Namaz Kılmayanın Ameli Kabul Olur Mu

Sual: (Namaz kılmayanın hiçbir iyiliğine sevab verilmez ve haram işleyenin ibadetleri kabul olmaz) deniyor. Allah iyiliklerimizi niye zayi ediyor ki?

CEVAP
Allahü teâlâ iyilikleri zayi etmez. Kimseye haksızlık etmez. Namaz kılmamak en büyük günahlardan biridir. Yani namaz kılmamak haramdır. (Haram işleyenin ibadeti kabul olmaz) demek, o ibadet için bildirilen büyük sevablara kavuşamaz, yani sevablarının hepsini muhafaza edemez, çünkü günahlar bu sevapları azaltır demektir. Yoksa hiç sevab alamaz demek değildir. Her ibadetten sevab alınır, ama işlenen haramlar sevabları alıp götürür. Diyelim ki, oruç tutana 70 birim sevap veriliyorsa, içki içene de 70 birim günah yazılıyorsa, orucunu içkiyle açan 70 sevab kazanırken, içki içince 70 günah yüklenir ve sevabsız kalır. Eğer oruç tutmasaydık, içki günahı artı olarak kalacaktı. Orucun, içki günahının affına sebep olması yetmez mi? Günah işleyenlerin de ibadetlerini aksatmamaları gerekir. Başka günahlar da işlemişse sevabları eksilere iner. Namaz kılmamak bin birim günah ise, ne kadar çok iyilik ve ibadet edersek edelim, bin birimi bulamayız. Nafile ibadetler farzların yanında denizde damla bile olmadığı için, yapılmayan farzların günahları bu iyilikleri alır götürür, insan hiç iyilik etmemiş duruma düşer. İşte, (İyiliklerine sevab verilmez veya haram işleyenin ibadetleri kabul olmaz) bu demektir. (Kaza namazı olanın nafile namazları kabul olmaz) demek de böyledir. Farzı tehir edip nafileyle meşgul olunca, farzı tehir etme günahı, nafile namazın sevabından fazla olduğu için nafile namazları boşa gitmiş olur. Yoksa nafile namaz kıldığı için elbette sevab alır, fakat zararı kârından pek çok olur. Çünkü farzın yanında nafileler, denizde damla bile değildir.

Yukarıdaki bilgiler, itikadı düzgün olan yani Ehl-i sünnet itikadındaki Müslümanlar içindir. Ehl-i sünnet itikadında olmayana bid’at ehlidenir. Bid’at ehlinin ibadetleri sahih olursa da, âhirette, dünyada yapmış olduğu iyiliklerin, hayrat ve hasenatının sevabına kavuşamaz. (Cennet Yolu İlmihâli)

Kâfirlerin ve bid’at sahibi olanların, hayırları reddedilip, şerleri için de ceza görürler. (Cevab Veremedi)

Her sene ramazanda birçok tartışma yaşanır.

Sigara içmek, sakız çiğnemek veya diş fırçalamak orucu bozar mı? Oruç ne ile açılır?

İğne yaptırmak orucu bozar mı? Koronavirüs (Kovid) salgını nedeniyle geçen sene de aşı olmak orucu bozar mı tartışması yaşanmıştı.

Bu sene ramazanda yaşanan tartışma ise "namaz kılmayanın orucu kabul olmaz" oldu.

İddianın sahibi Cübbeli Ahmet Hoca adıyla tanınan Ahmet Mahmut Ünlü.

YouTube kanalında yayınladığı "İftar Sohbetleri" başlıklı programda "Namaz kılmayanın orucu bozulur mu?" sorusunu yanıtlayan Cübbeli Ahmet, "Namaz kılmayanın orucu da zekatı da kabul olmaz" dedi.

Peki, gerçekten namaz kılmayanın orucu kabul olmuyor mu?

Independent Türkçe olarak konuştuğumuz istisnasız ilahiyatçıların hepsi iddianın gerçeği yansıtmadığı görüşünde.

"Namaz ve oruç birbirlerinin şartı değildir"

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Büyükkara, elbette namaz kılmayanların da orucunun kabul olduğunu söyledi.

İkisinin ayrı ibadetler olduğunu kaydeden Prof. Dr. Büyükkara, "Namaz ve oruç birbirlerinin şartı değildir. Oruç tutmayanın namazı kabul olmaz veya namaz kılmayanın orucu kabul olmaz diye diye bir şey söz konusu değildir. İkisi ayrı ibadettir" dedi.

Mehmet Ali Büyükkara / Fotoğraf: Independent Türkçe

Birinin yokluğunun diğerinin iptali anlamına gelmediğini ifade eden ilahiyatçı Büyükkara, "Namaz kılanların oruç tutması beklendiği gibi oruç tutanların da namazı kılması beklenir mükemmel bir mümin, mükemmel bir insana ulaşabilmek için İslam bizden bunu ister. Birinin yokluğu diğerini bozmaz ve iptal etmez" diye konuştu.

"İyi niyetle yapılan her ibadet kabul oluyor"

Alimler ve Medreseler Birliği Genel Başkanı Molla Enver Kılıçarslan da namaz kılmasa bile iyi niyetle oruç tutanların oruçlarının kabul olunduğu görüşünde.

Kimsenin "namaz kılmayanın orucu kabul olmaz" söyleminde bulunmaya hakkının olmadığını kaydeden Kılıçarslan, "Allah'u Teala Kur'an-ı Kerim'de sevapların tartılması haktır, kimin iyilik tarafı ağır gelse onlar kurtuluşa erenlerdir diye buyuruyor. İslam alimi Yusuf el-Karadavi de ‘iyi amel de kötü amel de her biri yerli yerine yazılır' diyor. Dolayısıyla kabul olmaz demek doğru değil" ifadelerini kullandı.

Enver Kılıçarslan / Fotoğraf: Twitter

Müslümanların "madem oruç tutuyorsun namazını da kıl" tavsiyesinde bulunması gerektiğini hatırlatan Kılıçarslan, ‘namaz kılmayanın orucu kabul olmaz' şeklinde teşvikin günaha sevk etmek olduğunu belirterek devamında şunları söyledi:

Allah'u Teala çok mühim olduğu için namazı 5 vakit olarak üzerimize farz kıldı. Peygamber efendimiz de namaz dinin direğidir diye buyuruyor. Namaz Allah ile insan arasında bir irtibattır. Aynı şekilde oruç ta çok önemlidir. Ancak hiç kimse ‘namaz kılmıyorsan orucun kabul olmaz' diyemez. O zaman hac da yapsa hacı kabul olmayacak mı? Namaz kılmayanların hiçbir ibadeti kabul olmuyor mu? Bu doğru bir yaklaşım değil. İyi niyetle oruç tutan, namaz kılmasa bile ibadeti kabul oluyor. İyi niyetle yapılan her ibadet kabul oluyor.

"Söylem insanları dinden uzaklaştırır"

19 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsrafil Balcı da Büyükkara ve Kılıçarslan ile benzer görüşte.

"Olmaz olur mu? elbette namaz kılmayanın da orucu kabul olur" diyen Balcı, iki ayrı ibadet olan namaz ve orucun karıştırılmasının korkunç bir cehalet olduğunu ifade etti.

Söylemin insanları dinden soğutmaktan başka bir anlam taşımadığını kaydeden Balcı, "Namazın yeri ayrı, orucun yeri ayrıdır. Bunun bir kere net olarak bilinmesi gerekir. İnsanlara olumlu şeyler söylenmesi gerekirken nefret ettirici tarzda konuşmak son derece yanlıştır" yorumunu yaptı.

Aslında söylemin yeni olmadığını, gençliğinde kendisinin de benzer konulara şahit olduğunu aktaran Balcı, "Maalesef fıkıh kitaplarımızda bu tür iddialar yer alıyor. Mesela hocalar ‘namazınızı aksatıyorsanız camiye gelmenize gerek yok ve orucunu da kabul değildir' diyordu. Bu tip hezeyanları (bilerek hezeyan diyorum) dinleyen çocuklar, gençler ne düşünür? Bu dine yaklaştırmayı değil tamamen dinden uzaklaştırmayı beraberinde getirir" diye konuştu.

İsrafil Balcı / Fotoğraf: Independent Türkçe

"Peki haram yiyen, hak ve hukuka riayet etmeyenler ne olacak?"

Dinin zorluk yerine kolaylığı emrettiğini, iddianın korkunç bir cehalet olduğunun altını çizen ilahiyatçı Balcı, "Peygamber efendimiz, ‘kolaylaştırın zorlaştırmayın, müjdeleyin nefret ettirmeyin' diyor. İnsanların zaafı olabilir, namazı kılmıyor olabilir. ‘Namaz kılmayanın orucu kabul olmaz' diye fetva vermek de neyin nesidir. Kur'an-ı Kerim, Allah'ın dinini çarpıtıp anlatanların, bunun üzerinden mal, mülk ve servet edinenlerin midelerine ateş doldurduklarını söylüyor. Kur'an ve sünnette yeri olmayan iddiaları getirip insanların önüne sürmek, onları dinden soğutmak, dine yapılan en büyük saldırıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Prof. Dr. İsrafil Balcı, şunları kaydetti:

"Din anlattığını zannedenlerin böylesine hezeyan dillendirmesi asla kabul edilebilir değildir. Peki haram yiyen, hak, hukuk, adalet, eşitlik ve insan haklarına saygı göstermeyen, hırsızlık ve haksız kazanç elde edenler ne olacak. Bunu yapanlara bu tür davranışlardan uzak durmanız lazım demeniz gerekmiyor mu? İbadet kutsaldır, ona dokunamazsınız. Namaz ile orucu aynı kefeye koymak da ne demek? Dinin bir vecibesini yerine getiremeyen biri tümünü mü terk etsin? Bu kabul edilebilir değildir."

BEŞ VAKİT NAMAZ KILMAYANIN HİÇBİR AMELİ KABUL OLMAZ MI?

Soru: Esselamun aleyküm hocam 5 vakit namaz kılmayanın hiç bir ameli kabul olmaz orucu kurbanıda kabul olmaz diyor cubbeli ahmet hoca doğrumudur hocam saygılarımla. Eksik oldu farz namazları kılmayanın diyor

Cevap: Ve aleyküm selam

"Kıyamet günü, kulun ilk sorguya çekileceği ibadet namazdır. Namaz düzgün ise, diğer amelleri kabul edilir. Namaz düzgün değilse, hiçbir ameli kabul edilmez." (Taberani)

"Namaz kılmayanın ibadetleri kabul olmaz." (Ebu Nuaym)

Alimler, bu tür hadislerde geçen "ibadetleri kabul olmaz" tabirini, "yaptıkları amellerin sevapları eksiltilir" şeklinde yorumlamışlardır.

Allah Teala, bu dünyada yapılan hiçbir iyiliği zayi etmez.

"Artık kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse, onun mükâfatını görecektir." (Zilzal 7)

Değerli kardeşimiz,

Konuyla ilgili bir hadis rivayeti şöyledir:

“Kıyamette kulun ilk sorguya çekileceği ibadet, namazdır. Namazı düzgün ise, diğer amelleri kabul edilir. Namazı düzgün değilse, hüsrana uğrar (hiçbir ameli kabul edilmez).” (bk. Nesaî, Salat, 9, funduszeue.info: )

Bu hadiste yer alan “Namazı düzgün ise, diğer amelleri kabul edilir. Namazı düzgün değilse, hiçbir ameli kabul edilmez.” manasındaki ifadenin hadis mi veya ravinin sözü mü olduğunda belirsizlik vardır. (bk. Nesaî, a.g.y)

Taberanî’nin rivayetindeki son cümle “Namazı düzgün değilse, diğer amelleri de boşa gider” manasına gelir. (bk. el-Evsat, funduszeue.info: )

Hafız Heysemî de Taberanî’nin Evsat’ta rivayet ettiği bu hadisin sahih olmadığını belirtmiştir. (bk. Zevaid, 1/) 

Eğer, “Namaz kılmayanın hiçbir ameli kabul edilmez.” veya "Namaz kılmayanın ibadetleri kabul olmaz." anlamında sahih bir hadis varsa, bu hadisleri "namaz kılmayanların diğer ibadetleri kamil anlamda olmaz" şeklinde anlamak gerekir.

Nitekim, "Allah'a yemin olsun ki, hiçbir kul, kendi nefsi için istediği güzelliği kardeşi için de istemedikçe tam iman etmiş olmaz." (Buhari, İman, 7; Müslim, İman, ) anlamındaki hadiste geçen "imanı etmiş olmaz" ifadesi, "kamil imana sahip olmaz" anlamındadır. Yoksa "imansız olur" anlamında değildir.

Demek ki, -sahih bir rivayet varsa- bu hadisleri, namazı terk eden bir kimsenin diğer amelleri kamil anlamda yerine gelmiş olmaz diye anlamak gerekir. Zira namaz dinin direğidir, bu kadar önemli bir ibadetin terk edilmesi, elbette diğer ibadetlerin sevaplarına tesir edecektir.

Bu konudaki sahih rivayetlerde şu bilgilere yer verilmiştir:

“Kıyamet günü kulun ilk sorguya çekileceği ibadet, namazdır. Eğer namazı tastamam ise, ona tastamam olarak yazılır. Eğer noksan ise, diğer amelleri kabul edilir. Namazı düzgün değilse, Allah: 'Bakın kulumun kıldığı tatavvu / sünnetlerinden bulup getirin ve farzlarını onunla tamamlayın.' buyurur." (bk. Nesaî, Salat, 9, funduszeue.info: )

Heysemî bu hadisin sahih olduğunu belirtmiştir. (Zevaid, 7/)

Ahmed b. Hanbel, Ebu Davud ve İbn Mace’nin rivayetinde: “Namazı düzgün değilse, Allah: 'Bakın kulumun kıldığı tatavvu / sünnetlerinden bulup getirin ve farzlarını onunla tamamlayın.'” ifadesinden sonra, “Zekât ve diğer ameller de namaz gibidir” Yani, farzların noksanlığı sünnet/nafile ibadetlerle tamamlanır, şeklindedir. (bk. Tuhfetu’l-Ahvezi, 2/)

Bu son ifadede görüldüğü üzere, hangi amel olursa olsun, farz olan kısmı noksan kalmışsa, nafilelerle tamamlanır. Buna göre, “yapılan hiçbir amel, yapılmayan başka amellerden ötürü boşa gitmez."

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet