0 Derecede Kar Yağar Mı

Çiy noktası havadaki nemi ifade etmek için kullanılan ölçülerden biridir. Hava soğudukça, su buharından yeterli enerji serbest bırakılarak yoğunlaşma yani sıvılaşma başlar. Bu işlem, buharlaşmanın tam tersidir. Nasıl ki, su buharlaşırken yeterli enerjiyle buhar haline geçiyorsa, yoğunlaşma sırasında da enerji kaybedilerek tekrar su haline dönüşmektedir. İşte suyun buhar halinden tekrar sıvı hale dönüştüğü sıcaklık derecesi çiy noktasıdır. Başka bir ifadeyle söylemek gerekirse, hava soğudukça oransal nem artar ve %&#;e ulaştığnda ise yoğunlaşma başlar, oransal nemin %&#;e ulaştığı sıcaklık derecesi çiy noktasını gösterir. Çiy noktası değeri hiçbir zaman sıcaklık derecesinin üstünde olamaz. Doyum halinde, örneğin % oransal nemde, sıcaklık ve çiy noktası değerleri aynıdr.

Havadaki nem oranının % olduğu bir durumda çiy noktası sıcaklığı 0 derecenin çok az üzerindeyse bile yukarıda bahsettiğimiz sıvılaşma olayı sebebiyle yağışın zemine kar şeklinde ulaşması çok zorlaşmaktadır. Bu nedenle çiy noktası sıcaklığı kar tahmini yapılırken mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir unsurdur. Nem oranının yüksek olduğu zamanlarda hava sıcaklığı 0 derecenin ne kadar üzerindeyse kar olasılığı da o kadar düşüktür çünkü çiy noktası da 0 derecenin üzerinde olacaktır.

Geçtiğimiz günlerde İstanbul&#;u da etkileyen soğuk hava dalgasında sıcaklığın gece saatlerinde 1 dereceye kadar düştüğü yüksek kesimlerde bile yağış bir türlü kara dönemedi, şakır şakır yağmur şeklinde devam etti ve bunun neden böyle olduğu sorgulanmaya başladı. Bu yazı vesilesiyle benzeri sistemler için sebep sonuç değerlendirmesi de yapmış oluyoruz.

Saatteki hızı zaman zaman 80 kilometreyi aşan kuzeyli rüzgarların Karadeniz&#;den taşıdığı nemli hava bir taraftan çiy noktası sıcaklığını da arttırdığı için kuzeydeki soğumanın gücü yetersiz kalıp termometre değerleri 0 derece ve altına inemeyince yağışın tam manasıyla kar şeklini alması mümkün olamadı. Denizden esen rüzgarların böylesine kuvvetli esip nem oranını yükselttiği zamanlarda kar yağışı görebilmemiz için hava sıcaklığı mutlaka sıfır dereceye yakın seyretmelidir ki çiy noktası sıcaklığı da sıfır derecenin altına düşebilsin ve yağış sıvılaşmanın olduğu bir katmandan geçmeyip kar şeklinde yere ulaşabilsin.

Aşağıdaki skew-t diyagramında çizgiler sadece yarım santim sola kaymış olsaydı ve çiy noktası sıcaklığını gösteren mavi çizgi Ocak &#;teki kar fırtınasında olduğu gibi 0 derece sınırının sol tarafında olabilseydi İstanbul için yoğun kar yağışından bahsedilebilirdi ancak şu haliyle yağmurdan fazlası beklenemezdi ve nitekim yağış yağmur şeklinde gerçekleşti.

Çiylenme sıcaklığının 0 derecenin altına düştüğü zamanlarda hava sıcaklığı 6 derecenin üzerinde olmadığı sürece kar yağışı görülebilmektedir. Bu nedenle karasal kesimlerde veya rüzgarın deniz üzerinden değil de kara üzerinden estiği zamanlarda (İstanbul&#;da karayelin batı bileşeninin fazla olduğu arası derecelerden veya poyrazın doğu ağırlıklı derecelerden estiğinde) nem oranı görece daha düşük olup çiy noktası sıcaklığı sıfır derecenin altına daha kolay düşebildiğinden yağışın kar şeklinde yere ulaşması daha kolay olabilmektedir. 1 derecede kar yağmadı ama 5 derecede kar yağıyor şeklinde bazı kişilerde hayret uyandıran gözlemlerin temelinde de çiy noktası sıcaklığı faktörü yatmaktadır.

funduszeue.info adresinden çiy noktası hesaplama programına ulaşabilirsiniz. Buradaki değerlerle oynayıp hava sıcaklığı ve nem oranı değişkenleri sayesinde çiy noktası sıcaklığını hesaplayabilirsiniz.

Örneğin hava sıcaklığı 2 derece ve nem oranı %93 seviyelerindeyse çiy noktası sıcaklığı 1 derece olacağından yağış kar şeklinde olamayacaktır. Yağmur ya da yağışın şiddetine göre eğer düşey hız çok fazla ve yağış da kuvvetliyse karla karışık yağmur veya sulusepken gibi yağış tipleri görülebilecektir. Aynı hesaplama programından da göreceğiniz gibi hava sıcaklığı 2 dereceyken nem oranı ancak %87&#;nin altına düştüğünde çiylenme sıcaklığı 0 dereceye düşebilmektedir. O halde 2 derecede tam manasıyla kar yağabilmesi için istisnalar haricinde havadaki nem oranı %87 ve altında olmalıdır.

Muhtemel bir soğuk hava dalgasında yağışın kar şeklini alabileceği yerler hakkında funduszeue.info~climate/hava_en_yeni/ adresinden çiylenme sıcaklığı değerlerini takip ederek de fikir yürütebilirsiniz.