Karpuz Dikim Aralığı

Karpuzda Toprak Hazırlığı ve Ekim-Dikim

Karpuz yetiştiriciliği yapılacak alanın çok iyi bir şekilde sürülmüş olması gereklidir.

Sonbahar aylarında pullukla derin sürüm yapılması gereklidir. Ekim-dikimden 15 gün önce cm derinlikte işlenir. Fide ile yetiştiricilik yapılıyorsa fide dikilecek çukurlara organik gübre atılır, yada sıraya ekimde sıra üzerilerine organik gübre uygulaması yapılabilir.

Genel olarak örtü altı karpuz üretimimizin %95’ini Çukurova Bölgesi sağlamaktadır. Buradaki yetiştiricilikte alçak tüneller şeklinde yapılmaktadır. Açıkta yetiştiricilikte sulamasız ocak usulü tohum ekiminde dekara g tohum kullanılmaktadır.

Tohum ekiminde pünomatik mibzer kullanılması durumunda ise bu oran g/dekara düşmektedir. Tohum çıkışları olduktan sonra en iyi gelişen tanesi bırakılır, gerisi kesilerek seyreltilir. Açıkta geniş araziye elle veya mibzerle sıraya ekim yapılabildiği gibi, su sıkıntısı olan yerlerde ocak usulü ekim daha avantajlıdır. Fide ile yetiştiricilik ise asıl olarak erkencilikte kullanılır. Tohumlar 2 gün önceden °C'de ön çimlendirme yapıp sonra tohum ekimi yapmak günlük bir erkencilik sağlayacaktır.

Karpuzda Dikim Hangi Aralıklarla Yapılmalıdır?

Karpuzda aralık ve mesafe oldukça geniştir. Aralık ve mesafeler, yetiştiriciliğin sulu olup olmamasına göre değişim gösterir. Sıra arası 1,5- 3,5 m, sıra üzeri 0, m şeklinde ekim-dikim yapılabilir.

Çift sıralı yetiştiricilik serada yapılmakta ve çift sıra arası 1 m, sıra arası 0,5 m, sıra üzeri 0,5 m olacak şekilde dikim yapılabilir. Buradaki yetiştiricilikte meyve ağırlığı 2 kg ve üzeri olan çeşitlerde meyveler fileye alınır, yada belli bir büyüklüğe ulaşınca yere indirilir.

Karpuz Üretimi

Karpuzlar, zamanı geldiğinde tohumlarının doğrudan doğruya hazırlanan yerlere dikilmesi suretiyle aşağıdaki üç usulle yetiştirilir.

• Sıra (Çizgi) usulü
• Ocak usulü
• Çukur usulü

Sıra (Çizgi) Usulü Yetiştiricilik

Geniş işletmelerde daha kolay ve ekonomik olduğundan çoğunlukla uygulanan bir usuldür. Bu usulde hazırlanmış tarlada çeşitlerin gelişme ve yayılma kuvveti ve toprak karakterine göre 1,5–2 m arayla ve genellikle pullukla 5–6 cm derinliğinde çizgiler açılır.

Çizgilere hemen arkadan gelen bir işçi tarafından biraz sıkça veya çoğunlukla uygulandığı gibi sıra üzerinde cm aralıklarla her ekim yerine 2–4 tohum bırakmak üzere ekim yapılır.

Hemen sonrasında hafif bir tırmık geçirilerek çizgiler kapatılır ve arkasından da toprağın hafifçe bastırılması için bir sürgü çseafoodplus.infoarın normal olarak çimlenebilmesi için toprağın tam tavında iken ekim yapılmasına özellikle dikkat edilir.

Geniş ölçüde yapılan karpuz yetiştiriciliğinde ekim mesafelerine göre genellikle dekara 1–1,5 kg kadar tohum hesap edilir.

Tohumlar normal şartlarda 10–12 gün içinde çimlenerek toprak yüzüne çıkmaya başlar.

Ocak Usulü Yetiştiricilik

Bazı bölgelerde bir kısım yetiştirici, çizgi usulü yerine ocak usulü ekim yapmaktadır. Bunun için hazırlanmış yerlerine yine aynı ölçüler dahilinde yaklaşık cm çapında ve cm derinliğinde açılan çukurların diplerine cm kalınlığında gübreli toprakla yataklık konarak adet tohum bunun üzerine ekilir ve üzerileri cm derinlikte kalacak şekilde kapatılır ve hafifçe bastırılır. İlk çapadan sonra her ocakta en fazla 2 bitki bırakılarak diğerleri sökülür.

Çukur Usulü Yetiştiricilik

Karpuz yetiştiriciliğinde en tipik yetiştirme usulü Diyarbakır karpuzlarında görülür. Bu bölgede Dicle Nehri kıyılarında çakıllı ve milli topraklar üzerinde dünyaca meşhur karpuzlar ise çukur usulü ile yetiştirilmektedir.

Bu yöntemde; ilkbaharda genellikle nisan ayı içerisinde sular tamamen çekildikten sonra birbirinden 3’er m ara ile 1 m uzunluğunda, 50 cm genişliğinde ve 50 cm derinliğinde çukurlar açılır. Çukurun içindeki çakıllar dışarıya çıkartılır.

Dipte, mümkün mertebe, yalnız kum bırakılır. Çukurun iki başında nemli kum tabakası üzerinde çürümüş, güvercin gübresinden birer kürek dolusu gübre doldurulur. Bu güvercin gübresi üzerine tekrar bir miktar nemli kum ilave edilir. Çukurun iki başında meydana getirilen bu yığın üzerine adet karpuz tohumu ekilir.

Bir hafta 10 gün içerisinde tohumlar çimlenerek körpe fideler gelişmeye başlar. Fideler yapraklı olduklarında her yığında kuvvetli bir fide bırakılarak diğerleri seyreltilir. Tohum ekiminden yaklaşık bir ay kadar sonra çukurun içerisine ahır gübresiyle karıştırılmış güvercin gübresi konulur. Karpuzlar gelişip kolları uzadıkça çukurun içerisi bitkiler yukarıda kalacak tarzda bu defa nemli ince milli kumla doldurulmaya devam edilir.

Mayıs ayları sonlarında her çukura 5’er kürek kadar yanmış ahır gübresi ve güvercin gübresi karışımı verilir ve çukurun içerisi toprak hizasına gelinceye kadar aynı mille doldurulur. Bu şekilde hazırlanmış besin maddelerince çok zengin ve nemli ortam içerisinde karpuz bitkisi çok kuvvetli kök sistemi meydana getirerek süratle gelişir ve neticede her biri 40–50 kg hatta daha iri olan karpuzlar elde edilir.

Çukurlarda hasat edilen karpuz miktarı çeşidin iriliğine göre değişir. Genellikle çok iri çeşitlerde her kökende bir karpuz, buna rağmen daha küçük çeşitlerde yetiştiricinin arzusuna göre daha fazla sayıda meyve bırakılır.

Karpuzda Gübreleme

Karpuz bitkisinin gelişme ve yayılma kuvveti oldukça fazladır. İri meyveleri dolayısıyla besin maddelerine oldukça fazla ihtiyaçları vardır; bu bakımdan yetiştirilecekleri yerin iyi hazırlanması ve gübrelenmesi gerekir. Verilecek gübrenin çeşit ve miktarları toprak karakterine ve topraktaki mevcut besin maddeleri miktarına göre değişir.

Ancak ülkemizde önemli karpuz bölgelerinde uzun yıllardan beri yapılan gözlemlere göre verilecek gübre miktarı; toprak karakterine, çeşide, gübrenin çeşidine ve nihayet yetiştiricinin pratik görüşüne göre belirlenmektedir.

Yapılacak toprak tahlili sonrasında gübre uygulaması tavsiye edilir.

Ortalama bir hesapla dekara ton iyi vasıflı yanmış ahır gübresi ile dekara 15 kg azotlu, 30 kg fosforlu ve 20 kg potaslı gübre verildiğinde gayet iyi sonuç alınmaktadır.

Fosforun tamamı taban gübresi şeklinde, azot ve potasyumun 1/3’ünü fosforla birlikte, 1/3’ünü ilk çapada (ilk dişi çiçeği görme aşaması), 1/3’ünü de ilk çapadan yaklaşık 1 ay sonra (meyveler elma büyüklüğüne ulaşınca)verilir.

Bu arada ticaret gübresi kullanmadan yalnız ahır gübresi verilen bazı bölgelerde bir kısım yetiştiriciler bol gübre bulduğu taktirde dekara ton hatta daha fazla ahır gübresi atmaktadır.

Örtüaltı Karpuz Yetiştiriciliği

Karpuz bitkisi kumlu-tınlı veya tınlı-kumlu, humuslu, besin maddelerince zengin, su tutma kabiliyeti iyi ve drenaj sorunu olmayan topraklarda iyi bir gelişme göstermektedir.   

TURFANDA ÜRETİMI NEREDE?   

Turfanda olarak karpuz yetiştirilecek topraklarda taban suyu seviyesi ,5 metreden daha aşağıda olmalıdır. Taban suyu seviyesinin yüksek olması, toprağın soğumasına, köklerin havasız kalarak boğulmasına, birçok mantari hastalığın ortaya çıkmasına neden olur. Turfanda karpuz yetiştiriciliğinde çabuk ısınabilen kumlu topraklar tercih edilmelidir. Üstüste aynı toprağa karpuz ekmekten kaçınılmalıdır. 

iKLİM İSTEĞİ KAVUN GİBİ   

Karpuz tohumlarının. iyi bir çimlenme gösterebilmesi için uygun ortam sıcaklığı °C dir. °C lik sıcaklıkta çimlendirilen tohumun plastik torbada veya direkt olarak toprakta gelişmesini devam ettirebilmesi içinde asgari 12°C lik toprak sıcaklığına ihtiyaç vardır. Serada karpuz yetiştiriciliğinde nisbi nem bakımından istekleri ise gece % 80, gündüz ise % dolayındadır. 

İLKBAHARDA ÜRETİLİR   

Karpuz genel olarak ikinci mahsul yetiştiriciliği şeklinde yani ilkbahar sezonunda seraya sokulmaktadır. İlkbahar sezonunda karpuz yetiştirmede en uygun tohum ekim zamanı olarak Aralık tarihleri tespit edilmiştir. Bu tarih serada bulunan 1. mahsülün durumuna göre erkene veya ileriye alınabilir. Bildiğimiz gibi karpuz gelişebilmesi için yüksek bir toprak sıcaklığı istediğinden dolayı çok erken ekim çok büyük avantaj sağlamamaktadır. Seraya dikim zamanıda yine 1 mahsule bağlı olarak 15 Ocak Şubat arasında değişir.   

FİDE ÜRETİMİ KAVUNA BENZER   

Karpuz tohumları daha önceden hazırlanmış olan plastik torbalara derine kaçmamak kaydıyla yüzlek olarak ekilir, hafifçe sulanır ve üzeri polietilen örtüyle örtülür, çıkış başladıktan sonra bu örtü kaldırılır. Eğer imkan var ise fidelikte yetiştirilen bu fide torbalarının üzerine alçak tünel tesis edilebilir, bu tesis hem gelişmeye yardımcı olur, hem de dondan korunma için bir önlemdir.   

FİDE DİKİMI NASIL?   

Karpuz dikilecek sera bir önceki mahsul serâyı terk ettikten sonra dekara ton çiftlik gübresi serilerek güzelce sürülür. Eğer toprakta hastalık amilleri varsa gerekli ilaçlama yapılır. Birinci sürümden sonra toprak analiz raporları esas alınarak taban gübrelemesi yapılır.   

DİKİM MESAFESİ   

Sürülüp, tesviyesi yapılan seraya 50x50x cm dikim sistemine göre masuralar hazırlanır. Hazırlanan masuralar üzerine dikim çukurları açılır. Bu çukurlara ilaçlı solüsyona batırılan fideler torbalardan çıkarılıp, yerine konur ve can suyu verilir.   

SULAMA ZAMANI ÖNEMLİ   

Dar ve geniş aralara verilen birinci sudan sonraki sulama önem arzeder. İkinci sulamayı yapabilmek için, bitki mutlak su ihtiyacı belirtileri göstermediği takdirde meyvelerin yaklaşık gr ağırlığına kadar gelmesini beklemek gerekir. Bu sulamayı zamanında yaptıktan sonra daha sonraki sulamalar bitki ve toprak durumunda gözönünde bulundurularak yapılır.   

SULAMA İLE GÜBRE VERİLİR   

Bitki gelişme durumu göz önünde bulundurularak azotlu ve potaslı gübreler sulamalarla birlikte toprağa verilir.   

İKİ ÇAPA   

Çapaya en iyi reaksiyon gösteren bitkilerden birisi olduğu için en az iki kere çapalamaya ihtiyaç vardır. Birinci sulamadan sonra toprak tava gelince dar ve geniş aralara düz bir çapalama yapılır. Birinci çapalamadan sonra yine toprak tav durumuna göre arıklama çapalaması yapılır. Bundan sonraki çapalamalar, bitki kollarına ve köke zarar vermeyecek şekilde ot çapasıdır. 

ASKIDA MI? YERDE Mİ?   

Karpuz serada hem askıda hem .de yerde serbest olarak yetiştirilebilir. Askı için tüm bakım işlemleri kavun ile aynıdır. Ancak karpuz meyvelerinin iriliğinin daha fazla olması nedeniyle meyvelerin file torbalar ile desteklenmesi gerekir. Yerde yapılan üretimde de budama özenli yapılmalıdır. Hastalık ve zararlı mücadelesi başta olmak üzere diğer bakım işleri kavun ve hıyar ile aynıdır.  

YETERLİ TOZLANMA İÇİN   

Sera içinde arı bulundurulması tozlama için en emin yoldur. Eğer bunun uygulaması gerçekleştirilemiyorsa tozlamaya mutlaka elle yardım etmekte fayda vardır. Döllenmenin yeterli olmayışı meyvelerin şekil bakımından düzgün olmamasına neden olur. 

HASAT ZAMANI   

Karpuzun hasadı oldukça güçtür, olgun olmadığını usta yetiştiriciler anlayabilir. Olgun karpuzlar; 

1. -Elle vurulunca tok bir ses çıkarır. 
2. -Meyvelerin kabuk yüzeyindeki mum tabakası azalır ve karpuz kabuğu parlak bir görünüm alır. 
3. -Meyve sapının kolla birleştiği yerde bulunan yaprakçıklar kurur, meyve sapı incelir. 

VERİM   

En iyi bakım koşullarında sera karpuz üretiminde bitki başına en az adet meyve alınır ve yine meyve ağırlığı çeşit özelliğine göre değişir. 

Görseller

Olgunlaşma Suresi: Hava koşullarına bağlıdır. Erkencilik hakkında konuşurken diğer çeşitler ile karşılaştırırız.

Sıra arasındaki mesafe: cm
Sıra üzerinde bitkilerin mesafesi: cm

Kavun ve karpuz Çimlenme sıcaklığı derecedir. derece altında çimlenme ile ilgili sorunlar olabilir. O sebeple erken ekimde fide ekimi, geç ekimlerde tohum ekimi uygundur. Meyve olgunlaşması için derece Celcius iyidir. Meyve olgunlaşmasından 15 ila 20 gün önce su azaltılır veya tamamen kesilir. Çok fazla su verilirse, şeker oranı düşük olur , yola ve beklemeye dayanım azalır Celcius derecenin üstünde meyveler yanar. Bu nedenle, sıcak yerlerde ekim erken yapılmalı ve sıcak olmadan önce hasat tamamlanmalıdıseafoodplus.info iyi gelişir ve meyveyi örtüyorsa yanmadan dolayı meydana gelen hasar daha az olacaktır. Bitkiyinin iyi örtmesi çeşit özelliğidir ve bitkinin büyüme mevsimi boyunca sulanması ve gübrelenmesi ile doğrudan ilgilidir.

 

KABAK

Drenajı iyi, organik maddece zengin, su tutma kapasitesi yüksek toprakları tercih eder. Toprak sıcaklığı düşük olduğu zaman tohum ekiminde çıkışlarda azalma olabilir. Bu yüzden toprak sıcaklığının 15 C nin altında olduğu zaman fide dikimi, 15 C nin üstünde olduğu zaman tohum ekimi önerilir. Genelde sıra üzeri cm, sıra arası cm'dir. Damlama sulama tavsiye edilir.

Gübreleme: İyi bir gübreleme programı için toprak analizi yapılmalıdır. Genelde ekimden önce kg/ha Di Ammonnium Phosphate () verilir. Bitki büyüme döneminde azotça zengin gübreleme yapılmalıdır. Bitki meyve vermeye başladığında dengeli gübreleme yapılır.

KAVUN

Kavun ağır, killi topraklardan hoşlanmaz. PH arasında olmalıdır. Su tutma kapasitesi yüksek, drenajı iyi olan topraklarda tercih edilmelidir. Toprak sıcaklığı düşük olduğu zaman tohum ekiminde çıkışlarda azalma olabilir. Bu yüzden toprak sıcaklığının 15 C nin altında olduğu zaman fide dikimi, 15 C nin üstünde olduğu zaman tohum ekimi önerilir. Genelde sıra üzeri cm, sıra arası cm olarak ekilir. Erkenci ve fazla büyümeyen çeşitlerde çiftçinin tecrübesine göre sıra arası ve sıra üzeri mesafe daha dar tutulabilir. Sırta ekim yapılması, damlama sulama sisteminin kullanılması ve sırtın üzerine şeffaf polietilen malç yapılması tavsiye edilir. Sırta ekimde toprak iyi havalanırsa fazla su hasarı olmaz. Damlama sulama kullanıldığında az su ve az gübre kullanılır. Yabancı ot mücadelesi kolaylaşır. Toprak suyunu kaybetmeyip ısındığı için bitki daha hızlı büyür ve erkencilik sağlanır.

Gübreleme:  İyi bir gübreleme programı için toprak analizi yapılmalıdır. Genelde ekimden önce kg/ha Di Ammonnium Phosphate () verilir. Bitki büyüme döneminde azotça zengin gübreleme yapılmalıdır. Çiçek açma döneminde ; çiçek sayısı  ve tutumunu artırmak için fosforca zengin gübreleme yapılmalıdır. Meyve büyütme ve meyve olum döneminde potasyumca zengin gübreleme yapılır.

Sulama: İklim şartlarına ve toprak özelliklerine göre susuz yetiştirme yapılabileceği gibi, az veya çok sulamada yapılabilir. Damlama sisteminde sık ve az sulama yapılmaktadır. Kavun karpuza göre daha az su ister.

KARPUZ

Karpuz organik maddesi bol, kumlu, kumlu tınlı toprakları sever. Kavuna göre hafif asitli toprağa daha iyi dayanır. Fakat alkaliye doğru giderse gelişmesi zayıseafoodplus.info sıcaklığı düşük olduğu zaman tohum ekiminde çıkışlarda azalma olabilir. Bu yüzden toprak sıcaklığının 15 C nin altında olduğu zaman fide dikimi, 15 C nin üstünde olduğu zaman tohum ekimi önerilir. Genelde sıra üzeri cm, sıra arası cm olarak ekilir. Erkenci çeşitlerde ve büyüme döneminde gece ısısı düşük olan yerlerde bitki az büyüdüğü için sıra üzeri aralığı cm'e düşürülebilir.

Sırta ekim yapılması, damlama sulama sisteminin kullanılması ve sırtın üzerine şeffaf polietilen malç yapılması tavsiye edilir. Sırta ekimde toprak iyi havalanırsa fazla su hasarı olmaz. Damlama sulama kullanıldığında az su ve az gübre kullanılır. Yabancı ot mücadelesi kolaylaşır. Toprak suyunu kaybetmeyip ısındığı için bitki daha hızlı büyür ve erkencilik sağlanır.

Gübreleme: Karpuz oldukça fazla gübre istemektedir. İyi bir gübreleme programı için toprak analizi yapılmalıdır. Genelde ekimden önce kg/ha Di Ammonnium Phosphate () verilir. Bitki büyüme döneminde azotça zengin gübreleme yapılmalıdır. Çiçek açma döneminde ; çiçek sayısı  ve tutumunu artırmak için fosforca zengin gübreleme yapılmalıdır. Meyve büyütme ve meyve olum döneminde potasyumca zengin gübreleme yapılır.

Sulama: İklim şartlarına ve toprak özelliklerine göre susuz yetiştirme yapılabileceği gibi, az veya çok sulamada yapılabilir. Damlama sisteminde sık ve az sulama yapılmaktadır. Kavun karpuza göre daha az su ister.

Not: Verilen bilgiler eğitici amaçlı olmakla birlikte yetiştirici kendi bilgisi ve tecrübesi ile hareket etmelidir. Verim Ziraat Ltd. Şti. doğacak sorunlardan hiç bir şekilde sorumlu tutulamaz.