Hamileliğin Ilk Haftalarında Ishal Olur Mu

Hamilelik döneminde ishal yaygındır. İshal günde 3 kereden fazla olan sulu dışkılama anlamına gelir. Karın ağrısı, bulantı- kusma, ateş ile birlikte görülebilir. Gebelikte sıklıkla tansiyon düşük seyreder. Sıvı kaybı tansiyonu daha da düşüreceği için gebeler kolay baygınlık ve halsizlik yaşarlar. Sebep sıklıkla enfeksiyonlara bağlı olmakla birlikte kullanılan antibiyotiklere bağlı, bazı barsak hastalıklarına bağlı ya da besin zehirlenmesi sebepli olabilir.

HAMİLELİKTE İSHAL NEDEN OLUR?

Hamilelik dışındaki nedenler arasında şunlar vardır:

• Virüs
• Bakteriler
• Mide üşütmesi
• Bağırsak parazitleri
• Gıda zehirlenmesi
• İlaçlar

Hamilelik döneminde bazı sorunlar da ishali daha da arttırır. Bunlar irritabl barsak sendromu, Crohn hastalığı, çölyak hastalığı ve ülseratif kolit olabilir.

Hamileliğe bağlı nedenler incelendiğinde beslenme değişiklikleri, gıda hassasiyetleri, hamilelikte alınan vitaminler ve hormonların değişmesi ishale neden olabilir. Gebelikte üçüncü üç aylık dönemde (üçüncü trimester) ishal sıklıkla görülebilir. Bebeğinizle buluşma tarihine yaklaştığınızda, ishalin daha yaygın hale geldiğini görebilirsiniz. Bu durum vücudunuzun kendisini doğum için hazırladığı için sıklıkla olabilir. Sıklığının artması sizi endişelendirmesin.

HAMİLELİKTE İSHAL TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

İshali tedavi etmek için herhangi bir ek ilaç almanıza gerek olmayabilir. Aslında, ishal vakalarının çoğu ilaç tedavisi olmadan iyileşir. Genellikle ishaliniz gıda zehirlenmesi, böcek veya virüs veya bakteri sonucu ortaya çıkmadıysa eğer çoğu ishal vakası birkaç gün içinde düzelir. Aldığınız bir ilaç veya vitamin ishale neden oluyorsa, doktorunuz dozunda ayarlama yapabilir. İshaliniz iki veya üç gün sonra bitmezse doktorunuzu görmek için mutlaka randevu alın. Sorunlu yiyeceklerden kaçının. Bazı yiyecek grupları ishali daha kötü hale getirebilir. Yüksek yağlı, kızarmış yiyeceklerden, baharatlı yiyeceklerden, süt ve süt ürünlerinden ve yüksek lifli yiyeceklerden bir süre uzak kalmanız gerekebilir. Doktorunuza danışmadan reçetesiz ilaç almayın.

İSHAL NASIL KESİLİR?

Vücutta dehidrasyona neden olan sıvı kaybını yerine koymak, ishali kesmenin en kolay yollarından biridir. Su takviyesi, sodyum ve klorür gibi elektrolitleri yenilemektedir. Doğal meyve suları da sodyum ve potasyumun kazanılmasına yardımcı olmaktadır.

Sıvı takviyesinin yanı sıra probiyotik içerikli ya da düşük lifli gıdalar da ishali kesmektedir.

İSHAL YAPAN YİYECEKLER

Sindirim sistemini aşırı yoran ve işlevini bozan ishal yapan şeyler mutlaka ishal süresince uzak durulması gereken yiyeceklerdir. Bu yiyecekler arasında;

• Süt ve süt ürünleri,
• Yağ ve baharat oranı yüksek yiyecekler,
• Yapay tatlandırıcılı ve fruktoz düzeyi yüksek gıdalar,
• Alkol ve kafein içerikli kahve,
• Lif oranı yüksek gıdalar,
• Karında şişkinliği artıran fasulye, lahana, bezelye, nohut, karnabahar ve mısır gibi bakliyat ürünleri.

İSHAL KAÇ GÜN SÜRER?

İshalin süresi ishal tipine göre değişmektedir. Akut ishal en fazla gün sürmekte ve kendiliğinden geçmektedir. Bununla birlikte sürekli ve kronik ishal bazı durumlarda 30 güne kadar sürmekte ve ilaçlı tedavi gerektirmektedir.

HAMİLELER BOL BOL SU İÇMELİ

Eğer hamileler ishal yaşıyorsa, susuz kalmamanız önemlidir. Gevşek bağırsak hareketleri vücudunuzdaki sıvı miktarını azaltabilir. Hamileler sindirim sorunları yaşamadıklarında bile, herkesten daha fazla suya ihtiyaç duyar. Kaybedilen sıvıları geri almak için hamileler mutlaka bol bol su içmelidir. Şiddetli susuzluk yaşandığında hamilelerde koyu sarı idrar, ağız kuruluğu, ağızda yapış yapış olma hissi, susuzluk, idrara az çıkma, baş ağrısı, baş dönmesi gibi semptomlar görülebilir.

Hamile kadınlar gebeliğin getirmiş olduğu ekstra beslenme ihtiyacı ile birçok yiyeceğe karşı koyamaz ve beslenmelerinde değişiklik yapar. Yiyecek alımındaki bu ani değişiklikler söz konusu olduğunda mide rahatsız olur ve ishale yol açabilir. Bununla birlikte gebelik döneminde alınan vitaminler bebeğin ve annenin sağlığı açısından oldukça faydalıdır fakat bu vitaminler zaman zaman ishale yol açmaktadır. Hormonal değişimler sindirim sisteminizi yavaşlatmasına yol açar. Bu durum kabızlığa neden olurken sindirim sisteminizin hızlanması ile de ishal sorunları baş gösterebilir. Bu dönemde ishal, birçok hamile kadının ortak sorunlarından biridir. İshalinizde 23 gün sonra iyileşme gözlemlemiyorsanız mutlaka doktorunuza başvurun. işte konuyla ilgili merak edilenler…

HAMİLELİĞİN İLK ZAMANLARINDA İSHAL OLUR MU?

İshal, hamileliğin ilk dönemlerinde de görülmektedir. Gebeliğin ilk aylarında görülen ishal sıklıkla hormonal değişimler sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde ise bebek ile birlikte rahmin büyümesi sonucu iç organlarda baskı oluşması nedeniyle sindirim sorunları da ortaya çıkmaktadır. Gebeliğin son dönemlerine gelindiğinde bağırsak hareketleri artmaya başlar. Nadir bir durum olsa da kadınların bazıları doğumun yaklaştığını bağırsak hareketlerinden hissedebilir.

HAMİLELİKTE İSHAL BEBEĞİ ETKİLER Mİ?

Hamilelik döneminde gelişen birçok değişiklik söz konusudur. Bunlardan biri de ishaldir. Bu durumda anne adayları çoğu zaman paniğe kapılır. Ancak iyi haber şu ki, gebelikte ishalin bebeğe bir zararı bulunmaz. Bu noktada annelerin dikkat etmesi gereken husus susuz kalmamaktır. Vücudunuzun susuz kalması bebeğinize ciddi zararlar verebilir. Dolayısıyla ishal durumunda bol sıvı alımı önemlidir. Ayrıca bir sindirim probleminiz olmasa bile hamilelikte herkesten fazla suya ihtiyacınız bulunmaktadır.

GEBELİKTE İSHALE NE İYİ GELİR?

Hamilelikte ishal kişinin ishal seviyesine göre değişmektedir. Yüksek ateş, kanlı ishal, bulantı, kusma ve uzun süren ishal durumunda gaita kültürü yapılmakta ve uygun antibiyotik kullanımı önerilmektedir. Hamilelikte hafif seyreden ishalde ise dikkat etmeniz gerekenler bazı noktalar ishal semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. İşte hamilelikte ishale iyi gelen bazı öneriler:

• Temiz içme suları içilmelidir.
• Sebze ve meyveler iyice yıkanmalı sonra yenmelidir.
• Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinden kaçınmak gerekir.
• Haşlanmış patates, tavuk ve sebze çorbaları tüketmek ishale iyi gelir.
• Pirinç lapası, kabuksuz elma ve muz tüketebilirsiniz.
• Aşırı yağlı yiyeceklerden kaçının.
• Şekerli içecekler, kahve ve çaydan uzak durun.
• Lif içeriği yüksek yiyeceklerden kaçının.
• Tost, kraker, leblebi tüketmekte ishalinizi yatıştırmaya yardımcı olur.
• Antibiyotik kullanacaksanız temkinli olmanız gerekir. İshale ek olarak başka rahatsızlıklar mevcutsa doktorunuzun önerdiği ilaçlar kullanılmalıdır.
• Papatya çayı ishalinizi yatıştırmaya yardımcı olur. Ancak bu dönemde bitki çayları içmek sakıncalı olduğundan bunu, ilk olarak doktorunuza danışmanız gerekir.
• Bu dönemde bazı sağlık sorunları da ishali tetikleyici niteliği taşır. Örneğin; Crohn hastalığı, çölyak hastalığı, barsak sendromu ve ülseratif kolit gibi çeşitli hastalıklar ishal sorunlarına neden olabilir.

HAMİLELİKTE MİDE KRAMPLARI NEDEN OLUR?

Hamilelik döneminde mide krampları görülmesi normaldir. Bu dönemde tüketilen besinlerin dokunması sonucu midede ağrı ve kramplar meydana gelebilir. Gebelik döneminde birçok nedenden kaynaklanan mide krampları genel hatları ile şu şekilde sıralanabilir:

• Kızartılmış ve ağır yiyecekler hamilelik döneminde mide kramplarına neden olan başlıca nedenler arasında yer almaktadır.
• Hormonal değişiklikler sindirim sisteminin yavaşlatabileceğinden mide problemleri ortaya çıkabilir.
• Bebek ile büyüyen rahim, organları baskılar ve midede kramplar ortaya çıkabilir.
• Bebeğinizin karnınızda pozisyon değiştirmesi de kramp oluşumuna neden olmaktadır.

HAMİLELİKTE İSHAL NE ZAMAN BAŞLAR?

Gebelik döneminde anne adaylarında yaygın görülen ishal ilk trimester dönemi yani hamileliğin ilk 3. ayını kapsar. Hormonal dalgalanmalar nedeniyle bu dönemde ishal sık sık görülmektedir. 3. trimester sırasında da vücut kendini doğuma hazırlaması ile de ishal görülme sıklığı artabilir. Doğum başlangıcı olarak kabul edilen ishal dolayısıyla doğumun son günlerine kadar devam edebilir. Bu, aynı zamanda hamilelikte ishal ne zaman geçer sorununun yanıtıdır. Gebelik döneminde ishal oluşumuna neden olacak faktörlerden kaçınmak önemlidir. Olası bir ishal durumunda ise yukarıda belirttiğimiz önerileri dikkate alabilirsiniz.

İshal nedir?

Sulu dışkı yapmak anlamına gelen ishal, kendini günlük dışkı sayısında artma (günde üç kezden fazla dışkılama) olarak gösterir.

Beraberinde kramplar olabileceği gibi tümüyle ağrısız da olabilir. Dışkının genel nitelikleri (koku, kıvam, renk) değişime uğramıştır ve bazen bulantı da olaya eşlik eder.

Hamilelik döneminde görülen ishallerin bazıları beslenme hatalarına (çok aşırı süt tüketilmesi, çok aşırı sıvı gıda tüketilmesi gibi) bağlı görülürken çok önemli bir kısmı basit gastroenteritler (besin zehirlenmeleri) tarzında olur.

Yani altta yatan olay kısa süreli bağırsak kramplarına ve sulu dışkılamaya yol açan bağırsak enfeksiyonlarıdır.

Bu tür besin zehirlenmeleri özellikle yaz aylarında çok sık görülür.

Bunun yanında özellikle uzun süren ishallerde parazit ve bakterilere bağlı oluşan kolera, tifo, dizanteri, botulismus gibi enfeksiyonlar da anne adaylarında görülebilmektedir.

Bazen de var olan bir üst solunum yolu enfeksiyonu kendini klasik belirtiler yanında ishal şeklinde gösterebilir.

Yazın ortaya çıkan büyük sorun: besin zehirlenmeleri

Yaz döneminde ısının artması besinlerin saklama koşullarının kötüleşmesine neden olur ve özellikle süt ve süt ürünleri, kremalı yiyecekler, tavuk eti, mayonez, yumurta, kırmızı et, deniz ürünleri dış ortamda çok kısa sürede kalsalar dahi ortamda bulunan bakterilerin istilasına uğrayarak bozulurlar. Bunun yanında yoğun çalışan türistik yörelerde hijyene özen gösterilmeden hazırlanan gıdalar da besin zehirlenmelerine neden olabilmektedirler.

Kişisel hijyen, yani gıdalar hazırlanırken ve yenirken ellerin temizliği ve sebze ve meyvelerin yıkanmasına ne derece önem verildiği de besin zehirlenmesi görülme olasılığını etkiler.

Gebelik açısından özel bir önemi olan ishal etkeni: Listeria

Pastörize edilmemiş sütlerden yapılmış peynirlerden bulaşan bu bakteri gebelik döneminde bebekte ciddi sorunlara yol açabilmesine karşın çoğu durumda belirtisiz seyretmektedir. Bazı durumlarda gripal enfeksiyon belirtileri yapan, bazen ise uzun süren ishallere neden olan bu bakteri toprakta, suda ve kanalizasyon sistemlerinde yaşar ve buradan da evcil ve vahşi hayvanlara, kuşlara, sineklere ve kabuklu deniz hayvanlarına geçer.

Bakteriyi taşıyan hayvanın gübresi ile bulaşmış sebze ve meyvelerde, pastörize edilmemiş sütte, kırmızı ette, tavuk etinde, deniz ürünlerinde ve yeterince işlenmemiş sütlerden yapılan peynirlerde bulunan bakteriler insanlarda listeria enfeksiyonuna neden olabilmektedir. Erişkinlerin %'inin dışkısında bakterinin bulunduğu tahmin edilmektedir.

Listeriadan korunmanın en iyi yolu özellikle Fransızların tükettiği Camembert türü peynirler ve diğer pastörize edilmemiş sütlerle yapılan peynirlerin tüketilmesinden kaçınılmasıdır.

Hamilelikte İshal Ortaya Çıktığında Nasıl Bir Yol izlenmelidir?

Bakterilere bağlı besin zehirlenmeleri sonucunda oluşan ishalin en temel tedavisi bakterilerin dışkıyla atılması olduğundan ishalin kesilmesi için kullanılan ilaçlar sakıncalı olabilir.

Bunun yerine anne adayının gerekirse serum şeklinde verilen sıvılarla ve sindirim sistemini tahriş etmeyen gıdalarla desteklenmesi ve ishalin geçmesinin beklenmesi en önemli tedavi yoludur.

Çoğu ishal bu tedaviye yanıt verir ve kramplar ve aşırı dışkılama ortadan kalkar. Bebek bu durumda ishalden ve tedaviden olumsuz etkilenmez.

Özellikle 24 saatten daha uzun süren ishallerde ise daha ciddi sorunlara yol açabilecek bakteriler veya parazitler söz konusu olabileceğinden gaita tetkiki ve gerekirse kültürü ve bulunan etkenen yönelik uzun süreli tedavi daha uygun olacaktır.

Bazı durumlarda ise ishal hiçbir mikroorganizmaya bağlı değildir ve başka tıbbi sorunlarla ilişkilidir. Bir Dahiliye Uzmanı gerekli tetkikleri yaparak sorumlu etkeni kolaylıkla bulacaktır.

Anne adayında uzun süren her ishal durumunda listeria da mutlaka akla gelmeli ve buna yönelik tetkikler ve tedavi uygulanmalıdır.

Listeria, besin zehirlenmesi ve diğer ishal türlerinden korunmak için anne adaylarına düşen görevler nelerdir?

Uygun olmayan koşullarda hazırlanan sağlıksız gıda maddelerinden bulaşan bakterilerle ortaya çıkan ishalden korunmak için gebelik döneminde beslenmede uyulması gereken önemli kurallar vardır:

* Sebze ve meyveler yenmeden önce mutlaka usulüne uygun bir şekilde yıkanmalııdır. 
* Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinin tüketiminden kaçınılmalıdır. Buna özellikle İtalya, Meksika ve Fransa gibi ülkelerde üretilen ve Türk mutfağında bulunanlardan farklı çeşit peynirler de dahildir. Bu peynirler tüketilecekse bile mutlaka sağlık kontrol raporundan geçmiş ve onay almış olanlar tercih edilmelidir. 
* Tüm endüstriyel gıda maddelerinin üzerinde üretim tarihi ve son kullanma tarihi ibaresi aranmalı ve tarihi geçmiş besinler yenmemelidir. 
* Üzerinde standartları belirleyen kurumun (TSE) onayını aldığı belirtilmeyen endüstriyel gıda maddeleri yenmemelidir. 
* Çiğ yumurta, çiğ her türlü et (tavuk, kabuklu deniz hayvanları, balık, kırmızı et gibi) yeme alışkanlığı terkedilmelidir.
* Soğuk hazır gıdalar (sosis, sucuk, somon füme, hamburger gibi) mutlaka ısıtılarak tüketilmelidir.
* Hijyenik koşullarına güvenilmeyen hiçbir lokanta,büfe ve hazır meze satan dükkandan yemek yenilmemelidir.

İLGİLİ KONULAR:

Hamilelikte Tehlike Belirtileri

Riskli Gebelik Nedir?

Gebelikte Kanama

Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)

Hiperemezis (aşırı bulantı-kusma)

Gebelikte Hipertansiyon ve Preeklampsi

İleri Yaşlarda Hamilelik ve Ortaya Çıkabilen Sorunlar

Erken (prematüre) doğum riski ve erken doğum

Obezite (Şişmanlık) ve Aşırı Kilo İle Hamilelik

Bebeğin doğum kilosu ve boyu ile ilgili durumlar (iri veya ufak bebek)

Miyad Geçmesi ve Doğumun Gecikmesi

Hamilelikte Sigara Kullanımı

Gebelikte Enfeksiyonlar

Gebelik ve allerji

Gebelik ve miyomlar

Gebelik ve yumurtalık kistleri

Kan Uyuşmazlığında Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Adolesan ve Genç Yaşlarda Hamilelik Yaşamak

Anne karnındaki bebekte anomaliler ve bunları saptamak için yapılan testler

Düşük (abortus) ve kürtaj

Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet)

Gebelikte tiroid sorunları (hipotiroidi, hipertiroidi)

Hamilelikte ishal, sıklıkla ortaya çıkabilen sorunlardan biridir. Gebeliğin başından itibaren hormonlarda meydana gelen değişiklikler sinir sistemini, bağışıklık sistemini ve sindirim sistemini doğrudan etkileyebilir. Yükselen gebelik hormonları ishal ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına da yol açabilirler.

Günde üç defadan fazla bağırsakları boşaltma isteği, dışkının normalden sulu ve kokulu olması, karın ağrısı gibi belirtilerin varlığında ishalden söz edilebilir. Hamileliğin ilk aylarında ishal, genellikle ani hormonal değişimler nedeniyle ortaya çıkar ve bir günden uzun sürmediği müddetçe önemsizdir. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde ise bebeğin rahim ile beraber büyümesi ve iç organlara baskı yapması nedeniyle daha farklı sindirim sorunları ile karşılaşılabilir. Özellikle doğum yaklaştıkça bağırsaklar daha hızlı çalışmaya başlayacaktır. Her zaman aynı şekilde gerçekleşmese de, bazı kadınlar doğumun yaklaştığını bağırsak hareketlerinden hissedebilirler.

• Gebeliğin oluşmasından itibaren meydana gelen hormonal değişimler
• Beslenme düzenindeki değişiklikler ve gebelik nedeniyle alınan besin takviyeleri
• Çeşitli stres faktörleri olarak sıralanabilir.

Aynı zamanda hamileliğe bağlı olmayan virüs, bakteri, üşütme, gıda zehirlenmesi benzeri sebepler de ishale neden olabilir.

İshal olduğunuzu fark ettiğiniz anda, sıvı alımınızı arttırmanız gerekmektedir. Fazla miktarda dışkılama ile vücutta ciddi bir sıvı kaybı meydana gelir. Kaybedilen bu sıvıyı telafi etmek için bol miktarda su tüketmelisiniz.

Eğer tükettiğiniz bir besin ya da kullandığınız bir ilaç ishale neden olduysa, gıdayı ya da ilacı almayı durdurduğunuzda ishal belirtilerinin 24 saat içerisinde geçmesi beklenir. Eğer ikinci gün hala ishal olduğunuzu hissediyorsanız, doktorunuza danışmalısınız.

Yağlı yiyecekler, süt ve süt ürünleri, yüksek lifli gıdalar ishali tetikleyebilir. Hamilelikte ishal ortaya çıktığında bu gibi gıdalardan kaçınmalısınız.

Haşlanmış patates, pirinç lapası, muz, havuç ve doğal yoğurt, ishal belirtilerini azaltmaya yardımcı olan gıdalar olduğundan bu süreçte tüketilebilirler.

Gebelikte ishal genellikle bebeğin sağlığını etkilemez. Vücuttaki zararlı toksinler sindirim sistemi aracılığıyla atılarak bebeğe ulaşmayacaktır. Ancak annenin vücudunun susuz kalması bebek için olumsuz bir faktördür. O nedenle ishal durumunda mutlaka bol sıvı tüketmeye özen gösterilmelidir. Eğer ağız yoluyla alınan sıvı ve elektrolitler yeterli gelmezse anne adayına serum yolu ile sıvı verilmesi gerekebilir. Özellikle hamileliğin son aylarında gerçekleşen ishal uzun sürdüğünde doğumu tetikleyebileceğinden, böyle bir durumda mutlaka doktora danışılmalıdır.