Acth Düşüklüğü

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

• Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
• İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
• Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
• Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
• Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
• Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
• funduszeue.info sitesine veya funduszeue.info adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
• Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

• Kimliğinizi teyit etme,
• Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
• İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
• Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
• İlaç temini.
• Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
• Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Araştırma yapılması.
• Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
• Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
• Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

• sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
• sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
• sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
• Özel Hastaneler Yönetmeliği,
• Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
• Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

• Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
• Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
• Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
• Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
• Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “funduszeue.info” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

• (i) ATATÜRK funduszeue.info funduszeue.info:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
• (ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
• (iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
• (iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, funduszeue.info web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

Adrenal yetmezlik olarak da adlandırılan Addison hastalığı, vücudun belirli hormonları yeteri miktarda üretemediği durumda ortaya çıkan ve nadir görülen bir hastalıktır. Addison hastalığı, böbreklerin hemen üzerinde bulunan adrenal bezlerinin kortizolu yeteri kadar salgılayamamasına bağlı olarak ortaya çıkar. Addison hastalığı cinsiyete bağlı bir hastalık değildir ve tüm yaş gruplarında ortaya çıkabilir.

Addison Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Addison hastalığı, adrenal bezlerinin zarar görmesine bağlı olarak gelişen ve bunun sonucunda kortizol hormonu ve aldosteronun vücutta yeteri oranda üretilememesine neden olan bir hastalıktır. Endokrin sistemin bir parçası olan adrenal bezleri, vücuttaki neredeyse her organ ve dokunun düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan hormonları üretir.

Böbrek üstü bezleri iki bölümden oluşur. Medulla olarak adlandırılan iç kısım, adrenalin benzeri hormonları üretir. Korteks adı verilen dış katman ise kortikosteroidler adı verilen hormonların salgılanmasını sağlar. Kortikosteroidler de aşağıdaki hormonları kapsar:

•Glukokortikoidler: Kortizol içeren bu hormonlar, vücudun yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlar ve aynı zamanda vücudun stres gibi durumlara karşı yanıt vermesine yardımcı olur.

•Mineralokortikoidler: Aldosteron içeren bu hormonlar, kan basıncını normal seviyelerde tutmak amacıyla vücuttaki sodyum ve potasyum dengesini korur.

•Androjenler: Androjenler, hem erkek hem de kadınlarda böbrek üstü bezinin kabuk kısmında salgılanan hormonlara verilen isimdir. Metabolizmadaki insülin duyarlılığı, vücudun yağ ve kas dokusunun belirlenmesinde ve bu dokuların dağılımında etkilidir.

Addison hastalığı iki gruba ayrılır. Bunlardan ilki, birincil böbrek üstü bezi yetmezliğidir. Diğer grup ise ikincil böbrek üstü bezi yetmezliği olarak adlandırılır.

Birincil böbrek üstü bezi yetmezliği genellikle kortekslerin hasar görmesi sonucu görülür. Bu durum, çoğunlukla bağışıklık sistemi problemleriyle ilişkilendirilir.

Böbrek üstü bezi yetmezliğinin diğer nedenleri şu şekildedir:

•Tüberküloz (verem)

•Böbrek üstü bezlerinde görülen diğer enfeksiyonlar

•Kanserin adrenal bezlere yayılması

•Böbrek üstü bezlerinde kanama

İkincil böbreküstü bezi yetmezliği ise adrenokortikotropik olarak da adlandırılan hipofiz hormonu ACTH’nin yeteri kadar üretilememesine bağlı olarak görülür. İkincil adrenal yetmezliğinde görülen çoğu belirti, birincil adrenal yetmezlikte görülen belirtilerle benzerlik gösterir. Bununla birlikte, ikincil adrenal yetmezliği olan kişilerde ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon) yoktur ve şiddetli dehidratasyon ya da düşük tansiyon görülme olasılığı daha düşüktür. Ancak, bu hastalarda düşük kan şekeri görülme ihtimali daha yüksektir.

Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Addison hastalığının belirtileri genellikle yavaş bir şekilde, birkaç ay içerisinde gelişir. Çoğu zaman, hastalık o kadar yavaş ilerler ki hastalık ya da yaralanma gibi bir durum oluşana kadar hastalığın belirtileri fark edilemeyebilir. Addison hastalığının yaygın olarak görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

•Aşırı yorgunluk

•Kilo kaybı ve iştahta azalma

•Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon)

•Düşük tansiyon

•Bayılma

•Tuz tüketiminde artış

•Düşük kan şekeri (hipoglisemi)

•Mide bulantısı, ishal ya da kusma (gastrointestinal belirtiler)

•Karın ağrısı

•Kas ya da eklem ağrıları

•Sinirlilik

•Depresyon

•Kadınlarda vücut kıllarının dökülmesi ya da cinsel işlev bozuklukları

Akut adrenal yetmezlik (Addison Krizi)

Bazı durumlarda, Addison hastalığının belirtileri çok kısa bir süre içerisinde ortaya çıkabilir. Akut adrenal yetmezlik veya Addison krizi olarak adlandırılan bu durum, hayatı tehdit edebilir. Bu nedenle, aşağıdaki belirtilerin görüldüğü durumlarda acilen hastaneye başvurmakta fayda vardır:

•Şiddetli dehidratasyon

•Ciltte soğuma

•Soluk ve nemli cilt

•Terleme

•Hızlı nefes alıp verme

•Baş dönmesi

•Şiddetli kusma veya ishal

•Kasların zayıf ve güçsüz olması

•Baş ağrısı

•Uyuşukluk hissi ya da bilinç kaybı

Addison krizinin yanı sıra, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

•Düşük tansiyon

•Yüksek potasyum (hiperkalemi) ve düşük sodyum oranı (hiponatremi)

Hastanede, dehidratasyonun giderilmesi amacıyla koldan damar yolu açılarak hastaya bol miktarda sıvı verilir. Bu sıvı, vücutta o sırada eksikliği hissedilen bir tuz ve şeker karışımı (sodyum, glikoz ve dekstroz) içerir. Eksik kortizol hormonunu ikame etmek için ise hastaya hidrokortizon enjekte edilir.

Addison Hastalığında Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalıdır?

Addison hastalığında aşağıdaki belirtilerin görüldüğü durumlarda vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurulması büyük önem taşır:

•Ciltte koyulaşan alanlar (hiperpigmentasyon)

•Yorgunluk hissi

•Ani kilo kaybı

•Mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı gibi mide ve bağırsak sorunları

•Baş dönmesi ya da bayılma

•Fazla miktarda tuz tüketme isteği

•Kas ve eklem ağrıları

Addison Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Doktor, Addison hastalığı tanısı koyabilmek için ilk olarak tıbbi geçmiş ve belirtiler ile ilgili hastaya birtakım sorular sorar. Bu değerlendirmenin sonucunda, gerekli görüldüğü takdirde aşağıdaki testlerden birkaçı hastadan istenebilir:

•Kan tahlili: Kan tahlilinde adrenal korteks hormonlarını üretilmesini sağlayan kandaki sodyum, potasyum, kortizol ve adrenokortikotropik hormon (ACTH) seviyeleri ölçülür. Bunun yanı sıra, kan tahlilinde bağışıklık sisteminde bulunan Addison hastalığı ile ilişkili antikorlar da incelenebilir.

•ACTH uyarı testi: ACTH, adrenal bezlerinin kortizol üretmesini sağlar. Bu test, sentetik ACTH enjeksiyonundan önce ve sonra kandaki kortizol seviyesinin ne kadar olduğunu tespit eder.

•İnsülin kaynaklı hipoglisemi testi: Doktorun hastada görülen hipofiz hastalığının (ikincil adrenal yetmezlik) bir sonucu olarak adrenal yetmezliği olduğunu düşündüğü durumlarda, hastadan bu testi yaptırmasını istenebilir. Bu test, insülin enjeksiyonundan sonra kan şekeri ve kortizol seviyesinin ne kadar olduğunu ölçer. Sağlıklı insanlarda bu test sonrasında glikoz seviyesi düşerken, kortizol seviyesi yükselir.

•Görüntüleme testleri: Böbreküstü bezlerinin boyutunu kontrol etmek ve diğer oluşan anormallikleri anlamak için karın bölgesi için bilgisayarlı tomografi (BT) taramasına başvurulabilir. Test sonucunda ikincil adrenal yetmezliği tespit edilirse, hipofiz bezinin de MRI taramasından geçirilmesi gerekir.

Addison Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Addison hastalığının tedavisinde ilaç kullanımına başvurulur. Vücudun üretemediği steroid hormon düzeylerinin normal seviyeye çıkarılması amacıyla hastanın düzenli olarak hormon içeren ilaçlar alması gerekir. Bazı tedavi seçenekleri arasında oral kortikosteroidler de yer alabilir:

•Kortizolün yerini alacak hidrokortizon, prednizon ya da metilprednizolon hormonları, kortizol seviyesinin 24 saatlik normal dalgalanmasını taklit edecek şekilde hastaya verilir.

•Aldosteronun yerini alacak fludrokortizon asetat.

Özellikle ağır egzersiz sırasında, havaların sıcak olduğu dönemde ya da hastada ishal gibi gastrointestinal rahatsızlıkların olduğu durumda, yemeklerde bol miktarda tuz kullanılması gerekir. Bunun yanı sıra, ameliyat, enfeksiyon ya da hafif seyreden bir hastalık nedeniyle vücudun stres altında bulunduğu durumlarda doktor gözetiminde kullanılan ilaç dozunda geçici bir artışa gidilebilir. Hastalarda kusma şikayetinin olduğu durumlarda ise kortikosteroid enjeksiyonlarına başvurulabilir.

Addison Hastalığı İle Yaşamak

Addison hastalığı ile yaşamaya ilişkin verilebilecek öneriler şu şekildedir:

•Hastaların yanlarında daima tıbbi bir uyarı kartı ve bileklik taşıması gerekir. Steroid acil durum kartı sağlık personellerinin hastanın ne tür bir bakıma ihtiyaç duyduğunu anlamasını sağlar.

•Hastaların ilaçlarını kolayca ulaşabilecekleri bir yerde bulundurmaları gerekir. İlaçların bir gün de olsa alınmaması ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle, iş yerinde veya seyahat ederken az miktarda da olsa hastaların yanlarında ilaç bulundurmaları büyük önem taşır.

•Hastaların aynı zamanda yanlarında daima bir glukokortikoid enjeksiyon kiti taşıması gerekir. Bu kit, acil durumlarda kullanılmak üzere bir şırınga ve enjekte edilebilir kortikosteroid içerir.

•Hastaların her zaman doktoruyla iletişim halinde olması gerekir. Alınan hormon dozlarının yeterli olduğundan ve aşırıya kaçmadığından emin olmak için doktorla sürekli iletişimde olmak oldukça önemlidir. İlaçlara ilişkin devam eden problemlerin olduğu durumlarda, ilaç dozunun ya da zamanının değiştirilmesi gerekebilir. Bu konuda, doktor, hastalara gerekli bilgilendirmeyi yaparak destek verecektir.

•Yıllık kontrollere aksatılmadan gidilmesi bu hastalığın gidişatının kontrol altında tutulması açısından kritik öneme sahip bir konudur. Bu nedenle, hastaların yılda en az bir kez kendi doktorlarına ya da bir endokrinoloji uzmanına görünmesinde fayda vardır.

Test Adı: Adrenokortikotropik Hormon (ACTH)
Örnek Bilgileri
Örnek Cinsi: Plazma (EDTA) / dondurulmuş

Örnek Özellikleri: Örnek veya saatleri arasında alınmalı ve tüp üzerine alım zamanı belirtilmelidir. Örnek tüpü buz-su karışımı içeren bir kapta soğutulur ve soğutuculu bir santrifüjde plazma ayrılır. Soğutuculu santrifüj yok ise örnek tüpü buz-su karışımı içeren kapta bekletilerek (santrifüj etmeden) plazmanın ayrılması sağlanır ve ayrılan plazma hemen dondurulur. Soğuk zincire çok dikkat edilmelidir, zira dondurulup çözülmüş örnekler analiz için uygun değildir.

Örnek Miktarı: 1 mL (en az mL)
Kap/Kapak: Mor
Transport: ºC ve altı

Red Kriterleri: Hemolizli, bulanık, fibrinli örnekler ve aşırı ikterik, aşırı lipemik örnekler kabul edilmez. Dondurulup çözülmüş örnekler analiz için uygun değildir. Heparinli plazma kabul edilmez.

Stabilite
Oda Isısında:
Buzdolabında:
Donmuş Olarak: 2 ay
Metod: IRMA
Çalışma Günü: Pazartesi, Perşembe
Rapor Tarihi: Aynı gün

Genel Bilgiler: Kortikotrop hormon (adrenokortikotropin veya ACTH), adrenal korteksde kortizol sentezini stimüle eder. ACTH sekresyonu adrenal ile hipotalamo-hipofizer düzenleyici mekanizmalar ile kontrol edilir ve plazma kortizol düzeyine bağlıdır. Fizyolojik olarak kortizol salınımının 1 saat öncesinde ACTH salınımı diurnal ritm (sirkadyen ritm) gösterir. Normal günlük yaşamda gece yarısına doğru ACTH düzeyi ve buna bağlı olarak kortizol salınımı en düşük değerlere iner. Gece boyunca ACTH salınımı giderek artar ve sabahın ilk saatlerinde ( civarında) ACTH ve kortizol zirve değerlere ulaşır. Bu ritm yeni doğanlarda bulunmaz ve 2 yaş civarında görülmeye başlar. Bazal düzey, menstruel siklus ve gebeliğe bağımlıdır. Fizyolojik, metabolik ve psikolojik stres durumlarında hipotalamustan salınan CRH (Corticotropin Releasing Hormon), ACTH düzeylerinde artışa yol açar. Patolojik durumlarda plazma ACTH düzeylerinin kantitatif analizi kortiko-adrenal konjenital adrenal hiperplazi ve glukokortikoid hiperkortikolizm teşhisinde önemli bilgiler verir. Hipotalamo-hipofiz-adrenal bozukluklarda tanı koymak amacıyla ACTH supresyonu veya stimulasyonuna dayanan pek çok test yapılabilir. Primer adrenal yetersizliklerde hastalığın adrenal kaynaklı olduğunu gösteren yüksek ACTH düzeyleri görülür. Düşük ACTH düzeyleri, sekonder adrenal yetersizliklerde bulunur. Cushing sendromu bulunan hastalarda ACTH düzeyi sendromun etiyolojisine göre değişir. Cushing hastalığında diurnal ritmin bozulmasından dolayı düzeyi normalin üzerinde bulunur. Bununla beraber, adrenokortikal adenomada ACTH düzeyi normalin altındadır ve kortikosurrenalomada ise çok düşüktür. ACTH düzeylerinde yükselmeye özellikle paraneoplastik hiperkortizolizm olan vakalarda dikkat edilmelidir.

Addison Hastalığı Nedir?

Addison hastalığı, böbreklerin üzerinde yer alan böbrek üstü bezlerinin ürettiği kortizol ve aldosteron hormonlarının yeterince üretilememesi nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Hormonlar dokuların veya organların işlevlerini kontrol ettiğinden, hormon düzensizlikleri insan vücudunda birçok hastalığa ve rahatsızlığa neden olur. İnsan vücudu geçirmiş olduğu hastalıklarla, yaralanmalarla veya stresle mücadele edebilmesi için birçok hormon salgılar. Kortizol hormonu da insan vücudunun strese karşı gerekli tepkileri gösterebilmesinde önemli bir rol oynar. Ayrıca kan basıncını, kalp fonksiyonlarını, bağışıklık sistemini ve kan şekeri seviyelerinin de korunmasına yardımcı olur. Aldosteron hormonu ise kandaki sodyum ve potasyum dengesinden sorumludur. Bu da böbreklerin kan hacmini ve kan basıncını etkileyen idrar olarak çıkan sıvının kontrol edilmesini sağlar.

Addison hastalığı primer adrenal yetmezlik olarak da adlandırılır. İkincil adrenal yetmezlik olarak adlandırılan hastalık ise beyin tabanında küçük bir bez olan hipofiz bezinin kortizol üretmek için adrenal bezlerini aktive eden yeterli ACTH hormonunu salgılamamasıyla ortaya çıkar. Addison hastalığı nedir sorusunun cevabı kısaca bu şekilde yanıtlanabilir.

Addison Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Addison hastalığı belirtileri nelerdir sorusu fazlaca merak edilmektedir. Addison hastalığı nedeniyle ortaya çıkabilecek birçok belirti vardır. Ancak bu belirtiler çoğunlukla bir anda ortaya çıkmaz. Tam aksine hastalığın ortaya çıkmasına sebep olan bezlerin yavaş yavaş işlevinin bozulması ile birlikte belirtiler zamanla kendini gösterir. Addison hastalığının en yaygın belirtileri arasında;

• Sancılı karın ağrısı,
• Kadınlarda adet dönemlerinin anormalliği,
• Çok fazla tuz tüketme isteği,
• Depresyon ve stres halinin sürekliliği,
• Bağırsak düzeninin bozulması ile birlikte gelen ishal,
• Ayağa kalkarken baş dönmesi veya buna bağlı olarak mide bulantısı,
• Vücudun dengesinin bozulması ile birlikte ortaya çıkan iştahsızlık,
• Düşük kan şekeri ve düşük tansiyon,
• Kasların zamanla zayıflaması,
• Vücudun soğuğa duyarlı hale gelmesi,
• Herhangi bir diyet yapılmamasına rağmen kilo kaybetme,
• Aşırı yorgunluk hali yer alır.

Bazı anormal durumlarda (yaralanma gibi) hastalık veya yoğun stresten dolayı semptomlar oldukça hızlı bir şekilde kendini gösterebilir. Bu durumda addison krizi olarak da adlandırılan böbreküstü yetersizliği adı verilen ciddi bir durum oluşur. Böyle durumlarda acil müdahale gerekir, aksi takdirde şoklar veya yaşamı riske edecek durumlar gelişebilir. Addison krizinin bilinen belirtileri ise,

• Zihinsel olarak çok karışık duygular içerisinde olmak, algıların zayıflaması
• Dehidrasyon,
• Aşırı zayıflık,
• Uyanık kalmada güçlük çekme veya bilinci tamamen yitirme,
• Yüksek ateş,
• Nefes darlığı,
• Şiddetli kusma ve ishal,
• Bel, göbek çevresi veya bacaklarda ani ve şiddetli ağrı,
• Sürekli bayılacak gibi hissetme olarak sıralanabilir.

Bu durum oldukça ciddidir ve vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

Addison Hastalığı Neden Olur?

Addison hastalığı, vücudun bağışıklık sisteminin kendi doku ve organlarına saldırmasıyla birlikte ortaya çıkan otoimmün bir rahatsızlıktan kaynaklanır. Addison hastalığı olan insanların bağışıklık sistemi, kortizol ve aldosteron salgılayan adrenal bezlerin dış kısmına saldırır. Bu da hastalığın ortaya çıkmasına sebep olur. Ancak hastalığı tek sebebi vücudun kendi bağışıklık sisteminin bu bezlere saldırması değildir.

• Adrenal bezlerin yaralanması,
• Tüberküloz, HIV, AIDS ve mantar enfeksiyonlarına bağlı tüm enfeksiyonlar,
• Adrenal bezlerinin işlevlerini etkileyen başka bir bölgede meydana gelen tümör,
• Adrenal bezlerinde meydana gelen kanamalar,
• Böbrek üstü bezlerinin başka bir hastalıktan dolayı cerrahi müdahale ile alınması,
• Dokularda ve organlarda bazı proteinlerin anormal olarak birikmesi,
• Genetik kusurlar,

nedeniyle de addison hastalığı ortaya çıkabilir. Hastalığın neden ortaya çıktığı ancak detaylı bir teşhis aşaması ile birlikte mümkün olabilir.

Addison Hastalığı Teşhisi Nasıl Konulur?

Addison hastalığının teşhisi konusunda izlenen birtakım prosedürler vardır. Öncelikli olarak hastanın sağlık öyküsü dinlenir ve semptomlar gözden geçirilerek fiziksel muayene yapılır. Ciltte bulunan koyu lekeler bir sonraki aşama testlerine geçiş için ipucu olabilir. Daha kesin bir sonuç elde edilebilmesi amacıyla kan testleri yapılır. Kan testinin amacı kanda bulunan sodyum, potasyum, kortizol ve ACTH seviyelerinin ölçülmesidir. Bu maddelerin kandaki seviyesi hastalık hakkında doktora ipucu verir. ACTH stimülasyon testi adı verilen, yapay bir ACTH enjeksiyonu yapıldıktan sonra vücuttaki adrenal bezlerinin çalışmasını test eden bir teşhis yöntemi de kullanılabilir. İşlemden sonra adrenal bezlerin düşük seviyede kortizol üretmesi, bezlerin doğru ve gerektiği gibi çalışmadığı anlamına gelir. Ayrıca adrenal bezlerde kalsiyum birikintilerinin tespiti açısından röntgenler de kullanılabilir.

Son aşama olarak da bilgisayarlı tomografi bir seçenektir. Bilgisayarlı tomografi ile X ışınları yardımıyla vücudun görüntülenmesi sağlanır. Adrenalleri veya hipofiz bezlerini görüntülemek için BT taraması kullanılır. Böylece vücudun bağışıklık sisteminin böbrek üstü bezlere herhangi bir zarar verip vermediğinin teşhisi yapılabilir.

Addison Hastalığı ile Birlikte Ortaya Çıkan Semptomlar Nelerdir?

Addison hastalığı ile birlikte ortaya çıkan semptomlar çoğunlukla bir anda kendini göstermez. Bağışıklık sisteminin kendi vücuduna saldırması nedeniyle yavaş yavaş ortaya çıkar. Bu da aslında hastalığın teşhisini ve tedavisini zorlaştıran bir durumdur. Yine de insanların vücudunu iyi tanıması ve en ufak değişiklikleri bile ciddiye alması hastalığın erken teşhisini sağlayabilir. Kadınlarda adet döngüsünün düzeninin bozulması birçok hastalığı işaret edebilir ancak addison hastalığı ile birlikte ortaya çıkması da olasıdır. Zaman zaman ateşin yükselmesi ve tansiyonun düzensizliği de addison hastalığı ile birlikte ortaya çıkan yaygın semptomlar arasında yer alır. Bel çevresinde ve böbreklere yakın noktalarda ortaya çıkan ağrılar ile bu ağrıların vücuda yayılması da yaygın semptomlar olarak öne çıkar. Bu semptomların ciddiye alınarak vakit kaybetmeden muayene olmak tedavi için oldukça önemlidir.

Addison Hastalığı Nasıl Geçer?

Addison hastalığı nasıl geçer sorusunu doğru yanıtlamak için tedavi yöntemlerini bilmek gerekir. Öncelikli olarak erken teşhis tedavinin başarılı olabilmesi için gerekli bir durumdur. Bu nedenle insanların vücudunda ortaya çıkan anormal bir durumun ciddiye alınarak muayene olmaları gerekir. Addison hastalığının tedavisi için en yaygın tedavi yöntemi salgılanmasında eksiklik olan hormonların vücuda dışarıdan takviye edilmesidir. Kortizol üretmekte zorlanan vücuda destek olarak uygun ilaçlar reçete edilebilir. Eğer hastalığın sebebi aldosteron eksikliği ise buna uygun ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Doktorlar duruma göre gören hastaların yoğun aktiviteler sonrasında daha fazla tuz tüketmelerini isteyebilir. Sıcak ve nemli havalarda da daha fazla tuz tüketimi gerekebilir. Ayrıca acil durumlar için hastaların yanlarında enjekte edilebilir kortikosteroid bulundurması gerekebilir. Bu enjeksiyonların kullanımı konusunda gerekli bilgilendirmeyi tedaviyi gerçekleştiren doktor yapacaktır.

Addison hastası bireylerin aynı zamanda stresten de uzak durması gerekir. Çünkü tedavi sırasında stres seviyesinin yükselmesi hastalığın durumunu kötüleştirebilir veya tedavinin işe yaramamasına neden olabilir. Bu nedenle psikolojik destek de faydalı olabilir.