uzaya ilk giden uydu / Sputnik 1 - Vikipedi

Uzaya Ilk Giden Uydu

uzaya ilk giden uydu

Uzaya çıkan ilk hayvan Laika’nın üzücü hikayesi…

Değerli funduszeue.info okurları.

funduszeue.info ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak funduszeue.info yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca funduszeue.info yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler funduszeue.info yorum sayfalarında paylaşılamaz.

funduszeue.info yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve funduszeue.info bunlardan sorumlu tutulamaz.

funduszeue.info yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.

Yuri Gagarin, 61 yıl önce ilk insanlı uzay uçuşunu hangi şartlar altında gerçekleştirdi?

  • Pavel Aksenov & Nikolay Voronin
  • BBC Rusça Servisi
Yuri Gagarin

Kaynak, Getty Images

***Bu makale ilk kez 12 Nisan 'de, Yuri Gagarin'in uzaya çıkışının yılında yayımlanmıştır, tarihler yılına göre güncellenerek makale yeniden basılmıştır.

Rus kozmonot Yuri Gagarin'in uzaya gerçekleştirdiği yolculuğun ardından tam 61 yıl geçti.

"Burada, teneke bir kutu içinde oturuyorum; dünyanın oldukça yukarısında. Dünya denen gezegen mavi ve yapacak hiçbir şey yok."

David Bowie'nin Space Oddity (Uzay Garipliği) şarkısında geçen bu sözleri tarihte ilk kez uzay yolculuğu yapan Gagarin'in nasıl hissettiğini özetliyor olmalı.

2 metrelik çapa sahip, dar bir uzay mekiğiyle Gagarin, bir kozmonottan daha çok bir yolcu olarak uzaya çıktı.

"Pilot", uzay aracındaki kontrol mekanizmalarına dokunmadı bile.

Yer kontrol istasyonu ile kurduğu iletişime göre Gagarin, kapsülün penceresinden gördüğü gezegenimizin güzel aurasından ve Dünya yüzeyindeki bulutların gölgesinden bir hayli etkilenmişti.

Gagarin'in 12 Nisan tarihindeki uzay yolculuğu ve güvenli bir şekilde Dünya'ya dönüşü, Sovyetler Birliği'nin ABD'ye karşı kazandığı yadsınamaz bir zaferiydi.

Ancak tarih yazmak için Gagarin, muazzam bir cesaretin gerektiği tehlikeli bir görevi üstlendi. O vakitlerde hakkında çok az bilginin olduğu gizemli bir yer olan uzaya, kurtarma kontrolü olmayan bir uzay mekiğinde yola çıktı.

Bu arada onu fırlatacak roket de başarılı olana kadar çok sayıda başarısız denemeye imza attı.

Gagarin bir tür kobay faresiydi ve görevi bazı soruların cevaplanmasıydı: İnsan uzayda hayatta kalabilir mi? Uzay mekiği yolculuğunu tamamlayabilir mi? Ve mekik güvenli bir iniş sağlamak için Dünya ile etkin bir iletişim kurabilir mi?

O dönem kimsenin güvenli roketlere, uzay mekiklerine, iletişim kontrolü ve sistemlerine ve hatta insanın uzayda hayatta kalabileceğine dair hiçbir güveni yoktu.

Mühendis Boris Chertok, "Roketler ve İnsanlar" isimli kitabında Vostok adındaki söz konusu uzay mekiği için, "Bugün bilim insanlarına sunulsa, hiçbiri uzaya gönderilmesini onaylamazdı" diyor.

O gün uzay mekiğinin güvenilirliği konusunda belgeleri imzaladığını anımsatan Chertok, "Bunu bugün asla yapmazdım. Çok fazla deneyim kazandım ve ne denli büyük bir risk aldığımı fark ettim" ifadelerini kullanıyor.

Vostok başarısızlıkları

Aynı isimdeki uzay aracının monte edildiği Vostok fırlatma aracı, ilk kez Ağustos 'de kullanılan iki aşamalı bir kıtalararası balistik füze olan R-7 roketini baz alıyordu.

Aynı yıl, ilk yapay Dünya uydusu olan Sputnik 1 de R-7 ile türetildi. Nitekim R-7'nin tasarımının çok başarılı olduğu sonucuna ulaşıldı. Ki bu R-7 ailesine ait füzeler hala insanlı uzay uçuşları için Rusya'da kullanılan tek füze konumunda ve miadını doldurmasına rağmen uzay aracını yörüngeye teslim etmede güvenilir olduğunu kanıtladı.

Ancak yılında işler çok daha farklıydı.

Kaynak, Science Photo Library

Chertok kitabında bu farklılıkları şöyle anlatıyor:

"'den önce modern roket güvenliği standartlarına göre iyimser olmak için hiçbir nedenimiz yoktu. O yıl üst üste en az sekiz başarılı fırlatma yaptık.

"Ancak yılında beş uydu fırlatıldı. Bunlardan dört tanesi havalanabildi. Yalnızca üçü Dünya yörüngesinden çıkarken, ikisi hedefe ulaşabildi. Sonucunda ise ikisi Dünya'ya geri dönerken yeryüzüne düzgün bir biçimde sadece biri inebildi."

Vostok programı, Gagarin'in görevinden 1 yıldan daha kısa bir süre önce, ilk olarak 15 Mayıs 'da başlatıldı.

Mekiğin içerisine cansız bir manken konuldu. Mekik, Dünya'nın yörüngesinden çıktı ama geri dönmedi. Yönlendirme sistemleri başarısız oldu.

O yıllarda uzay uçuşlarının denemelerinde çok sayıda köpek kullanıldı. Bilim insanları uzun süreli hareketsizlik karşısında başarılı olabilecekleri düşündükleri için bu testleri köpeklerle yaptı.

yılında başarılı olan tek uçuşta da 19 Ağustos tarihinde Belka ve Strelka isimli köpekler uzaya uçtu ve geri dönebildiler.

Ancak takip eden denemeler daha az başarılı oldu.

1 Aralık'ta başka bir fırlatmada Pchyolka and Mushka isimli iki köpeği taşıyan mekik, hesaplanan yörüngesinde geri dönemedi. Sovyetler Birliği sınırları dışına doğru inmeye başlayan mekik, içindeki köpeklerle birlikte, Sovyet teknolojisinin başka ülkeler tarafından çalınmaması için imha edildi.

'Neredeyse' mükemmel

12 Nisan 'deki Gagarin'in uçuşu boyunca roket "neredeyse" mükemmel bir performans gösterdi. Ancak uzay teknolojisinde önemsiz hiçbir şey yoktur ve bu "neredeyse" de Gagarin'in hayatına mal olabilirdi.

Birçok teknik aksaklığın içinde uzay aracı, tahmin edilenden daha yüksek bir irtifada yörüngeye girdi.

Fren sistemi vardı ancak çalışmasalardı Gagarin uzay aracının kendi kendine alçalmasını ve Dünya'ya dönmesini beklemek zorunda kalacaktı.

Vostok'un içinde bir haftadan fazla sürecek oksijen, yiyecek ve su olmasına rağmen, çıkılan yüksek irtifa uzay aracının alçalmaya başlamasının daha uzun sürmesine neden olacaktı.

Bunun ardından da Gagarin'in tedariki bitebilir ve ölebilirdi. Neyse ki frenler çalıştı.

Uzay aracının kapsülünü servis modülüne bağlayan kablolar, Gagarin'in Dünya'ya dönmesinden önce ayrılamadı. Bu sebeple Gagarin'in kapsülü, yere inerken beklenmedik bir şekilde fazla bir modülü yük edindi.

Kapsüldeki sıcaklıklar tehlikeli derecede yükseldi ve Gagarin çılgınca etrafında döndü, az daha bilincini kaybediyordu.

Kozmonot daha sonra yaptığı açıklamada o anlarını şu sözlerle anlattı:

"Dünyaya doğru yol alan bir alev bulutunun içerisindeydim."

10 dakika sonra ise kablolar nihayet yandı ve kapsüller ayrıldı.

Gagarin, kapsülü yere düşmeden önce paraşütü açtı ve Volga Nehri yakınlarındaki güvenli bir alana iniş yaptı.

Bu durum, Uluslararası Havacılık Federasyonu'nun (FAI) bir uzay uçuşunu kabulü için astronotun yeryüzüne mekikle inmesi şartını ihlal ediyordu.

Yetkililerse Gagarin'in son birkaç kilometresini uzay mekiği ile gerçekleştirdiği itiraf etmeyi reddetti.

Ancak FAI, Gagarin'in uzay uçuşu kayıtlarını onayladı ve sonrasında da söz konusu gereksinimi "pilotun dönüşü" şeklinde değiştirdi.

'Çok şey biliyorum'

BBC Rusça Servisi, üç kozmonota yılında Vostok uzay mekiği ile uzaya gitmek isteyip istemeyeceklerini sordu.

, ve 'da üç kez uzaya çıkan Pavel Vinogradov, tüm tehlikesine rağmen maceraperest karakteri sebebiyle Vostok ile uzaya çıkmayı da kabul edeceğini söyledi.

Ancak Vinogradov, Gagarin'in kendilerinden farklı olarak ve ilgili risklerin farkında olma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor:

"Ben bir mühendisim ve çok şey biliyorum. Gagarin, muhtemelen benim bildiklerimi bilmiyordu."

ve yıllarında uzaya iki kez çıkan Mikhail Kornienko ise 'de de Gagarin'in yerinde kesinlikle uçmak isteyeceğini dile getirdi. Ancak şimdi riskin ne denli yüksek olduğunun bilindiğini ve bu sebeple gitmeyeceğini söyledi:

"Eminim herkes onun yerine mekiğe binebilirdi."

İki kez uzaya giden kozmonot Sergey Ryazansky de, kozmonot olarak her an ölüme hazır olan askeri savaş pilotlarının işe alındıklarını işaret ederek, ilk kozmonotların çok genç olduğunu aktardı:

"Muhtemelen, o yaşta olsaydım, macera arzum nedeniyle [Vostok uzay aracıyla uzaya uçmayı] kabul ederdim. Şimdi, tabii ki yapmazdım. Dört çocuğum ve aileme karşı bir sorumluluğum var.

Ryazansky, şimdi bile uzaya uçmanın korkutucu olduğunu hatırlattı:

"Normal bir insan korkulara sahiptir. Bu korkular da insanı daha kendine hakim, daha özenli ve daha fazla sorumluluk sahibi kılar.

Köylü bir çiftin oğlu olarak dünyaya gelen Gagarin, isimsiz biri olarak uzaya çıktı ancak geri dönüşünde gezegenin en ünlü insanıydı.

Bu uçuşu Gagarin'e ulusal bir kahramanlık ve dünya çapında bir şöhret getirdi. Ardından da Sovyetler Birliği'nin bu büyük başarısını duyurmak için Çekoslovakya, Bulgaristan, Finlandiya, İngiltere, İzlanda, Küba, Brezilya, Kanada, Macaristan ve Hindistan da dahil olmak üzere pek çok farklı yere seyahat etti..

yılında BBC'ye konuşan sanat tarihçisi ve Gagarin'in kızı Elena Gagarina, uçuşun hayatlarını değiştirdiğini söyledi.

"Anne ve babamın özel hayata sahip olması son derece zordu. Uçuştan sonra baş başa kalabilmek için için çok az fırsatları vardı.

"Kendisi için bir şey planlamış olsa bile, onu görmek, onunla konuşmak ve ona dokunmak isteyen insanlar etrafını sarardı. Babam da bunun işinin bir parçası olduğunu anladı ve reddetmedi."

Gagarin tekrar uçmak için ne kadar arzulu olursa olsun, ulusal kahraman statüsü nedeniyle her türlü uzay uçuşu ona yasaklandı.

Başka kozmonotların eğitiminde yer aldı ve prestijli bir okul olan Zhukovsky Havacılık Mühendisliği Enstitüsü'ne kaydoldu. yılında onur derecesiyle mezun oldu.

Aynı yıl Mart ayında, MIG modeli bir uçak ile rutin bir eğitim uçuşu gerçekleştirdi. Ancak uçağın düşmesi sonucu yardımcı pilotu ile birlikte hayatını kaybetti. Öldüğünde 34 yaşındaydı.

UZAY ARAÇLARI


Yer Çevresinde Yörüngeye Giren Uydular
Kutup Yörüngeli Uydular
Ekvatoral Uydular
Rastgele Uydular
İnsanlı Uydular


Nadir olarak tek başlarına kullanılırlar. Mutlaka bir yükü vardır. En azından taşıdığı alet için bir enerji kaynağına ve haberleşme için alıcı ve vericilere ihtiyaç vardır. En basit astronotik roketlerde yük çok küçüktür. Bunlar genellikle atmosfer dışına çıkmazlar. Kısa süreli astronomik ve meteorolojik gözlemler amacıyla kullanılırlar. Roket atılır, belli bir yüksekliğe çıktıktan sonra roketin içindeki alet gerekli ölçümleri yapar. Daha sonra roket belirlenen bir yere düşürülür. Düşen kapsül bulunur kaydedilen bilgiler elde edilir. Bu yöntem sonraları terkedildi. Onun yerine roket hedef yükseklikte bilgi topladıktan sonra bilgileri radyo vericisiyle yer istasyonlarına iletir. Düşen kapsül aranmaz. Bu amaçlı roketler genellikle atmosferin üst tabakalarına ait ölçümlerin yapılmasında, güneş gözlemlerinde, uzaydan gelen kısa dalgaboylu çalışmalarda kullanılırlar.

Uzay araçlarını genelde iki gruba ayırırız:

  1. İnsanlı uzay araçları
  2. İnsansız uzay araçları

Bunlarda girdikleri yörüngelere göre üçe ayrılırlar:

  1. Yer etrafında yörüngeye girecek olanlar
  2. Ay çevresinde yörüngeye girecek olanlar ya da Ay'a inecek olanlar
  3. Gezegen yörüngelerine girecek olanlar ya da Güneş çevresinde dolananlar

İnsansız uzay araçlarının Yer'i terk ettikten sonra geri dönmelerine gerek yoktur. Ancak insanlı olanların yere dönmeleri gerekmektedir. Bu nedenle içlerinde insan metabolizması için gerekli olan donanımın bulunması gerekmektedir.

Başka bir sınıflama da amaca göre sınıflamadır. Buna göre:

  1. Bilimsel amaçlı uydular (genelde tek bir uydudan oluşurlar)
  2. Hizmet amaçlı uydular (birden fazla uydunun ortak çalışması vardır, örneğin, meteroloji uyduları, haberleşme uyduları bu türdendir)
  3. Askeri amaçlı uydular (erken uyarı sistemleriyle donatılmış aynı zamanda askeri haberleşme amacıyla kullanılırlar)
  4. Casus uyduları, yapıları, amaçları, ömürleri saklı tutulan, düşman topraklarını gözleyen uydular
  5. İmha uyduları, askeri uyduların bir cinsidir. Düşmana ait bir askeri veya casus uyduyu işlemez hale getirmek için fırlatılan uydulardır. Bir bomba olarak düşünülebilir.


YER ÇEVRESİNDE YÖRÜNGEYE GİREN UYDULAR

Bu tür uydular genellikle insansızdır. Şu anda yer yörüngesi etrafında binlerce uydu bulunmaktadır. Uydu bir merkezi cisim etrafında (yer, gezegen, güneş gibi) eliptik veya dairesel yörüngeye girmek üzere imal edilmiş araçlardır. İçlerinde ve dışlarında yapacakları işe göre uygun aletlerle donatılmıştır. Kabaca bir uydunun yapısı incelenirse, şu kısımlardan oluştuğu görülür:

  1. Uyduların dışları: Uydunun dış kısımları gümüş veya altın bir baraka ile kaplanmıştır (özellikle tüm haberleşme uyduları, iç gezegenlere gönderilen uydular ve ay modülleri). Bu tabakanın en belirgin özelliği yansıtıcı olmasıdır. Güneş ışınları yansıtılarak uydunun ısınması engellenmiş olur. İkinci neden ise özellikle altının iyi bir iletken olmasıdır. Yer yörüngeli uyduların büyük bir kısmı Van Allen manyetik kuşakları içersinde bulunurlar. Bu kuşaklar güneşten ya da yıldızlar arası ortamdan gelen yüklü parçacıkları hapsederek, kutup ışımasına neden olurlar. Bu parçacıkların oluşturdukları elektrik alan uydudaki elektronik aletlerin çalışmasını engeller. Altın barak oluşan elektriği toplamaya yarar. Özellikle haberleşme uydularının anten bağlantıları bile altın barak ile kaplanmıştır. Üçüncü bir neden ise mikron büyüklüğündeki asteroidlerin uydunun iç kısımlarına zarar vermesini engellemek içindir.


  2. Haberleşme Sistemleri: Eğer uydu ölçüm yapıyorsa, örneğin astronomik amaçlı ise yıldızları, gezegenleri, güneşi ya da derin uzayı inceliyor demektir. Ölçümleri radyo sinyalleri ile yeryüzüne ulaştırıyordur. Uydudaki bilgi yerdeki belli istasyonlara belirli zamanlarda aktarılır. Haberleşme uyduları ise yeryüzünün belli bir bölgesinden gelen sinyalleri diğer tarafa aktarırlar (devletler ve kıtalar arası telefon konuşması, TV yayını vs.). Bu tür uydulara yansıtıcı uydular denir. Bunun dışında uydu ile bizzat haberleşmeyi sağlayan sistemler vardır. Bu sistemler yardımı ile uydunun yeri, enerji durumu, hızı tespit edilir. Ona görede gerekli yörünge düzeltmeleri yapılır.


  3. Bilgisayar ve veri toplama sistemleri: Dedektörler, radyo antenleri, teleskoplar, kameralar vs.


  4. Güç kaynakları: Güç kaynağı bir uydunun en önemli kısmıdır. Uydu üzerindeki elektronik ve mekanik donanımı çalıştırmak için enerjiye ihtiyaç vardır. Bu enerji ya imalat sırasında kendisine yüklenmiş piller (doldurulmuş pil veya atom pilleri) vasıtasıyla karşılanır. Ya da uydu enerjisini dış ortamdan tedarik eder. Dış ortamdan (Güneş'ten) enerji güneş panelleri ya da güneş pilleri yardımıyla sağlanır. Bu tür elde edilen enerji elektronik aksam için gereklidir. Bunun dışında uyduların yörünge düzeltmelerinde belli bir eksoz hızı elde etmek için itme kuvvetine ihtiyaçları vardır. Bu tür enerji ile genellikle imalat sırasında uyduya yüklenir (yanıcı ve yakıcı sıvı yakıtlar) ya da uzay mekikleri vasıtasıyla yörüngede yakıt nakli yapılır.


  5. Pozisyon belirleme ve sabitleme üniteleri: Uydular güneş ışınlarından korunmak için kendi eksenleri etrafında dönerler. Bu dönme düzgün olmak zorundadır ve daima kontrol edilir. Belli bir yıldıza kilitlenme için uydunun pozisyonu çok önemlidir. Ayrıca astroid veya yörüngedeki bir uydu artığı ile çarpışma uydunun kontrolden çıkmasına neden olabilir.

Uyduların şekilleri, yörünge yükseklikleri yapacakları işe göre seçilir. Eğer yer yörüngeli bir uydu ise, uydunun dolanma peryodu yörüngenin yarı-büyük eksenine bağlıdır.

H (km)V1(m/sn)T (sn)
=23s 56d

Yukarıdaki tablo yeryüzünden farklı uzaklıklardaki yörüngelere ait değerlerdir. Eğer yörünge elips ise H uzaklığı uydunun enöte noktasındaki uzaklık ve hızı vermektedir. Bir uydunun yerin çekim etkisinden kurtulabilmesi için kabaca 10 km/sn hız kazanması gerekir. Yer yörüngeli uyduların enberi hızları hiçbir zaman 10 km/sn' yi aşamaz. Eğer daha büyük yörüngeler (gezegenler arası ya da güneş merkezli yörüngeler) gerekiyorsa, ilk yörüngeden fırlatılış hızları şöyledir:

H (km)V2(m/sn)
0



Ancak Güneş merkezli yörünge çizen uydularda hızlar oldukça yüksektir. Örneğin Halley kuyruklu yıldızını incelemek için gönderilen beş uydunun Halley'e göre rölatif hızları şöyledir:

SondaHalley Uz. (km)Hız (Halley'e göre) (km/sn)
Vega 1  6 mart
Vega 2  9 mart
Sakigake11 mart6   -
Suisei  8 mart 73
Giotto14 mart



KUTUP YÖRÜNGELİ UYDULAR

Bu tür uydular, yeryüzünün boylam çizgilerine paralel olarak dolanırlar. Yer küresi döndüğü için devamlı olarak yeryüzünün farklı bölgelerini gözlerler. Genelde Yer'in iyonosfer tabakası, kutup bölgeleri, okyanuslardaki akıntılar, erozyon, tarımsal ürünlerin tespiti, yeryüzünün fotoğrafının çekilmesi, askeri bölgelerdeki hareketlilik, maden ve petrol yataklarının tespiti gibi, yer küresine ait bilgi toplama işleri bu tür yörüngeli uydular vasıtasıyla yapılırlar. Bazı meteoroloji uyduları da kutup yörüngeli olarak atılabilmektedir. Alçak yörünge uydularıdır ve dolanma peryotları kısadır.




EKVATORAL UYDULAR

Yer'in ekvator düzlemine paralel ve o düzlem içinde dolanan uydulardır. Yörüngelerinin en öte noktası yaklaşık olarak km, peryodları da 24 saat civarındadır. Bu nedenle yeryüzünden bakıldıklarında sabit görünürler ve ampul uydu diye adlandırılırlar. Göz ile bakıldığında yıldız sanılabilirler. Haberleşme amacıyla atılan uydular, erken uyarı askeri uyduları, meteoroloji uyduları bu tür uydulardır. Yaşam süreleri daha uzundur.



RASGELE UYDULAR

Genellikle yörüngeleri yer ekvatoruyla belli bir açı yapan uydulardır. Çoğunlukla haberleşme ve meteoroloji uydularıdırlar.



Ä°NSANLI UYDULAR

İlk insan taşıyan uydu Sovyetler Birliği'nin 12 Nisan de fırlattığı Vostok-1 uydusudur. Böylece Sovyetler Birliği içinde insan bulunan bir uyduya tam bir dönüş yaptırmayı başarmışlardır. Uzaya çıkan bu ilk insanın adı Yuri Gagarin idi. Sovyetler daha sonraları da uzaya gönderdikleri uyduları karaya indirmeyi başarmışlardır. İnme olayı, uydu atmosfere girdikten sonra, atmosferin alt kademelerinde paraşüt açarak sağlanmıştır. Halbuki bugün bile ABD paraşütle karaya uydu dönüşü yapamamaktadır. Bunun için uzay mekiği teknolojisini geliştirmiştir. Sovyetler Birliği'nin Vostok, Salyut, Soyuz serileri ile ABD'nin Mercury ve Gemini serilerine ait uydular insanlı ya da canlı yük (deney hayvanları) serilerdir. Uydunun yeryüzüne dönen canlı taşıyan kapsül kısmı son derece ısıya dayanıklı bir koruyucu ile kaplanmıştır. Bunun nedeni atmosfere girdiğinde sürtünmeden dolayı kapsülün erimesini önlemektir (yıldız kayması olayını düşününüz).

Atılış TarihiAdıAğırlık (kg)Ömür (km)UzaklıkÖzellik
12 Nisan Vostok-10g 01s 18dİlk insanlı uçuş
6 Ağustos Vostok-21g 01s 18dİki insanlı
16 Haziran Vostok-64g 23s 06dİlk kadın kozmonot
6 Ekim Cosmos1g 00s 00dTest amaçlı
14 Ekim Voskhod-11g00s 08dÜç insanlı
22 Şubat CosmosYörüngeye girmedi   -
18 Mart Voskhod-21g 02s 02dİki insanlı
2 Temmuz Cosmos-?   -   -Köpek taşıyordu
22 Şubat Cosmos22g 00s 00d2 köpek, biolo araştırması

Tablo: Sovyetler Birliği'ne ait ilk uyduların bazı özellikleri

yıllarından sonra uydular tek amaçlı olarak fırlatılmıyorlar. Bir uydunun üzerine farklı amaçlı aletler yerleştirilerek daha çok bilgi toplama yoluna gidiliyor. Ayrıca yörüngeye bir uzay laboratuarı görevi gören ve içinde insanların yaşayabileceği kabinler bırakılıyor. Bunlara genellikle uzay laboratuarları deniyor. Buralara malzemeler ve insanlar belirli dönemlerde gidiyorlar. Ancak bu tür incelemeler büyük maliyet gerektirdiğinden birçok ülke birleşerek böyle büyük projeleri gerçekleştirebiliyorlar. Örneğin European Space Agency (ESA) tarafından yılında ERS (Remote Sensing Satellite) adı verilen bir proje başlatıldı ve ERS1 () ve ERS2 () uyduları yeryüzünden yaklaşık olarak km yükseklikte bir yörüngeye oturtuldular. BU uydular kutup yörüngeli uydular olup Yer'in belirli bir noktasından günde bir geçecek şekilde yörüngelerinde dolanıyorlardı. Spektral bandı GHz ve , 11, 12 mikronda yeryüzünü taramaktaydı. Ticari amaçlı uydular olup çözünürlüklerine göre elde ettikleri haritalar satılmaktadır. Ayrıca Japonlar de MOS (Maritime Observation Satellite) adını verdikleri bir proje başlattılar ve 19 Şubat de MOS1 uydusunu km yükseklikte bir yörüngeye oturttular. Gerek Avrupalıların gerekse de Japonların uyduları aynı amaçlıydı. Bu uydular özellikle infrared, görsel ve mikrodalga boyunda gözlemler yapıyorlardı. Aynı yıllarda yani 'li yıllarda Ruslar Cosmos serisi uydularla, uzayda laboratuar kurup deney ve gözlem yapma yollarını arıyorlardı.

Bu arada ABD ve Fransa ayrı ayrı projeler geliştiriyorlardı. Birden fazla uydu aynı amaçla çalışarak, yeryüzündeki değişiklikleri tespit edecekti. Bu amaçla ABD 27 Eylül de LANSAT projesini, Nisan da Fransa'da SPOT (Satellite Pour Observation de la Terre) projesini başlattılar. LANSAT uyduları km yükseklikte, SPOT uyduları km yükseklikte yörüngelere oturtuldular. Yörüngede 7 LANSAT ve 4 SPOT uydusu vardır. Bunlardan bazıları ömürlerini doldurmuştur. Bu uydular çeşitli dalgaboylarında yeryüzünün detaylı haritasını çıkararak madencilik, orman sanayi, tarım ve askeri sektörlerde hizmet vermektedir. SPOT4 uydusunda 10 m çözünürlüğe kadar inilmiştir. Bugün LANSAT verileri, içinde Türkiye'ninde bulunduğu birçok ülkenin bilimsel merkezleri tarafından incelenmektedir.

Bunların dışında Yer dışı bilimsel araştırmalar için (astronomik amaçlı) bazı uydularda Yer çevresinde yörüngeye oturtulmuştur. Örneğin Haubble Uzay Teleskobu.

UyduAdetAtılış TarihiAğırlık (kg)Yer'den Uzaklığı (km)
TIROS Serisi10
ESSA Serisi9
NIMBUS Serisi
NOAA Serisi11

Tablo: ABD'nin kutup yörüngeli meteoroloji uyduları

Rusya'nın ise,

30 adet Meteor I serisi
            4 adet Meteor II serisi
            2 adet Meteor III serisi

meteoroloji uyduları vardır. Ağırlıkları bilinmemektedir, yerden ortalama uzaklıkları km dir. Çin Cumhuriyeti ise arasında Fengyun1 ve 2 uydularını km yükseklikte bir yörüngeye oturtmuştur. Bunlardan başka peryodu 24 saat yüksekliği km olan ekvatoral uydularda vardır. Bunlara ampul uydular denir. Genellikle haberleşme ve radyo, TV yayını için kullanılırlar. Bu uyduların ağırlıkları kg ile kg arasında değişir. Aşağıda bu amaçla atılmış uyduların adları vardır.

ABDAvrupaJaponHindistan
SMS1,2MeteosatGMSF1,2Insat 1A ve 1B
GOESGMS3Insat 1C ve 2


T&#;rkiye'nin ilk yerli ve milli g&#;zetleme uydusu İMECE uzaya fırlatıldı

İMECE Proje Yöneticisi Emir Serdar Aras ve ekibi, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nde uydunun fırlatma sürecini koordine ederken, eş zamanlı olarak Türkiye'de TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsünün yer takip istasyonunda program yapıldı.

Daha önce fırlatma operasyonu hava şartları nedeniyle 3 kez ertelenen İMECE uydusunun Türkiye'deki fırlatma programı, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal'ın katılımıyla gerçekleştirildi.

Bakan Akar ile Mandal'ın konuşmalarının ardından geri sayım yapıldı ve TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen yerli ve milli gözlem uydusu İMECE, Türkiye saatiyle 'de Space X firmasına ait Falcon 9 roketiyle uzaya gönderildi.

İMECE ile yine TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen görüntüleme uydusu AKUP, ASELSAN ve GÜMÜŞ firması işbirliği ile üretilen görüntüleme uydusu KILIÇSAT, PLAN-S firması tarafından üretilen nesnelerin interneti ve görüntüleme uydusu CONNECTA T küp uyduları da aynı roket içerisinde uzaya fırlatıldı.

Törene, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da video mesaj gönderdi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da fırlatmanın ardından törene telefonla bağlandı, emeği geçenlere teşekkür etti.

Yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak

Türkiye'nin uydu teknolojilerinde yurt dışına bağımlılığını azaltacak İMECE, 21 Şubat'ta ABD'de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ne uğurlandı. İMECE için Nurus firması tarafından ilk defa yerli ve milli imkanlarla temiz oda özelliği de taşıyan bir kabin geliştirildi.

Esenboğa Havalimanı'ndan fırlatmanın gerçekleştirileceği Vandenberg'e gönderilen uydu, nem ve titreşim gibi her türlü riske karşı koruyucu ve yerli olarak üretilen temiz oda özelliğine sahip kabin sayesinde güvenli bir yolculuk yaptı.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK programı ile desteklenen, Milli Savunma Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonu ile yürütülen proje kapsamında geliştirilen İMECE, yörüngedeki testleri tamamlandıktan sonra Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine dahil olacak.

İMECE'nin göreve başlamasıyla Türkiye, ilk kez metre altı çözünürlüğe sahip, yerli ve milli imkanlarla geliştirilen bir elektro-optik uydu kamerasına uzay tarihçesi kazandırmış olacak.

Türkiye'nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak olan İMECE, kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede görev yapacak.

Coğrafi kısıt olmaksızın dünyanın her yerinden görüntü çekebilecek uydu, hedef tespit ve teşhis, doğal afet, haritalama, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye'ye hizmet verecek.

Tasarım görev ömrü 5 yıl olarak planlandı

Sivil ve güvenlik amaçlı kullanılabilecek uydunun tasarım görev ömrü 5 yıl olarak planlandı. Proje kapsamında Türkiye'de ilk defa uzay uyumlu elektro-optik kamera tasarlanıp geliştirilerek üretildi.

Böylece Türkiye, yabancı uydulardan görüntü tedarik eder konumdan kendi kamerasını üreten ve hatta ihraç eden duruma geldi.

Elektro-optik kamera dışında, elektrikli itki sistemi, güneş algılayıcı, yıldız izler, tepki tekeri, küresel konumlandırma sistemi alıcısı, manyetometre, X bant haberleşme ekipmanı ve anteni, S bant haberleşme ekipmanları ve antenleri, güç düzenleme ve dağıtım ekipmanları, uçuş bilgisayarı, uçuş yazılımları, yer istasyonu anteni, yer istasyonu yazılımları İMECE Projesi kapsamında yerli olarak geliştirildi.

Türkiye, böylece, sıfırdan yer gözlem uydusunun ve yer istasyonunun tüm alt sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyete sahip bir ülke konumuna geldi.

Yaklaşık kilogram ağırlığındaki İMECE'nin boyutları 2 metre x 3,1 metre ölçüsünde.

İMECE, kilometre uzunluğunda 16,73 kilometre genişliğinde bir alanı tek seferde çekebilirken, çektiği görüntüleri megabayt/saniye brüt veri hızıyla yer istasyonuna indirebiliyor.

Bakan Varank: "Türkiye, kahraman ordumuzun uzaydaki gözleri olacak İMECE uydusunu uzaya fırlattı"

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye'nin metre altı çözünürlüğe sahip yerli ve milli ilk gözlem uydusu İMECE'nin uzaya fırlatılmasına ilişkin, "Ülkemiz adına gurur duyduğumuz günlerden birini yaşıyoruz. Biraz geç oldu ama hamdolsun güç olmadı. Türkiye, kendi yerli ve milli imkanlarıyla ürettiği, kendi mühendislerimizle, teknisyenlerimizle ürettiği, dünyanın herhangi bir noktasından hiçbir kısıtı olmayan yüksek çözünürlüklü görüntü alabileceği, kahraman ordumuzun uzaydaki gözleri olacak İMECE uydusunu uzaya fırlattı." dedi.

TÜBİTAK Uzay tarafından geliştirilen İMECE, 3 ertelemenin ardından ABD'nin California eyaletindeki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden Space X firmasına ait Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatıldı.

Programı, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜRKSAT Genel Müdürü Hasan Hüseyin Ertok ile uydunun üretim aşamasında yer alan mühendisler ve aileleri, Ankara'daki TÜBİTAK Uzay yerleşkesinde kurulan merkezden takip etti.

Fırlatmanın ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video mesajı, merkezde fırlatma operasyonunu takip edenlerle paylaşıldı.

Törene Bakan Akar'ın telefonu ile bağlanan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, şöyle konuştu:

"Ülkemiz adına gurur duyduğumuz günlerden birini yaşıyoruz. Biraz geç oldu ama hamdolsun güç olmadı. Türkiye, kendi yerli ve milli imkanlarıyla ürettiği, kendi mühendislerimizle, teknisyenlerimizle ürettiği, dünyanın herhangi bir noktasından hiçbir kısıtı olmayan yüksek çözünürlüklü görüntü alabileceği, kahraman ordumuzun uzaydaki gözleri olacak İMECE uydusunu uzaya fırlattı. Emeği geçen bütün arkadaşlarımıza çok teşekkür ediyoruz. Bu daha yürüyüşümüzün ilk zamanları. Bunların çok daha ötesini inşallah TÜBİTAK Uzay'daki arkadaşlarımızla Milli Savunma Bakanlığımızın destekleriyle, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının destekleriyle yapmaya devam edeceğiz."

Bakan Akar da konuşmasının ardından Bakan Varank'ı ve ekibini, azmi ve kararlılıklarından ötürü kutladı.

"Yüksek çözünürlük özelliği sayesinde dünyada rekabet konusunda önemli yeri olacak"

Törende konuşan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, işlevleri açısından İMECE'nin hem savunma-güvenlik hem de sivil uygulamalar açısından çevre-şehircilik, tarım-orman ve afet odaklı birçok fonksiyonu bulunduğunu ifade ederek, uydunun yerli ve milli olarak üretildiğini, yüksek çözünürlüğe sahip olduğunu dile getirdi.

Mandal, gözlem uydusu geliştirme noktasında TÜBİTAK Uzay olarak birçok projeyi hayata geçirdiklerine dikkati çekerek, uydunun yüksek çözünürlük özelliği sayesinde rekabet konusunda dünyada önemli yeri olacağını belirtti.

Teknik özellikleri açısından bakıldığında, yüzde 90'a yakın oranda, kritik bileşenleri tasarlayan, geliştiren, üreten ve entegre eden bir ülke olunduğunu anlatan Mandal, "Biz, Türkiye Cumhuriyeti olarak, burada artık teklif verebilen, dost müttefik ülkelerimize uydu bileşenlerini üretme noktasında olan bir ülkeyiz. Bu bizim için bir gurur." diye konuştu.

"Milli menfaatimizin uzaydaki bekçisi olacak"

Fırlatma takibi sırasında ABD Uzay İstasyonu'nda görevi takip eden İMECE Proje Yöneticisi Emir Serdar Aras'la da bağlantı kuruldu.

Aras, ertelemenin ardından uydunun batarya şarjını tamamladıklarına işaret ederek, çok heyecanlı olduklarını ifade etti.

"İMECE" ismini birlikte başarmayı ifade eden bir kelime olduğu için seçtiklerini dile getiren Aras, projeyi, tasarımından başlayıp üretim ve testlerine kadar, Ankara'daki birçok sanayi kuruluşu ve TÜBİTAK'ın ilgili kurumlarının kabiliyetleriyle hayata geçirdiklerini vurguladı.

Aras, duydukları gurura işaret ederek, "Türkiye bundan önce yüksek çözünürlüklü görüntü tedarik eden bir ülke konumundan, yüksek çözünürlüklü uydu yapabilen bir konuma geldi." değerlendirmesinde bulundu.

Geri sayımın ardından gerçekleştirilen fırlatma sonrasında Space X'ten bir problem olmadığı yönünde bilgiler geldiğini anlatan Aras, şunları kaydetti:

"İMECE uydusu uzaydaki geleceğimizin hikayesi olacak inşallah. Bize bu gururu yaşatan RASAT ve Göktürk-2 uydularında çalışan, o projeleri başlatan karar vericilere de sevgi ve saygılarımı sunuyorum. O uydularda elde edilen bilgi birikimini İMECE ve çok yakın zamanda fırlatacağımız TÜRKSAT 6A uydularına yansıttık. Onlar olmasaydı bu noktaya gelemezdik. Devletimizin desteği milletimizin kararlılığıyla İMECE uydusu milli menfaatimizin uzaydaki bekçisi olacaktır. Bundan sonra devreye alma sürecimiz var. O da çok zorlu bir süreç. İnşallah bu süreci de sorunsuz atlatabilirsek yakın zaman içerisinde İMECE uydumuzu Hava Kuvvetleri envanterine alarak görevine devam etmesini sağlayacağız."

İMECE uydusunun saat 'te yörüngeye bırakılması ve en az 5 yıl hizmet vermesi bekleniyor.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası