peygamberimizin çevre temizliği ile ilgili tavsiyeleri / Hz. Peygamber'in Çevre Korumaya Yönelik Tedbir ve Uygulamaları | Sorularla İslamiyet

Peygamberimizin Çevre Temizliği Ile Ilgili Tavsiyeleri

peygamberimizin çevre temizliği ile ilgili tavsiyeleri

Hz. Peygamber ve Çevre Bilinci

Kâinat insanoğluna emanettir. Allah her şeyi düzenli yaratmıştır. Onun yaratmasında herhangi bir boşluk yoktur. O herkese ve her canlıya yetecek miktarda nimetlerini dağıtmış ve bol bol ihsan etmiştir. İsraf edilmediği takdirde dünyanın ve evrenin nimetleri tükenmeyecektir. İslam, insanın insanla, insanın diğer canlılarla, insanın çevresiyle, insanın toplumla ve insanın yaratıcısıyla ilişkilerini çok önemli saymıştır. Bu nedenle her bir insan ve her mü'min, İslam inancına göre elindeki nimetlerden sorumludur ve bunlardan sorguya çekilecektir. Emaneti en güzel şekilde gelecek sahiplerine devretmek insanlık görevidir.

İnsanca ve en güzel ahlakla yaşamış olan Hz. Peygamber, aldığı risalet emanetini yerine getirmek doğrultusunda başta kendi üzerine düşen görevi en mükemmel şekilde tamamlamıştır. O, Allah'ın insanlara yüklediği misyon bilincini, arkadaşlarına aşılamış, çevresini gelecek olan nesiller için hazırlamış, emanetleri ehline vermek suretiyle zayi olmasının önüne geçmiştir. Temizlik, nizam, estetik, zarafet ve nezakette en ileri seviyeyi yakalayan altın bir nesil yetiştirmek suretiyle, kendisiyle ve çevresiyle barışık bir toplum tesis etmiştir. Böyle bir toplum her işinde ve her eserinde hakkın rızasını aramış, insanların, hayvanların ve diğer bütün canlıların haklarına riayet etmeyi vazife telakki etmiştir. Bunun neticesi olarak yaşadığı çevreyi koruyan, suyu, havayı, yiyecek ve içecekleri ve her türlü enerjiyi israf etmeyen duyarlı bir nesil oluşturmayı hedeflemiştir.

Allah'ın Elçisi Hz. Muhammed (a.s), tabiatın henüz hoyratça kullanılmadığı, ormanların katledilmediği, havanın ve suyun kirletilmediği, aksine denizlerin, göllerin ve ırmakların saf, berrak ve temiz kaldığı bir coğrafya ve zaman diliminde yaşamasına karşın, çevre konusunda ortaya koyduğu duyarlılık nedeniyle son derece üzerinde durulması gereken bir şahsiyettir. Miladî yedinci asırda Mekke ve Medine şehir merkezlerinin ve civarının yeniden harem bölgesi ilan edilmesi ve sınırlarının çizilmesi, çevre bilincinin geliştirilmesi açısından çok erken dönem olması bakımından anlamlıdır. Söz konusu yasak bölgede bir anlamda kamuya ait sayılabilecek kendiliğinden yetişmiş ağaçların kesilmemesi, hayvanların avlanmaması, her türlü kan dökülmesinin yasaklanması, belli kişilerin bu bölgeye girmesine müsaade edilmemesi gibi tedbirler, bugün de geçerliliğini hala sürdüren ilkelerdir.

Harem bölgesinde uyulması gereken ve ihramlı insanların ihram esnasında dikkat edeceği kurallar, hayvanların avlanması sırasında riayet edilmesi gereken avcılık kaideleri, her alanda israf ve savurganlığın yasaklanması, çevrenin korunmasına yönelik alınmış en etkili kurallardan bazılarıdır.

Allah'ın Elçisi'nin, mezarların üzerine fidan dikmesi, kıyametin kopacağı bilinse dahi eldeki bir ağacı dikmekten vazgeçilmemesini, dikilen bir ağaçtan insanların, hayvanların hatta kuşların meyvesinden ve gölgesinden istifade ettiği sürece sevap alacağını beyan etmesi, savaş esnasında bile, ağaçlara, ormanlara, hayvanlara dokunulmaması, mezarlıkların ağaçlandırılmasını teşvik etmesi, Medine'nin ekinleri ve mahsulünün bereketi için dua etmesi, suyun paylaşımı ve su dağıtımı konusunda aldığı önlem ve yaptığı tavsiyeler, bazı kuyu ve ırmakların sularını övmesi, zemzem suyuna ayrı bir önem atfetmesi, hastalıklara karşı toplum olarak uyulması gereken kuralları ve alınması gereken önlemleri bildirmesi ve diğer nimetlerin israf edilmemesini ifade etmesi vs. çevre bilinci açısından çağımız insanlarına ışık tutacak ilkelerdir.

Allah Rasûlü'nün, cemaatleşmeye ve dolayısıyla da toplum halinde yaşamaya çok büyük önem atfettiğini gerek sözlerinden gerekse yaşantısından anlıyoruz. O bedevî kalmayı değil şehirleşmeyi yani medenî olmayı teşvik etmiştir. Ancak toplum halinde yaşanabilecek bir din tebliğ etmiştir. Medine'ye geldiğinde on bin civarında olan şehir nüfusu, onun tavsiye ve teşvikleri doğrultusunda on sene gibi kısa bir zaman diliminde kırk elli binlere varan bir şehir haline gelmiştir.

Hz. Peygamber bu nüfus artışı ve büyüme karşısında, Medine'nin, su, ulaşım, yerleşim, ekonomik ve idari ihtiyaçlarını da düşünmüş, sorunlar büyümeden tedbir alma yoluna gitmiştir. Öncelikle Medine'nin ekolojik dengesinin korunması bakımından Mekke gibi Harem sınırlarının oluşturulması, şehirleşme ve yerleşim konusunda insanlara müdahale edilmesi, binaların inşasında bir onay merciinin oluşması o gün için gerçekten çok önemli çevre bilinci ile alakalı hususlardır. Allah Rasûlü'nün Medine için tayin ettiği harem sınırları, bugün itibariyle sit alanları diyebileceğimiz, hatta bundan da öte yasak ve koruma bölgelerinin oluşturulmasına zemin hazırlamıştır. Hz. Peygamberin Medine ve civarında belli mekanları övmesi, o gün için bir anlamda yerleşim alanları oluşturulacak bölgelerin tayini demektir. Kuba Mescidi'nin ve orayı ziyaret etmenin övülmesi, Uhud Dağı'nın övülmesi bu anlamda üzerinde düşünülmesi gereken hususlardır. Bir kısım insanlara kendi bölgelerinde kalmalarını tavsiye etmesi, güvenlik ve tedbir açısından olduğu kadar, sadece belli bölgelerde toplanılmasına ve nüfusun oralarda yoğunlaşmasının önüne geçilmesi bakımından da üzerinde durulması gereken bir konudur.

Bir Dünya Sorunu: Çevre Sorunu

Çağımızda yaşadığımız en önemli sorunlardan birisi hiç kuşkusuz çevre sorunudur. Bu mesele, insan ve toplum hayatını ciddi manada tehdit eden salt bir ülke problemi olmayıp, global manada bir dünya sorunudur. Dünya kurulduğundan beri böylesine yüksek boyutlarda bir çevre sorunu görülmemiş ve yaşanmamıştır. Çevre probleminin merkezinde ve temelinde insan unsuru yer almaktadır. Çevrenin korunması ve kirlenen çevrenin eski haline dönüştürülmesi insanın elindedir ve gelecek kuşaklara yaşanabilir iyi bir çevre bırakmaya çalışmak herkes için dinî ve millî bir vecibedir. Çevre konusunda İslâm, öncelikli olarak yaşadığımız çevrenin korunmasını ve tahrip edilmemesini öngörmektedir.

Ekolojik Sünnet Nedir?

Hz. Peygamber de, hayatı boyunca çevreyle ve onun korunmasıyla ilgilenmiş, bu konuda bize tabir caizse, &#;Ekolojik Sünnet&#; bırakmıştır. Bu tabirle Hz. Peygamber&#;in canlı varlıklara ve doğaya olan sevgisini, doğanın ve canlıların korunmasına ilişkin sözsel öğretisi ve fiilen yaptığı şeylerin bütünü kastedilmektedir. Bu bağlamda hadis kaynakları incelendiğinde çevreyle ilgili doğrudan veya dolaylı olarak pek çok hadis bulmak mümkündür. Hadislerde akarsuların, denizlerin kirletilmemesi ve temiz tutulması konusunda da pek çok uyarılar vardır: Su yollarına, meyveli ağaç altlarına, gelip geçilen yollara ve insanların gölgelendikleri yerlere abdest bozulmaması, hayvan ağıllarının kuyulardan belli bir mesafede uzak tutulması istenmektedir. Hatta bu tür yerlere abdest bozmanın haram olduğu ifade edilmektedir. Mescitlerin temiz tutulması, su kaynaklarına, nehir kenarlarına ve durgun sulara tuvalet ihtiyacının giderilmemesi konusunda ciddi ikazlar vardır. &#;Sizden biriniz durgun suya bevletmesin, sonra ondan abdest alabilir.&#; (Buhârî, &#;Vudû&#; B; Müslim, &#;Tahâret&#; funduszeue.info: ) hadisi buna örnektir.

Hz. Peygamber, çevre ve tabiatla çocukluğundan beri çok yakın bir ilişki içerisinde bulunmuştur. Çocukluk yıllarında diğer peygamberler gibi kendisinin de çobanlık yaptığını şöyle anlatır: &#;Allah, davar gütmeyen hiçbir peygamber göndermemiştir.&#; deyince ashâb ona; &#;Sende mi ey Allah&#;ın Peygamberi? &#; diye sordular. O da &#;Evet ben  de birkaç kırat karşılığında (ücretle) Mekkeliler hesabına davar güdüyordum.&#; diye cevap verdi. (Buhârî, &#;İcâre&#; B.2; İbn Mâce, &#;Ticârât&#; B.5)

Ayrıca Hz. Peygamber&#;in, hayatının daha sonraki dönemlerinde de pek çok hayvan (at, koyun, keçi vb.), bağ ve bahçeleri olmuştur. Dolayısıyla toprakla, tabiatla iç içe yaşayan Hz. Peygamber, yaşadığı çevrenin yeşillendirilmesi ve ağaçlandırılmasıyla da yakından ilgilenmiş, bu konuda örnek davranışlar sergilemiştir. Hz. Peygamber, Medine yakınlarındaki &#;Zureybu&#;t-Tâvil&#; ismiyle bilinen alanın ormanlaştırılması için çaba göstermiş ve bu konuda şöyle buyurmuştur: &#;Kim buradan bir ağaç keserse onun karşılığı olarak bir ağaç diksin.” buyurarak en azından kesilen ağacın yerine yenisini dikme şartını getirmiştir. Böylece burası zaman içerisinde orman haline gelmiştir. Hz. Peygamber, Medine&#;nin merkezinden itibaren her tarafa doğru 12 mil mesafelik bir sahayı &#;haram&#; ilân ederek ağaçlarının kesilmesini, yapraklarının ve otlarının koparılmasını, hayvanlarının öldürülmesini yasaklamıştır.

Çevrenin yeşillendirilmesi ve ağaçlandırılmasını teşvik eden pek çok hadis Hz. Peygamber&#;in çevrecilik anlayışını büyük ölçüde yansıtmaktadır. &#;Bir müslüman, bir ağaç diker veya ekin eker de ondan bir kuş, insan veya herhangi bir hayvan yerse,  bu onun için sadaka sayılır. &#; (Buhârî, &#;el-Hars ve&#;l-müzâra&#;, Müslim, &#;Müsâkaât&#;, funduszeue.info: 12)

&#;Kıyamet koparken elinde hurma fidanı bulunanız,  -onu dikmeye gücü yetiyorsa-hemen dikiversin.&#;(Buhârî,  Edebü&#;l-müfred, (thk., Halid Abdurrahman), s. , Dâru&#;l-Ma&#;rife, Beyrut, ). Burada esas olan, ağaç dikmenin önemini kavratmak ve buna alıştırmaktır.

&#;Kim ağaç dikiminde bulunursa, onun için ağaçtan hâsıl olan ürün miktarınca Allah sevap yazar. &#; (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, ).

&#;Kim bir ağaç diker ve meyve verinceye kadar muhafaza ve büyümesi için ilgisini devam ettirirse, meyvesinden elde edilen her istifade bir sadakadır ve dikenin hesabına yazılır. &#; (Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 61, ).

&#;Kim bir ağaç diker ve de bu ağaç olgunluğa ererse, Allah bu ağaç sebebiyle, diken kimse için cennette bir ağaç diker. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 61).

Hz. Peygamber öncelikle çevreye karşı olumlu ve duyarlı davranılmasında sevginin de göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulamış ve Uhud dağına sevgisini şöyle belirtmiştir: &#;Bu bizi seven bir dağdır, biz de onu severiz.&#; (Buhârî, &#;Meğâzî&#;, B).

İslâm dini insanın, hiçbir ayrım yapmaksızın bütün canlılara karşı sorumlu olduğunu bildirmiştir. Toplumda insan haklarına uyulması gerektiği gibi, küçümser bir tavır takınmadan hayvan haklarına da riayet edilmesi elzemdir. İnsan dışındaki canlılara karşı da kişinin, hakkaniyet ölçüleri içerisinde şefkat ve merhamet göstermesi gerekir.

&#;Merhametli olanlara Rahman da merhamet eder. Yerde olanlara merhametli olun ki, gökte olanlar da size merhamet etsinler.&#; (Tirmizî, &#;Birr&#; B. 16).

&#;&#;Merhamet etmeyene merhamet edilmez…&#; (Buhârî, &#;Edeb&#; B. 18; Müslim, &#;Fedâil&#; funduszeue.info: 65).

Bu iki hadiste gösterilmesi gereken merhameti sadece insanlara inhisar etmeyip tüm canlılar bu kapsama dâhildir. Hz. Peygamber, hayvanlara kaba kuvvet uygulanmasını yasaklamış, hayvanların hedef yapılarak atış yapılmasını, dövüşmeleri için kızıştırılmalarını, zevk için avcılık yapılmasını, avcılıkta hayvana eziyet verdiği için sapanın kullanılmasını men etmiştir. Hadislerde hayvanlara karşı yapılan kötü muameleden dolayı insanın hesap vereceği ifade edilir.

Hz. Peygamber &#;Haksız olarak bir serçeyi öldürenden Cenâb-ı Hak kıyamet gününde hesap soracaktır.&#; (Müslim, &#;Sayd&#; funduszeue.info: 57) buyurarak canlılara eziyet edilmemesini ve işkence yapılmamasını istemektedir. Hayvanlara dağlama yapmayı, lanet etmeyi yasaklamış, kuş yuvalarının bozulmasını ve yavrularının alınmasını men etmiş, evcil hayvanların beden ve ağıllarının temizliği ve onların yavrularına hassas davranılmasını istemiştir. Hz. Peygamber, her can taşıyan hayvana yapılan iyiliğin sevabı olduğunu belirtmiş, kediyi aile fertlerinden biri olarak görmüştür.

İnsan hayatını tamamlayan, tabiattaki dengenin sağlanmasında önemli bir rol oynayan hayvanlara karşı insanca muamele yapılması, gelenekten gelen yanlış tutum ve davranışların terk edilmesi konusunda herkesin hassasiyet göstermesi ve onlara karşı her türlü zulümden kaçınması medenî bir insanın olmazsa olmaz şartıdır.

İslâm dininin tebliğcisi ve en büyük çevreci olan Hz. Muhammed (sav) de, fiilî olarak hayatının her safhasında çevrecilikle ilgili müspet faaliyetler içerisinde bulunmuştur. Çevre ile ilgili hadislerin kökeninde çevreye karşı duyarlılık, çevreyi koruma ve çevre bilinci yer almaktadır.

Yazar: Yrd. Doç. Dr. Saffet Sancaklı

Güncel Konular

TIBB-İ NEBEVİ VE KORUYUCU HEKİMLİKTE ÇEVRE TEMİZLİĞİ

KORUYUCU HEKİMLİK ve TIBBİ NEBEVİ

5 HAZİRAN DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ olması münasebetiyle Hz. Peygamber'in çevre sağlığının önemini bildiren bir yazıyı kaleme almayı uygun gördük.

Koruyucu hekimlik, fert ve toplumu, fizyolojik, psikolojik ve mikrobik hastalıklardan koruyan bir bilimdir. Koruyucu hekimliğin başında temizlik gelir. Temizlik de, beden, kıyafet, mekan, gıda ve çevreyi kapsamaktadır.

Korunmak, tedaviden daha hayırlıdır. Koruyucu hekimlikte İslam, vücut, akıl, ruh ve davranış sağlığını esas alır. Halbuki batı medeniyeti sadece beden sağlığını ameli olarak önemser. Onun için batı toplumu, içki, uyuşturucu, cinsel hastalıklar ve psikolojik problemlerle sürekli boğuşmaktadır.

İslam, beden, elbise, yeme, içme, mekan ve çevre temizliği konusunda temizlikle ilgili olarak koruyucu hekimliğin esaslarını genişletmiş, beden, elbise ve mekan temizliğini ibadetten saymıştır. Temizlik fıkıhta müstakil bir bölüm olarak yer almaktadır. Bunun başında da abdest gelmektedir.

Unutmayalım sağlığı korumak tedavi etmekten daha kolay ve ucuzdur

Sağlığı Etkileyen Faktörler

´  Genetik

´  Hastalık

´  Kazalar

´  Fiziksel

´  Psikolojik

´  İnanç

´  ÇEVRESEL

´  Doğumsal

´  Biyolojik

KORUMA ÖNLEMLERİ

´  Temel  (primordial) önlemler : Sosyo-ekonomik düzeyin geliştirilmesi, çevreye yönelik standartlar geliştirilmesi, çeşitli yasaklar, teşvikler

´  Birincil (primer) önlemler : Bağışıklama, suların klorlanması, işyerlerindeki önlemler, vb

´  İkincil (sekonder) önlemler : Erken tanı uygulamaları

´  Üçüncül (tersiyer) önlemler : Bilinen hastaların düzenli tedavi ve takibi

Çevreye dönük koruyucu hizmetler

´  Su kaynaklarının sağlanması ve denetimi

´  Katı atıkların denetimi

´  Zararlı canlılarla (haşere) mücadele

´  Besin sanitasyonu ( sağlıklı besin elde etme ve korunması)

´  Hava kirliliğinin denetimi

´  Gürültü kirliliğinin denetimi

´  Radyolojik zararlıların denetimi

´  İş sağlığı

´  İlaçlama

Temizliğin Dindeki Yeri

Fert ve toplumu, fizyolojik, psikolojik ve mikrobik hastalıklardan koruyan koruyucu hekimliğin başında temizlik gelmektedir. Temizlikle ilgili İslami tavsiye ve talimatlar, bulaşıcı hastalıklara karşı korunmayı esasa alır. Bu konuda, “Allah temiz olanları sever” ayetiyle, “Temizlik imanın yarısıdır” hadisi koruyucu hekimliğin temelini oluşturmaktadır. İslam dini, taharete yani temizliğe özel bir önem vermiştir. Öneminden dolayı taharet kelimesi Kur’an’da 31yerde geçmektedir.

Temizlik, dinin emri, imanın bir neticesi ve müminin de sıfatıdır. Efendimiz “Mümin pis olmaz” demektedir.

 Çevre Temizliği

Koruyucu hekimlikte çevre temizliği, ev, bahçe, yol, hava, su, şehir, yakın ve uzak mekanları kapsamaktadır.

Çevre temizliği iki kısma ayrılır.

a) Yakın çevre (mesken – mescit) temizliği

b) Uzak çevre (yeryüzü, sular, yollar ve gölgelikler ) temizliği

Allah Resulü, ancak zamanımızda fayda ve hikmeti anlaşılabilen bir takım tavsiye ve uygulamalarla çevremizi temiz tutma konusuna biz Müslümanları irşad etmektedir. ‘Allah temizdir, temizi sever, avlunuzu temizleyin Yahudilere benzemeyiniz,’ mescide tükürmek hatadır, kefareti de onu gömmek (temizlemek)tir’ diyerek evimizi, Allah’ın evi camileri, mescitleri temiz tutmamızı istemektedir. Herkes, evini ve evinin önünü temizlerse, mahalle, köy, şehir ve ülke tertemiz olur.

Hz. peygamber temizlik ve sağlığı koruma adına, detaylara inerek, mikrop bulaştıran sinek, haşere, fare ve diğer mahluklardan kaynaklanan hastalıklara karşı ‘akşam yatarken kapıları kilitleyiniz, su kırbalarının ağzını bağlayın, kapların üzerini örtünüz, ışığı söndürünüz' şeklinde bizleri uyarmaktadır.

ülkenin katıldığı ilk çevre ve insan konferansı, İsveç’in başkenti Stockholm’da BM tarafından gerçekleştirilir. Ondan 14 asır önce Allah Resulü, çevrenin korunması, temiz bir çevre oluşturmak ve çevrenin temiz tutulması için pek çok tavsiye ve uygulamalarda bulunarak insanlığa bir çevre ahlakını getirmiştir. Hz. peygamberin çevre ahlakını dikkate almayan ve ihmal eden günümüz dünya ülkeleri, pek çok tabii ve insan eliyle oluşan felaketlere, hastalıklara ve kitlesel ölümlere maruz kalmakta olup, geleceğe de endişe ile bakmaktadır.

Hz. Peygamber,  Medine yakınlarında bir alanı, kendisinin de bizzat diktiği hurma ağaçlarıyla ormanlaştırarak koruma altına almıştır. Bu alanla ilgili olarak “Kim buradan bir ağaç keserse onun karşılığı olarak bir ağaç diksin.” Kesilen ağacın yerine yenisini dikme şartını getirmiştir.

Bir çevre ahlakını oluşturan efendimizin, çevrenin yeşillendirilmesi ve ağaçlandırılmasını teşvik eden pek çok hadisleri vardır. Bunlardan birkaç tanesi aşağıda zikredilmiştir.

“Bir Müslüman, bir ağaç diker veya ekin eker de onlardan bir kuş, insan veya herhangi bir hayvan yerse, bu onun için sadaka sayılır.”

"Kıyamet koparken birinizin elinde hurma fidanı olsa, onu dikmeye gücü yetiyorsa hemen dikiversin."

Hz. Peygamber, su kaynaklarının yakınlarında, yol kenarlarında ve ağaç gölgeliklerinde, durgun sulara idrar etmeyi, ihtiyaç gidermeyi yasaklamıştır, hatta çevreyi kirletenleri, lanetliler grubundan saymıştır. ‘Sakın lanete uğrayanlardan olmayınız” buyurunca, sahabeler, ‘Bunlar kimlerdir?’ diye sordular. Peygamberimiz de, “Herkesin gelip geçtiği yollara, gölgeliklere, su kenarlarına ve ağaçların altına abdest bozup kirletenlerdir” diye cevap verdi.

İdrarla kirlenmiş suda değişik hastalıklara sebep olacak mikroplar bulunduğundan, buralarda yıkanmayı sakıncalı bulan Hz. Peygamber, akan suya idrar yapmayı da yasaklamıştır. Peygamberimiz’in akar suya idrar yapmayı yasaklamasının önemli bir sebebi, ancak yy da anlaşılabilen suya karışmış idrar sebebiyle bir takım mikrobik hastalıklardan korunmadır.

Suya küçük ve büyük abdest bozma, suda parazit, mikrop, bakteri ve kötü kokuların oluşmasına sebep olur. Bu zararlı şeyler, bu akarsudaki ve onun birleştiği denizlerdeki balık ve diğer canlıları da olumsuz bir şekilde etkiler.

Mikroskobun bulunmadığı, mikrobun bilinmediği, temizliğin bir şey ifade etmediği bir zamanda, Hz. Peygamber’in, bugün modern tıbbın da kabul ve tavsiye ettiği uygulamaların, XIV asır önce Hz. Peygamber tarafından uygulanması ve tavsiye edilmesi, O’nun, zamanımızda görülen bilimsel bir mucizesi olup nübüvvetini tasdik etme niteliğindedir.

Tanınmış Bakterioloji uzmanı İngiliz Dr. Nelson, ‘Eğer Hz. Muhammed'in öğretileri dünyanın her tarafında uygulansa, mikropların sebep olduğu pek çok hastalık ortadan kalkar’ demektedir.

Kısaca; Sağlıklı bir toplum sağlıklı bireylerden oluşur, sağlığın devam edebilmesi koruyucu sağlık önlemleri ile mümkündür.

Bunun en güzel örnek Hz Peygamberin söz ve uygulamalarıdır.


Kaynakça:

ALTUN Ahmet, Efendimizin Sünnetinde Koruyucu Hekimlik, Ensar yayınları

ALTUN Ahmet, Hz. Peygamber Sünnetinde Sağlık Mucizeleri, Ensar yayınları

Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri

Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri

Kayıtsız Üye
Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri nelerdir


Yorum: Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri

arifselim
Her konuda bizlere örnek olan peygamber efendimiz, kişisel temizlik ile çevre temizliği konusunda da hem örnek olmuştur hemde emir ve tavsiyeleri olmuştur. Bu hadisi şeriflerinden bazıları şu şekilde özetlenebilir:

"Çevrenizi ve evlerinizi temiz tutunuz. Yahudilere benzemeyiniz. Çünkü onlar süprüntüleri evlerinde biriktirirler.

"Evde çer çöp, süprüntü bulunduğu zaman o evden bereket kaldırılır."

"Kirli bezleri evlerinizden dışarı çıkartınız. Süprüntüleri evlerinizde biriktirmeyiniz. Zira süprüntüler zararlı şeylerin barınağıdır."

(Müslümanlık temizlik dinidir. Temiz olun! Cennete ancak temiz olan girer.) Deylemi

(Mümin pis olmaz.) Buhari

(Her şeyi iyi temizleyin! Temizlik imana, iman da Cennete götürür.) Taberani

(Temizlik imanın yarısıdır.) Müslim


Yorum: Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri

adımyok
çok sewdim bu siteyii güzel bilğiler veren sitee


Yorum: Hz Muhammed in çevre temizliği ile ilgili hadisleri &#; tavsiyeleri

Deniz Aktan
çok teşekkürler hep bu siteyi kullanıyorum kısa zamanda da üye olacağım..


Kayıtsız Üye
Çok teşekkürler ,çok beğendim bu siteyi.&#;&#;&#;


Kayıtsız Üye
çok teşekkür ederim proje ödevim için 1 haftadır arıyodum bunun kadar güzel değildi çok teşekkür ederim .


Kayıtsız Üye
Çok güzel olmuş alllah nice şeyler nasip etsin inş


Kayıtsız Üye
Bence bu site müthiş ötesi buraya bayıldım herkese tavsiye ederim


Kayıtsız Üye
MUMSEMA sitesine çok teşekkür ederim. Çok güzel paylaşımlar yapıyor. Bütün tanıdıklarıma tavsiye etmeyi çalışıcam. TEŞEKKÜRLER &#;


Kayıtsız Üye
Allah temizdir , temiz olanları sever .
Namazın anahtarı , temizliktir .
İYİ DERSLER &#;


Kayıtsız Üye
bu site güzel ve paylaşımları kaliteli bir site ama paylaşımları çoğalırsa daha güzel olacagını tahmin ediyorum


Kayıtsız Üye
teşekkür ederim hem bilgilendim hemde projemden aldım


çevre temizliği ile ilgili hadisler, peygamberimizin çevre temizliği ile ilgili hadisleri, çevre temizliği ile ilgili hadis

Bu kategoride yer alan Ehli beyt ile ilgili soru: Seyyid veya Şerifler bizden üstün müdür ? başlıklı yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

Benzer Yazılar:

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası