Seferi Iken Oruç Bozmak

Değerli kardeşimiz,

Yolculuk halinde bulunan kimsenin iftar etmesi, yani oruç tutmaması mubahtır. Ancak oruca niyet edip sabahladıktan sonra sefere çıkacak olursa, o takdirde o günün orucunu tutması gerekir. Bu, oruç yemesini mubah kılan bir sebep sayılmaz. Ancak ikinci ve müteakip günler yolculuğu devam ederse, o takdirde oruç tutmayabilir.

Bu konuda fukaha şöyle demiştir: Oruçlu olarak sabahlayan kimse o gün sefere çıksa bile, bu orucu yemesini mubah kılan bir özür sayılmaz. Şayet orucunu bozacak olursa, kendisine sadece kazası gerekir. [(El-Muhit, Serahsî, Fetâvâ-yi Hindiyye.) bk. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, II/]

Ramazanda en az üç günlük (on sekiz saatlik) bir yere gidecek olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Bundan dolayı o gün yola çıkınca oruçlu bulunmamış olur. Fakat bir kimse oruç tuttuktan sonra, gündüzün yolculuğa çıksa, bu yolculuk o ilk gün için bir özür sayılmaz, orucuna devam etmesi gerekir. Ancak o gün yola çıkar da, ondan sonra orucunu açarsa, kendisine kefaret gerekmez, yine sadece kaza gerekir. (bk. Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali)

Hâfiî ve Hanbelîlere göre yolcu, geceden niyetlendiği orucunu da bozabilir. Delil, İbn Abbas (funduszeue.infoûmâ) dan rivayet edilen şu hadistir:

“Hz. Peygamber Ramazan'da Mekke'nin fethine çıktı. Kedid'e varıncaya kadar oruç tuttu. Orada kendisi de orucunu bozdu, insanlar da oruçlarını bozdular.”(Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali)

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet

İslam dininde, oturduğu yerden 90 kilometre uzaklığa giden bir kişi "Seferi" sayılır ve en az 90 kilometre uzaklıktaki bir yere uçakla, arabayla, gemiyle ya da herhangi bir ulaşım aracıyla yaptığı yolculukta oruçtan muaf tutulur ve farz değildir.

Oruçluyken yolculuğa çıkan kimse, yolculuk sebebi ile orucunu bozarsa ne gerekir?

Ramazan’da sefer mesafesi (en az 90 km.) bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Fakat niyet ettikten sonra gündüzün yolculuğa çıksa bu yolculuk esnasında meşru başka bir mazereti bulunmazsa orucunu bozmamalıdır.

Başlanan bir ibadetin mazeret yoksa tamamlanması gerekir. Sefer bir mazeret olduğu için, eğer orucunu seferîliği başladıktan sonra bozarsa kendisine keffâret gerekmez, sadece kaza gerekir.

(İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, ). Hz. Peygamberin (s.a.s.) Mekke’nin fethi için sefere çıktığında oruçlu iken, Kadîd denilen yere varınca orucunu bozması (Buhârî, Savm, 34; Müslim, Sıyâm, 88) savaş şartlarının gereği olarak değerlendirilebilir.