Dünyanın En Eski Ağacı

Genel Kültür

Dünyanın En Yaşlı Ağaçlarından Biri Türkiye'de: Ülkemizin Zamana Meydan Okuyan Anıt Ağaçları

Anadolu Ajansı, Türkiye'nin dört bir yanındaki anıt ağaçların şehir ve yaş durumunu gösteren bir grafik çalışması hazırladı.

Hatay'da yaşındaki zeytin ağacı, Türkiye'de tescillenmiş en yaşlı ağaçlardan biri.

Başka bir anıt ağaç olan İstanbul Sarıyer'deki Londra Çınarı ise yaşında.

Muğla'nın Yatağan ilçesindeki anıt zeytin ağacı tam yılı geride bırakmış. Şimdi yaşında.

Manisa Kırkağaç'taki bu zeytin ağacı ise 'inci yaşını kutluyor.

Tescillenmiş anıt ağaçlardan ikisi Antalya'da bulunuyor. Elmalı'daki kokulu ardıç ağacı , Kumluca'daki sedir ağacı ise yaşında.

Hatay Samandağ'da bulunan yaşındaki bu çınar ağacı ise hem yerlilerin hem de yabancı turistlerin dikkatini çekiyor.

Konya Taşkent'teki kokulu çınar da Hatay'daki çınarın çağdaşı. Tam yaşında.

Ülkemizin batısından doğusuna hemen her yerinde yaş almış ulu ağaçlar yer alıyor. yaşındaki Doğu Çınarı da Kahramanmaraş'ın 12 Şubat ilçesinden dâhil oluyor listeye.

Anadolu'nun bilinen en yaşlı ağacı kabul edilen Alaplı ilçesindeki bu porsuk ağacı tam yaşını doldurmuş!

AA, çalışmasında dünyanın en yaşlı ağaçlarına da yer vermiş. Arjantin, İtalya ve Portekiz'de tescillenmiş ağaçlar türlerine göre listede kendisine yer bulmuş.

İran'daki yaşındaki Eberkuh Servi ağacı da dünyanın en yaşlı anıt ağaçlarından.

Dünyanın bilinen en yaşlı ağaçlarına doğru ilerlerken listeye Türkiye'deki yıllık porsuk ağacının da dâhil olduğunu görüyoruz.

4. Galler'deki yıllık porsuk ağacı.

3. İsveç'teki yaşındaki Old Tjikko.

2. ABD'deki 13 bin yıllık Jurupa Meşesi.

1. ABD'de tahmini 80 bin yaşında olduğu düşünülen Pando ağacı.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir;

Onlara anıt ağaç deniyor. “Yaş, çap ve boy itibariyle kendi türünün alışılmış ölçüleri üzerinde boyutlara sahip olan; ilginç kök, gövde ve dal formu nedeniyle izleyenlerin belleğinde kimi simgeler çağrıştıran; yöre folklöründe, kültür ve tarihinde özel yeri bulunan, geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında iletişim sağlayabilecek uzunlukta doğal ömre sahip olan ağaçlar anıt ağaçlardır.” Ana kriterler fiziksel boyut, görsel ayrıcalık ve yaşanmışlıklardır. Yani o ağacın bir hikayesinin olması gerekir. Ancak kavak ve söğüt gibi türler yaşam süreleri bakımından anıt ağaç olamazlar, menengiç, sapsız meşe,  çitlembik, ceviz, lübnan sediri, pırnal meşe, andız, doğu çınarı, kokulu ardıç, kırmızı okaliptüs ve zeytin uzun hayatlar yaşar, kim bilir ne hikayelere şahit olurlar. Zeytin ağaçları, hala meyve vermelerinden mütevellit dünyanın en yaşlı ağaçlarının en mucizevi olanları olabilir. Peki ya diğerleri? Yaşayan en yaşlı ağaçlara geçmeden önce, ‘pes etmiş’ olanlara göz atalım: yılında New York’ta bulunan Wattieza adındaki ağaç fosili milyon yıl önce Orta Devoniyen döneminde yaşamış ve bu nedenle de bilinen en eski ağaç olarak kayıtlara geçmiş. Ondan önce en eski ağaç olarak Archaeopteris adındaki kabul ediliyordu. Üst Devoniyen dönemden, Alt Karbonifer dönemine kadar olan zaman aralığında yaşamıştı. Doğu Nevada, ABD’deki Wheeler Tepesi’nde bulunan kütük Prometheus, yani bristlecone çamı, o zaman dünyanın en eski yaşayan ağacı olduğunun farkına varmayan bir araştırma öğrencisi tarafından yılında kesildi. Ağacın en az yaşında olduğu düşünülüyordu. Günümüzde hala yaşamlarını sürdüren en yaşlı ağaçlar ise şöyle&#;

Buda’nın aydınlanmaya eriştiği ağaç olarak bilinen Jaya Sri Maha Bodhi, bir insan tarafından dikildiği bilinen dünyanın en eski yaşayan ağacı tam yaşında.

yaşındaki dev bir sekoya olan ‘Başkan’, gövde hacminin ölçüsüne göre dünyanın üçüncü büyük ağacıdır ve dünyadaki beşinci en eski klonal olmayan ağaçtır. 

Avrupa’nın en yaşlı ağaçlarından biri olan Oliveira do Mouchão ağacı, Portekiz’deki bir zeytin ağacıdır. Yaşı tam olarak tespit edilmeden önce yol yapımı için yok edilme tehlikesi altındaydı. yaşındaki dede, Yunanistan’ın Girit adasındaki Vouves Zeytin ağacı ile birlikte dünyanın en yaşlı zeytin ağaçlarından biridir ve binlerce yıllık geçmişine rağmen bugün hala zeytin üretir. 

İran’ın kültürel bir anıtı olarak kabul edilen, yaşında olduğu tahmin edilen Sarv-e Abarqu ya da Zoroastrian Sarv adı verilen bir selvi ağacı, 25 metrelik yüksekliği ve 18 metrelik çapı ile önemli bir turistik merkez. 

Zonguldak’ta yılında keşfedilen ağaç, tam yaşında çıktı ve dünyanın bilinen en yaşlı Porsuk ağacı. Bronz Çağ’a tarihlenen Porsuk ağacının Anadolu’nun bilinen en yaşlı ağacı olduğu ortaya çıktı. 

California, ABD’de kök salmış olan Old Hara, yaşında olan en yaşlı klonal olmayan ağaç. Ağacın kesin yeri onu korumak için gizli tutuluyor ve internette hiçbir fotoğrafı bulunmuyor. 

İnsan bu ağaçları tanıdıktan sonra, sanki Buda’ya hak veriyor öyle değil mi? 

“Bir ağaç ol, gölgesinde insanların dinlendiği.”

Yaklaşık yıl önce Florida’nın bataklıklarında küçük bir selvi ağacı filizlendi. Ne yazık ki bu ağaç yılında yanarak kül oldu. “Senatör” olarak bilinen bu görkemli ağaç tam 35 metre uzunluğundaydı. Dünyanın en eski organizmalarından biri olan Senatör, uzun ömrü boyunca birçok doğal afetten kurtulmayı başarmıştı. Ağacın olduğu yer, yıllarca şehrin en turistik bölgelerinden biri oldu. Tarihin gölgesinde dinlenmeyi umut eden pek çok insan, bu ağacı görmek için yüzlerce kilometre yol yaptı. Ne yazık ki Senatör&#;ü kaybetmiş olsak da dünyanın farklı bölgelerinde hala antik dönemden kalma ağaçlar bulunuyor. İşte dünyanın en yaşlı ağaçları &#;

1. Eski Tjikko – İsveç

İsveç’in Dalarna kentinde bulunan Eski Tjikko, tam yaşında! Eski Tjikko, günümüzde dünyanın en yaşlı ağacı olarak kabul ediliyor. Son Buz Devri’nde filizlendiği düşünülen bu ağaç, 16 metre uzunluğunda. Norveç Ladini türünde olan eski Tjikko, her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor.

2. Metheselah – Kaliforniya

Kaliforniya’nın Beyaz Dağları’nda bulunan Metheselah, dünyanın en eski çam ağaçlarından biri. Bu ağaç ismini, İncil’de dünyanın en yaşlı insanı olarak geçen Metheselah’tan alıyor. Neredeyse yaşında olan bu ağacın tam yeri sır gibi saklanıyor. Orman hizmetleri yaptığı açıklamada ağacın iyi korunması için yer bilgisi verilmeyeceğini söylemişti.

3. Llangernyw – Kuzey Galler

Dünyanın en yaşlı ağaçları listesindeki Llangernyw, Güney Galler&#;de bulunuyor. Yemyeşil yıllık bir porsuk ağacı olan Llangernyw, Bronz Çağı’nda filizlendi. Günümüzde ağacın çekirdeği parçalanmış durumda. St. Digain Kilisesi’nde bulunan bu ağaç, yılında 50 Büyük Britanya Ağacı listesine girdi.

4. Sarv – İran

İran’ın Yezd eyaletinde bulunan selvi ağacının tam ismi Sarv-e Aberkuh. Yaklaşık yaşında olduğu düşünülen bu ağaç, tam 25 metre uzunluğunda. Sarv-e Aberkuh, halk arasında Zerdüşt Selvisi olarak da biliniyor. İran’ın en önemli kültürel miraslarından biri olan bu ağaç, Zerdüştlerce kutsal kabul ediliyor. İran’daki hava koşulları, ağacın bu kadar yaşamasının sebebi olarak gösteriliyor.

5. Fitzroya Cuppressoides – Şili

And Dağları’nda yetişen, uzun ve yaprak dökmeyen ağaç türü Fitzroya Cupressoides, dünyanın en eski ağaç grupları arasında yer alıyor. Alerce olarak da bilinen bu ağaçların çoğu son yılda dikildi. Ancak aralarında yıldan daha yaşlı ağaçlar da bulunuyor. Koruma altında olan bu ağaçlar, 45 metre uzunluğa ve 3 metre gövde genişliğine kadar ulaşabiliyor.

6. Yüz At Ağacı – Sicilya

Sicilya’daki Etna Yanardağı’nın yakınlarında bulunan kestane ağacının yaklaşık yaşında olduğu düşünülüyor. Efsaneye göre, şövalye bir fırtına sırasında bu ağacın altına sığınıyor. Bu nedenle ağacın ismi &#;Yüz At&#; oluyor. İnsanlara göre hikaye doğru olabilir. Çünkü bu ağaç gerçekten de çok geniş. Günümüzde ağacın gölgesinde yüzden fazla insan oturabiliyor.

Bu listemiz de ilginizi çekebilir:

65 Milyon Yıldır Dünyadalar: Yıl Yaşayabilen Ağaçları Hakkında Bilmediğiniz 12 Gerçek

Kaynak: 1