Saati Kim Buldu Kısa Bilgi
Saatin mucidi kimdir? Saatin icadı ne zaman gerçekleşmiştir? Saatin icadı nasıl olmuştur? İşte saatin icadı hakkında bilmeniz gereken her şey..
İnsanlık tarihi boyunca saatin icadına yönelik çok sayıda girişim olmuştur. Saatler modern insanlık tarihi boyunca kullanılan ve antik dönemde Güneş ışınları ile belirlenen, günümüzde ise dijial olarak kullanımda olan zaman göstergeleridir. Tarih boyunca saatin icadı için çalışmalar yürüten kişiler olsa da bu kişilerin birçoğunun isimleri bilinmemektedir.
Saatin icadı: İlk saat nasıl icat edildi?
Bilinen ilk saatler Güneş saatleridir. İlk olarak yıl önce Babil İmparatorluğu döneminde icat edilen Güneş saati Antik Mısır döneminde daha fonksiyonel hale gelmiştir. Antik Mısır&#;da binlerce yıl boyunca kullanılmış analog saatlerin tasarımı gerçekleşmiştir. Antik Mısır&#;da geliştirilen analog saatlerin tasarımı günümüzde dahi kullanılmaktadır. Antik Mısır&#;da Güneş saatinin ilk kullanımı dikili taşlarla gerçekleştirilmiştir. Uzun ve ince yapılı taş yapıların gölgeleri saatin kaç olduğunu belirtiyordu. Mısırlılar Güneş saatinin de yardımıyla beraber yılın en uzun ve en kısa günleri olan yaz ve kış gündönümü zamanlarını tespit etmişlerdir. Mısırlılar öğle vaktini tam olarak belirledi ve 10 saatlik gün ışığı sistemini ve daha birçok yeniliği getirdi. Güneş saatleri daha sonra Antik Yunanistan ve Roma İmparatorluğu&#;nda da kullanıldı. Yunan ve Roma medeniyetleri saat sisteminin gelişmesine katkı sağladı ve daha küçük ve taşınabilir Güneş saatleri geliştirdi. Kesinlik göstermeleri ve güvenilir olmaları sebebiyle Güneş saatleri Avrupa&#;da mekanik saatlerin gelişmesi döneminde bile kullanıldı. Mekanik saatlerin zamanı kesin bir biçimde göstermesiyle beraber Güneş saatleri &#;lü yılların ortasından sonra kullanımdan kalktı. Bu tarihten itibaren yönetimler ve ticaret sektörü mekanik saatleri kullanmaya başladı.
İlk mekanik saatin icadı
İlk mekanik saat güç kaynağı olarak suyu kullanıyordu. Yunan ve Romalı mühendisler M.S.&#;ki ilk bin yıllık dönemde bu tip saatleri geliştirmek için çalışsa da suyla çalışan ilk mekanik saat Çinli bilgin Su Song tarafından icat edildi. Suyla çalışan ilk mekanik saatin kullanımı Çin dışında benimsenmedi. Çin&#;de icat edilen ilk mekanik saat Avrupa ve İslam aleminde modern saatlerin geliştirilmesine yüzyıllar boyu katkı sağladı.
Avrupa&#;da suyla çalışmayan mekanik saatler ilk olarak 13 ve 14&#;üncü yüzyıllarda ortaya çıktı. Fakat son derece karışık ve ağır olan bu saatler yalnızca icadı gerçekleştiren bilim insanlarınca kullanılabildi. İlk mekanik analog saatin icadı yılında Prag&#;ta Jacob Zech tarafından gerçekleştirildi. Daha sonra saat sarkacını geliştiren Galileo Galilei ve Christiaan Huygens mekanik analog saatleri geliştirdi.
İlk yaylı modern saati Alman mucit Peter Henlein yılında icat etmiştir. Gün içinde bazı saat dilimlerini göstermeyen bu basit saat daha küçük, kullanımı ve taşıması kolay saatlerin geliştirilmesinde büyük rol oynamıştır.
Bilim cini
Saat: Kim, Ne Zaman İcat Etti?
“Vakit nakittir.” sözü zamanın çok değerli olduğunu ve boş yere harcanmaması gerektiğini anlatır. Zamanı verimli kullanmak için günlük hayatımızı planlar ve buna uygun hareket etmeye çalışırız. Bu konuda en büyük yardımcımız ise saatler. Bugün her ne kadar zamanı çoğunlukla cep telefonu, tablet ve bilgisayar üzerindeki dijital göstergeler üzerinden takip etsek de saatleri kolumuza takarak ya da ev, okul, iş yerlerinin duvarlarına asarak kullanmaya devam ediyoruz. Peki geçmiş çağlarda insanlar zamanı nasıl ölçüyordu? Günümüzde kullanılan saatler nasıl ortaya çıktı? Gelin şimdi saatin icadı üzerine tarihî bir yolculuğa çıkalım.
Eski Çağlarda Zaman Ölçümü
"Saati kim buldu?" sorusunu cevaplamadan önce geçmişte zamanın nasıl ölçüldüğüne bakalım. Eski çağlarda Güneş’in doğup batması ve yıldızların gökyüzünde görünüp kaybolmasından ibaret olan zaman kavramı özellikle insanların yerleşik hayata geçip tarım yapmasıyla değişmeye başladı. Artık hayvanların düzenli olarak beslenmesi, tarım ürünlerinin belirli zamanlarda ekilmesi ve sulanması, hasat sonrası ürünlerin belirli saatlerde pazar yerlerine taşınması gerekiyordu. Bu ihtiyaçlar insanları zamanı ölçmek için farklı yöntemler aramaya teşvik etti.
Güneş Saati
Zamanı ölçmek için faydalanılan ilk aletlerden biri olan güneş saatleri, MÖ ’lerde Eski Mısır’da icat edildi. Güneş saatlerinde düz bir yüzeyin üzerine bir çubuk yerleştiriliyor ve çubuğun Güneş’in açısına bağlı olarak oluşturduğu gölgenin uzunluğu takip ediliyordu. Başlangıçta oldukça basit olan bu saatler, bir süre sonra geliştirildi ve üzerine zaman dilimlerini gösteren kadranlar eklendi. O dönemlerde Mısır’da 12 tabanlı sayı sistemi kullanılıyordu. Daha sonra bu sistem Babilliler döneminde “60” sayısını temel alan “altılı” bir sayı sistemine dönüştürüldü. Saatin 60 dakika, bir günün 24 saat (12 saat gündüz, 12 saat gece), bir dairenin çevrisinin derece olmasının temelinde 12 ve 60 tabanlı sistemler yer alır. Güneş saatinin en büyük dezavantajı ise bulutlu havalarda ve geceleri güneş ışığı olmadığı için kullanılamamasıydı.
Güneş saati
Su Saati
Güneş saatinin işlevsiz olduğu durumlar için icat edilen su saatlerinin Eski Mısır’da ortaya çıktığı, daha sonra farklı medeniyetler tarafından geliştirildiği tahmin ediliyor. Farklı türleri bulunan su saatlerinin en yaygın olanı tam bir günde yani 24 saatte boşalan büyük bir su kabından oluşuyordu. Kabın altında bir delik, içinde ise geçen zamanı temsil eden çizgiler bulunuyordu. Su bu delikten yavaş yavaş akarken suyun seviyesi bu çizgilerden birine geldiğinde “birim zaman” kadar vakit geçtiği anlaşılıyordu.
Su saati
Çinliler ise bir kaptan başka bir kaba akan, biri boşalınca öteki kabı dolduran suyla zamanın belirlendiği daha farklı bir su saati kullanıyorlardı.
Su saatinin en ünlü örneklerden birini Müslüman bilgin el-Cezerî tasarladı. El-Cezerî’nin geliştirdiği filli su saatiyle ilgili detaylı bilgi için tıklayın.
El-Cezerî tarafından geliştirilen filli su saati. Filli su saatini Konya, Bursa ve Kocaeli bilim merkezlerini ziyaret ederek daha yakından inceleyebilirsiniz.
Mum Saati
İlk kullanım yeri ve zamanı bilinmeyen mum saati, Japonya'da yüzyılın başlarına kadar kullanıldı. Bu saatlerde mum yandıkça mumun üzerindeki ya da arkasında bulunan tahta çubuktaki işaretlere bakılarak ne kadar zaman geçtiği belirleniyordu.
Mum saati
Kum Saati
Kum saatlerinde üst üste bulunan iki cam fanusun içerisindeki kum birinden diğerine akardı. Kum saati daha çok belirli bir sürenin başlangıcını ve bitişini göstermek için kullanılırdı.
Kum saati
Mekanik Saatler
İlk mekanik saatler ’lü yıllarda kullanılmaya başlandı. Serbest düşmesi engellenmiş yani belirli bir noktadan yavaş yavaş aşağı inen ağırlıkların çarkları döndürdüğü bu saatler zamanı hassas bir şekilde ölçemiyordu. Günde yaklaşık 15 dakikadan fazla saptıkları için her gün yeniden ayarlanmaları gerekiyordu.
’lü yılların başında Alman kilit ustası Peter Henlein zembereği kullanarak tarihteki ilk kurmalı saati üretti. Böylece saatlerde büyük ağırlıkların kullanılmasına gerek kalmadı. Zamanı hassas bir şekilde göstermemesine rağmen, insanlar bu saatleri ceplerinde taşımaya başladılar.
Peter Henlein’ın ürettiği zemberekli saat. Saatlerin çeşitli parçalarını harekete geçiren yaylı bölüm zemberek olarak adlandırılır.
İtalyan mucit Galileo Galilei, ’de düzenli salınma periyoduna sahip sarkaçlar sayesinde hata payı düşük mekanik saatler tasarlanabileceğini keşfetti. Bundan 75 yıl sonra Christian Huygens, günde bir dakikadan daha az sapan sarkaçlı saati geliştirdi.
Christian Huygens tarafından geliştirilen sarkaçlı saatin taslağı
yılında John Harrison zamanı doğru gösteren sarkaçsız bir saat icat etti. Bir tür kronometre olan bu saatte sarkaç yerine bir denge çarkı ve bir yay kullandı.
John Harrison tarafından geliştirilen saat
Kuvars Saatler
yılında Kanadalı Warren Marrison kuvars saati geliştirdi. Pille çalışan bu saatlerde, zaman ölçümü kuvars kristallerinin titreşim frekansı üzerinden yapılıyordu. İlk kuvars saatler yaklaşık olarak her dört ayda bir saniye sapıyordu. Zamanla kuvars saatlerin ölçümlerindeki hata payı 32 yılda bir saniyenin altına düştü. 'lerden itibaren elektronik teknolojisindeki gelişmeler bu saatlerin kolay ve ucuz bir şekilde üretilmesine imkân sağladı. Böylece kuvars saatler dünyanın en yaygın kullanılan zaman ölçme teknolojisi hâline geldi. Günümüzde kolumuza taktığımız ya da duvara astığımız saatlerin çoğu kuvars saattir. Ayrıca cep telefonu, tablet ve bilgisayarlarda da zamanı ölçmek için kuvars kristallerinden yararlanılır.
Kuvars saat
Atom Saatleri
Günümüzün en hassas zaman ölçme araçları ise atom saatleridir. Öyle ki en hassas atom saatlerinin bir saniye sapması için yaklaşık 30 milyar yıl geçmesi gerekir.
Zamanı ölçmek için atomlardan yararlanma fikri, ilk olarak ’lerin sonlarında Lord Kelvin ve James Clerk Maxwell tarafından ileri sürülmüştü. Isidor Rabi, elektronlar ile atom çekirdeği arasındaki manyetik etkileşimlerden yararlanılarak atom saatinin geliştirilebileceğini ortaya koydu. İlk atom saati ise yılında Harold Lyons tarafından geliştirildi.
Atom saatlerinden çeşitli teknolojilerde ve bilimsel çalışmalarda yararlanılır. Örneğin konum belirlemek için kullanılan GPS uydularında hassas atom saatleri vardır. Bunun yanı sıra başta görelilik kuramı olmak üzere zamanın hassas bir biçimde ölçülmesinin gerekli olduğu bilimsel çalışmalarda da atom saatleri kullanılır.
Stronsiyum optik atom saati
Sizce atom saatleri, zaman ölçümünde ulaşabileceğimiz son nokta mı yoksa gelecekte daha hassas saatler de geliştirilebilir mi?
Kaynaklar:
- Turner, T. ve ark.,Tarih Yazan İcat Dünyamızı Şekillendiren Parlak Buluşlar, Çev.: F. C. Dansuk, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, .
- Ocak, M. E, “Nükleer Saatler”, Bilim ve Teknik, Aralık
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
- seafoodplus.info
Güneş saatini kim buldu islâm âlimi?
İçindekiler:
- Güneş saatini kim buldu islâm âlimi?
- Güneş saati hangi uygarlığa aittir?
- Güneş saati ilk ne zaman kullanıldı?
- Güneş saati nasıl hesaplanır?
- Güneş saatini ilk örnekleri nasıl yapılmıştır?
- Saati kim icat etti?
- Güneş saati kaç saattir?
- Anelemmatik güneş saati nedir?
- 24 saat kavramı ne zaman bulundu?
- Güneş saati saat kaçta?
- Diyarbakır Ulu Cami güneş saati kim yaptı?
- Saati ilk icat eden peygamber kimdir?
- Güneş saatinin diğer adı nedir?
- Ateş saati nasıl çalışır?
- Anelemmatik ne demek?
- Bir günün 24 saat olduğunu kim bulmuştur?
Güneş saatini kim buldu islâm âlimi?
Çubuklu güneş saatinibulan ilk bilim adamı "Cabir bin Eflah"tır ( yy.). Maddenin en küçük parçasının (atomun) parçalanacağını söyleyen "Cabir bin Hayyam"dır (). Hayvan gübresinden amonyak elde eden "Cahiz"dir (). Zooloji ilminin öncülerindendir.Güneş saati hangi uygarlığa aittir?
Güneş SaatiMısırlılar, milattan dört bin yıl kadar önce zamanı ölçmenin yolları ararken, güneşinher gün tekrarlayan hareketlerini kullanmayı denediler ve bunun neticesi olarak güneş saatiniicat ettiler.Güneş saati ilk ne zaman kullanıldı?
Saat, ilkdefa MÖ 'lerde Mısır'da kullanılmaya başlanmıştır. Mısırlılar, Güneş'in her gün belirli bir düzende doğup battığını keşfetmişti. Bundan yararlanarak güneş saatiniicat etmeyi başardılar.Güneş saati nasıl hesaplanır?
Bu uzun çubuk, güneşona vurduğunda oluşturduğu gölgenin uzunluğu ve yönüne göre gün içerisinde hangi evrede olduğunuzu anlayabiliyorsunuz. Yani kısacası güneşinkonumunu ölçerek zaman birimi oluşturan bu saatyatay ve düz bir zemine dik olarak koyulan bir cismin gölgesi ile günün saatinihesaplayabiliyorsunuz.Güneş saatini ilk örnekleri nasıl yapılmıştır?
Bilinen ilk güneş saatiniMısırlılar yapmıştır. Genel olarak rastlanan yatay güneş saatitasarımlarında dikey olarak yerleştirilmiş bir çubuğun gölgesi, yatay yerleştirilmiş bir yüzeyde günün saatlerinigösteren kadrana düşer.Saati kim icat etti?
Günümüzde kullanılan ilk modern yaylı saatlerise Alman mucit olan Peter Henlein tarafından icat edilmiştir. Saatitarihte pek çok kişi icat etmiştir. İlk olarak Çinli bilim adamı Su Song tarafından icat edilen saatdaha sonra Jacob Zech ve Peter Henlein tarafından da icat edilmiştir.Güneş saati kaç saattir?
Antik dönem güneşsaatlerinin yarım daire formlu tiplerindendir. Yalnızca gündüz güneşinhareketleri sonucu oluşan zaman dilimlerini 12 saatuygulamasına göre göstermektedir.Anelemmatik güneş saati nedir?
Anelemmatik( İnsan Gölgeli) güneş saatiyatay güneş saatininbir türüdür. Yatay güneşsaatlerinde sabit bir gösterge bulunurken anelemmatik güneşsaatinde gösterge hareketlidir ve gösterge olarak insan gölgesi kullanılır.24 saat kavramı ne zaman bulundu?
Bu yıldızlardan her birinin ortaya çıkışı bir saati gösteriyordu. Yeni Krallık sırasında (MÖ 15), bu ölçüm sistemi, 12'si gecenin geçişini gösteren 24yıldızdan oluşan bir set kullanmak üzere basitleştirildi. Hem aydınlık hem de karanlık saatler 12 kısma bölündüğünde, 24saatlik bir gün kavramıortaya çıktı.Güneş saati saat kaçta?
Güneşdoğuş saatinden sonra gelen, 5'şinci ve 12'nci saatler Güneş saatidir. Pazartesi Güneşbattıktan sonra gelen 7'nci saatde Güneş saatidir.Diyarbakır Ulu Cami güneş saati kim yaptı?
Erken İslam döneminin ünlü Şam Emeviye Cami'nin (benzerliklerden dolayı) Anadolu'ya yansıması olarak yorumlanan Diyarbakır Ulu Cami, İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Camidesibernetiğin babası olarak kabul edilen ünlü bilgin El Cezeri'nin yaptığı güneş saatibulunmaktadır.Saati ilk icat eden peygamber kimdir?
Yusuf'u zindana attıkları zaman Allah'ın izniyle Cebrail Aleyhisselam gelip, namaz vakitlerini bilsin diye Hz. Yusuf'a zamanı ölçen alet yapmasını öğretti. Böylece Hz. Yusuf, Allah'ın mucizesiyle saati icatetti.Güneş saatinin diğer adı nedir?
İslâm dünyasında güneş saatlerininyatay tipleri için ruhâme yahut basîta, dikeyleri için de münharife terimleri kullanılmıştır; bugün ise modern Arapça'da genel olarak bu aletlere mizvele veya sâa şemsiyye denilmektedir. Yatay güneşsaatleri hakkında kaleme alınmış günümüze ulaşan en eski eser Hârizmî'ye (ö.Ateş saati nasıl çalışır?
Ateş Saati, (ya da Mum Saati), petrol lambasının alevi ile çalışan saatmekanizmasında, tüketilen yağın bölmeli bir saydam kapta izlenmesi ya da kısalan mumun gölgesinin, arkadaki bir cetvel üzerindeki boyuna göre zaman belirlenen saattir.Anelemmatik ne demek?
AnelemmatikGüneş Saati Nedir? Mısır Uygarlığı tarafından bulunan bu keşif, Güneş Saatinin, Dünya'nın kendi etrafında dönüşü nedeniyle güneş ışınlarının gün içinde yeryüzüne dik ve eğik olarak gelmesinin temel prensibinden yola çıkılarak bulunmuştur.Bir günün 24 saat olduğunu kim bulmuştur?
Bir günün 24saate bölünmesinin geçmişinin Antik Mısır'a dayandığı tahmin ediliyor. Ancak günümüzde onluk sayı sistemi yaygın olarakkullanılmasına rağmen, neden bir günün 24saate bölündüğü sorusu akla gelebilir. Mısırlıların zamanı ölçmek için güneş saatlerini kullandığı biliniyor.Telefonu kim icat etti? Telefonu kim buldu, ilk kez kaç yılında ve nerede bulundu?
Gerçekleştirilen bu icadın patenti 7 Mart yılında alınmış ve ilk olarak Boston’daki bir fuarda tanıtılmıştır. Oldukça ilgi çeken cihaz büyük bir talep görmüş ve bir iş adamı ofisine bir telefon cihazı bağlatmıştır. Bu ilgi üzerine Graham Bell; kendi şirketini kurarak telefon üretimine başlamıştır.
Peki, telefon ilk kez nerede kullanıldı? İlk telefon görüşmesi 9 Ekim tarihinde Alexander Graham Bell ile Thomas Watson arasında gerçekleşmiştir. Boston’da gerçekleşen bu görüşme iki nokta arasında gerilen 2 mil (3 km) uzunluğundaki bir tel vasıtasıyla gerçeklemiştir. İlk uzun mesafe telefon görüşmesi ise yine bu iki isim arasında gerçekleşmiş; 25 Ocak tarihinde San Fransisco ile New York arasında kurulan mil ( km) uzunluğunda tel üzerinden gerçekleşmiştir.
Telefon görüşmelerinde sıklıkla kullanılan ALO kelimesinin kullanımı da rivayetlere göre bu döneme denk düşmektedir. Telefonun icadının ardından Graham Bell; sevgilisi olan Alessondra Lolita Oswaldo’nun evine de bir cihaz bağlamıştır. Bugün de kullandığımız Alo kelimesinin bu ismin kısaltmasından geldiği düşünülmektedir.
Türkiye’de telefonun ilk kez kullanılışı ise yılında gerçekleşmiştir. yılında Kadıköy ve Beyoğlu santralleri açılmış; ’da ise Atatürk tarafından ilk otomatik telefon santrali Ankara’da kurulmuştur. ’lerden itibaren ise PTT’nin yaptığı çalışmalarla telefon, büyük bir hızla Türkiye’de yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.