Elektriğin Zararları

'Vücutta elektriklenme neden olur?' sorusu kış aylarında sıklıkla yaşanan statik elektriklenme yaşanan kişiler tarafından en çok merak edilen konuların başında geliyor. Bir yere dokunurken, birisiyle tokalaşırken ya da el teması kurulurken oluşan ani elektrik çarpmaları vücutta oluşan statik elektrik kaynaklıdır. Normal şartlarda ani bir irkilmeyle oluşan bir rahatsızlık dışında zararı olmamasına karşın bazı durumlarda tehlikeye yol açabilir.  Özellikle kış aylarında sıklıkla karşılaştığımız statik elektriklenme yün kazak ve benzeri kıyafetlerin giyilmesinden kaynaklıdır. Kışın giyilen kıyafetler ve battaniyeler vücutta elektrik oluşmasına neden olan faktörlerin başında gelir. Peki vücutta elektriklenmenin zararları neler? Statik elektrik nedir, nasıl atılır?

VÜCUTTA ELEKTRİKLENME (STATİK ELEKTRİK) NEDİR?

Vücutta oluşan elektriklenme günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. İyonlarla yüklenmiş olan bedenimiz, nötr ya da elektrik yüklü bir nesneye, söz gelimi bir kapı kolu, otomobil kapısı, hatta bir başka insanla karşı karşıya gelince, 'spark' olarak adlandırılan kıvılcım atlamasıyla bütün yükü boşaltıyor. Bu da elektrik çarpmasına benzer nahoş bir his oluşmasına sebep oluyor. Buna da statik elektrik çarpması deniliyor.

VÜCUTTA ELEKTRİKLENME NEDEN OLUR?

Özellikle kış aylarında yaşanan statik elektriklenme günlük hayatta herkesin yaşayabileceği bir durumdur. Elle temas ettiğimiz yüzeylerde oluşan statik akım elektriklenmeye neden olur ve şiddetli bir ses çıkartarak ani irkilmelere neden olur. Bu durumda vücut anlık anlık elektrik sarsıntısı yaşar. Vücutta fazla biriken elektrik boşalarak, kişide anlık elektrik çarpma hissine sebep olur.

Vücutta fazla elektik birikimine neden olan durumlar şunlardır;

• Vücutta elektrik çarpmasına neyin neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar;
• Başta elektronik cihazlar, yüksek gerilim hatları gibi zararlı elektromanyetik dalga yayan cihazların, vücutta elektrik yüklemesine sebep olduğunu açıklamıştır.
• Ayrıca, elektrik yükü çok fazla olan ofis ortamlarında, bilgisayarlarla, akıllı telefonlarla iç içe çalışılan ortamlar
• Daha çok telefon, tablet, televizyon gibi elektronik aletlerle haşır neşir olanların ve elektronik ortamlarda bulunan kişilerin vücutta elektriklenme yaşadığı görülmüştür.
• Bununla birlikte sinir sistemine bağlı olarak da vücut statik elektrik yüklenir.
• Polyester ve naylon gibi sentetik malzemelerden yapılan kıyafetler
• Plastik yönü ağır basan ayakkabılar da vücutla herhangi bir şekilde sürtünmeye uğradığında vücudun negatif yükle yüklenmesine sebep oluyor. Plastik ayakkabılar giydiğimiz için de bunu toprağa aktaramıyoruz.
• Vücutta biriken statik elektriğin bazı yollarla vücuttan atılması gerekir.
• Statik elektrik vücuttan atılamadığında vücutta birikir ve genelde yün kazak, demir kapı kolu, araba kapısı kulpu gibi elektriği çeken nesnelere temas edildiğinde vücuttaki fazla elektrik boşalır. Bu elektrik boşaltma sırasında çat çıt sesleri çıkar ve vücutta elektrik çarpma hissine neden olur.

VÜCUTTAKİ ELEKTRİKLENMENİN (STATİK ELEKTRİĞİN) ZARARLARI NELERDİR?

Aslında vücut sistemimizin de elektrikle çalıştığını biliyor muydunuz? Hatta bugün kullanılan elektriğin ilk çıkış öyküsünün vücutta oluşan statik elektriğine dayandığı söylenebilir. Herkesin vücudunda, vücudun doğası gereği belirli miktarda bulunan elektrik vücudun çalışması için gerekli olan bir enerjidir. Fakat telefon, bilgisayar gibi elektronik aletlere maruz kalmak vücutta fazla elektrik yüklenmesine neden olur. Statik elektriğin vücuttan atılması gerekir, atılamadığı taktirde elektrik vücutta birikir ve kişiye zarar veren bir durum haline gelir.

• Vücudun fazla statik elektriğe maruz kalması kişinin yaşamını olumsuz etkiler.
• Kişide bedensel ve zihinsel yorgunluğa, kas ağrılarına ve kaslarda krampa neden olabilir.
• Vücudun fazla elektrik yüklü olması cilt sağlığının bozulmasına ve zamanla ciltte sarkmalara neden olabilir.
• Aynı zamanda strese ve psikolojik sorunlara da yol açabilir.
• Vücuttaki statik elektriğin bir diğer zarar ise, kişi herhangi bir nesneye dokunduğunda elektrik çarpmasının meydana gelmesidir.

VÜCUTTAKİ STATİK ELEKTRİK NASIL ATILIR?

• En klasik ve annelerimizden en çok duyduğumuz yöntem toprağa basmak. Çıplak ayakla temiz bir toprağa basmak elektriğinizi alır.
• Duş alın. Duş almak da yine toprağa basmak gibi üzerinizdeki elektriği nötralize etmeye yarar. Gün içinde duş alamadığınız yerlerde ise ellerinizi sıkça yıkayın.
• Psikolojik durumları göz ardı etmeyin. Etrafınızdaki stres etkenlerini azaltmaya çalışın.
• Bu biraz zor biliyoruz ama mümkün olduğunca elektrikli cihazlardan uzak durmaya çalışın. En azından geceleri ve yatmaya yakın saatlerde evinizdeki modem gibi elektronik cihazları kapatmayı düşünebilirsiniz.
• Anti-statik el ve ayak bilekliği gibi ürünler kullanabilirsiniz.
• Vücut enerjisini düzenleyen reiki gibi meditasyonları öğrenerek vücudunuzdaki elektriği kontrol etmeyi deneyin.
• Negatif iyon yayan klima, saç kurutma makinesı gibi ev aletlerini tercih edin. Su kenarlarında ve şelalelerde doğal olarak üretilen negatif iyon kendinizi yenilenmiş ve rahatlamış hissetmenizi sağlayabilir
• Ayakkabıda mümkünse deri veya benzer iletken malzemeleri,
• Kıyafetlerde ise doğal malzemeleri, örneğin pamuklu ve keten ürünler tercih edilmeli.
• Statik elektrik, havada da kısmen vardır. Kapalı alanlarda pozitif yük, açık alanlarda, ormanlık bölgelerde ve doğal ortamda negatif yük daha fazladır. Dolayısıyla doğal ortama çıkmak da statik elektriğin atılmasına yardımcı olur. Bundan başka klima gibi araçlarda, ortama negatif iyon salan cihazlar tercih edilebilir. Klişeleşmiş olan çıplak ayak toprağa basma da iyi bir yöntemdir

Banyo yapmak

Vücuttaki statik elektriği atmanın en etkili yolu banyo yapmaktır. Vücudun tamamının su ile buluşmasıyla, vücutta biriken statik elektrik boşalır. Kişi banyo yaparak, bedenin tamamını yıkamış olur ve bu sayede vücuttaki statik elektrik vücuttan atılır.

Elleri suyla yıkamak

Gün içinde hemen hemen herkes elektronik aletlerin yaydığı elektriğe maruz kalır. Elektronik aletlerin yaydığı elektrik dalgaları nedeniyle vücuda statik elektrik yüklenir. Gün içerisinde banyoya giremediğiniz durumlarda yalnızca ellerinizi yıkayarak vücuttaki statik elektriği atabilirsiniz.

Toprağa basmak

Toprağa basmak eskilerden beri bilinen bir yöntemdir. Kişi çıplak ayakla temiz toprağa basarak vücudundaki statik elektriği atmayı sağlayabilir. İmkanı olanlar haftada birkaç kez temiz toprağa yalın ayak basarak vücuttaki statik elektriği boşaltabilirler.

Stresten uzak kalmak

Vücuttaki statik elektriğe neden olan durumlardan biri de strestir. Kişi ne kadar stresten uzak kalmaya çalışırsa, vücudundaki statik elektrik de o kadar azalacaktır.

Elektronik cihazlardan uzak kalmak

Günmüz çağında elektronik aletlerden uzak kalmak mümkün değildir. Ancak olabildiğince telefonda durulan süreyi azaltmalı ve elektronik cihazlarla yakın temas kurulmamalıdır.

Doğal taş kullanmak

Vücuttaki statik enerjiyi atmaya yardımcı olan bazı doğal taşlar vardır. Bu doğal taşları el bileğinide ve boynunuzda kullanarak, vücuttaki statik elektriğin atılmasını sağlayabilirsiniz.

Metal maddelere dokunmak

Vücuttaki statik elektriği atmanın bir diğer yolu ise metal nesnelere dokunmaktır. Demir kapı kolu, demir sandalye gibi, metal nesnelere dokunarak vücuttaki statik elektriği atabilirsiniz. Zaten vücudunuzda fazla statik elektrik varsa, demir maddelere dokunduğunuzda vücudunuzda elektrik çarpma sarsıntısı olacaktır.

Vücutta elektrik çarpması durumu, vücudun aniden elektriklenmeye maruz kalmasından dolayı kaynaklanır. Bir nesneyle dokunulduğunda yahut biriyle el teması kurulduğunda bazen çat çut sesleri duyulur ve sanki elektrik çarpmış hissi yaşanır. Bu durum günlük hayatta hemen hemen herkesin yaşadığı bir durumdur.

Vücutta Elektriklenme Neden Olur?

Statik akım yani vücutta elektriklenme olayı hemen hemen herkesin yaşadığı bir durumdur. Bazen biriyle tokalaşırken bazen kapı kolu kavrandığında çat çıt gibi sesler duyulur ve vücut anlık elektrik sarsıntısı yaşar. Vücutta fazla biriken elektrik boşalarak, kişide anlık elektrik çarpma hissine sebep olur. Vücutta fazla elektik birikimine neden olan durumlar şunlardır;

Vücutta elektrik çarpmasına neyin neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar; başta elektronik cihazlar, yüksek gerilim hatları gibi zararlı elektromanyetik dalga yayan cihazların, vücutta elektrik yüklemesine sebep olduğunu açıklamıştır. Daha çok telefon, tablet, televizyon gibi elektronik aletlerle haşır neşir olanların ve elektronik ortamlarda bulunan kişilerin vücutta elektriklenme yaşadığı görülmüştür. Bununla birlikte sinir sistemine bağlı olarak da vücut statik elektrik yüklenir.

Vücutta biriken statik elektriğin bazı yollarla vücuttan atılması gerekir. Statik elektrik vücuttan atılamadığında vücutta birikir ve genelde yün kazak, demir kapı kolu, araba kapısı kulpu gibi elektriği çeken nesnelere temas edildiğinde vücuttaki fazla elektrik boşalır. Bu elektrik boşaltma sırasında çat çıt sesleri çıkar ve vücutta elektrik çarpma hissine neden olur.

Vücuttaki Elektriklenmenin (Statik Elektriğin) Zararları Nelerdir?

Herkesin vücudunda, vücudun doğası gereği belirli miktarda elektrik bulunur. Bu elektrik vücudun çalışması için gerekli olan bir enerjidir. Fakat yukarıda bahsettiğimiz gibi telefon, bilgisayar gibi elektronik aletlere maruz kalmak vücutta fazla elektrik yüklenmesine neden olur. Statik elektriğin vücuttan atılması gerekir, atılamadığı taktirde elektrik vücutta birikir ve kişiye zarar veren bir durum haline gelir.

Vücudun fazla statik elektriğe maruz kalması kişinin yaşamını olumsuz etkiler. Kişide bedensel ve zihinsel yorgunluğa, kas ağrılarına ve kaslarda krampa neden olabilir. Vücudun fazla elektrik yüklü olması cilt sağlığının bozulmasına ve zamanla ciltte sarkmalara neden olabilir. Aynı zamanda strese ve psikolojik sorunlara da yol açabilir. Vücuttaki statik elektriğin bir diğer zarar ise, kişi herhangi bir nesneye dokunduğunda elektrik çarpmasının meydana gelmesidir.

Vücuttaki Statik Elektrik Nasıl Atılır?

Banyo Yapmak

Vücuttaki statik elektriği atmanın en kesin ve etkili yolu banyo yapmak hatta gusl abdesti almaktır. Vücudun tamamının su ile buluşmasıyla, vücutta biriken statik elektrik boşalır. Kişi gusül abdesti alarak, bedenin tamamını yıkamış olur ve bu sayede vücuttaki statik elektrik vücuttan atılır.

Abdest Almak

Gün içinde hemen hemen herkes elektronik aletlerin yaydığı elektriğe maruz kalır. Elektronik aletlerin yaydığı elektrik dalgaları nedeniyle vücuda statik elektrik yüklenir. Gün içerisinde banyoya giremediğiniz durumlarda yalnızca ellerinizi yıkayabilir yahut abdest alarak vücuttaki statik elektriği atabilirsiniz.

Toprağa Basmak

Toprağa basmak eskilerden beri bilinen bir yöntemdir. Kişi çıplak ayakla temiz toprağa basarak vücudundaki statik elektriği atmayı sağlayabilir. İmkanı olanlar haftada birkaç kez temiz toprağa yalın ayak basarak vücuttaki statik elektriği boşaltabilirler.

Stresten Uzak Kalmak

Vücuttaki statik elektriğe neden olan durumlardan biri de strestir. Kişi ne kadar stresten uzak kalmaya çalışırsa, vücudundaki statik elektrik de o kadar azalacaktır.

Elektronik Cihazlardan Uzak Kalmak

Günmüz çağında elektronik aletlerden uzak kalmak mümkün değildir. Ancak olabildiğince telefonda durulan süreyi azaltmalı ve elektronik cihazlarla yakın temas kurulmamalıdır.

Doğal Taş Kullanmak

Vücuttaki statik enerjiyi atmaya yardımcı olan bazı doğal taşlar vardır. Bu doğal taşları el bileğinide ve boynunuzda kullanarak, vücuttaki statik elektriğin atılmasını sağlayabilirsiniz.

Metal Maddelere Dokunmak

Vücuttaki statik elektriği atmanın bir diğer yolu ise metal nesnelere dokunmaktır. Demir kapı kolu, demir sandalye gibi, metal nesnelere dokunarak vücuttaki statik elektriği atabilirsiniz. Zaten vücudunuzda fazla statik elektrik varsa, demir maddelere dokunduğunuzda vücudunuzda elektrik çarpma sarsıntısı olacaktır.

Elektrik Sistemlerinde Yaşanan Harmonik Etkiler, Nedenleri Ve Zararları

Teknoloji dünyasında en çok kullanılan enerji olan elektrik enerjisine artarken kaliteli enerji kullanımının en önemli konu başlıklarından biri haline gelmektedir.

İdeal elektrik enerjisi sabit gerilimde sabit frekansta ve sinüs formunda sağlanan enerjidir. Fakat kullanıcılar uygulamada ideal enerjiye ulaşamaz, bunun yerine enerji kalitesini bozucu etkileri minimum seviyelere indirebilirler.

Enerji kalitesini bozan birçok durum mevcutken (gerilim dalgalanmaları, reaktif enerji, harmonikler, nonlineer yüklerin kullanımı, fazlar arası dengesizlik, transient durumlar vs.) biz bu yazımızda en önemli nedenlerden biri olan harmonik kavramını ele alacağız.

Harmonik, elektriğin sinüs formunun bozulması durumudur. Günümüzde çokça kullanılan bilgisayarlar, fluoresan lambalar, tristörlü devreler, elektronik kartlar, motorlar, sürücüler, redresörler, kesintisiz güç kaynakları gibi yük çeşitleri elektrik sisteminde harmonik bileşenlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Aşağıda 1. grafikte saf sinüs formu yani ideal kaliteye sahip enerjinin grafiği ile birlikte 2. grafikte harmonik etkiler nedeni ile bozuluma uğramış enerjinin grafiği yer almaktadır.

Görüldüğü gibi saf sinus formu 2. grafikte yer alan harmonik bileşenlerin varlığı nedeni ile bozuluma uğramıştır. Harmonik bileşenler ise elektrik enerjisinin kalitesini düşürerek sistem arızalarına aşırı yüklenmeye neden olmaktadır.

Harmonik etkilerin zararları nelerdir?

Harmonik bileşenler elektrik sistemine ek bir yük durumu getirmekte bu da kabloların, trafoların aşırı ısınmasına, kayıplarının artmasına  neden olmaktadır. Bununla birlikte,

• Kondansatörlerin aşırı ısınması ve delinmesi
• Gerilim düşümlerinin gözlemlenmesi
• Şebekede rezonans durumunun yaşanması
• Kaçak akım koruma şalterlerinin, devre kesicilerin gereksiz açma yapması
• Elektronik cihazların kullanım ömürlerinin azalması ve arızalanması
• Motorlarda kayıpların artması ve ısınması
• Nötr hattından fazla akım çekilmesi
• Kondansatörlerin önlerine koyulan sigortaların atması gibi etkiler gözlemlenecektir.

Bu etkilerin önüne geçebilmek için öcelikli olarak elektrik sisteminin ölçülerek analiz edilmesi sonrasında sisteme uygun aktif veya pasif filtreler kullanılması gerekir.

Sigma Enerji Analizörleri ile enerji parametrelerinin yüksek hassaslıkta ölçülmesi sağlanır. Başlıca ölçülebilen enerji parametreleri, ortalama – max- min voltaj ve akım değerleri, frekans, aktif güç &#; reaktif güç &#; görünür güç, güç faktörü, akımın aktif ve reaktif demand değerleri,  akım ve gerilimin toplam harmonik bozulması (THD) , harmoniğe kadar yüzdesel harmonik akımı ve gerilimi ölçümü sağlanır.

Sigma Harmonik Filtreler, işletmelerde oluşabilecek harmonikleri belirli seviyelere getirerek kompanzasyon sistemini koruyan devre elemanlarıdır. Harmonik filtre reaktörleri kondansatörlere seri bağlanır ve bu sayede;

• Kondansatörlerin devreye girmesi anında aşırı akımlar çekmesini önler.
• Rezonans sebebiyle oluşan aşırı yüklenme risklerini ortadan kaldırır.
• Harmoniklerden dolayı oluşabilecek ısınma ve izolasyon sorunları azalacağından kondansatörlerin ömrünü uzatır.
• Elektrik hatlarının aşırı yüklenmesini ve tesisattaki kabloların ısınmasını önler
• Şebekedeki harmonikler azalacağından dolayı hassas elektronik cihazların (bilgisayar, CNC, PLC gibi) harmoniklerin yaratacağı bozucu etkilerinden korunmasına yardımcı olur.