Ast Yüksekliği

Karaciğer Enzim Yüksekliği Nedir?

Karaciğerde enzim yüksekliği genellikle karaciğerdeki hücrelerde iltihaplanma veya hasarı gösterir. İltihaplı veya hasarlı karaciğer hücreleri, karaciğer enzimleri de dahil olmak üzere belirli kimyasalları normal miktarlarından daha fazla kan dolaşımına verir ve kan testlerinde karaciğer enzimlerini yükseltir.

Miktarı yüksek olarak gözlenebilen bazı karaciğer enzimleri:

• Alanin transaminaz (ALT)
• Aspartat transaminaz (AST)
• Alkalin fosfataz (ALP)
• Gama-glutamil transpeptidaz (GGT)

Rutin kan testi sırasında karaciğer enzim seviyelerinde artış keşfedilebilir. Çoğu durumda, karaciğer enzim seviyeleri sadece hafif ve geçici olarak yükselir. Çoğu zaman, yüksek karaciğer enzimleri kronik, ciddi bir karaciğer sorununa işaret etmez.

Karaciğer Enzimleri Neden Yükselir?

Birçok hastalık ve durum, karaciğer enzimlerinin yükselmesine katkıda bulunabilir. Doktorunuz ilaçlarınızı, belirtilerinizi ve bazı durumlarda diğer test ve prosedürlerin sonuçlarını gözden geçirerek nedeni belirler.

Karaciğer enzimlerindeki yükselmenin daha yaygın görülen nedenleri şunlardır:

Karaciğer enzimlerini yükseltebilen diğer olası nedenleri şunlardır:

Karaciğer enzim yüksekliği belirtileri nelerdir?

Karaciğer enzimleri yüksek olan çoğu insanda herhangi bir belirti görülmez. Karaciğer enzimlerinin yükselmesinin nedeni karaciğer hasarı ise, aşağıdaki gibi belirtiler görülebilir:

• Karın (mide) ağrısı
• Koyu renkte idrar
• Yorgunluk
• Kaşıntı
• Sarılık (cildinizin veya gözlerinizin sararması).
• Açık renkli dışkı
• İştah kaybı
• Mide bulantısı ve kusma

Ne zaman doktora görünmeli?

Bir kan testi karaciğer enzimlerinizin yükseldiğini ortaya çıkarırsa, sonuçların ne anlama gelebileceğini doktorunuza sorun. Doktorunuz, karaciğer enzimlerinizin yükselmesine neyin neden olduğunu belirlemek için başka testler ve prosedürler uygulamanızı önerebilir.

Karaciğer enzimlerindeki yükseklik nasıl tedavi edilir?

Karaciğer enzimleri yüksek olan kişilerin yaklaşık üçte biri, iki ila dört hafta sonra normal karaciğer enzim seviyelerine sahip olacaktır. Karaciğer enzimleriniz yüksek kalmaya devam ederse doktorunuz daha fazla kan testi veya ultrason, BT taraması veya MR gibi görüntüleme testleri isteyebilir. Ayrıca sizi bir karaciğer uzmanına (hepatolog) sevk edebilir. Tedavi, yüksek karaciğer enzimlerine neyin sebep olduğuna bağlı olarak planlanır.

Karaciğer Enzimleri Neden Yükselir? Belirtileri Nelerdir? Hakkında Bizimle İletişime Geçin

ALT nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır. Gıdalarla beraber vücuda alınıp sindirimi sağlandıktan sonra, karaciğere gelen besinlerin enerjiye dönüştürülmesine rol alır. Normalde bu enzim, karaciğer hücrelerinin içinde yer alır. Kan dolaşımında ise ölen karaciğer hücreleri nedeniyle az miktarda bulunur. Kandaki ALT değerinin normal olarak kabul ettiğimiz değerin üstünde olması, karaciğer harabiyetine işaret eden önemli bir belirtisidir. Tedavinin planlanması ve karaciğer yetmezliğine kadar giden bir süreç olmaması yönünden; ALT ve diğer karaciğer enzimlerinin seviyesi belirlendikten sonra daha ileri tanı testleri uygulanmalıdır. Enzim, kanda ne kadar yüksek düzeyde ise harabiyet o derece ciddi durumdadır diyebiliriz.

AST testi nedir?

Aspartat aminotransferaz (AST) üretimi karaciğer tarafından sağlanır. Bu enzim, kan dolaşımında her zaman vardır. Karaciğer hasarının tespit edilmesi ve birçok karaciğer rahatsızlığının tanı alma sürecinde ihtiyaç duyulan bir laboratuvar testi olup, öncesinde bir hazırlık gerektirmez. Yalnız hiçbir anlamı olmayan AST, ALT testi ile birlikte yapılarak değerlendirilmektedir. AST/ALT oranı, özellikle karaciğer hasarının değerlendirilmesi ve hastalık sebeplerinin saptanması sürecinde önemli bir değerdir. Karaciğer rahatsızlığı olan hastaların tedavi planına gösterdiği sonucun ölçümlenmesi ve kullanılan bazı ilaçların karaciğerdeki etkisini gözlemlemek için yapılır. Normal şartlarda kandaki seviyesi düşüktür; birden artması genellikle enfeksiyon gelişimine ve akut hepatite işaret eder. Bazen ise kalp-iskelet kaslarını olumsuz yönde etkileyen rahatsızlıkların varlığına, nörolojik kas hastalıklarına, akut pankreatite, kas yaralanmalarına dair fikirler verir. Bu test sonucunun düşüklüğü normal olarak değerlendiriliyor olsa da, referans değerinin altındaki AST değeri, B6 vitamini eksikliğine, gebeliğe ve bazı böbrek rahatsızlıkları gibi durumlar ile yakından ilişkili olabilir.

ALT ve AST testleri nasıl uygulanır?

Çok basit bir şekilde, yalnızca kan alımı ile gerçekleştirilen testlerdir. Öncesinde, özel hazırlık gerektiren bir süreç yoktur. Fakat, doktorunuzun bu testlerin yanı sıra; kan şekeri ve hemogram (tam kan sayımı) gibi çeşitli testler istemesine durumuna karşın, testleri vereceğiniz an aç karnına olmanız daha sağlıklı olacaktır.

Benzer Yazılar

Kadın Sağlığı Paketi

Kadın hastalıklarından korunmak ve kaliteli bir yaşama sahip olmak için bilinçli olmak ve düzenli olarak jinekolojik kontrollerden geçilmesi büyük önem taşıyor.

Devamı

Ürik Asit Nedir? Ürik Asit Nasıl Düşer?

Pürin; sucuk, pastırma, sosis, salam, kabuklu deniz ürünleri, küçük balıklar, kırmızı et, kuru fasulye, buğday, baklagiller, mayalı içecekler, çay ve kahve gibi yiyecek içeceklerin tüketilmesinden alınır.

Devamı

EKG Nedir? EKG Neden Çekilir?

Kalp ve damar hastalıklarının tanısında kullanılan EKG, kalbin kasılması esnasında meydana gelen elektriksel aktivitenin grafiksel anlamda kayıt edilmesine olanak sağlar.

Devamı

PA Akciğer Grafisi Nedir?

Posteroranterior akciğer grafisi olarak kısalttığımız PA akciğer grafisi; göğüs boşluğunun görüntülemesin ve değerlendirilmesi sürecinde en sık kullanılan yöntemdir.

Devamı

Aspartat Aminotransferaz (AST) Nedir?

Aspartat transferaz (AST), karaciğerinizde, kalbinizde, pankreasınızda, kaslarınızda ve vücudunuzdaki diğer dokularda bulunan bir enzimdir. Bu enzim vücudumuzun hemen her yerinde bulunmasına rağmen yaygın olarak karaciğer sağlığı ile ilişkilidir. AST kan testi ölçümü sıklıkla karaciğer ile ilgili bir grup testin arasında istenir. Bazen de daha genel bir kan testi paneline eklenerek birçok etkenle birlikte değerlendirilir. 

AST kan testi ile kanınızdaki aspartat transferaz miktarı ölçülür. Bir takım sağlık sorunları nedeniyle hücreler zarar gördüğünde, AST kan dolaşım sistemine sızabilir. Bu nedenle, bir kan örneğindeki yüksek AST seviyeleri çoğunlukla karaciğer rahatsızlığının işareti olabilir.
Öte yandan karaciğerde yaşanan birçok farklı sorun AST değerinin yükselmesine neden olabilir. Bu nedenle AST kan testi karaciğerle ilgili pek çok değerin ölçüldüğü daha genel test paketlerinin içerisinde yer alır. Doktorlar bu verileri bir arada değerlendirerek yüksekliğe neden olan sağlık sorununu teşhis etmeye çalışır. 

Doktorunuz AST testini sıklıkla karaciğer sağlığını değerlendirmek için istese de AST testi ek olarak diğer sağlık sorunları ve vücudunuzun herhangi bir yerindeki hücre hasarı hakkında bilgi verebilir.

Bazı kişiler karaciğer hastalığı yaşama konusunda risk grubunda yer alırlar. Yoğun alkol tüketimi, ailede karaciğer hastalığı geçmişi, diyabet, obezite ve benzeri sorunlar risk grubunu oluşturan ana etkenlerdir.

Öte yandan karaciğer sağlığıyla ilgili sorun yaşayan ve tedavi gören kişilerin sağlık durumunu izlemek için de düzenli alalıklarla AST ölçümü istenebilir. Bu sayede hastalığın iyileşip iyileşmediği gözlemlenebilir. AST testi istenmesinin bir diğer nedeni de herhangi bir hastalık nedeniyle kişinin karaciğerine zarar verme ihtimali olan ilaçları kullanmasıdır. Bu ölçüm sayesinde ilaç dozajı ayarlanabilir ya da kullanımı kesilebilir. 

Karaciğer rahatsızlıklarının belirtileri arasında şu belirtiler bulunur:

• Bulantı-kusma,
• Karın ağrısı,
• Kaşıntı,
• Sarılık (ciltte ve göz akında sararma),
• Yorgunluk ve halsizlik,
• İştahsızlık.

AST Normal Değer Aralığı Kaç Olmalıdır?

Aspartat transferaz için normal aralık laboratuvardan laboratuvara değişebilir. AST kan testi için yaygın referans aralığı 8 ila 33 U/L'dir. Değer aralıkları, birim farkı nedeniyle laboratuvarlar arasında farklılık gösterebilir. Bu nedenle test sonuçlarına bakılırken sonuç kağıdında yazılı olan referans değerler baz alınmalıdır.

Sağlıklı bir AST seviyesi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir:

• Yaş,
• Cinsiyet, 
• Kilo,
• Irk.

Doktorunuz test sonuçlarınızı değerlendirirken bu faktörleri göz önünde bulundurur.

AST Düşüklüğü Nedenleri

Düşük AST seviyeleri şunları gösterebilir:

•  Kahve veya kafein tüketimi,
• B6 vitamini eksikliği,
• Böbrek sorunu,
• Karaciğer hastalığı,
• Siroz,
• Kanser,
• Otoimmün hastalıklar,
• Genetik yapı.

AST Yüksekliği Nedenleri

Yüksek bir AST seviyesi, karaciğer hastalığının işareti olabilir. Karaciğer hastalığı yaşama ihtimali, diğer karaciğer kan testlerinin sonuçları da anormal olduğunda daha olası hale gelir. Sık görülmemekle birlikte yüksek AST seviyeleri vücudunuzun diğer yerlerinde hücre hasarı yaşanmasından kaynaklanabilir.

Yüksek AST seviyesine neden olabilecek karaciğer sorunları arasında şunlar bulunur: 

• Alkol nedenli karaciğer hasarı,
• Hepatit,
• Siroz,
• Karaciğere zarar verebilecek ilaçlar kullanmak,
• Karaciğer tümörü veya karaciğer kanseri sorunu yaşamak,
• Karaciğer iskemisi.

AST yüksekliğinin karaciğer dışı nedenleri ise şöyle sıralanır: 

• Hemokromatoz yani vücudunuzda kalbinize, karaciğerinize ve pankreasınıza zarar verebilecek çok fazla miktarda demir bulunması,
• Kalp krizi,
• Mononükleoz,
• Kas hastalığı,
• Pankreatit.

Geçici AST yüksekliğine neden olabilecek etkenler arasında şunlar bulunabilir:

• Derin yanıklar,
• Nöbet geçirmek,
• Ameliyat,
• Yoğun egzersiz,
• Hamilelik.

AST test sonuçlarınızın yüksek çıkması mutlaka bir sağlık sorununuz olduğu anlamına gelmez. Pek çok faktör AST seviyenizi etkileyebilir. İstatistiklere göre yaklaşık 20 sağlıklı insandan 1'inde normal referans aralığının dışında bir sonuç görülür. 

AST Testine Nasıl Hazırlanılır?

AST kan testi için bir sağlık görevlisi kan örneğinizi alır. AST testinizin yanı sıra aynı kanla daha farklı testler de yapılacaksa muhtemelen test saatinin saat önsesinden itibaren bir şey yememeli ve su dahil bir şey içmemelisiniz. Bu konuda sağlık uzmanınızın yönlendirmelerine harfiyen uymalısınız.
Öte yandan aldığınız bazı ilaçlar ya da takviye besinler, vitaminler ve beslenme tarzınız ALT değerlerinize etki edebilir. Bu nedenle sizden ALT testi istenmesi halinde kullandığınız ilaçları ve besin takviyelerini doktorunuza söylemeniz gerekir. Kullandığınız ilaçları kendi kararınızla bırakmayın, doktorunuzun tavsiyelerine uyun.

AST sonuçlarında bir sorun olması halinde doktorunuz aynı testi bir kez daha yaptırmanızı ya da ek olarak başka kan testleri, görüntüleme yöntemleri isteyebilir.

AST Nedir?

Karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. Karaciğer hastalığı veya hasarı için AST yani Aspartat Aminotransferaz testi yapılır. Biyokimyasal bir testtir ve rutin kan testleri sırasında da yapılmaktadır. Karaciğer tarafından üretilen, vücutta çoğu organda bulunan enzimlere de AST denilir.

Kalp, beyin, böbrek, kas ve kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositlerde de var olan protein, çoğu kimyasal reaksiyonu tetikler ve vücudun sağlıklı olarak işlevini yerine getirmesine yardım eder. AST, kan dolaşımında her zaman bir miktar bulunur. Kandaki düzeyinin ölçülmesi ise Aspartat Aminotransferaz testiyle gerçekleştirilir.

Düzenli sağlık kontrolleri sırasında hasarın oluşup oluşmadığı durumların tespiti için teste ihtiyaç duyulur.

AST Yüksekliği Ne Anlama Gelmektedir?

Hasar görmüş karaciğer, kana daha fazla AST katarak seviyenin yükselmesine neden olur. Yükseklik karaciğer veya başka bir organda hastalık olduğunun göstergesi olabilir.

Referans değerler 41 U/L olarak alınır. Yüksekliğe neden olan durumlarda karaciğer kanseri, kronik hepatit, siroz ve safra kanallarındaki tıkanıklıklar gelir. Travmalar, karaciğer yağlanması, aşırı sıcak, güneş çarpması da AST’de yüksekliğe neden olabilmektedir.

Gebelik, ameliyatlar, yoğun egzersiz, kas yaralanmaları, mide kanamaları, hemolitik anemiler, organ yetmezliği, çölyak, obezite gibi hastalıklar da yüksekliği etkilemektedir.

Yüksekliğe neden olan durumlar;

• Akut ve kronik hepatitler
• Karaciğer yağlanması
• Safra yolu sorunları
• Metabolik hastalıklar
• Sistemik hastalıklar
• Enfeksiyon hastalıkları
• Karaciğer tümörü

Yükseklik durumunda virüs enfeksiyonu oluşmuş olabilir. Karaciğeri etkileyen durumlara işaret edebilir.

AST Düşüklüğü Ne Anlama Gelmektedir?

Karaciğerin görevlerinden biri de kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretmek ve toksik maddeleri parçalayıp vücuttan atılmasına yardımcı olmaktır. Bu görevleri yerine getirebilmek için seviye normal aralıklarda olmalıdır.

Böbrek hastalıkları, diyaliz, diyabetik ketoasidoz, hamilelik, üre yüksekliği, B6 vitaminin eksikliği ileri derece beslenme sorunları AST düşüklüğünün nedenleri olabilmektedir.

Test Hangi Durumlarda İstenir?

Karaciğer ile ilgili tedavilerin durumunu kontrol etmek için test yaptırılmasını isteyebilir.

• Sarılık
• Hepatit virüsüne maruz kalınırsa
• Karaciğere zarar verildiği düşünen ilaç kullanılıyorsa
• Obezite
• Diyabet, metabolik sendromlarda
• Geçmeyen yorgunluklarda
• Karın şişliği
• Karın ağrısı
• İştah kaybı
• Cilt kaşıntıları
• Koyu renkli idrar
• Mide bulantısı
• Bacak ve ayak bileklerinde şişme
• Aşırı zayıflık

Bebeklerde AST Yüksekliği Neden Olur?

Yenidoğan bebeklerde hastalıklarda doğru tanı ve erken teşhis önemlidir. Hepatit virüsü ve benzer virüslere bağlı olarak oluşacak hastalıkların ve akciğer fonksiyonunun değerlendirilmesi için bebeklerde AST ve ALT testi yapılır.

Karaciğer veya farklı organlarda hasar, zarar meydana gelmişse yüksekliğe neden olabilir. Karaciğere yük binmesi, toksine maruz kalması yüksekliğe neden olabilir. Kız bebeklerde birim/litre, erkek bebeklerde birim/litre normal seviyeler olarak kabul edilmektedir.

Normal Değeri Nedir?

Biyokimyasal bir test olan AST, cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Normal değerler kadınlarda IU/L , erkeklerde IU/L kabul edilir.