye denir.
SYASETNN TEMEL KONULARI :
-Devlet
-Hükümet
-Siyasal parti
-Parlemento
A)DEVLET:
*çada toplumlarda en önemli kurulutur.
*Siyasal kurumlarn en büyüüdür.
DEVLETN ÜÇ TEMEL LEV VARDIR:
-Yasama
-yürütme
-yarg
AYRICA LAVETEN;
-kamu düzenini korumak
-Eitimi salamak
-servetlerin korunmas
-Toplumsal güvenlii salamak
*funduszeue.infoou ya göre() devlet toplum sözlemesinden doar
*duguit e göre devlet toplum sözlemesinin bir ürünüdür.
*Devletin dou nedeni üzerinde çok farkl görüler olmasna ramaen
‘otorite’olduu herkes tarafndan kabul edilir.
*Devlet denilen yapya ilk özlerde rastlanr.
DEVLET OLUTURAN TEMEL ÖELER:
1-ÜLKE:Tprak parças
2-NSAN TOPLULUU:halk millet
3)KTDAR:iradeyi egemen klmak
4)EGEMENLK:ortak irade funduszeue.infoliin sahibi bir kii halk zumre olabilir.
TARHSEL OLARAK EGEMENLN KAYNAI ÜÇ TÜRLÜDÜR.
1-tanr diyenler
2-‘zor kullanma ‘diyenler
3-Halkn iradesi eklindedir.
HÜKÜMET:
*Devlet bir hukuk kurumu olarak soyut bir kavramdr,hükümet ise devlet adna siyasal iktidar denetimi otoriteyi kullanan dolma soyut bir varlktr.,
hükümete yürütme (icra) gücü de denir.
SYASAL PART:
LEVLER:
1-Farkl görüleri temsil eder,bütünlemeyi salar.
2-Adaylar saptarlar.
3-Yönetenle yönetilen arasnda boluu doldurur.
SEÇMK EKLDE GERÇEKLER.
1-ÇOUNLUK SSTEM:En çok oyu alann kazand sistemdir.
2-NSP TEMSL SSTEM:Farkl partilerin oylar orannda hepsinin hükümette görev almasdr.
PARLEMANTO:
Millet vekillerinden oluan meclise denir.
GÖREVLER:
1-Devlet bütçesini yapmak.
2-Uluslar aras anlamalar onaylamak
3-Sava ilanna karar vermek
4-Ölüm cezalarn onaylamak
5-Özel veya genel af ilanna karar vermek.
Adalet eitlik özgürlük kavramlar
SYASAL YÖNETM BÇMLER:
1-BASKICI YÖNETM(Diktatörlük totaliter rejimler ):
KOMNZM:Her eyin devlet tarafndan düzenlendii sistemdir.
FAZM:Kapitalizm ile rkç diktatörlüü içerir.
NASYONEL SOSYALZM:Üstün rk görüünü benimseyen yönetim tarzdr.
2-ÖZGÜRLÜKÇÜ YÖNETM:
*Demokrasidir,halk yönetimi demektir.
DEMOKRASNN GELMESNE:
1-MORFOLOJK(nüfus artmas)
2-EKONOMK(snf ayrmlarn kaldrmaya balamtr)
3-DÜÜNCE AKIMLARI:Düüce akmlarnn ortaya çkmas demokrasinin gelimesinde önemli olmutur.
SVL TOPLUM:
Toplumun devlet kurumlar dnda kendi kendini yönlendirmek için oluturduu demokratik yapdr.
ÖZELLKLER:
1-Özgür vatanda ortaya çkarr.
2-Devlet karsnda özerklik kazandrr.
3- Kolayca kamu oyu oluturulur.
DERS ANLAMAYA YÖNELK SORULAR:
1)siyasetin anlam nedir siyasetçi kimdir siyasetin temel konular nelerdir
2)devlet nedir devletin üç temel ilevi nedir raussou duguite göre devleti tanmlayn ve devlet konusunda herkesin kabul ettii görü nedir devleti oluturan temel ögeler nelerdir açklaynz?tarihsel olarak egemenliin kaynaklarn sayp açklaynz?hükümet nedir siyasal parti nedir ilevleri nelerdir açklaynz?
3)siyasal partinin ilevleri nelerdir parlemonto nedir görevleri nelerdir açklaynz seçim kaç ekilde olur açklaynz
4)siyasal yönetim biçimleri nelerdir açklaynz demokrasinin gelimesini salayan unsurlar nelerdir sisvil toplum nedir özelliklerini yaznz
Sınıf Sosyoloji Konuları ve Ders Müfredatı hem üniversite hazırlananlar hem de lise son sınıf okuyanlar için oldukça önemlidir. Lise son sınıf olarak da bilinen sınıf ders konuları ve ders müfredatını bilerek sınavlara hazırlanırsanız bir adım öne geçersiniz. Gelin birlikte Sınıf Sosyoloji Konuları ve Ders Müfredatını 1. dönem ve 2. Dönem tüm konularını öğrenelim
Lise son sınıf aslında oldukça önemli bir sınıftır. Bir yandan YKS sınavına hazırlanırken bir yandan okul derslerinin verilmesi gerektiği için Sınıf yani lise son son sınıftüm dersler ve müfredat bilmeniz gerekmektedir. Özellikle Sınıf Sosyoloji Konuları ve Ders Müfredatı bilip derse ona göre hazırlanırsanız hem sınavları kolay geçek hem de YKS için hazırlarınızda daha sağlıklı ilerlemiş olursunuz. 1. ve 2. Dönem Konuları bir yandan çalışıp bir yandan not alarak ilerlemenizi öneririz. Çünkü aldığınız bu notlar YKS sınavı içinde size oldukça fayda sağlayacaktır.
Yazımızın devamında Sınıf Sosyoloji Konuları ve Ders Müfredatı 1. Dönem ve 2. Dönem olarak detaylı bir şekilde bulabilirsiniz
1. Ünite: Sosyolojiye Giriş
2. Ünite: Birey ve Toplum
3. Ünite: Toplumsal Yapı
4. Ünite: Toplumsal Değişme ve Gelişme
5. Ünite: Toplum ve Kültür
6. Ünite: Toplumsal Kurumlar
Sınıf Konuları ve Ders Müfredatı
9. Sınıf Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Matematik Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Geometri Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Fizik Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Kimya Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Biyoloji Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Coğrafya Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf T.C. İnkılap Tarihi Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Demokrasi ve İnsan Hakları Konuları ve Ders Müfredatı Sınıf İngilizce Konuları ve Ders Müfredatı
Sınıf Mantık Konuları ve Ders Müfredatı
Bizi Instgram’dan takip etmek için TIKLAYINIZ
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası