Temel birkaç kural uygulandığında aracın ortalama yakıt tüketimini hesaplamak oldukça kolaydır. Burada karşımıza çıkan ilk zorluk farklı araç tipleri ve yakıt türleri olmasıdır. Ancak yakıt hesaplama litre üzerinden yapıldığı içi temel kurallar neredeyse tüm araçlar için geçerlidir. İlk olarak aracın içindeki yakıt bitmek üzereyken belli tutarda veya tamamen deponun doldurulması gerekmektedir. Bu noktada ya aracın kilometre sayacı sıfırlanmalı ya da mevcut kilometre bir kenara not edilmelidir. Depo bittiğinde gördüğünüz kilometreden not aldığınız kilometreyi çıkardıktan sonra yakıt için ödediğiniz ücret kat edilen mesafeye bölünmelidir. Çıkan sonuç aracınızın bir kilometrede ortalama yakıt tüketimini size vermektedir.
Araçların km başına tükettikleri yakıtın hesaplanması için kısa bir formül öngörülmüştür. Bu noktada ortalama yakıt tüketimi hesaplama yapılması için ilk olarak alınan yakıt miktarına A diyelim. Bu yakıt ile gidilen yol ise kilometre cinsinden B olsun. A’nın B’ye bölünmesi sonucunda ortaya çıkan miktar aracınızın mesafeye göre yakıt tüketimi hesaplama sonucu olmaktadır.
Kullanıcıların aklındaki en büyük sorulardan birisi ise hangi yakıt tipinin daha avantajlı olduğudur.Yakıt tüketimi hesaplama litre üzerinden olduğu için tüm yakıt çeşitleri için uygundur. Bu noktada her yakıt tipi kendisine göre uygun alanlarda kullanıldığında diğer çeşitlere göre farklı avantaj sağlamaktadır. Örneğin şehir içi günlük kullanımda düşük hızlarda sürülen araçlar için dizel araçlar önerilmektedir. Daha kısa süreli kullanım için alınan arabalarda ise konforun sağlanması amacı ile benzinli çeşitler önerilmektedir. Aracınızdan ortalama bir performans için LPG sistemleri tercih edilebilmektedir. Kısaca yakıtların sağladıkları faydalar kullanıcı tipinin değişikliklerine göre değişim göstermektedir.
Günlük kullanım içinde araç tipinden dolayı farklılaşan yakıt tüketimi bir de aracın diğer özelliklerine göre de farklılık gösterebilmektedir. Araç yakıt tüketimi hesaplama sırasında aynı modelde iki aracın arasında kullanılan yakıt miktarında farklılıklar meydana gelebilmektedir. Aynı modelde olan iki otomobil arasındaki yakıt tüketimi farklılığını ortaya çıkaran unsurlar ise şu şekildedir:
Kullanıcıların yakıt tüketimi hesaplama formülü sonrasında ulaştıkları sonucu bazı kurallara uyarak daha da düşürmeleri mümkündür. İlk olarak kullanılacak aracın ne kadar süre ile kullanacakları ve nerede kullanacakları önem taşımaktadır. Uzun yolda kullanılmak amacı ile alınan araçlar şehir içinde kullanılmak amacı ile kullanılan araçlardan farklı olmalıdır. Bunun yanı sıra şehir içinde de kısa mesafede kullanılan araçların LPG gibi yakıt çeşitlerini kullanması önerilirken burada tasarruf yapmak için en önemli olan şey aracın kullanım süresidir. Örneğin bir benzinli araç dizel araçlara göre daha ucuz olabilmektedir ancak uzun kullanım sonrasında aracın benzin maliyeti bu farkı ortadan kaldırmakta ve zarar edilmesine yol açabilmektedir. Araç almadan önce bu aracın ortalama olarak ne kadar kullanılacağının belirlenmesi ve buna göre bir araç tercih edilmesi gerekmektedir.
Günümüzde araç kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır. Kullanıcıların araçlarını alırken veya kullanırken genellikle yakıt tüketimi hesaplama nasıl yapılır sorusunu soruyorlar. Burada temel olarak yapılması gereken şey belli bir mesafede tüketilen yakıt miktarını ve o yakıt için ödediğiniz ücreti gidilen mesafeye bölmektir.
Alınan YakıtGidilen MesafeOrtalama Kilometre Başına Tüketim
TL km TL
TL km TL
TL km TL
Burada araçların özellikle şehir içi yakıt tüketim hesaplama yapılarak araçları genel olarak ilgilendiren tüketim hesabı yapılmalıdır.
Yakıt tüketiminin artması pek çok farklı parametre ile alakalı olabilmektedir. Aracın devam eden kullanım süreci boyunca birbirinden farklı ihtiyaçları oluşabilmektedir. Bu ihtiyaçların tam ve doğru bir şekilde karşılanamadığı durumlarda yakıt tüketiminde artışlar yaşanabilmektedir. Araç yakıt tüketimi litre başına gidilen mesafeyi kullanıcıya sunmaktadır. Ancak aracın özellikle hızlı kullanılması veya gereğinden fazla frene basılması gibi durumlar yakıt tüketiminde artışa neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra aracın sıklıkla yüksek devirde seyir halinde olması da yakıt tüketimini etkilemektedir. Ayrıca araç motorları, gerekli bakımların zamanında yapılmadığı takdirde zamanla eskiyebilmekte ve daha önceki performansına ulaşamamaktadır. Eskiyen motorlar daha fazla yakıt tüketmekte ancak daha az güç üretebilmektedir. Bu gibi durumların önüne geçilebilmesi için periyodik bakımların aksatılmaması aracın yağ ve su durumuna dikkat edilmesi gerekmektedir.
Yük aracın yakıt tüketimini etkileyen faktörlerden biridir. Bundan dolayı bir otobüs yakıt tüketimi hesaplama işlemi ile motosiklet yakıt tüketimi hesaplama farklı değişkenlere sahip olmalıdır. Otobüs gibi yük taşıyan araçların boş veya dolu seyretmelerine göre farklı değerler ortaya çıkabilirken motosikletlerde böyle bir durum yaşanmamaktadır.
Hızın yakıt tüketimini etkileyip etkilemeyeceği kullanıcıların en sık sorduğu sorulardan biridir. Örneğin ortalama olarak 60 km hız ile hareket eden bir aracın harcayacağı yakıt miktarı ile aynı modeldeki bir aracın km hız ile hareket ederken harcayacağı yakıt miktarı arasında fark vardır. Bunun en büyük sebeplerinden birisi motorun daha fazla güç üretmesi gerektiği için daha fazla yakıta ihtiyaç duymasıdır. Bunun yanı sıra ani olarak yaşanılan hızlanmalar da aracın devrinin artmasına sebep olacağı için yine yakıt tüketiminde artış yaşanmaktadır.
Yeni ya da ikinci al araç almak isteyen sürücüler, öncesinde araç yakıt hesaplama araçlarını kullanır ve aracın muhtemel aylık maliyetini hesaplar. Yakıt tüketimi hesaplama ile hangi aracın daha avantajlı olduğuna karar verilir.
Km yakıt hesaplama yapmak için en basit yöntem, araç deposunu önce tam boşaltmaktır. Araç sahipleri, araç deposu tam boşaldıktan sonra depoyu fuller. Deponun doldurulduğu zamanki araç kilometresi not alınır. Dolu deponun boşaldığı zamanki kilometre ile depo dolum kilometresi karşılaştırılır ve araç yakıt tüketim hacmine ulaşılır. Mesafe yakıt hesaplama işlemleri için araç yakıt hesapla modülleri de tercih edilebilir.
Aracın yakıt deposu kapasitesinin katedilen kilometreyle çarpılıp yüze bölünmesi, kilometrede ne kadar yakıt yakıldığını gösterir. Araba yakıt hesaplama, kilometrelik hesap 1 kilometreye indirgenerek yapılabilir. Mazot hesaplama ya da benzin hesaplama gibi hesaplama türleri için modüller tercih edilebilir.
Aracın yakacağı yakıt tutarı, şehir içi ve şehir dışında değişiklik gösterir. Şehir içerisinde aracın dur-kalk hareketlerinin fazla olması yakıt tüketimini de artırır. benzinli bir araç, şehir içinde ortalama olarak km’de 8,5 litre yakıt yakar. Şehir dışında ise km’de yakıt hacmi 6 litreye kadar düşebilir.
Yakıt tüketimi şehir içinde ve dışında değişiklik gösterir. dizel bir araç şehir içerisinde km’de ortalama 4,4 litre yakıt tüketirken şehir dışında 3,7 litre yakıt tüketir. Bu tutarlar ortalama olarak hesaplanır.
dizel bir araç, km başına yakıt hesaplama yapıldığında şehir içerisinde km’de 6,5 litre yakıt tüketir. Şehir dışında aynı aracın yakıt tüketimi 4 litreye kadar düşebilir. Aracın ortalama yakıt tüketim hacmi ise 4,5 litre olarak hesaplanır.
Yakıt km hesaplama konusunda net bir tutar belirtilmesi doğru olmaz. Km’de ne kadar yakıt yakılacağı, aracın motor hacmine, şehir içi ve şehir dışı kullanımına ve diğer unsurlara göre değişiklik gösterir. Genel bir bilgi olarak 1 litre mazotla 22,22 km yol gidileceği söylenebilir.
LPG yakıt tüketimi hesaplama, araç türüne göre değişiklik gösterir. Araç yaşı, motor hacmi, kullanım alanı gibi unsurlar yakıt tüketim hacmini doğrudan etkiler. Genel olarak 1 litre LPG ile 11,36 km yol gidileceği söylenebilir. 11,36 km’lik LPG yakıt hesaplama sonucu, ortalama yakıt tüketimi hesaplama formülleriyle elde edilir.
Dizel yakıt hesaplama, araç modeli, motor hacmi ve yaşı gibi unsurlar göz önünde bulundurularak yapılır. 1 litre dizel yakıt türü ile ortalama 22,22 km yol gidilir.
Her sürücünün aklına gelen en önemli faktörlerden biri, yakıt tüketimidir. Aracınızın ne kadar yakıt tükettiğini öğrenmek aslında çok kolay. Öncelikle aracınızın yakıtı bitmek üzereyken tamamen doldurun. Bu kısım hesaplama aşamasında oldukça önemli. Sonrasında aracınızı hareket ettirmeden önce, ayarlanabilir kilometre sayacını sıfırlayın ya da hareket etmeden önce aracınızın kilometresini not edin.
Örnek verecek olursak; aracınızı doldurduğunuzda TL tutar ödediniz. Deponuz bittiğinde de sayacınız KM gösteriyor. Burada yakıt hesaplama için yapacağınız şey, tutarı yola bölmek. /= TL/KM yani aracınız kilometre başına 40 kuruş yakıyor. Bu şekilde hesaplamanızı yapabilir. Ne kadar harcama yaptığınızı bu şekilde öğrenebilirsiniz. Deponuzdaki yakıt bittiğinde, yakıt alırken ödediğiniz bedeli, yakıtınızı aldıktan sonra yaptığınız kilometreye böldüğünüz zaman; kilometre başına tükettiğiniz yakıtı gösterecektir.
Yakıt tüketimini hesaplarken kullanılan şehir içi ve şehir dışı formülleri vardır. Bunlar; şehir içinde motor soğuk haldeyken çalıştırılır ve hız maksimum 50 km/s'ye çıkarak ortalama 4 kilometre ile 19 kilometre arası bir mesafede test edilir. Elde edilen veri şehir içi yakıt tüketimidir. Şehir dışında ise test şehir içinden hemen sonra yapılacağı için motor ideal ısıya sahiptir. Test maksimum km/s hıza çıkılarak 7 kilometrelik bir mesafede yapılır. Hız yolun yarısında sabit yarısında değişken tutulur, bu sayede istenilen veri elde edilir. Ortalama yakıt tüketimi için ise; şehir içi tüketiminde elde edilen verinin %37’si, şehir dışında elde edilen verinin %63’ü toplanarak tüketim miktarı hesaplanır.
Yakıt tüketimini sürüş tekniği kadar, araç içi ağırlık, mekanik ve donanım unsurları da etkilemekte. Bunları sıralayacak olursak;
Yakıt tüketiminde, her sürücü tasarrufu ön planda tutar. Hangi yakıt türünün sizin daha avantajlı olacağı ise, sizin araç kullanımınıza bağlı. Örneklendirecek olursak; aracınızı trafiğin yoğun olmadığı yerlerde, düşük hızda kullanacaksanız ve yılda kilometre yol yapacaksanız sizin için dizel araç daha avantajlı olacaktır. Araç ortalama 3 sene içerisinde değiştirilecekse, daha sessiz bir performans beklentisi olacaksa benzin daha avantajlı olacaktır. Ve son olarak aracın otopark sorunu olmayacaksa ayrıca aracı zorlamayacak performans beklenecekse LPG sistemli araç daha avantajlı olacaktır.
Şunu unutmayalım ki aracın az yakması demek yavaş gitmesi demek değildir. Aracınızla uzun yoldayken vitesleri hızlı büyütmeniz, olabildiğince sabit hızda gitmeniz ve gereksiz fren hareketlerinden kaçınmanız yakıt tüketiminize katkı sağlar. Aracınızdan maksimum verim alabilmek için belli bir hızda gitmeniz gerekmektedir. Yani uygun devirde, aracınızı yormadan kullandığınız takdirde yakıt tüketimini minimumda tutabilirsiniz.
Aslında aracınızla kısa yolda az yakmanızın kontrolü de sizin elinizde. Uygun devirde ve olabildiğince az fren kullanarak yakıt tüketimi hakimiyetini ele geçirebilirsiniz. Aracınızı rölantide tutmayarak, sürekli dur-kalk hamlelere yer vermeyerek yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz.
Günümüzde ilerleyen teknolojiyle beraber dizel motorların, turbo sistemlerin,enjeksiyon ve hibrit motorların gelişmesi sayesinde standart boydaki araçlar da artık küçük arabalar kadar tasarruf sağlıyor. Ama tabii ki tasarrufa uygun kullanım sağlandığı takdirde, hem küçük motorlu, hem de küçük araçlar çok daha az yakıt tüketimi sağlarlar.
Öncelikle yakıt türü ne olursa olsun, yakıt hesaplamanın en doğru yolu, depoyu tamamen bitirmektir. Sonrasında depoyu tamamen doldurarak aldığımız TL miktarını kenara not etmek. Sonrasında mümkünse kilometreyi sıfırlamak, eğer sıfırlama imkanınız yok ise o anki kilometreyi not almanız yeterli olacaktır.
Örneğin; TL’lik yakıt aldınız ve 60 KM sonra yakıtınız tükendi. /60= TL/KM olarak yakıt tüketiminizi bulabilirsiniz.
Konu başından beri özellikle belirttiğimiz ince detayları hep birlikte hatırlayalım; aracı devirli kullanmak Hız yapmanız tabii ki tüketimi arttırır. Ne kadar yakıt, o kadar güç Fakat tasarruf sağlayacak sürüş tekniklerine dikkat ederek, devirde kullanım sağlarsanız, yakıt tasarrufu sağlamış olacaksınız.
Aracınızın yakıtını etkileyen unsurlardan bir tanesi takdir edersiniz ki mevcut ağırlıklar. Port bagaj ya da arka bagaj fark etmeksizin taşıyacağınız ekstra yükler araca ekstra efor sarf ettireceği için yakıt tüketiminde ekstra harcamaya sebep olacaktır. Bu mekanizmayı sporcu gibi düşünebilirsiniz. Ne kadar hareket ve güç harcanırsa, vücut o kadar su isteyecektir. Siz siz olun fazla ağırlıklara her zaman yer vermeyin :)
Konu başından beri belirttiğimiz gibi ilk başta dikkat etmemiz gereken husus; aracı doğru devirde kullanmak. Doğru devirde kullanmak için aracı tanımamız önemli bir detay olacaktır. Öncelikle tork ve beygir gücü arasındaki farkı anlamamız gerekecektir. Kısaca bahsedecek olursak tork; araçlardaki döndürme hareketidir. Motordaki krank milinin bir dakikada yaptığı dönüş sayısıdır. Bu dönüş sayısının azlığı ya da çokluğu araçlardaki hızı ve çekiş gücünü belirler. Mesela, aracın yokuştaki çekiş gücünün iyi olması torkunun büyük olması anlamına gelir. Beygir gücü ise, aracın hareket edebilmesi için gereken güç olarak tanımlanır. Yani beygir gücü hız ile ilgili bir kavramdır. Devir konusunu detaylandıracak olursak yakıt tasarrufu için;
-Dizel araçlarda vites geçişlerini d/dak olmadan değiştirmemiz gerekir.
-Benzinli motorlarda ise d/dak arası vites değişimi yapmak avantajımıza olacaktır.
Ayrıca bilinenin aksine, dizel motorun benzinli motora göre daha az yakmasının sebebi litre başına birim fiyatının düşük olması değildir. Dizel motorlara ait piston kolu daha uzun olduğu için daha yüksek tork üretmesinden kaynaklanmaktadır.
Şunu da bilmeliyiz ki; aracı yüksek devirde kullandığımız zaman yakıt tüketimi artacak ve motor ömründen yemeye başlayacaktır.
Aracın yakıt tüketimini etkileyen diğer unsurlardan biri de araçta bulunan arıza durumlarıdır. Fakat tüketimi etkilemesi arıza durumuna göre değişmektedir. Örneklendirecek olursak, gaz kelebeği konum sensöründeki arıza etkilerken, airbag arızasının tüketime herhangi bir etkisi yoktur.
Yazımızın başında da anlattığımız gibi, yakacağınız yakıt, aracınızın modeline ve motor tipine göre değişir. 1 litre benzin ile aracınızın kaç kilometre yol gidebileceğini ise ufak bir formül ile hesaplamak mümkün. Yapılan Kilometre / Yakılan Yakıt Miktarı = 1 Litre ile gidilebilecek kilometre yani / 6 = 16,6 . Aracınız 1 litre benzin ile 16,6 kilometre yol alacaktır.
Benzin uyarı ışığı yandığı sırada, sanıldığı gibi depo sıfır benzinde olmuyor. Önerilen ışık yandığında ya da yanmasına çok az kaldığında deponuzu doldurmanız. Fakat yakıt istasyonuna hemen gidemeseniz bile, depoda bir rezerv mutlaka bulunuyor. Bu durumda da aracınız sizi belirli bir süre daha götürebiliyor. Bazı marka ve modellerin yakıt uyarısından sonra kaç kilometre gidebileceklerine bakalım;
ARAÇ | YAKIT IŞIĞI YANDIĞINDA KALAN YAKIT | YAKIT IŞIĞI YANDIĞINDA GİDEBİLECEĞİ KİLOMETRE |
---|---|---|
TOYOTA COROLLA FIAT EGEA VOLKSWAGEN POLO HONDA CIVIC SEAT IBIZA VOLKSWAGEN JETTA | 7 LİTRE | 50 KİLOMETRE |
FORD FIESTA FORD KUGA PEUGEOT CITROEN C-ELYSEE | 5 LİTRE | 35 KİLOMETRE |
VOLKSWAGEN PASSAT BMW 5 SERİSİ SEAT LEON HONDA CR-V | 8 LİTRE | 57 KİLOMETRE |
**Markaların yakıt tüketim bilgileri resmi web sitelerinden alınmıştır.**