Cumhurbaşkanı Aday Gösterme

ANKARA

Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin, seçilme yeterliliği, aday gösterilme, adayların görevden ayrılmaları ile seçim sistemi ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları cumhurbaşkanı adayı gösterilebilecek.

Yüksek öğrenimi olmayanlar, 40 yaşını doldurmayanlar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmayanlar, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar, terör eylemlerinden mahkum olanlar, sayılı TCK'nın maddesinin 1, 2, 3 ile 'nci maddesinin 1, 2, 3, 4 ve 5. fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik amaçlarla işlemekten mahkum olanlar, devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ve bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik edenler cumhurbaşkanı olamayacak.

Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylardan istenilecek belgeler şöyle:

"-Aday gösterenlerin milletvekili olduğunu gösterir; kimlik belgesinin onaylı örneği veya TBMM Başkanlığından alınmış belge örneği,

-Adayın, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı ve yüksek öğrenim yapmış olduğunu gösteren onaylı diploma örneği,

Adayın imzasını içeren yazılı muvafakatı, 

-Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden alınan adli sicil ve arşiv kaydının aslı, arka fonu beyaz (arka fonda bayrak, resim, dini sembol olmayan) 6 vesikalık renkli fotoğrafları ile fotoğrafın yüksek çözünürlüklü elektronik ortamda hazırlanmış hali."

Adli sicil kaydında sabıkası bulunan adayların başvuru dilekçelerine ayrıca mahkumiyet kararlarına ilişkin ayrı ayrı memnu hakların iadesi kararları almaları ve kararın kesinleştiğine dair açıklamalı kararın onaylı bir örneğini ekleyecekler. 

Aday gösterilme

TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile cumhurbaşkanı adayı gösterilebilecek.

Aday gösterilenin, TBMM üyesi olması halinde, aday hariç en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekecek. Her bir milletvekili ancak bir aday için teklifte bulunabilecek.

En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde, aldıkları geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında, yüzde 10'u geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilecek. Her bir siyasi parti ancak bir aday için teklifte bulunabilecek.

Aday gösterilebilmek için ilgilinin yazılı muvafakatinin bulunması gerekecek.

3 Temmuz son gün

Cumhurbaşkanı adaylığı için başvurular, Yüksek Seçim Kurulunca kabul edilen Cumhurbaşkanı Seçiminde Uygulanacak Seçim Takvimi'ne göre, 29 Haziran'da başlayıp, 3 Temmuz saat 'ye kadar TBMM Başkanlığına veya YSK'ya yapılacak.

Aday gösterme süresinin sona erdiği 3 Temmuz saat 'den sonra hiçbir şekilde yeni aday gösterilemeyecek.

Başvurunun TBMM Başkanlığına yapılması halinde, tüm bilgi ve belgeler, başvuru süresinin bitiminden itibaren 24 saat içinde 4 Temmuz saat 'ye kadar YSK'ya elden teslim edilecek.

YSK tarafından 5 Temmuz'da yapılacak inceleme sonucunda, adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, eksikliklerin giderilmesi için 7 Temmuz saat 'ye kadar süre verilerek, adaya yazılı bildirimde bulunulacak.  

Geçici aday listesi ve itirazlar

YSK tarafından cumhurbaşkanı adaylarının bilgi ve belgeleri üzerinde yapılacak inceleme sonucunda, seçilme yeterliğini ve aday gösterilme şartlarını taşıyanları gösteren geçici aday listesi düzenlenerek, 8 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Cumhurbaşkanı adaylarına veya geçici aday listesine alınmamaya ilişkin YSK'ya doğrudan yapılacak itirazlar, geçici aday listesinin Resmi Gazete'de yayımlandığı 8 Temmuz saat 'de başlayıp, 9 Temmuz saat 'de sona erecek.

Seçme yeterliğine sahip yurttaşlar, siyasi partiler veya bunların tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin başkanları veya vekilleri, adaylar, milletvekilleri yazılı olarak itirazda bulunabilecek.

Kimliğini ispat edemeyenlerin, delil ve gerekçe gösteremeyenlerin itirazları incelenmeyecek.

Adayların görevlerinden ayrılması

Cumhurbaşkanı geçici aday listesine yapılan itirazlar, YSK tarafından 10 Temmuz  saat 'ye kadar karara bağlanarak, 11 Temmuz'da kesin aday listesi Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Cumhurbaşkanı adayı gösterilen Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, belediye başkanları, subaylar ile astsubaylar, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar aday listesinin kesinleştiği 11 Temmuz itibarıyla görevlerinden ayrılmış sayılacak.

Bu durum, YSK tarafından aday gösterilenin bağlı bulunduğu bakanlığa veya kuruma bildirilecek.

Adaylıktan vazgeçme başvurusu doğrudan ve şahsen YSK'ya yapılacak.

Kesin aday listesinin Resmi Gazete'de yayımından itibaren oy verme günü saat 'ye kadar ölüm veya adaylıktan vazgeçme nedeniyle meydana gelebilecek eksilmeler, kesin aday listesinde değişiklik yapılmasını gerektirmeyecek.

Seçim sistemi ve uygulaması

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesiyle yapılacak. Bunların dışındaki sebeplerle boşalma olması halinde ikame yoluna gidilmeyecek.

Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday geçerli oyların çoğunluğunu alması halinde cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde seçim yenilenecek.

Yeni seçilen cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Cumhurbaşkanlığı makamının ölüm, çekilme veya başka bir sebeple boşalması halinde, yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, cumhurbaşkanlığına vekillik ederek, cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilecek, TBMM üyeliği sona erecek.

Muhabir: Mehmet Tosun, Ertuğrul Subaşı

Seçim takvimi i&#;lerken siyasi parti gruplar&#;nda cumhurba&#;kan&#; ada gösterme süreci ba&#;lad&#;.   AK Parti Meclis Grubu Recep Tayyip Erdo&#;an'&#;n Cumhurba&#;kan&#; aday&#; olarak gösterilmesine ili&#;kin grup karar&#; ald&#;. Dün bas&#;na kapal&#; toplanan AK Parti  Meclis  Grubu’nda,  AK Parti Grup Ba&#;kan&#; &#;smet Y&#;lmaz ve grup ba&#;kanvekillerinin imzas&#;yla,  AK Parti Grubu Genel Kurul Divan Ba&#;kanl&#;&#;&#;na sunulan, “Anayasa'n&#;n ’nci,  Cumhurba&#;kan&#; Seçimi Kanunu’nun 8’inci maddeleri gere&#;ince 14 May&#;s ’te yap&#;lacak Cumhurba&#;kanl&#;&#;&#; seçiminde Adalet ve Kalk&#;nma Partisi Genel Ba&#;kan&#; Say&#;n Recep Tayyip Erdo&#;an'&#; aday gösteriyoruz “  yaz&#;l&#; ba&#;vuru ele al&#;nd&#;. Toplant&#;n&#;n ard&#;ndan AK Parti Grup Ba&#;kan&#; &#;smet Y&#;lmaz, “Cumhurba&#;kan&#;m&#;z,  AK Parti Genel Ba&#;kan&#;m&#;z Recep Tayyip Erdo&#;an’&#;n,  AK Parti Grubu taraf&#;ndan cumhurba&#;kan&#; aday&#;m&#;z olarak bildirilmesine Grup Toplant&#;s&#;na kat&#;lan milletvekillerimizin oy birli&#;iyle karar verildi” aç&#;klamas&#; yapt&#;.

 Ö&#;leden sonra da MHP Grubu toplanarak, 14 May&#;s’ta yap&#;lacak cumhurba&#;kanl&#;&#;&#; seçimlerinde Recep Tayyip Erdo&#;an’&#; cumhurba&#;kan&#; aday&#; göstermek için grup karar&#; ald&#;. MHP Grup Ba&#;kanvekili Erkan Akçay, 14 May&#;s’ta yap&#;lacak olan cumhurba&#;kan&#;  seçimlerinde Recep Tayyip Erdo&#;an’&#; MHP olarak aday gösterme karar&#; ald&#;klar&#;n&#; belirterek,  “ ‘Aday belli karar net’ diyoruz ve bu net olan karar&#;m&#;z&#; da bugün itibariyle resmi bir karar ve imza alt&#;na alm&#;&#; olduk. Önümüzdeki günlerde Yüksek Seçim Kurulu’na MHP grubu olarak müracaat&#;m&#;z&#; yapaca&#;&#;z” dedi. Cumhurba&#;kan&#; adayl&#;&#;&#; için ba&#;vurular 19 Mart’ta ba&#;layacak. Cumhur &#;ttifak&#; gelecek hafta YSK’ya Recep Tayyip Erdo&#;an’&#;n cumhurba&#;kan&#; adayl&#;&#;&#;na ili&#;kin ba&#;vuruyu yapacak. Ayn&#; &#;ekilde CHP grubu da önümüzdeki hafta pazartesi günü kapal&#; grup toplant&#;s&#; yaparak K&#;l&#;çdaro&#;lu’nun cumhurba&#;kan&#; adayl&#;&#;&#;na ili&#;kin grup karar&#; alacak.

CHP ve &#;Y&#; Parti 25 ilde i&#;birli&#;i yapacak

14 May&#;s’ta yap&#;lacak cumhurba&#;kanl&#;&#;&#; seçiminde Kemal K&#;l&#;çdaro&#;lu’nu ortak aday olarak belirleyen Millet &#;ttifak&#;, milletvekili listeleri üzerindeki çal&#;&#;malara odakland&#;.  &#;Y&#; Parti’nin kendi listelerini yapaca&#;&#;n&#; belirten &#;Y&#; Parti kaynaklar&#;,  25 ilde ise CHP ile i&#;birli&#;ine gidilece&#;ini aç&#;klad&#;lar. &#;Y&#; Parti kurmaylar&#;, “ Daha önce 40 il olarak planlanm&#;&#;t&#; ancak daha sonra  25 ilde i&#;birli&#;i öngörüldü. Do&#;u ve güneydo&#;u ile küçük illeri kapsayan 25 ilde listeleri CHP ile birlikte yapaca&#;&#;z. &#;&#;birli&#;ine gidilen yerde kimin oyu fazlaysa o partinin aday&#; birinci s&#;rada, di&#;er partinin aday&#; ikinci s&#;rada yer alacak, o ilde daha güçlü olan parti liste ç&#;karacak. Oyu yüksek olan partinin listesinde o partinin aday&#; birinci s&#;rada, di&#;er partinin aday&#; ikinci s&#;rada yer alacak” bilgisini verdiler.

Cumhurbaşkanı adaylığı için siyasi partilerin ve seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerin, Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) başvuru süreci başladı.

YSK'nin 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve Dönem Milletvekili Genel Seçimine yönelik takvimine göre, cumhurbaşkanı adaylığı için seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerin, YSK'ye yapacakları adaylık başvurusu yarın saat 'de sona erecek.

Kurul tarafından, seçmenlerce aday gösterilmek isteyenlerin adaylık başvurularının incelenmesi tamamlanarak, aynı gün saat itibarıyla eksiklikler ve adaylıkları reddedilenler adaylara bildirilecek.

YSK'NIN REDDETTİĞİ ADAYA 21 MART'A KADAR SÜRE

Seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerden başvurusu YSK tarafından reddedilen adayın, yeniden inceleme talebinde bulunması için belirlenen süre 21 Mart saat 'te sona erecek.

Yeniden inceleme talebine ilişkin başvurular Kurul tarafından saat 'de karara bağlanacak. Cumhurbaşkanı adaylığı için seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerden başvuruları kabul edilenler ise saat 'de YSK tarafından ilan edilecek.

BİN İMZA İÇİN 6 GÜN 

Seçmenler tarafından aday gösterilecekler için gerekli bin imza ise 22 Mart Mart'ta toplanacak.

Siyasi partilerce cumhurbaşkanı adaylığı için yapılacak başvuru süresi ise 23 Mart saat 'de dolacak.

Cumhurbaşkanı kesin aday listesi 31 Mart'ta Resmi Gazete'de yayımlanacak ve cumhurbaşkanı seçimi propaganda dönemi başlayacak.