Yıldız Sarayı Yol Tarifi

Restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapalıdır.

Yıldız Sarayı’nın bir parçası olan ve adını Fransızca “dağ evi” anlamına gelen “chalet” sözcüğünden alan Şale Köşkü, 19. yüzyıl Osmanlı mimarlığının en ilgi çekici yapılarından biridir. Köşk, yüksek duvarlarla çevrili bir bahçe içinde ve farklı tarihlerde birbirine bitişik olarak yapılan üç yapıdan oluşmaktadır. 

Köşkün birinci bölümü 1880’de yapılmıştır. 1889’da Sarkis Balyan’a yaptırılan ek bina ile köşk genişletilerek oda ve salonlar eklenmiştir. Merasim Köşkü adıyla tanınan ve İtalyan Mimar D’Aronco’nun yaptığı üçüncü bölümün ise 1898’de tamamlandığı bilinmektedir. Son iki bölüm, Alman İmparatoru II. Wilhelm’in İstanbul’a gelişlerinde konaklaması için yapılmıştır ve bu özelliğiyle Şale, Yıldız Sarayı yapılar grubu içinde bir “devlet konukevi” niteliği taşımaktadır. 

Köşk, bodrumuyla birlikte üç katlı, ahşap ve kâgir olarak yapılmıştır. Osmanlı konut geleneğinin, yapıları Harem ve Selamlık olarak düzenleyen bölümlemesi bu yapıda görülmemektedir. Dış dünyaya yedi kapıyla ve ahşap panjurlu pencerelerle açılan Şale’nin katları arasındaki bağlantıyı biri mermer, ikisi ahşap zarif merdivenler sağlamaktadır. 

Yapının en dikkat çekici mekânı, zemini duvardan duvara yaklaşık 406 m2’lik tek parça Hereke halısıyla kaplı, tavanı altın yaldızlı panolarla süslenmiş, görkemli Tören Salonu’dur. Bu salonda Sultan II. Abdülhamid döneminde muayede törenlerinin de yapıldığı bilinmektedir. Çırağan Sarayı’ndan getirilmiş sedef kakmalı kapılarından ötürü “Sedefli Salon” olarak da bilinen ve Osmanlı beğenisini yansıtan yemek salonu dışında köşkün tefrişinde Avrupa beğenisi egemendir. Şale’nin dekorasyonunda dikkat çeken unsurlardan biri de büyük boyutlu İsveç yapımı Rörstrand çini sobalarıdır.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında belediye gazinosu olarak işletilen köşk, daha sonra Millî Saraylar idaresine geçmiş, 1933’te Balkan Konferansı’na ev sahipliği yapmış, 1956-1976 yılları arasında ise “Devlet Konukevi” olarak hizmet vermiştir. İran Şahı Rıza Pehlevi, Pakistan Cumhurbaşkanı İskender Mirza, Tunus Cumhurbaşkanı Habib Burgiba, Suudi Arabistan Kralı Faysal, Ürdün Kralı Hüseyin, Endonezya Cumhurbaşkanı Sukarno, Etiyopya Kralı Haile Selasiye, Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle burada ağırlanan konuklar arasındadır. Köşk, 5 Temmuz 1985’te müze-saray olarak hizmete girmiştir.

 Yıldız Sarayı’nı oluşturan yapılar grubu içinde Istabl-ı Âmire-i Ferhân olarak anılan has ahırlar ve manej binaları restorasyonları tamamlanarak yeniden işlevlendirilmiştir. Yapılardan biri, Klasik Türk Sanatları Merkezi adı ile geleneksel sanatlarımız üzerine eğitim merkezi olarak düzenlenmiştir.

© 2023 Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı. Tüm hakları saklıdır