Baharat Yolu

Baharat Yolu, eski çağlarda, Uzakdoğu'yu Batı'ya bağlayan ticaret yollarından biriydi. Baharat günümüzden binlerce yıl önce Doğu ülkelerinde kullanılıyordu. Orta Çağ Avrupası'nda soyluların sofralarına da girince çok önemli bir ticaret ürünü haline geldi, ama pahalı olması nedeniyle ancak varlıklı kimseler satın alabiliyordu. Aslında tarçın, kakule, zencefil ve zerdeçal satışına dayanan baharat ticaretine Çinliler Mîlat'tan önce başlamıştı.

Baharat Yolu Hindistan'dan Avrupa'ya uzanan bir ticaret yoludur. Baharat, Doğu’dan Avrupa'ya iki ayrı yoldan funduszeue.infodan biri Orta Asya üzerinden geçen İpek Yolu'ydu. Ama İpek Yolu asıl olarak eski çağlarda Çin ipeğinin Roma’ya taşındığı yoldu;diğer yol ise, Hindistan ve Seylan'dan (Sri Lanka) Kızıldeniz'deki Akabe Körfezi'ne, Yemen kıyılarına ya da Basra Körfezi'ne gelen deniz yoluydu. Bu kıyılardaki limanlarda gemilerden boşaltılan baharat kara yoluyla Fenike ve Filistin kıyılarına, Mısır'da İskenderiye'ye ve Karadeniz'e ulaştırılırdı. Sonra yine deniz yoluyla Avrupa'ya taşınırdı.

Baharat üreten ülkelere doğrudan ulaşmanın yolları arandı. Sonunda Vasco da Gama 'de Ümit Burnu'nu dolaşarak Hindistan yolunu açtı. Kristof KolombBatı Hint Adaları'na, Macellan Güney Amerika'yı dolaşarak Doğu Hint Adaları'na vardı. Böylece baharat üreten ülkelere yeni yollar açıldı. Bunun sonucunda baharat ticaretinde Venedik tekeli kırılırken, tarihsel Baharat Yolu da önemini yitirdi.

Hasan BURAN 3. Ünite: Orta Çağ'da Dünya9, okunma

Baharat Yolunun Özellikleri Maddeler Halinde başlıklı yazımızda Baharat Yolu nedir? Nereden başlar nerede biter? Baharat Yolunun önemi nedir? vb soruları cevaplamaya çalışacağız.

İçindekiler

Baharat Yolu Nedir? İsmi Nereden Gelir?

• Hindistan&#;dan başlayıp Avrupa&#;ya uzanan ticaret yoluna Baharat Yolu denir.
• Hindistan&#;dan Avrupa&#;ya baharat satıldığı için bu isimle anılır.
• Baharat Yolu üzerinden satılan mallar özellikle biber, karanfil, tarçın, hindistan cevizidir.

Baharat Yolu Nereden Başlar, Nerelerden Geçer, Nerede Biter? (Güzergahı)

• Hindistan veya Seylan&#;dan (Sri Lanka) başlar. (Kalküta, Kaliküt, Goa veya Bombay limanında başlar. Baharatlar gemiler ile Umman Denizi&#;ne açılır. Yol bu noktada 3 güzergaha ayrılır.
• 1. Güzergah: Umman Denizi üzerinde Aden Körfezi ve Babül Mendep Boğazı&#;nı geçerek Kızıldeniz&#;e ulaşan gemiler, malları Mısır&#;da karaya çıkartır ve kervanlar vasıtasıyla mallar Akdeniz kıyısına getirilirdi. Buradan Dimyat veya İskenderiye limanından gemilere yüklenerek Akdeniz üzerinden güney Avrupa limanlarına ulaşırdı.
• 2. Güzergah: Umman Denizi üzerinden Hürmüz Boğazı&#;nı geçen gemiler Basra Körfezi&#;nden malları kıyıya çıkarırlardır. Buradan Basra, Bağdat ve Şam üzerinden kervanlar ile Fenike bölgesine ulaşan mallar, Akdeniz&#;de tekrar gemilere yüklenerek güney Avrupa limanlarına ulaştırılırdı.
• 3. Güzergah: Umman Denizi üzerinden mallar Yemen&#;e çıkarılır, kervanlar vasıtasıyla Taif, Mekke üzerinden Hicaz&#;ı geçerek Şam&#; ulaştırılırdı. Oradan da Akdeniz kıyılarından gemilere yüklenerek Avrupa&#;ya ulaştırılırdı.

Baharat Yolunun Önemi

• Doğu uygarlığı ile batı uygarlığı arasında etkileşim sağlanıldı.
• Baharat Yolu güzergahında bulunan ülke ve şehirler refah içinde yaşamıştır.

Baharat Yolunun Önemini Kaybetmesi

• Coğrafi Keşifler döneminde Vasco dö Gama&#;nın Yeni Baharat Yolu&#;nu keşfetmesiyle Baharat yolu önemini kaybetti.

] }

EtiketlerBaharat Yolunun ÖnemiBaharat Yolunun Önemini Kaybetmesi

Tavsiye Konular

Konar Göçerlerde Ordu

9. sınıf tarih dersi Orta Çağda Askeri Organizasyonlar konusu dahilinde bulunan Konar-göçerlerde Ordu özet konu …

Ünlü yazar Stefan Zweig, Macellan’ın yaşam öyküsüne &#;Başlangıçta baharat vardı.” cümlesiyle başlar. Dünyanın kaderini değiştiren kâşiflerin en önemlilerinden biri olur Macellan. Keşiflerin amacı, Doğu’ya, Hindistan’a giden bir yol bulmaktı. Zira Avrupa’nın yaşamsal derecede önem verdiği malların, baharatların, ipeğin ve daha pek çok ticari ürünün kaynağıydı Doğu. Bu yollardan en önemlisi İpek Yolu’ydu.

İpek Yolu: İki büyük uygarlık olan Çin ve Roma İmparatorluğunu birbirine bağlayan bir yol olarak ortaya çıkmıştı İpek Yolu. Bu bağ yoluyla iki devlet arasında hem mal, hem de fikir alış verişi yapılabiliyordu. Bu alış veriş sırasında Doğu’ya yün, altın ve gümüş, Batı’ya da ipek gönderiliyordu. Bu yolun tek özelliği yalnızca mal alış-verişinin yapılması değildi. Bu yolla Nasturilik ve Budizm&#;de, Çin’e taşınıyordu. Harita üzerinde doğu-batı arasında adeta bir kuşak gibi görünen bu yol, tarihte büyük savaş ve rekabetlerin yaşandığı bir coğrafyayı kapsar. Bu nedenle, İpek Yolu üzerinde birçok askeri ve siyasi olaylar olmuş, bu durum da ticaret ve ekonomiyi doğrudan etkilemiştir.

Zheng Baizhong, A New Chapter of the Maritime Silk Road,

İlk görkemli çağını, Çin&#;de MÖ MS yılları arasında hüküm süren Han Hanedanı zamanında yaşar İpek Yolu. Han Hanedanı&#;nın önce Fergana kentini ele geçirmesi, küçük prenslikleri birleştirerek imparatorluğa katması bu bölgede istikrarın hakim olmasını sağlar. Böylece Çinli tüccarlar ipeklerini kervanlarla korkusuzca Pamir Dağlarının eteğindeki Taş Kule&#;ye getirirler. Romalı tüccarlar onları burada beklemektedir. Değerli ipek, Antiochia’ya (Antakya) doğru çıkacağı yola burada başlar. Sian kentinden başlayan yol, km uzunluğundadır. Çin Seddi’ni kuzeybatı yönünde izledikten sonra Taklamakan Çölü’nün yanından ilerleyip Pamir dağlarını geçer. Kervanlar bu yolu aştıktan sonra Afganistan’ı da geçer ve Doğu Akdeniz kıyılarına ulaşırlardı. Mallar burada gemilere yüklenirler ve deniz yoluyla Batı kentlerine ulaşırdı. İpek Yolu’nun tümünü geçen yolcular çok az sayıdaydı. Mallar genellikle aracılar arasında aktarılarak taşınırdı. Günümüzde de İpek Yolu’nun geçtiği yerlerde seyahat edildiğinde, o dönem insanlarının seyahatleri, taşıdıkları mallar ve emtia hakkında izler bulunabilmektedir.

Çin’i, Orta Asya’dan batıya bağlayan tarihi kervan yoluna İpek Yolu ismini ilk veren Alman Coğrafyacı, Wolfram Karl Ludwig Moritz Hermann Freiherr von Richthofen&#;dir. Çin kaynaklarına nispetle, oldukça geç döneme ait kaynaklar olmalarına rağmen İpek Yolu tabirinin yalnız Avrupalı kaynaklar tarafından kullanılmış olması, Haçlılar ve İpek Yolu kavramlarının arasındaki ilişkiye dikkatleri çeker. Çinliler bu yolu hiçbir zaman bu adla anmamıştır. Richthofen’in öğrencisi Sven Hedin, Çin hakkında kaleme aldığı bir yazısında İpek Yolu’ndan ve Makedonyalı ipek taciri Marinus’un İpek Yolu haritasından söz etmektedir. İpek Yolu’nu ilk geçen kişi, bilindiği kadarıyla Makedonyalı tacir Maies Titianus olup, Yunan coğrafyacılarından Tyrus Marinus (M.S. ) ve sonra Ptolemaeus (M.S ) İpek Yolu’nu, Titianus’un tariflerine göre tanıtmışlardır. Kısacası, bu yol boyunca en çok taşınan ticaret malı Çin’den getirilen ipek olduğu için yola bu ad verilmiştir.

Baharat Yolu: Baharat günümüzden binlerce yıl önce Doğu ülkelerinde kullanılıyordu. Orta Çağ Avrupası&#;nda, soyluların sofralarına da girince çok önemli bir ticaret ürünü haline geldi, ama pahalı olması nedeniyle ancak varlıklı kimseler satın alabiliyordu. Baharatlar Avrupa’da yetişmediğinden ticaret yolları aracılığıyla Avrupa’ya getirilirdi. Oldukça pahalı olduğundan genellikle zenginler, soylular tarafından tüketilirdi. Etin bozulmasını önlemek , yemeklere tat katmak için kullanılmasının yanı sıra eczacılık, parfüm yapımında da kullanılmaktaydı.

Aslında tarçın, kakule, zencefil ve zerdeçal satışına dayanan baharat ticaretine Çinliler; milattan önce başlamıştı. Baharat, Doğu’dan Avrupa&#;ya iki ayrı yoldan gelirdi. Bunlardan biri Orta Asya üzerinden geçen İpek Yolu&#;ydu; ancak İpek Yolu asıl olarak ipeğin taşındığı yoldu. Diğer yol ise, Hindistan ve Seylan&#;dan (Sri Lanka) Kızıldeniz&#;deki Akabe Körfezi&#;ne, Yemen kıyılarına ya da Basra Körfezi’ne gelen Baharat Yolu&#;ydu. Hindistan’dan başlayan Baharat Yolu&#;nun, bir kolu Basra Körfezi üzerinden Akdeniz’e, diğer kolu ise Kızıldeniz-Mısır üzerinden Akdeniz’e uzanır. Akdeniz’e gelen ürünler, limanlarda gemilere yüklenerek Avrupa’ya taşınırdı. Bu kıyılardaki limanlarda gemilerden boşaltılan baharat, kara yoluyla Fenike ve Filistin kıyılarına, Mısır&#;da İskenderiye&#;ye ve Karadeniz&#;e ulaştırılırdı. Sonra yine deniz yoluyla Avrupa&#;ya taşınırdı.

Yavuz Sultan Selim döneminde &#;de Mısır fethedilerek, Baharat Yolu’nun kontrolü Osmanlı Devleti’ne geçer. İpek ve Baharat yollarının Osmanlı kontrolünde olması nedeniyle Avrupalı devletler doğuya uzanan kendi kontrollerinde ticaret yolları bulmak için ve yüzyıllarda Coğrafi Keşifleri başlatırlar. Keşifler sonucu Avrupalıların yeni ticaret yolu bulmasıyla, İpek ve Baharat yolları ve Akdeniz limanları önemini kaybeder. tarihinde Süveyş Kanalı’nın açılması sonucu, Akdeniz ve Kızıldeniz arasında deniz yolu bağlantısı sağlanmasıyla Hindistan’a ulaşım zaman ve mesafe kısalır. Avrupalı devletlerin bu yolu kullanmasıyla Akdeniz tekrar önem kazanır.

Ribat-ı Şerif Kervansarayı (/ tarihli kervansaray, Selçukluların Merv valisi Abu Tahir bin Sadeddin bin Ali el-Kumi tarafından İran Nişabur-Serahs yolu üzerinde yaptırılır.)

Bu yollarda seyahat her zaman zor olmuştur. Özellikle İpek Yolu’nun geçtiği bölgedeki çöller, kervanların yolculuklarını daha da güçleştiriyordu. Kervanlar yolculuk sırasında yazın sıcaktan kaçınmak, diğer mevsimlerde ise konaklanması gereken yere gündüz varmak için, gündüzden çok gece yol alırlardı. Geceleyin ortaya çıkan korkunç çöl cinleri söylentisi her zaman kervanlarda kulaklara fısıldanırdı. Ne var ki, Asya çöllerinin korkunç sıcağı, cinlerden daha ölümcüldü. Bu yüzden tüccarlar korkularını unutur, geceleri yol alırlardı. Bunun yanında, çölde çıkan kum fırtınaları kervanların durmasına neden olurdu. Tüccarların geçtiği yolda yaşanan tehlikeler yalnızca doğal tehlikeler değildi. Yol üzerinde pusuya yatmış hırsızlar, yağmacılar, çeteler her zaman bulunurdu. Taşıdıkları ipek, değerli taşlar, baharat, tütsüler, porselen gibi değerli mallarını bu tehlikeden korumak için tüccarlar kalabalık olarak yolculuk ederlerdi.

Kervanlarda insanları ve yüklerini at, deve ve katırlar taşırdı. Ancak genellikle, zor koşullarda yük taşıyabilen çölleri geçerken dayanıklı yapısıyla tüccarlara güven veren develer tercih edilirdi. Kervanlar genellikle kervansaraylarda konaklamayı tercih ediyorlardı. Kervansaraylar, eşkıyalara karşı sağlam, kale gibi binalardı. Ancak her yerde kervansaray yoktu. Dışarıda konaklamak gerektiğinde, su kenarları tercih edilir ve yolcular çadırlarda veya ağaç altlarında açıkta konaklardı.

Eflak-Boğdan: Eflak günümüzde Romanya sınırlarında, Boğdan ise bugünkü Moldova sınırları içerisinde yer alır. Balkanlar ve Doğu Avrupa bölgesinde yer alan Eflak-Boğdan, gerek siyasi ve stratejik gerekse ekonomik, iaşe ve lojistik açından Osmanlı Devleti için önem taşıyan bir bölgeydi. Tahıl, et, yağ, daha sonra da zeytinyağı, sabun, pirinç Eflak-Boğdan eyaletleri, Tuna iskeleleri, Karadeniz’in Rumeli yakası, Trakya, Anadolu’nun Kocaeli ve Karesi vilayetlerinden gelirdi. Buralarda bir aksaklık olursa Kırım, hatta Mısır’dan sağlandığı bilinir.

Eflak; Tuna ile Karpatlar arasında, Boğdan ise; Tuna ile Karadeniz arasında kalan ovalık bölgeler için Osmanlı döneminde kullanılan yer isimleridir. Devlete ait kayıtlarda bu iki yer için &#;Memleketeyn&#; (iki devlet, iki ülke) ifadesi de kullanılmıştır. Eflak’ın Osmanlılarla ilk teması yılında Vidin meselesi sırasında olmuştur. Bu dönemde Tırnovo Bulgar Çarı ve Osmanlı’nın müttefiki olan Ivan Aleksandır, Türk kuvvetleriyle beraber Vidin’e saldırsa da alamaz. yılında, Eflak voyvodası olan Ulu Mircea olarak bilinen Mircea Cel Mare, Osmanlılarla uzun bir mücadeleye girişir. yılında Kosova Savaşı’nda, Sırplara yardımda bulunan Mircea’yı cezalandırmak için Yıldırım Bayezid yılında yaptığı seferde Mircea’ı yenerek onu tahtını terk etmek zorunda bırakır. Daha sonra Macarların yardımıyla tahtını geri alsa da, Niğbolu Savaşı’ndan sonra tekrar Osmanlı hakimiyetini kabul eder. Ancak Mircea, Osmanlı&#;nın tüm düşmanlarına destek olur. Timur’a karşı yapılan Ankara Savaşı’na katılır; Fetret Dönemi&#;nde kendisine damat olan Musa Çelebi’ye büyük destekler verir daha sonra Düzmece Mustafa isyanına yardımda bulunur. Nihayet yılında, Çelebi Mehmed’in Eflak üzerine yaptığı seferden sonra, yeniden Osmanlı hakimiyetini kabul eder.

Boğdan bölgesiyle Osmanlıların ilk teması ise yine Çelebi Mehmed zamanında olur. Eflak vergiye bağlandıktan sonra Boğdan topraklarına girilir, Akkirman kuşatılır fakat alınamaz. Bu bölgede ilk müstakil devleti kuran voyvodanın isminden dolayı Osmanlılar bu bölgeye Boğdan demişlerdir. Voyvoda; Eflak, Boğdan ve Erdel beyleri için kullanılan unvan olup, Slavca “asker” anlamındaki &#;voy&#; ile (voyska) &#;sürmek&#; anlamındaki &#;voda&#;dan (vodity) sözcüklerinden meydana gelir; asker sürücü anlamındadır.

Çelebi Mehmed (funduszeue.info),  yüzyıldan kalma bir el yazmasından minyatür

Bu tarihlere kadar bölgede hüküm süren bağımsız Eflak ve Boğdan, bu süreçten sonra Osmanlı Devleti’ne bağlı haraç ödemek suretiyle itaatlerini bildiren imtiyazlı birer beylik olurlar. Çoğu zaman Avusturya başta olmak üzere Avrupalı devletlerle ittifaklar yapan bu beyliklerin, Osmanlı Devleti’nden defalarca ayrılma girişimleri söz konusudur. Osmanlı Devleti, siyasi, toplumsal ve dini yapılarını muhafaza etmelerine izin verdikleri bu beyliklerin başındaki voyvoda unvanlı yöneticileri, yerli aristokrat aileler arasındanseçerek göreve getirmiştir. Ancak yüzyılın başlarında yaşanan siyasi gelişmelere paralel olarak, Eflak ve Boğdan voyvodalarının Avrupalı devletlerle gizli işbirliği kurmaları sebebiyle, bu usul uzun bir dönem kesintiye uğramıştır. Osmanlı Devleti yöneticileri bölgedeki gelişmelerin, hakimiyeti sağlama konusunda bir tehdit oluşturabileceği kaygısıyla, Eflak ve Boğdan’ın yönetimi için yerli voyvodalar yerine, İstanbul’un Fener semtinde oturan itibarlı ailelerden seçtikleri kişileri bu göreve getirmeye başlar.

Kırım Savaşı sırasında önce Rusya (), ardından da Avusturya () birliklerince işgal edilen prensliklerin güvenliği, yılında Paris Antlaşması ile Avrupalı büyük devletlerin garantisi altına alınır. Osmanlı Devleti&#;nin egemenliği resmi olarak devam ediyor olsa da, ordusu her türlü müdahale hakkını yitirmişti. 24 Ocak &#;da Eflak ve Boğdan birleşerek tek bir ülke haline gelirler. Daha sonra bu birlik &#;da Romanya adını alır. Romanya, Osmanlı-Rus Savaşı&#;na (93 Harbi) Rusya&#;nın yanında katılmasının bir ödülü olarak, Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti&#;nden resmen ayrılarak bağımsız bir ülke olur.

funduszeue.info

Podolya (Kamançe): Günümüzde Ukrayna&#;nın güneybatı ve orta batısını kapsayan tarihi bir bölgedir. Leh dilinde Kamieniec Podolski, Ukraynaca Kamjanec’ Podil’s’kyj, Rusça’da Kamenets-Podolski adlarıyla anılır. Dinyester nehrinin sol taraftan aldığı kollarından biri olan Smotriç suyunun kıyısında kurulmuştur. Tarihi XI. yüzyıla kadar gider; XIV. yüzyılda Litvanyalılar tarafından alınan Kamaniçe yılında Polonya Krallığı’na dahil edilir.

’da Ukraynalı Petro Doršenko’yu, himaye altına aldıktan sonra IV. Mehmed’in (Avcı Mehmed) başında bulunduğu Osmanlı ordusu Lehistan seferine çıkar. 27 Ağustos &#;de Podolya’nın merkezi olan Kamaniçe dokuz gün süren kuşatmadan sonra zapt edilir; böylelikle Osmanlı Devleti egemenliğinde Podolya Eyaleti kurulur. Bu fetih, Osmanlılar’a Boğdan ve Kırım Hanlığı üzerindeki kontrollerini güçlendirme imkanı verir. Böylece Kazaklar’ın, Karadeniz’e saldırılarının da önüne geçilmiş olur. 18 Ekim ’deki Bucaş ve 17 Ekim tarihli İzvança Antlaşması, Osmanlı&#;nın Podolya üzerindeki hakimiyetini tesis eder. Ancak tarihli Karlofça Antlaşması ile Podolya Osmanlılar tarafından Lehistan&#;a bırakılır.

Besarabya: Prut ve Dinyester nehirleri arasında yer alan bölge, bugünkü adıyla Moldovya. Besarabya terimi bölgeyi yöneten Eflaklı Basarab ailesinden gelir. Bu terimi ilkkullananlar yüzyılda bölgeyi ele geçiren Osmanlılardı. Besarabya, Osmanlılar zamanında Boğdan Prensliği&#;nin bir parçasıydı. yılında Rusya, bu bölgeyi egemenliğinin altına alınca Besarabya adını kullanmaya başlar. Besarabya, yılında Rusya&#;dan ayrılarak Romanya&#;ya katılır. Ancak yılında SSCB, Besarabya&#;yı tekrar ele geçirir ve Moldova Cumhuriyeti haline getirir. yılında ise Moldova Cumhuriyeti, SSCB&#;den bağımsızlığını kazanır.

Erdel (Transilvanya): Ağzı kuzey-batıya doğru açık bir V şeklindeki Karpat dağları, Romanya’yı böler. Bu silsilenin batı tarafındaki topraklar Transilvanya’dır. Bugün Romanya’nın kuzeybatısında Transilvanya denilen bölgenin Osmanlılar dönemindeki adı Erdel&#;dir. Türk kaynaklarında Erdil veya Erdelistan şeklinde de geçer. Gerek bu adlandırma gerekse Romence’ye geçen Ardeal veya Ardealul kelimesi Macarca asıllı olup &#;orman ötesi&#; anlamına gelen erdely kelimesine dayanır. Bugün Romanya’nın kuzeybatısında yer alan bir eyalet durumunda bulunan bölge uzun yıllar Macaristan&#;ın idaresinde kalır ve yılında Romanya&#;ya katıldıktan sonra Latince &#;ormanlar ötesi ili&#; demek olan Transilvanya adını alır.

Transilvanya Romenler bakımından, daha çok Avusturya-Macaristan çekişmeleri ile anılan bir bölge olmaktadır. Aynı şekilde bölge Osmanlı-Macaristan ilişkileri bakımındanda mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir yerdir. Erdel&#;in Osmanlı akınlarına hedef olması, Osmanlı-Macar ilişkilerinin ilk devresine rastlar. I. Murad dönemindeki  ilk mücadeleler I. Bayezid ve I. Mehmed zamanında Erdel&#;e kadar uzanır. Bundan sonra Erdel&#;in Macar yöneticilerinin, Eflak beyleriyle ittifak kurmaları, Osmanlı padişahlarının da Erdel ve Eflak beylerini birbirine karşı kullanmaları gibi birtakım siyasi manevralar söz konusudur.

Erdel, yılında Kanuni Sultan Süleyman&#;ın Mohaç Muharebesi ile Osmanlı&#;ya bağımlı hale gelir ve yılına kadar Erdel Prensliği adıyla iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu&#;na bağlı özerk bir devlet olarak yaşar. yılında Osmanlı&#;nın II. Viyana Kuşatması&#;nda yenilmesinin ardından yılında Macaristan ile birlikte Avusturya Arşüdüklüğü&#;nün eline geçer. Filliyatta olan bu durumun resmileşmesi ise yılında yapılan Karlofça antlaşması ile gerçekleşir. Muhtariyeti kaldırılarak, Avusturya’nın bir parçası haline getirilir. Habsburg ailesinin prensliği şeklinde, bir vali tarafından idare edilen bir eyalet olur. Bu durum, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısına kadar devam eder. ihtilalleri sebebiyle Erdel meclisi, Erdel&#;in Macaristan&#;a ilhakına karar verir. yılında Avusturya-Macaristan Devleti kurulunca; Erdel&#;de bu devletin bir parçası olur. &#;da ise Erdel&#;in Rumen halkı, Romanya ile birleşmeye karar verir ve bu durum yılında yapılan Trianon Antlaşması ile kesinlik kazanır.

Lehistan: Osmanlıların, günümüzdeki Polonya&#;ya verdiği isimdir. Zaten Polonyalılar da bazen kendileri için Lechia adını kullanırlar. Baltık’dan Karadeniz’e uzanan sahada, XIV. yüzyıldan itibaren kuvvetle varlığını hissettiren, Lehistan, Altınordu’nun batı kanadının mirasçısı olarak Doğu Avrupa tarihinde büyük bir rol oynamıştır. Lehistan ile Osmanlılar arasında özellikle Ukrayna ve Eflak – Boğdan sınırlarında hâkimiyet kurma amaçlarında ciddi bir rekabet yaşanmıştır. İki taraf birbirleriyle genellikle doğrudan savaşı değil, dolaylı araçları kullanmışlardır. Bu bakımdan, Lehistan’ın Osmanlı politikasında Kazaklar, Osmanlı’nın Lehistan politikasında ise Kırım Hanlığı temel unsurlar olarak yer aldılar. Osmanlılar ile Lehistan arasında bu siyasi rekabetin yanı sıra, her türden ticaret ve teknik işbirliği de gerçekleşmiştir. Bu işbirliği, iki ülkenin jeopolitiğinin ortaya çıkardığı zorunluluk idi. Osmanlı’ya tabi Eflak – Boğdan prenslikleri ile bunlara sınır konumundaki sancaklar ve Lehistan Osmanlı ile ticaretinde büyük bir yer tutmuşlardır. Türkler büyük tarihin yükünü omuzladıkları dönemlerde Lehistan ile siyasi, askeri, iktisadi ilişkilere girmişlerdir. Lehistan’ın Özü (Dinyeper) ve Turla (Dinyester) hattı boyunca Karadeniz’e kadar uzanan alanda hakim olduğu süreçte bu ilişkiler en dinamik boyuta tırmanacaktır. Lehistan ilk dönemlerden beri bu bölgelerden her türlü emtiayı ithal ediyor ve karşılığında kendi kıymetli taşlarını ihraç ediyordu. Sedef bunlar arasında idi. Lehistan ile Osmanlı arasındaki ticaret, antlaşmalarla kurallara bağlanmıştı. Bu kurallar günümüzde arşiv kayıtlarından ayrıntılarıyla takip edilebilmektedir.

Türk–Leh ilişkilerinin iktisadi ve ticari boyutu, yapılan yetersiz araştırmalara rağmen, siyasi ilişkilerin de önüne geçmektedir. Bahis konusu jeopolitik sistem, Küçük Asya’yı Kuzey alemi ile tarihin her döneminde aktif ticari ilişkilere maruz bırakmıştır. Eski Doğu Roma zamanında kurulmuş bulunan bu iktisadi–ticari bağ, Osmanlılar zamanında da güçlü bir şekilde sürdürülmüştür. Türkiye ile Lehistan arasındaki ticaret, dolaylı, dolaysız; karadan, yani Balkanlar yolu üzerinden ve XVIII. yüzyılın ikinci yarısında da,Karadeniz limanlarının ticarete açılmasıyla denizden ve karadan yapılır. Ticareti yapılan mallar: Kumaşlar, şallar, arap atları, meyva, tatlı, şekerleme, kokular, merhemler, oymalı ve kakmalı eşyalardı. Büyük bir hayranlık uyandıran bu mallar çok beğenilir. Doğu&#;dan gelme bu eşyalar, Avrupa&#;da yeni moda olan koleksiyon merakını Lehistan&#;da başlatır. O zamana kadar silah ve koşum takımları toplamakla yetinen kültürlü asilzadeler, Türkiye&#;den ithal edilen porselen ve lake eşya, arkeolojik değeri olan başka eşyalar, örneğin Türk mezar taşları, Türk paraları, Türk minyatürleri, muskaları ve özellikle el yazmaları kitapları bu koleksiyonlarda yer almaya başlar.

Buradaki ticareti, bu bölgenin asli ülkeleri olan Eflak, Boğdan ve onlara yakın olan güney ve kuzey şehirlerinin ürünleri oluşturuyordu. Bu ürünler, buğday, balık, havyar, sığır, deri ve balmumundan oluşuyordu. İkinci kategoriyi, Bursa, Ege Denizi ve diğer Türk hâkimiyet alanlarına ait ürünler oluşturuyordu. Bunlar Bursa’nın ipekli kumaşları, pamuk, halı ürünlerinden oluşuyordu. Üçüncü kategoriyi Flanders, İngiltere, Floransa, Silezya, Polonya gibi batı ülkelerine ait pamuklu kumaşlar, merkezi Avrupa ve Güney Almanya’ya ait metal işlemeli ürünler oluşturuyordu.

Prusya: Prusya bugünkü Almanya’nın kökeni olan bir devlettir. Günümüzde Kuzey Almanya toprakları çevresinde kurulmuş olan Branderburg Dükalık&#;ı, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu&#;nun bir parçasıydı. Başkenti bugün Polonya ile Litvanya arasında yer alan Kaliningrad&#;dı. yılları arasındaki İspanya Veraset Savaşı sırasında; İngiltere, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Hollanda, Portekiz, ve Savoya Dükalık&#;ı ile birlikte savaşa katılır. Bu ittifak, Fransa karşısında zaferi kazanan taraf olur. Ardından imzalanan Utrecht Barışı ile Brandenburg Dükalık&#;ı krallık statüsü kazanır. Bu tarihten itibaren hem ismi, hem de başkenti değişir. Başkenti Berlin olurken, ülkenin ismi de Prusya Krallığı olarak anılmaya başlar.

Prusya Devleti bu dönemde, Osmanlı Devleti’nin beylikler üzerinde hâkimiyet kurup güçlenmesine benzer şekilde, Avusturya’nın, Alman Devletçikleri üzerindeki üstünlüğünün zayıfladığı yıllarda, Fransızlarla savaşarak Alman topraklarında düzeni sağlayarak Alman Konfedarasyonu&#;nu kurar. Alman Konfederasyonu yılına kadar devam eder. Yerine Prusya’nın aynı tarihte savaşa giriştiği Avusturya’yı yenmesiyle, Kuzey Alman Konfederasyonu (Norddeutscher Bund) kurulur. /71’de Fransa’ya karşı yapılan savaştan zaferle çıkılmasının ardından, 18 Ocak ’de Prusya Kralı I. Wilhelm’in Alman Kayser’i ilan edilmesiyle ulusal birlik nihai aşamada tamamlanır. Aynı yıl yürürlüğe giren anayasada, 25 devlet tek tek sıralanarak devletin federal niteliği kayıt altına alınır.

Birinci Dünya Savaşı’nın neden olduğu iç huzursuzluklar, 9 Kasım tarihine gelindiğinde II. Wilhelm’in başında bulunduğu Hohenzollern Hanedanı’nın yönetimden uzaklaştırılmasına ve Alman tarihinde ilk defa cumhuriyet rejiminin kurulmasına yol açar. Yeni devlet, 19 Ocak ’da yapılan seçimlerin ardından Ulusal Meclis’in ilk oturumunu, Berlin’deki Reichstag yerine Türingiya eyaletinin Weimar şehrinde gerçekleştirmesinden dolayı sembolik olarak Weimar Cumhuriyeti resmi olarak Alman İmparatorluğu adını kullanır.

Standportrait der Kaiser Wilhelm I.,

İkinci Dünya Savaşı sadece Hitler iktidarına son vermekle kalmayıp aynı zamanda Almanya’nın yazgısını yeniden şekillendirmiştir. İlk etapta ülke, merkezi Londra’da bulunan Avrupa Danışma Komisyonu’nun 12 Eylül ’de imzaladığı bir protokolle üçe bölünür; Yalta Konferansı’nda ( Şubat ) Fransa’nın da işgal güçlerine dahil edilmesi ve bu bağlamda 26 Temmuz ’de çıkartılan bir ek protokolle bu sayı dörde çıkar. Alman Ordusu’nun  8 Mayıs ’te kayıtsız şartsız teslim olmasının ardından da 5 Haziran’da imzalanan Berlin Deklarasyonu ile ülkenin yönetimi resmen müttefiklerin eline geçer. Hem Federal Almanya Cumhuriyeti hem de Demokratik AlmanCumhuriyeti’nin temelleri yılları arasını kapsayan bu işgal döneminde yatar.

Osmanlı Devleti&#;nin gücünü giderek yitirmeye başladığı yüzyılda, Avrupa&#;da güçlenmeye çalışan Prusya Krallığı münasebette olduğu Batılı devletlerden biri olur. Osmanlılar önceleri Avusturya, Fransa ve Rusya&#;nın tepkisini üzerine çekmemek için, Prusya ile bir ittifak yapmaktan kaçınmakla beraber, 27 Temmuz tarihinde imzalanan dostluk ve denklik anlaşması ile yüzyıllardır pek çok devlete tanıdığı imtiyazları Prusya Devletine de tanır ve bu tarihten itibaren iki devlet arasında ekonomik, siyasi ve kültürel etkileşim geniş kapsamlı olarak başlar. &#;te Kırım&#;ın kaybedilmesinden sonra ise, Osmanlılar, daha yakın temasta kalabilmek için Prusya’dan askeri yardım sağlama yoluna giderler.

Osmanlı-Prusya ilişkilerini sıralarsak; yılında, Prusya Elçisi Kont Carl E. Rexin ile Osmanlı Sadrazamı Koca Ragıp Paşa arasında İstanbul’da ilk Dostluk ve Ticaret Antlaşması imzalanır. Bu antlaşma uzun bir süre  sonra, Sultan Abdülmecid döneminde 22 Ekim tarihinde güncellenir. 20 Mart ve 27 Eylül tarihli antlaşmalar ile de Osmanlı-Prusya ticari münasebetleri gelişerek devam eder. Tüm bu antlaşmalardan daha kapsamlı olarak parafe edilen 27 Eylül Ticaret Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman ticari etkinliğini mutlak hale getirir ve Almanya’yı diğer devletlerden bir adım öne taşır.

Kaynak
Haçlılar ve İpek Yolu , Baharat Yolu, İpek Yolu, Kral Yolu, Doğudan Batıya Ticaret Yolu, İpek Yolu, 15 ve Yüzyıllarında İran İpek Yolu&#;nda Kervanlar, Bâb-ı Âlî’nin Avrupa’ya Çevrilmiş İki Gözü: Eflak ve Boğdan’da Fenerli Voyvodalar, Türkiye İle Romanya Arasında Siyasi İlişkilerin Kurulması, Sultan IV. Murad&#;ın Erdel Prensi I. George Rakoçi&#;ye Yazdığı Berat, Osmanlı-Lehistan İlişkilerinde Savaş, Diplomasi Ve Ticaret, XVIII: Yüzyılda Lehistan Uygarlığında GFörülen Türk Etkileri, Alman Federalizminin Tarihsel Süreçte Gelişimi, Osmanlı-Prusya Münasebetleri ()

Tarihin en eski ve önemli ticaret yollar&#;ndan biri olan Baharat Yolu, Akdeniz’den Hint co&#;rafyas&#;na kadar uzanan bir yoldur. Baharat ticaretinin çok önemli oldu&#;u eski ça&#;larda bu yol da dolay&#;s&#;yla büyük bir önem ta&#;&#;yordu. Baharat Yolu haritas&#; çok geni&#; bir co&#;rafyaya yay&#;lmakla birlikte Avrupa’ya baharat ve süs e&#;yas&#; ta&#;&#;mak için bu güzergâh kullan&#;l&#;yordu.

Baharat Yolu nedir?

Uzak Do&#;u topraklar&#;n&#; Bat&#;’ya ba&#;layan ticaret yolu Baharat Yolu olarak adland&#;r&#;l&#;r. M.Ö. Çinliler taraf&#;ndan bulunan baharat, ilerleyen y&#;llarda ticareti yap&#;lan bir mal hâlini alm&#;&#;t&#;r. Bu yolda temel olarak tarç&#;n, zerdeçal, kakule ve zencefil ticareti yap&#;l&#;yordu. Baharat Yolu'nun ba&#;lad&#;&#;&#; ülke Hindistan’d&#;r. Bu ticaret yolu yaln&#;zca baharat ticareti için de&#;il çe&#;itli e&#;yalar&#;n ta&#;&#;nmas&#; için de kullan&#;l&#;yordu. Do&#;u Asya ülkelerindeki elmas, fildi&#;i, mercan ve inci gibi süs e&#;yalar&#; Avrupa’da çok büyük ilgi görmü&#;tü. Bu nedenle Baharat Yolu’nda çok say&#;da süs e&#;yas&#; da ta&#;&#;n&#;yordu. &#;stanbul ise bu süs e&#;yalar&#;n&#;n çok fazla bulundu&#;u önemli bir merkez konumdu.

Baharat Yolu nerede?

Baharat Yolu güzergâh&#; iki farkl&#; bölgeye ayr&#;l&#;r. Baharat Yolu'nun bulundu&#;u yer ile ilgili iki farkl&#; yan&#;t vard&#;r. Bunlardan biri Orta Asya’dan geçen &#;pek Yolu’dur. Bu yol asl&#;nda eski ça&#;larda Çin’den Roma’ya ipek ta&#;&#;mak için kullan&#;l&#;yordu. Di&#;er yol ise k&#;y&#;lardaki deniz yoluydu. Bu yol da Hindistan ve Sri Lanka’dan ba&#;lay&#;p K&#;z&#;ldeniz Akabe Körfezi'ne ve Yemen Basra Körfezi'ne kadar uzanan çok geni&#; bir co&#;rafyay&#; kaps&#;yordu. Limanlara gelen ve bo&#;alt&#;lan baharat kara yolu ile Fenike k&#;y&#;lar&#;na ve Filistin’e ula&#;t&#;r&#;l&#;rd&#;. Ayn&#; &#;ekilde Karadeniz’e ve &#;skenderiye kentine de bu yollardan baharat götürülürdü.

Baharat Yolu nereden geçer?

"Baharat Yolu hangi ülkelerden geçer?" sorusunun yan&#;t&#; oldukça merak edilmektedir. &#;ki farkl&#; Baharat Yolu güzergâh&#; oldu&#;u için Baharat Yolu'nun çok say&#;da ülkeden geçti&#;ini söyleyebiliriz. &#;lk yol Irak, Çin, Yemen, &#;talya ve Türkiye ülkelerinin topraklar&#;ndan geçer. &#;kinci yol da Hindistan’da ba&#;lay&#;p &#;ran, Irak ve K&#;z&#;ldeniz üzerinden geçer. "Baharat Yolu nerede biter?" sorusunun yan&#;t&#; ise &#;skenderiye Körfezi’dir. Baharat Yolu haritas&#; için &#;u &#;ekilde detayl&#; bir güzergâh listesi verilebilir:

• Hindistan-Umman-K&#;z&#;ldeniz-M&#;s&#;r-Akdeniz-Avrupa Güzergâh&#;: Hindistan, Somali, Cibuti, Eritre, M&#;s&#;r, &#;talya
• Hindistan-Umman-Arap Yar&#;madas&#;-&#;am-Akdeniz-Avrupa Güzergâh&#;: Hindistan, Yemen, Suudi Arabistan, Ürdün, &#;srail, Lübnan, Suriye, K&#;br&#;s, &#;talya
• Hindistan-Basra Körfezi-Ba&#;dat-&#;am-Akdeniz-Avrupa Güzergâh&#;: Hindistan, Umman, Birle&#;ik Arap Emirlikleri, Katar, Bahreyn, Kuveyt, Irak, Suriye, K&#;br&#;s, &#;talya

Baharat Yolu önemi nedir?

Baharat Yolu dünya tarihi aç&#;s&#;ndan çok büyük bir öneme sahiptir. Eski ça&#;larda çok önemli bir besin olan baharat, soylular&#;n sofralar&#;nda yer al&#;yordu. &#;lk ba&#;larda sadece soylularda gördü&#;ümüz baharat zamanla daha da de&#;erli hâle geldi. Bu yüzden baharat üreten ülkeler, baharat ticareti yapabilmek için kolay yollar aramaya ba&#;lad&#;lar.

"Baharat Yolu'nu kim yapt&#;?" sorusu da s&#;kl&#;kla sorulur. Vasvo da Gama, baharat ula&#;t&#;rmak için y&#;l&#;nda Ümit Burnu’nu dola&#;m&#;&#; ve Hindistan’a giden yolu ke&#;fetmi&#;tir. Güney Amerika’y&#; Macellan, Bat&#; ve Do&#;u Hint adalar&#;n&#; ise Kristof Kolomb dola&#;m&#;&#;t&#;r. Ke&#;fedilen bu yollar sayesinde baharat ticareti yap&#;labilmi&#;tir. Baharat Yolu zamanla eski önemini yitirmi&#;tir çünkü yeni ticaret yollar&#; olu&#;mu&#; ve bunun sonucu Venedik’te ticaret tekeli ortadan kalkm&#;&#;t&#;r.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ