Erezyon Mu Erozyon Mu
Erozyon mu yoksa erezyon mu yazılır
Erozyon; yer kabuğunu oluşturan kayaçların, başta akarsular olmak üzere türlü dış etmenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmeleri veya bir yerden başka bir yere taşınması olayı, aşınma, aşınım, itikâl. Değer veya saygınlık kaybetme. Fransızca kökenli bir kelimedir.
Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunun üzerindeki toprakların, başta akarsular olmak üzere türlü dış etkenlerle aşındırılıp, yerinden koparılması, bir yerden başka bir yere taşınması ve biriktirilmesi olayıdır.
Erozyon nasıl yazılır
Bu kelimenin “erezyon mu, erozyon mu” olarak yazıldığı sorgulanır. Bu kelimenin doğru kullanımı erozyon şeklinde olmalıdır.
✘ erezyon (yanlış kullanım)
✔ erozyon(doğru kullanım)
Erozyon cümle içinde kullanımı:
- Topraklarını erozyona karşı korumak için, ağaçlandırma çalışması başlattılar.
- Toprak erozyonu tehlikesine karşı dikkat etmeliyiz.
- Erozyon canlıların ölümüne sebep olabilir.
- Erozyon toprak kaymasından oluşur.
- Erozyon da can ve mal kayıpları olabilir.
- Erozyon insanların, bitkilerin ve hayvanların yaşamını olumsuz etkiler.
Erozyon kelimesinin eş ve yakın anlamlısı, anlamdaşı aşınma, aşınım, itikal.
Soru : Aşınma, aşınım, itikal anlamına gelen kelimenin TDK'ya göre doğru yazılışı hangisidir?
Cevap : erozyon
Erozyonun yavaşlatılması kapsamında meyilli arazilerde teras yapımı da önemli bir önlemdir. Kanal terasları, sırt terasları ve seki terasları olmak üzere üçe ayrılan teraslar, suların beraberinde toprak parçalarını götürmesini engellemektedir. Kanal terasları %4' e kadar eğim olan alanlarda başarı ile uygulanabilirken sırt terasları %2 dolayındaki alanlarda uygulandığında başarıya ulaşmıştır.[23] Sırt terasları ile kanal terasları arasındaki en önemli fark ise, sırt teraslarında su kaynaklarının az olduğu bölgelerde toprak korunumunun yanı sıra su korunumunu da gerçekleştirebilmesidir. Seki terasları ise meyil olarak %12'den fazla meyilli topraklarda kullanılmaktadır.[23] Bu teras tipi, yapılacak tarımsal faaliyetlerde mekanizasyon kullanımına elverişli değildir. Terasların işlevlerini sürdürebilmeleri için yoğun yağışlar sonucu hasar görmeleri engellenmelidir. Bu nedenle teraslamadan sonra bu alanları çimlendirmek, terasların yapılarını koruyabilmeleri açısından önemlidir. Eğer teraslama yapılmış bölgede tarımsal bir faaliyet yapılıyorsa sürümler ya tahtavari yapılmalı ya da düz sürümde teras sırtlarına paralel sürüm tercih edilmelidir.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
Topoğrafya erozyon üzerinde etkili olan faktörlerden bir tanesidir.[9][18] Topoğrafya su erozyonunu 6 şekilde etkiler.[14] Bunlar;
- Eğim dikliği
- Eğim uzunluğu
- Mikro-relief
- Eğim şekli
- Havza büyüklüğü ve şekli
- Yöney
dir.
Eğim dikliği, yüzey akış sularının hızının artmasına sebep olarak aşınımı arttırır. Yüzey akışının miktarının fazla olması aşınan toprak miktarını da arttırır.[14]
Eğim uzunluğu, genel olarak eğim uzunluğu arttıkça aşınma ve taşınan toprak miktarı da artar. Fakat bazı durumlarda yağış yoğunluğu ve toprak geçirgenliğine bağlı olarak farklılıklar görülebilir. Düşük yoğunluklu yağışlarda ve geçirgenliği fazla olan topraklarda eğim uzunluğunun artması erozyonun azalmasına neden olabilir.[14]
Mikro-relief (Pürüzlülük), toprak yüzeyinin pürüzlü olması, su depolamasına neden olarak erozyon etkisini azaltır[14]
Eğim şekli, yeryüzünde dört farklı şekilde eğim şekli vardır bunlar düz, dış bükey, iç bükey ve dalgalı eğim şekilleridir.[14] Bu yüzey şekillerinden en fazla erozyona etki edeni ise dış bükey şekilleridir.
Havza büyüklüğü ve şekli, benzer iki özellikli iki havzadan büyük olanında daha fazla erozyon ortaya çıkar. Havza büyüklüğünün yanında havza şeklide erozyon açısından önemlidir.[14] Büyüklükleri aynı fakat şekilleri, havza çıkış yerleri farklı olan iki havzadan birisinde yüzey akış suları daha kolay terk edebilecekken diğerinde terk edemeyebilir. Daha geç terk edenin erozyon etkisi daha az olur.
Yöney, arazinin yönü dolaylı olarak sıcaklığı etkiler. Kuzey yarım kürede kuzeye bakan yamaçlarda bitki örtüsü daha yoğun, organik madde birikimi daha fazladır.[14] Toprağın nem düzeyi yüksektir. Güney yamaçlarda ise Güneş ışınları daha dik geldiği için bunun tersi bir durum otaya çıkar.