Sardunya Bitkisi Bakımı

Sardunya çiçeğine ne sıklıkla su verilmeli, çiçeğin bakımı nasıl yapılmalı? Sardunya çiçeği hakkında bilmeniz gereken her şeyi öğrenin.

Sardunya çiçeğinin özellikleri

Anavatanı Güney Afrika’dır. Avrupa’da yıllarında tanınmıştır. Otsu veya yarı otsu formunda çalı olarak yetişen çok yıllık bir bitki türüdür. Çiçekleri çok renkli olup alacalı ya da düz renkte olup, çiçeklerin taç yapısı yalınkat veya katmerli olabilir. Sardunyalar bol güneşli ve sıcak ortamları tercih ettiklerinden balkon ve teraslarda çok tercih edilir. Ev ortamlarında havasız ve sağlıklı yaşam koşulları sağlanamayacağı için bakımı çok zorlaşacaktır. Doğada ’e yakın türü bulunmaktadır. Sardunyaların kimisi mutasyona uğrayarak meydana gelirken, kimisi de melezleme sonucu ortaya çıkan birçok kültürü bulunmaktadır.

En çok bilinen ve tercih edilen türleri

Ceylangözü Sardunyası (Pelargonium x domesticum)

Melez sardunya türleri arasında en çok beğenilenlendir. Ülkemizde çiçek taçlarındaki görsellikten ceylan gözü olarak aılmaktadır. Amerika da ise Washington leydisi veya Martha Washington sardunyası olarak bilinir. Açelya veya orman gülü ile çiçek benzerliği yüzünden karıştırıldığı çok olmuştur ama iki bitki arasında akrabalık yoktur.

Sakız Sardunyası (Pelargonium peltatum)

Sakız sardunya sardunyaların içinde sürünücü ve sarılıcı formunda büyüyen türüdür. Yaprakları sardunyalara göre daha kırılgan ve sert yapıda daha az tüylü daha koyu yeşildir. Kolaylıkla ayırt edilebilirler. Çiçeklerin taçları yoğunlukla katmerlidir. Yalınkat çiçeklenme az görülür.

{}

Itır Sardunyası (Pelargonium radula, P. rades)

Itırın en büyük özelliği, yapraklarının dekoratif ve çok keskin kokulu olmasıdır. Çeşitlerine göre kokuları farklılık gösterir; limon, nane, gül gibi kokan çeşitleri vardır. Değişik renkteki çiçekleri ise, sardunya kadar gösterişli değildir.

Pelargonium zonale (Top Sardunya, Sardunya)

Balkonların vazgeçilmezi, eskimeyen moda sardunya. Sardunya ailesinin en çok rastlanan türü ve yetiştirileni. Yapraklarında alacalı dalgalı renkleri ve taç yapraklarının renkli çeşitliliği ile ülkemizde de çok sık kullanılır.

Bakımı nasıl yapılır?

Sardunya çiçeği soğuk havadan hoşlanmaz. Kışın 7 derecenin altında yaşayamaz. İdeal sıcaklığı ise 15 derece civarındadır. Fazla sıcak veya soğuk ile karşılaştığında çiçekleri ile yaprakları kötü etkilenir. Sardunya doğrudan güneş görmese de olur ancak ışık sever. Özellikle çiçeklenme döneminde hafif gölgeli bölgeler hoşuna gidecektir. Bahçelerin aydınlık ve rüzgarsız bir bölmesi onlara oldukça uygundur. Bitki için nem oldukça önemlidir. Nemin düşük olduğu yerlerde çok fazla verim alınamaz. Hava akımından kolayca etkilenebilir. Kapı eşiklerinde ve pencere kenarlarında bulundurulmaması önerilir.

{}

Sardunya çiçeği ne sıklıkla sulanır?

Sulama esnasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlardan birisi suyun toprağın her yerine eşit olarak dağılması için özen göstermek. Bitkiyi suladıktan sonra saksı altı tabağındaki fazla suyun bitki geri çekmeden boşaltılması, hep aynı ölçüde ve düzenli olarak yani aynı günde sulanması oldukça önemli.

Bitkiye ihtiyacından fazla veya az su vermek gelişimini durdurabilir. Kış aylarında haftada 1, yaz aylarında haftada 2 defa su verilmesi ve bitkide anormal bir durum gözlemlenmedikçe aynı kap ile aynı miktarda su verilmesi önerilir. Eğer yaz aylarında toprak fazla kuruyorsa sulama 3 güne çıkarılabilir. Ancak bazı kaynaklar sardunyanın bu kadar suyu sevmeyeceğini toprağının çok fazla nemli kalmaması gerektiğini savunuyorlar. Sardunyanın türüne göre sulama ihtiyacı da elbette değişebilir. Bu durumda bitkinizin gelişimini gözlemleyerek sulamanızı ölçeklendirebilirsiniz.

Ayrıca sardunya bitkisi sabah saatlerinde sulanırsa toprağın suyu çekebilmesi için gerekli vakti olacaktır. Bu da böceklerden ve akşam serinliğinde oluşabilecek küflenmelerden korunabilmek açısından önemlidir.

Bitkinin kökleri hassastır. Soğuk sevmeyen sardunyaya bilhassa kış aylarında doğrudan çeşme suyu vermemeniz, bekletilmiş oda sıcaklığındaki suyu vermeniz tavsiye edilir. Sardunyaya ilkbahar ve sonbahar aylarında olmak üzere yılda 2 defa 6 ay arayla gübre verilebilir. Sardunya bitkisinin saksı değiştirme konusu da oldukça önemlidir. Bitki havalar daha tam ısınmadan, mart nisan aylarında saksı değişimi için uygundur.

Nasıl çoğaltılır?

Sardunya bitkisini çoğaltmak oldukça kolaydır. Bitkinin köklerinden çıkan yeni sürgünler toprağın üzerine doğru çıkar ve yeni bitkiler meydana getirir. Bu yeni bitkiyi kökten ayırarak ve yeni saksılara dikerek sardunyanızı çoğaltabilirsiniz. Bunun dışında 2 yöntemle daha sardunya çoğaltabilirsiniz. Birincisi tohumla çoğaltmadır. Sardunyalar kolayca tohumdan çoğalabilirler. Diğer yöntem ise bitkinin uzayan dallarının kesilerek saksıya direk ekilmesi ile gerçekleştir. Bu işlemi yapmak için kış sonu, ilkbahar başı uygundur.

Sardunyaların Bilinmeyen Yönü: Şifacı

Anavatanı Afrika’da sardunya yerli halklar tarafından bir çok sebeple ilaç yerine kullanılmıştır. Yapısında içerdiği:

• Glikoz ve früktoz
• Flavonoidler
• Saponinler
• Kateşinler
• Bazı durumlarda içerdiği %4e ulaşan büyük miktarda tanen
• Antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahip bileşikler
• Karoten, vitaminler K ve C
• Makro ve mikro elemenler
• Alkaloidler
• Antosiyaninler

{}

Sardunyalar antiseptiktir. Bu sebeple enfeksiyona karşı olumlu ve tedavi edici etki sağlarlar. Ayrıca yapısındaki maddelerin içeriği sayesinde yaraları iyileştirir. Morlukların giderilmesinde ve şişliklerin giderilmesinde kullanılan ilaçların içeriğinde yer alırlar.

Ağrı giderici etkisi bulunur. Kan şekerini dengeler ve kalp çarpıntısı durumlarında sakinlik verir. Boğaz tahrişini ve kanamalarını durdurur. Boğaz, baş, kulak ve diş ağrılarına karşı etkilidir. İdrar söktürücü ve ödem atıcı özelliği bulunur. Bağırsak rahatsızlıklarında faydalıdır. Karaciğer ve böbrekleri temizler. Mide, bağırsak yaralarının iyileşme sürecini kısaltır.

Hoş kokulu yaprakları ve harika çiçekleriyle sardunya, balkon ve bahçelerin en çok sevilen, en sık yetiştirilen çiçeklerinden. Bakımının kolay olması, gittiği her yere capcanlı renklerini götürmesi, kolay uyum sağlaması onu vazgeçilmez yapıyor.

SARDUNYA BAKIMI

Sardunya akdeniz ikilimine uygun bir bitkidir. Balkonları renkli çiçekleriyle süsleyen bir bitkidir. Sardunya’ya dokunduğunuzda keskin bir koku yayar etrafına. Bu salgıladığı madde ile kendini bakterilere karşı korur. Bu nedenle çok sık hastalanmaz. Uzun ömürlü ve dayanıklı bir bitkidir.

Sardunyanın uzun ömürlü olması için ılık, havadar ve nemli bir ortamda bakılması gereklidir.

SARDUNYA NE ZAMAN ÇİÇEK AÇAR?

İlkbahar günlerinde çiçeklenen sardunya kasım ayına kadar açmaya devam eder.

Çok fazla veya çok az su verilirse sardunyanın gelişimi durabilir. Sardunya suyu çok seven bir bitki değildir. Kış aylarında haftada bir, yaz aylarında ise hava sıcaklığına göre daha fazla sulamak gerekir.

SULAMA NASIL YAPILMALI?

Sardunyalarınızı haftada bir kez sulamanız yeterlidir. En ideal sulama şekli çiçeklerin doğrudan ıslanmadığı damla sulama gibi yöntemlerdir. Ancak böyle bir imkanınız yoksa yapmanız gereken, akşam olmadan çiçeklerin kuruyabileceği kadar su vermektir.

SARDUNYA TOPRAĞI NASIL OLMALI?

Sardunyanın toprağı geçirgen özellikte olmalıdır. Toprak mineral bakımından zengin olmalıdır. Sardunya ayrıca gübre takviyesinide çok sever.

SARDUNYA BUDAMA

Sardunya budanmayı seven bir bitkidir. Uzayan dalları kısaltılmalıdır. Solan çiçek ve yaprakları varsa temizlenmesi gerekir. Budaması mart başında yapılabilir. Kesilen yerlerin havayla temasını kesmek için macun ya da mum ile kapatabilirsiniz.

SARDUNYA NASIL ÇOĞALTILIR?

Sardunyayı kök sürgününden ayırıp çoğaltabileceğiniz gibi sağlıklı bir dalını kesip suda ya da toprağa direk dikerek köklendirebilirsiniz.

Çoğaltmak için bitkiden keseceğiniz dalları bir bardak suya yerleştirip köklendirebilirsiniz. Kökler çıkmaya başlayınca, birkaç günde bir suya kum ya da toprak ekleyin. Bu işlem, köklerden, bitkiye besin ve suyu taşıyan temel parçalar olan saçakların çıkmasını sağlar. Sonra bu parçayı saksıya dikebilirsiniz. Dilerseniz toprakta köklendirme de yapabilirsiniz.

1. Sardunyanın sağlıklı bölgelerinden santimetrelik çelikler kesin. Köklenme bölgesinin daha geniş olabilmesi için çeliği hafif içeri doğru kesebilirsiniz. Çeliklerin üzerindeki çiçekleri ve tomurcukları temizleyin. Böylece bitkinin bütün enerjisi doğrudan köklendirme işlemi için kullanılabilir. Ayrıca köklendirme yapılacak kaba daha rahat tutunabilmesi için çeliğin en altındaki yaprakları da kesmelisiniz.
2. Çelikleri bitki dikim harcına (torf ya da yarı yarıya kum ve torftan oluşan harç kullanabilirsiniz) yerleştirip sabitleyin.
3. Bitkiye can suyu verin. Bu işlemlerden sonra saksıları güneş gören bir pencerenin önüne yerleştirin ve çok fazla sulamayın. Köklenme işlemi gün sürebilir. Ondan sonra bitkiyi, milimetrelik kendi saksısına yerleştirebilirsiniz. Sardunyanızı tohumla çoğaltmak isterseniz hazırlığınızı kıştan yapmalısınız, çünkü ocak-şubat aylarında ekeceğiniz tohumlar haziranda çıkar.

SARDUNYA BAKIMI HAKKINDA KISA BİLGİ

Bakımı çok kolay, çiçekleri uzun ömürlüdür. Anavatanı Güney Afrika’dır. ’den fazla türe sahiptir.

Çok yıllık, otsu ya da yarı odunsu çalı şeklindedir. Bazı türleri askılı saksılarda harika görünür.

Kokulu yaprakları ve gösterişli çiçekleriyle yetiştirilmesi kolay bir bitkidir.

Yapraklarının orta kısımları açık, kenarları koyudur. Çiçekleri yalınkat ya da katmerlidir. Kırmızı, turuncukırmızı, pembe, beyaz renklerde olabilir.

Kış boyunca, Akdeniz Bölgesi’nde sarılıcı çiçek olarak kullanabilirsiniz.

Çalı formundaki yaşlı bitkilerin sürgünleri, mart ayında yarı yarıya ya da 1/3 oranında budanır. Sıvı çiçek gübresiyle 15 günde bir beslenmesi sağlanır.

Güneş seven bir çiçektir.

Üretimi tohum ve çelikle yapılır. Tohumlar, herhangi bir tohum kompostuna şubat ayında ekilir. Yaklaşık beş-on gün içerisinde çimlenir. Burada oluşan fideler dört-beş yapraklı olunca küçük saksılara şaşırtılır.

Üretim için bir başka yöntem de çelik almadır. En uygun zaman temmuz-eylül ayları arasıdır.

SARDUNYA NEDİR?

Güney Afrika kökenli bir bitki sardunya. Avrupa’ya gelişi yüzyılda olmuş. Sardunya sıcağı sever. Güneşin yüzünü göstermeye başladığı nisandan ağustos sonuna kadar çiçekli kalabilir. En yaygın türü, tüylü yapraklı, pembe, beyaz ve kırmızı çiçekli Pelargonium Zonal’dır. Yaklaşık sardunya çeşidi vardır.

SARDUNYA NE KADAR BÜYÜR?

Sardunyanın boyu türüne göre 30 santimetre ile 1 metre arasında değişir. Genellikle saksı çiçeği olarak bilinse de bahçeler için de idealdir.

SARDUNYA NE ZAMAN DİKİLİR?

Sardunya dikmek için en elverişli zaman don tehlikesinin geride kaldığı mayıs ayıdır. Bu dönemde çiçek, güneş ışınlarından yararlanabilir.

SARDUNYA NEREDE YETİŞTİRİLMELİ?

Sardunya yetiştirmek için bahçenizde günde saat arasında güneş gören bir yer seçmelisiniz. Gölgede kalan sardunya daha az gelişir, daha az çiçek verir ve hastalığa yakalanma riski artar.

Sardunya, açık havayı sever ancak dallarının kırılmaması için korumalısınız. Sardunya fidanlarını ilkbahardan itibaren çiçekçilerde ve seralarda bulabilirsiniz.

SARDUNYALARDA EN SIK RASTLANAN HASTALIKLAR

Sardunyalarda en yaygın olarak görülen hastalıkların başında sardunya pası (puccinia pelargonii-zonalis) gelir. Yaprakların üstünde renk açılmasıyla lekeler oluşur, alt yüzlerindeyse açık sarı renkte merkezi olan kahverengi pas lekeleri belirir. Yapraklar kuruyup dökülür, bitkide gelişme geriliği görülür.

Bu hastalığı önlemek için sağlam ve hastalıksız anaçlardan çelik alınmalı, fazla azot barındıran gübre kullanımından kaçınılmalıdır. Fazla nem ve yağmurlama sulama hastalığı yayar. Bakteriyel hastalıklara yakalanan sardunyalar bir an önce topraktan sökülmelidir.

SARDUNYALARIM HASTA OLDU

Soru: Merhaba. Benim sorunum sardunyalarımla ilgili. Çok güzel çiçek açtılar ancak yapraklarının ucunda sararmalar oluştu. Bir de küçük sinekler dadandı. İlaç kullanmam gerekir mi? Nasıl bir mücadele yolu izlemeliyim? Cevabınız için şimdiden teşekkürler…

Cevap: Yapraklarındaki sararma bakteriyel bir hastalık olabilir. Bitkinizde sürekli olarak bakırlı ilaçlar kullanmanız gerekecektir. Böylelikle hastalığı kontrol altında tutabilirsiniz. Bu ilaçlama hastalıklı dokuyu iyileştirmeyip yeni dokuların hastalanmasını engelleyebilir.

Sukulent sunumları ve örnekler – Sardunyaların yerini sukulentler alıyor!

Cam Güzeli çiçeği anlamı, bakımı ve çoğaltılması

Sardunya çiçeği bakımı aslında çok kolay gözükse de bu çiçeğin birkaç katı kuralı vardır. Öncelikle sardunyalar güneşi çok sever ve gün içinde en az saat güneş ışığı alabileceği bir yerde bulunmaları gereklidir.

Eğer sardunya bitkisini bir yerden almayı düşünüyorsan bitkinin yapraklarının taze olduğuna ve ayrıca kesiminin de iyi yapıldığından emin olman gerekir. Sardunyanın en sağlıklı olduğu dönem eylül ayı olduğu için kesiminin sadece bu dönemde yapılması da önemlidir.

Sardunya kış bakımı ise oldukça önemli bir başka konudur. Özellikle sıcak havayı ve toprağı seven bu çiçek kış aylarında içeri alınmalı ve kurumasını engellemek ve gübre ile çevrelemek gerekir.

Bakımını öğrendiğimize göre şimdi ise gel gelelim sardunya nasıl çoğaltılır…

Sardunya bitkisini kendin kesmeyi düşünüyorsan da bitkinin olabildiğince sağlıklı olmasına ve kesimin tepesinden en az 6 santim mesafede yapmaya özen göster. Daha sonra kesilen kısımları ekmek için ilk olarak kumunu hazırlamalısın. Kesilen kısımları yerleştir ve direkt güneş almayan bir yerde toprağı kurudukça sulayarak büyümeye bırak.