Dogumdan Sonra Kirklanma

Yeni doğum yapmış anneler heyecanla bebeğinin 40'ının çıkmasını beklerler. Kırkının çıkması da bebeğin doğduğu günden itibaren üzerinden kırk gün geçmesi olayıdır.

Halk arasında bu durumun bilinen diğer ismi ise "kırkı uçurmaktır". 40. Gün bebeğe neler yapılır? Özel bir şey yapmak gerekli mi?Aslında 40'ı çıkan bebek değil annesidir. Lohusalık döneminin sonu olarak ta ifade edilir. Fakat bu günde bu günde bebek 40 banyosu da yapılır. Bir çok yörede  40 çıkarmanın farklı şekillerde yapılıyor olması daha çok gelenek ve göreneklerin ağır bastığının da göstergesidir. Fakat öyle bile olsa çocuğun yıkanması, leblebi dağıtılması, kırk uçurma sepetinin yapılması, konu-komşuya yemek verilmesinin vs. dinimiz açısından değerlendirmek daha çok niyete göre olmalıdır. Yeterki yapılanlar batıl inançlarla yapılmasın.

Halk arasında bebeğin kırkı çıkmadan dışarı çıkarılmaması konusunda bir inanç vardır fakat doktor kontrolleri nedeniyle zorunlu olarak çıkarmak zorunda kalınabiliyor.

Bebeğin Kırkının Çıkarılması Nasıl Yapılır?

Doğumdan hemen sonra 40 günlük süreçte bebek ve annesinin hastalıklara karşı açık olduklarına inanılır. Dolayısıyla da bebeğin kırkı çıkmadan anne ve bebek evde yalnız bırakılmaz. 

• Toplumumuzda en çok yapılan 40'lama ritüeli ise bebeğin kırkıncı gününde tüm akrabalar dostlar davet edilir ve mevlüt okutulur.
• Diğer bir inanışa göre de bebeğin kırkı çıktıktan sonra ilk gittikleri eve bereket ve huzur götüreceğine inanılarak anne ve bebek için hediyeler hazırlanır.

Bebeğin kırkı çıktıktan sonra artık anne ve bebek evde yalnız kalabilmektedir. Annenin ruh halinde de değişiklikler olduğu gözlenmektedir. Kırkı çıkmadan çocuğu dışarıya çıkarmaya korkan anneler artık gönül rahatlığıyla bebekleriyle birlikte gezmelere gidebilmektedirler. Bu tür adetler eskiden beri günümüze kadar gelmiş fakat bazı anneler tarafından hiç önemsenmemektedir bile. Günümüzde artık anneler bunun batıl bir inanç olduğunu düşünerek bebeğin doğduğu günden sonra normal hayatlarına devam etmektedirler ve bebek doğduğu günden itibaren 40. Günlerine geldiğinde özel bir şey yapmamaktadırlar.

KIRKLAMAK,KIRKI ÇIKARMAK VEYA 40 UÇURMASI NEDİR?

Eski Şaman kültüründen geldiği tahmin edilen ve zamanla toplumumuzda gelenek haline gelmiş olan kırklamak ya da kırkı çıkarmak deyimi; inanışa göre doğumdan sonra anne ve bebeğin kırk günü doldurana kadar her türlü hastalık, enfeksiyon ya da mikrobik durumlara açık oluşu ve bu sürenin sonunda sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için kırklama töreni ile kutlama yapılması gerektiğine inanmalarından gelmektedir. Göktürklerde bazı kırk çıkarma törenlerinde ay ve güneşi temsil eden sembollerle 40 taş kullanılırdı. Bölgelerimize göre farklı tarzlarda kırklama yapılırken bu uygulamalar bilimsel ya da tıbbi kaynaklı değildir.

KIRK ÇIKARMA BANYOSU NASIL YAPILIR YAPILIR?

• 40 günün ardından ayak değmemiş yerden kırk tane taş toplanır. Hazırlanan kırklama suyuyla önce bebek sonra da anne yıkanır. Bu işlemin ardından anne ve bebeğin tüm kirli giysileri de yıkanır. Son olarak kırklama suyu ayak değmeyecek bir yere dökülür ve toplu bir şekilde dua edilir.
• Anne ve bebeğin yıkanacağı su hazırlanırken 40 tas su sayılır. Suyun içine altın, gümüş ve nazarlık konulur. Bu suyla bebeğin ardından anne yıkanır. Yıkanan anne ve bebek mikroplardan arındı şeklinde kabul edilir. Kırkının çıktığı gün anne ve bebek gezdirilir. Gidilen yer (ev) ne kadar uzak mesafedeyse bebeğin o kadar çok dayanıklı olacağına inanılır. Gidilen evin sahibi annenin saçına uzun ömürlü olması için un sürer. Bebeğe de sağlıklı bir ömür ve sesinin güzel olması için yumurta verilir.
• Anne ve bebeğin yıkanacağı küvete taze gül yaprakları, önceden suda kaynatılmış 40 tane çakıl taşı konur. Ardından 40 tas su hazırlanır. Temiz bir tülbent hazırlanır ve o tülbent üzerinden önce bebeğe sonra da anneye su dökülür. Akan suyun anlamı hastalıkların, mikropların da o suyla birlikte akıp gitmesidir. Çakıl taşlarının anlamı hayat şartlarında dayanıklı olunmasıdır. Gül yapraklarının anlamı ise huzurlu ve mutlu bir hayat sürdürmeleridir. Yıkama işleminin ardından dualar edilir ve kırk çıkarmanın önemi belirtilir.

Bebeğin 40'ında Buğday Toplama

• Başka bir uygulama ise 40 tane buğday tanesine İhlas suresinin okunması şeklindedir. Okunan buğday taneleri bebeği banyo yaptırmak için hazırlanmış suyun içine konur. Bebek hazırlanan suyla banyo yaptırılır ve ardından anneye banyo yaptırılır. Anne ve bebek yıkandıktan sonra bütün kıyafetleri yıkanır. Bu şekilde her ikisinin de kırkı çıkarılmış olur.

Tabağa Altın Batırma

Bebeğin kırkının geldiği gün sabah erken saatlerde herhangi dört yol ağzından kırk tane taş toplanır. Ardından eş, dost ve akraba kadınlar eve davet edilir. Gelen misafirler küçük hediyelerle gelirler. İlk olarak mevlit okunur. Mevlit okunduktan sonra toplanan taşlar iyice yıkanır ve bir kaba konur. Bir kaba su doldurulur ve suyun içine bir altın kırk defa daldırılıp geri çıkarılır. Bu suyla anne ve bebek yıkanır. Kalan suyun bir kısmı özellikle bebeğin yatırıldığı yerlere bir kısmı evin bazı köşelerine serpilir. Kalan kısmı ise misafir olarak gelen ve bebeği olup henüz kırkı çıkmamış annelere verilir. Sudan götüren kadınlar kendi bebeklerini yatırdıkları yere bu sudan serperler.

Hediyeler

Son olarak kırkı çıkan anne ve bebek evden çıktıktan sonra ilk ziyaret ettiği evde sağlık, huzur ve bereketle yaşaması için kendisine hazırlanan hediye ile karşılanır. Hazırlanan hediyenin içinde bir parça ekmek, bir miktar şeker, bir miktar tuz ve yumurta bulunur. Anne bu hediyeyi evine götürür ve bebeğin odasında saklar.

Bebeğin 40'ıyla İlgili Dini Bir Yazı Tıklayınız.

Kırk süresi bebeğin doğumu itibari ile 40 günü kapsar. Yani bebeğin doğumundan itibaren geçen 6 hafta. Annenin lohusalık dönemi ve bebeğin ilk 40 günü aynı günü işaret etmektedir.

• Kırkını Uçurmak Ne Demektir?

Günümüzde doktor kontrolleri başta olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı tam olarak uygulanamasa da, doğumdan sonraki 40 gün boyunca anne ve bebeğin dışarı çıkmaması, istirahat etmesi ve evde yalnız bırakılmaması inanışına dayanan kırk çıkarma, bu dönemin sonunda, yani 40.günde anne ve bebeğin özel bir banyo ritüeli ile ve dualarla yıkanarak ilk gezintilerine çıkması anlamına gelmektedir.

• Bebeğin Kırkı Nasıl Çıkarılır?

Asırlardır devam eden bir gelenek olması nedeniyle kuşaklar arası aktarım sırasında bu adet, yöreden yöreye farklılıklar göstermiştir. Bu sebeple, seremoni sırasında birçok kişi hala farklı uygulamalar denemeye devam etmektedir.

• Peki Bebeklerde Kırk Nasıl Çıkarılır?

Anneanne, babaanne veya başka bir büyük kırklama annesi olur. Bu kişi tarafından anne ve bebeğe kırk banyosu yaptırılır. Önce bebek, sonra anne hazırlanmış sudan 40 tas su alınarak yıkanır. Yıkama sırasında çeşitli dualar da okunur. Anne ve bebek yeni ve temiz kıyafetler giyerek hazırlanır.
Sonrasında 7 ayrı ev gezmesine gidilir. Günümüzde bir gün içinde 7 ayrı kapı dolaşmanın anne ve bebek açısından oldukça yorucu olabileceği için sadece birkaç aile büyüğüne ziyarete gidilmesinin de yeterli olduğu düşünülmektedir.
Bebeğe, ziyaret edilen evlerdeki kişiler tarafından yumurta, pirinç, un, şeker ve bozuk para gibi çeşitli küçük hediyeler hoş sunumlar ile takdim edilir, merasim tamamlanır. Bazı adetlere göre, tüm aile yakınları eve çağırılarak kırk mevlidi de yapılmaktadır.

• Kırk Banyosu Nasıl Yapılır?

Kırk banyosu, çeşitli malzemeler ile hazırlanan suyla anne ve bebeğin yıkanması esasına dayanır. Bu yıkanmaya yönelik çeşitli adetler vardır. Bu adetlere göre;

• Öncelikle sabahın erken saatlerinde anne ve bebek uyanır.
• Kırklama annesi gelirken yolda ayak basılmamış yerlerden 40 ayrı taş toplar. Taş yerine 40 fasulye veya buğday tanesi de kullanılabilir.
• Aile büyüğü banyo suyunu hazırlar. İçine taş, buğday, altın, gümüş, çeşitli mevsim çiçekleri veya gül yaprakları, nazar boncuğu atar.
• Suya atılacak tüm malzemelerin dezenfekte edilmesi veya temiz olması gerekir.
• Ardından hazırlanmış aynı su ile 40 tas su da anneye dökülür ve kırklama işlemi sona erer.

‍

Hazırlayan

Emirhan