Idrar Tahlilinde Gebelik Nasıl Anlaşılır

Hamilelik testi, genelde bebek sahibi olmak isteyen ya da hamilelik şüphesi bulunan kişilerce, hamile olup olmadıklarını anlamak için yapılır. İki farklı türden uygulanan gebelik testi vardır: Bunlardan biri idrar gebelik testi, diğeri ise kan testleridir. İdrar testleri, eczanelerden alınabilecek küçük kitlerdir. Birkaç damla idrarla test sonucu öğrenilebilir. Kan testlerinde ise hamilelik şüphesi bulunan kişiden alınan kan laboratuvar koşullarında incelenir ve bu şekilde test sonucuna ulaşılır. Her iki testte gebelik şüphesi bulunan kişilerin sıklıkla başvurduğu yöntemler arasındadır. Bu testlerin doğru zamanda, doğru koşullarda ve doğru şekillerde yapılması önem taşır. Aynı zamanda klasik idrar testi dışında, erken dönemde gebeliği tespit eden test kitleri de bulunur.

Gebelik Testi Nedir?

Hamilelik testi, hamileliğin başlangıç evresiyle beraber vücutta hamilelik hormonu olarak da bilinen Beta-HCG hormonunun artışıyla, kandaki ve idrardaki miktarın ölçümü ile gebelik olup olmama ihtimalinin kesinlik kazanmasını sağlayan testtir. Beta-HCG hormonu, yalnızca hamilelik ile ilişkili bir hormon değildir. Başka hastalıklar sebebiyle de herhangi bir kadın ya da erkekte bu hormonda artış görülebilmektedir. Bu sebeple Beta-HCG hormonu yüksek kişilerde gebelik ihtimali yüksek olsa da, ileri tanı testleri yaptırılarak, araştırmaya devam edilmelidir. Beta-HCG düzeyini direkt ölçmesi nedeniyle kan testleri daha güvenilirken, idrar testi hastaneye gitmeye gerek olmaması gibi kolaylıklar sağlaması nedeniyle daha çok tercih edilmektedir. 

Gebelik testi nasıl yapılır? Bir miktar idrarın, gebelik testi kitinin üzerine damlatılmasıyla yapılır. Bu kit, idrardaki Beta-HCG oranını ölçerek tek çizgi yani negatif veya çift çizgi yani pozitif sonuçlarını verir. Hamile olmayan ve sağlıklı bir kadında Beta-HCG hormonu düzeyi 0-10 mlU/mL aralığında yer alır. Gebeliğin başlaması ile bu hormonun oranı hızlı bir şekilde artış gösterir. İdrar testlerinin güvenilirliği ne kadar yöntemin tercih edilmesi konusunda büyük bir rol oynasa da, zaman zaman yanlış sonuçlar verebildiğinden, kan testlerinden de destek almak doğru olacaktır.

Erken Gebelik Testi Nedir?

Erken gebelik testinde klasik idrar gebelik testleri gibi idrarın damlatılmasıyla sonucun elde edildiği test kitleridir. Fakat erken gebelik testi kitleri diğer kitlere göre daha hassastırlar ve klasik testlerin tespit edemediği erken gebelik dönemini tespit edebilirler. Yani erken gebelik testi kitleri Beta-HCG hormonu düzeyini daha hassas bir şekilde ölçerek, düzeyin iniş çıkışlarını daha net algılayabilecek kadar hassas bir ölçüm özelliğine sahiptir. Klasik gebelik testlerinde, testin uygulanabilmesi için adet gecikmesinin yaşanması ve sürecin gözlemlenmesi gerekir. Klasik testlerde, kişinin adet olacağı ilk günde dahi Beta-HCG hormonunun yükselişi tespit edilmeyebilir. Dolayısıyla kişi hamile olsa dahi, hormon hafif yüksek olduğundan test negatif çıkabilmektedir. Bununla beraber, erken gebelik testlerinde döllenmenin gerçekleşmesinin ardından bir hafta içerisinde hamilelik tespit edilebilmektedir.

Kanda Gebelik Testi Nasıl Yapılır?

Hamilelik testi yaptırmak isteyen kişilere önerilebilecek en iyi ve en güvenilir yöntem kanda gebelik testidir. Bu testte, Beta-HCG hormonunun düzeyi koldan tek tüp şeklinde alınan kan örneği ile ölçülebilmektedir. Sonuçlara çoğunlukla aynı gün içerisinde ulaşılabilmektedir. Genellikle, üreme çağında olan, sağlıklı olan ve aktif bir cinsel yaşamı bulunan kişilerde Beta-HCG hormonunun yüksek çıkması hamileliği işaret etmektedir.

Bazı hastalıklardan kaynaklı Beta-HCG hormonu düzeylerinde artış gözlenebilir. Bazı kanser türlerinde, down sendromunda, karaciğer tümörlerinde vb. bazı hastalıklarda bu hormonun yüksek olduğu görülebilir. Bununla birlikte dış gebelik, boş gebelik gibi sağlıksız şartlarda gerçekleşen gebeliklerde hormon seviyesi yüksek çıkabilir. Sağlıklı bir hamileliği tespit etmek için ultrason analizi yapılması ve kalp atışlarının düzeninin izlenmesi gerekir. Eğer gebelik testi pozitif çıkmışsa, birkaç gün sonra test tekrar yaptırılabilir. Hormonun değer aralığı geniştir ve alt sınıra ya da üst sınıra ya yakın olması bir önem teşkil etmez. Önemli olan hormon düzeyinin düzenli olarak yükseliyor olmasıdır. Gebeliğin ilerlemesi ve bebeğin ultrason ile gözlemlenebilecek kadar büyümesiyle Beta-HCG hormonu düzeylerinin takip edilmesi gerekmez.

İdrarda Gebelik Testi Nasıl Yapılır?

Kanda gebelik testi dışında uygulanabilecek bir diğer yöntem, idrarda gebelik testi yöntemidir. İdrarda gebelik testi eczanelerden temin edilebilecek, uygun fiyatlı ve kullanışlı bir test kitidir. İdrarda gebelik testi, kan testleri gibi hormon seviyelerini ölçerek gebelik olup olmadığını analiz eder. Güvenli bir uygulama için testin kullanım talimatları okunmalıdır. İdrarda gebelik testleri iki farklı şekilde uygulanabilir. İdrar örneği bir kabın içerisine doldurulur ve test çubuğu bu kaba daldırılır. Diğer yöntem ise test çubuğunun akan idrar altında talimatların belirttiği süre zarfında tutularak uygulanır. Testin kesin sonuç verebilmesi için yaklaşık 15 dakika beklenmesi gerekir. Gün içinde herhangi bir saatte idrar örneği alınabilmektedir. Fakat sabah ilk idrar sırasında testin uygulanması daha etkili olacaktır. Kit üzerinde tek çizgi olması negatifi işaret eder, yani hamilelik yoktur. Eğer çift çizgi bulunuyorsa, durum pozitiftir, yani gebelik vardır. Çizgiler silik görünüyor, tam anlamıyla anlaşılmıyorsa testin tekrar yapılması gerekebilir. Hamilelik testi kitinin prospektüsünde gerekli yönlendirmeler bulunmaktadır.

İdrarda Gebelik Testi Ne Zaman Belli Olur?

Hamilelik testinin uygulanması için en doğru zaman adet gününün geciktiği zamandır. Adet gecikmesinden önce yapılmış testlerde hamilelik söz konusu olsa dahi, hormon düzeyi çok düşük olabilmektedir. Bu da hatalı ve negatif sonuçlar elde etmeye sebep olabilir. Adet gecikmesi ile yapılan testlerde hata payı oldukça düşüktür. Cinsel birliktelik sonrası bir hafta kadar geçmesi ardından erken gebelik testleri uygulanması ile hamilelik hakkında bilgi sahibi olunabilir. Test yapıldıktan sonra pozitif sonuç elde edilirse bir hekime başvurulmalı; hekimin tavsiye ettiği zamanda testler tekrarlanır ve sonuca göre, gebelik 4.-5. haftaya ulaştığında ultrason muayenesine gidilir.

Eğer bebek sahibi olmak istiyor veya hamileliğe dair belirtiler yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurup, muayeneden geçebilirsiniz. İdrarda gebelik testi ya da erken gebelik testi yaptıysanız ve pozitif dönüt aldıysanız kan testi yaptırmak ve muayene olmak için en kısa sürede bir hekim ile görüşmeniz gerekmektedir.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında):

İdrar testinin pozitif çıkması ne demek?

2 tane koyu çizgi, birbirine aynı koyulukta olan iki tane çizgi demek, bu test pozitif demek.

1 tane çizgi çıkması gebelik yok demek.

Hiç çizgi çıkmaması o test çalışmıyor demek. Yani o testi bozuk olduğu için atabilirsiniz. Yani mutlaka bir çizgi çıkacak.

Bir çizgi çıkması demek hamilelik yok demek. İki tane koyu çizgi çıkması demek hamilelik var demek. Bir çizgi zaten mutlaka çıkması lazım. Yanında bir de silik bir çizgi çıktığı zaman çok yeni başlamış bir hamilelik var demek. Yani kandaki Beta HCG seviyesi o anda o kadar az ki idrara geçen miktar da az olduğu için Beta HCG kanda yükseldikçe idrara daha fazla geçmeye başlayacak. Ve o koyu çizgide, o çizgi de daha da koyulaşmaya başlayacak.

Yani silik çizgi çıktığı zaman yapılması gereken bir gün sonra iki gün sonra tekrar bakmak. 1 gün sonra 2 gün sonra tekrar bakıldığında o çizgi aynı koyulukta olduğu zaman gebelik var demektir.

Eğer o çizginin koyuluğu azalmış ise veya kaybolmuşsa o zaman gebelik başladı ama devam etmedi demektir, ne demek bu? Kimyasal gebelik.

Kimyasal gebelik ne demek?

Hamilelik başladı, ondan sonra vücut baktı ki bu hamilelik sağlıklı bir şekilde ilerlemeyecek, kendi kendine o hamileliği iptal etti. Yani Beta HCG salgılanmaya başlandı ama seviyesi düştü düştü. Ondan sonra gebelik ortadan kalktı.

Hiç böyle 10 tane test falan yapmaya gerek yok. Eğer bir çizgi açık renkte ise biraz sabırlı olmak lazım. Bir gün veya iki gün sonra bakıldığı zaman acaba koyulaşıyor mu diye bakmak lazım.

Şunu da söyleyelim:

Çok erken dönemde yapılan testlerde, konuşmanın başında da  söylemiştik bunu, ikinci test yapıldığı zaman bazen birden ikinci çizgi ortadan kaybolabiliyor. İşte kimyasal gebelik dediğimiz şey bu: 

Biyokimyasal yöntemlerle saptanabilen gebelik, yani ultrason aşamasına hiç yansımayan belki de adet gecikmesi bile olmayan ve vücut tarafından iptal edilen gebeliklere biyokimyasal gebelik adı veriyoruz ve bunlar hiç bir şekilde düşük kategorisine girmiyor. Yani onu düşük olarak adlandırmak doğru değil.

Çünkü yapılan çalışmalarda başlayan hamileliklerin yüzde 25-40'ının (çalışmasına göre farklı bulunmuş rakamlar) iptal edildiğini göstermiş. Yani gebelik sadece biyokimyasal aşamada kalmış.

Hele şimdi bugünlerde hep evdeyiz sürekli olarak, dışarıya da çıkamıyoruz, kan testi yaptırmak yerine genelde idrar testi yapıyoruz. O yüzden idrar testlerinin dilini anlamak açısından bunları bilmek çok önemli.

Bunun yanında bazı anne aday adayları da Beta HCG testi yaptırıyorlar "daha kesin sonuç alırım" diye. Burada da aynı şey geçerli Eğer 5 ve üzerinde rakam çıkarsa o zaman 2 gün sonra tekrar bakmak lazım. Çünkü Beta HCG yaklaşık olarak 48 saatte yüzde altmış ve yüzde yüz oranında artan bir hormon, gebelik hormonu.

Diyelim ki adet gecikmesi olmadan bakıldı (Beta HCG, adet gecikmesi olmadan birkaç gün önce de pozitif sonuç verebiliyor), ama çok ufak bir rakam çıktı, 10 çıktı mesela. İki gün sonra baktınız, 5 çıktı bu ne anlama geliyor? İşte kimyasal gebelik.

Veya 20-30 çıktı, bir baktınız 5'e düşmüş. Kimyasal gebelik, çok da fazla uğraşmaya gerek yok "kimyasal gebelik oldu şöyle oldu böyle oldu" diye.

Yüzde yirmi beş ile yüzde kırk kimyasal gebeliklerin oranı. Yani "tüh başladı devam etmedi keşke devam etseydi" falan.

Eskiden nasıl oluyordu? Adet gecikmesi birkaç günü bulduğu zaman eczaneye gidiliyordu. Test yapılıyordu pozitif çıkıyordu ultrasona da girdiğiniz zaman ne güzel o anda gebelik kesesi de görülüyordu.

Ama şu anda artık biz tıbbın bize bu sunduğu adet gecikmesi olmadan önce yapılan idrar testleri ve kan testleri sayesinde kimyasal gebeliklerin de farkına varır olduk anne adayları olarak.

Ne oluyor o zaman? Hayalkırıklığı.

Kimyasal gebelik hiçbir özelliği olmayan bir gebelik şekli. Ama nedir işte bu erken yapılan kan testleri erken yapılan idrar testleri sayesinde ortaya çıkan bir şey.

"Kimyasal gebelik eskiden bu kadar sık değildi şimdi arttı" diyorlar.

Niye arttı?

Çünkü eskiden gebeliği bu kadar erken dönemde saptayabilen test yoktu ki. Beta HCG bile eskiden doğru dürüst yapılamıyordu.

Bir de bunun getirdiği başka bir şey var: Doktora ne zaman gideyim?

Adet gecikmesi olduktan dört beş gün sonra gidildiği zaman gebelik kesesi görülür. Ama henüz daha böyle idrarda silik çıkan bir çizgi ile hemen doktora koşturursanız "gebelik kesesi görülmedi" diye geri gönderilirsiniz, zaten görülemez ki.

Gebelik kesesinin görülebilmesi için Beta HCG seviyesinin yaklaşık olarak 1500 civarına yükselmiş olması lazım. Doktora gittiğiniz zaman göremez ki. Çünkü testler ultrasondan daha hassas hale geldi.

Öneri nedir?

Adet gecikmesi olmadan bence test yapmayın. Yapacaksanız da idrar testi yapın, idrar testi yapacaksanız da iyi bir şekilde yorumlamayı da mutlaka öğrenin.

İlk doktora gitme zamanı ne zaman olmalı?

Adet gecikmesinin üzerinden birkaç gün geçtikten sonra gebelik kesesi de görülebilir aşamaya gelir.

Gebelik kesesini görmeye niye bu kadar önem veriyoruz?

Dış gebelik olasılığını ortadan kaldırmak için çünkü dış gebelik ilaçla da tedavi edilebilen bir şey. Henüz daha ilaçla tedavi edilebilir aşamayı geçmeden önce görebilmek amacıyla.

O silik çizgi çıktığı durumda doktora gitmenin hiçbir anlamı yok. Beta HCG 10 çıktı, 20 çıktı doktora gitmenin hiçbir anlamı yok. şöyle Beta HCG yükselsin kanda ondan sonra doktora gidersiniz. Doktora gitmezseniz ne olur? Gebelik testi tanısı kondu pozitif çıktı. Yüzde bir olasılıkla dış gebelik olma ihtimali var. O yüzde bir olasılığa girme ihtimalinizi bilememiş olursunuz. Onun dışında da bir şey olmaz.

Ama tıbbi öneri biraz adet gecikmesi olduktan sonra doktor kontrolüne gidip en azından gebeliğin rahim içinde yerleştiğini bilmek ve ondan sonra da doktorun önerisine göre sonraki süreci belirlemek, ne zaman takiplere gidilecek diye.

Video: GEBELİK TESTİNDE TEK, ÇİFT, SİLİK ÇİZGİ, KAN TESTİ VE KİMYASAL GEBELİK NEDİR, KESE NE ZAMAN GÖRÜNÜR?