harita bilgisi coğrafya ygs / Coğrafya Dünyası - Harita Bilgisi

Harita Bilgisi Coğrafya Ygs

harita bilgisi coğrafya ygs

HAR&#;TA B&#;LG&#;S&#;

HAR&#;TALAR VE KULLANIM ALANLARI-PROJEKS&#;YON T&#;PLER&#;

HAR&#;TA: Yeryüzünün tamam&#;n&#;n ya da bir bölümünün, ku&#;bak&#;&#;&#; görünü&#;ünün, belli bir ölçe&#;e göre küçültülerek, bir düzlem üzerine aktar&#;lmas&#;yla elde edilen çizime harita denir. Haritac&#;l&#;kla ilgili bilim dal&#;na karto&#;rafya ad&#; verilir.

Bir çizimin harita özelli&#;i ta&#;&#;yabilmesi için gerekli olan ko&#;ullar &#;unlard&#;r:

1-Ku&#;bak&#;&#;&#; olarak(tam tepeden görünür &#;ekilde) çizilmi&#; olmas&#; gerekir.

2- Belli bir ölçe&#;e göre çizilmi&#; olmas&#; gerekir.(Çünkü; ölçeksiz çizimler harita de&#;il, kroki olur.)

3- Bir düzleme aktar&#;lm&#;&#; olmas&#; gerekir.

KROK&#;: Herhangi bir yerin, ku&#;bak&#;&#;&#; görünü&#;ünün ölçeksiz ve kabataslak olarak bir düzleme aktar&#;lmas&#;na kroki denilmektedir.

Harita ile kroki aras&#;ndaki fark, krokinin ölçeksiz, haritan&#;n ise ölçekli olmas&#;d&#;r.

Bilgilerin Haritaya Aktar&#;lmas&#;nda Kullan&#;lan Yöntemler:Yeryüzüne ait unsurlar nokta, çizgi ve alanlar kullan&#;larak haritalara aktar&#;l&#;r. Baz&#; hususlar&#;n haritaya aktar&#;lmas&#;nda ise birden fazla yöntem kullan&#;labilir.
HAR&#;TA ELEMANLARI(Harita Unsurlar&#;): Tüm haritalarda bulunmas&#; gereken 5 temel eleman vard&#;r. Bunlar;

1- Ba&#;l&#;k: Haritan&#;n kullan&#;m amac&#;n&#; belirtmeli, haritay&#; tan&#;tmaya yeterli, aç&#;k ve k&#;sa olmal&#;d&#;r.  

2- Ölçek

3-Yön oku(Co&#;rafi koordinatlar&#;n bulundu&#;u haritalarda yön okuna gerek yoktur.)

4- Harita Anahtar&#; (Lejant) : Haritada kullan&#;lan özel i&#;aretlerin ne anlama geldi&#;ini gösteren bölümdür.

5-Co&#;rafi koordinatlar(Paralel ve Meridyenler) 

ÖLÇEK: Haritalardaki küçültme oran&#;na ölçek denir.

Ölçek iki &#;ekilde gösterilir.
        a. Kesir ölçek
: Küçültme oran&#; kesirli say&#;larla ifade edilen ölçeklerdir. 1/, 1/, 1/, 1/ gibi.
Kesir ölçeklerde pay her zaman 1 dir. Paydada yer alan say&#; ise, haritas&#; çizilen alan&#;n kaç defa küçültüldü&#;ünü gösterir. Paydadaki say&#; büyüdükçe, ölçek küçülür.
         b. Çizik (Grafik) Ölçek: E&#;it dilimlere ayr&#;lm&#;&#; bir çizgi üzerinde küçültme oran&#;n&#;n gösterildi&#;i ölçeklerdir.

 

Ç&#;Z&#;K ÖLÇE&#;&#;N KES&#;R ÖLÇE&#;E ÇEVR&#;LMES&#;

Harita problemlerinde çizik ölçek verilip kesir ölçe&#;e çevrilmesi istenildi&#;inde;

 formülü kullan&#;l&#;r.

Örnek:   
   Yandaki çizgi ölçe&#;in uzunlu&#;u 5 cm’dir. Bu çizgi ölçe&#;in kesir ölçek olarak de&#;eri nedir?

Çözüm: Ö=HU / GU    ise     Ö= 5 cm / 20 km = 1 cm / 4 km ise Ölçek= 1 / dir.

Örnek:
   Yandaki çizgi ölçe&#;in uzunlu&#;u 4 cm’dir. Bu çizgi ölçe&#;in kesir ölçek olarak de&#;eri nedir?

 Çözüm: Ö=HU / GU    ise     Ö= 4 cm / 20 km = 1 cm / 5 km ise Ölçek= 1 / dir.

 

KES&#;R ÖLÇE&#;&#;N Ç&#;Z&#;K ÖLÇE&#;E ÇEVR&#;LMES&#;

 

Kesir ölçe&#;i, çizgi ölçe&#;e çevirirken önce 1 cm'nin kaç km'yi

gösterdi&#;i bulunur.

 

Örnek:  1 / ölçe&#;inde 1 cm 25 km'yi gösterdi&#;ine göre çizgi ölçekte de 1 cm 25 km'yi göstermelidir.

 

Bir do&#;ru parças&#; çizilerek e&#;it aral&#;klara bölünür. Üzerine, 1 cm 25 km'yi gösterecek &#;ekilde de&#;erler yaz&#;larak çizgi ölçek haz&#;rlanm&#;&#; olur.

 

Örnek: 1/ kesir ölçe&#;inin çizgi ölçek olarak kar&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; bulunuz.

Çözüm: 1cm=5 km ise çizik ölçe&#;imiz &#;u &#;ekilde olur:

                               5    0     5     10 15 20km 

                                 1cm

 

 

HAR&#;TA ÇE&#;&#;TLER&#;
         A. Kullan&#;m amaçlar&#;na göre haritalar
1. &#;dari ve Siyasi Haritalar: Ülkelerin ba&#;ka ülkelerle olan s&#;n&#;rlar&#;n&#;n gösterildi&#;i haritalara siyasi haritalar ad&#; verilirken, ülkelerin kendi içerisindeki illeri, eyaletleri, bölgeleri gösteren haritalara idari haritalar denilmektedir.
2. Be&#;eri ve Ekonomik Haritalar: Nüfus, göç, yerle&#;me, tar&#;m, hayvanc&#;l&#;k, sanayi, turizm, vb. da&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; gösteren haritalard&#;r.
3. Fiziki Haritalar: Yeryüzü &#;ekillerinin fiziki yap&#;s&#;n&#;, da&#;&#;l&#;&#; ve yükseltilerini gösteren haritalard&#;r.
4. Özel Haritalar: Belirli bir konu için özel olarak haz&#;rlanan haritalard&#;r. (Jeomorfoloji, meteoroloji, toprak haritalar&#; gibi.)
          B. Ölçeklerine göre haritalar
1. Büyük Ölçekli Haritalar
a. Plânlar: Ölçe&#;i 1/'e kadar olan haritalard&#;r. &#;ehir imar plânlar&#;, kadastro haritalar&#; bu türdendir.
b. Topo&#;rafya Haritalar&#;: Ölçe&#;i 1/ ile 1/ aras&#;nda olan haritalard&#;r. Ula&#;&#;m haritalar&#; ile topo&#;rafik, jeolojik, morfolojik haritalar bu türdendir.

2. Orta Ölçekli Haritalar: Ölçe&#;i 1/ ile 1/ aras&#;nda olan haritalard&#;r.
3. Küçük Ölçekli Haritalar: Ölçe&#;i 1/ den daha küçük olan haritalard&#;r. Bu haritalar Dünya’n&#;n, k&#;talar&#;n, ülkelerin tamam&#;n&#; veya bir bölümünü gösterir.

Büyük Ölçekli Haritalar&#;n Genel Özellikleri

Küçük Ölçekli Haritalar&#;n Genel Özellikleri

– Paydas&#; küçüktür.
– Dar alanlar&#; gösterir.
– Ayr&#;nt&#;y&#; gösterme gücü fazlad&#;r.
– Küçültme oran&#; azd&#;r.
– Ayn&#; alan&#; gösteren küçük ölçekli haritalara göre 

   Düzlem üzerinde daha fazla yer kaplarlar.
– &#;zohipsler aras&#; yükselti fark&#; azd&#;r.
– Bozulma oran&#; azd&#;r.

– Paydas&#; büyüktür.
– Geni&#; alanlar&#; gösterir.
– Ayr&#;nt&#;y&#; gösterme gücü azd&#;r.
– Küçültme oran&#; fazlad&#;r.
– Ayn&#; alan&#; gösteren büyük ölçekli haritalara göre düzlem üzerinde daha az yer kaplarlar.
– &#;zohipsler aras&#; yükselti fark&#; fazlad&#;r.
– Bozulma oran&#; fazlad&#;r.

HAR&#;TALARIN KULLANIM ALANLARI

 

ratejiler olu&#;turmak, yol in&#;aatlar&#;nda bir yerden bir yere giden en uygun yolu tespit edebilmek gibi

 

PROJEKS&#;YON T&#;PLER&#;

   Harita çizimindeki zorluklar dikkate al&#;narak baz&#; metotlar geli&#;tirilmi&#;tir. Bunlara projeksiyon (izdü&#;üm) yöntemleri ad&#; verilir.

       Projeksiyonlar, izdü&#;üm (Yükseltinin s&#;f&#;r m. kabul edilmesi) esas&#;na göre çizildi&#;inden, yükseltinin fazla oldu&#;u yerlerde ve ülkelerde izdü&#;üm alan(kabart&#; ve çukurluklar&#;n hesaba kat&#;lmad&#;&#;&#;, her yerin deniz seviyesinde kabul edildi&#;i alan) ile gerçek alan aras&#;ndaki fark artar.
Ba&#;l&#;ca projeksiyon yöntemleri &#;unlard&#;r:
• Silindir Projeksiyon: Ekvator ve çevresindeki bölgelerin çiziminde kullan&#;l&#;r.
• Konik Projeksiyon: Orta enlemler ve çevresindeki bölgelerin çiziminde kullan&#;l&#;r.
• Düzlem (Ufki) Projeksiyon: Bu projeksiyonla elde edilen haritalarda biçim ve alan bozulmalar&#; çok fazlad&#;r. Daha çok kutuplar ve çevreleri ile di&#;er dar alanlar&#;n çiziminde elveri&#;lidirler. Bu haritalar daha çok denizcilik ve havac&#;l&#;kta kullan&#;l&#;r.

HAR&#;TALARDA YER &#;EK&#;LLER&#;N&#; GÖSTERME YÖNTEMLER&#;:

1. Renklendirme Yöntemi
Fiziki haritalarda yeryüzü &#;ekillerini daha belirgin gösterebilmek için yükselti basamaklar&#; renklerle ifade edilir. Renklendirme i&#;lemi, a&#;a&#;&#;daki tabloda gösterildi&#;i gibi olur

Yükselti basamaklar&#; (m)     Kullan&#;lan Renkler
                                       Ye&#;il
                                   Aç&#;k Ye&#;il
                                 Sar&#;
                               Turuncu
                               Aç&#;k Kahverengi
ve üzeri                           Koyu Kahverengi


Fiziki haritalarda beyaz renkler buzullar&#; ya da kal&#;c&#; karlar&#; gösterirler. Göl, deniz ve okyanuslar ise mavi renkle gösterilmektedir. Mavinin tonu koyula&#;t&#;kça derinli&#;in artt&#;&#;&#; anla&#;&#;l&#;r.

2. Gölgelendirme Yöntemi
3. Tarama Yöntemi
4. Kabartma Yöntemi
Yeryüzü &#;ekillerinin belirli bir ölçek dahilinde küçültülerek olu&#;turulan maketleridir. Bu yöntem, yer &#;ekillerinin gerçe&#;e en uygun olarak gösterilmesini sa&#;lar. Ancak, kabartma haritalar&#;n yap&#;l&#;&#;&#; ve ta&#;&#;nmas&#; zor oldu&#;undan kullan&#;m alan&#; dard&#;r.
5. &#;zohips (E&#; yükselti) Yöntemi: Kullan&#;m&#; en yayg&#;n olan yöntemdir. Deniz seviyesinden itibaren ayn&#; yükseklikteki noktalar&#;n birle&#;tirilmesi ile olu&#;an e&#;rilerin kullan&#;ld&#;&#;&#; yöntemdir.
Deniz seviyesinden itibaren ayn&#; yükseklikteki noktalar&#;n birle&#;tirilmesiyle elde edilen e&#;rilere izohips e&#;rileri denir. Deniz seviyesinden itibaren ayn&#; derinlikteki noktalar&#;n birle&#;mesi ile elde edilen çizgilere ise izobat (e&#; derinlik) e&#;rileri denir. K&#;y&#; çizgisi, izohips ile izobat e&#;rilerinin ba&#;lang&#;ç çizgisidir.
Co&#;rafi Bilgi Sistemi (CBS) Nedir?

Co&#;rafi bilgi sistemi, yeryüzündeki fiziki ve be&#;eri unsurlara ait verilerin toplanmas&#;, depolanmas&#; ve analiz edilmesidir.

CBS ne gibi kolayl&#;klar sa&#;lar ve hangi alanlarda kullan&#;l&#;r?

CBS; verilerin sürekli güncellenmesi, ayn&#; tabanda birle&#;tirilmesi, görsel verilere kolayl&#;kla ula&#;abilme ve veriler üzerinde analiz yapabilme imkânlar&#; sa&#;lar.

CBS; haritac&#;l&#;k, çevre, savunma, arazi kullan&#;m&#; ve belediyecilik hizmetleri alanlar&#;nda kullan&#;l&#;r.

 

 HAR&#;TALARLA YOLCULUK

HAR&#;TALARDA UZUNLUK VE ALAN HESAPLAMALARI

Haritalarda uzunluk ve alan de&#;erleri ile ölçekten yararlanarak bir tak&#;m hesaplamalar yap&#;labilir.

 

A-UZUNLUK HESAPLAMALARI

   a. Haritadaki Uzunlu&#;un Hesaplanmas&#;:       HU = GU / ÖP

      Örnek: Gerçekte 10 km olan bir yol 1/ ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir?

      Çözüm: GU=10 km, Öp= ise HU=?   HU=GU/Öp ise HU= 10km / cm

                  = cm/ cm = 10cm/2cm ise HU= 5cm

 b. Gerçek Uzunlu&#;un Hesaplanmas&#;: GU= HU x ÖP

      Örnek: 1/ ölçekli haritada 16cm olarak gösterilen bir uzunluk gerçekte kaç km’dir?  

       Çözüm: Öp= cm, HU=16cm ise GU=? GU=HU x Öp   G.U=16x=cm=32 km

  

 c. Ölçe&#;in Hesaplanmas&#;(Uzunluk verilerine göre): Ö=HU / GU   veya ÖP=GU / HU

     Örnek: Gerçekte 90 km olan iki &#;ehir aras&#; uzakl&#;k haritada 6cm ile gösterilmi&#;tir. Bu haritan&#;n ölçe&#;i nedir?

       Çözüm: GU=90km, HU=6cm ise Ö=? Ö=HU / GU ise Ö=6cm/90km= 6cm/90km ise Ö= 1 / 1

 

B-ALAN HESAPLAMALARI

    a-Haritadaki Alan&#;n Hesaplanmas&#;: HA=GA / (Öp)2

       Örnek: km2 alan kaplayan bir ada 1/ ölçekli bir haritada kaç cm2 ile gösterilir?

       Çözüm: GA=km2, Öp= cm ise HA=?

                 HA=km/()2=üzeri10cm/üzeri10cm ise HA=25cm2

    b-Gerçek Alan&#;n Hesaplanmas&#;: GA=HA x (Öp)2

       Örnek: Ölçe&#;i 1/ olan bir haritada 5 cm2 olarak ölçülen bir alan gerçekte kaç km2’dir?

       Çözüm: GA=5x()2=5xüzeri12 = üzeri 12 cm2 ise GA= km2

    c-Harita Ölçe&#;inin Hesaplanmas&#;(Alan verilerine göre):

                                                                                                             

      Örnek: Gerçekte km² yer kaplayan bir ada haritada 5 cm² ile gösterildi&#;ine göre, bu haritan&#;n   

                   ölçe&#;i nedir?

     Çözüm: HA= 5 cm2      GA= km2 ise Ö=?

                  Ö= 5 cm2 / üzeri 10 cm2 = 1 cm2 / üzeri 10 cm2 = 1cm / üzeri 5 cm ise

                              Ö=1 /

 



Ana Başlıklar;

Harita Nedir?

Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıyla oluşan çizimlere denir. Haritacılık bilimine kartografya denir.

Bir çizimin harita sayılabilmesi için olmazsa olmaz kurallar vardır. Bu kurallar:

  • Kuşbakışı görünümün sağlanması
  • Belirli bir ölçek dahilinde küçültülmesi
  • Bir düzleme aktarılması

 

Haritayı Oluşturan Unsurlar

a) Ölçek: Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, kesir ve çizgi ölçek olmak üzere ikiye ayrılır.

1- Kesir Ölçek: Küçültme oranları kesirli sayılarla ifade edilir. 1/, 1/ gibi. Kesir ölçeklerde pay harita uzunluğunu payda ise çizimi yapılan yerin ne kadar küçüldüğünü göstermektedir.

Kesir Ölçek Nedir

2- Çizgi Ölçek: Harita üzerindeki uzunlukların gerçekte ne kadar olduğu bir şerit üzerine işaretlenerek gösterilir. Çizgi ölçek kullanılarak harita üzerindeki iki nokta arası kuş uçuşu uzaklık bulunabilir.

b) Yön Oku: Haritalarda doğu, batı, kuzey ve güney gibi yönlerin bilinmesi önemlidir. Bu yönler enlem ve boylamlardan yararlanılarak bulunabilir. Enlem ve boylamların bulunmadığı haritalarda yön belirlemek için yön oku kullanılır.

c) Harita Anahtarı (Lejant): Harita üzerinde dağılışı gösterilen olayların tamamının harita üzerine yazılarak gösterilmesi zor olduğu için haritalarda bazı bilgiler sembollerle gösterilir. Bu sembollerin yer aldığı bölümü harita anahtarı (lejant) denir.

Haritaların Sınıflandırılması

Haritalar ölçeklerine göre ve kullanım alanlarına göre ikiye ayrılırlar.

1. Ölçeklerine Göre Haritalar: Haritalar ölçeklerine göre üç gruba ayrılır.

a) Büyük Ölçekli Haritalar: Ölçeği büyük yani ölçek paydası küçük olan haritalardır. Bu haritaların ölçekleri 1/&#;e kadar olabilir. Büyük ölçekli haritaların özellikleri şu şekildedir:

  • Gösterdiği alan dardır.
  • Ayrıntı fazladır.
  • Hata payı azdır.
  • Ölçeğin paydası küçüktür.
  • Kağıt üzerinde kapladığı alan fazladır.
  • İzohipsler arası yükselti farkı azdır.

b) Orta Ölçekli Haritalar: Ölçekleri 1/ ile 1/ arasında olan haritalardır.

c) Küçük Ölçekli Haritalar: Ölçekleri 1/ den küçük olan haritalardır. Küçük ölçekli haritaların özellikleri şı şekildedir:

  • Gösterdiği alan geniştir.
  • Ayrıntı azdır.
  • Hata payı fazladır.
  • Ölçeğin paydası büyüktür.
  • Kağıt üzerinde kapladığı alan dardır.
  • İzohpsler arası yükselti farkı fazladır.

2. Kullanım Alanlarına Göre Haritalar: Bir harita hazırlanırken belirtilen amaca göre hazırlanır. Bu haritalar kullanım amaçlarına göre farklı isim alırlar. Bu haritalardan bazıları:

Fiziki Haritalar: Yeryüzünün fiziki yapısı, dağları, ovaları, platoları, akarsuları, gölleri v.b. unsurları gösteren haritalardır.

İdari (Siyasi) Haritalar: Ülke sınırlarını, ülke içerisinde eyaletlerin, illerin ve ilçelerin sınırlarını gösteren haritalardır.

Beşeri Haritalar: İnsanların dağılışı ve nüfus özelliklerini gösteren haritalardır.

Ekonomik Haritalar: Ekonomik faaliyetlerin (tarım, hayvancılık, madencilik, ormancılık, ticaret v.b) dağılımını gösteren haritalardır.

Projeksiyon Yöntemleri

Haritalar çizilirken Dünya&#;nın şeklinden dolayı kara ve denizlerin şekil ve boyutlarında bozulmalar olmaktadır. Bu bozulmaları en aza indirebilmek için çeşitli çizim yöntemleri, projeksiyonlar geliştirilmiştir. Projeksiyon yöntemleri ele aldığı alana göre 3 kısıma ayrılır. Bu yöntemler hakkında detaylı bilgi almak için isimlerinin üstüne tıklayabilirsiniz.

  1. Silindirik Projeksiyon Yöntemi
  2. Konik Projeksiyon Yöntemi
  3. Düzlem (Ufki) Projeksiyon Yöntemi

Haritalar hakkında bilinmesi gereken bilgiler bu kadardı. Harita bilgisi konusunun devamı olarak aşağıdaki isimlere tıklamanız yeterli olacaktır.


TYT Konuları
AYT Konuları
Üniversite Taban Puanları

Harita Bilgisi Konu Anlatımı

Coğrafya ayt konu anlatımı, coğrafya tyt konu anlatımı , coğrafya yks konu anlatımı&#; Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Harita Bilgisi hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz.

Harita Bilgisi

Harita nedir?

Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuş bakışı olarak fiziki ve beşeri olay ve özelliklerinin, istenilen ölçeğe göre küçültülerek, özel işaretlerle, bir düzlem üzerine çizilmiş grafik şekline harita denir.

&#;Kuş bakışı görünüm.
&#;Düzleme aktarım.
&#;Ölçekli olması.

Haritayı Oluşturan Unsurlar

Ölçek: Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, kesir ve çizgi ölçek olmak üzere ikiye ayrılır.

1. Kesir Ölçek: Küçültme oranları kesirli sayılarla ifade edilir. 1/, 1/ gibi. Kesir ölçeklerde pay harita uzunluğunu payda ise çizimi yapılan yerin ne kadar küçüldüğünü göstermektedir.

2. Çizgi Ölçek: Harita üzerindeki uzunlukların gerçekte ne kadar olduğu bir şerit üzerine işaretlenerek gösterilir. Çizgi ölçek kullanılarak harita üzerindeki iki nokta arası kuş uçuşu uzaklık bulunabilir.

Yön Oku: Haritalarda doğu, batı, kuzey ve güney gibi yönlerin bilinmesi önemlidir. Bu yönler enlem ve boylamlardan yararlanılarak bulunabilir. Enlem ve boylamların bulunmadığı haritalarda yön belirlemek için yön oku kullanılır.

Harita Anahtarı (Lejant): Harita üzerinde dağılışı gösterilen olayların tamamının harita üzerine yazılarak gösterilmesi zor olduğu için haritalarda bazı bilgiler sembollerle gösterilir. Bu sembollerin yer aldığı bölümü harita anahtarı (lejant) denir.

Haritaların Sınıflandırılması

Planlar: Ölçeği 1: ile 1: arasında olan haritalardır. Köy, kasaba ve şehir gibi yerleşim birimlerini
gösteren haritalardır.

Büyük Ölçekli Haritalar: ile ölçekleri arasında yer alan haritalardır. Arazinin topografik
yapısını ve gerekli ayrıntıyı içerirler.

Orta Ölçekli Haritalar: ile ölçekleri arasında yer alan haritalardır.

Küçük Ölçekli Haritalar: Ölçeği den daha küçük olan haritalardır.

Kullanım Alanlarına Göre Haritalar

Genel Haritalar: Dünyanın tümünün veya bir kısmının yüzeysel yapısını gösteren haritalardır. Aşağıda belirtilen 3
tipi içerirler.

Topografya Haritaları: Arazinin topografik yapısını gösteren, ölçeğin büyüklüğüne göre her türlü arazi
bilgilerini gösteren haritalardır

Fiziki Haritalar: Yeryüzünün fiziki yapısı, dağları, ovaları, platoları, akarsuları, gölleri v.b. unsurları gösteren haritalardır.

İdari (Siyasi) Haritalar: Ülke sınırlarını, ülke içerisinde eyaletlerin, illerin ve ilçelerin sınırlarını gösteren haritalardır.

Beşeri Haritalar: İnsanların dağılışı ve nüfus özelliklerini gösteren haritalardır.

Ekonomik Haritalar: Ekonomik faaliyetlerin (tarım, hayvancılık, madencilik, ormancılık, ticaret v.b) dağılımını gösteren haritalardır.

Projeksiyon Sistemleri

Harita çizimlerinde meydana gelen bozulmayı en aza indirmek amacıyla kullanılan harita çizim yöntemleridir. Her projeksiyonun bir odak  merkezi bulunmaktadır. Projeksiyon yöntemleri ele aldığı alana göre 3 kısıma ayrılır. Bu yöntemler;

Silindirik Projeksiyon 

Ekvator ve çevresinde ki alanların haritası çizilirken ortaya çıkabilecek şekil ve alan bozukluklarını en aza indirmek için kullanılan yöntemdir. Bu yöntemle çizilen haritalarda ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe hata oranı artar. Bu yöntem ile dünyanın tamamı gösterilebilir.

Uygulama yöntemi:
&#;Küre üzerinde ekvatorda kağıdın değdiği silindir oluşturacak kağıt sarılır.
&#;Küre üzerindeki şekiller kağıda yansıtılır.
&#;Şekil korunur ama alanda büyük bozulmalar meydana gelir.
&#;Bu çizim deniz ve hava haritaları için en uygun yöntemdir.

Konik Projeksiyon 

Orta enlem ve dünya haritası çizimlerinde kullanılan yöfunduszeue.info korunur ama şekilde bozulma meydana funduszeue.infora doğru gidildikçe bozulmalar artar.Dünyanın sadece yarısı gösterilebilir.

Uygulama Yöntemi:
&#;Çizim yapılacak alana koni şeklinde kağıt sarılır.
&#;Çizilecek alan kağıt üzerine yansıtılır.

Düzlem Projeksiyon

Dar alanlar, kutuplar ve büyük ölçekli haritalar bu yöntemle çfunduszeue.infoalar çok fazladıfunduszeue.info fazla bozulma dar alanlarda görülür. Dünyanın sadece yarısı çizilebilir. Bu yöntem ile çizilmiş olan haritalarda, kutuplardan ekvatora doğru gidildikçe bozulma oranı artar.

Uygulama yöntemi:
&#;Çizim yapılacak alana düzlem şeklinde kağıt bırakılır.
&#;Çizilecek alan bu kağıda yansıtılır.

Ölçek ve Hesaplamalar

ÖzelliklerBüyük Ölçekli HaritaKüçük Ölçekli Harita
Ölçeğin paydasıKüçüktürBüyüktür
Harita boyutlarıKüçüktürKüçüktür
Haritadaki alanBüyüktürKüçüktür
Haritadaki uzunlukFazladırAzdır
Ayrıntıyı gösterme gücüFazladırAzdır
Hata oranıAzdırFazladır
Çizimi yapılan gerçek alanKüçüktürBüyüktür
izohips aralığıKüçüktürBüyüktür
Enlem ve boylamDeğişmezDeğişmez
Gerçek alanDeğişmezDeğişmez
Gerçek uzunlukDeğişmezDeğişmez
YükseltiDeğişmezDeğişmez

Haritalarda Hesaplamalar

Uzunluk hesaplarını yapabilmek için uzunluk ölçüsü ile alt ve üst katlarının bilinmesi gerekir. Uzunluk ölçüsü birimleri metrenin alt ve üst katlarıdır. 10’ar 10’ar büyür ve 10’ar 10’ar küçülür.

1 Kilometre (km)= m
1 Hektometre (hm)= m
1 Dekametre (dam)= 10 m
1 metre (m)= 1 m
1 Desimetre (dm)= 0,1 m
1 Santimetre (cm)=0,01 m
1 Milimetre (mm)=0, m

 

Harita Uzunluğu: Gerçek Uzunluk/ Ölçek (Paydası)
Gerçek Uzunluk:Harita Uzunluğu /x Ölçek (Paydası)
Ölçek:Harita uzunluğu/ Gerçek Uzunluk

Örnek Soru: Bir haritada 12 cm olarak gösterilen iki merkez ara­sı uzaklık gerçekte km olduğuna göre, bu hari­tanın ölçeği nedir?

Çözüm:
Ölçek = Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk
Ölçek = 12 cm / km buradaki km’yi cm’ye çevirmek için 5 tane 0 ekleriz.
Ölçek= 12 cm / cm
Ölçek= 1/ olarak bulunur.

 

Örnek Soru: Erzurum ile Kayseri kentleri arası kuş uçumu uzak­lık km’dir. Bu iki kent arası 1/ ölçekli bir haritada kaç cm olarak gösterilir?

Çözüm:
Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçeğin Paydası
Harita Uzunluğu = km /
Harita Uzunluğu = km’yi cm’ye çevirmek için 5 tane 0 ekleriz.
Harita Uzunluğu = / bölme işleminde aşağıdaki ve yukarıdaki sıfırlar birbirini sadeleştirir. sonuç olarak 50 / 2 kalır. Bu da 25 cm’ye eşittir. Sonuç olarak cevap 25 cm’dir.

Haritalarda Alan Hesaplamaları

Alan hesaplarını yapabilmek için alan ölçüsü ile alt ve üst katlarının bilinmesi gerekir. Alan hesapları m2 ‘nin alt ve üst katlarıdır. ’er i 00’er büyür ve ’er ’er küçülür.

1 Kilometre kare = metre kare
1 Hektometre kare = metre kare
1 Dekametre kare = metre kare
1 metre kare = 1 metre kare
1 Desimetre kare = 0,01 metre kare
1 Santimetre kare =0, metre kare
1 Milimetre kare =0, metre kare

Gerçek Alan Formülü
Gerçek Alan = Harita Alanı x (Ölçeğin Paydası)2

Harita Alanı Formülü
Harita Alanı = Gerçek Alan / (Ölçeğin Paydası)2

Ölçek Formülü
Ölçek Alanı= √(Harita Alanı/Gerçek Alan) 

 

Örnek Soru: 1 / ölçekli bir haritada 8cm2 olarak gösterilen bir gölün gerçek alanı kaç km2 dir?

Çözüm:
Gerçek Alan= Harita Alanı x (Ölçeğin Paydası)2
                       =8 cmx ()2
                       =8 cmx
                       = x 1010 cm2
                       = km2 ( cm km&#; ye çevirmek için 10 sıfır atılır.)

Örnek Soru: Gerçekte 30 km2 olan bir alan 1 / ölçekli bir haritada kaç cm2 olarak gösterilir?

Çözüm:
Harita Alanı = Gerçek Alan / (Ölçeğin Paydası)2
= Gerçek Alan / (Ölçeğin Paydası)2
                        = 32 km2 / ()2
                        = 32 km2 /
= / cm2
                        = / cm2
                        =2cm2

Örnek Soru:  Gerçekte km2 olan bir alan haritada 4 cm2 ola­rak gösterildiğine göre haritanın ölçeği nedir?

Çözüm:
Ölçek Alanı= √(Harita Alanı/Gerçek Alan)
= √(4 cm2/ km2)
= √(Harita Alanı/Gerçek Alan)
= 2/16
=1/8
=

Haritalarda Yer Şekillerini Gösterme Yöntemi

1. Renklendirme Yöntemi

Fiziki haritalarda yeryüzü şekillerini daha belirgin gösterebilmek için yükselti basamakları renklerle ifade edilir. Renklendirme işlemi, aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi olur:

Yükseklik AralığıKullanılan Renk
Koyu Mavi
mMavi
mAçık Mavi
0 mYeşil
mAçık Yeşil
mSarı
mTuruncu
mKahverengi
mKoyu Kahverengi

2. Gölgelendirme Yöntemi

Haritanın bir köşesinden yer şekillerinin 45° eğimli bir ışıkla aydınlatıldığı düşünülerek ışık alan yerler boş bırakıhr. Gölgede kalan yerler ise gri veya kahverengi ile gösterilir.

Haritalarda Yer Şekillerini Göstermede Kullanılan Yöntemler

 

3. Tarama Yöntemi

Bu yöntemle araziye ışığın belli bir açıdan geldiği kabul edilir. Işığın geldiği taraf aydınlık (açık gölge) diğer taraf karanlık (koyu gölge gösterilir.

Haritalarda Yeryüzü Şekillerini Gösterme Yöntemleri </p>
            <span class=nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası

© 2024 Toko Cleax. Seluruh hak cipta.