Sergüzeşt Anlamı

XV ve XVI. asırlar, bizce, hem Batı hem de Doğu Türklüğünün istikbâli açısından son derece önemli bir dönüm noktası olarak dikkati çekiyor. Doğu Türklüğünün umûmî durumuna baktığımızda, XV. asrın başlarında şöyle bir tablo ile karşılaşırız: 1370 yılında Çağatay Ulusu hâkimiyetine son veren Emir Timur, 30 küsur yıl içerisinde (1370-1404), doğuda Çin sınırlarına, batıda Karadeniz’in kuzeyine ve geçici de olsa Akdeniz’e, kuzeyde Kazak bozkırlarına, güneyde ise İndus’a kadar uzanan geniş bir imparatorluk kurmağa muvaffak olmuştu. 1402’de Ankara yakınlarındaki Çubuk ovasında Osmanlı pâdişâhı Yıldırım Bâyezid’in (1389-1402) ordusunu mağlup etmek sûretiyle, İstanbul’un Anadolu Türklüğü tarafından fethedilmesini yarım yüz yıl geciktiren; Karadeniz’in kuzeyindeki Altınordu Hanlığı’nı dağıtarak sonunda Rusların daha rahat bir nefes almasına ve gitgide güçlenerek Türk dünyâsını tehdit eder hâle gelmesine zemin hazırlayan, dolayısıyla belki de bilmeden netîceleri sonraki asırlarda ortaya çıkaca...

“Yürü, tulparım, yoktur senin koşularının ne hududu, ne haddi, Ve rüzgâra katıver şu benim kapkara endişeli fikirlerimi!” 18. yüzyılda başlayan daha sonra Fransız devrimiyle hareketlenen Romantizm sanat akımı, 19. yüzyılın başlarında en üst seviyesine ulaşmıştır. . Klasisizm, bireyin akıl ve düşünce sistemini temel alırken, Romantizm’de bireyin iç dünyasını, coşku ve hayal gücünü ortaya çıkarmaktadır. Romantizm akımında aşk, doğa ve din duygusundan öte iç romantizmin bir öğesi olduğu bilinmektedir. Romantizm’de sürekliliğin düz yazı alanında görülmesinin yanı sıra, epik-lirik şiir de hak ettiği üne bu dönemde ulaştığı söylenebilir. 17. yüzyıl ve sonrasını içeren modern dönemde Gürcü kültürü büyük ölçüde Avrupa kaynaklı kültürel ve edebi yeniliklerden etkilenmiştir. “Avrupa’da görülen etkileri dışında Romantizmin öğeleri, keskin bir siyasal bunalımın sonucu olarak, Gürcü yazınında erken bir dönemde 18. Yüzyıl sonlarına tekâmül edebilir”. (http://mastsavlebeli.ge/?p=3529) Gürcü Edebiyatında 19. Yüzyıl özel bir yeri bulunmaktadır. “1801 yılında Gürcistan Rusya’ya katılışının ardından Gürcü tarihi ve edebiyatı için yepyeni bir dönem başlamıştır.” (Mroveli, 1955: s.58) 1840’lara kadar boyun eğen bir yapı ve buna başkaldıran diğer kesim bulunmaktadır. Klasik bir devre olarak adlandırılan bu dönem eski geleneklerin yaratıcı gelişimi yanında, yeni konular ve düşüncelerle dolu yeni bir süreci de barındırır. Romantizmin öğeleri, keskin bir siyasal bunalımın sonucu olarak ortaya çıkar. Bu noktada, döneme damgasını vuran VI. Vakhtang’ın ve Rusya’ya göç etmiş kimi şairlerin (M. Barataşvili, D. Saakadze, V. Orbeliani) şiirleriyle ön plana çıkacaktır. VI. Vakhtang ve onu izleyenleri kendi ülkelerine dahi yabancılaştıran bu yönetim, hiçbir zaman kabullenilmeyecektir. Buradan anavatana hasretle ve hiçbir umut olmaksızın bakan bu çevre, ülkelerinin geleceğini ümitten yoksun olarak görmüşlerdir. Bir nebze de olsa Gürcistan’ın şanlı geçmişi, köklü edebi ürünleri ve kültürüyle övünebiliyorlardır. Sonuç olarak, kötümserlik ve melankoliyle yüklü bir dönem söz konusudur.