Coğrafya Yeraltı Suları
kaynağı değiştir]
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Argiştihinili
Argishtihinili (Urartuca: URU AR-gi-iş-Ti-Ni-hi-Li), eski bir Urartu şehir devletidir. MÖ 8-6. yüzyıllarda Urartuların Kafkaslara doğru yayıldığı I. Argişti döneminde Urartu Devleti'nin başşehri olarak kuruldu ve I. Argişti'nin onuruna şehre Argiştihinili adı verildi. Argiştihinili, Armavir Kentinin 15 kilometre güneybatısında bulunan Argiştihinili Kalesi kalıntıları, Nor-Armavir ve Armavir-Merkez köyleri arasında Aras nehrinin kıyısında Ermenistan'da yer almaktadır.
 |  |  |
| Yukarıda: En parlak çağında Argiştihinili şehrinin planı; Solda:Argiştihinili-Armavir antik şehrinin ter aldığı tepe; Sağ tarafta ise: Kral I. Argişti anısına konulan Dikilitaş görülmektedir. | ||
Argişti'nin Aras Nehri ile onun bir yan kolu olan Kasakh[2] Nehri arasında sulama kanallarından oluşturduğu ağ şehir ile ayni zamanda inşa edilmişti. Bugün hâlâ bâzı kanallar gözle görünebilmektedir.[3] Bu kanalların açılması 160,000 metre küp toprağın yerinden çıkarılmasını gerekli kılmıştı.[4]
 | Sayılar: 1. Batı tahkimatı (Nor-Armavir yakınlarında bir tepecik) 2. Doğu tahkimatı (Armavir etrafında bir toprak yığını) 3. İç-Şehir 4. Dış-Şehir 5. Argiştihinili kırsalının yaklaşık sınırları. 6. Sulama kanalları. 7. Argiştihinili'nin harabeleri üzerine yaklaşık 200 sene sonra inşa edilen Eski-Armavir sınırları. |
 |  |
| Tercüme:Menua oğlu I. Argişti konuşuyor. Heybetli bir kale inşa ettim ve ona kendimden bir isim verdim: Argiştihinili. Arazi el değmemiş, bakımsız ve çoraktı. Üzerinde hiçbir şey inşa edilmemişti. Üstünde akan ırmaklardan tam dört tane kanal inşa ettim. Daha sonra üzerinde üzüm bağları ile meyve bahçeleri birbirlerinden ayrıldılar. Orada pek çok cesaretli girişimlerde bulundum ve büyük başarılar elde ettim... Menua oğlu I. Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi.[5][6] | Tercüme:İlâh Ḫaldi'nin azamet ve ululuğu sayesinde, Menua oğlu I. Argişti bu su kanalını inşa etti. Arazi tamamen ıssız ve tenha idi, üzerinde yaşayan hiçbir kimse yoktu. I. Argişti bu sulama kanalını yüce Ḫaldi'nin lütufları ve yardımları sayesinde yaptı. Menua oğlu I. Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi.[6] |
Urartu kronolojik tarihçesi[değiştir kaynağı değiştir]
| Miğfer, fildişi, silindir mühür ve freskler üzerine resmedilmiş hayat ağacı ve yılan görüntüleri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Urartu Kralı II. Sarduri'nin miğferi |  |  |  | |
 |  | |||
| Sol Taraf:Teişebaini yakınlarında Kızıl-Tepe/Karmir-Blur'de yapılan kazılarda ele geçirilen üzerinde hayat ağacı ve yılan motifleri bulunan süslü bir miğfer. Üzerinde: "Argişti oğlu Sarduri bu miğferi ilâh Ḫaldi'nin adına ithaf eder," diye yazmaktadır. Sağ Taraf:Kask üzerinde, kanatlı tanrı figürleri ve yaşam ağacı motifleri içeren bir kesit. (Ermenistan Tarihi Müzesi, Erivan). | Sol Taraf:(Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara): Tipik Urartu fildişi oymacılık sanatı, Toprak-Kale (Rusahinili),Van. Türkiye'de ilk kazılar 1879 yılında İngiliz Konsolosu tarafından yapıldı. Yapılan bu kazılarda, kraliyet kalkanları, takılar, dekoratif frizler, taş ve benzeri eşyalarından oluşan bir dizi değerli sanat eseri ele geçirildi. Bu buluntuların çoğu British Müzesi'nde bulunmaktadır. Orta: (Ermenistan Ulusal Tarihi Müzesi, Kızıl-Tepe/Karmir-Blur, Erivan): Üzerinde yılan kabartması bulunan bir silindir mühür. Sağ taraf:(Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara): Hayat ağacına olan hayranlığı ve ona yapılan ibâdet sahnelerini betimleyen bir el yapımı fresk, Altıntepe. | |||
Ayrıca bakınız: İlâh, Tanrı ve Din