Uzun Ada Adası
Çiçek Adaları
EGEÇiçek Adaları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : ha Yükseklik : 0 m &#; m
Boylam : 26,74ºD İl(ler) : İzmir
Enlem : 38,47ºK İlçe(ler) : Urla
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: ÖDA, İzmir Körfezi’nin güneyinde, Urla ilçesinin kuzeyi ile Gediz Deltası arasında yer alan sekiz adadan oluşur. Bu adalar, Hekim Adası, Alman Adası, Pınarlı Ada, Akça Ada, Çiçek Adası, Karantina Adası, Uzun Ada ve Yassıca Ada’dır ve yükseklikleri fazla değildir. İçlerinde en büyüğü üzerinde askeri yerleşim alanları olan Uzun Ada’dır. Uzun Ada ve Hekim Adası birinci derecede askeri bölge olup bu adalara ulaşım yasaktır.
Habitatlar: Alanın büyük kısmı deniz ekosisteminden oluşmaktadır. Adalarda ise maki ve frigana toplulukları yaygındır. Bu bitki örtüsündeki baskın bitki türleri arasında pırnal meşesi (Quercus ilex), kermes meşesi (Quercus coccifera), sakız ağacı (Pistacia lentiscus), Phyllyrea latifolia, kocayemiş (Arbutus unedo) ve zeytin (Olea europea) yer alır.
Türler: Alan, barındırdığı çok büyük gümüş martı (Larus cachinnans) popülasyonu nedeniyle ÖDA kriterlerini sağlamaktadır. ÖDA kriterlerini sağlamamakla birlikte Uzun Ada’da peçeli baykuş (Tyto alba) üremektedir. Bunun yanında küçük akbalıkçılın (Egretta garzetta) ve çift yılan kartalının (Circaetus gallicus) da ürediği tahmin edilmektedir.
ÖDA, aynı zamanda nesli dünya ölçeğinde tehlikedeki Akdeniz fokları (Monachus monachus) için önemlidir.
Alan Kullanımı: Yerleşimin olmadığı adaların bazılarında otlatma yapılmaktadır. Alanın büyük bölümü günübirlik turizm amacıyla kullanılmaktadır. Hekim Adası ve Alman Adası’nda dalış turizmi yapılmaktadır. Akça Ada’da Belediye tarafından açılmış olan gençlik kampı bulunur. Çiçek Adası kıyılarında balık çiftlikleri yer alır.
Uzun Ada ve Hekim Adası birinci derecede askeri alan olarak kullanılmaktadır. Alan deniz balıkçılığı açısından da önemlidir.
Tehditler: Özellikle İzmir Körfezi’ne bırakılan evsel ve endüstriyel atıklar ile gemilerin bıraktığı sintine suları tüm alanı etkilemektedir.
Turizm amacıyla açılan tesislerin alan üzerindeki etkilerinin iyi etüt edilmesi gerekmektedir. Bazı adalarda yapılan otlatma, bitki örtüsü üzerinde baskı oluşturabilir. Öte yandan, alandaki avcılık faaliyetleri yaban hayatını tehdit etmektedir.
Koruma Çalışmaları: EgeDoğa ve EKGT üyeleri alanda zaman zaman kuş gözlemi yapmaktadır.
Yerel İlgi Sahipleri: Ege Ordu Komutanlığı; Güney Sahil Deniz Komutanlığı; Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği (EgeDoğa); Ege Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu (EKGT).
Ferdi Akarsu, Mukadder Arslan, Rengin Özgür
Uzun Ada: Yunanistan'da bir sürgün ve karantina adası
Ege'de bulunan Uzun Ada (Makronisos), Balkan Savaşları'nda esir alınan Türklerin, Anadolu'dan Yunanistan'a gelen Rumların ve Yunanistan iç savaşında komünist ve sol grupların tutulduğu bir sürgün adası. Ada, Türklerin, Yunanların ve Anadolu Rumlarının tarihlerindeki acıların ortak şahidi.
Atina merkezinden 60 kilometre uzaklıktaki Lavrion Limanı'nın karşısında bulunan Uzun Ada, Ege'deki Kiklad Adaları'ndan biri. Adını uzun ince şeklinden alan adanın Yunanca ismi Makronisos, "Uzun Ada" anlamına geliyor. Bugün sadece üç ailenin hayvancılık yaparak varlık gösterdiği adada, yerleşim alanı bulunmuyor. Adaya ancak özel teknelerle ulaşılabiliyor.
Keratea eski Belediye Başkanı Stavros Iatrou, AA muhabirine, adanın Atina'ya çok yakın olan adanın tarihin çeşitli süreçlerinde 'istenmeyenlerin' sürgün adası olduğunu dile getirerek, "İstenmeyenler, Balkan Savaşları'ndaki Türkler, Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesinden sonra Yunanistan'a gelen Ortodoks Hristiyan Pontuslular ve 2. Dünya Savaşı sonrasında solcular ve komünistler oldu. Tüm bu olayların tarihini okuyanlar, insanoğlunun bu adada çektiklerinden etkileniyor. İşkence, ölüm, çok çirkin şeyler" ifadelerini kullandı.
Iatrou, Yunanistan'da bugün mevcut uzlaşı ve demokrasi ortamında, o dönemde adaya farklı siyasi görüşleri nedeniyle sürgüne gönderilenlerin seçimlerine saygı duyulduğunu belirterek, "Kendilerini saygıyla anıyoruz." diye konuştu.
-Yunanistan iç savaşında komünistlerin sürgün edildiği ada
Ada, 2. Dünya Savaşı'nın ardından Yunanistan'da baş gösteren iç savaş döneminde binlerce komünistin ve siyasi düşünceleri "sakıncalı" bulunanların tutulduğu bir sürgün adası olarak biliniyor.
Nisan 'den itibaren sürgüne gönderilen Yunanların "ulusal bilinç" kazanması amacıyla özel eğitimden geçirildiği ada, iç savaş sonrası dönemde de "istenmeyenlerin" gönderildiği sürgün yeri olarak kullanıldı.
Uzun Ada'da yıllarında yaklaşık 40 bin Yunan tutuldu.
İç savaş yıllarında adaya ilk gönderilenler, sol görüşe ve komünizme yakın fikirleri olduğu istihbaratı alınan veya buna ilişkin şüphe duyulan askerler ile üst düzey yetkililerdi.
döneminde ise sivillerin gelmesiyle adada kadınlar da varlık göstermeye başladı.
Tüm sürgün sürecinde, adadaki zor yaşam koşullarına, işkenceye ve ölüme ait acı hatıralar birikti. Ada, "sürgündekilere uygulanan fiziksel ve psikolojik işkence" ile anılır oldu.
Adadaki birçok yapı zamana yenik düşmüş
Adaya sürgüne gönderilen askerler için çadırlarda başlayan yaşam, kendi inşa ettikleri binalarda sürdü. Bugün harabe halini alan tiyatro binası, fırın, açık kilise, idari binalar gibi birçok yapı, o dönemin sürgünleri tarafından inşa edildi.
?endi inşa ettikleri tiyatrolarda askerlere oynatılan oyunlarla, sürgündekilerin siyasi düşünceleri değiştirilmeye çalışıldı.
Kültür Bakanlığı adayı "arkeolojik alan" ilan etti
Uzun Ada'nın tamamı, 'da Kültür Bakanlığınca "arkeolojik alan" ilan edildi. Adada ölenlerin, esir tutulanların ve işkence görenlerin anısına 'de çelikten bir anıt inşa edildi.
Hayatını 'de kaybeden dünyaca ünlü Yunan sanatçı Mikis Theodorakis, kendisinin de siyasi görüşleri nedeniyle bir süre tutulduğu adada, 'te 3 konser verdi.
Ada, Balkan Savaşları'ndaki Türk Esirleri de gördü
Daha çok Yunanistan'ın iç savaş dönemindeki sürgünleri ile bilinen adada, döneminde de esir alınan binlerce Türk tutuldu.
Makronisos Dijital Müzesi kaynaklarına göre, çoğunluğu Yanya'dan olan Türkler, Kasım 'de adaya getirilmeye başlandı. Özel bir hastanenin bulunduğu adaya, daha çok zatürre ve dizanteriye yakalanmış kişiler getirildi.
Bazı Türkler burada hayatını kaybederken, 'te Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında yapılan anlaşma sonucu yaklaşık 10 bin esir, İstanbul'a gönderildi.
Anadolu'dan gelen Rumlar için "karantina adası" olarak kullanıldı
Karadeniz'den 'de gelen Rumların ve 'teki nüfus mübadelesi sonrası ?nadolu'dan Yunanistan'a gelen mübadillerin de bir kısmı bu adaya yerleştirildi.
Çoğu hasta olan, koleraya yakalan Rumlar için Uzun Ada, ana karaya geçiş öncesinde bir "karantina adası" oldu.
"Dedem yüzerek kaçmış"
Adadan yüzerek kaçan veya kaçma teşebbüsünde bulunan sayısız kişiden biri de dedesi olan Yeorgia Çandalidis, nüfus mübadelesi sonrası adaya getirilen dedesinin hikayesini şu sözlerle anlattı:
"Dedem sanırım yıllarında buradaydı. Onu ve beraberindekileri gemiyle Samsun'dan almışlar, önce Kavala Limanı'na gelmişler. Yerel halk onları kabul etmeyince, Selanik Limanı'na geçmişler. Orada da kabul görmeyince buraya getirmişler. Kağıtlarını almışlar. Burada şartlar çok zormuş. Dedem adadan yüzerek kaçmış."
Kaynak: AA / Derya Gülnaz Özcan - Güncel