Prokalsitonin Referans Aralığı

PCT Nedir?

PCT testi olarak bilinen aslında kan tahlilleri aracılığıyla incelenebilen prokalsitonin değeridir. Prokalsitonin amino asitten oluşan bir proteindir. Tiroit hücrelerince sentezlenen ve kalsiyum homeostazında yer alan kalsitonin hormonunun bir ön hormonudur ancak enfeksiyon belirteci olarak, özellikle de bakteriyel enfeksiyondan şüphelenildiğinde kullanımı çok yaygındır. “PCT kan değeri nedir?” diye sorulduğunda en açıklayıcı şu cevap verilebilir: Vücutta enfeksiyon olup olmadığını ve bu enfeksiyonun hangi seviyede olduğunu anlayabildiğimiz bir değerdir çünkü enfeksiyon şiddeti arttıkça prokalsitonin üretimi de artar. Bakteriyel enfeksiyonların erken, hassas ve spesifik sinyali olarak nitelendirilebilecek PCT değeri, özellikle sepsis (enfeksiyonun vücuda yayılması) gibi durumları belirlemede önemli rol oynar. “Kanda PCT nedir?” dendiğinde prokalsitoninin vücudun bakteriyel enfeksiyona karşı ürettiği bir madde olduğunun bilinmesi gerekir.

PCT Testi Ne Zaman İstenir?

Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonu anlamak için PCT testine başvurulur. Parazit, mantar enfeksiyonları ve bakteriyel sebeplerle ilgili olan PCT değeri viral enfeksiyon durumlarında artmaz. PCT yüksekliği veya PCT düşüklüğü bir sonuca varmak için kan tahlilleri ile belirlenir. Genellikle PCT testine şu durumlarda başvurulur:

• Yetişkinlerde ve çocuklarda bakteriyemi ve septisemi (sepsis) durumunu teşhis etmek, enfeksiyon şiddetini tayin etmek için
• Septik şok teşhisi, riskin belirlenmesi ve izlenmesi için
• Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonlarında böbreklerin durumunu anlamak için
• Nötropenik (kandaki nötrofil sayısının düşmesi) hastalarda bakteriyel enfeksiyon teşhisi için
• Antibakteriyel tedaviye tedavi edici yanıtın izlenmesi için (antibiyotik tedavisinin etkinliğinin izlenmesi için)
• Ameliyat sonrası ciddi travmalar, yanıklar ve çoklu organ yetmezliğinde sistemik ikincil enfeksiyon teşhisi için
• Bakteriyel ve viral menenjitin ayrıcı teşhisi için
• Salgın nedeniyle bakteriyel ve viral pnömonin ayrıcı teşhisi için
• İnflamasyon ve enfeksiyonu ayırt etmek için

PCT Testi Nasıl Yapılır?

PCT değeri basit bir kan testi ile ölçülür. PCT testi öncesi herhangi bir hazırlık yapmak gerekmez. Açlık gerektirmediği için istenilen bir zaman yaptırılabilen kan testi ile PCT değeri belirlenebilir. Vücuttaki enfeksiyonun anlaşılabilmesi için CRP de kan tahlillerinde sıklıkla istemi yapılan bir değerdir. Peki PCT ile CRP arasındaki fark nedir? PCT değeri, CRP’ye göre vücutta enfeksiyon başladıktan hemen sonra (3 saat) hızla yükselir ve iyileşme durumunda da hızlıca düşer. Böylece hastalığın teşhisi PCT testi ile kolaylaşır ve enfeksiyon için uygulanan antibiyotik tedavisinin de kısa süreli olması sağlanabilir. CRP testi, akut inflamasyonun durumunda hangi aşamada olunduğunu net gösterebilir ancak enfeksiyonun bakteri kaynaklı mı, viral kaynaklı mı olduğunu göstermede yeterli değildir. Ayrıca antibiyotik tedavine gerek olup olmadığını de bu test ile anlamak mümkün olabilir. Farklı sağlık durumlarının da söz konusu olup olmadığı yine PCT testi ile anlaşılabilir.

PCT testi sayesinde bakteriyel enfeksiyonlar kolayca ayırt edilebilir. İlk bakteri saldırısından 6 saat sonra hızla yükselir, enfeksiyon üzerinde bağışıklık kontrolü sağlanır sağlanmaz düşer. Enfeksiyonu ileri seviyedeki kişilerde hastalığın şiddeti basit bir şekilde hızla anlaşılabilir. PCT testi de enfeksiyonun kaynağını tespit edebilir ama bakterinin türüyle ilgili bir işaret veremez.

Normal PCT Değeri Kaç Olmalıdır?

Sağlıklı kişilerdeki prokalsitonin hızlı bir şekilde kalsitonine dönüşür. Böylece kişideki PCT değeri düşük olur. PCT değeri, sağlıklı kişilerde µg/l’nin altındadır. ng/mL seviyesinden daha büyük değerlerde enfeksiyonun varlığından bahsedilebilir. Sepsis değerleri şöyle açıklanabilir:

• µg/L normal
• µg/L’den az düşük sepsis riski
• µg/L sepsis ihtimali
• µg/L orta ve yüksek sepsis riski
• 10 µg/L ve üzeri yüksek sepsis riski

PCT Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

PCT düşüklüğü olumsuz bir algı yaratsa da aslında PCT değerinin düşük olması vücutta enfeksiyon olmadığının ya da çok az olduğunun göstergesidir. Ancak viral enfeksiyonlarda ve inflamatuar hastalıklarda PCT değeri düşebilir. Bakteriyel enfeksiyonlarda bu seviye aksine yükselir. Bu sayede aslında enfeksiyonun ne kaynaklı olduğu hızlıca anlaşılabilir. Belirtiler şiddetliyse ama PCT düşükse enfeksiyonun viral kaynaklıdır.

Bir enfeksiyon tedavisi sürecinde de PCT düşüklüğü görülür, hatta tedavinin olumlu sonuç verdiği buradan anlaşılabilir. Doğru antibiyotik tedavisinin uygulanmasından sonra PCT değeri hızla düşer.

PCT düşüklüğü veya orta seviye PCT yüksekliği sepsis olasılığının yanı sıra başka nedenlerden kaynaklanabilir. Bu sebepler ciddi doku hasarına götüren nedenlerdir. Ancak bunlardan hiçbiri sepsis kadar PCT değerini yükseltmez.

PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kanda PCT yüksekliği vücutta enfeksiyon olduğunun göstergesidir. PCT yüksekliği enfeksiyonun seviyesine göre değişir. Genellikle sepsis, menenjit gibi ciddi bakteriyel enfeksiyonlar PCT’nin yükselmesinin en büyük nedenleridir. Sepsis; vücudun bakteriyel enfeksiyona karşı bir tepki geliştirerek iltihaba sebep olan kimyasalları serbest bıraktığı, ölüme götürebilecek durumdur. Çünkü tedavi edilmeyen sepsis organ yetmezliğine neden olabilir. Bu durum da hayat kaybı ile sonuçlanabilir. Ancak PCT değerinin yüksek olması mutlaka bir sepsis olduğunu göstermez. Bazen sistemik bir enfeksiyon olduğu anlamına gelebilen PCT yüksekliği, doku yaralanmalarında da meydana gelir. Sepsis teşhisini doğrulamak için farklı testler yapılır. Bu testler tam kan sayımı (CBC), idrar tahlili, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT) ve manyetik rezonans görüntüleme yani MR’dır.

Diş apsesi gibi daha küçük bir enfeksiyon olmasına rağmen PCT yüksekliğine neden olur. Ancak genellikle yüksek PCT sepsise işaret eder. PCT yüksekliğinin sepsis dışındaki nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Yanıklar
• Ameliyat
• Şiddetli travmalar
• Pankreatit (pankreas iltihabı)
• Endokardit (kalp iltihabı)
• Menenjit (beyin dokusu iltihabı)
• Kardiyojenik şok
• Organ bağışında doku reddi
• Çocuklarda şiddetli idrar yolu enfeksiyonları
• Tümör enfeksiyonları

PCT yüksekliği bazen enfeksiyon olmadan da meydana gelebilir. Kandaki oksijen seviyesini düşüren durumlar PCT yüksekliği riskini artırır. Astım veya KOAH atağı, zatürre, yüksek rakımda bulunma ve kalp durması gibi nedenler buna birer örnektir.

PCT testi sepsis riskiyle ilgili önemli bir ipucu verir. Bu sayede tedaviye başlanıp başlanmayacağının kararı verilebilirken daha ciddi hastalıklar ve septik şok gibi ölüme götüren nedenlere karşı önlem alınmış olunur.

PCT diğer bir adıyla prokalsitonin vücutta çeşitli fonksiyonların yürütülmesini sağlayan bir hormondur. Bu yazımda pct testi hakkında çeşitli bilgiler vereceğim. Hangi durumlarda yükseldiği, hangi durumlarda düştüğü ve vücutta hangi görevleri yaptığından bahsedeceğim. Haydi yazımıza geçelim.

PCT (Prokalsitonin) Nedir?

PCT (Prokalsitonin) testi genellikle sistemik enfeksiyonların (sepsis) şüphesinde veya varlığında hastalara uygulanır. Kalsitonin adı verilen hormonu üretilmesi için gerekli olan prokalsitonin, adet aminoasitten oluşur ve tiroid bezinde bulunan parafoliküler hücrelerde, akciğer ve bağırsaktaki nöroendokrin hücrelerde üretilir. İlk defa &#;li yıllarda Leonard J. Deftos ve Bernard A. Roos tarafından tanımlanmıştır.

Sıklıkla ağır bir bakteriyel enfeksiyon sonrasında vücut prokalsitonin üretmeye başlar. 2 &#; 4 saat içinde pct düzeylerinde belirgin bir artış meydana gelir. PCT tahlilinin yüksek çıkması hastada bakteriyel enfeksiyonunun eşlik ettiğine işaret eder. Virüs ve diğer patojenlerin neden olduğu sistemik enfeksiyonlarda bu denli belirgin bir artış genellikle gözlenmez. Dolayısıyla bakteriyel enfeksiyonların diğer enfeksiyonlarla ayırt edilmesinde yardımcı bir bulgu olarak değerlendirilebilir.

Üstteki görselde bulunan tablo µg/L cinsinden hazırlanmıştır. Bu görselde 1 numara ile gösterilen bölüm sağlıklı insanlarda görülen pct değerini temsil etmektedir. 2 numara lokal enfeksiyonların varlığını, 3 numara sistemik enfeksyonların varlığını, 4 numara yaygın sistemik enfeksiyonların varlığını ve 5 numara ise septik şok tablosunun varlığını temsil etmektedir.

Serumda prokalsitonin maddesinin yarılanma ömrü 25 &#; 30 saat civarındadır. Tiroid bezinde üretilmesinde kaynaklı olarak tiroid kanseri ve bazı diğer tiroid bezi hastalıklarında prokalsitonin düzeyinde belirgin değişiklikler hissedilebilir. Prokalsitonin testi hastalıkların tanısının konulabilmesi için doğrudan faydalı bir araç değildir. PTC tahlili kan dolaşımında bulunmakta olan prokalsitonin seviyelerini ölçer.

Doktorlar Neden PCT Testi Yapar?

Hekimler genellikle hastalıkların tanısının koyulması veya tedavisinin yapılması amacıyla bazı tahliller ve tetkikler isterler. Tedavi süreçlerinin takip edilmesi de yine pct testi isteme endikasyonları arasındadır. Peki pct testi neden istenir?

1. Kalp hızının çok yükseldiği ve taşikardi olarak isimlendirilen durumun varlığında
2. Ateş yüksekliği ortaya çıktığında
3. Kan basıncı normal seviyelerin altına düştüğünde
4. Solunum sayısının artması durumunda
5. Zihinsel durumda bozulmalar görülürse
6. Bakteriyel bir enfeksiyonun seyrinin tespit edilmesi gerektiğinde pct testi istenir.

PCT Testinin Yorumlanması

Sağlıklı olarak tanımlanan bireylerde herhangi bir sebep olmaksızın pct değerlerinin yükselmesi normal karşılanabilen bir durum değildir. Önceki başlıkta da belirttiğim gibi pct tahlili doğrudan tanı koymaz ancak var olan bir enfeksiyonu bize işaret eder. Bu noktada enfeksiyon varlığını gözler önüne seren ve çok önemli bir kriter olan c-reaktif protein ile ilgili hazırlamış olduğum CRP Nedir? başlıklı yazımı okumanızda fayda görüyorum.,

Lokal Enfeksiyon ile Sistemik Enfeksiyon Farkları

Lokal enfeksiyon vücutta belirli bir bölgede ortaya çıkan ve o bölgeyle ilgili sonuçları olan bir durumdur. Sistemik enfeksiyon ise tüm vücudu ilgilendirir. Çünkü enfeksiyon tüm vücuttadır. Temel olarak lokal ve sistemik enfeksiyon arasındaki farklar bunlardır.

PCT Normal Değerleri (Referans Aralığı)

Pct normal değeri aşağıda verilmiştir. Bu değerleri dilerseniz önceki başlıkta vermiş olduğum tablodan inceleyebilirsiniz.

• Sağlıklı bireylerde : 0 – 0,05 µg/L
• Lokal enfeksiyonların varlığında : 0,05 – 0,5 µg/L
• Sistemik enfeksiyonların varlığında : 0,5 – 2 µg/L
• Yaygın sistemik enfeksiyonların varlığında : 2 – 10 µg/L
• Septik şok varlığında : 10 µg/L ve üstü

Sepsis veya septik şok durumundan şüphelenilmesi oldukça ciddi seyreden bir tıbbi süreçtir. Bu noktada hekiminiz gerekli müdahaleleri yapacaktır.

PCT Yüksekliği

PCT testi sonuçları lokal veya sistemik enfeksiyonların varlığında sağlıklı insanlardan elde edilen pct değerlerine göre yüksek çıkar. PCT artışı sadece enfeksiyona bağlı olmayabilir. Çeşitli hastalıklarda ve bazı kanserlerde yüksek seyredebilir. Ayrıca ilaç kullanımı neticesinde kan prokalsitonin düzeyleri yükselebilir.

PCT (Prokalsitonin) yüksekliği nedenleri ağır travma durumlarında, ciddi yanıklarda, organ yetmezliklerinde, bakteriyel zatürrelerde, menenjit hastalığında, organların oksijenlenmesinde problem ortaya çıkaran durumlarda, idrar yolu enfeksiyonlarında, tiroid kanserlerinde, büyük cerrahi operasyonlarda ve bazı diğer durumlar olarak sıralanabilir.

PCT Düşüklüğü

Pct düşüklüğü ya da farklı bir deyişle pct değerinin normalin altında olması çoğu zaman herhangi bir probleme işaret etmez ancak herhangi bir kesinlik söz konusu olmamaktadır. Örnek verecek olursak pct değerinin yüksek olması sepsis ya da herhangi bir enfeksiyon olduğunu garanti etmez ve yine aynı şekilde pct değerlerinin düşük olması herhangi bir sorun olmadığını garanti etmez.

Pct testi erken dönemlerde yapıldığında yanlış bilgi verebilir. Bu açıdan dikkatli olunmalı ve hekiminizin önerilerine göre yeniden testi yaptırabilirsiniz.

PCT (Prokalsitonin) Testi Sonuçları

Hasta bireyler tahlil sonuçlarında pct testi düşüklüğü veya yüksekliği gibi sorunlarla karşılaşabilirler ancak bu testin tek başına çoğu zaman bir anlam ifade etmediği unutulmamalıdır. Bu test ile hekiminiz bir takım hastalıklardan uazaklaşacak, ekarte edecek ve tanıya yaklaşacaktır veya zaten takip edilen bir süreçte kontrol muayenesi kapsamında değerlendirecektir. Herhangi bir bölümde yapılan tahlillerinde pct düşüklüğü veya pct yüksekliği olan bireyler dahiliye polikliniklerinden randevu alarak bu durumla ilgili muayene olabilirler. Bu noktada Dahiliye Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar? başlıklı yazımızı okumanız faydalı olacaktır.

Kaynakça

1. Pub-Med : Procalcitonin as a diagnostic marker for sepsis: a systematic review and meta-analysis için buradan yararlanıldı. &#; Erişim Tarihi : 20 Ocak
2. Dove-Med : Procalcitonin Blood Test için buradan yararlanıldı. &#; Erişim Tarihi : 20 Ocak

Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım. Yorumlarınızı bekliyorum.

(Bu yazı ilk defa 18 Şubat tarihinde yazılmıştır. Ardından 20 Ocak tarihinde güncellenmiştir.)

Bu Başlıklar İlginizi Çekebilir:

PCT Nedir?

PCT bir kan testi olup vücuttaki enfeksiyonların kana karışması durumunu tespit etmek amacıyla yapılmaktadır. Sepsis hastalığı durumu tespiti için yapılan PCT testi yükselişi ise halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinmektedir.

Viral olarak bilinen enfeksiyon durumunda PCT değerinde herhangi bir değişim olmamaktadır. Fakat bakteri enfeksiyonları PCT değerinin yükselmesine neden olmaktadır.

PCT Kaç Olmalıdır?

PCT değerinin normal aralıklarda olması oldukça önemlidir. PCT testinin normal değer aralığı ng/ml'den daha düşüktür. Sepsis hastalarında veya sepsis şok durumlarında PCT değeri yaklaşık ng/ml seviyesine kadar çıkabilmektedir. Bu değerin yüksek çıkması hastalığın ciddi olması ile doğru orantılı olmaktadır. Bu sebeple buna yönelik testlerin yapılması ve değerinin yüksek çıkması durumunda uzman doktorlar tarafından devamlı takip edilmesi gerekmektedir.

PCT Yüksekliği Neden Olur?

PCT değerinin yüksek olması vücutta ciddi derece enfeksiyon olması anlamına gelmektedir. PCT değerinin yüksek olmasının farklı nedenleri de bulunmaktadır. Bu nedenler şunlardır:

- Çoklu organ yetmezliği durumunda PCT değeri durumu yükselişe geçebilir.
- Troit kanseri PCT testi değerlerinin yüksekliğine neden olmaktadır.
- İdrar yolları enfeksiyonu, uzun süre kullanılan ilaçlar ve zatürre gibi hastalıklar PCT değerlerinin yükselmesine sebep olmaktadır
- Kemik iliği kanseri. böbrek yetmezliği ve cerrahi işlemler PCT değerinin yüksek çıkmasına neden olabilmektedir.
- Travma ve şok gibi durumlar PCT değerinin yükselmesine sebep olmaktadır.

PCT Düşüklüğü Neden Olur?

PCT değeri sağlıklı kişilerde yok denecek kadar az seviyededir. Kan içerisinde düşük olduğunda da bazı enfeksiyon hastalıklarının habercisi olabilmektedir. PCT düşüklüğünün birkaç farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenler şunlardır:

- Yapılan bazı cerrahi operasyonlar sonucunda PCT değeri düşük çıkabilmektedir.
- Vücuda organ nakli yapılması durumunda PCT değeri düşük çıkmaktadır.
- Virüslerden dolayı meydana gelen enfeksiyon hastalıklarında da PCT değeri düşük çıkmaktadır.

Vücudumuzda gelişen sağlık sorunlarının etkisiyle çeşitli biyokimyasal olaylar meydana gelir. Bu olaylar, hastalıkların tanı ve takibinde değerlendirilmek üzere klinikte yürütülen tetkikler ile incelenebilmektedir. Özellikle enfeksiyon hastalıkları ile iltihabi rahatsızlıkların değerlendirmesinde oldukça önemli olan tahlillerden biri, PCT testi olarak da bilinen prokalsitonin testidir.

PCT Nedir?

Prokalsitonin veya kısaca PCT, vücutta iltihabi reaksiyonların ortaya çıkmasını takiben kanda yükselen peptitlerden biridir. Vücudumuz; hem bağışıklık sisteminin desteklenmesi hem de iltihabı (enflamasyon) meydana getiren hastalık etkeninin elimine edilerek vücuttan atılımının kolaylaştırılması adına, çeşitli maddelerin vücuttaki üretimini artırırken bazılarınınkini düşürür. Bu maddelere akut faz reaktanları adı verilir.

Bu bağlamda; fibrinojen, C-reaktif protein (CRP), ferritin gibi maddeler, enflamasyon durumunda kandaki miktarı arttığından pozitif akut faz reaktanları olarak kabul edilir. Yine bir enflamasyon durumunda transferrin, retinol bağlayıcı protein gibi çeşitli moleküller; kandaki seviyeleri düştüğü için negatif akut faz reaktanları arasında yer alır. Prokalsitonin ise pozitif akut faz reaktanlarından biridir.

Bununla birlikte, prokalsitonin yüksekliği diğer maddelere nazaran daha spesifik ve kıymetli bilgiler sunabilir. Bu nedenle, özellikle yataklı servis ve yoğun bakım üniteleri gibi bölümlerdeki hastaların sağlık durumlarının değerlendirmesinde prokalsitonin seviyesindeki değişimler incelenir.

PCT Değerine Neden Bakılır?

Prokalsitonin molekülü adet amino asitten oluşan bir proteindir ve vücudumuzda tiroit bezinde parafolliküler C hücreleri tarafından üretilerek kana verilir. Sağlıklı bireylerde kandaki seviyesi 0,05 ng/mL’dan düşüktür. PCT tetkiki, birçok yönüyle kendisine benzer diğer tetkiklere nazaran çeşitli avantajlara sahiptir. Bu özellikler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

•PCT değerindeki değişimler bakteriyel enfeksiyon gibi özel durumlara özel olarak meydana gelir. PCT seviyesi hızla artmaya başladığında, vücutta bakteriyel bir enfeksiyonun varlığı yönünden inceleme başlatılması gerekebilir. Bunun aksine, benzer durumlarda değerlendirilen sedimantasyon ve C-reaktif protein (CRP) gibi değerler iltihabi reaksiyonun varlığını gösterirken, bakteriyel enfeksiyon hakkında belirli bir bilgi vermez.

•Hastalığın meydana gelmesini takiben 2 ila 4 saat içinde kandaki miktarı artan PCT, saat içinde pik yaparak en yüksek seviyesine ulaşır. Enfeksiyon hastalıklarında sık kullanılan diğer bir madde olan CRP’ye göre daha hızlı yükseldiğinden, özellikle hastalıkların erken teşhisi için oldukça faydalı ve avantajlıdır.

•PCT değerindeki değişimler hastadaki bağışıklık sisteminin çeşitli seviyelerdeki yetmezliği durumlarından etkilenmez.

•PCT değerinin yüksekliği ile altta yatan hastalığın şiddeti birbiriyle doğru orantılıdır. Bir başka deyişle, PCT değeri ne kadar yüksekse hastalık o kadar şiddetli seyreder. Benzer şekilde, etkili bir tedavi ile giderilen enfeksiyon sonrasında PCT değeri hızla düşüş gösterir. Bu sayede verilen tedavinin etkinliği PCT takibi yapılarak değerlendirilebilir.

PCT Değerine Ne Zaman Bakılır?

Hastalar çeşitli belirtiler ve şikayetler gösterdiğinde, enfeksiyon durumlarından şüphelenilerek PCT tahlili yapılması gündeme gelebilir. Buna göre aşağıdaki belirtileri gösteren kişilerde PCT testi önemli veriler sunabilir:

•Yüksek ateş

•Terleme

•Halsizlik

•Yaygın kas ve eklem ağrısı

•Baş ağrısı

•Çarpıntı

•Nefes darlığı

•Tansiyon düşüklüğü

Enfeksiyonun geliştiği bölgeye bağlı olarak başka belirtiler de ortaya çıkabilir. Solunum yolu enfeksiyonlarında göğüs ağrısı, öksürük ve balgam görülebilirken; idrar yolu enfeksiyonlarında idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi bulgular gelişebilir. Bu nedenle, PCT testi öncesi mutlaka uzman bir hekimin değerlendirmesine ihtiyaç vardır.

PCT Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

PCT değerindeki yüksekliğin seviyesine bağlı olarak hastalık tablosu hakkında önemli veriler elde edilebilir. Bu doğrultuda, aşağıda PCT değerlerinin ifade ettiği anlamlar özetlenmiştir:

•PCT’nin kan değeri 0,05 ng/mL’den düşük olduğunda, hastada bir enfeksiyonun varlığı genellikle söz konusu değildir.

•PCT değeri 0,5 ile 2 ng/mL arasında olan kişilerde bakteriyel bir enfeksiyonun geliştiği düşünülür.

•PCT değeri 2 ile 10 ng/mL arasında olan kişilerde ise daha ileri safhaya geçerek sepsise yol açmış bir enfeksiyonun varlığı araştırılır.

•PCT değeri 10 ng/mL’nin üzerine çıktığında şiddetli sepsisten söz edilir. Bu durumda hayati tehlike ciddi anlamda artar.

Bunların yanında, daha doğru bir değerlendirme yapılabilmesi için, PCT değerlerinin hastaya bağlı olarak ek sağlık problemleri ile beraber değerlendirilmesi önemlidir. Örnek olarak; hastaya yapılan bir cerrahi işlem veya girişimsel yöntem sonrasında bu uygulamaya bağlı iltihabi reaksiyon gelişebildiğinden, PCT değeri olması gerekenden çok fazla yükselebilir. Bu nedenle PCT sıklıkla tek bir değere göre değil; günler içindeki takibi esnasında belirlenen değişimlere göre incelenir.

Ayrıca, PCT değeri yüksek bulunan bir hastada başlatılan antibiyotik tedavisi esnasında, PCT takibi yapılarak gün içindeki değişimlere göre antibiyotik tedavisinin etkinliği de değerlendirilebilir. PCT değerinde düşüş izlenmesi başarılı tedaviyi gösterirken; sebat eden veya yükselen değerlerde verilen tedavinin gözden geçirilmesi gerekir.

PCT değeri özellikle aşağıdaki sağlık sorunlarında sıklıkla yüksek tespit edilmektedir:

•Üst veya alt solunum yolu enfeksiyonları

•Sepsis

•Çoklu organ yetmezliği sendromu

•Cerrahi işlemler sonrası yara yerinde gelişen enfeksiyonlar

•Yanık

•Menenjit gibi sinir sisteminin enfeksiyonları

•İdrar yolu enfeksiyonları

•Tiroit kanseri

•Böbrek yetmezliği

•Dolaşım yetmezliği ve şok

•Bağışıklık sistemini güçlendiren çeşitli ilaç tedavileri

PCT Yüksekliğinde Neler Yapılır?

PCT değerinin yükselmesi genel olarak bakteriyel enfeksiyon şüphesini ortaya çıkardığından, hastaların öncelikle uzman bir hekim tarafından ayrıntılı bir hastalık öyküsü alınır ve şikayetleri sorgulanır. Ardından, detaylı bir fizik muayene ile bulgular incelenir; gerekli görüldüğü takdirde ek laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerine başvurulabilir. Tüm bunların sonucunda altta yatan sağlık sorunu tespit edilerek tanı konur ve gerekli tedavi yöntemi planlanır.

Bakteriyel enfeksiyonlarda en sık başvurulan yöntem antibiyotik tedavisidir. Bu kapsamda, altta yatan enfeksiyonun etkeni olan bakteri izole edilerek kültür testi yapılır. Kültür tetkikinde, bakterinin çeşitli antibiyotiklere karşı direncinin olup olmadığı tespit edilebilir. Bu sayede, bakteriye karşı en başarılı antibiyotik tedavide kullanılır.

Bazı enfeksiyon hastalıklarında bakteriler vücutta apse gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu durumlarda, apsenin drene edilmesi gibi cerrahi tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir.

Bunların yanında PCT yüksekliğinin; girişimsel işlemler, yanıklar, çeşitli kronik hastalıklar ve tiroit bezinin tümörleri gibi farklı durumlardan kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Enfeksiyona yönelik araştırmalarda yeterli kanıt bulunamadığında, bu nedenlere yönelik ayırıcı tanı yapılmalı ve tespit edilen soruna göre spesifik tedavi yöntemine başvurulmalıdır.